장음표시 사용
161쪽
exsistens illis adiecisse , quod ex nilii a crstarit. Videtur nimirum illud verbum indicare hic vel supponere , strincipium aliquod esse in animantibus a materia distinctum , lioc est animam immateria in lem a s eo immediate creatam. Non tamen nego et aliam rationem ita loquendi Mosen linbuisse. Aegyptii enim divinis honoribus ani- Inalia Prosequebantur , pronique erant Hebraei ad eos imitandos, quod vel una vituli aurei historia abundo ostendit l. Ille igitur, ut ψ suos ab hoc periculo averteret, de animalibus loqui incipiens, ea, verbis quam maxime diseriis , Dei opus omnino esso edicere debuit. Tamen ab hac voce absitnuit, dum de astris die quarta lo
IIoc verbo uoses non utitur v. 25 ubi de celerorum animantium sormalione agit, verum non inde sequitur , non potuisse et in eo loco voco hac uii Mosen , nec eam sine iusta caussa v. 21. adlii- huisse. In sexto die lad quem pertinet v. 25 quum de creatura Dei imaginem reserente , quum nempe de animae humanae crea. lione sermo est, tum vero vox illa adhibetur ad nobiliorem usum reservata. Praeterea creatio animae brutorum die sexto nova res non erat , nec primo tunc u Mose narrabatur: iam promulgata erat lex, qua suerat sanet tum, corpori animali organis rita praedito animam esse coniungendam, nec MOSes , euius scopo parum aut nihil istud proderat, necesso habuit hoc rursus docere. Pari modo Deus, animantibus die hoc quinto ematis, benediaeiι eis, diems et crescite et multiplitamini et replete aquas maris , ave3que mulsi-plicentur Super terram v. 22 j. Verum hanc laenedictionem super animantia superioris ordinis , die sexto repetitam non legimus: tantum super hominem ipsa profertur. Tamen animalia quoque, die Sevxto producta , crescere seu filios generare et multiplicari et replere terram debebant. Sed iam quinto dia . toti brutorum 1a liae benedictio fuerat tributa; quia quum quibusdam classibus et i ordinibus data est , ad celeros quoque ordines ct classes extendebatur, uti ea quae primis ceriae speciei individuis data suit, totam Speciem comprehendit. Ita s. Thomas L a Benedictio Dei dat K virtutem multiplicandi per generalionem. Et ideo quod positumu est in avibus et piscibus quae primo occurrunt, non fuit nee -
162쪽
a sarium repeti in terrenis animalibus, Sed intelligitur. v Docet idem, individua quae nunc generantur , praeeaestititte in operibus sex clierum non solum materialiter quoad materiam corporum in , sed etiam eatissaliter in primis individuis suarum specierum LXIII. Cur Deus animantibus dicit: Crescite eι multiplieamini. . . quod non dixerat stirpibus, quamquam et ipsae generari, multiplicari, et replere terram deberent' Haec videtur ratio. Nil imperandum erat plantis; nam cum eae cognitionis omni et facultate volitionis, etiam instinetivas, sint destitutae nequeunt conservationi propriae aut propagationi Speciei activo eooperari. Molreulae materiales plantarum legibus obediunt Creatoris : per quas tum individua vivunt et crescunt, tum Spegies Propagantur; verum plantae ipsas, in quibus hae moleculares operationes peraguntur, ipsi seooperari nequeunt. Ait s. Thomas 3 : a Plauta nullum habant et propagandae prolis asseclum, et sino ullo sensu generant, undea indignae iudicatae sunt benedictionis verbis. . Brutis vero divinum praeeeptum conveniebat; quae , quamvis Deum non norint, et rationo reflexisque notionibus careant, sontiunt tamen leges sua ovolitivas lacultati a divina providentia impositas i uti calorem solarem sentiunt et vident corpora a Sole illuminata . etiam ii qui
solem non vident, aut solem osso nesciunt , internoque stimulo, fame , siti . . aliisque huiusmodi ad illas leges Oxplendas impelluntur, tum et instinctiva voluntate et corporis aut membrorum motu, divini praecepti exeetitioni stetive cooperantur; quod macbinae nullae,. quantumvis exquisitissimo planeque divino Magisterio efformatae , quam praestabunt. Homines praeterea imperant eicuribus animalibus et saepe obtinent, ut ea voluntatem propriam acceptis imperiis accommodent, quod certe a plauiis nemo ausit expectare.
