장음표시 사용
201쪽
ter, quatenus Deus sua aeternitate con lectitur omnia tempora , utpote respondens omnibus mointibus , qui in diversis temporis partibus fiunt . Ita doeet D. August. Tras. 99. Inst. a. Quod rei successivae coextenditur , est vere successivum ; atqui aeternitas eoextenis
ditur temporum spatiis . vere successiva
Resp. dist. ma3. Quod rei successivae coexx ditur proprie & sormaliter , est vere successivum, eone. improprie duntaxat & eminenter , nego . Porro aeternitas coextenditur temporum spatiis eminenter , non formaliter, inter utrumque autem hoc discrimen est , quod res coextensa formaliter sit mutabilis sicut res succeta
sua cui coextenditur, res vero coextensa, emi nenter sit immutabilis. . .
IV. a. Si aeternitas non sit successiva , in eodem instanti durationis duo contraditoria eis runt smul vera, v. gr. quod Petrus in eodem instanti durationis ambulet , & non ambulet absurdum conseq. ergo c&c.. Re p. dist. maj. Si non sit successiva neque formaliter, nequae connotative, eone. si non sit successiva formaliter, sit tamen successiva conia notative, nego maj. Atqui aeternitas, licet non fit formaliter successiva, est tamen talis extri*sece & connotatilae, quatenus nimirum rerum omnium tempora, quae successiva sunt, ipsi coris lxespondeat. Unde assimilari solet mundi cenistro , circa quod immut biliter stans caelorum orbis rotato deculsu volvitur. iuaeres, An aternitas sit ita propria Deo , ut nulli creatura communicari posνῆResp. affirm. Nam quidquid necessario habere debet initium, noo potest esse aeternum; atqai omnis creatura habet necessario suae existentiae
initium . cam sit necessario facta ex nihilo quoa
202쪽
quod praecessit; ergo, &c. Hac ratione utun tur unan imiter sancti Patres, ut ostendant Uer bum non esse creaturam, eo quod sit aeternum,
sie D. Athanas. Orat. 2. eontra Arianos argu . mentatur : Resi creata aterna esse non possunt , quia ex non extantibus sunt , is non erans antiquam fierent. '
Dices: Deus ab aeterno est omnipotens; ergo ab aeterno potuit producere creaturas Ros' dim eo . Potuit ab aeterno producere creaturas In tempore , ranc. tu aeternitate, nego. Hoc enim repugnat, cum aeternitas nihil, aut tempore ,. aut natura prius , supponat s atqui omnis creatura supponit nihilum quod sui creationem praecedit ergo, &c. -
a: I. TMmensitas differt ab ubiquitate tan. I quam actus primus ab actu secunis do; nam . mensitas, est illimitata substantiae divinae diffusio, per quam apta est coexistere omnibus
rebus & locis ..... vero, est actua
lis Dei inexistentia in omnibus rebus de locis. Nota a. Triplici modo res aliqua potest ea in locos 1. Per preentiam , quando scilicet virtus ejus in aliquo loco operatur , etiamsi eius substantia non sit ibidem, sic sol est in visceribus terrae. a.' Per presentiam , quando videt quae fiunt in loco. s. Par obstantiam , quando substantia ejus locum implet. Nota 3. Triplici iterum modo res potest esse in loco per substantiam , nempe , I. Circum scriptive , quando res per diversas sui partes respondet totidem loci partibus, ita ut ulterius
203쪽
Ι74 Tractatus non extendatur . 2. Definitiυe , quando res tolli rest in i toto loco, & tota in. qualibed parte loci, ita ut existentia locair, non eScedat locum. 3. Repletiva, quandoe res tota est in toto Iocoo, .& tota in qualibet parte loci nec a loco de-- finitur s. sed est ubique. - . - Pνior modus, existendi in Ioco convenit cor-- poribus, seundus spiritibus finitis , & tertius: soli Deo qui solus sic repled omnia. loca , ut non terminetur. loco , Ied sid etiam extra om- nem locum . Notis 4- Hie investigandum habemus . I. U-trum Deus sit tinmensus Utruuid sit ubi-
Deus es immensus. Est de fide. . Prob.-Tum ex Script., Baruch 3ί ubi' dici-- tur : . Excelsus in, mensus. Tum ex Concilio, Lateram IV. cap. 1.. Firmiter credimus . quod unus solus est verus Deas, siternus , 'immensus . . Tum e symbolo Dia Attianas..Im-- mensus Pater , SQ. Ratio est, quia Deus omnes perse Mones sim-pliciter simplices. in se continet formaliter; at-- qui immensitas est perseca io simpliciter simplex cum melius sit. nullum habere terminum, quam habere, nam habere terminum , imperseivionem ,
Deus est ubique , sui exiui in omnibus rebus ς locis , tum par potentiam , tum. per praserat L. am tum per substantiam Promsitio est de fide quoad omnes: Partes.- Prob. prima pars:Asse esti ubiquτ pes. poten--
204쪽
matia , qui Opetratur an quocumque loco; atqui Deus operatur in quocumque Ioco; nam ex Λ- post. l) Deus omnia operatur in omnibus. Et Αca. I Non longe est ab unoquoque AEostrum eiu ipso enim vivimus, moυemur is inmus s ergo.
