장음표시 사용
181쪽
1 o L. III. Dejurejur. ex Rom. doctrina
iurare , nec jusjurandum referre i . Quod Ralibi eo modo explicatur: Si neque juratumes, neque renii sum jusjurandum pro eo debet haberi, atque si res in jusjurandum admigyia non eiseis proinde sipostea jurare paratus si, nihil ei hoe jusjurandum proiciet, quia ex eo, quod delatum es, juratum non es a). Denique in compendio ita recusationis effectus recensentur : Cum res in Iusjurandum demisast, judex jurantem absolvit, referentem audiet, V si actor
iuret, condemnet reum. Nolentem jurare reum ,
fi Disot , ab Oloit, non solventem condemnat. Ex relatione non jurante actore absolvit reum . Ex quo jam sequentes fluunt regulae. I'. Reculato jurejurando calumniae des Tens causa cadit . a'. Recusato jurejurni do principali actor, cui id delatum est, ea actionis capitula, de quibus jurare aut reluquas vias legitimas inire debuisset, amittit. δ'. Reus recusans in eo, de quo ipsi jusj randum delatum, exceptiones perdit & pro consesso habetur. 4'. Recusato jurejurando relato , iidem effectus sequuntur. sq. Speciales recusationis effectus singulis iuramentorum speciebus supra allegatis f. 47. sq. proprii loco congruo explicati sunt. Haec omnia vero tam diu obtinent, quam remit so jurisjurandi a deferente non facta est. Quam primum enim hic gratiam jurisj
182쪽
illitisius ussu hodierno. I Irandi secit, cessat illius praestandi obligatio eodem jure, quo quisque juri suo ex pacto
quaesito sponte renunciare potest. Remittit cutem jusjurandum , qui deferente Je, cum paratus e set adversaritis jurare, fratiam ei facie , eontentus voluntates ce ti uiris jurandi. Quodsi non sit cepit jusjurandum , licet postea yarat
jurare actor nolit defer/e, non videbitur remisissum , nam quod susce'tum es, remitti debet s . Caeterum facile existimandum est, eoS tantum remittere jusjurandum posse, qui libera de rebus suis disponendi facultate gaudent. Ergo e. g. jurisjurandi gratiam facere pupillus non potest 6) Hodie, etiamsi jurisiurandi delatio mero
tanquam probandi modus considerandus sit, nullum tamen est dubium , quin iidem obtuneant recusationis effectus , qui fini jurisj randi , si ad decidendas finiendasque controisversias in ultimum subsidium adhibeatur,
omnino conveniunt. Modus procedendi consuetus eo breviter absolvitur. Facta nempe jurisjurandi delatione, eaque cum reo communicata, declaratio huic iniungitur, quaclem viarum competentium eligere velit, qui tamen terminus primus non adeo fatalis est,
ut, eo frustra em uxo jusjurandum statim pro recusato haberi possit. Itaque reus aut acceptat conditionem ipsi oblatam, sc. unam
O L. 3 . D. de jurej. L. 9. C. de R. C. s) L. 6. L. 9. I. L. 4. D. de jurejur. L. I. . C. de R. C.
183쪽
17a L. III. De iureiuri ex Rom. doctrina
viarum competentium eligit. aut contra habilitatem & qualitatem delationis excipit, aut sine legitima responsione contumax est. Primo casu terminus ad praestationem juriniurandi delati aut relati, probatio enim pro exoneranda conscientia modo deinde o dinario peragitur peremtorius, caeteris p R-Tibus, interlocutoria praefigitur 1, secυndo nisi exceptiones fundatae appareant & ideo facta delatio plane non admittatur) illis rejectis itidem terminus peremtorius ad declarationem definitur; tertio eodem modo novus temminus prae scribi tu r. Deinde vero, hoc secundo termino iterum frustra praeterlapso , ad alterius accusationem jusjurandum pro recusato declaratur , & condemnatoria sententia fertur, nisi legitimum impedimentum adfuerit.
