장음표시 사용
151쪽
gogae adulterae eum libello repudii lamentationum librumis , ut materiam habeat se semper infelicissimam deplorandi repudiata accepit: Ecclesiae vero electissimae summi Regis spon- 1 e Cantica Canticorum , quae diuini amoris suauitatem undique redolent,aeternae felicitatis pignus, mi Ta sunt. Sed ego inquieta teneor anxietate sciendi quodnam sit illud unum a me dictum, quod tibi non multum placuis. dixissi.
v. Sensitiuum admodum in multis te experior.Dicam.
Ego quidem approbo, te humiliter gloriari Virginis integerrimae esse filium,sed Iudaeorum matrem aliquando meretricem fuisse,quid tua,tuaeque matris interest memorare pHo. Interest quamplurimum,quia opposita iuxta se posita magis elucescunt; inhonesta namque illius, matris meae ho- .nestatem unde quaque commendant, illius infidelitas istius fidem exaltat,sic improbitas probitatem ; illius instabilitas stabilissimu Esclesiae supra petram solidam indicat fundamentu . Hic mihi usurpandum venit illud Saluatosis ad Iudaeos responsum, indigne ferentes ipsum a pueris laudari . Si hi tacuserint, lapides eramabunt. Si pueri EccIesiae, synagogae probra alioqui vel ipsis insensatis rebus notissima, tacuerint, lapides
clamabunt,quinimo aliquando clamarunt,nam miserandae illae illius ciuitatis , templique ruinae, ac ruinarum lapides linguae fuerunt ingentia synagogae flagitia propalantes, eaque tantorum malorum causas accusantes ; nec ipsa tacet Ecclesia,quae
a sponso suo edocta filios docet in Saluatoris persona impro- Peria decantare in opprobrium synagogae, Creatori ,Gubern torique suo pro summis ab eo acceptis beneficijs, blasphemias, iniurias, atque saeuissima ad mortem usque tormenta i gratissime rependentis: Angele Dei mihi parce, quia ut scis, non illius gentis odio motus haec dico,quam ad agnitionem Veritatis cupio ablato velamine peruenire; sed ingratitudianis vitium odiosissimum Deo,hominibus infestissimum,& summe Angelis detestabile ex corde abominor, atque execror . g. . Filium a matre optima optimE eruditum, zeloqui
Dei optime inflammatum, optime loquutum credibile est,ac . mihi certum,sed de his satis .
152쪽
2 VANTVS, ET RVAM FELIX EXTITERIT
EeeIesia in auctoritate profectus. C A P U T TERTI IT M. m. Γ Cclesia Dei quando melius se habere censenda est,
Ita priscis illis temporibus,m nouissimis hisce nostris Vnum proponis, sed virtute multiplex, sensuq; multa complectens, ac propterea unica ei responsione satisfieri non potest. Dei namque Ecclesia sicut in multis aucta, ita dein multis quamplurima passa est successu temporis detrimeta- Ipsa igitur adinstar dilectissimi sui sponsi, quemadmodum
creuit 'tate, sic etiam multorum incrementum longaeua receptis profecit in melius. Perpende quantus,& quam felix extiterit 6us in auctoritate prosectus. Quae olim fuerat sub mundanorum Principum seruitute captiua,nunc Princeps ipsa prouinciarum,& Domina gentium enecta,amplissima toti fere orbi auctoritate praesidet; sicque factum est,ut quae Omne= timebat,timeretur ab omnibus, & impleretur celebre illud deis ipsa Ecclesia vaticinium sic exordiens . Venient ad te eurui My eorum, qui humiliaverunt te, ads --t etye istia pedum tuorum omnes,nui detrabebant tibi,
ct vocabunt te ciuitatem Domini: Sion Iane ii Israel: pro eoqi odis ii de Hicta, ct Odio habita, ponam is in superbiam populorum, idest in supremum dignitatis apicem .
