장음표시 사용
71쪽
tore vacuus r Deinde caelum illud creari oportuit, ne mundus ellet Acephalus, est enim velut huius maximi corporis caput. In hoc tamen rationis paritas utrobique consistit, & utrunque soluitur dubium, quod Deus in assignando tam Angelis caturis, quam hominibus peccaturis domicilia, non quid futurum est et,sed quid praesens eorum status exposceret, aestimauit,vnde,quamuis sciret statim hominem peccaturum, tamen quia innocenti Adae tanta naturali, ac supernaturali rectitudine praedito statiis debebatur omnium naturaliu bonorum aggregatione perfectus,ne quid felicitati eius deesset,condere consentaneum fuit vernantissimum illum omnimodae pulchrit dinis Paradisum. optimum his, qui praesunt, quorum est administrare , ν is uale,ἰ iustitiam , proponitur documentum, ne videlicet existentia merita per futura demerita, quae quodammodo praeuidentur, irrita fiant,& inania dimittantur: impium est enim futuriun expectare demeritum, ne praesens remuneretur meritum, Vesae sine praemio meritum,& sine poena demeritum.
supernaturalia dona magis elucet in homine , quam in angelo.
m. Ed omissis iam perditis illis, & contumacibus nun- I quam reuocandis exulibus . Dictum fuit supra magis in infimo Angelorum, quam in homine quolibet summi CO
ditoris elucere imaginem . . Ani Et recte quoque conclusum .Ho. Spectata tamen imagine secundum ea, quae utriquo naturae naturaliter insunt. κ, iis iis, Ang. Quam subtiliter λ . . sit is ta An m. Imo quam veraciter. Ratio enim imaginas,* in no 'd sorii ... mine,& in Angelo spectari etiam potest secundum gratuita,&viisl Wr supernaturalia bona, quae quia non semper in utroque conti
'' gir aequaliter reperii i,is, qui huiusmodi dona ampliora,& portiora ab ipsin largitore accepit, siue Angelus sit, siue homo,si milior,& Propinquior erit Altissimo. Itaque pares, & qui ex' cedunc qui ceduntur in rutraque natura fuere semper, α
72쪽
erunt, nedum quoad gratiam in hac vita, verum etiam quoad gloriam in futura, ubi electi homines Angelicis ordinibus distributi, vestram reparant ruinam, vacua pi oiectorum sedilia replentes; Non tamen per accidens creatum hominem assero, Homo eo uad stipplendum scilicet numerum spirituu reproborum, adhuc
enim Angelo non peccante, homo tanquam pars potissima , peccante.
uniuersi creatus esset, eumque Deus sua tam illustri inlignisset imagine,ut in rebus quoque corporeis amicum, quem diligeret ,& i quo vicissim diligeretur, haberet, suaeque delitiae ut cum praestatia nostri generis loquar ampliores essent cum filijs hominum,quam cum AngeliS commorari. Ang. Vides , quomodo ex tuamet sententia, in naturalibus absolute , in gratuitis respective natura Angelica excedit humanam Ho. Nondum expletum meum interpellasti sermonemo, in quo ostensurus eram in gratuitis absolute excedi, Angelicam ab humana,quemadmodum in naturalibus Angelica praecellit humanam,quod,nisi sancte, pieque superbiendo diceri non valeo , ideo absolute in gratuitis natura humana excedit Angelicam, quod in natura nostra sit Deipara semper Virgo Maria nostri generis decus, droinamentum, quae iecundum gratiam,& gloriam longissime Angelos superat uniuersos, ac Propterea sola orae omnibus cunciis Angelorum comprehcniis agminibus similior Deo, cui sic coniuncintima semper fuit,ut qu tum sine personali unione, conuatio patizur crea turae,iuci illi inaccestibili videatur immei sa, oe seraphim, qui
inter caeteros electos spie r Preu .Hil Dcci Censentur, cum hain virgine comparati, grauibu, tam multis
deors' ab ea longe ditiare videntur,ut nulla ure tuorum ad illam inueniatur proportio. Ang. Vide quomodo, di qua emphasi talia promens inc
