장음표시 사용
111쪽
hoc est gratiae, di gloriae, de quibus Caietanus,
Iocutus erat. Similiter Ferrar. 3. coni.Gentac. a.
. propter quia,circa finem,ait,visionemini non appeti naturaliter a natura absolute considera. ta, sed posita reuelatione, quod ea sit summum bonum , Melchior Canus telectione de Paenitentia, p. s , postremor Posita impati debeatitu mi
super araturalis, attritis quadam taberi potest μι auxilis Deι cui ct desideriam beatitudinis. Medina prima lacundae quaest. 3. art.8 conclus.3 3. Itaque Fidelis, inquit,vel Pas as babens raratra re
νu supernataralium Isitas rasura hasne potest demoriam quodda inefficax h/asitiain ι, Dominicus lSotus uniuersalius docet lib.a. de natura, ct gratia,cap. I . bi quocumque, inqui, actam habere ρ t. si iste. qui es ιη gratia, poetes aliam. quantum ad
Abstantiam operis peccator elicere expuris nuru a.
tibus. tandem uniuersalem doctrinam tradit Bannes a. 2 q. r artic. a. ad finem, Ubi, comedo, inquit nullam esse actum iraspernatura em. ut non ν it hamo ιissa idem abieti supernaturale habere
aliquem alium actum ex νι ibus natura.
Ex alii, Doctoribus S. Bonaventura torno. L.
Opust tract. de resurrectione peccato explicaticum persectio est supra natura non esse necessarium, ut natura eam appetat: uuod fleam. inquit, an tita perfecto, qui requiritarasia, sed quodam alio magis confusio. O imperfecto , qui non es a dinatus debito modo. Seotus in prolog. d. i . qu*st. 2 Ad aν mentam , verse. Id secundum, ait voluntatem ex puris naturalibus habere posse aliquem actam circa obiectum supernaturale, aut per fidem e gnitum, qui tamen actus ob sui impersi ctionem meritotius non fit. Esse autem nancinentem Augustini , patet ex verbis ipsus lib.
i. Ciuit. cap as. τοι nullus, inquit, beatus es . nis,suas e sed iustus non vitiat ut vali , nisu peris enerιt, Mi mari, fallι. essendι omnino non post, ειροι certum fit,ita semper futurum: hoc eaim narviara expetit,nec plene. atque perfecte beata erit, ni adepta quod expedit. lib 4. contra Iulian .cap 3. Non omnes, inquit, homines instincta natarati imis mortales.s Lati esse vestimus. ms esse passimis r sed hoc summum bonam pro an homιηibus non potest. hi ,
si pei Christum Quibus patetS. Augustinum loqui
de supernaturali beatitudiner illae autem vo. es natura ex elit.O naturali ιη hiatu, plane signis. cant desiderium, quod ex naturae viribus otium habeat.1O Ratione eadem sententia probatur a quialiat Dei viso obiectum sit supernaturale , illius tamen supernaturalitas non obstat quom in ut idem obiectum maletiale propter rationem aliquam naturalem , aut abstrahentem
naturali , di supernaturali , desiderari possit per naturae vires a potest igitur esse ali oddesiderium visionis Dei ex vitibus naturae elicitum. Antecedens prebatur, imprimis ex illis actibus malis , quibus obiecta supernaturalia,Noq obstante eorum Laper naturalitate per naturam possunt desiderati. Ex libio enim Actor.
