Doctrina catechismi Romani in decalogum fideliter collecta, distincta, & vbi opus est explicata, per P.D. Ioannem Bellarinum clericum regularem Congregationis S. Pauli

41쪽

giet , ubdendo se Deo,vniatur cus ruietae te Archangelo, cuni sanctis Angelis amiis beatis Isicque cum actibus contrarias pugnet contra Dia bolium, atque vincat. . . . Haec Malia multa sunt fructus, qui ex obseruantia diuinaelegis percipi possunt. 1 Ransgressio legis opponiturne obseruantiae ultiusλυ ita est rgo Quomodo opponuntur hi Lex cum it regulaAEst num. s. me rura actuum humanorum, illis prς figit certos ter minos, intra quos si quis se contineat, dicitur obser- tora si autem trans illos egressus sit, transgressor legis esse dicetur,i leo hac ratione interio Gontraria

r.1.qu.7r Peceatura est idem,quod transrressio legis N Pineatum ves est transgressio legis, vel quid talitra gressione deruiatum

Nu.6. De Reeeato originest, mortali, veniam QVotuplex est peccatum: Duplex riginale, actuale.

6 Quid erior inales Res Ex sacro Concilio. Est peccarum a prim' parente in posteros non tinni ratione, ed propagatione derivatum. -- - Ubii gres diuinae legis φ. In Adamisita μυ- tualis transgressio, in posteris non fuit actualis tran; - gressio, sed propagatione ab ipsa derivatum; ideo sacrum Cocilium ait esse tran usum in posteros noimmitatione, sed propagatione. Libid. Quid est peccatum a vi νυ, Est actualis trans gressio diuinae legis. i.α.D. r. o dodissinitur sic. Est dictum , vel fa--.6 bid inuni,vel concupitum contra,vel praeter legem Dei. . Sess. eo. Qxiotuplex est hoc peccatum' tumiplex alui lmortale aliud veniale

42쪽

grauis, s perfecta transgressio diui elegis secum . i. q. ri. do sic Esιdietum, vel factu πν, vel concupitum csul an.6.tra legem Dei; itraque idem dicit. Quomodo diffnitur veniale Res Primo sic. Est leuis, vel imperis ita ans ressio diuinae legis, Se Iu Geundo sic Est dictum vel nullum, vel concupitum .es. Hi

prae r legem Dei. Osini aenain transi effodietur grauis Resp. Illa,

quae Mersam circa rem notabilema alicuitas ino A .incti. menti, veluti si furturi sit deo graua eis eiratis Quid icti ur perfecta Res Illa, quae fit cum ad las .et uertentia, i tegr uditio, atque cομsensurati

Quetnam leuisti es Quae circa rem lςum,e ix.μ. 3 situr,v si quis quadrantem furetur . m. Quae imperfocta mei . Quaesion plena aduerten --πις tia, aut persecto iudicio rationis, a que consensu

effecta est

Quare hoc λ Res Duo in transgressam econside r. l. q. a rantur, nempe, opus, Voluntas operis; si mate ν ria operis modica sit, ipsa transgressio modica est Si voluntas operis sit imperfecta ,similiter Ἀμ- is transgresso imperfecta dicetur Si Vero&mat .riast rauis, Ioluntas deliberata, transgressio complera atque perfecta erix siquissuretur quadrantem, sed habet volui)ta ca/.hre.'tem furandi miitrem quantitatem eritiematum in. mortale Resp. Erit, quia ex parte voluntatis etiam in materia grauitas est . Si quis tentetur de adulterio, sed non consentia I. q. 7η, tentationi, peccat mortalit*r R. Non, quia ramateria operis sit grauis, eo nius tamen rationis

ei si raro vel sentis appetieret adulteriunt , sed ra Πλtio dissentiret,esset mortale Res Non, quiansit maior pars hominis non consentit. Quare mortale dicitur c6tra.& veniale pier leges tres.hiemi Re secvadum,quod lex, voluntari Dei ali nu. v quo

