장음표시 사용
111쪽
istis,i eo miseriae ab originali peccato ortum ducunt. Virgo beatissimat 'I . caruit,igitur & miseriis omnibus,quae derivantur abis,ibium illa; cui alias quoque persectiones addidit summus artifex,ut duplex in ea esiet perfectionum genus, alterum per remotionem,per appositionem alterum; ac propterea ipsam inter viatores,comprehensoresque medium tenuisse,non dubito,in quo statu,vel originalem iustitiam habuit,vel certe effectibus eius potisssimis omnino non caruit. alineas i- Ang. Ex alio quoque capite argumentari poteris Virginis pulchritudinem. Si Deus pro seruis tam pulchras,& ma- chri M'. gnificas praeparauit mulieres,quantae igitur pulchritudinis,ac magnificentiae Matrem sibi effecit omnipotens illa Maiestas Certe tot,tantisque di naturae,& gratiae dotibus eam cumulasse apparet,ut ipsa inter omnes alias vexillum gerat pulchritudianis. Si talis apparatus fit pro aduentu terreni hominis, qua-
lis apparatus omnis boni, putas fiebat pro aduentu caelestis Regis in corde Virginis, quae illum non solum erat transitive hospitatura, sed etiam ex Ribstantia sua iactum hominem paritura λ Denique factor hominum , ut homo fieret, nasciturusr de homine,talem sibi ex omnibus debuit eligere, imo conde- . re Matrem,qualem de se decere sciebat, & sibi nouerat placi, turam,ut postea ipse conditor illius, quam condiderat, admirans pulcnritudinem exclamaret. Mam pulchra es,& quam decora,charissima indelicijs,statura tua assimilata est palmae,
quia inter omnes pulchras seminas palmam praeripis pub chritudinis. m. o pulchritudo admirabilis, quam sic admiratur, Neollaudat pulcherrimus auctor pulchritudinis: O vere digna
Deo fit ,hum nae naturae venustas,primiginae matris Euae cor rectio,mulierum ornamentum. aenam creatura, PulchprTNm licet,& perfectissim tecum audeat comparari cuius praesentiam sydera non apparent, nigrescit luna, sol quoque pallescit,& creata quaelibet pulchritudo evanescit in nihilumὸ Certabant saecula inter se, quodnam tuo gloriaretur ortu.sed
nunquid tam egregia in Virgine pulchritudo ad sui unquam,
ibidinis ea. concupiscentiam aliquem incitauit λ
i's h Absit,quin potius visa ab aliquo inhonesto, statim' essecenem in eo libidinem extinguebat. Sola haec sua pulchri tudine neminem unquam laesit, sed instar lilii,&suae puritatis candore, di sanditatis odore intuentium animos ad castitate,& sa
112쪽
& anctimoniam prouocabat. Et ideo sponsus ille caelestis
cum caeteris mulieribus hanc Virginem conserens, illarum,&huius extremam constituit differentiam dicens. Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias: Caeterae namque m lieres spinarum instar, corda, animosque cruentant; sola haec ' iexorta de spinis lilium, ore sanctitatis,& honestatis candore, uti dicebam,st aspicientium animas mirifice recreabat.Sed de spinis natum,& collectum lilium quis unquam audiuit Insestum, & crudele nimis spinarum genus mulieres, quae ιnedum sponte ad se accedentes pungendo dilacerant, sed etia tinnim ceno velut succinum paleas, graues plerosque viros leuiter attrahunt exitialiter seriendos. m. Nunc mihi in mentem yenit,quam ingeniose quidam& comiter luserit, ludo veritatem liniens,cunctis praeter solitum placituram, sic inquiens. Mulier melis mollior, quo nitentior, eo nocentior ;
Et dum ridet , radit rodit ; 4 Norata. Itua corpus carpit , ct aurum haurit ;- I ue laetanter, atque latenter. . , Non virgo, nec virago, sed vorago, 'Suae viros vorat, ct amando mandit.
