장음표시 사용
51쪽
rat, Vetaccepturus erat. a Fix 'dii' eonit det electiones, Res Ais, Deus ex omiribusn trinibus quaesub coelo erant, umlagit,quae ab Abinam Oretum habuit,quam populani
vocaret suum; cui se cognoscendum, colendum praeberet Elegit autem eam non quod caete- . ras nationes iustitia,aut numero vinceret sed quod ipsi Deo sic placuit, nempe vigentem inopem, abiectam a se electam augeret,&locupletaret ut sic eius potentia, ac bonitas .pud omnes notiori, a que illustrior reddereturo
tr. . Quid explicat Catechisinus de preparatione ' Ait via eus praepararet populum adlegem suscipiaendam ruocauit Abraam, ut esset pater populi H braei; Quem peregrinum esse voluit in terra Cha naam 3 cuius possessionem ei pollici rus est sed tamen voluit, ut, ipse, posteri eius amplius quadringentos annos vagi essen antequam dictam ter ram obii herent . Sed&hoc tempore Deus permusit, ut Hebraei in AEgypto serui essent,atq; finiri ae labore nimirum affligerentur Contulit eis maxi .
miihi bellefitium libera eos vi domo seruiti . sede terra Egipti; Duii is serium curant mensi lorum: Demum triduo antequam ferretur lex Deus iussit,ut vestimenta lauarent,vxores non attingerent,vet ad diem tertium adessent. Deinde ad montem Sina adducti, in quo Dens per Moisem legem daturus erati soli Moisi dictum est,ut montem aicenderet, populis vero talisast sus prohibitus east . Quid Catechismus explicat de loco , temps' Α' redat 'eri, Resp. Ait lex data est in deserto,ac
hoc quoad locum; de postquam Populus deseruatu- te Pharaonis liberatus fuit per quod conditio tem Poris explicatur Qii id explicat de maiestate, qua lex a Deo data' est Resp. Ait Deus maxima cum maiestate venit in molem Sina,&locum tonitruis,fulgoribus,igne,
52쪽
st caepit eique legem dedit. Quid di xit de prouidentia Dei erga populum Ire Itabrsum I Res Ait. Iste populus in sua peregrinatim,
ne transibat de gente in gentem , de regno a rpopulium alteriun, O inusinunquam illi iniuriam seri passiis est, imo vero in reges anu duertit, Et privsauam inagyptuired moderet,umim prae
misit idest Ioseph, cuius prudeliat illi, Fg pti
si me liberarentur In gypto vero ea illos benign rate complexus est, ut repugnante, ad illorum eroiciem incumbente Pharaone mirum inim um augerentur,&cum valdeaffligerentur, acta. . , quam serui durissime tractarentur, ducem Moysen excitauit, eos in mamipotenti educcreta Ciuii -.ia
Dc igitur populi Deus ira coniunctiis, o conglutia natus est , umque adeo amatiit, ut cum esset D minus seli, di terret non conninderetuit vocari
Hae historia Populi Hebraei, modi, quo lex x Missi data est . continet aliqua misteria ad populorum edificationem 'esp. Ait Catechismus Misteriorumpit' est, quorum explicati s rapolos dum seruantiam diuinae legis maxime excitabit Quae sunt ista misteria Res Ait Catechisnus. Primo Deus clegit gentem inopem, exiguam, ut Per multiplicationem , exaltationem illius eta
tus sua legis,ac prouidentiae manifestare tu Secun nu. Ido, Permisit. Haebreos diu peregrinari, durissimaque seruitute prsmi, is ue diuexari, ut ostenderet
Deum posse populum libidilectum in quacunque etiam maxima tribulatione adiuuare sinuli rux .rs. doceret Amicos Dei fieri non nisi mundi inimicos , ac peregrinos in terrisu Atque in Dei familiaritatem facilius recipi eos, qui nihil omnino cum mum
do commune habentis Tertio Data est lex in deser m I to, in monte Syna, ut significaretur, in solitudine, Masperitate vivendi homines a Deo maiora b