lescit, genus suum in hac una Angelos superante extollensὸ Sed natura vestra sic nostram superat, quemadmodum to ques ex auro minus puro torquem alium ex Puriinimo confectum auro vincit, propterea quod gummam inclutam habet tulgentissimam: Vel etiam sicut crystallus naturalitet purior, di clarior est, quam commune vitrum, sed vitrum irraulatum
fulgore solis magis elucet, quam crystallus exiliens an Vmbra,vel minus lucis radijs repercussa. zz Va J. No. Naturam vestram crystallinam esse concedimus , --u G α stram
73쪽
Natura vutrea diuina virtute istudior, diuit. ' lumline clarua, qua
crystallina sensilii Theologi resp-- s rara tres elansea distincta
stram vero vitream non erubescimus confiteri,& in suis utraque naturalibus constituta, vitrea fi agilior est obscurior,
crystallina solidior,atque clarior; sed nunc vitrea diuina vise tute solidior,diuinoque lumine clarior, soliditate,ac splendore crystallinam praecellit in Virgine. M. Denique vilis quaelibet materia alterius praetiose
rei,ac pulcherrimae fulcimento, in altiori praetio constituta , atque alieno magis, quam natiuo splendore refulgens , rem aliam naturaliter meliorem, atque illustriorem poterit superare ; quapropter ut rerum naturalis, S intrinseca dignoscatur praestantia,vator,nobilitas, excellentia, praetiolam a vili , natiuum, a superaddito, 'ngenitum ab eo, quod cxtrinsecus aduenit, ac tandem naturam a gratia separare oportet; sed tu velut haec omnia confundens, transisti genus de natura ad
m. Iam ergo concedis aliquam creaturam ex tenere nocitro per maiorem gratiam magis Deo appropinquare,quam a Angelim hoc enim mihi sat est, nec arbitreris me sophistice voluitie distincta confundere, qui confusa distinguere confise sionis horiis alios semper docui; nec propterea naturam cum vitio confundimus, cum uicimus daemones foedos esse , malignos,pestiferos,quorum essentia nec fada,nec maligna , nec pestifera unquam fuit. ni Paulatim Aquilam volare doces: Quod a me con absque controuersia concedo de quampluribusrςwpectaue,& de Deipara semper Virgine absolute,in qua torsas tanta fuere gratiarum munera cumulata,vt omnium utrius qVς naturae Sanctorum in unum congestae gratiae ad cumulum M tiarum huius Virginis minime pertingere possint S Diri utem me concedere de quampluribus respectiue,non de om nibu ,quia licet una excepta Virgine supra cunctos evecta cateri Sancti Angelicis ordinibus distributi, excedant alios,&-b alijs excedantur, non tamen sic se habent omnes, multi φnim sunt, qui ad infimum vitiing Hierarchiae chorum ob exi gua merita pertingere nequeuntes, chorum faciunt inseri rem infimo ; hi neminem excedentes ab omnibus exceduntur,
rςliqui excedunt excessi, Virgo Deipara a nudo e cςssa e s
si ordinibus Angelorum decimum superaddi, seraphico atarente Doctore, asserui, quanto magis nunc idipsum
74쪽
Angelo affirmante,nil prorsiis haesitans affirmabo dicamque decimum istum beatorum hominum chorum decimae dragmae inuentione signari: sed posteaquam sermo noster hucusquo peruenit, pauca quaedam de immensa huius Virginis excellentia,a te audire,tecumque conferre, gratissimum mihi foret.. Ang. LibentissimE, nam post laudes , quas Deo persolui mus , nil magis delectat Angelos, quam hanc celsissimam Dominam laudare,aliosque ad ipsius extollenda praeconia,utcunm ue possumus prouocare, sed ne obiter, vel in puncto id prae-are cogamur,insta commodius, & paulo prolixiore exequo mur sermone, nunc eorum, quae de utraque natura in communi adhuc dicenda supersunt,altiora aliqua,& struentiora dicere prosequamur.