Nolim saerae Scripturae verbis quaestiones definire, quas divina sapientia disputationi hominum res iquit. Aitamen liceat animadvertere , hos versus 21 et 22 magis favere opinioni cui et ratio sunseagari videtur ,.nempe brutorum animas esse substantias immateriales a Deo creatas, quam opinioni arbitrantium vel animalia esse machinas sine sensu vel eorum animam , quamvis sentientem et iustinctive volentem , materiam esse , aut materiae modum aut Dr-
163쪽
mam nescio quam substantialem, quae nee substantia sit, nee sub stantiae modus. Quod vero maxime mirandum est, animantia huic praecepto : Crescite et multiplicamini, sollicite obediunt: vitam et incolumitalem omni studio conservare nituntur, atque ea quae ad vitam necessaria sunt sibi comparare ; nec de ipsis dicitur, quod de multis hominibus, praesertim apud cultiores gentes , quod nempe taedio vitae , lucemque perosi Proiecere animas a. Me minus mirabilis est illo qui in animantibus , statis temporibus , manifestatur generationis instinctus, et amor in filios ex quo tanta erga ipsa ova sollicitudo ae cura dimanat, in illis quoquo speciebus quae a fovere necesse non habent , tum et in illis in quibus matres visurae non sunt eos filios quibus habitationem et victum tam sollicite praeparant; quod in multis evenit insectis. Prosecto huius modi instinctus, regni animalis conservationi et propagationi tanta sapientia accommodati , luculentissimum sunt potentiae , sapientiae , providentiaeque divinae testimonium.
LXIV. Voces illae iv. 21 iuxta speciem suam seu in Uecies
suas , ut habet vulgata j inculcare videntur . Deum species crea Sse, i. e. omne quod generationi et propagationi animalium erat neees Sarium, ac proinde utrumque sexum produxisse. Cum enim viventia saceret, moritura faciebat; sine utroque autem Sexu nee vera species extitisset , nec individua super terram multiplicari aut aquas maris replere potuissent. Unus tantum n hino sexu in hae rerum ordinatione Mecundus non est; non igitur conveniebat lini a crea toro in lento nec erat bonum , illum esse solum. et Mentionem laetig de genere et specie . ut designaret generationem similium sex aia milibus h. Ita s. Thomas l. Haec animadversio applicatur eb his quae habentur uv. 21, 2o.
Dum dieitur lv. 20ὶ Producant aquae t vel sealeant aquae , uti
infra v. 21. ὶ producat terra, et v. 11 germinet terra, nemo εa ne cogitat, terram aut aquas, quamvis ex Dei imperio. artifice S mi malium aut planiarum fuisse , verosque eorum parentes. intelligenda Sunt ea verba de loeo ubi haec existere copperunt, ac Si dice rei ἰ producantur in aquis , produeantur in terra. Nihilominus , qu8mquam neque de aquis v. 20 neque de terra v. 21 expreSSe dim
164쪽
eaturi fuisse haec materiem ex qua animantium corpora eoagmen lata sunt, credendum tamen est, ex materia ibi degenio ea fuisse conficta, nempe aquatilia ex aqua et ex materiis in ipsa aqua , aut in limo terrave aquis subiacente, existentibus. terrestria vero sexti diei a terra, sex qua etiam hominis torpus factum novimus , non quidem ex illa pura et elementari terra quae veterum suit figmentum , neque ex aliqua terrarum quas ch Smica recenset, ut puta ex ealce ; sed ex ordinaria ac vulgari terra , quae Semper est ex pluribus heterog eis et compositis substantiis commixtio. At quid de volati Iibus hae die saetis dicemus ' a Producant aquae reptile ... et volati Io super terram sub firmamento coeli s. Ita vulgatus v. 20 cum LXX. Et Onhelos: a Et volatilo quod volat ... v Illud quod dicunt in Hebraeo, uti alibi, subintelligi. Verum nullum de hoc indicium est in originali textu, nec in aliis versionibus , ut puta in syra aut in famari lana. Nec adparet cur volatilia. illa quoquo quae nullam cum aquis relationem habent, cur