nescia obtinere, Quarto Data est lex postquam ρο-
53쪽
. . . quomodo idem sunt; voluntas. n. Desin lege proposita est Idem ergo erit ficere conva legem is contra voluntatem Dei mi ergo homo tale pro, ducatopus 3 ut per illud inter hominem, Meum , seu inter voluntatem Dei, hominis oriatur illars, contrarietas, quae dicitur inimicitia tunc vere. realiter opus illud dicetur esse eontra legem &v
bintatem Debri vero ab illo ritaliquod trus, quod e quidem aliquali*rsiisplicet voluntati Dei, stantia hilominus Deus noli ruit in illi inimicus, neque priuareullam sua gratii; tunc tale opusdicetur quidem aliquo mododeclinare a voluntate Dei non tamen habere veram contrarietatem eum illa: Cum enim contraria non possint simul stare, peceatum autem veniale simul stat cum bona,&amica,&beneuola Dei voluntate, sequitur quod sit praeterrae non contra illam . Et hoc docet sacrum Concilium bis verbis et Ucetin. in hac mortali vita ouantum sis m uusancti, et iusti in leuia suremi quotidiana,quae etiam venialia dicuntur peccata quadoque cadant, non propterea desinunt essetusti quod autem iusti amici sint Dei certum est fur aeriis su Mamn sequuntur ex transgressione mortali Cisu M. Reip-ε fructibus, qui ex obseruantia diuinet legisso,a.dis proficistuntur, innotesce nrdaniina,quae opem inmortali derivantur,primo.n.peccato mortaliam mit turilli fructus , qui antea dicti sunt a Desnde mala illis opposita inferunturi veluti pro gratia, M amicitia Dei, odium&inimicitia illius promerito rern i cstorum reatus damnationis ηtςr- aik
54쪽
O Vare hoc loco de consensu, Mum rationis dia ndum est 'es. Quia transgressio,&observantia diuinae legis sine hac declaratione non plene explicariira Dein confert ad explicandum,ouomodo Deus homines ad obseruantiam legis inducat. Quid circa hoc debet considerarit . Primo quid fit Sunderesis, Secundo quid sit conscientia Tertio quid sit ratio, is sus , consensus illius. N a. De S deres quid sit.
QVid de synderesi considerandumrhr. Duodis finitio quatuor causaeinius.
Quomodocissinitur synderesisyν. Sic Esthabu l. qu ri itus naturalis cognoscitiuus primoru principiorum arca operabilium. Quid est primum principium operabile Iu ibid.lud , quod primo hominem dirigit ad operandum. Qu sunt ista prima principiis v. Praecepta di I.α νώ uinae legis. an.3.' are hoc ov. uia lex Dei est prima regula ae 1.2. .' tuum humanorum . ideoillud,quod moremia arrici se hominem ad operandum , sunt praeceptae divine .9D-- legis. 'Quinam est materia, seu obiectum , circa quod J.qu. 974 Synderesis occupaturin v. Prima principia opera arti. 12-bilia,seu decem praecepta Dei. In quanam parte , vel potent anima synderes ibisti operitur ruit. In intellectu seu ratione
Quinam est Drma illius Illa naturalis habu ibiclitas ad cognoscenda dicta principia. Quis incidit homini hunc lubitum ηt.Deus per inc
55쪽
legem diuinam naturalem Cares Est in omnibus hominibus, Lin omnibus. Quis est actus scit operatio syndocti Cogniti D. Thάίid io uictorum principiorum. aet ibid. Quis finis N. Obseruantia diuina latis argu i tu Quomodo ei hoc 't. Quia homo non poterate, .ca, obseruare leFem Dei, nasi prius cognosteret illamuum esto, refis,mus auxiliolexDei eognisest. . dis. Nomo dusnitur conscientia uet. Sic Essippin catio primorum principiorum operabilium ad
vid. Quare dicitur Conscientia Resp.rauia haec vox Conscientia significat cmafi Simul seientia sesisti iis, applicati, ideo recteconuenit illi.