ginem laudare summe delectat Ange itis, remperq; eupiunt eam
Angelicam supergrediens, illius es itur Domina.
m. 'imum consilium,& Angelica prouidentia dignum,& mihi quoque perutile,ne forte ea,quae nunc de hac . vi Λει- materia in promptu habeo,aliorum interpositione exciderent. ς'. Dixisti transitum me fecisse de natura ad gratiam, nunc do nostrae natu. gratia ad naturam redeo, eamque, seclusa gratia, Deo magis appropinquare,quam vestram,asserere nihil dubito; & pro mera uee d in i lubile habeo aret mentum . monsi M. An . propone tam efficie argumentum, ted caue verba fiane ratione iactare,neue incongruε loquaris aduerte,na ex verbis inordinatE prolatis incurritur haeresis, & semel emissum volat irrevocabile verbum. m. Postquam Unigenitus Dei, Vni enitus Virginis factus est natura nostra, quae loco tam humili prosternata iacebat, ut descendere non posset inferius, quae remotissimἡ a suo distabat Conditore,sie creata est,sic inde exaltata processit,sic ad illum prope accessit,& stetit,ut illi intinete miretur,fiere ;homo Deus, & Deus homo: Quid maiore dignum admiratio ne, quam h mam cernere naturam totam omnino cum suo Creatore coniunctam,ut totus homo Deus euadat O incomparabilis humani generis d itas,non me capio prae laetiti , quod illa maiestas naturam suam quodammodo exinaniens,i
75쪽
naturam meae carnis, & sanguinis superueniat,eamque totam in seipsa diuinam reddat. Conclude Angele, si Deus homo, &homo Deus, quid homine propinquius Deo λ g. Totum te video diuini amoris igne succensum, propterea te non sic, ut par est, distincte loqui non mir ;nam cui deuotionis seruor verba suggerit incomposita , sic amoris affectus sententias minus distinctas, ignita tamen oratione in uoluit. In primis, ubi dicis, hominis naturam magis Deo adipropinquare , quam Angeli, seclusa gratia, addere oportebat sed non omni namque naturarum unio, non natura,sed gratia,facta est; deinde,etsi non male, melius tamen diceres,si hic homo Deus, quid hoc homine propinquius Deo i Christo h
mine demonstrato. J Ho. Verba ex amore suggesta,& deuotionis sale consper-- fa,quantumuis incomposita,gratiora semper Deo fuere,quam compta oratorum verba, quam concinna , grauisque oratio humanae eloquentiae nitore refulgens; sed tu ultra meritum , amantem voceS, amoris expertem, deuotum dicis,deuotione
carentem . Quod autem admones, illi particulae, seclusa gratia, me addere debuisse sed non omni) quid hoc opus erat pgratiam unionis supponimus, tanquam fundamentum, & ca fam propinquitatis,& innitatis Dei cum homine, deinde,non fieri,sed factum,non effcientiam, sed effectum considero, gratia,& miraculum fuit,Deum hominem fieri,sed compositum, hoc diuinissimum, Deus homo, res naturalis est, naturaliterm subsistens.
Quod autem dixi, si homo Deus,& non potius, si hic homo Deus, hoc paruim interest, sed huic homini Deo homo magis ,
quam Angelus appropinquat, eadem quippe natura, qua C teri constant homines, constat hic homo Deus. Si hic homo Dcus ; ergo hic homo omnipotens, aeternus, infinitus,prima causa,primus motor, summus rerum artifex, hic homo ex nihilo omnia condidit, & te quoque cum illis: Si Deus immo, igitur quicquid elientialiter conuenit homini pariter
conuenit. Mutua haec inter Deum, & homineri utriusque naturae proprietatum communicatio per totam deinceps aete nitatem permansura, hominis supra Angelum attestatur exaltionem . Memini te dixiste, naturam nostram non eae cum 'estra comparabilem, quod modo plusquam verum esse concedo . Natura enim humana dum vitaretur diuinae, vale dixit Ang
76쪽
Angelicae , nunquam ad aequale cum illa consortium reditura Ang. Quod humanae contigit,nostrae quoque naturae contingere potuisset, si quemadmodum illam , nostram sibi assumere voFuiset. i Ho. Rectς,amplius ergo &perfectiusCum illa, quam cum vestra, magnificauit,& mirificavit Dominus misericordiam suam , namque cum utraque natura assumptibilis esset, repudiata Angelica,assumpsit humanam.