denique aves coeli in aquis factae. sint, et ex aquis exierint i pennis utique udis in ut volarent super terram. In vulgala ipsa legimus c. II v. 19: et Formatis igitur Deus de humo cunctis animantibus ter u rae et universis volatilibus coeli t. Licet ultima verba reserri possint ad illud Formatis , et non ad aliud de humo , fatendum tamen est , hunc locum iis qui volatilia orta volunt ex aqua . parum sav xo. Favet his apocryphus L. lv Esdr. c. VI, v. 47: sed huiusmodi testimonium opinionis antiquitatem solummodo probat. Augustinus non dubitabat, Scripturam docere, ex aquis producta volatilia uti aquatilia ; id tamen ita vixplicat 1: a Quidquid aqua - rum sive labiliter undosum ei. nuidum est, alve vaporabiliter te a nuatum atque suspensum, ut illud reptilibus animarum vivarum, s. hoc volatilibus appareat distributum n, Idem sentiunt Ruperius aet s. Thomas 3. Idem valet hoe ac si dicerent, volatilia non in mari aut in aqua proprie dicta, sed in humido aere formata fuisso.
uuae de plantis dicebam I Lὶ , et hic de animantibus essent
repetenda. duoniam vero illa omnia , nonnullis tantum mulatis Ver-
I De Gen. ad lit. L. III. e. 3. 2 De operibus Trinitatis L. I e. M. a i. P. q. LXXI. ad 3.
165쪽
rum legat et ad rem praesentem applicet. LXV. Ut melius opus huius diei intelligamus, aut saltem certa a clubiis secernamus , quaedam sunt accuratius animadvertenda. Et primo, qua ratione apud Hebraeos in classes animalia distribuerentur . debet nobis esse perspectum. Simplicissima omnium partitio adeoque an liquissema in quatuor omnino classes animantes tribuehat , praetermissis inferioribus familiis , quae sunt loco-motionis expertes, 1. ' in ambulantes , seu quadrupedos nupta. 2. ' in volantes , seu alatos: : 3.' in repentes seu reptiles Uum 4.' in pisces, seu natantes Η1ec distributio a Mose indieatur versu 26 hnius cap. etc. IX, 2, nec non Lev. XI, 46, et Deu l. IV, 17. 18. Hine de Salomone, goologorum vetustissimo, legimus III Reg.
lV , 33 l. Quod disseruit de tumentis quadrupedibus in et voluer
bus , et reptilibus, et piscibus. Revera homo ex totomotionis sa cultate qua bruta gaudent, ea primum a plantis discernit, multoque serius animadvertit, quasdam exsiSlere creaturas quae, quamvis locomotione careast , aliquo tamen Spontaneo motu sensuque praeditas esse videntur. Sed primo statim obtutu advertit, quod . ut Tullii verbis loquar , a alia animalia gradiendo, alia serpendo ad pastum accedunt, alia volando, alia nando 1 n. Hinc simplex illa distribulio. Lithophyta quae apud recentiores tonstituunt eam classem quam
polyporum vocant a i , nee formas nec locomotionem animalium ostendentia , numquam a veteribus inter animalia collocata sunt;
nec quando illi de animalibus loquuntur , de istis' censendi sunt
Ioqui. Revera si animalis nomine intelligebant creaturam locomotionis facultate pollentem , organisque ad eam exergendam aptis instruelam , et forma plus minusva ad magis nota animalia accedentem , sane litophyla inier animalia ponenda non erant. Νeque modo essent in animali regno collocanda , uti nec alia viventia quae continentur in ultima huius regni divisione quam radiantium seu goophylomm voeant , si verum esset quod docet Lamarkius ,
166쪽
nullam in huiusmodi creaturis esse sensitivam facultatem , sed
omnino eas apathas exsistere. Animalia non sunt, iuxta s. Thomam, quae carent locali motu et Sensu , quibus animatum ab inanimato maxime distinguitur, et in quibus ipsa vita est oeculta s. De his non loquitur Moses, neque goophyla puni pos sunt inter reptilia aut cete aut inter volatilia. Idem s. Thonias ait, Mosen non loqui de minerali hus , quia haec non habent manifestam distinctionem a terra 2. Ita de Zoophytis ipsa nune dict-ret , quia manifestam a plantis distinctionem non habent. Igitur sidem Unstraretur a geologis , quasdam species ex hac classs, seu potius provincia , ante hanc diem productas suisse, nihil inde pro- laeto contra Saeram Historiam deduci posset. Numquam do animali in genere in hao narratione meminit Moses. uuare dicere possumus, formatione eorum animalium quae ad classes quinto et sexto die indicatas, non reseruntur, quas nimirum