, - Ecclesiae auctoritas ruit semper cadem, & quidem
summa, quomodo dici potest maior decursu teporis euasisse pAng. Auctoritas Ecclesiae miraculis inchoata, spe nutrita, charitate aucta,vetustate firmata fuit quidem semper eadem intensiue, sed ipsa Ecclesia seruili adhuc conditione detentae sauctoritatem suam nec extendere, nec totam valuit Gercere,
sed velut aurora in lucem gradatim prodijt, seque paulati alatius manifestans, usque adeo claruit, & inualuit, ut vere dici possit auroram in meridiem iam transisse, & sontem paruum sin aquas plurimas redundasse, turgidis, elatisque vorticibus
exiccatis, eorum cum sonitu pereunte memoria. Denique supremam hanc Ecclesiae auctoritatem reueretur supernorum curia, contremiscit desperata inferorum captiuiritas,& nunc velit, nolit, expauescit, eique subijcitur excellens R a ter
rogressus Eeclesiae auctoritate . Isti . co. suprema Melasiae dignitate etra daemones re- umentur inviti.
153쪽
terrenorum potestas; quicquid enim cpncordissima Ecclesiae tuti toritate decerni , supremo uniuerso uiri iudice approbante , uniuersi pariter approbant. Tandem coem Ecclesia sit columna ,& firmamentum veritatis, est etiam infallibilis re gula res fidei distinguendi,ac definiendi, eiusque testimonium est illud vitimum,in quod tandem fides resoluitur, & statum accipis, quo peruento ulterius alicui progredi nunquaes licet. Cumque ipsa sigillum Dei inamissibiliter habeat, illae tantum Scripturae canonice sunt habendae, quas Ecclesia,quasi impresso sigillo, canonicas esse sua auctoritate declarat, atque con
. m. Num propter hoc Ecclesia spiritale habeat in omnes,&ubique dominium p ess Quemadmodum Christus omnes homihes iubserabili tenebrarum principis seruitute detentos,eo deuicto Ide spoliato,eripiens de suo fecit principatu,& seruos sibi cori-- l. . ,- Ecelesia in omnes,& ubiq; sine aliqua viri stersonarsi
ritum habet vel locorum restrictione,spiritale habere dominium, qu2ntum est ex parte sui, concedere non inconuenit, licet non in om- omnes exeris neS,N Vbique illude erceat, sed in eos tantummodo, mi ba.
- il μή ptismatis caractere sunt insigniti,& vilius,eius leni iue fidei,ad
sacramentorum communione iunguntur . . . . '
Ho. Heu spirituale hoc Eccles e dominium, limd tota olim occupauerat orbem ab Oriento reiectum, cernimus vi,t in Orientis parte consistere,&ipse Christus stlorien&,Orienti Occidens,in Occidente conspicitur. in . ari
Plures iam annorum centuriae transierunt.cum M-clesia pro tanti dominii amissione deplorat, fastus theresis vicibus repetens. Iunior fui,etenim senui. Iuvenis fuit Eeciessia in Apouolis artyribus. istisiue Patribus,qui ad Siluela, stri usque tempora floruerunt ; in As siquidem illustria euna
ctarum virtutum,& insignia protulit,& monumenta reliquit IIn virilitate constitit, cu celeriter per totu orbem eximiolata imperio,idolatria pulsa, be Christo labacto,exaltata est. Consenuit tandem cum Maumere secta vexata, ab ea,qu2m possederat,amplitudine delapsa est l. liIG. Hinc ego ingenti strupore assicior, quomodo vilis sed plane diabolicus , hominum perditissimus; perditoruis hominum dux, turpissimae egis enector, & ut ita dicam, Anm .christi Praecursor Maumetus totum talentalem orbem' - - i idola-
154쪽
idolatria purgatum,& purissima Christi fide imbutum,iterum tot erroribus , nefandisque viiijs labefactare potuerit. Quo modo aper ille de sylva, singularisque ferus ferarum omnium