Prob. secunda pars : Ille est ubique per pra, sentiam, cujus cognitioni omnia nuda- sunt &'aperta ; atqui ex, Apost. m omnia nuda aperta fune oculis Unde D. August. u
ait: Proeeris υideris . Lucerna' extincta est 'videris. Cubilia ingrederiι ὸ videris . IN eorde versaris λ . videris . Ergo.
Prob. tertia pars : Contra Socinianos , 8c Vorstium Calvinistam , qui admittunt quidem praesentiam Dei in rebus quoad uirtutem &Operationem ,ι sed negant quoad essentiam , chn
Prob. r. Ex. Scripti Ierem. 23. Sι oeeultabitu νvir in absconditis x is ego non videbo eum , dicit Dominus 2 nunquid nou calum Θ terram ego i
pleo Psalm. rago mo ibo a spiritu tuo, is quo s. faeie tua fugiamὸ si ascendero in eatum , tu illic es si descendero in infernum D ades. Ex quibus sic argumentor : illi textus eodem modo loquuntur de praesentia Dei in terra & in inferis, ac de ejus praesentia in caelo atqui, eae ipsis adversariis , Dens est. in caelo praesens per substantiam, de hanc substantialem praesentiam colligunt ex his textibus f ergo est quoque pra sens in terra & in inferno per substantiam , quam substantialem praesentiam- debent colligere ex iisdem testimoniis. Prob. 2. ex SS. Patruus Pro omnibus sint D. Aug. Epist. 57. Es Deus per cuncta di fui : - 'fe
205쪽
Tractatus non extendatur . 2. Desinitiυe , quando res 'tota' .st in toto loco, & tota in. qualibed parte loci, ita ut existentia locati , non eScedat locum. 3. Repletive, quandoe res xota, est in toto Iocoo, ,& tota in qualibet parte loci nec a loco de-- finitur; sed: est ubique. - γνior modus existendi in loco convenit cor-- pMibus, spiritibus. finitis , & tertitis soli Deo qui solus sic replet oinhia. loca , ut a non terminetun loco , . sed iid etiam extra om- nem locum ., Nota Hie investigandum habemus . I. U-
trum Deus sit immensus Ultu' sit ubi
Deus est immensus de fide. . Prob. Tum ex Script..Baruch 3οῦ ubi' dici-tur : Excelsus immensus. Tum ex Concilio'
. Ratio est, quia Deus omnes; persectiones sim pliciter simplices in se continet formaliter I at-- qui immensitas est persectio simpliciter simplex cum melius si nullum habere terminum , quam , habere,. nam habere terminum , imperfectionem
Deus est ubique , sui exiui in omnibus rebus ςedi locis , tum per potentiam , tum per prasenti-am , . tum per substantiam . . Proresitio est de fide quoad omne&parteS. Prob. prima pars' Alle essi ubiquτ pes. potentiam δ
206쪽
nam , qui operatur in quocumque loco; atqui Deus operatur in quocumque loco; nam ex spost. l) Deus omnia operatur in omnibus. Et Act. 17. Non longe est ab unoquoque Bostrumeis ipso enim vivimus, moυemur is fumus s ergo.