d quid mirum homines misera hac m ete attrahi, hac peste infici, cum filios quoque Dei attractos, & in ipsarum,
concupiscentiam exarsisse legamus λ g. Ad ulteriora properantes, his non oportet amplius
Ho. Suspicio mihi incidit, lateor , ideo te nosse his amplius immorari,ne serte tibi obijcerem,Angelos quoque mulierum pulchritudine captos in ipsartim concupiscentiam exarsisse . Equidem quam praeclarum est, Angelos propter i temperantiam suam in saeculum cecidisse de caelo , virgines propter castimoniam suam in caelum transisse de saeculo . . Monstruosa sunt haec,& inter fabulas computa nec nudis spiritibus tribuenda, squamuis propter maiorem
ad Deum propinquitatem Filii Dei quandoque dicantur sed vel iustis, quibus Filius Dei potestatem dedit filios Dei fieri, ut iiiijs seth, qui cum essent religiosissimi viri cum filiabus Caina concubuere. Quod si quidam nimis stupidi, & stolidi
sxistimarunt eos fuisse Angelos, excaecauit eos malitia su ,
113쪽
putantes suae forsan intemperantiae patrocinium habituros, si Angelos eiusdem criminis reos tenerent; At certe per quam noxium est audire, & credere , ipsos sanctos Angelos corpo rum formositatibus assici, & tam prophanis, & obsurdis voli ptatibus oblectari. Sed & non te pudet,sermocinantibus nobis de honestissima hac Virgine, huiuscemodi commiscere sermonem λm. Pudet certe,& pudoris mei testis sit ipse circumlassis rubore vultus ; sed occulti cositatus consenio veniam obtineat postulanti.
m. Ed si tanta fuit in Virgine exterioris hominis pulchrio ludo,interioris hominis quanta erit I si decor animae
vix unam gratiae drachmam possidentis excedit Omnem pulchritudinem corporalem, virgineae animae decor tantam h bentis gratiam , quantus erit Z quam pulchritudinem non excedat λ . Ang. Hoc ad montem pinguem,idest,ad secundum Virginis statum pertinet. Pulchritudinis interioris est aliqua licet metaphorice cum exteriore proportio. Nam quemadmodum corporis pulchrittalo ex apta membrorum compositione cum quadam coloris suauitate oritur: ita pulchritudo mentis ex virtutum inter se concinnentium nexu, & varietate cum suauitate coloris, quem charitas utpote ardens, 5c rubncunda virtutibus omnibus aspergit,proficiscitur. Quanta autem , & quam eximia fuerit haec in Virgine pulchritudo, hinc rationabiliter collige , quod spiritualis in anima pulchritudo attenditur penes gratiam,intensio pulchritudinis intensionem sequitur gratiae, summam in Virgine gratiam summa sequitur pulchritudo. Contra vero anima viduata gratia omnem talem deperdit pulchritudinem, sicq. dec e in dedecus commutato, ex sponsa Dei, daemonis adultera constituitur; ex s.crario Spiritus sancti, fit execrabilis immundorum spirituum domus,ex templo Dei in domicilium transit daemqniorum ; de ipsa licet in corpore vigeat specioso,tada,& abominabilis est,
114쪽
non secus ac putro in ornata sepultura cadauen. Sed aspice quam decora,& amabilis Virgo, an qua Itr1usq; viri usque hohominis ad summum sic radiabat pulchritudo,Vt specie sua r d, itudo .ii, & pulchritudine sua, gemino videlicet,mentis,& corporis ph ereia vii suriter decore praefulgida, cunctorum sibi caelestium conciliaret RV
amorem, & ipsum summi Regis filium adb se dulciter inclin
Ho. En charissime, quomodo te duce, de vertice montis coagulati ad montis pinguis radices, eius amoenitatem nobis inter contemplantibus, ventum est. O vere mons pinguis diuinorum charismatum pinguedine semper praeditus; quis mirutribuat,ut dignis exprimam verbis,quod de monte hoc cordis iassectione concipioi Sed quare non semeItantum,sed bis pi guis appellatur mons iste dicitur enim ibi, mons pinguis, mons coagulatus, & iterum mons pinguis repetitur. Immenium penε excessium in gratia, duplex pinguedinis repetitio mystice designare videtur: Tu vero quid dicis H λ Hoc idem,nempe per hunc montem bis pinguem appellatum,maximam gratiarum assiuentiam, & essiuentiam u-mul in Virgine designari. Ang. Ad distinctionem quoque alius cuiuscunque electi. Semel tantum mons pinguis dicitur Sanctus; semel atque item , .
