장음표시 사용
131쪽
- Ioram Dominum contigit videre; nunc completum est vaticinium illud : Populus,qui sedebat in tenebris, vidit lucem ma gnam ambulantibus in regione umbrae mortis lux orta eL eis. O sacratissimam , & nunquam satis laudatam nCctem, totius
orbis gaudium. Sit nox illa benedicta, & omni laude dignata, primaque computetur in diebu5 anni, quae prima dilecti mei principium dedit aetati. Non sit nox illa solitaria, sed Angelorum semper frequentia comitata: noctem illam , qua ortus est sol iustitiae, non caligo non tenebrosus turbo, sed iugis eiusdem solis splendor possideat,nec expectet,sed festinatuaria,
videat ortum surgenti S aurorae.
Pas. Festinatum vidimus ortum surgentis aurorae nocte illa; aduertimus enim praeter ordinem solem festinum aduentame, atque prius lucem mundo protulist e,quim noctem cursum sui temporis consumasse. Sed ut ad propositum rede mus; post Angelicum nuncium aduolans caelestium spirituum multitudo consono in laudem Creatoris ore prorupit, & haec potissimum verba inter suaves , dulcesque caelestis harmoniae concentus audiuimus. Gloria in altissimis Deo, & in terra pax hominibus bonae voluntatis. Ac postremo ad aethereas illis redeuntibus sedes; mille aliae dulcisonat in propinqua aeris regione insonuere voces,haec articulantes verba: Quad moramini o Pastores festinate, visum pergite Regem vesilium;vos eum laudibus celebrate, quem Iaudant astra matutina,& iubilant omnes filii Dei . Vos iubilare magis, vos collaudare decet altissimum,ob maximam illius largitatem; ac propter a mirandum suae ad vos diuinissimae prolis in carne prosectae beneficium , collatum non Angelis, sed hominibus ; non enim
Christus Angelis,sed hominibus,non filijs Dei,sed filijs hominum Redemptor natus est.
Spon. Redeptor natus est Christus non Angelis,sed hominibus; & si enim Angelus,ct homo superbiendo ceciderint,tamen hunc Deus assumpsit misericorditer redimendum, illum dereliquit iuste aeternὼiter cruciandum; ideoque nusquam Angelos apprehendit,sed seme Abrahae,quapropter lato magis prae Angelis filios Abrahae exultare oportet,quanto maiora in hac natiuitate sibi prae illis agnoscunt praestita beneficia. O mira circa hominem perditum diuinae pietatis dignatio, o adn)irmada dexterae excelsi mutatio: homo qui tam humili loco tenebatur,ut viscendere non posse ulterius, ad tam e
132쪽
celsam sedem eleuatur, ut ulterius non possit ascendere. O immensa Dei bonitas; homini quondam abiectissimo, extruso a paradisi sedibus, per longa exilia moranti,in puluerem, & cinerem dis luto, cui non erat spes vlla vivendi, per assumptam filij Dei humanitatem potestas data est, ut de longinquo ad suum reuertatur auetorem,liber ericiatur ex seruo, de extraneo prouehatur in filium, & obtineat per gratiam , quod non habet per naturam.