eip. t eonstat, Simonem Magum per naturam deli derasse potestatem dandi Spiritum l. inu,
quam,cum supernaturalem esse cognosceret, A postolorum oper ah abere volchar. Lx Concili etiam Tridentinoses, ion. s. cap a constat vel
hoc ipso tempore haereticos vanam habere fiduis clam remisi iotiis peccatorum , di beatitudinis suturae supernaturalis. Sola igitur supernatur litas obiecti materialis desiderati, non ι st luificiens ratio, ob quam auxilium supernaturale ad desiderium obiecti supernaturalis sit necessa rium,& in re praesenti, hoc est in desiderio beatitudinis super naturalis, constat ex sententia S. Thomae in hac prima parte quaeil. 66. artic. 3 &S. AnseImi lib. de casu Diaboli cap. 4. peccatum daemonis sitisse inordinatum desiderium beatitudinis supranaturalis, quam ille virtute pi pria obtinere maluisset, quam auxilio diuino. Suis pernaturalitas ergo visionis beatificae non Obstat, quominus iIta ab iis etiam, qui eam supernaturalem esse cognoicunt, certo quodam modo impersecto per naturae vires appeti possit. Hinc vero insertur eandem visionem per simplex desiderium naturae vitibus appeti pesse ob aliquam rationem, qu e non sit extra latitudinem ordinis naturalis, verbi gratia, ex desiderio scientiae, ut Diuus Thomas ait ex apppetitu illo cognolcendi caulam illorum effectuum , erequibus admiratio excitatur, aut ob aliam rati nem,quia ea apprehenditur conueniens ration
li naturae, ea saltem raticino, qua Dei visio a prehenditur habere eminenter totum illud commodum,quod esse intelligitur in heatitudia ne naturali: ad huiusmodi enim desiderium au. xilium gratiae super additum iacultati naturaedici non potest necessarium in supernaturalitatem obieeti materialis Ut iam probatum est, neque ob rationem obiecti sormalis,ex quo v o- luntas mouetui, quandoquidem illud intra la
. tudinem ordinis naturalis plane continetur.
Nullum igitur est caput ratione cuius desidelitrium simplex,& in emcax visionismi initi non
4 C A s v T VL in et cottam δε erium Eeatitudinu. aut vis nis Der es natura viribus esse potest obna rationcm bonisupernaIuratu. asT Icendum est secundo, nullum prorsus det i in
-ix detium visionis Dei ex naturae vitibus esse posse ob ratione boni supernaturalis, quae in illa - est,& per fidem in ea esse cognoscitur. Hic pro- nipositio est omnino certa ex verbis illis S Pauli e- Non possimas cogitare aliquid ex noba, quas ex risis.
diti ex vel bis, qiὲς attulimus Concilii Araulican ean. desiderium enim beatitudinis,aut visioniss beat i sic ς elicitur ob rationem propriam bonitas, tis supernaturalis, quae est in 1 ei visione quat - nus est finis ultimus, in quem Deus rosita natu-: ram evexit, & plane pertinet ad pictatum, S .d
112쪽
fillatem eonducit Aecedit auctoritas S. Augustini litar. ad Bonifacium, c. 8 Ae y.vhi contra Pelagianos ostendit , cupiditatem etiam boni impersecti esse ex naturae vir bus. Inde autem constat, cum formale obicctum desideria alicuius est ratio boni supernaturalis , nullum pr*sus ne inefficax quidem desiderium esse posse
0 Ad intelligendum igitur hanc, N praeredenistem propositionem notandum est id , quod s. Augustinus saepe cloeet, virtutes ex finibus esse discernendas, non ex officiis, hoc est, non ex eo quod fit: sed ex ratione propter quam fit, ut ait lib. q. contra Iul. cap 3.& Praefatione in Psalm.
3i Non vald , inquit, attendas, qv1d homo sacrate
sed quιd cum fui rat . aspici te quae s. Augustinus non solum docet ad explicandum, qua ratione virtutes avitii discerni dcheant: sed etiam ad explicandum virtutes, quae ablolutae tales dici possunt eo quod congruant beati scandae naturae nostrae, di tantum esse illas, quae procedant ex intentione fidei bonae, atque ex dilectione fidei Vnde lih eontra Iul. e citato eum dixisset, virtutes esse illas , quae beatificandae naturae sunt consentaneae. Jιε, inquit, I ius ex me visit,
ara ex me prudenser ortiter, o temperanter Tutit, ac per hac in omnabus virtutibus rectes prenterque'
Muit, quia sideriter viait di Praefatione in Psal. it. Nemo, inquit, comm et boma sua ante dem , ubi Φ
des non erat, opus bonum non ervit bonam enim opus intentιofae t. intentionem autem desἰrigit. Ideo
autem in utroque loco S. Augustinus ait, opus bonum di ie procedere ex intentione honisdei, quia debet procedete ex fidei directione
circa rationem formalem ex q ia moueri debet voluntas. Hoc autem ideo est, quia moueri de-het ex affectu alicuius boni supernaturalis quod nisi ex directione fidei, non contingit. Vnde
tandem consequens est opus verae virtutis quod aliqbra ratione possit ad falutem conferre, esse debere opus pietatis, proced ns ex pietate fidei, atque ex aliqua intentione boni supernatura. iis
Congruentet autem huic doctonae s. Tho.
