장음표시 사용
211쪽
rgo 'Tractatus per se, vel per virtutem suam porro vῖrtus Dei di ejus substantia sunt unum & idem reis Hinc concludit Hugo Visorin. ρὶ ubirumque rasus est opere, praesens oriam necem est ut sit
deitate. 'Qaaeres, An Deus sit i a immo us , tir sit 'extra mundum , nempe , 'ut sit ultra, inmbitum calorum ' Ante responsionem o
ta . Duplici modo potest Deus intelligi esse extra mundum, positive scibicet & negati ve: Positive quidem, si illic fit tanquam in spatio reali , cui ut existat. Negatiυe autem , si silic existat, sed non extra se , neet cum ullae ad locum coexistentia, & coahotatione. His p sitis di
Resp. Deus e re extra mundum negativst , nstra vero positive. Est de fide. Prob. prima pars - εi Deus non esset extrae mundum, caelorum ambitu coarctaretur atqub non potest caelorum ambitu coartiri , 3. Reg- Calum is eali eatorum te sapere non possunt in El. quomodo capere eum possent,. qui ex Iob LI. excelsior calo es . . prostandior infer-no . longiorp terra mensura ejuy is Larior mari s ergo dic. de Gregor. Mago. u ait rufa es turra omnia , mira omn4a P infra om-nda , supra omitata vi Prob. . secunda ρ rs Nempe , quod sit ultra mundum negative, non pofitive Deum est extra mundum , quomodo jam erat antequam mundux fieret , Mqui Deus antequam mundus fie-1et, non erat in loco a se distincto , sed erae in de ipso; ergo & nunc est extra mandum i se ipso . Prob. min. ex D. August. in Psalmi Sa z. ubi quaerite Antequam Demet Drus e
212쪽
um se terram ubi habitabat λ respondet , iso habitabat Deus apudIe habitabat , is apud se est Neus. Unde canit Poeta: . LDie ub; tunc esset, cum prater eum nihil esset. Tune ubi nune, in se s quoniam sibi suffieit ipse . . Quare de spatiis imaginariis eontroversia tam prolixe, quam operose, a nonnullis tractata est prorsus imaginaria, a Scholis Theologicis eliminanda . .
Nota ν. omitas, alia est absoluta, alia re-II spectiva: & alia moralis. Bonitas absoluta, est plenitudo essendi rei , quae habet tales , quales debet habere, persemctiones; unde bimum absolute , idem est ac , perfectum Bonitas relatisa , est perfectio entis 2 conveniens alteri , ab eoque appetibilis . Undr honum respective, idem est ac alteri conveniens. Bo itas moralis, est persechio qua qu is a sua segula non deflectit . Unde bonum moraliter, idem est ac sanetum. - Nota v. Bonum, aliud est per essentiam, ain . Lud per participationem. Bonum per essentiam , est ens , quod habet bonitatem vi is entiae suae solius , & indepen- denter ab omni alio. 'ia Bonum per participationem , est ens , quod habet bonitatem dependenter ab alio, a quo Pa
mus est bonus lon rata absoluta , retativa
213쪽
ac persectius excogitari potest . ergo', &c. Prob. secunda pars . . Ille est. bonus bonitate relativa, qui est summe conveniens creaturis .ab. eisque appetibilis; atqui, Deus creaturis est summe conveniens & appetibilis , cum omnes earum perfectiones sint ' participationes divini illius este, quod eis respis communicatur; ergo.