nec volatilia sunt, nec repentia. , nec natantia, sanima vivens atque motabilis 2 nec pedibus gradientia a , ipsum omnino silentis praeteriisse. Praeterea, ut audivimus is Lyl as. Thoma , -- ses ea tantum proposuit quae in manifesto apparent. Igitur non absurde aIiquis diceret, eum lacere da innumeris illis animaleu- Iis microscopicis, quae fossilia reperiuntur, ut tacet de eorporibus illis mineralibus , quarum non parvam patiem ipsa constituunt. Hem dici potest sortasse de trilobilis . qui licet familiam unam
olim constituerint in elasso erustaceorum, tamen de ne non sunt inter ea , quae in manifesto adparent. Nam eorum antiqua existentia non modo Hebraeis ignota erat, sed setiam naturalis historiae cultoribus veteribus atque recentibus , usque ad haec novissima
tempora , in quibus iam pol resacti e terrenis effossi sunt atque ae- curate inspecti; nec nisi post multam disquisitionem de iis sadiam comportum est, ad crustacea eos pertinere , nec pedibus caruisse,
3 α De cone hyliis , molli hns sine testa es roophylis nil, aut lare , in Seri- plurist nihil omnino in historia ereationis n. Verba sum, ni memoria me sallit, Sam. Boebarii. Et iam plantarum aquatilin m nulla est mentio in historia
167쪽
quamvis ii sero num tiam reperiantur. Si casu aliquo nonnulla ex liis pel re factis animalculis veterum oculis sese offerebant, illa , ut pulo , eOrpora esse in organica , oi naturae ut dicitur , ludentis opus , existimabant. uuare si quis probaret, hos tritobitas , vel quaedam microscopica animalcula ante emersionem inprarum adeoque ante quintam et etiam ante quartam periodum extitisse , Pon esset haec valida obiectio contra Mosis historiam. Commentarium potius esset demonstrans . inter animalia huiu. diei creaturas illas non c0mprehendi, quae revera nec reptilia sunt, saltem proprio sensu, nec pisces , nec cete , nec volatilia. Idem so lasso dici potest de quibusdam conchis omninoe, aut sere, locali motu carentibus , quae inter antiquiora fossilia una cum illis crusiaeeis reperiuntur.
Pisces proprio nomine tam in hie non memorantur, licet hac voce saepe ulantur hebraei scriptores et ipse Moses Gen. IX, 2, Κx. . VII, 18. Imo et in hoc ipso capite v v. 26, 28, ubi ot pisces a Deo ci catos evidentissime supponit. Sed hoc loco praeserendam duxit vocem ob quae interpretatur reptile, sortasse quia potestatem magis extensam habet: hace vero vox, quae a copia et foecunda PFo- pactatione derivata dicitur , aptior videtur aquatilibus denotandis quam altera ' ΣΠ, quae a calcando terram deducta eSt, et quaterrestria reptilia uoses indicat v. 24, 25. Vox Tvit, hoc loco indicat pisces et reptilia aquatica seu amphibia, et probabiliter celera aquatilia quae non sunt minimae molis et motu locali gaudent. Huic classi Tyat adnumerat Moses in Lex . et insecta alis praedita, veluti locustas, muscas et papiliones, et minima quadrupedum quae parum e terra elevantur , cuiusmodi sunt talpae, mu-
in alia i nam quadrupedes ovi pari et modo inter reptilia adnumerantur ut ranai testudo. lacerta etc. l. Igitur ex his omnibus animalibus , ea quae vel aquatilia sunt vel amphthia, hoc Ioco putari possunt comprehendi illa voco TN. Inter haec sunt et
L nebraei reptilibus adgeribunt lage ela omnia , et minima quadrupedum , Puta mures , talpas , mustelas, hericios, ei si quae sunt alia huius generiis D.