' Si igitur dulciloquae illae syrenae gloriam in altissimis Deo canunt,pro tanto hominibus exhibito beneficio,quid eosdem homines facere, quas gratias referre , quibus laudibus Deum celebrare oportet λ Exultent igitur filij, & filiae Sion in Rege suo,gratias illi referant immortales, summisque laudibus celebrent , ac modulatis organis dulce in occursum Sponsipe gentes epithalamium canant, hymnos suauissimos personent, signaque laetitiae ubique relinquant. igna ubique laetitiae, & Angeli reliquerunt,& cre ta cuncta,nocte illa,dederunt; stellae sulgentius solito cum i cunditate fulserunt ii melliflui facti sunt caeli; dulcedinem stillare montes visi sunt,& colles lacte, & melle manare;deserta, & invia laetata sunt; exultauit solitudo, & floruit laetabunda quasi lilium ; vineae quoque Engaddi praeter naturae cursu snocte illa florentes , tuauissimum eissauerunt odorem, ac se ctum balsami protulerunt. Denique sublunaria cuncta pulcherrima visibilium specie, ac ornatissima sua mutabilita
alternatis vicibus exultarunt; & nos pariter gaudentes , Ou bus, s ijsque reiictis,uersus Bethleem ad visendum puerum
festinamus, interim de his omnibus quae acciderant collo
Patis. Ed orem prorsus mirabilem, spectatuque horret O dam; dum sic pergimus laeti; ecce horrida quaedam bmonstra obuiam nobis venientia cernimus, quibus prope ac dentibus faedas sceminarum ficies in ipsis paulatim distin-' guimus ac tandem tres turpissimae sceminae nostiis se obiectanta rubus, anguibus crinium vice redimitae, di nuda circum dant
133쪽
dant colla pro torque serpentes; atrum mixtum igne vaporem sordida spii ant ora, ferrea lux intus transparet in oculis serrugineos quosdam emittens interdum radios; expansis, complosisque manibus vlulant,stridunt, tabescuntque sui staveneno, & solus luctus comitatur euntes . O quales fuimus tunc ad spectaculum istud . . Verum nondum horribilium finis: post haec ecce, & alia
pene innumera teterrima cernimus monstra,cateruatim5γ-re,dissonis vocibus, stridoreque tartareo vlulantia,quae cuncta in unum conglobata, Angelo flammeo gladio ea cogento, aperta in verticem terra sulphureis inde erumpentibus flammis,magno impetu auentitia in praeceps, tetrum petiere profundum ; quibus in baratrum pulsis,Angelus, qui ea insecutus fuerat,sic voce magna clamauit: Nunc princeps huius mundi eiectus es: soras.
Don. Principem huius mundi eijciendum foras, Principe Regum terrae nascente certissimum erat. Sed quid post horrida illa monstra in profundum deiecta P . Post horrida monstra in profundum deiecta, quia urgebat nos ingens puerum videndi cupiditas, ne ad punctum quidem retardari potuimus,sed intrepidi,ac celeres reliquum
viae consecimus . Cumque ventum esset ad rupem istam bea- tissimam ab Angelo praemonstratam; ecce nouas intra nos experimur impressiones, viscera suaui quadam teneritudine commouentur,crumpunt ab oculis lachrymae,inundatio gaudij,vis amoris,torrens voluptatis totaliter nos obtinuit, operuit,penitus inebriavit,corda nostra stequentioribus, & insolitis motibus tremula quatiuntur, singulaque corporis membra suis quibusque viribus destituta emarcuere, atque obriguere trementia,& sic submissis vultibus, pauidi, inopesquo consilij,ante limina sistimus. Spon. Pauidos, inopesque consilij vos ante limina sister illius antri beatissimi, fuit euidens diuinae, quae ibi latebat,
maiestatis indicium;alioquin nunquid vile, & pastorale tugurium pastores,vel gaudio,vel timore incere posset λ Si enim, , opulentum aliquod , amplumque palatium , cuius essent auro tecta fulgentia, ingredi, & Regem sublimi consistentem solio alloqui necessitas compulisset,ialia vobis accidere potuissent, sed nihil horum ibi. Quod autem nocte beata omnia suo modo gaudium protulerint, hoc decentissimum fuit, ut & insen- sibilia
134쪽