Prob.. tartia .. Bonitu moralis est per-fecta sanctitas ; atqui Deus, est perfecte sane cius, neque enim a bsin deficere potest , qui
univerra propter semet fum est 'finis sumia me bonus, operatus eb , Prov. Z6. ergo , dcc..Hinc scriptum est, Ros n. 9. . Non osi' iniquitas
Deus trapi ea illa' Houit,te bonus est per es sentiam. Est de fide. 'Ν ἡ- , vProb. Ille bonus est per essentiam , qui est: bonus per se , & independenter a quocumque alios, atqui Deus sic bonus est , tum bonitateaosoluta, tum respectiva, tum morali quare dixit Christus κ Nemo i bbnus, nisi folus Deus . . Nempe pen dilentiam & independenter, Cum tamen creaturae sinτ bonae per participationem ..HInc D. Aug. . sq. . ait : Nullitis partie patione bonus est , . quoniam. bonum. ytio bonum
214쪽
Deus In quoeumque genere boni , est fumme bonus . Est de fide . Prob. Qui est bonus bonitate infinita , qua Deus, ipse. est , est. summe bonus i ς atqui Deus est bonus bonitate. infinita, quae Deus ipse est, quo sensu dixi d Christus , Matth. me interrogas de bono λ chus est bonus Deus. Quia, ut ait D. Augύ es summum bonum, quodam etatissimis mentibus cernitur Ergo, &c.,
objicies i. Quod est summe bonum , debet se summe diffundere, cum bonum sit sui diffv
svum; atqui Deus se. summe non diffundit . ergo non est summe bonus . Re p. as. min. Non se' summe diffundit ad 'intra, nego,. ad extra subdist. propter conditio nem creaturae, eone. . propter deseistum bonitatis, infinitae ex parte Dei ,.summa itaque bonitas, non potest nisi personae divinae, summe communicari, quomodo ad intra communicatur Spiritui sancto in ejus productione . . Objiciei 2. Si Deus, ellat: in quocumque genere bonus, nullum esset malum, etiam extra Deum; falsum conseq. ergo , 3cc. Prob., maj. Summum in aliquo genere, quodcumque contrarium, tum a subjecto est tum ab aliis extra ipsum positis excludit s v. g. si calon existeret infinitus non posset cum eo iubsistere minimum frigus ; ergo si Deus sit sumisimum in quocumque genere bonuiri, debet excludere omne ualum , tum a se. , tum a quocumque alio ente. .
215쪽
Ra p. dM. an . Si illud summum agat neces sario, ut agit ignis, si agat libere, ut Deus agit ad extra, nego ant. Ideoque, licet Deus sit infinite bonus, cum agat libere , mala esse &fieri permittit, quia melius judicavit de malis bene facere , quam mala nullata esse permittere, ait D. Augustinus Enchiridit, c. 26. Inst. Uitiosum est, peccatum permittere, cum possumus illud impedire; atqui Deus quodcumiaque malum potest impedire; ergo illi vitiosum est illud permittere L Re p. dist. maj. Cum possvinus & tenemur iI- llud impedire, e e. cum pessumus, nec tene- lmur illud impedire, nego misi. de sic distincta
minore, nego conseq. Itaque Deus, utpote causa universalis, non tenetur impedire singula hominum peccata , imo non debet illa impedire , ne violet leges providentiae suae, secundum quas reliquit homini liberum arbitrium, quo Per gratiam, quam nemini denegat, corrnoratus, po est homo & fingula vitare peccata, & aeternium mereri gloriam. '
Da intellectu, selantia Dei Nota: FTAncce quaestionem. in sex ArtieuI L I. Partiennir, quorum GErit de otiassentia , proprietatibus , & divisione scientiae Dei. De scientia simplicis intelligentiae . 3ω De scientia visionis in scientia conditi nata, seu conditionatorum . s. De causalitate
scientiae Dei. 6. De ideis divinis.