serocissimus vineam Domini exterminare, depasci, in desertumque deducere permisiis sit. Ergo ne melior quonda' , portio gregis Domini tot Martyrum satagia ine comparata,tot Patrum desudantum laboribus exculta,sic debuit porcorum pedibus conculcari Et quod satis die,noctuque non fert animus admirari,quΟ- modo secta ista tam erronea, turpis, & obscena tam diuturne duret,cum eae veteris, Nouique Testamenti decursu usque .ad
ipsam nulla secta in propria specie, & ritu tantae fuerit durationis . siquidem ab huius sectae initio usque ad praesens mille
denaptis decem,transierunt.Quaenam insueta huius maledictae sectae diuturna potestas, execrabilisque religio liceat inihi eum Vate illo lugubri plorans exclamare: isare via implarium projDratur ' Plantasi res, θ' radiees inferunt, ct proficiunt. Et cum alio Deum sic alloquentet Mundi sunt oculi tui, ne et deas malum, edi re*icere ad iniquitatem non potet is , quare 'respieis super iniqua ventes, edi tacts ' deuorant impia iustiorem se 'Iudicia Dei abyssus multa, & ideo quanta obscurit te nequeunt conspici,tanta debent humilitate venerari. Sug- erente . situr & cooperante diabolo, permittente Deo, id etiam malitia hominum exigente,in Ecclesia Dei tale factuna
exterminium. Hinc discat unusquisque pro anima sua viriliter agere,& ωllicitudinem gerere,atque cum tremore , de
imbre salinem operari,ac indesinenter satagere,ut per bona spera,suani; quantum fieri potest,certam faciat electionem ;fieo sub obtentu misericordiae Dei, quod magna sit, concupiscentijs dimittat habenas; nam, si Deus sine praeiudicio miserihordue suae innumerana hominum multitudinem perire permittit,quidni miserator,& multum misericors Dominus hunc, , innum peccatis secena laxantem damnari quoq; permittati Ho. Salubre , & memorabile documentum, scitu dignissimhm , saluberrimum obseruatu; sed putas ne , secta illa aliquando finem sit habitura , & Ecclesia ad suos terminos reditura g. Non est hominis nosse tempora, vel momenta, quae
Pater posuit in sua potestate; & Ecclesia, supra qua non est ab
155쪽
breviata manus Domini, parum indiget nouo ad ea locare- cursu , nam in senectute sua aliunde aucta , iterum consolatur dicens, edi senectus mea in misericordia uberi; Vberem namque misericordiam consequuta est senio iam consecta, cuni ad Indicas plagas estuta, usq;ad nouum,nec seculis priscis agni tum orbem est propagata .
Geloia militantispotesas,atque dominium. .
m. Vpra dixisti Ecclesiam in omnes,levbique sine aliquao vel personarum,vel locorum restrictione spiritale hae bere dominium ..Hic sermo parum distare videtur ab ea mul torum sententia affirmantium Ecclesiam Christi in omnes Vbique terrarum gentes potestatem habere, ac propterea integram illi totius orbis possessionem deberi, 'mnemo pri cipatum,quem infideles possident,ab eis tyrannice possideri. g. De spirituali ad temporale transis donainium. , 'pti mus videlicet meorum verborum interpres. Ecclesia habeat necne hoc dominium, Regnum eius non est de hoc mundo,&electa quaeque eius membra, filij nempe Dei adm0niti,qui
non multum nobiles secundum carnem,non multum pol ntes eos esse oporteat hinc citissime transituros,manentem hic ciuitatem se non habere cognoscunt, seque in terra peregrino esse fallentur,& tanquam peregrini,exonerati,agileS,expediti, pardisque leuiores, toto conatu ad amplissima illia in aeter num stabilia aspirant regna, immarcescibili Regμm glori suturi Reges illuc properant coronandi, omnia in rim , quae
hic sunt,uelut stercora arbitrantes.