Ang. Quis te docuit ista, quorum intelligentia olim c pium fugiebat Angelicum Ille, qui d et 'in m veritatem sermone sine voce prolato, ut innotesatprincipatibus, er pote latibus in caelectibus per Eeelesiam multiformis sapientia Dei. Am. Multa nobis innotuere ad plenum ante no cognita, ApostoIis praedicantibus . Sed secluso incarnationis mysterio, pr di zibui, Deus quid ultra debuit nobis facere,& non fecit 3 di Ho. Inio eo comprehenso,quid ultra, non dico debuit, sed potuit nobis facere, & non fecit λ quandoquidem in hoc opere diuinissimo maescriptum sit non plus ultra omnipotentiae Dei: O quam ultra Angelicam humana evecta est natura,etsi aliquando sorores ambae fuere, & quidem humana soror par uula ubera non habens gratiarum lacte manantia, Angelica vero soror maior ubera praeimonstrans divinorum charita tum line tumenti .i sed alternae sunt vices rerum, in melius aduersa,in deterius optima flectuntur , ecce soror minor maiorem supergressa,illius Domina effeta est, tanto maior nunc
sursum,quanto minor ante deorsum . Ang. Statim atque nobis innotuit naturam vestram An- Reuela OA
gelorum Dominam euasuram, tanta quidam ex nostris indignatione exarsere maligni, tanta eos momordit inuidia,ut ab iterio, urum
eo potius,qui se condiderat,rebellarent, quam e dem in honum ad0rFςnt , re riua vero caelestium spirituum multitudo Filium Dei,filium hominis aliquando futurum,laetanter,& h militer adorauit. Ho e Illius vero ubera sermonem prosequor interru pium) exhausta aliquando,& arida tantam ex diuinitatis λntegratiae plenitudinem Mustu hausere plenario, ut de ipsa plenitudine acceperint uniuersi . l. .: i Aug. Sub hac uniuersitate hominem tantum, an Angelum
77쪽
orit1 νεν Ηο. Vtrunque, gratia enim per Christum in utroque est Christ*m xi operata,in hoc,ut surgeret;in illo, ne caderet; in isto,ut sana-:-ri 'ΛI, retur, in illo, ne vulneraretur; ab hoc infirmitatem repulit, mi'η ς' Ne illum infirmare non si uit , illius esca,istius medicinae.' Anst. Gratia per Christum suit Angelo collata, no a Christi morte dependens, sed in ipsius Christi hominis charita landata .Ho. Sat est, quod quicquid boni habetis, ex illius desuxit uberibus, vestram namque electionem, vocationem, necnon & auxilia omnia excitantia, adiuuantia, sufficientia, & effic eia,Omne denique meritum,omnemque gratiam,&glorianuis vobis ille promeruit
s V PER EXCELLENS DIGNIT AS, ET
exaltatio naturae humanae super Angelos,indicat quantus stierit eirea illam diuini amoris excessus.