I. 2.q ε s. ut explicet quo d sp tant virtutes insulae ab acquilitii, ait, virtutes insutis operariseeundum regulam supernaturalem , &diuinam;acquisitas velo secundum regulam rationis humanae.& naturalis: atque ex congruentia &ex eon imitate obiecti cum diuersa regula distinguit virtutes naturales a supernaturalibus.s Thomam sequiturCaietanus in eadem quaest. ar. 3 Sed ut omnibu ,& s. praeterea. Iuxta quam sententiam contingere potest , ut materiale opus,verbi gratia,dandi eleemosynam, aut tem Perate manducandi, pertinere possit ad diuersia virtutes;si enim id fiat, quia congruit rationi, &naturae intellectuali, pettinet ad virtutem acquisita mili autem id sal,quia congruit superio ii tegulae fidei, de naturae nostiae, prout eleuata est ad superiorem finem , pertinet ad virtutem
supernaturalem,& inlusam enam licet materiale obiectum sit naturale, sol male tamen, ex quo a arrabat in LPMι. D. D.
&us natura,&essentia debet sumi, est supernaturale, ut D. omas, &Caietanus supra do
Ex aduerso quamuis obiectum materiale sit Fsupernaturale, dc unumst idena , potest tamen appeti per virtutes diuersis, naturalem scilicet,& stipem a turalem Si enim ametur illud ob rationem lupernaturalem, quae in i plo est , & ob conscirmitatem cum supernaturali regula fidei, aut aliquem alium respectum ad sit pernatura lem finem, huiusmod i desiderium supernatura te est,&ad virtutem insulam pertinet; si autem ametur ob rationem ipso obiecto supernaturali inferiorem, destitium esse potest naturale, ex ratione scilicet mouente naturali, quaecum matur sine respectu ad executionem , Si sine praesentia alicuius difficultatis, quae superanda intelligitur, amari potest viribus natura. Hac autem ratione diximuς , Dei visionem, modo quodam imperfecto, ερ ineflicaci, naturae facultate posse deiiderari. insideri uin enim inesticax sine te ectu ad executionem ,& sine praetentia alicuius diis ultatis saepissime elicitur; tunc autem neque ex obiecto maletiali, neque ex sor- mali, neque ex diis ultate, quae superanda sit, est necessarium supernaturale auxilium.
t L p v et VII. Soluuntur opposita argumenta. D primum argumentum respondetus ex te
dictis, visionem Dei in ratione obiecti appetibilis. sicut nunc de ea ima imur, si ametur ieeundum regulam fidei, Δρ ob rationem propriam naturalem,quae in ipso est, esse obiectum
pertinens ad salutein aeternam, nec posse ea ratione desiderari per naturae vireb e eandem tamen visionem , si ametur ob aliquam rationem boni, non transcendentem limites rationis naturalis, g ex appetitu scientiae ad cognoscendam causam effectuum creatorum, sub hae ratione non esse obiectum pertinens ad salutem,oc sit, eodem actu impersecto possit appeti na
Ad seeundum aliqui respondent negando
paritatem rationiss nam visio Dei quatenus est prima causa rerum naturalium,quadam ratione pertinet ad ordinem naturalem. & ideo naturae
facultate potest desiderari: dona autem gratiae ad illum ordinem non pertinent, ac proinde diuersam de illis esse rationem. Haec autem respontio non est probanda;nam Dei visio ea etiam ratione, qua est visio primae Rcausae,eli essentialiter super naturalis, non minus quam caetera dona gratia. Si ergo illa potest esse materiale obiectum alicuius desderit imis persecti, ic naturalis; idem iudicandum esse debet de alijs gratiae donis. Antecedens pro batur ex doctrina S. Thomae in hac q i aestione art ubi ait,ideoDei vilionem csse lupra facultatatem omnis creati intellectus , quia est hirca H x obia
113쪽