m. Tu quoque de genere ad genus transitum facis, m do enim de Ecclesia dogmatice loquebaris, nunc de ea imora liter,& anagogice verba facis. Scio hoc proprium habere Ec'closiam, quod dum persecutionem patitur, toro; dum Opprinmitur, crescit; dum contemnitur,persistis;dum laeditur;yinc , dum arguitur, intelligit; tunc stat, in superari videtur scio inquam adhuc eam in terris degentem peregrinari, α ince Risanter pugnare , donec de via ad patriam, de pugna ad victo' riam , de militia ad triumphum veniat, sed ego qu rebam
156쪽
quanta illius esset temporalis in orbem potestas, si eo, quod suum iuridice uti posset,& Vellet. . 'Ang. Patientiam fugituram, vel potius iugientem retine: Homo statura breuis, indignatu facilis, & facilis quoque Iariatatu, sed cito ab utroque recedens,in medio,quod est virtutis thalamus,dulciter,& pacifice conquiescit m. Verum est,quod dicis, sed ultimam sententiae partem
in me verificari non sentio. Verumtamen non inapatientia motus, sed confidentia fretus fic loquutus sum; scire autem
quid de temporali Ecclesiae dominio sobriE sentienduna sit, Catholicis summopere his temporibus expedit, & tu,qui dubia a me proponenda soluere spopondisti, hoc unum, & quia dem praecipuum insolutum relinquere non deberes. Ani Ad firmamentum caeli, hoc est uniuersalis Ecclesiae secit Deus duo luminaria magna, idest duas instituit digni res,quae sunt pontificalis auctoritas,& regalis potestas, sed i la, quae praeest diebus, idest spiritualibus, maior est,quae Vero
carnalibus, minor,ut quanta est inter solem,& lunam,tanta in ter Pontifices,& Reges disserentia cognoscatur. -m. Sed quemadmodum soI lucem habee a se, eaque ab alio quocunque creato priuari nullatenus potest ; luna vero omnis prorsus natiuae lucis expers,eam a sole mutuet,ac saepe ea destituitur. Sic spiritalis potestas, ut sol in Petro, ac caeteris Pontificibus ex Spiritus sancti assistentia insidet,nunquam defectura; Terrena autem potestas, quae in Imperatoribus,Regibusque conspicitur , non a se, sed mutuo sumpta est, quia Christo, Petro,eiusque flaccestaribus primum insidet.*eficie saepius luna,& ipsa imperatoria, regiaque potestas saepius nutat,& crebras subit vicissitudines. De his ego aliquando cum iuuenis Musas colerem,cecini. Sic ceubris Regum totum celebrata per orbem
Nocte sub asura eo ita fama latet. Jice magnanimos olim super aethera vectos, Vt nimis horrendos horrida eelat humus. 'Ituid modo fortunam toties habuisse fecundam λRegna quid ho illiparta eruore iuuant ἰHeu quia honor satia quid vespraeflare super ' Vnica cunctorum sors miserax, ta docet.
Sic regale decus, sceptrum,diadema,potes
Prob δεινὰ inpraceps cuncta caduca
157쪽
Ang. Et carmina ad rem faciunt, & solis, atque lunae analogiae ad utramque potestatem relatae bene se habent odo ad principale dubium a te propositum redeundo. Summus Pon tifex,qui est Episcoporum princeps, haeres Apostolorum, primatu Abel,gubernatu Noe,patriarcatu Abraham, ordine Mel chisedech , dignitate Aaron, auctoritate Moyses, iudicatu Samuel,potestate Petrus,unctione Christus, nedum spiritualeni temporali maiorem, sed etiam necessitate pro fide urgente i , in temporalibus summam habet potestatem; Q apropter m
x udM qvο- tare regna,& ab alijs ad alios transferre imperia,atque dominia,abseluta,auctoritate potest,si id ad animarum salutem ne si cessarium sit. Et summos quqsdam pontifices ab uno ad altis' transtulisse imperium, qui historias legerint,probξ norunt. Ho. Legi ego Leonem Tertium a Graecis ad Germanos: imperium transtulisse,hac potissimum ratione,quod Occiden i tali Ecclesiae nimium laboranti Graeci auxilium afferre non possent. Item Gregorium Septimum Henricum u tum de
posuisse,& alium sua auctorita e ligi imperasse, habetur
vita eiusdem Pontificis. Innocentius Tertius Othonem Quartum deposuit. Ex Bloi,do dccaac a. lib. 6. Dmocentius item
Quartus in Concilio Lugdunensi consentientibus Patribus uniuersis Fridericum Secundum deposuit. Clemens Sextus Ludovicum Quartum Imperatorem a Ioanne Vigesimosecti do, & Benedicto Duodecimo excommunicatum deposuit. apud Pighium lib. 1 .hierarchiae Ecclesiasticae cap. AM. Caeterum rebus in pace compositis , ac reM Chri- stiana Republica per saeculares Principes administrata, nullo. Catholicae fidei existente , aut imminente periculo, decet suo quemque iure,ac potestate pollere; Ita tamen , ut semper saeculaxis potestas spiritali summi Pontificis potestati obsequiu. deserat,eique tanquam maiori minor ipsa subdatur . m. Ex his,quae dicis,intelligo apud Pontificem summum, . ut supremum totius mundi Regem utriusque potinatis apiacem residere.