Prob. secunda pars : Ille est ubique per praesentiam, cujus cognitioni omnia nudae sunt &'aperta ; atqui ex, Apost. mὶ omnia nuda is aperta funt oculis ejus. Unde D. August. π
ait: Proceris videris . Lucerna' extincta οβ evideris. Cubile ingrederis ρ videris . Io' eo deversaris λ videris. Ergo, v Prob. tertia pars : Contra Socinianos , &Vorstium Calvinistam , qui admittunt quidem praesentiam Dei in rebus quoad virtutem &operationem , , sed neganv quoad essentiam; chnis,
Prob. r. Ex. Scripti Ierem. 23. Si oeeultabitu vir in absconditis ν Θ ego non videbo eum , dicit Dominus Z nunquid nou ealtim ct terram ego iram pleo. Psalm. 238. Ruo ibo a ,spiritu tuo, e Tquo.
si acie tua fugiam P si ascendero in calum, tu illic es : si descendero in infernum M ades. Ex quibus sic argumentor : illi textus eodem modo Ioquuntur de praesentia Dei in terra & in inferis ac de ejus praesentia in caelo; atqui, eNipsis adversariis , Deus est ita; caelo praesens per substantiam, & hanc substantialem praesentiam colligunt ex his textibus; ergo est quoque pra sens in terra ' & in inferno per substantiam , quam substantialem praesentiam , debent colligerae ex iisdem testimoniis . . Prob. 2. ex SS. Patruus . . Pro omnibus istat D. Aug. Epist. 57.. Es Deus per cuncta di fui : - 'fa
re Serm. 46. de verbis Domini.
207쪽
se, quine uir per Propoetam , Caelui I dc der Tam impleo. . . . UZantialiter Deus est ubiqMedi sui. Et D. Bernata. oὶ AEqualiter ubique ratus est pis fuam substantiam. Prob. 3. ratione TheologIea. Deus est ubique per operationem , ut ipsi fatentur Sociniani sergo est ubique per substantiam ; nam in Deo operatio entitative sumptae, idem est cum illius substantia ; Item est σε Dei potestas ejus sale S. Anselm. sp sisut itaque .potestat Dei esssam per ubique , ita quidquid es Deus , ubiaque ex semper es.
Objicies i- Scriptura .indicat Deum esse in caelo, Psalm. II 3. Deus autem n er in cato rergo non est ubique. R p. dist. ant. Indicat Deum esse in caelo , quod in eo sit peculiari modo , cons. quod non fit alibi, nego . Diditur itaque. esse . in caelo , quod loeus ille, inquit Damasci magis par sieeps sit operatiouis ipsius uberioris is gratia ;itio ealum ipsius est thronus .
Inst. I. Atqui Deus ita dicitur esse in caeIo,
ut significetur eum non esse in terra; ergo. Prob. ant. Eodem, Psalm. dicitur: Caliam calὼ Domino, serram autem dedit Aliis hominum p
Resp. dist. anto Caelum caeli Domino, quoad peculiarem modum manifestandae suae gloriae , cone. quasi unicum sit ejus domicilium, nego. Est eadem responsio . Praeterea. potest dici cum S. Athanas. q) hunc textum metaph . rice
208쪽
de Deo , ct Attribatis . I77-rlee sumi debere, atqiue David sic Iocutum fuisse , ut supremam Dei majestatem , & hominum
Inst. 2. Scriptura id tanquam primum iustis assignat, quod in ipsis sit Deus, Rui manet imearitate , in Deo manet , o Deus in est r).
bitantem gratiam, cone. per substantiam dunia taxat, nego ant. Ita D. August. Epist. γ7. . tendum est, inquit, ubique esse Deum per divinitatis- presentiam , sed non ubique per inhabia .
Inst. 3. Horrendum est dicere, Deum esse in daemonibus, in uocis foetidissimis ; ergo non est ubique. Resp. nego ant. Nam purus spiritus incapax est, qui sordibus locorum , ubi est , inqtanetur, nec magis iis inquinatur Deus, quam solduml easdem foeditates radiis suis perlustrat, & anima dum est in corpore corrupto de I prota, ,&c.