obiectum, in quo est altior quidam essendi modus, q iam in omni creata natura r quia icilicet est circa Deum, qui est suum esse essentialiter, qui simplicitatis modus creaturis conuenire non potest. Visio autem Dei quatenus refertur ad Deum, ut eli prima causa, eum resipicit, tanquam obiectum,quod est suum esse subsistens, hanc enim perfectionem essentialiter includit Deus , etiam ut est prima causi rerum naturalium t ergo visio Dei etiam quatenus est prima causa,ellentialiter est super naturalis, ac proinde eum ipsa materiale obiectum esse possit alicuius
naturalis, & impersecti desidet ij, id quoq; sentiendum est de alijs donis supernaturalibus.1ν Eodem modo impugnandi sunt illi,qui asserunt, visionem Dei, ut est prima causa, esse supernaturalem,quia realitet est visio Dei auctoris gratiae , & gloriae. Visio enim Dei etiam ea praecisa ratione, quaeli prima causa , est viso obiceti, quod est suum esse subsistens, ae proinde Dei visio, quatenus est.prima caua , hac et iniim praecisa ratione est supernaturalis. o Respondeo ergo ad argumentum per distinctionem consequentis, scilicet gratiae auxilium, remistionem peccatorum , & alia huiuimodi dona secundum regulam, ac directionem fidei, ob bonitatem scilicet supernaturalem , quae in iplis est,non poste naturae viribus appeti, ut etiam diximus de Dei visione ; ob rationem
tamen aliquam inseriorem non transcendentem limites naturalis rationis, nec pertinentem ad regulam Sc pietatem fidei, posse desiderari naturae viribus per actum impersidium supra explicatum.
Explicantur Augusinus cir Prosperi
s A D probitionem contrariam respondetur, a cum S Augustinus ait, Desiderare gratiam, initiam esse gratia, illud aperte docuit de deside rio elicito ex directione fidei, dc ob rationem,
ob quam huiusmodi dona ex fidei praescripto
deliderantur sic enim inquit S. Augustinus, Quιι ι time utitur lege. in ea disiit malum, bonum. ct non conmens is inrisesua, confugιt ad gratram. Quis autem adgratiam coniugit, ns cum . Domιnon us eius diriguntur: ac per boc desiderare rivististium ratis initium estgratia. Quo loco non solum agit S. Augustinus de homine , qui per fidem utitur lege & ex ea cognoscit bonum , de malum, sed etiam ad auxilia gratia sertur, tanquam ad lupernaturalia principia, de ob rationem supernaturalem , ut indicant voces illae. Non co dens in virtutesua. 3x Eadem ratione S. Prosper. reprehendit Cansi num, quod dixisset, hominem ex se ipso desiderare posse gratiam , de animae Lanitatem:quia id Cassianus dixerat de desiderio Orto ex fide secundum regulam, de directionem illius. miscuit enim Cassianus in eadem collatione Is. cap.
a.dcis. fide in Christiatam ex naturae vitibus
More bona voluntatis ρωuipia dixerimus. quid dic viri de Zaches 'quod de pietate Latronis in cra
Congruenter autem huic errori dixit etiam de siderium gratiae ortum ex directione regula fidei,ae proinde sicut esse oportet , ut ad salutem conserat, ortum habere posse ex naturae saeuitate: nimirum Pelagiani, dc Semipelagiani in hac una re omnes ςonuenerunt, fidem esse posse ex naturae Viribus. Quapropter illa, quae dixerunt de actibus, qui esse possunt se cultate natu remiam intellexerunt de actibus , qui ortum haberent ex fide,&ex directione illius ac proinde elicerentur ob eam rationem obiecti , inquam ex directione fidei eliciuntur. Quale S. Hi latius in epist. ad S. Augustinum,dum resere sententiam Pelagianorum, qui erant Massilia δι alijs Galliae locis Conmemens, inquit, assera
veritati,ut cum prostratis, ct mni quam suu ννιων surrecturis annuntiaturo utis occaso. eo merito.
dicitur talis voluntas qua tantum meditum querat.