g. Recte, sed explicatius dicas, apud eum spiritu hs directe,temporalis indirecte dignitatis apicem residere. m. Esto summus Pontisex habeat potestatem mutandi Regna,ac transserendi Imperia, atque dominia necessitate pro fide regente, adhuc tamen non .satis constat, an Ecclesiam
deceat saecularis Principatus proprietate di arti mplitudinu
158쪽
dilatari,magnitudine honorari,ac potestate ad mortem usque timeri. o. Quid multa λ consentaneum est, nedum temp'ralis principatus dotibus Ecclefiam insigniri,sed etiam ipsum principatum cum potestate utriusque i adii sub suo habere dominio,ut sic eius Maiestas ad gloriam sui capitis Christi, ad ansimarumque suutem magis dilatetur,& dilata cognoIcatur, es cognita diligatur a bonis,timeatur a malis, honoretur ab omnibus . licet in saeculo illo aureo Ecclesia absque temporalis principatus amplitudine, magnitudine, potestate, una duntaxat sanctitate tot,& maiora,atque illustriora gloriae sitae stem
M. O aurea issa tempora exurgentis Ecclesiae diuitiis. auroque carentis,sed aureis animabus asstuentis, ac proptere innumeros pene filios ad caelestem patriam transmittentis ingens vobis gaudium adferentis.
m. Α Vctoritate Ecclesiae cognita,eiusque utroque domi-L1 nio, quale sit,explorato; nunc te de fide diuerentem libenter audirem . . i Aug. Doctorem fidei fid ς carentem eligis, quomodo fidem
. ID. Iocaris mecum,fide cares, quia fidei lumen tanquam syderis pallentis igniculum ad Qtis praesentiam evanescit. Imo tu,qui ct x giniae lumine illustraris,de obscuro fidei l mine vales excellentius,& perspicacius pertractare. Anm i Fidesilumen est animae,ostium vitae,sundamentum issiliatiet aeternae, quicunque hac derelicta, velut pessimum ducem proprium sequitur intellectum, quicunque pI sapientiae sitae sensum ad mysteriorum caelestium putat se pone peruenire secretum ; sic facit, quomodo si absque iundamento aedificet domum,aut si praetermisso ostio, velit intrare per tectum, vel si nocte sine lumine inserat gressum, totum se clausis oc lis urgeat in profundum. Hanc ergo vobis fidem velut
padem, Christus adueniens errantibus
159쪽
straturus exhibuit, per quam possit Deus ignotus requiri quaesitus credi,creditus inueniri. In hac fide nihil est dubia aestimatione pendulum,sed totum, quod iii ea est; certa, ac solida veritate stibnixum,oraculis, dc miraculis diuinitus persuasum, stabilitum', de consecratum partu Virginis, sanguine Redemptoris,gloria resurgentis .
