장음표시 사용
61쪽
describeres; quod in sacra scriptura ipse Deus quandoque
lacere minime dedignatur, hebraeismis utens, ut Hebraeorum captui se accommodet.
Ang. Quid multa λ Postulata libenter laciam. Conditis nobisin adhuc in via degentibus, pote praeditis quidem gratia, sed noneum beatitudinis ianuain introgressis, sic Deus assatus est. Audite me Angeli mei, & percipite quae loquor ad vos; sciatis me decreuisse, & magno consilio firmasse , ho
minis naturam assumere velle, votoque homo esse, & in ulcro unius mulieris eoncipi, & nasci ex ea, nos interim mirabamur quare id facere vellet ego ero homo,& homo erit Deus,& si Deus,ergo & voster Dominus,vester Rex, vester Princeps,& vos omnes subijciemini potestati eius,coletis eum, & ad rabitis sicut me; quia ipse, & ego una persona erimus , Vn adoratione adorabimur a vobis: Illam quoque mulierem , quam in matrem elegi,praeponam omnibus vobis,erit Regina vestra,adorabitis, & coletis eam tanquam Genitricem Dei,dc Domini vestri. Hoc volo, hoc mando, hoc vobis iubeo: Qui haec fecerint,& facere voluerint, ostendam eisociem meamI & gaudebunt in conspectu meo, in quo est bonum omnis boni in sempiternum: Qui vero noluerint obedire huic decreto, cadent a loco isto ad locum tenebrarum, & caliginum,nequo donis, quibus vestiui eos, ulterius potientur, sed gratia mea ortuabuntur,& in locum detrudentur, in quo nollent manere, imo abhorrebunt, semperque amoenitatem, in qua nunc sunt, cupient,&nunquam habebunt. His auditis,unus inter alios proceres nobilissimus, quem vos Luciferum appellatis, omnium primus sic incoepit alios alloqui. Quid vobis videtur statres mei λ iusta ne sunt mandata Dei n0itri scitis quid sit homo, & quid mulier non ne nos longe digniores sumus illis nonne tenus nostrum superat genus humanum λ ae iustitia,quae pietas mouet nostrum, ut homo esse voluerit . & non Angelus is inhomini nos omnes subij cere voluit, potius quam uni nostrum ρ Ecceis Michael nus est; ecce Gabriel & en quana dignus sim , vos videtis: Noluit ullum ex nobis assumere,noluit hanc summam dignitatem alicui nostrum concedere. Tunc Michael primus,&plurimi alib& ego etiam pro modulo meo ira illi respondimus. Dignus es Lucifer,& magnus es,dives,& potens es,sed Dςus,qui nos,cum non esiemus rea
62쪽
uit, multo dignior, multo maior, multo dictior, multo potentior te est,& omnibus nobis ; non licet c0ntra decretum eius, decretum facere , neque contra consilium consilium , nequo contra sententia sententiam: Conatur ad impodibile, lutcunque contra ipsum quicquam tentat. Deus est, Dominus est, voluntas eius iustissim , & rectissima,& omnipotens, erraron'n.mtest; quicquid vult facere potest : Iudicare, α disce
nere decreta eius, vanum est, C mperituum: Humiliemus nos
sibi subiiciamur non solum homini, sed ligno,& lapidi, si ipse iusserit,si ipse voluerit na iusta existimada sunt, quae sibi placent; illud opus pium, & bonum , quod ipse vult et esse non possumus,ipso nolente. Quid mihi aufert,si mihi non confert, quod conferre null obligatione tenetur Quid tibi de tuo austriat homini illud donum tribuitZ si homo nunquam crearetur,quid fuisses,nisi quod es 3 quid accepisses,nisi quod prq,
missum est tibi3 Ad tantam dignitatem admisso homine, quid amittimus nos d habemus, nisi ab ipso datum , & coii cessum Z Inuidere bonum alienum videre non posse . Qiud habere poterimus boni, si ipse noluerit 3 Certus sum neque in ipso errorem cadere posse, neque iniustitiam. dquid Nit, bonum est , dolere de bono, iniquum est. Mitiga te Lucifer , humilia te, subditus esto Deo tuo. At Lucifer liuore inuidiae,& odij, 8c praesumptionis plenus, similiter dictis eius replicare coepit. Ego,inquit, dignitatem