ι mest materia seu obiectum rint omnes
ibia quonam est ut in subiectos N. In inisecta
ibiae. In quo consistit Arma constientia 'LIn illa a plicatione.quae dicta est. ibiae. trisnam est actus,vel quodnam est ossicium eo scientiae in Duo principales actus ad ilIum pertinent Primus est,mediante dicta applicatione, a minare, iudicare de quolibet actu humano an si conformit, vel contrarius diuinaelegi. Secundus est, ut hominem adactum impellatconformem, Malum retrahat a coiitrario. arribid. Quam habet compararionem conseienthi ad Soderefim N. Sicut in visione oculi tria sunt, Oculus. Iume solis,&ipsa viso, a fit per applicatione tum oculi,tum luminis ad res, quae videnda sunt Sic est
inpractica cognitione hominisuntellectus est velutimulus Synderesis est vehiti limen solis monsti- eiula est, luti applicatio tum bitainintiun oculiad
56쪽
ium anas a renes,ut videantur i is est finis conscientis N. Inducere hominem ετ rbia. ad Ob seruantiam diuins legis. Quomodo hoc praeliati Respon. Duobus actibus Uticiam dictis; primo enim suggerit homini, quod hic, vel ille actus in laxundnm legem Dei, ille vel alius est contra illam Deinde sollicitat hontinem, operetur secundum legem,& abstineat ab opetatic e quae illi contr-st. Quis dedithominitiune modum operandises esp. in in is
Deus per naturam sucriptum est enim quod Deus res iquit hominem in manu consilii sui. Consiliu, consultatio in agendo fit per Syndere sim, itque conseientiam Fit in actibus mora
Iibus, cliberis, ut ex illorum actibus apparet. Quare Deus Talem modum operandi homini de Wg-dit utposset virtuost. cum merito vex iri S '
omnis actio,quae si mediante coinsilio,&consul tatione.seu examine, Τ&iuditio Conscsentiae est, FG Actuosa,vel vitiosa, ni eritoria vel demeritoria IV. Ita AE π ei stunc . prodici vir velut conformis legites,4 67 hoc virtus eli, velit contraria,& est vitium. Vbi non est hoc examen, vel iudicium adest viritus, vel vitise . Non, ut inius intibus,&amentiu bus,&dormientibus paxet
Eit in omnibus haec conscentia N. Est aliquita I .quos men,ut infantes, non habent vitini illivs ari. 3. Sihomnes habent Synderesim,atque conscientia, Careth e rur tot homines erant in iudicando de lege Dei, istit .3.ibseruantia illius is tam muli sunt qui transgre- 'liantur illam 8 . Per peccatu Adae Obscurat una est umen synderesis, 46nscientia per fomitem in Sus s. D. ' oncupiscetia dissicile habet bene fungi officio suo peee. Orig. Contra haec mala a Deo remediu aliquod datum Care nus. 'sit'. Deus per legem scriptura addidit lumen syn v. h. r. a. leres,&conscientiae ut dictum est; per gratiam, et a v. s. sci
tuingcuum dedituoastiunt lumen , sed auxilium ad
57쪽
ad bene iudicandum . Operandum.
Quid est ratis Est paril minis, seu animet
superior. - r.d. In quo partes anima hominis diuisa est In I p. .7s duas saltem respectu operationis Una est, quae semurtic. 2. Per operatur cum corpore, laicitur ensu S,&por-77. r. s. 'io inferior. Alia operatur sine corpore,&diciturtio, vel portio superioris haec nobilior est. φ.qu. 79 Quare dicitur Ratio' v. Quia ratiocinatur .
nrt. 8. Quid est rationariis. Res Est per discursum tra ibid. sireare nota ad rem ignotam. ibidian . ac synderesis. ωconscientia pertinent ad hanc ra-33 tionem 7 Rel. Ita est . iim. Quomodo est hoc 3 Res p. Ratio mediante Syn-li deres cognoscit prima principia operabilia, laeti Dei praeceptaci deinde auxilio conscientiae discurrit applicando cognitionem praeceptorum singulis a ltionibus hominis , ut coSnoscat an ip conformes, vel contrariae diu inelegi, hoc est ratiocinari. με. Quod est obiectum rationis praeiticae R. es. D plex habet obiectum; num et principale sunt Dei
praecepta. Aliud sunt omnes hominum operationes. ibid. Quaenam est rationis operatio Res Discurere, de ratiocinari de actibus humanis.
ibd. Quis finis illius' Res. Viriger h'minem adoperandum. iuxta legem Dei. .F. De usu rationis. i. mis T Usemini ratio,&vsus illius Res Disserunt.
L Quomodo differunt Res Ea ratione, quὴ
ib I potentia, ab usu distincta est. Quaenam est haec distinctio ines. Si quis nonia. beat pedes vel habeat omnino infirmos,i inhabi. lis ad ambulandum dicitur non habere potentiam
58쪽
sed valida fune ligatos dicetur habere potentiam ad ambulandam, non tamen usum aestic cus non habet potentiam videndi, neque vium Qui vero habet uinos oculos, scin tenebris sit . dicetur his epotentiam , sed nὀn usum videndi. Si sitio lucerupotentiam Susini trabebit q. Iol. Insuites, ormientes mentes habentinionem artii. quatenus dicit potentiam I Res Habent . cum beant animam hominis, potentias illius. Md. Habent usum rationis Res Non,quia est impedita, ne eliciat actum suum. Cateth. de Quinam habent usum rationis Res Illi, 'ui bo penit. n. εnum a malo, honestum a turpi, istum ab iniusto, o siems.
secernere possunt; destqui mediante tu mine is deresis, di ossicio conscientia possunt discernere, quaenam operationes sint eonformes, idest bon a .m.να vel eotrariae, idest malis,diuius egi nariarati,clute in q 79-.a corporibus eorum insita est, & per synderesim illis 33.