Ecς:essia maiora in fide, vel fidei explicatioma
m cemue incrementa receperit' i mi
Ecclesiae, quae perfectuni fidei domicitium semper extitit, aliquem in fide prosectum aetatibus succedentibus de- cessit Irinefas est arbitrari: execratur enim eonsei fidei, fidem iuxta diuersitates temporum variari,siiciat nec ipse veritatem variari admittit,de quo est ipsa eri tonsessi, ut didit,
m. Hoc ita esse non dubito,nam i es nec tari nee i ea augeri ab aliquo,aut minui quis quam misi uia nisi vii fides n9n est, licente Apostolo sentis Dominus, Cna Iris, unum baptisma,vnuὶ Deus,&pa,rbmiauis .c a Attamen in eiplicita credendorum fide, in explic tione , ac detfinitione dogmatum ad fidem Catholicam pertinentium,Ecclesiam prosecisse:prosectus ipsestina Ar; Haeretis corum praesertim, ac fallacijs occasionem praebentibus. Nunc enim quae sunt verae fidei,euidentius cognita; cimus e plica, ,efficacius, ac firmius diffinita consistunt; non quod L;lesia
nunc plura,& explicatius credat, quam Apostoli de sanctissitniqubndam Patres credides int ii, tanquam)veritationa gistra eadem mysteria explicatiora, & clariora fides M. cre denda proponit. Nihil enim fidei, vitale fide tiovistri accessit Inventuin, sed eorum, quae semper fuere fidei, ae' de fidet ei e denda,quaedam apud omnes minime de fide esse constabant , modo vero constant. Quinimo nec modo arcana fidei sacra menta sunt passim omnibus exponetida eum rum'pas in ab omnibus possint inteIligi; sed his 'tantiun, qui eru: liter
Ho. Esto, totius Ecclesiae fides augeri non possit in sing lis tamen Ecclesiae meimbris verant fidem habentibus, inaequa liter reperiri,& ex minori maiorem gradatim fieri, sine fidei praeiudicio negari non potest. Veram habebant Apostoli mde', dc rogabant nihilominus, Dor line adauqe nobis fidem . vel ain tabcbat Paulus, sed omnem illam , via res is inferre
160쪽
serre posset, se non habere fatetur . . . g. Quis hoc negat λ Tripliciter maior unius, quam al- me, in . . terius fides esse potest; vel quia plura explicite unus qua alius credit,vel quia maiore crededorum certitudinem,& firmitate habet;vel quia maiore in credendo deuotione afficitur. Hinc, si ardua illa Priscorum fides cum fide prisentium conseratur , , quantum haec. ab iita desecerit, desectuscipse testatur . O qua irarum est hodie fidelem hominem inueniri, paratum scilicet ' & sita prodigere,& seipsum perdere pro fide tuenda. m. Quemadmodum olim Patres nostros, priores illos Ecelesiae filios ab ea in iuuentutis flore progenitos,se gessisse nouimus,qui per admirabilem in perserendis cruciatibus patientiam constantissimos fidei testes se mundo,Angelis,& hominibus praebuerunt ; Tanto Veteris Testamenti Patribus mdeliores , quanto duriora prae illis subiere pro fide certa
-sAng. Veteris Testamenti Patres in 'haera activorum p siti , non vim pati, sed vim facere pro fide solebant. At vero Novi Testamenti filij,strenui Christi milites in sphaera passi-uorum Redemptoris amore conclusi , vim pro fide multipli-ee ν1tiinantur 1nuicti;siqvideri tanta antiri fortitudine, in gnitudine,ac patientia tolerabant aduersa,vi nihil sibi aduersi accidisse putarent . Quinimo quia nihil est aduersum, nisi
quod aeternae selicitatis inuersatur ingressiti; quales sunt car- .nis illecebrae, & blanda mundanorum oblectamenta; & nihil prosperumnis uod ad illam felicius pandit iter,quemadmodum varia pastionum genera, diabolo suggerente,Deoq; permittente inuenta, pro Christi fide, & amore a fidelibus tolerata haec illos constanti animo pertulisse, non fuit aduersata pati,sed prospera consequi,non fuit iter excerminij,ut persuasum habebant impii,sed inuentio pacis, di vitae immarcestriblis acquisiti6. m. Sed ubi nunc, & quis vel in minimo eorum imitatum vestigia λ Animaduerti post tot eximios Iudaies generis virosi
ab Apostolo recensitos, qui fide mirifice claruerunt,tandem Saluatoris tempore Iudaeorum gentem sic ab illa suorum Patrum fide infideliter deviasse, ut infidelis gentilitas Christo fi- ..deliorem hominem praesentaret. Ita proh dolor parum deest, 'quin idem acciderit Christianis . . Namque ' post Apostolos, vir res,Consessore ,Virgines, pin alios innumerabiles pol