rum mons pinguis appellatur Virgo,quia caeteris per partes ,
Mariae vero simul se tota infudit plenitudo gratiae. Pleni item ,
gratia fuerunt sancti, plena gratia Virgo ; sed illi pleni plenia
tudine sussicientiae, quia nimirum sussicientem gratiam habebant ad statum, ad quem erant a Deo praeordinati; haec vero plena plenitudine specialis praerogatiuae, praeordinata scilicet ad statum supra omnem electam creaturam eminentissimum . Hinc immensitas gratiae prae cunctis comprobatur in Virgine,
si enim gratia debet proportionari muneri, & dignitati, ad quam sanctus eligitur, dignitas Matris Dei est infinit igitur gratia huic dignitati proportionata erit immensa . in No. Nunquid sacra Virgo ab initio sui est in prima Dra' the emisione,plena gratia dici potuit λ . g. Dici potuit,& vere nait plena,nec huius gratiae
plenitudo,ipsius gratiae augmento repugnabat. Dicitur enim sacra Virgo ab instanti conceptionis gratia sempen plena suis' Ma la te e se,quia semper habuit quicquid pro temporis opportunitate . conueniens suli in dignitati congruit. Illius autem gratia, ne' dum
115쪽
dum ratione dignitatis, sed capacitatis etiam fuit immensata Hoc autem ex eo quod modo dicturus sum , recte intelliges . Summus ille artifex quamplurima mundissima,& pulcherrima diuersarum capacitatum vasa fabricatus fuerat,n ea oleo gratiae suae impleret, iamque secundum suam cuiusque capacitatem cunctis ad summum usque repletis, nulla prorsus olei facta est diminutio ; cum autem ad vas illud implendum ventum esset,lantae fuit capacitatis, ut in eo totum staret gratiarum oleum. Siquidem ad vas istud implendum cateractae caeli apertae sunt, ruptique sunt sontes abyssi magnae, abyssus inquam . diuinitatis,factumque est super ipsum diluuium gratiarum. . . Res η- m. Hoc in praeclaro illo miraculo , quod Sarectanae vi, dux,Eliseo iubente,contigit,figuratum videtur: illa enim ex
oleo unius, vasa plurima sine primi defectione impleuit, sed cum unum adhuc vas superesset implendum , illud ultimi primi vasis totum penitus exhauriuit oleum,stetitque in eo,quasi plus olei clauderet unum illud, quam simul caetera continerent . O vas vere immensum,non solum olei immensitatem , sed eum etiam continens , qui nusquam contineri potest. Oabyssus gratiarum, & mons pinguis, nouellis olearum plantis,
idest, cunctis Ecclesiae filiis pinguedinem praebens. iri 'irtino Praeter iustificantis gratiae plenitudinem,aliam quo--Σ ,: i. scilicet eminentium plenitudinem liceo in s
i. ilia . cra Virgine intueri: In eam siquidem omnes virtutum excerulentiae aliis divisim concessae, sed longe maiores, quam in si gulis quibusque Sanctis extiterint, confluxere, ut sol p tercunctos plena gratia,plena Deo, plena virtutibus singulariter
appareret. Attolle nunc mentis oculos, & suspice montem
pulcherrimis tot arboribus consitum ceriorum, Dol altitudinem superantibus, eminentissimis scilicet decoratum virtutibus, cui gloria Libani data est,decor Carmeli,& Saron . m. O mons, desiderium olim, quia absens sperabaris, gaudium nunc,quia praesens haberis, gaudium inq- ς tum aeternorum: Tu sistus mons , di caeteri quiqu sanctissimi in comparatione tui, & in circuitu tui, vix collos leuiter assu gentes apparentitu minorum flaimbiu solis,ac lunae prae cumctis abundans.