sbilia factorem suum sentirent, visibiliter apparentem, eiusq. in carne natale quoquo modo possent, celebrarent. Sed quid post haec actum fuit i ausi ne , an vocati speluncam illam intrastis PH. Non ausi, sed vocati speluncam illam intrauimus ;Senex enim quidam venerandus, exiliens, ad nos protinus venit,& osculatus nos,sic alloqui gemibundus incoepit: Filii,qui inam estis, ad quid venitis, & quem quaeritis, scio. Vos inter cunctos mortales electi estis, & praeordinati a Deo testes fidelissimi natiuitatis filii sui; ipse enim Deus, cui semper humitium deprecatio placuit, & cuius sermocinatio cum simplicibus est, vos Regibus cunctis , cunctisque superbis praeferens, . divinissima haec pietatis sacramenta ab illis abscondere, v
ibis autem reuelare constituit. Confidite ergo, confidite si ij, membra solidate trementia, artus fouete rigentes, solvite cord/ mςtu, & calidus redeat circum praecordia sanguis . Ingredimini,& videte oculis vestris verbum Dei carne indutum
Ingredimur post senem ; & in primis puella quaedam pulcherrima nostris se obiecit aspectibus, beatissima scilicet infantis
Parens, quae & ipsa assurgens nos benigne excepit, cui visi nem,quam vidimus,& cuncta,quae nobis ipsa nocte acciderant, expotuimus: accedimus Matre inuitante ad praesepium, hinc boue, illinc asino stabulantibus,medium autem insantem pauperculis inuolutum pannis, supra fienum iacentem, ac dulci sopore detentum cernimus, qui statim expergiscens, aperti', Juminibus, suum in nos gratioIum iniecit aspectum. Moxque illius, ac nostri pariter oculi mutua sese acie seriunt; ille sui corpusculi motu solui se gestiebat, & modis omnibus,quibus poterat, nostris se velle amplexibus recipi indicabat: eleuatillum Mater,bis atque semel osculans, nobis porrigit osculandum : nos eum suscipimus, amplectimur, osculamur, genuste- .ctimur, adoramus, rςddimus illum Matri, fouet illa infantu ium,ingeminat oscula adiungit pectori,admouet ori mammas diuinitus lacte tumentes. Quid plura tunc animi,nunc verba
non. Deficio, vim patior . & anima mea ad hunc verborum sonum liquefacta est. O Sponse, o dilecte, verum ne est quod audio λ post uberes effusas lachrymas, post tantos ci
mores,gemitus,atque preces,post tot transacta annorum cur
Risula, venisti tandem,vcnisti, ut hominem perditum repar
135쪽
mihFcomui, nodo indisset ubili iungereris, meque tibi
charitate I erpetua de si sares. O Pastores,ninic somnii,quodian iuduin yi ieram, recordor, & verificari iam cerno. Dosentienti igitur mihi, corde interim vigilante , altitit dilectus meus sulgentissimus,atque pulcherrimus,quem inter alia ver Dorym lenimenta,sic affatum memini: Dilecta mea,quare dixisti in corde tuo, dereliquit me dilectus meus , & oblitus est
obliuisi poteu mulier infantem suum,ut non misιreatur so ureri sui t 9silia oblita Derit,ego tamen ,
non obAui car tui, & propterea in manibus meis defer site . Noli igitur ultra moerere, sponsa, noli ultra ob dilecti tui ab- ω
sentiam contristari ; quia ecce ego ipse, qui loquebar, adglam impleturus promissa, teque mihi in sempiternum sponsurus . Nunc dilecte mi pro totius gaudij complemento, quis mihi det,ut videam te, quemadmodum & isti, sit sentem ubera M tris tuae Sed vos quantum temporis impendistis in commes clo illo beatissimo,& dulcissimo λ , Parii. Commercium illud,& si dulcissinium, citot trien ederelinquere , & quam primum regredi cura gregis urgebat , attamen duabus circiter horis ibi fuimus, quo tempore deifica illa diuini paruuli praesentia sic nostros oceupauerat ocu
los,sic illuminaueratianimos,sic corda illexerat,ut in hoc sim ano bono omnium bonorum unita collectio videretur. Hinc
Maria hoc enim nomine appellatur Mater illa salictissima )Puerum sitis tenens amplexibus profundissima de ipso filio
nobis reseravit arcana : Hinc rursiis sitis silper filio commotis 'iscςribus, non valuit ultra se continere a fletu, sed tota
diuino amore succensa, profundum emittens alto ex corde s spirium,flensque largiter,lachrymarum imbre persunditur. . Spon. Lachrymarum imbre perfundi vos etiam video,talia mihi narrantcs,ac diuino vos laccensos amore cognosco et sed non miror ; quis enim lachrymas contineret, quiS norti. totus arderet amore,talia audiens, talia vidensnalia sentiens,