De appellationibus circa juris urandi delationem. Sapientissime Imperator Iustinianus constituit deferenti nullum plane competere Rppellationis remedium, sive a sententia, qua alteri praestatio jurisiurandi delati in juncta, sive qua post illius praestationem condemnatoria secuta est 1 ; alteri autem , qui juramentum ipsi delatum recusavit, concedendam quidem esse appellationem, sed sine effectu suspensivo. ita ut non attenta provocatione, judex pri-
184쪽
illiusque usu hodierno. I73mae instantiae statim illud pro recusato declarare ac condemnatoriam ferre possit, salva tantum corrigendi ac reformandi facultate , ulteriori initantiae competente a . Ratio sanctionis eo nititur, ne juramenta litigantium appellationibus temerariis frustrentur,
cum multum discrepat juramentum haereditarium
a principali sacramento. Idem hodie quoque observari rationi convenit. Sed casus secundum eandem juris a nologiam distinctius , quam quidem plerumque fieri solet, separandi sunt. Nempe a sententia interlocut0ria, qua alteri juris jurandi delati & postea non revocati praestatio injungitur; a sententia declaratoria prie stilo hoc jurejurando lata, appellari non poteth ῖ . Contra vero appellatio compe it a sententia interlocutoria , qua revocatio jurisjurandi rejecta, & quidem , Ut ego puto, cum effectu suspensivo, quoniam eo nulla pars laeditur, neque reVO-cans, cujus Ob praejudicium causae principalis quam maxime inter est jusjurandum non praestari, neque alter, cui delatum est, quoniam si durante appellationis processu moritur & prior sententia confirmatur mortui juramentum acceptatum pro praestito ha
bendum g. y6. ; si vero prior sententia
reformata & revocatio pro iusta declarata, recte jus iurandum suspensum est. Appellari etiam potest ab Interlocutoria,
qua exceptiones contra delationem oppositae Cit. l. L. I 2. C. de R. C. L. q6. D. de rejud. I. ult. S. I. D. de appellat. C. II. X. de jurejur.
185쪽
t III. De jurejur. ex Rom. doctrhia
rejectae sunt, sed non cum effectu suspensi vo, ita ut sine respectu ad provocationem statim aut jurare debeat, aut sententia jusjurandum pro recusato declarans ferri possit, quod ideo aequissimum, quoniam deferentis interest, jusjurandum ab eo adhuc vivo
praeliari, aut pro recusato declarari, neque simul recusanti damnum inde emergit, cum,
si jul a recusationis causa adfuit, prior sententia in ulteriori initantia semper corrigi potest i . Denique tum quidem a sentcntia definitiva . qua jusjurandum pro recusato declaratur, appellari potest, si simul alia gravamina concurrunt. Alias vero minime, qu niam potius ab interlocutoria , qua exceptiones contra delationem propositae rejectae
sunt, statim appellari debuisset.
o L. I et . f. 2. C. de R. C. et) L. q. f. r. D. de jurejur. ibi: Iurejurando dato vel remisso reus quidem acquirit exceptio nem sibi aliisque . actor vero actionem acquirit, in qua hoc solum quaeritur, an juraverit dari sibi oportere ; vel cum jurare paratus esset. jusjurandum et remissum sit . L. II. S. I. eod. L. 28. S. I P. eOLL. 9. C. de R. c. g. I r. I de actionibus : Item siquis postulante adversario juraverit. deberi sibi pecuniam, quam peteret. neque ei solvatur, juntissime accommodat ei talem actionem, per quam
non illud quaeritur, an ei pecunia debeatur, sed
186쪽
De essectibus juris jurandi praesiti.