168쪽
, 165 Uon . eele V1 andia quo nomine non modo classis celaceorum i quae
pisces non sunt Sensu EΘOlogorum , at sunt vulgari sensu et antiquorum , sed et alia maiora aquatilia comprehenduntur, sive sint pisces proprie dicti, sive reptiles aquatiei vel amphibit. Aliud nomen in . a simili verbo πί volavit' non tantum aves, sed quaevis designat volatilia. In hoc loco intelligenda videntur . non tantum Mes , sed volantia quoque reptilia, et fortasse insecta volantia non minim ac molis. Septem vel octo species ex genera ptero
dactyli l orant hi reptilia volantia ὶ antiquis in stratis fossili seris
LXVI. In mari animalem vitam ine pisse, ex observatione deducitur s* XVul l. id Scriptura confirmare videtur; prius enim ille aqua lilibus Iu quitur , et de animantibus in aqua productis: de ceteris postea. At quaenam inter aquatilia praegesserin , Seriptura tacet. Eo Ophyta aliis aut malibus praecessisso ex analogia probabile videtur : id tamen nondum observatio confirmavit , quamvis iam certum habea lud ea inter prima fuisse. Videntur antiquum maro habitasse per aliquod tempus solum Zoophyla el quaedam lesta coorum spocles, ae tril obiti qui tunc, ut videtur, persectissimam regni animalis familiam eonstituebant, et maxime, prae celeris aquae ineolis , logomotionis vi per id tempus pollebant Postoa a 'paruissa videntur quidam pisces, qui Omnos sopiasse ea illis erant quos nunc Satiroides appellani, ob similitudinem quam cum lacerus , ct aliis huiuscemodi reptilibus prae fa serebant: postea ipsi marini reptiles , Sauriani appellati, e ι qyaedam micros pica conchylia , quae aquae dulcis iueolae suissis creduntur : posv hos volatilium prima indicia roperimus, reptilia nempe volantia, Ol insecta quae- clam a quae duae familiae , volantium repullum dico et antiquiorum insectorum, probabiliter prima volatilia sucre. Peptinent quoque ad hanc periodum nonnulli pisces qui aqu*m dulcem videntur' inhabita Mo: pertinent ob quidam Sauriam non omnino o quam flos , sed probabiliter amphylai, testudinesque lum mari uae tum fluviatiles. etc. Circa finem Vera huius periodi minuς rarae sun.
169쪽
avium exuviae ; atque Omnium antiquissimae eae familiae videntur quae aquas et ripas colunt. Fortasse et aliquod perrarum et parvum mamniferum: ad hanc periodum revocandum est, sed Pro
habiliter aqua illo g XVII l l : nuper autem diximus, parvos quadrupedes ab nebraeis inter reptilia collocari. Ad extrem m butus periodi pariem eredibile est pertinere prima Otacea: existimare quoque possumus voce etiam ingentes illos taurianos i dicari in quibus celaceorum i reptilium ac piscium coniunetae nO-ias similitudinesque pervidentur. Haec dies , ut indicavi, ex geologicis doctrinis longissima periodus suisse putanda est. Caia strophea quamdam telluris eam praecessisse , aliamque maiorem subsecutam esse, omnino est verisimile. Utraque M per multas diffusa est terrae partes, potuit pluribus in locis coelo tenebras offundero, ac super faciem totius teli
ris , aut sere lotius , obseuritatem indueero g XLVII .