quae vos vidistis, audistis, experti estis λ Si tantus fuit ardor desiderij Patruum suspirantium fili; Dei in carne praesentiam, quantus erit amoris ardor intuentium Dei filium indutum
carne praesentem Z Si tantum veteribus Sanctis accenderat d siderium proinissio,quantum vobis gaudiunt, putamus attulerit eiusdeni promissionis eis ibitioiquod illi salutantes a loti .ge per i peculum ha migmatς inspexerunt, Agaessi sunt, vos prope
136쪽
prope adorantes,reuelata facie, in aperto Vidistis, quantum gavisi estis ρ O quam multi Reges, & frophetae cupierunt vi- Lae. dere,quae vidistis,&non viderunt, audire, quae audistis, &non audierunt;& tamen in sola spe diuini amoris igne exarserunt, quid igitur vos vi listis Matrem illam beatisiimam, quam post dilectum meum videre Sancti omnes ardentissime cupierunt , vidistis,inquam auroram illam optatissimam dam mundo tenebris circumfuso illucescentem . Ο quam multa,& sane admiranda vobis promere possem de Matre illa omnium beatissim sceminarum. H. 0mnium beatissimam sceminarum staminam hanc praedicauit nobis; se x ille, qui nos in antrum in roduxit,qui etiam 'iusdem puellae spontum se esse dicebat . Nos igitur tot mirati ilibus de puero ab eadem eiusdem pueri genitrice audi iis,& flente illa prae gaudio,infante iterum adorato,salutati'.
parentibu clara gregis urgente regredimur .s iis reato 'riginalsa ira A
HO. Mihi nec talis, nec multum locuti, sed .vix loqui in
coepisse videntur, tanta, eos audiens, Oirituali voluptate t
. Ang. Non quae illi dixerunt,sed quae nobis dicenda super sunt, eos tanquam satis, superque locutos,Vltra progredi non permittunt. Ho. Ex his , quae nobis dicenda supersunt, unum potissimum est,quod,quia nunquam dicitur, semper dicendum erit; nam ego tribus vicibus illud quasi obiter,sed reuera consulto, de ex industria, Angelicae sapientiae dec Iarandum,soluendumq. proposui, sed quoties id tentaui, toties tu ad alia diuertisti sermonem,non sine prouidentia,ut puto. ng. Quodnam est illud λm. Immunitas Virginis a peccaro; an videlicet Virgo quemadmodum ab actuali, sic fuerit ab originali quoque4mminis. Nunc tandem de hac veritate me certiorem seri,om . P a ni qua
137쪽
ni qua possum instantia, genuflexus exposco. Ang. Qis est tua de pia hac lite sententia λHo. Sententia non tam mea, quam totius serε Ecclesiae ,
non quidem iussa credi,sed piε credita,est, quod nox illa infe-Ita originalis peccati, cunctis Adae fit sis sum mosita,mortales
omnes sub daemonis potestate constituens, ius caligine steI lae,hoc est,animae electorum in suis statini primordiis obtenebrantur,quemadmodum expectauit, & non vidit hieem, idem Christum, ita nec ortum surgentis aurorae, idest,Mariae Virginis, quae consurgens aurora in canticis nuncupatur : Absit enim,ut auroram hanc diuinissimam,veri luminis prolatri , summi solis,aeternique diei praenunciam,acimtrem lucis is tenebris aliquando filisse dicatrius; Tu vero quid dicis n . .. 'h Matre Dei, eique indultis gratus, conces- πῖ . l. ' sisque priuilegijs agitur, quicquid fuero ratione tibi melius occurrit,scias hoc Deum magis secisse,quam non fecisse. . . .'''' Ηο. Mihi vera ratione melius occurrit, nullum gratiae re tic. beneficium alicui collatum, huic Vlagini filisse denegatum ;Αt vero creari in gratia est magnum gratiae beneficium,vobis Angelis,& nostris etiam primis collatum parentibus,tale igitur beneficium non suit huic Vir ini dentarium LSiquidem maior dilectio maiora illi,cui impenditur,ab eo, qui diligit, exigit beneficia; sed Virgo omnium mima in auibra,fiulli ergo in donis secunda. Qiiod si non fuit sacra Virgo a peccato
in sua conceptione immunis. sed postmodum mundata, antequam nata, nihil igitur Deus discrevit linter ipsam , & alios . quosdam consimile beneficium consequutos. Si Virgo post contractum originis crimen fuit sanctificata, quid ei maiis , quam Ioanni, quam Ieremiae, collatum esse dixerimus si munus praecursoris exigebat in Ioanne ante mundari,quam nasci munus maternitatis Dei,quod dignitate in infinitum distat ab illo,non aliquid amplius exigebat in Virgine λ Ioanni inlinu. nitas congruit a contracto, se Virgini a contractione non con gruit λ Maternitatem Dei, quae uni tantum conserri potest, Deus contulit huic uni;igitur immunitate a peccato,quae omnibus praestari potest,praestitit huic uni. Denique cui Pater unia genitum dedit,ut esset communis utrique filius,quomodo non eidem omnia cum illo donauit