illam vellem,ego Deus esse cupio, valde maior sum homineis;
volo, t homo me adoret,non ego hominem;nunquam cUnlentiam,nunquam adorabo; iustum p tabo; QOmnio iniustum Deum, & iniquom esse talia rubentem assero. Haec sententia mea est, hoc consilium, hoc decretum ; & nunquam aliquem illorum, qui oppositum sentiunt, amabo; nunqu in suasionibus vestris assentiar; sicque exca descens, in nos quoque odium,& iram sitam , iuniar con . tus est , quem muli i ex Angelis sequuti sunt, eiusque sententiae adhaeserunt; plures tamen nobiscum perstiterunt. Facta est quoque inuestigatio, cur Deus voluit homine stantum exaltare & quidam asserebant rationem unam, α
quidam aliana, & consutabant eas; nos solidi in dilectiq0O ,& obseruantia Dei dicebamus . Satis est nobis noscere,ipsuna id velle, & velle nisi bonum, & rectum non inesse; Mψrauius Deum hominem, & veneram μ eius Genitricem. it xM
63쪽
orta est inter caelicolas tempestas valida , conflictus assiduus , & decertatio . Et ipse Lucifer adeo in sui amore exarsit, de edio, & inuidia in hominem , quod quamuis sciret Deum e rare non posse,neque iniuste agere, ac propterea iusta videns, de bona, sequi tamen voluit mala. Concupiuit esse Deus eo modo, quo & homo nunc est Deus .' Videbat id possibile, &quasi rationabilius,quia digniorem homine se putabat,& pro- Dcto erat natura dignior: Non placuit,ut Deus sibi hominesti praeserret,& ita praeferre, ut ipsius Dominum faceret. Haee est illa inuidia per quam intrauit mors in genus humanum, & in Orbem terrarum. Tum demum rebellantibus illis, factum est praelium magnum inter nos,& illos . . Michaec, Angeli eius praeliabantur eum dracone, ct draco pugnabat,9 Angeli eius, ct non praeualuerunt, neque inuentus es Deus eorum amplius
in caesi. Sed ipsa die,qua fuit dies,& nox diuisa,& nos fuimus diuisi,proiecti enim suerunt inichaele,ac nobis aliis pugna tibus,& Deo bonis fauente in hunc aerem caliginosum . Hoc fecit praesumptio, hoc inuidia, hoc contemptus mandat
Diuisis igitur spiritibus illis bonis , & malis,sicut & luce a tenebris; boni facti sunt dies , & lux perpetua . Mali vero
nox,& tenebrae, & nubila sempiterna; non quia naturam mutauerint, sed quia malis,& tetris, ac obscenis operibus pleni, in caliginosum aerem fuerunt demersi. Ex tunc Lucifer coepit infestissimo odio hominem persequi,adeo ut nihil intent
tum relinqueret,ut sobolem, ex qua Christum nouerat nasciturum, de medio tolleret: Huc illius deprauata tendebat i
tentio,cum Pharaonem, ut omnes Hebraeorum masculos occideret,incitauit; quia ex illis carnem assumpturum Filium Dei ex promissione magno cunctarum gentium Patri facta praesa glebat. Eadem ratione conatus est per Aman Hebraeorum genus omne delere . Sic per impiam Athaliam omne semen regium, ex quo Christus nasciturus erat: Et per Antiochum genus omne Iacob , quod in Macha - . A at, e tirpandum curauit. Et ipsum puerum Iesum,ut eum perderet, innumeris expetiuit insidiis; reputans quam maxime ipsum, tot mirabilia operantem esse Filium Dei , quamuis daemonemvsque ad victricem Christi mortem indubitata veritatis i tuerit certitudo.
clare, & aperia mihi homini viatori solum visibilibus
64쪽
libus assueto,praelia illa inuisibilia , quae olim nudis spiritibus contigere, repraesentans obiecisti , ut clarius intelligere minia potuissem, si de ipsis Adae filijs bella inter se gerentibus ageretur. Et ego tam mira,dum loqueris,lucunditate assicior, ut si die integro tragicam hanc prosequereris historiam,praeaeereunte die,vix unam diei particulam praeteri se putarem .