Ang. Vid plura Quid ultra conaris ostendere,quod ego expertus sum, & in ipso diuinitatis speculo fulgore gloriae irradiatus intueor λ Habetis vos *Ioriamini) unum hominem Deum, qui cst caput hominum , α Angelorum, sed non habemus nos unum Angelum Deum, quare hoc co gruentiae multae, causa nulla assignari potest, nisi quia sis placitum fuit ante illum,cui est pro ratione voluntas. uere,ehi. hic audio Saluatorem meum dulcissimum , humilium, & simplicium amantissimum, prae nimia cordis la τ .' ies exultabundo clamore dicentem : Consteor tibi Pater , Domine cael , ct terrae, quia abscondi ii hae a sapientibus, O prudentibus, edi reuelarii ea paruulis . O beata paruulorun limplicitas , & humilitas, secreti concilij summi Regis conscia. O iterum felix deiecti hominis super Ogelos celsitudo, aue. x. o beatissima humilium exaltatio e Deposuit enim potentes do .R g - , exaltavit humiles ; fusitat deputurre egenum, Q dei terrere eleuat pauperem,ut sedeat eum pris ripious e sotium ploriae teneas. Iure optimo natura nostra,cuius deiectionem, .ilitatenaque Dominus miseratus aspexit, nunc in hac sua suis meritis in a
78쪽
Od ma dignatus in altum Erigere ex bumili cebam unciisque beatam Gentibus,ct sectis voluit Deus aequus haleri. Quis enim ignorat,nullam ex parte nostri tantae exaltati nis causam extitisseὶ Genus hominis genus Dei aliquando futurum , non quia digne emeritum, sed quia benigne promissum,anxiὰ expectabatur ab homine, quod iam assequuti,ipsiq. Deo generis innitate coniuncti gaudemus,& insuper super-himus, superbia utique sancta, nobili mundanorum contem. ptrice, genus ergo cum simus Dei, nulla prorsus alterius generis creatura,& praesertim Angelica aequalem nobis cum Deo coniunctionem,aut habere, aut aliquando habitura praesumat extranea, non propinqua. Audi hominem dicentem , , quod Angelus dicere nunquam potest, fit stater meus,Domianus meus,& timorem Domini statris vincit assectus.
Ani Quid habes quis tibi contradicit Pungisne, anis
compungeris & ego huic veritati assentior . Natura siquidem vel a magis Deo homini appropinquat,quam Angelica non quia excellentius condita, sed quia excellentissime repserata , nimia,& omni admiratione digna fuit illius ad vos inclinatae maiestatis dignatio ; venit uniuersitatis Creator, de Dominus, venit ad homines,venit propter homines,venit homo, ut hominem perditum repararet, sibique stricto amoris vinculo colligaret.. m. Feruentiorem deuotionias assectum in praecordiis mei aterum excitari. O pietas Conditoris pro homine redimundo Redemptoris essecti. O indebit miseratio, o gratuita, de probata dilectio, o inopinata dignatio, o stupenda dulcedo, o inuicta mansuetudo, Regem gloriae, Dominum maiestatis pro tam despicatissimis vermiculis crucifigi l Infinitae sunt diuititiae bonitatis illius,sed inter illas non habuit dulciorem in dum ad redimendum nos abyssa illa consiliorum Dei. At hic nouus deuotionis affectus in praecordiis excitatus graue quoddam dubium secum trahit. Cum Deus sit immu-t ilis , dixissetque aliquando se, quod hominem fecerit,pα-nstere, quomodo nunc velut praeteritae poenitentiae poenitens, non dedignatur fieri, quod se fecisse poenituit si spiritum suum,tactus dolore cordis intrinsecus,haud ultra in homine, Permansurum asseruit, quomodo nunc filium situm dilecti
nium hominem fieri voluit si olim Deus hominem super
oraue quo L. dam ducit πια Hsonitur ab
79쪽
terram degere, iudicauit indignum, quomodo nunc super sy-dera exaltari,dignissimum reputauit δNunquid Dominus tunc illud comminatus suit, cum homo lactus est ex meliore deterior, de minas postmodum retractauit,cum idem homo factus est ex deteriore melior 3 sed licie dici non potest ; fistus quidem est homo ex meliore deterior, sed nunquam ex deteriore melior, nisi cum Venit ille,qui in . melius cuncta restituit. Quomodo ergo de Deo eodem semper immutabiliter se habente, haec inter se tam dissona dici possunt i quomodo poenitentia cadit in eum,qui sita infiillibili prouidentia regit uniuersa, & cuius est de rebus tam fixa sententia, quam certa prouidentia λAng. Praeterquam, quod hic acerbitas exprimitur peccatorum,quasi eo vique increuerit,ut Deum ipsum,qui saeuit tane ira,& irascitur sine motu , ad iracundiam mouerit; haec dicuntur de Deo non secundum assectum animi, sed secundum affectum operis, ipse enim manens semper idem, mutat opus exterius, voluntate immobili permanente . Dicas itaque m nitudinem Dei esse mutandarum rerum immutabilem rationλ. Adhuc deuotiore sensu luitur dissicultas. Tunc iustitia nunc amor de Deo triumphat. Sententias, quas tunc fuli- . nauerat terribiliter comminando, nunc reuocat suaviter in Ueissimo,. . dMlgςndi Itaque
Ut Deus insiolito eertamine vicit amorem .