43쪽

modo idem sunt, voluntas. n. Dei in lage erum proposita est Idem ergo erit ficere conva legem

contra voluntatem Dei mi ergo homo tale pro, ducat opus ut per illudati ter hominem. Deum , - ες seu inter voluntatem Dei hominis oriatur illa. Is . . contrarietas, quae dicitur inimicitia tunc vere Berealiter opus illud dicetur esse eontra legem &v

lutitatem Debsi vero ab illo fiat aliquod opus, quoae quidem aliqiraliter iis cet voluntati Dei, seania. Ulominus Deus noti vult esse illi inimiciis, neque priuauillum sua gratia tune tale opusdicetur quidem aliquo modo declinare a voluntate Dei non tamen habere veram contrarietatem eum illa : Cum enim contraria non possint simul stare, peceatum. autem veniale simul stet cum bona,&amica,&beneuola Dei voluntate, sequitur quod si praeter Mnon contra illam. Et hoc docet sacrum Concilium bis verbis: Licetin. in hac mortali vita ouantum. uixiandii, et iusti ina ia saltem, quotlaiana,quae etiam venialia dicuntur peccata quadoque cadant non propterea desinunt esse iusti quod autem iusti amici sint Dei certum est Met aeriis Νῖς δ mn sequuntur ex transgressione mortali Catiis. - P. Ex fructibu , qui ex obseruantia diuin legis sinu.in pi Mistuntur, innotescenrtannia,quae opem to mortali derivantur,primo.n.peccato morialiarumit turilli fructus , qui antea dicti sunt a Deinde mala illis opposita inferuntur, vel uri pro gratia, amicitia Dei odium Minimicitia illius pro merito rerni cstorum , reatus damoauonis Riςr- a

44쪽

CAP. SEPTIMUM

ne ea sensu o sumitoris. O Vare hoc loco de consensu,&is rationis diacendum est Res. Quia transgressio,&obse nantia diuinae legis sine hac declaratione non plene. explicatur: Deinde e Misere ad explicansim quomodo Deus homines ad obseruantiam legis inducat Quid circa hoc debet considerari' . Primo quid fit Sundere sis, Secundo quid sit conscientia; Tertio quia sit ratis,4 usus. consensus illius.

QVid de synderesi considerandumtht. Duodsfinitio quarum cavisinius i imoni odissiliitur synderesisyν sic Esthabi IJ.ρο v. itus naturalis cognoscitiuus primor principiorum uperabilium. . Quid ei primum principium operabile IL GLiud , quod primo hominem dirigit ad operandum. Qui sunt ista prima principiar e Praecepta di- 1.2.qu Firisnae legis arr.3-'Quare hoc N. uia lex Dei est prima regula ac I.z.qiris tuum humanorum , ideoillud, quod primo resulat artis , hominem ad operandum , sunt praeceptae druine l.9D--

legis. Quinam est materia, seu obiectum , circa quod J.qu. 97 Synderesis occupaturi N. Prima principia opera arri. 12. bilia,seu decem praecepta Dei.

In quanam parte, vel potentiaanima synderess ibid. reperituri v. In intellem seu ratione.

Qusium estforma illius Illa naturalis habis ibid. litas ad cognoscenda dicta principia. Quis incidit homini hune habitum ηt.Deus per uic

naturam Cur

45쪽

Docte Catecb.

legem diuinam naturalem 'i Caueh.M Est in omnibus hominibus omnibus. Quis est actus seu operatio synaeresis Cogni-D. Thcilictio dictorum principiorum. at ibid. Quis finis N. Obstruantia diuinae latis auis i id. Quomodo ei hoc Quia homo non poterat O .ci, obseruare legem Dei, nisi prius cognosteret illamuest Symieresis, ius auxiliolex Dei gnitaestis Vomoedisnitii conscientia , sic, Effappli a d. cario primorum principiorum operabilium ad

humanas operationes.

vid. Quare dicitur Conscientia Resp. uia haec vox Conscientia significat quasesimul seientia busti tis, applicati, ideo retieconuenit illi. 'A, Mamam est materia sis obiectum ' omnes 'inman perationes. ἐδώ. quonam ess ut in subiector auet. In intellecta

vel ratione.

Viae. In quo consistit Arma constientia o In illa apia plicatione.quae dicta est. iba Quisnam est actus,vel quodnam est ossicium com scientiae in Duo principales actim ad ilIum pertinent: Primus est,mediante dicta applicatione, M. minare, iudicare de quolibet actu humano an si consermis, vel contrarius diuina legi secundus est, ut hominem adactum ilhpellatconsermem,ac

aeum retrahat a coiitrario . '

arribid. Quam habet compararionem conscientia ad Syraderesim hi Sicut in visione oculi tria sunt, Oculus. Iume solis,&ipsa visio,qua fit per applicatione tum oculi,tum luminis ad res, quae videnda sunt; Sic est

inpractica cognitione hominis;Intellectus est velutimulus Synderesis est vehitilliineri solis tonsci-

46쪽

we Decat in genere.

humanas acti Fes,ut videantur. Qu is est fillis conscientio MInducere hominem --.. ad obseruantiam diuins legis. Quomodo hoc praestati Respon. Duobus actibus, d. iam dictis primo enim suggeru homani, quod hic, ves ille actus est secundnm legem Dei, iste vel alius est contra illam Deinde sollicitat hominem ut operetur secundum legeria, abstineat ab opetatione, qua illi contraria sit.