Considerata pacti atque transactionis indole , facillimum eis intellectu,' quales effectus Romani e jurejurando praestito derivaverint. Nempe spectat huc I. Condictio aut Actio in factum & exceptio , ex jurejurando praestito aut remissio orta , cujus te missionis eundem fuisse effectum facile existi mpndum
est. Sicuti enim ex litis contestatione ceu quasi contractu peculiares oriebantur actiones & exceptiones rei judicatae . ita quoque jusjurandum , quo pacto caula finiebatur, novata priori obligatione suu in progenuit remedium, quo Vel agendo vel excipiendo uti poterant partes a . Ideo II. iidem ac ex transactione inde reiadundabant effectus, qui majoris adhuc roboris, quam rei judicata esse videbantur 3 .
in Factum Oct. c. 3 op c u. 7. Jo. LMd. Couradi in Partit. actionum ; opusc. vol. I. p 27 3. 3 L. a. D. de jι rejur. dusjurandum speciem transactionis continet, majoremque habet auctoritatem , quam res judicata V. L. f. a. dato jurejurando non aliud quaeritur , quam an juratum sit, remissa quaellione , an debeatur, quas satis probatum sit jurejurando'. L. I. pr. D. quar. rer. actio non datur. ibi : Iusjurandum vicem rei judicatae obtinet. non immerito, cum ipse quis
judicem adversarium suum de causa sua fecerit,
187쪽
I is L. III. De jurejur. ex Rom. doctrina
Comparatur porro III. cum solutione aut a
ceptilatione I . Ρraestito enim jurejurando actionem suam actor amisit, & reus ab ea obligatione, quae in lite versabatur a , sese liberavit. Habet etiam IV. vim tituli justi, ita, ut, qui alias sine titulo non nisi longis.
simo tempore contra tertium rem praescriberet sdeferendo ei iusjurandum'. L. 26. I. 2. D. de ju-ν0ur. Jurisjurandi Conditio ex numero es Je p test videri novandi delegandive, quia proficiscitur ex conventione , quamvis habeat & instar judieii L. 8. C. de si c. conspirat. c. 3 6. X. de jurejur. i L. io. D. de jurejur. ibi: Iusjurandum a debitore exactum essicit, ut pignus liberetur. Est enim hoc accepti lationi simile. Ρerpetuam certe exceptionem parit. Idcirco poenam quoque petentem creditorem exceptione sum moveri oportet, &solutum repeti potest, utpote cum interposito eo ab omni controversia discedatur V. 2 L. . D. de jurejur. Ait praetor: ejus rei, de qua jusjurandum delatum fuerit, neque in ipsum, neque in eum, ad quem ea res pertinet, actionem dabo. Εjus rei sic erit accipiendum, sive tota de re sive de parte sit juratum. Nam de eo, quod juratum est, pollicetur, se actionem non daturum neque in eum , qui juravit, neque in eos, qui in locum ejus, cui jusjurandum delatum est,
3 L. 13. f. r. D. de jnrejur. ibi: Iulianus
ait, eum, qui juravit, fundum suum esse . post Iongi temporis praescriptionem etiam utilem actionem habere debere.
O L. II. S. a. D. de jurejur. ibi: Item, si
188쪽
ret, idem praestito jurejurando longo tempore praescribere possit q). Caeterum U. n turam ipsius negotii vel juris, de quo sermo fuit, in se spectatam non immutat neque ultra ea, quae sub conditione jurisjurandi
comprehensa fuerunt, extendendum aut interpretandum est s). Atque ex iisdem rationibus VI. jusjurandum praestitum tertiis
iuravero , usumfructum alicujus rei vel meum esse, vel dari mihi oportere, eatenus mihi competit actio, quatenus si vere usumfructum haberem duraret. Quibus vero casibus amitteretur, non competit
mihi actio. Sed si rerum, in quibus usus ructus propter ubusum constitui non potest, juraverit, usumia fructum se habere , vel sibi deberi effectum juri L. jurandi sequendum arbitror, ideoque tunc quoque videri, eum recte jurasse, puto, & ex eo jurejurando posse petere usum fructum , cautione oblata. f. Si cum de haereditate inter me & te contro. versia esset, juravero haereditatem meam esse, id consequi debeo, quod haberem, si secundum me de haereditate pronunciatum esset, & non solum eas res restituere debes, quas tunc possidebas , sed &s quas postea coepisses possidere, perindeque haberi, quod juratum est: atque si probatum esset: idcirco utilis actio mihi competit. Quod si ego ex eadem haereditate possiderem, tuque coepisses petere eam a me, cum adversus te jurassem . exceptione me uti debere jurisjurandi. Plane si alius a me haereditatem petere coeperit, dubium nocierit ut & Iulianus scribit nihil mihi jusjura
O L. 28. S. 4. eod. Exceptio jurisiurandi non tantum, si ea actione quis utatur, cuius nominerim. I. M
189쪽
I 8 L. III. Deli rejar. ex Rom. doctrina neque prodest nec nocet si , sed exserit tamen e Sctus suos VII. in haeredes, irisdebuissores & correos a , in socios & reliquos conin
Iortes, si caetera paria sunt f. a. g. L X I U.