π . Putasne intelligis , quae dicis λ quinam sunt stuctus solis,de Iuno:,quibus sic mons iste prae caeteris affluit λμ. Bona opera,haec enim siqnt dructus solis,di lunae, idest
116쪽
gratiae,& voluntatis . Gratia autem, & voluntas cuius efficaciae ad si uetus producendos in hoc monte extiterint, tu, qui ios, de me praesertim huius generis mirabilia doces , pro
rini Recte,sed hoc ordine, ut quod a gratia coeptum est , Pariter ab utroque perficiatur, idest, a gratia, & libero arbi- t . trio,vt mixtim, non singillatim, simul,non vicissim per singulos profectus operentur,non partim gratia,& partim liberum arbitrium,sed totum singula opere indiuiduo peragant,totum quidem hoc,& totum illa, sed ut totum huic, vel in hoc sit,io m est ex illa , quemadmodum luna a sole mutuato lumine fulget. Et quicunque optimis huiusmodi solis, & lunae frugibus abundauerit,oliuam uberem, pulchram, fructiferam, speciolam,vocat eum Dominus. m. Ego etiam in ordine supradictorum verborum mysterium aliquod latere aduerto ; nam primum dicitur mons pinguis, deinde mons coagulatus , de mons iterum pinguis repetitur. Ang. Solida, & solerti Theologo digna , verborum qu que ordinis aduertentia; sed quid tu subtili tuo ingenio mystice inde elicis λHo. Montem coagulatum ad naturam, pinguem vero retulimus ad gratiam ; ideo prius ponitur pinguis,quia in conrceptione tantae Virginis,natura cessit gratiae,gratia anteuertit peccatum, atque animam illam beatissimam praeoccupauit , exornauit,ac Gluso humani generis hoste, talem in ea inscrinptionem posuit, Haec perpetua summi Regis mansio,hon ex- Nora pro Impurgata,sed semper immaculata,quae non prius fuit, quin gra- .:;' ἴ- tia plena fuerit in qua non fuit fomes extinctus, sed nunquam pxione. accensus. Post coagulatum iterum ponitur pinguis, ad insinuandam aliam, &quam maximam, post primam simul cunia, natura, infusam, superadditam gratiam . Hoc mysterium inde mihi enucleandum videtur, si minus apte concinit, vel ego nimis audacter,te annuente,commentus lam,parce. Ani Pulchra,Se a veritate no distana est haec tua bis pinguis vocati motis interpretatio, ut pinguis primo positus prima' gratia,secundo vero appositus,ipsius gratis indi et augmentu m. Sed quanta fuerit prima huius Virginis gratia, de quantum eiusdem gratiae ad finem usque excreuerit augmentum,a te audire vehementer cupi. . Ang. So-
117쪽
Ang. Solus ille, qui gratiam huic Virgini tantam dedit
hoc nouit. Scias tamen gratiam supremi Angeli, licet adeo immensa fuerit,ut ad ipsius persectionem nulius unquam Sa diorum potuerit peruenire,minorem tamen fuisse,quam fuerit. z. Ost prima gratia sacra: Virgini in primo suae formationis instanti
ista in con- collata, quam ipsa postea aurat innumeris pene actibus,ex tota essicacia gratiae,& charitatis elicitis, hoc ordine,quod semper actus posterior adaequabat totam gratiam praeexistenteni priorum actuum, tantumque valebat ille posterioriquantum omnes priores simul,& collective sumpti. m. Luce clarius patet,augmentum gratiae sine cessatione sic excrescens in Virgine, ad finem usque protensum, incomprehensibile, & immensum pene suisse, solamque huius Virgis
nis gratiam praeponderare magis, quam electorum omniur , gratias in unum simul collectas. Ang. Quemadmodum decentissimum suit,naturam illani, quam Creator voluit suae personae assiimere, omnibus grati rum charismatibus summe, & incomprehensibiliter decorare, ita omnino condecens suit,Virginem illam,quam sibi matrem clegit,post humanitatem assiampiam,vniuersis gratiae muneribus, tantum prae alijs inenarrabiliter exornare,quantum sino dubio decuit Matrem Dei prae ministris, ornari,exaltari,deificari. Hoc denique apud fideles indubitatum oportet esse assertum, videlicet post excellentissima Matiarum dona assumptae humanitati a Verbo collata, primum e collentiae gradum tenere munera gratiarum ab eode Verbo Virgini condonata.