Quis dedithomini hunc modum operandiustem -- ἈDeus per naturam sucriptum est enim o Deus

resiquit hominem in manu consilii sui. Consiliu , consultatio in agendo fit per Synderesim 3tque conseientiam sit in actibus mora 'ibus, S liberis, ut ex illorum actibus apparet. Quare Deus Talem modum operandi homini de g- siit ut siet virtuose, inim merito operari. VH

omnis amo,qtiae sim ediante constis,& consul avonciseu examnae, &iuditio Conicientiae est vitia. uosa,vel vitiosa,meritoria, via demeritoria N. Ita I ' --:st; tuu n. prodicitur vel ut conformis legi Dei, 'Fη

ioc virtus est,ues ut contraria,&est vitium. Vbi non est hoc examen, vel iudicium adest vir ANUL- 4. iis, vel vitiu8 . Non, tua ins intibus,&amentiu us,&dormientibus Paret.

Est in omnibus cconscent a Zφ. Est aliqui ta-nen,ve infantes, non habent usum illius. an. 3. si homnes habent s) nderesim,aique conscientia, CatethAuur tot homines erant in iudicando de lege De i, istia .3.bseruantia illius is tam multi sunt qui transgre-iuntur illam I E. Per peccatu Ada Obscuratum estimen synderesis, conscientia per fomitem in Sess. Da ncupiscetia dissicile habet bene fungi Offcio suo peccioris. Contra haec in ala a Deo remediu aliquod datum Care nus. Deus perlegem scriptura addidit lumen syn D.Th. r. a. eresi,di conscientiae ut dicium est; per gratiam, r. ao9. .s:

vangelium dedit astrum tumo, sed auxilium ad

47쪽

ad bene iudicandum . Operandum

Quid est ratio' t. Est pars hominis, seu animi

superior. I ii quot partes anima hominis diuisa est t. In I p. qu. s. duas saltem respectu ope iationis LVna est, qua sem rtic. 2. Per operatur cum corpore, laicitur sensus,&por-77.ans. 'io inferior Alia operatur sine corpore,&dicitur ra tio, vesportioluperioris haec nobilior est.

i v. v. Quare dicitur Ratio 3 v. Quia ratiocinatur . an. s. Quid est rationariis Res Est per discursum tra ibid. sit a re nota ad rem ignotam . - ο . ac synderesis, & conscientia pertinent ad hancra

tionem pines. Ita est.

. . Quomodo est hoc 3 Resp. Ratio mediante Syn.derei cognoicit prima principia operabilia, id elt Dei praeceptaci deinde auxilio conscientiae discurrit applicando cognitionem praeceptorum singulis actionibus hominis, ut coSnoscat an sint conforme vel contrariae diu inelegi, hoc est ratiocinari. ibid. Qisqd est obiectum rationis practicae Res. Duplex habet obiectum; unum et principale sunt Dei praecepta. Aliud sunt omnes hominum operationes. ibid. Quaenam est rationis operatio 3 Res Discurere,idi ratiocinari de actibus humanis.

Alid. iiis finis illius' Res Diriger hominem adverandum juxta legem Dei.

α q. rso Isserunt ratio,&vsus illius Res disserunt.. t. i. II Quomodo differunt Res Ea ratione, qui

ib/I potentia, ab usu distincta est. Quaenam est haec dii tinctio Res. Si quis nonia.' beat pedes, v l habeat omnino infirmos,i inhabi. les ad ambulandum dicitur non habere potentianambulai di si auiam habeat ped sanos, . Drtei,

48쪽

sed valida fune ligatbs dieetur habere potentiam ad

ambulandam, non tamen usum Itic cus non habet potentiam videndi, necive usum iusti vero h bellati oculos, si in tene Drisse dicetur habcrepotentiam , sed non usum videndi. Si stin lucere pote, iam ,sem habebit. I p.φ roris

infantes, dormiente, mentes habent rationem arr. r. quatenus dicit potentiam' es. Habent cum ha-.beant animam hominis . potentias illius. M. Habent usum rationis Res. Non,quia est imp dita, ne elicia tactum suum. ' care . Quinam habent usum rationis Res Illi, quibo penit. n.

num a malo, honestum a turpi, istum ab iniusto, o μω secernere possunt; idest qui mediante lumine synderes, se ossicio conscientiae possunt discernere. quaenam operationes sint conformes, idest bonis D.αι ναvel cotrariae, idest malae,diuius egi naturati,quarinis. Ruriati corporibus eorum insita est, di per underes m illis 33. manifestatur I. a. q.YI. Quomodo usus rationis deseruit ad obseruantiam ur . I. ct

diuinae legis mes. Si homo in singulis suis actionubus,in cibo tu,semno,vestitu ,in negotus, in ver cma. hi sun cogitatione, &alias semper studeat iacereillud,quod estonsorme legi Dei,& itinere se ab ilio, quod illicontrariatur, diligens egi obserua,.

toreuadet. De eonsensurarionis.