Inst. 4. Clem. Alex. lib. Stromatum, dicit, Deus appropinquans ego Ium , ait Dominus,proeul quidam subsantia : quomodo enim quod est genitum appropinquaret Ingenito λ proxIme auiatem est potestate 3 ergo censet Deum non esse
ubique per substantiam. Rev. dist. ant. Deus est procul substantia a rebus, eone. id est, absens est substantia a rebus , nego ant. Responso 'colligitur ex ipso textu, quomodo enim , inquit, quod est genitum appropinquaret ingenitoὸ id est, quomodo esset ejusdem naturae. I . s. Atqui S. Clem. censet Deum Mnesse
in rebus substantialiter ergo , & H 1 Prob.
209쪽
. Prob. Lubsq. lib. s. . Strom. resutans Stoicos; . ait : Illι Deum omnem permeare substantiam a ferunt s nos- autem eum solum dicimus ofecto rem . . Ergo censet. Deum non esse in rebus sub-- stantialiter .. , Resp. GR. conseq. Non esse in rebus substan- . tialiter , per modum Partis res Omnes animan iis , . conc. Per modum, totius, res Omnes pene-trantis, ant. Itaque, Clemens Alex. disputabat contra Stoicos , , qui contendebant Deum esse in omnibus rebus tanquam earum animam .
quod negat posse fieri nunquam vero negavit Deum esse per substantiam in omnibus rebus, . nam , lib. I; Strom. deo justo loquens, ait :jusmodi. est, cui persuasum est Deum tibique
adesse .,. non autem: certis ac definitis locis esse
. Ob1icier z. Qui est ubique', . non est capax. motus localis; atqui Deus movetur localiter Genes. II. De cendit' autem. Dominus D ut vi deret civitatem , &c. ergo, &c. Resp.,ego mis Ad prob. ds. Deus dicitur de-scendere , metaphorice, proprie , Nego. . His itaque figuris utitur Scriptura , ut se captui nostro accommodet a Descendere dicitur Deus sinquit. D. Aug. Serni. 7o. de tempore, quan o curam humans fragili latis habere dii atur . , ob ieies 3. Si Deus est ubique , est extensus . atqui Deus non potest esse extensus, ergo. Respond. d s. maj. Est extensus virtualiter , ,eme. formalitet, nego . Extensio formalis, est spatiosa magnitudo, haec convenit solis corporibus Eriensio virtualis , est aptitudo qua Deus potest & exigit esse praesens in omnibus rebus re locis haec maxime conveniti Deo ,, qui est
Objicies 4. Scriptura & SS. Patres passim inamurat , Deum. non esse Ino rebus , nisi per sua in
210쪽
τί lbnem. Non longe est ab unoquor e nostrum, In ipso enim' vivimuύ ,: movemur , &c. Ioaun . Dan asc. ni locus Dei esse asseriatur D ubi perspicua ejus operatio existit . . Ergo. Re p. nego Nam duntaxat praesentiam Dei substantialem ex ejus operatione colligunt op .iatio enim Dei ab ejus substant a non dillim
I . r. Atqui Scriptura Patres existentiam Dei in rebus: ex ejus operatione 'non colligunt; ergo .. , Prob. subsumpt. Existentia substantialis Dei in rebus ex, ejus operatione non potest eficaciter, probari; ergo. Prob. ant. Ex actione solis in visceribus terrae, non potest: colligi quod iis in locis sitis stantialiter praesens ergo neque ex eo quod Deus operetur ubique colligi potest eum esse ubique substantialiter praesentem'. . Resp. nego conseq. Disparitas est, quod sol, dum conformat aurum in visceribu& terrae agit per virtutem a se ipso distinctam, ac pro. inde mirum non est , quod ex ejus operatione non recte' colligatur ejus Tubstantialis praesentia ; econtra Dei virtus non distinguitur acta abi ipsa Dei substantia , proindeque fieri nompotest , ut alicubr operetur, quin ibi siti sub
. stantialiter praesens'. 'r . Inst. 2.. Ex actione illius , qui potest agere in distans, . non potest' colligi praesentiae substan tialis; atqui Deus , utpote omnipotens , potest agere in distans; ergo. i Reo. nego nim-Nam Deus, licer omnipotens , non' potest' facere quod repugnat I atqui repugnat aliquam causam' agere in distans , quia omnis: causa. debet effectum contingere , velu-- per