De retractatione cause jurejurando decise , Nprobatιone sterjurii. Hinc simul extra omnem dubitationis aleam exegit jusjurandum, Opponi debet, sed etiam, si
alia, si modo eadem quaesito in hoc judicium deducatur, forte ii ob actionem mandati, negotiorum gestorum, societatis, caeterasque similes jusjurandum exactum sit. deinde ex iisdem causis certum condicatur. quia per alteram actionem altera quoque consumitur. S. s. Si quis juraverit, se nossi rapuisse, non debet adjuvari hoc jurejurando in actione furti, aut condictione, quia aliud est furtum fecisse, quod vel clam fieri potest. F. 6. Col nus , cum quo propter succisas forte arbores agebatur ex locat O . si juraverit, se non succidisse, sive e lege XII. tab. de arboribus succisis, sive e lege aquilia damni iniuria, sive interdicto, quod vi aut clam postea convenietur, per exceptionem jurisju-rhndi defendi poterit. 3 r. Quae juravit, divortii
causa rem se non amovisse, non debet defendi per exceptionem, si cum ea in rem agatur, & si co tendat. suam esse, alio jurejurando opus est. Contra si juraverit, suam esse . debet in aetione rerum amotarum defendi. Lo omnino hoc observandum est , licet per aliam adtionem eadem quaestio moveatur, ut exceptio iurisiurandi locum habeat &c. V Q. cel. Theod. Gotho tr. ZOller de anterpretatrono juram emi prasiti. Lips I74s. Disiti su by Corale
190쪽
positum est, jure Romanorum antiquo praes tito semel jurejurando delato resuscitati nem nullam cauta, hoc modo transactae a que finitae admitti, neque probationes novas proferri, breviter retractationem illius minime fieri potuisse. Sponte illud principium sequebatur ex tota pacti atque transact,onis indole. Cum enim generatim transactionis magnam inter Romanos gratiam fuisse confiatat propterea , quod praeter libertatis natu
o L. S. 3. L. 9. g. ult. L. II. in s. D. de jurejur. Jusjurandum tamen filio delatum S ab eo praestitum patri etiam prodest. L. 24. D. de jurej. Multo magis proderit patri religio filii, eum quo etiam judicium cons ere potes. Ipse aditem researentes conditionem eorum , quihur subjecti stini,
non faeiunt deteriorem. L. 26. g. I. eod. L. a. D. quar. rer. act. Idem etiam de servis obtinuit. L. 2 3. R et de jurej. L. I. s. II. D. quar. rer. actio Nosti
a) L. 28. pr. de jurej. in duobur reissiptilaud ab altero delatum jusjurandum, etiam alteri noeshit g. I. quod reur juravit, etiam faejus. ri pro cie. fido fore exactum jusjurandum prodesto etiam reo tactus N Julianus Qunt. Nam quia in locum solutionis succedit, hic quoque eodem Deo hahendum es, s modo ideo interpositim o jusjurandum , ut de ipso contractu V de re, noude persona juraretir, ageretur. g. 3 Ex duobus reis promittendi ejusdem pecunia alter jurasit , alteri quoque prodesse debebit. L. 42. g. ult. Item,
judieata secundum alterutrum eorum utrique proasceret. L. I. F. D. quar. reri ady. nou datrerio Ma