Consensus rationa potest est ini)s, qui non habent usum illius Res Non potest. Catin M. Absque consensu rationis potest esse virtus vel vi mcoarm meritum , vel peccatrimo Res. Non potest. i. i. 'ν sensus appellat liquid contrarium diuinae legi -.3. ad 3vinui vindictam, diranouissentiat erit peccatum 4 Loro . Res Non r i. q. Si consentisterit 1 Resita est. xagomo fit iste cosensu aluet. Sic. Si ratio perSynde ibid.

resim cognoscat vindiciam veri furtu a Deo esse Pro I. a. o. q.

49쪽

inimici fieri contra prςceptu de non uindicando, Mideo esse contrariam diu in legi tunc ratio consentit illi offens ad quam sensus,vel homo se Prypa ratidicitur constiasse, de esse peccatum.

D.rib., qui diligat uxorem qiua pulcra vel comedit o. 11. .r. i. aut bibit quia in hoc desectatur vela bstinet a fum .. to, quia displicet illibi has operationes, elicit ab-cis, , ..., que cogitatis me, quod legi Dei conformes sint,

' iste dicendus est legis obseruatori Res Non. T. A. Quare non Ressauia tales operationes non facit,

u. e. gitat Gali conformitate, in qua sola ratio virtutis r. nuinar posita est. c. ., D. siquis diligat uxorem, quia ratio aduertiti Deo τλ M. ita esset praeceptum, erit actisvirtuosa Miserit, quia ratio ςonsentit tu illam conformitatem cum loge Dei. . 2. in. Expedit utrario in bumanis operibus semper stu

deata auertere huic lesis conformitatii Resp. Vii. lissimum eli.

Ex distis potest colligi modus,quo homines ad di

uin et lagis obseruantiam inducaturrites. Potest. Quis est iste modus Res ille, quo utitur Deus, nempe per syndere sim, atque conscientiam. Quid Dei Deus, ur dirigat homines ad legis obseruantiam 4 Resp. 'rimo per synderesim dat cognitionem legis oecundo', conscientia manifestae homini, quaena operationes sint in mesu et contrariae divae legi Tertio. Per eandem conscientiam suauiter impellit ad consormes,& retrahita contrariis Quarto dat motiua externa nempe primium, Q pqna ii, quibus inducat, ut homines semper m ditentur. et se exerceant inobseruatia divinae legis. Quomodo pactoIco animarum hoc iden praeit bunt

eDiuitias by Corale

50쪽

imhes se Ref. Primo debent explicare populis legem Dei in Synvirosia illastrare, Secundo Do cere mos si nam in si sint diluinis prare η, is is conserine vel contrari . mi aest conscisntiim in pristin Wi, inexi dudicandi adiis.

eli adiuuate conscientiam ad 1ecundum adium qui conuenit illi, nempe ut sellicitet ad honum de cominpescat a naalo Quarto Hortari fideles, ut in omni tua actione ut's ad Dei legem conuertant, in illaque di muri, nedi'entur, at Mese mea Teant.

De mortuis, quibus homines ad obseruamis

Expedit coiisderasede nimis luibus homines η- 2. impellamur ad obseruamiam diui- regis Reip. A Catechismo hoc Par his tanquam praecis 'mum propositum est. Quare hoc Res. Qitia plurimi circa illam tepidum, remissum animum habent. iid per motivum intelligi debet 'esp. Illud, a quo tanquam a calcari, vel stimulo)vel aculeo vΟ-luntaSin .agendo tepida,' tque remissa excitatur,

Dilecitatur, impellitur, ut in operando diligens si excitatur' Res Mutua modo proponentur is Primis est Facilitas, tempes populis propona, ώur, quod obsei uantia diuina legis est facilis is possibilis inod motivum ex dictis colligi potesti Secundum socundita, Nempe persuadere,quo non solum est facilis, sed etiam iucunda redelecta 'ru' sudis, de ex iupradi haberi poterunt argumentat ' C Ter-