Quomodo usus rationis deseruit ad obseruantiam ara. I. O diuinae legis rues. Si homo in singulta suis actionibus,in cibo, tu somno,vestitu in negotus, in ver CM.f. tabis,in, ratione, Malijs semper studeat acere ii nu sq.
iussiquod estonso e legi Dei,&abstinere se aqio, quod illicontrariatiir, diligens legis obium
toreuadet. De consensurationis.
Onsensus rationes potest esse in ijs, qui non habent usum illius Res Non potest. Carin V. Absque consensu rationis potest esse virilis vel Vi nu. tiam, meratum , vel peccatrim' es. Non potest x. q.m . si sensus appellat aliquid contrarium diuinae legi M. ad 3 viti vindictam, rario uissentiat Gitpeccatum a. Leto .aces. Non, 'ar.3. O . si consentiaterit Res. Ita est. V mo fit iste cosensusII t. sic. Si ratio perSynde ibid. resim cognoscat vindiciam veri furtu a Deo esse Pro I. 2. q. q. Livium,&, scieti s siostat in has offen ione an.I. Ori
59쪽
inimici fieri contra prςceptu de non uindicando, Mideo esse contrariam diu in legi tunc si ratio con sentit illi offensς ad quam sensus,vel homo sis Preparat,dicitur consensisse, Messe peccatum D.rici, ij qui diligat uxorem, quia pulcri vel comedit, ἐν ζ1.ar. i. aut bibit quia in hoc desectatura vel abstinet a fur. . to , quia displicet illi, desias operationes , elicit ab G .pree. sque ulla cogitatioti e quod legi Dei conformes sint, Bis., ille dicendus est legis obseruator Res Non. . . uare non Rei Quia tales operationes non facit,
u.'--tδlli conformitate in qua sola ratio virtutis r. mι.t posita est. f., D. siquis diligat uxorem, quia ratio aduertitia Deoivi ita esse praeceptum, erit actio virtuos, Resserit, quia ratio consentit tu illam conformitatem cum luge Dei. - .iAd. Expedit ut ratio in bumanis operibus semper stu deata auertere huic legis conformitatii Res p. vii.
ΕX dictis potest colligi modus,quo homines ad di
uin et legis obseruantiam inducatur Res Potest. Quis est iste modus 'es Ille, quo utitur Deus,
nempe per syndere sim, atque conscientiam. Quid Dei Deus vr dirigat homines ad legis obseruantiam: Resp. Vimo per synderesim dat cognitionem legis Iecundo p conscientia manifestae hominiit quaena Operationes sint coserna esset contrariae dictae lini Tertio. Per eandem astientiam suauiter impellit ad consormes,& retrahit a controrijs Quarto dat motiua externa nempe premium, pinam, quibus inducat, ut homines semperis direntur, et se exerceant in obserua itala ivinae lagis. momodo pastoἷς. an marum hoc idem praeua bunt
60쪽
bunt Ha f. Primo debent explicar epopulis legeni Dei . quodest Syrulares- illustrare secundo Domore imi inraim inis, in sini des inis praec tis ves conforme vesc Hari .quidis conscientiani in primo suo actu examinandi , iudicandi adiuuare s Tertio Proponere motiva, quibus fideles ad virtutes impellantur, aviti s retrahantur,quod est adiuuate conscientiamM1ecundum actum qui conuenit illi, nempe vi sollicitet ad bonum de com
pestat a. uoi QSiarto Hortari fideles , in 'in nisi acti ei lasad Dei gerit conuertant, iniu
in ipellantur ad vi,sermuniam diuina mis accip. A Catechismo hoc Parochis tanquam praeci 'Puum propositum est Quare hoc es. Qitia plurimi circa illam tepi dum, remissum animum habent. iid per motivum intelligi debetu Resp. Illud, a quo tanquam a calcari essimulo, vel aculeo, , luntas in.agendo tepida, Atque remissa excitatur, sollecitatur, impellitur, tin operando diligens si Marium ista motivii, quibus volun visnominis excitaturo Res Aliqua modo proponentur
primum est Facilitas, nempe fi populis propon .tur, quod obseruantia diuinae legis, eit facilis, possibilis; Quod motivum ex dictis colligi potesti Secundiam docundita, Nempe persiadere,quod son solumaesimilis, sedetiam uminda re delacta si abilis, re ex supradictis taberi poterunt argum n C. Ter