216쪽
De 'exi lentia , proprietatibus , is divisones ientia Dei,
Et in Deo scientia , is ruidem perferet sim σν, fumpra pro punitiona cujuscumque rei cer .ra Θ evidente. Prob. I. Ex Script. Esther. Tq. Domine, qui ha- . omnium scientiam. Et Cod.Σ. In quo sint om nesthesauri sapientia , Θ Λἰentia Dei. Ergo,& Prob. ratione Theologi ea . Scientia est perfectio simpliciter simplex, cum sit melior ipsa,quam non ipsa ἔ atqui omnes perseetiones simplicitet, simplice uniformaliter in Deo; ergo, &c.. Objieiυν Scientia est accidens s atqui nullum est accidens in Deo, ergo, & Reor Scientia , i quae est in creatuq Tis, cone. quae' est in Deo , nego maj. nam i a Deo scientia, non distinguitur ab essentia, non adiudis in Deo esse , aliud intelligere , inquit D. August. Epist. rio. Inst. I. Scientiae proprie dicta, est discursiva; atqui cognitio discursiva repugnat Deo, cum ma ximani involvat imperfectionem; ergo ν &c. Reo. diR.-:Seientia spectata in homine, est discursiva, eone. spectata in se ipsa, nego majoTantum itaque abest, ut discursus pertineat adessentiam scientiae,. quin potius sit ejus desectus re impersectio . Porro cum aliqua creaturae perfectio tribuitur Deo , oportet ab illa excludi omnem modum imperfectum, secundum quem
competit Creaturae, fos. a. Deus cognoscit minus notum per notius, conclusiones per principia. ergo ejus scientia est discursiva. Re p. nego ant. Nam Deus uno dc simplicis- . simo actu omnia simul pervadit & penetrat ,
217쪽
186 Trinatus' itinde ejus scientia est simplicissima 4 eminenter continens omnes intellectus creati virtutes, 4ci- Iicet intelligentiam , sapientiam scientiam , prudentiam, & artem under simplex mi Ggnia' ltio omnibus sis nominibus nominari potes, inquit D. Thom. 1. p. q. I .art. i. ad 3.- Quaeres I. g nam. funt fetentia ' Dei proprietates λ
RUm. Praeter substantialitatem & simplicit tem, de quibus jamj egimus , sunt tres , scili-cet , infinitas, ateris itas ct mmutabilitas. I. Scientia Dei est in inita: tum extensive Dquia omnia cognoscit, Psalmia i 38 Domine , t cognovisi omnia nou suem a ct antiquas tum in- tensi e , quia ejus cognitio est/certissima , 'evia dentissima, . & omnium comprehensiva,,,Eccl.23-Octili Domini multo plus luriditores funt super 'solem . . sominum cord - tutuduxes .iu a ' isconditas partes . . ' Ix: Scientia. Dei est . aterna quia' nunquani' habuit initium . nunquam fuit interruptae, nunquam finem habit ira est; unde sapientiae divi-na de se ipsa ait, Proris 3 Ab aterno ordina-
3. Scientia, Dei est immutabilis ; quiae' Deus est immutabilis ι atqui scientia Dei , non est quid realiter R entitative distinctum. a Deo ut fides docet; ergo ,-&c: Ita docet D Aug. Σὶ Sicut omnino tu es , inquit tu scis olus qtii
es incommutabiliter, is sis incommutabit Iter . . vis ineommutabiliter
Diras: Scientia visionis est mutabilis & variabilis ; ergo non omnis scientia. Deo est immutabilis Prob ant. Deus potest plura. scire, quam aquae scit; ergo , &α-
218쪽
Prbb. aut. Deus potest facere plura , quam quae fecit; ergo I plura scire. RUροῦ dist. ant. Deus potest facere plura absolute, eone. hypothetice&supposito decreto, negosent. Itaque neque alia scire potest, quam quae scit, neque potest' non scire, quae novit actu.
Quaeres z. motuplex sit in D.o fetontIa λ . Resp. Licet a parte rei unica fit, & quidem smplicissima, in Deo scientia , tamen propter multiplicem ordinem quem dicit 'ad varia objecta ad quae se extendit, . variaque media sub quibus illa diversa objecta confiderat , multiplex a Theologis cum fundamento assignat*r. scientiae Dei divisio.
rc Diυiditur , in necessariam, seu naturalem de liberam , Teu contingentem . . Necessaria dicitur, quae terminatur ad ea , quae aliter nota
possunt. se haberε; hujusmodi sunt Dem , &xes possibiles ; . haec anteced id omne decretum divinae voruntatis. dicitur, quae tremi- 'natur ad res contingentes , . nempe ad creaturas , vel praeteritas is vel existentes vel . aliquando futuras. Haec siipponit liberum Dei.
et: Diυiditur, in speculativam & practicam. deuiativa, est ea quae in objeisii sui contemplatione quiescit ;-rat s est scientia qua Deus
res mere possibiles cognoscit . Practica, est ea, , qua Deus res creata Si producit .