COMPARATIO UT RIV S . E NATUR AB
Rem infaustam,&miserabilem casum, sortemquo mam mist. aeternis deplorandam fletibus, quomodo creaturae ilis ciuinae bonitatis primitiae, prima diuini amoris ineendi, ' in odium veris,inuisae omnibus, omnibus aduersantur,abominabiles , dc detestabiles, execrabiles uniuersis Quomodo toe proceres vixi erectae cecidere col*mnae omodo speculata, illa purissisima duplici splende tia luce, eclypsim passa aeterna . liter duraturam, abiere in tenebras λ o peccatum execrabilemonstrum, imo inferorum monstruorum parens, infinita fugibilitate dignum,ruinarum omnium,desolationumque origo ipso detestabilius daemone, quia tu ex Angelis daemones esse- cisti,tuque Deum 4psum natura mollem vitio tuo in peccatorem Acis esse durissimum . O certe sertunati illi, & selices, g.Ane lora uibus datum est fieri ex aliorum vulnere cautiores . Video atanam inst fulguris cum suis de uri adentem, nunquideo, unde cedidit peccator Angelus,ascendet peccator homo Sed quare sic irreparabiliter cecidit,ut nulla superesset ad statum pristinum redeundi lacultas λ Cur inquam deiectus, sic iacuit miser,ut nunquam deinceps esset surrecturus λ. Gaudeo talia te de peccato sentire, sed ut haec uti Ira sint, iuncta sit cum theorica praxis. Quod autem promise m rede admiratus exquiris , cur daemones semel victi . semeloti prmati, sic miseri iacuerunt, ut surgere ulterius nunquam, diuini,hoc idem ego de homine, peccato comite,vita λncto, a te vacissam quaero. Cur homini peccatori hoc idem accidit post mortem aviatoris i
65쪽
ri nunquam in niui ieris effς e appa ruisse legantur . licet in
Ans. RectE , sed hoc est Angelis casus , quod hominibus
mors. Arbor namque tam Angelica, quam humana, siue ad Austrum electorum flamma aeternae charitatis ardentium, siue ad Aquilonem reproborum infidelitatis frigore algentium ce ciderit,ibi immutabiliter semper erit. Ho Dictu quidem facile, captu vero difficile est hoc as sertum, causam scire cupio , cur hoc idem sit Angesis casus , quod hominibus mors . Ani Angelus cum adhuc esset in via, fuit vertibilis ad opposita semel tantum, quia cui primo inhaesit,toto conatu,&sine retardatione inhaesit, deinceps immobiliter semper idem; homo vero viator vertibilis ad opposita semper manet,& non sic uni inhaeret, ut immobiliter semper haereat. I lxir Ang lus ante casum,homo ante mortem vertibiles extite unt,illo una tantum vice vertibilis, hic vero semper, sed tam Angelus post casum, quam homo post mortem invertibiles fiunt,in eo si tu,quem sortiuntur aeternaliter perniansuri . Si haec intellia gis, cavsam quoque tenes, quare hoc idem sit Angelis casus
uo. Hinc etiam intelligo, quare Angeli citissime de via ad statum venerini,homines vero tarde admodum, & eorum elures nonnisi post longa temporum interualla. Aug. Igitur,infelix quidem,ac desperato clamore lameristabilis Angelorum casus, sed non minus tristis, & lachryni bilis vestra quoque mutatio. Homo non .iam, tenurere' ctus creuit origine, qua de sublimian&lix cecidit altitudineu Aduerto hominem pulcherrimum quondam,de sapientissimum animat,terrae Dominum, caeli ciuem, domesticum Domini Sa 'baoth,beatorum spiritum fratrem, & caelestium cohaerede a virtutum,hisce titulis,honoribus,ac bonis repentE spoliatum, repentina a Deo auersione actum in culpam , de Dominocu suo mancipium, di sub dura daemonis seruitute captiuum, subicctumque dirae mortis imperio . mox spirii lucri stor tvum,postmodum corporaliter morituram, dian pulueremita qua sumptus fuerat,reuersurum. ' .Ho. inunebre,& infaustu nimis primiginae mulieris no mon, N. rccordatio, ex te malorum ommum mitium iactum nouimus, & per te miserri e morimur uniuersi. A mysterio Mare non arbitror,quod Angelis' sis specie resinanima
xx, saepius sib ciuerti animalium Graiis , saeptiliate sub pub
66쪽
cherrimo iuuenis aspectu , nunquam in mulieris effgie apparuisse Iegantur ; Nunquid huius rei causa fuit execrabile . illud Euae cum odiosissimo Angelorum hoste colloquiuno pNec item sinu mysterio memoretur Deum , antequam mulie rem Memaret,coram Adam cuncta speciatim animalia adduxisse,ut eis nomen imponeret, dc perquireret,si forte inter tot animalium species adiutorem sui similem inueniret, quo non inuento sic enim Scriptura resera.Adae vero non inueniebatur Anteereati adiutor similis eius.) Necessitate quodammodo mulierem se alla, quam praesciebat paulo post: in deterius versam, suamet prauitate futuram totius. Orbis ruinam. tium speetes Mala,quae hic mortales patiuntur inulti,non mulie- Asiae iuveniri,sed uni Adae accepta referant uniuersa, nisi enim ipse comm sibi similis.