. Regula a te proposita amplam mihi suppetit ratiocinandi materia,sed n clo,an cora Angelo ultra progredi mihi liceat. Ang. Dun -
138쪽
g. Dummodo non habeas pro dentibus gladios, nee Momi sungaris ossicio,libet quantum vis. m. Mihi vera ratione melius occurrit, quod Deus,& n tura de possibilibus faciunt semper id,quod melius est,sed melius est eam,quae erat praeseruanda ab omni culpa actuali,praeseruari quoque ab'originali, igitur iuxta hanc regulam, sic
Deum secisse credendum. Originale namque peccatum actualium peccatorum mater est,at cum huius pessiimae matris nunquam essent filij in Virgine nascituri, quo iure mater ipsa livspitari debuisset in Virgine i quomodo cum maternitate Dei, peccati maternitas bene concinitὶ An satis sibi constent,igno-m,qui originalis criminis ream, sed a veniali culpa immunem asserunt sacram Vir nem extitisse . Nullam, nec leuissimam quidem venialis culpae maculam immaculatae Virgini inhaesisse fatentur, at originale peecatum, quod animi pulchritudinem corrumpit, charitatem restinguit, mortem affert, & Dei tu homini accersit,contraxisse asserere non verentur. Si decens fuist, ut leuissimae quaeque venialium culparum maculae a
Virgine procul fierent ; dignius certE, atque decentius longectat,ut pestilens originalis culpae labes ab eadem quam longissime areeretur . Eam in veniale incidisse nefas est arbitrari, & in originis crimen lapsam, peccati seruam, Deo inimicam , maledicto obnoxiam, ipsique daemoni, vel per unum instans aliquando subiectam fuisse ae bitrabor arbitrentur illi, quos ego' non culpo,.sed relinquo nec laude dignos, nec vitu
via illud electissimum , atque mutidissimum diuina mox Tertia rati
gratia implendum, Deoque corporaliter contenturum, vel unius, & leuissimi actualis peccati macula infici non debere, omnes unanimes conclamamus,& nihil interest, ipsum contracta originis foeditate extitisse infe ctum p Quid eth hoc excolare culicem, & integrum deglutire camelum . Quid igitur Hoc oportuit denegare, & illud non asserere, nimirum sustinuisse iustitiam,vi vas illud electionis communibus laxaretur iniurijs, quoniam plurimum a cώteris dii serens natura communicabat,non culpa.
g. Paulatim circumfusa rubore iacie, &ebutiente cir- ea praecordia sanguine,incatastis,& propemodum excandescis; at putas bene irasceris tu λ an nescis iram viri iustitiam Dei non operari λHo. Bene
139쪽
m. Bene irascor ego, sed non pecco, nec iustitiain de sero, sed defendo, acuitur intellectio , non minuitur dilectio ;intelligere, sed ide vene ', sicut ni, etiam vobis quandoq; accidit; non enim intellectuum,sed -- phimum 4.. luntatum diuersitas amicitiam soluit. Sed quaeso mihi hoe brum. dubium solue . Si optio daretur Virgini, vellet nepotius maternitatem Dei cum peccato originals adiuncto, an immunistatem ab eodem peccato sine maternitate Dei pAng. Absque dubio ipsa potius praeeligeret Dei maternia 'tate carere,quam esse in peccato originali. Ratio autem qu re ne ad punctum quidem pro maternitate Dei, eligeret hac peste foedari,est, quia originale peccatum non solum poenae sed etiam & praecipue rationem culpat importat, quae nulls' modo est eli enda pro maternitate Dei, lices sit dignis ' in finita. Quinimo praeeligenda est potius annihilatio omniura creaturarum, quam minima quaeque Creatoris offensa. m. Esto anima huius Virginis fuisset extra corpus crear
bivis. Omnium nobilissima, qualem nunc esse conspicim93 cum, hac una tantunamodo pensione, δι onere,contrahendi cum carri, Fris originis foeditatem, vel potius, ut hoc malum effugiat , apsum esse naturae , bene esse gratia , optimum esse gloriae renuere, bonis, malisque ieiunam sine corpore formam aeternaliter permanere,hac facta, hypotasi, quid ipsam elect*xam fore.