3. Dividitur, in scientiam approbationis, &improbationis: approbasionis , est eas , qua Deus cognoscit ea , suae illi placent . tia improbationis , ea , qua: Deus cognoscit . ea quae illi displicenti etc... haec divisio prodest ad intelligenda quaedam Scripturae loca, inqui-bus Deus dicitur nescire peccatores & pecca iata. Sic, Matth. 2s. Deus dicit fatuis, virgini bim, Nescio vos . - Eta Habacuc., I. Mundi fundi
219쪽
' .euli tui , ne viaeant malum . Nequeenis senissus est, quod Deus peccatores & peccata non cognoscat , sed quod non cognoscat scientia apis probationis.. q. Dividitur , in scientiam simplicis intelligentiae , scientiam visionis, & scientiam sub
conditione futurorum. Scientia simplicis intelicientia , est ea, qua lDeus cognoscit res mere possibiles , seu res com -sderatas secundum ipsarum es lentiam , abstrahendo ab omni earum futuritione & existentia. Haec antecedit omne Dei decretum . Scientia visionis , est sta , quas Deus cognoscit res , vel existentes , vel aliquando futuras, sive sit Deus , sive aliquid extra Deum . lHaec pro rebus Extra Deum supponit decre- ltum Dei absolutum , atque pro varia temporum disterentia, sortitur variae nomina , nimiis Tum , ut est futurorum cognitio , dicitur scientia , ut Praeteritorum memoria , ut praeseniatium, visio. Scientia Iub eonditIone f/turorum , est ea, per quam Deus cognoscit res quae nunquam evenient, sed tamen evenirent , si quaedam conditio mis. Iteretus, sive postea ponatur . sive non.
Circa hanc ultimam scientiae Dei divisionem, est in Scholis celeberrima controversia , quam magis apposite dirimemus Articulo quarto.
Da scientia simplicis intelligentia. i. c Uaeritur hic , r. Utrum Deus - guoscat res possibiles , non tantum secundum esse eminens huod habent in Deo , sed etiam secundum esse proprium &formale quod haberent ia seipsis extra Deum,
220쪽
si producerentur. In quo medio Deus crea turas possibiles cognoscat. Nota 2. Per medium cognitionis , intelligitur id in quo, tanquam in ratione prius cognita, Deus certissime& perspicacissime, ea novit quae per suam scientiam arringit. N 'Nota 3. Essentia divina duobus modis spe Oari Diest, 3, Prout est. causa creaturas pota sibiles continens. .χ. Prout est smcies intelligiis bilis quae illas repraesent i, 9
Deus eert;ssime cognoscit omnes creaturari posi
tui , quidem fecundum esse proprium formale , quod haberent. in se ipsis si pro uestis rentur. Est de fide.
Prob. prima pars, Eccl. 23. Domino Deo , antequam crearentur , omnia funt agnita : Mo ps perfactum respicit omnia .. Rom. q. cae ea, qua non sunt , tanquam ea qua sunt. Atinqui entia ante sui creationem, & ea quae non sunt, sunt tantum possibiliari ergo Deus certissime cognoscit possibilia. Ratio est, quia Deus perfecte compriuendit suam omnipotentiam ;ergo perfeci e cognoscit ea omnia ad quae potest sese extendere; atqui se extendit ad omnia possibilia 3 ergp, &c. Prob. seunda pars : Deus videt creaturas
omni modo, quo, absque ulla imperfectione , videri possunt; atqui creaturae possibiles, videri possunt secundum esse quod haberent in se ipsis, si producerenIur , sic enim habent verum esse, nec iste modus videndi, ullam in Deo impostat imperfectionem, nec excludit perfe*iorem cognoscendi modum, in essentia nimirum tanquam in causa it ergo , dic,