plesset,quod illa incoeperat , poena pro culpa tantum taminea infligenda,haereditaria succeruone ad posteros non transisset,std eam ipsa,quae peccauerat, exoluisset. m. O certe miserabilis amborum casus, amborumquomina,omni lachrymarum fonte plangenda; & quod adhuc mi- strabilius est, hoc in utroque viriulque naturae principe conti illa. At licet utriusque naturae princeps uterque cecide rit,mihi tamen mitius cum homine,quamcum Angelo actum inrisuisse videtur; Namque Angelorum princeps cum caeteris sita is siqvenim sequentibus cecidit reliquendus,hominum vero princeps cum teliquendo, suis plurisque posteris cecidit erigendus . h'mo ςM
. Parum dicis , sed usquequo erigendus h ΟΚlix post νba τε et
earum erectio: Ad illam us e beatam, ex qua ille cum suis vix ς ευμ
conturnesiam tuam,superbe Lucistriquietam sit limis creatus,inter Ahgelo, stare non meruisti, sed malignans oculus tuus cum illic nimium caligasset, tenebris circumsu- - ,in tenebras cecidisti. Ecce Rex noster nouos in terra Amolos fabricaturus aduenit,vi sedeant cum principibus,sedes
que repleani proiectorum. Lo , l. Ang. In hoc tamen Deus militis cum Angelo, quam cum homine, se gessisse videtur,quod hominum maximam, vim sese sex, inrum minimam partem reprobauit; & nunc iAngelorum quis dem plures complectitur regnum Christi, pauciores regnum
diaboli, sed hominum plures habet regnum dulcioli,pauciores regnum Christi. i O si viiliam destructo inserorum regno,in rcg '
67쪽
Christi eoalescerent uniuersi,quod aliquando futurum orige
cistae cum suo errante Origene afferebant. Ani In hoc etiam benigne magis cum .Angelis , quanta, cum genere vestro Deum se gessisse apparet, quod Angei nonnisi propter culpam spontein propria voluntate commise , multos vero homines propter crimen aliena voluntat
m. Sed illos duplici,hos vero una tantum poena muIω-uit. Attamen, quaeso ne dicas, Deum benigne magis cum A gelo, quam cum homine se gessisse ; quia benignitas saluatoris nostri Dei apparuit non Angelis,sed hominibus. Ani Non minus super Angelos benignitas claruit, Con di oris, quam super homines benignitas Saluatoris. m. Utique sed illa fuit utrique naturae communis , haec vero hominis tantum propria. Recte, sed attende charissime, quantum deberet tiarum hominu moris incutere mortalibus amborum utriusque naturae pri
2. i. Tar eipum geminus ille casus. Si enim flante superbiae vento,st G potve 'nt,qui tantam standi acceperant firmitatem risianeon ἡ quomodo reliqui stabunt homines inanes, instabiles,atque ip-:-si vanitate vaniores , si hac peste laborent Ecce ex his , qui
iuria, riui seruiunt et,quam plures,qui alioqui columnae videbantur,sta'. biles non fuerunt; si in Angelis suis, in quibus minus reperi posse videbatur,reperit prauitatem, quanto magis hi, qui hambitant domos luteas,& terrirnum habent fundamentum sis μ -- tu superbiae turgidi in istestant, instolles erunt,dus templia' citer in eis Deus reperiet prauitatem λ 't m. Argumentum omnino concludens Si Angeli,qui sp