g. Mallet proculdubio nobilissimam matris Dei dig i-φratem, qua gaudet, & supremum in omnes late creaturas imperium,quo potitur, ac beatitudinem quoq; ipsam, qua nunc, in caelo assumpta fi uitur; mallet, inquam,haec omnia graui iactura sibi omnino perire, quam originali gratia in sua conce-imipne orbari,atque originali labe consequester scedari. Quid, quod sola illius contracti criminis resordatio excI . 3' mare cogit virum quemque sanctissimum . Pereat dies .in qua imi ,.. ira tuo Q m es, conreptus es homo. Et rursus maiadicta dies, in qua natus sum, aetes, in qua peperit me mater mea, non iis benedicta. Cert qu i sic dolet talem ad vitam habuisse egressum, si in illius fuisset potestate,regre- .
di potius in suum nihilum maluisiet, quam ad vitam earedi, labe illa foedandus. m. Quod
140쪽
' ID. Quod ii Virgo talem in Vitam hanc habuisses egredi
sum, merito ipsa quEretumdo clamore cum caeteris' inclamare posset. pereat dies,in qua nata sum,& nox,in qua dictum est, concepta est mulier et Maledicta dies, in qua nata sum, dies, in qua peperit me mater mea , non sit benedicta . Nunc autem benedicta dies,in qua non sanctificanda, sed sancta concipitur Virgo. Ex his sole clarius patet, quod maius beneficium est immunitas e peccato,quam Dei maternitas. Absque controuersia maius , ex parte recipientis tamen,non conferentis;yam maternitatem Dei viri tantum, plu--.ribus autem,vel etian; omnibus immunitatem a peccato Deus
Ho. Hinc ego sertissimum elicio argumentum ad probandum essicax quantum immaculata Virginis conceptio debeat a fidelibus defensari. Si enim tot augustissimi quondam Christianae reipublicae principes, tot sanctissimi Ecclesiarum Praesules, pro Virgine defensanda, quod Dei vera Mater extiterit,negantibus haereticis,tantum laborarunt: Sane pios eiusdem Virginis cultores urgere magis debet immaculatae conceptionis defensio . Mandoquidem Haternitate Dei, & immunitate a culpa aequa lance libratis, immunitas a peccato maioris ponderis est, atque magis, quam Dei maternitas elugibilis , & ipsa Virgo uti diximus pluris aestimat. Itaque si
gratum Virgini obsequium praestant, qui eam,& scriptis,& coram ab haereticorum iniurijs vendicant: Noli minus grata,ves etiani gratiora eidem Virgini obsequia exhibent, qui immaculatam in sua' extitisse eonceptione fatentur, fidelibusque,
Sed hac veritate supposita, ulterius quid de debito sentis 'Mibuit d.bis Ang. Nondum mea omnino de casu explorata sententia, z.ὸ . i,' quasi de re incerta certior factus, an ipsa iam immunis a la- nilampla, saltem communi labendi debito teneretur, exquiris. Sed
dicas tu iterum quid sentis: Nunquid qui ex priuilegio singulari eam negasti lapsam, ex debito etiam Iapsuram fui negabis pHo. Ego,ne plus sapiam, quam sapere me oportet, sentio ipsam quoque subijci cum caeteris debuisse communi,obnoxia successione, sententiae. apropter licet sacra Virgo ex priuilegio singulari non fuerit cum originali labe concepta oeam nihilominus Christus pretio sui tinguinis indigentem re-