Ad haec inter primam extremamque catastrophen plures aliae e litisse videntur, sed minori soriasso spatio contentae. Quapropter facies telluris et maris pluries immutata suit, terrena saepe elevata sunt, saetaeque ex aequore terrae; et contra ea loca ubi fuerat solidissima tellus, aquae Oeeuparunt. Interim lutulentae eruptiones e maris iundo prosectae aquas lata turbabanu, et non modo innu. mera individua, sed plures species fortasse, imo et integra viventium genera, destruebant: immensa congeries vegetabilium subflautiarum in imo recondebatur mari. et in laturos usus nascituri generis humani reservabatur: tandem antiquae illas tolluris perturbationes et aquarum nobis sontes parabant ae. metalla, ipsumque earbo em
sic disponebant ae colloeahant , ut in facile et reperiri et erui possent f Atque inier haec, exsequutio divini mandati ver. 20 pr cedebat , et aqua lilium ac volatilium novae species in dies prodi bant i Scalebunt aquas animantibus, et volabaι volatiis εuper metem
terras et maris. Poluerunt. eae telluris periurbationes quas indieavimus parvas, aliquas modi si eationes tu viventium corpora indueero ; verum successivis huiuscemodi ad naturalibus immutationibus nullo pacto explicantur abruptae illas subitaeque ac magnae diversitates , quae in multorum animalium sibi succedentium organisatione pervidemus ; sed novarum omnino specierum creatio-
170쪽
nem admittere cogimur. Secus iudicia aliqua harum transformati num, transitiones nempe inter priores eiusdem aut malis ae secvudas formas, in terrestribu S stratia reperirentur. LXVII. Animalo regnum vegetali antiquius nonnulli putarunt. Alii dicunt naturas testimonio non deliniri, utrum alteri praecessu rit . an vegetale regnum an vero animale. Quod ad ultimum ho iobiectum pertinet, sano nihil ex eo contra explicationem nostram, multoque minus contra Scripturae veritatem consequitur. Nam salis est quod Natura contrarium non demonstret; nec illud Mig re debemus, ut omnia quaecumque Moses innuit, scientia physicorum demonstret ; eaquo praesertim scientia quae vix adolescens dici possit, cuiusmodi sane est geologia positiva. Contrarium certa ipsa non demonstravit. Qui vero anteriora putarunt animalia , te rena quaedam pro se citabant antiquiora terreno carbonico, in quibus tamen animalium reliquiae nonnullae inveniuntur. Verum iu aliquibus ex illis terrenis etiam vegetabiles exsuviae repertae sunt in ceteris autem, cum primis illis, praesertim quoad animales reliquias, sint valde similia; probabiIo summopere est fore ut, diligentiori adhibito studio, vegeta utium quoque reliquiae detegantur. Praeterea istiusmodi terrenia semper recentius esse terrenum carboni cum, minime certum est: imo contrarium aliquando est animadversum L. Si vero physicas rationes attendimus, magna illa acidi carbo nici copia quae, ut magnopere verisimile est, in prima vegetationis periodo aeri sese late permiscebat, magno animalium vitae suisset impedimento, saltem illorum quae liberum aerem respirant, iam libet , Iulae ae similial cuiusmodi sunt non modo aves et mammalia, sed etiam reptilia, celacet, nec non insecta terrestria. Ex analogia quoque vegetale regnum antiquius habendum videtur, utpote quod regno alteri animantium inservit, et simplicius est. Porro quo antiquiora sunt fossili sera terrena , eo simplicioras formas nobis naturae organicae exhibent. Nonne igitur contrarium analogiae esset, si regno animali Vegetale posterius esset quod simpliciores adeo formas habet Sallem evidens est, quae animalia direolo vel indirecto alimenta a1 Unum is hisce terrenis est illud quod Angi i voeant mountain litMMons. Al. V eaver in Hibernia vidit hoe mountuin limes tona superius terreno gustalamquam earbo ricum habetur. - initi od