ritus sunt,& caeli incolae, cum diuini iudicii xeritatem subeas. in ipsis reprehendi possit,quid nobis fiet, qui ex argilla ficti simus, terramque habitamus λ Certe insperatus supernorum spiritum lapsus praecipit hominibus nil de si
rus, .uirim sublime superbiendo sapere , si enim Deus Angelis mcca zis .is' ' Pepercit, se 'tersiis ςos pravum quid aduertit, supplicium scilicet, xanta illorum prauitate, condignum eoi cogitauit,atque eonstituit,adu sus homilies,quos prauos r pererit scrutor cordium Deus, quaenam supplicia iam decreuerit,adinuenerit,praeparauit λ Denique si primos illos in erimen turpiter lapses , nulla prorsus nec status, nec primatus , nec loci, toc in od terribili si ) Persea*rum vinita ratio: ne,
68쪽
ne, tam atroci iude 'poena mulctauit , tam immaniter in eos omnipotentis ira deisuist, num caeteros peccantes impunes abire permittet λAni Itaque non minus Angelica natura, quam humana post utriusque ruinam, dictum illud sibi usurpandum put runt . Misericordia1rio iudieium eantabo tibi Domine.
Ang. QI duos hos tantarum personarum casus perspectos' in habὸreth , itine,,& quam breue sit in peccato quod delectat, & q iam longum quod amarescit, attenderent, plus aeterna ebs terreret amaritudo , quam momentanea alliceret delectatio si uidem delectatio occidit, & praeteriit, vulnerauit, & transiuit, miserum sedit, & abijt,infelicem reddidit, &reliquit. Ho. malignum quam iniquum,quam pestiseruntari quam foedum sit peceatum malii itaς, iniquitas,pestilentia , de ipsa spirituum insectorum,atque inficientium foeditas summam peccati, peccantisque miseriam satis superque demonstrant;& ut de reliquis taceam, ausim dicere foeditatem spiris Ospeccati Grde polluti aliam quamcunque longe excedere turpitudinem, itaut foedissima quaeque res in illius comparatione liqua videatur uaclicte ille de rari' 'Quipropter, si hine με iiudbie de illinc cernerem inferni horrorem , & uni eorum necessario haberem immergi, potius me in gehennam immergerem, quam peccatum in me immitterem .: mallem enim a peccato purus infernum intrare,quam pecca ii sorde pollutus caelorum regna tenere . g. Recte dicis, nam si impossibile hoc,possibilemquam laret,ut peccati expers ad Tartarum trudereris,uel tibi inse nala baratrum eualeret Paradisus,ardente'; rogos in splendi- diruinam illam empyrei lucem commutatam videres, vel statim te incus euomeret, & ad superos prosileres; & contra, si eum peccato ad regna empyrea conuolares, vel mox indodeijcereris,uei ibi gehennae incendia patereris
No. Itaque melius illis erat,si producti non fuissent spiria
In peerato deiectatismomentanea, maritudo tertia .