O igitur Virginum beatissima,in quam fluxit tam c'piosa,& supereminens gratia omnium gratiarum Quid sancti talis tibi deesse potuit, quae totius gratiae charismate plena ri tr.e. 3ο. suis i λ Mnitae sitiae eongro Nerrunt Abi diuitias, tu super gressa es uniue sis. Supcrgivi certe es in natura, supergres-ya es in gratia,supergressa es in gloria,uniuersas filias uniuer-
fas aitimas, uniuersas intelligentias Angelorum . T ilisi In natura supe gressa es uniuersas filias hominum, quia quod natura non habuit , usus nesciuit, ignorauit ratio,mens non capit humana, pauet caelum,stupet terea,creatura etiam somnis iniis furcaelestis hoc totum in te per Christum, quem .
Virgo concepisti,& integra peperim, M sirimus adimpletum . Supergresili es in gratia uniuersas animas Sanctorum,dum non
sollim gratia Plena sed etiam superplena iussit; plena iam gra-
118쪽
tia ab Angelo salutaris, deinde superuenit in te Spiritus sat ictus,ut superimplearis. Veniente iam Spiritu sancto plena ti bi,eodem quoque superueniente, nobis superplena,& supere fluens euasisti. Supergressa es in gloria uniuersas Angelorum Ψntelligentias . Ascendisti plane super omne genus humanum, ascendisti usque ad Angelos,sed & ipsos quoque transcendis,& caelestem omnem supergrederis creaturam .
O praestantissimum orbis terrae miraculum, o caeleste prodigium , & spectaculum sacratissimum Deo,Angelis, & hominibus . O sola sanctis sanctior uniuersis, &sanctissime sanctitatis thesaure . Sicut in comparatione Dei nemo bonus, ita in Eomparatione matris Dei nullus inuenitur perfectus,quamuis
virtutibus eximius comprobetur.
- Ang. Et quia gratia diuino correspondet amori quitur, unam hanc plus reliquis simuI sanctis a Deo diligi,eamque sic di lectam , sic Deum quoque diligere . Sed quid mirum,si prae omni us diligat, quae prae omnibus est dilecta si a Deo per
amorem victa, victrix quoque Dei amore existat λ Utrum quo amore victum,utrumque victorem,amorosa utriusque indicat querimonia . Victa illa exclamat: Adiuro vos sitiae Hierus
hem is inueneritis dilectum m um,ut nunciatis ei, quia amore langueo, quasi diceret, illius sunt vulnerata amore,illi me victam reddo. Uictus quoque Deus victricem suam in hunc modum alloquitur e Volnera ii cor meum, Dror mea Pons,
vulnerasti eor meum. His confitetur Deus se a Virgine victum, & quodammodo prostratum, de quod ea vi amoris cor sibistiserit,blande, lulciterque conmieritur.
m. Eousque inafuit castissimus huius Virginis amor, ut suorum quoque deuotorum corda quandoque eripiat, ut propterea quidam huius Virginis amantissimus sensiens cor suum: ab ea ereptum ,& in illius potestate detentum exclamaret. Raptrix cordium, rapuisti cor meum, & ubi quaeso posuisti it lud Z fortasse inter ubera tua, ut quod friget,ibi calefiat Alia denique,sed anferior mihi occurrit in supradictis verbis obseruatio,nempe prius montem Dei Virginem appellari. quam mons coagulatus, & pinguis dicatur, quasi esse mohtein Dei sit primum bonorum omnium naturalium, & supernaturalium fundamentum, & ratio.
g. Ita. Montis Dei appellatione ostenditur aeterea eis in Matrem Dei praedestinatio: Coagulatus vero,& pinguis N hoc
119쪽
hoc est, excellentissima utriusque generis bona sunt eiusdem praedestinationis effectus. Ideo enim tot fuit Virgo oppignerata muneribus,quia in matrem Dei fuerat praeelecta. Ho. Sed cur potius haec ad tantam fuit dignitatem praedo stiliata,quam alia Ang. Haec interrogatio, nisi ex deuoto animi prae gaudio, admirantis affectu aliquid de hac Virginst supra sensum se tientis procederet; impertinens esset, & Theologo minus digna . Certum est enim, nullam huius electionis ex parte Vi ginis posse causam assignari. Quia Deus,ut vestri aiunt Theologi,non praedestinat praevisis operibus,neque opera sunt causa, sed essectus praedestinationis,& media necessaria ad finem Praedestinante intentum,& ab eo, qui praedestinatus est,essic citer obtinendum. Ipsam igitur 4sque merito sui ad lixae . dignitatem ab aeterno praeordinauit,quia sic fuit placitqm ante se . Non itaque ideo mons Dei,quia mons pinguis, sed ideo mons pinguis, quia mons Dei: ideo mons, in quo Deus sibi complacuit habitare,quia ad hoc antea fuerat praeelinu . ivibune montemnunc a edamus Q
MARIA, MONS, IN BENEPLACITVI i
i in Deo habitare in eo. Ubi de maternitate Dei agitur.