Sic arte est smili mictus amore meus. Propterea Deus ille summὰ olim terribilis,ante cuius mi spectum terra fugiebat, & Orbis,nunc captus, ac triumphatus amore,manens quod erat,iactus est,quod non erat, dc manens in se,est quodammodo egressus a se, vi in membris humanis placidissime cunctis spectaretur amabilis , licet non teterrimo humani generis hosti,imo summe illi inuisus, qui per eum principatus ditione amissa,victus stemit,rabieque tabescit,ex captiuante captiuus, magis timidus,quam timendus : sed meritissime hoc illi euenit, malorum omnium inuentori , cui us aude , ac fallacia contigit infelix ille, di lachrymabilis primorum hominum casus, tantarum ruinarum causa, & origo . sed ille,qui de malis maiora nouit bona elicere,exitialem,si1nebremque casum sic in aliud commutauit extremum, ut a cidisse,selicitatem dixeris,& honorem.
m. Nec deuotiore sensu incc silauiore intullizentia --
80쪽
lii solui poterat proposita dissicultas . o amoris vis , cui inuincibilis Deus se vi ctum reddidit,3c captiuum; Humanarum , 22 a. Deum fiducialites dicam amoris triumphum, dicam am- δης' ium. plius, amoris mancipium, dicam semel omnia, amoris prodi- dici-.gium. Novi haec omnia acta esse propter hominem,qui & i se in sta creatione dici potuit amoris suspirium. Et propte- area Ecclesia laetandum magis , quam dolendum docet ob primorum parentum casum, dum festiua, ac laeta nimis prae gaudio, in hanc vocem laetanter erumpit. O felix culpa o certe necessarium Adae peccatum, ad manifestandum scilicet summum Dei amorem erga genus humanum,& propterea addhtur . Qitia Christi morte deletum est , mors enim Christi late suma amoris ostensio,& exhibitio.
erogarione, humarrae magis , quam Angelica nauu-ra menso.
CAPUT DECIMUM SEPTIMUM. g. V Eruida haec verba te omnino diuini amoris igne se
. L censu esse ostendunt, nam ignitu eloquiu frigida pectus non capit: sed talem semper Christianu hominem nimia dilectu Deo conuenit inueniri, tot praeuentu bonis, tot gratijs
fultum, tot muneribus auctum, tot benesciis cumulatum,tot promissis allectum, ut es, bari editario adopti in iure caelestis regna diadamate coronandum ; Et ut de reliquis taceam ,
quantum ipsa dilecto praestita beneficia eiusdem dilecti cor ad amantem redamandum inflamment, sentiri quidem potest, explicari non potest ; si enim benefacere inimico, est carbo- 'ms ignis super caput eius congerere,quid benefacere dilecto iam amoris vicem ei, qui se diligit, rependenti λ certe hihil aliud erit, quam in eius corde inextinguibilem amoris ignem accendςxς,accensumque seuere. His adde, amantis beneficia. dilecto esse amoris indicta , &.maiora quidem maiorem atteia , ii G . stantur amorem,quod si maxima sint, & maximo cum labore visibila,in amorem totaliter inussim ipsum ostendunt amantem . Duo autem sunt beneficiorum genera humanae naturae Duo dubita, quae maxime erga bominem diuinum pro est tur