est apud i feros esse sine peccato m
69쪽
tus illi, qui mox conditi propria culpa jmmensi , tertiis tu
fuere cruciatibus deputati; sed cur Peas Wςauit,quos in p*ceps tam cito praesciuit ituros λ mens e6- Ang. Deus neque Angelum , neque hominem aut m αή.: r. Jum,aut ad malum condidit, sed rectum,& inexterminabilem, Ir imagine insignitum utrunque crequiti eique statim apposita sunt bonum,& malum,uita, es mors, ut ambo in m 'i' '4 vij nu consilij sui relicti non tamen sine auxilio aliae ) proin nata arbitrii libertate sponte quod vellent, Miserent;quod si quidam illorum neglecta vita, mortis sese subdidere imperio, di a summo bono auersi, malo, ex quo surgere nunquam poterunt,inhaeserunt, nil prorsus inconuenit Conditori, qui qua tum in se suit,sicut eos fecit duplici bonitate bonos, sic ad si nem optimum ordinauit,confrua, cuique media,quae ad per
ueniendum sufficerent,dilargitus . . 'Ho. Sed cum nihil fiat in mund , visibile, vel inuisibile quod de aula summi Imperatoris, aut iubeatur,aut Permiti tur,tam grande malum si non iussit, saltem permisit,scd quare
uetorum ea. cum posset,noluit impedire i. ' Mi O homo tu quis es, qui resi ondeas Deo λ plus vel' le sapere quam oportet,praesemptio est,& superbia quod pia' cuit iusto , non potuit esse iniustum ; Illi soli licet malia per mittere,& nec impedire,cum possit,qui nouit,& potens est ex malis maiora elicere bona. Ho. Quaeso me tuis hisce responsis haud illicita exquiren tem ne terreas; etsi enim ciuinorum operum, quae a mi mulio dubi j voluntate dependent,causas nerscrutari, temerarium sit,non t mea video, cur non liceat auo ex pietate, di deuotioni congruentias assignare; quid enim,si dicerem Deum hoc permississe, & quemadmodum in electis Angelis bonitas, ita iumstitia appareret in reprobis i g. Si de congruentiis agitur, mide etiam, quod con gruum fuit, & ad prouidentiam pertinuit Conditoris 'lo Doctorem in rum casum,ruinamque permittere, ut esset ' de 'incerent, M 'g'i i di coronarentur electi. Verumtamen in his etiam congruenti; assignandis Theologum sobrium es se oportet ,& in ipsorum I ' adinventione non in suae speculationis umine tantis sior, . ipsarui--- sed etiam,& potissimum cuictarum Scripturarum testimoni ST .. similibus similia conferens innitia ; Spriscorum patrum s
citis libenter inmereat. --, Quam sibi fi- Ho. I
70쪽
m. Intellexi satis,aliud quoque dubium in promptu habens proponere cogitabam, sed timeo, ne curiositatis nota inurar, quemadmodum in praecedenti merui superbia , & pr
Ani .rueliora sunt vulnera diligentis , quam fmuδε- amienta odientis oscula. Α me tibi expedit admoneri , ut admonitus ab Angelo, non irridearis ab homine, vel sub- Rad- sanneris a daemone, vel in furore sito calligeris a Domino;
Propone dubium . m. inine prouidentissimus Creator, quem nullus futu- eurDeMe3 rorum latet euentus, tanta magnificentia, tantaq. delitiarum ,
copia cumulatum terrestrem condidit Paradisum breui admo- : ia..dum tempore ad vssim hominis duraturum Siquidem loeus h.- ἡ '' erat ut memini me legisse) deliciis omnifariam affluens, om- ηnem creaturae sensibilis exuperans pulchritudinem, ob subli- V. f tmitatem loci,in quo erat, nulla ex parte tenebras admittens,
sed exorientium syderum splendore semper illustratus, in quo
nulla erat immodica ventorum vis, nulla tempestatum pro cella, nullus hyemis horror, non nimia veris humiditas, non torrens aestatis ardor, nulla molesta, & noxia Autumni sicci las,sed temperata, & pacifica omnium temporum inter se co- sonantia,ita ut, quod in unaquaque anni tempestate optimum est, & iucundissimum,in se haberet, scilicet Veris amoenitatem, ubertatem AEstatis,Autumni hilaritatem, Hyemis otium,& quietem, eius aerea pinguis erat,& mollis, omnium bonorum,ac Voluptatum fertilis, quam verissime dixisses fluere lacte,& melle . Cur inquam opus fuit hunc deliciarum locum pro homine condere, a quo confestim exulare debebat, haud ultra ad ipsum miser rediturus p Idem pariter oritur dubium
de Lucifero spirituum reproborum principe, cur scilicet in γempyreo,a quo mox eiiciendus erat, conditus sit i 2 is r. a LA . Non est omnino par utriusque ratio, nam quemad- soluti is et modum caelum iIlud non inane creatum fuit, & vacuum, ut
terra,quae nihil, in sua prima creatione virentium germinum, vel viuentiu produxit animantium,sed suis incolis mox cre tum,beatissimis scilicet Angelorum agminibus impletum est, ita deinceps post malorum casum, reliquos electos spiritus tanquam primigena ipsorum patria continet in tota aeterniatate mansuros ; non sic terrestris Paradisus,qui post eiectum
hominum Protoplasten, inanis semper fuit, ac semper habit . G tore