ita. Λ D tertiium, terque felicem sacra Virginis statum
peruenimus,ad itatum inquam maternitatis Dei,in quo habet Virgo infinitam quandam dignitatem, imparticipabilem , & inaccessam. Hinc taceat, de contremiscat omnis creatura,& vix audeat aspicere tantae dignitatis immensitatem. Credo equidem huius Virginis, & seruorum Dei infinitum esse discrimen, utpote quae ad diuinam quasi aequalitatem Peruenerit,cum calesti Patre communem habens Filium. Quantus sit Deus, satis ignorat ille, qui huius Virginis mentem non stupet,animam non miraturi pauet caelum , tremunt Angeli, creatura non sustinet, natura non sufficit, divisa puella Deum in sui pectoris capit, recipit, oblectat hospitio, ut pacem terris, caelis gloriam, salutem perditis,uia tam mortuis terrenis cuna calestibus parentelam pro ipsa domus exigat masios .
120쪽
m. Apte in hanc Virginem quadrat Illa vatis admiram iis exclamatior O IsraeI quam magna domus Domini , ct sua: b. e. gens locus possessionis eius; magnus est, ct non babet Anem , excelsus,o immensus. Quid hac Virgine grandius , quae summae diuinitatis magnitudinem intra sui ventris conelusit arta canum O uterum impollutum habentem circulum caelorum, qui Deum incomprehensum in te vere comprehensum porta sti; o uterum caelo ampliorem,qui Deum in te non coarctasti; Ο uterum,qui caelum es septem circulis constans, & capacior illis existis; O uterum caelis sublimiorem, atque latiorem . o uterum habentem inextinguibile lumen septies lucentis gratiae. O nobilitas nascentis in virginitate parientis, & nobilitas parientis in diuinitate nascentis. Merito in te,o beatissima,respiciunt oculi totius creaturae,quia in te,& per te,& de 'te benigna manus omnipotetis quicquid creaverat,recreauit. Sed hic mihi non parua oritur dissicultas,circa ea,quae dicimus controuersans. Ego inuenio quosdam Ecclesiae Patres ,
qvi dignitatem gratiae in Virgine dignitati praeserunt matris I
Dei, pe enim in illis haec,& his similia verba leguntur . Be maior gratior fuit Maria concipiendo mente, quam venire; felicius ge- ζ. .. . ' stauit corde , quam carne, &c. Si ita est, quomodo maternitatem Dei infinitam dicimus dignitatem Z quam alia iuperat finita,& inferioris ordinis dignitas pang. Tu quid dicis
Ho. Omnino contrarium ; Nam ut Theologum agam disgnitas Matris Dei ad alias gratias, comparatiar,tanquam pria d. ma serma ad suas proprietates; & contra,aliae gratiae comparantur ad ipsam,tanquam dispositiones ad Hrmam: sed quemadmodum Qrma suis proprietatibus,& dispositionibus persectior inuenitur; ita haec dignitas matris alijs gratijs excellentior eminet.
. Ani Si Dei maternitas, & filiatio adoptiua,ut praecisae,ac ab inuicem separatae, ad inuicem conserantur, adoptiuae fili tionis dignitas alteri praeserenda censetur; ita ut si dignitas Matris Dei absque gratia, & filiatione adoptiua, sutura esset, melius esset, & eligibilius, filium esse Dei,quam matrem. Caeterum , quia haec dignitas matris Dei necessario gratiam , di adoptiuam includit filiationem,ipsa alijs quibusque gratiarum prVogatiuis venit simpliciter praeserenda. Nam sacra Virgo prius secundum rationem praedestinata est, &clecta, ut esset N a Mλ-