Itaq; S. Augultinus depra deliinatione SS. c. 2o. initio,dum contra eosdem Pelagianos disputat. Prius inquit,stim, qaa Cbri anisiumus . nonam Dei es debemus ostendere, aia colligendum , scilicet, non solum progressum Christianae viti esse ex auxillo gratiae, quod etiam Semipelagiani concedebant, ted etiam prima initia pietatis, quod illi negabant.
Ad tertium respondetur, supernaturalitatem
alicuius delider ij,ob quam, si ilicet, ad illud sit
necessaria gratia , colligendam quidem esse ex obiecto, non tamen materiali, sed formali r ac proinde non obstante supereaturalitate visionis beatificae , esse posse aliquod illius naturale desiderium, quo ipsa, non ob rationem superna turale appetatur, sed solu ob rationem aliquam inseriorem non transcendentem limites ratIo nis naturalis.Idem autem esse dicendum de alijs rebus siupernaturalibus, collat ex his, quaeretulimus ex Soto, Ee Bannes, qui uniuerse docent circa quodlibet supernaturale obiectum ι esse posse aliquem actum naturalem, dummodo res supernaturalis obiectum si tantum materiale eiusdem actus. Praeter Iocum autem citatum Soti, idem Solus lib. 2 de natura dc gratia c. s. poli initium, dum ait bona opera naturalia aliquo modo parare Viam ad charitatem: praesertim hoe esse, ait, si peccator in his operibus se exerceat intentione inflectendi Deum, qui du- tum sibi cor emoliat ad paenitentiam, quem Rilicet, inquit, finem sicut honestus potest tibi
114쪽
An naturali aliqua ratione certo probo
a ipsa contingit, nulla naturali ratione posse prChari. De uiti re ipsa a creaturis videri, aut re ipsa Deum statuisse , ut creaturae habeant Q. cultatem perueniendi ad visionem Dei. Hoeaenim indicant verba illa S. Pauli, i ad Cor. i.
Oculus non vidit, nec auru au. utit, neque in cor ho
min1s asensit, quae praeparavit Dem dilimnitius se. Hate enim verba saltem significant naturali ratione cognosci non poss), Deum re ipsa praeparasse illam beatitudinem visionis Dei, quam iustis praeparauit. An autem aliqua ratione pro-hetur hoe esse posthile, aliqua est controuersia: regant supplementum Cabr in .d qt.ar.3.dub. I. Medina l a. q. s. art. r. &al ij recentiores Theologi. Primo , qtia verba citata s. pauli, hoc etiam videntur indieate. secundo, quia viissio Dei secundum substantiam est supernaturalis , ac proinde, ne illius quidem poss)bilit 1 ex principiis naturalibus cognosci potest. Tertio, quia nulla videtur adduci ratio, per quam. id
certo probetur. a Contraria sententia est probabilior, & congruentior sententiae S. Thomae, cetra aliqua ratione piobari, Deum elevare posse creaturam intellectualem , ut ipsum intuitiue cognoscat,
di videat. Lx Theologis id docet Scotus in . d. ρ. q 8. S ex Philosophis August. Ninphus liti a. Met d 3 e. .& valde id inlinuat S. Thomlib. 3. contra Cent .cap st dum rationes adducit naturales, quibus probet Deum posse videri , non enim solum ostendit hoc improbabile, &credibile, sed etiam ostendete conatur te ipsa id esse possibile. 3 Ratio autem, qua id probatur, est huiusmodi. Quod intellactualis creatura a Deo eleuata Deum non possit videre, aut oriri debet ex eo, quod ipsa capax non sit tantae eleuationis ; aut quod Deus cam eleuare non possit ad videndum ipsum, cum illa alioqui capax esset; hoc posterius dici nulla ratione potest ut per se patet i neque illud ptiu certa enim ratione ostendi videtur,cum Deus contineatur sub rati ne entis, creaturam intellectualem eleuari pos se etiam ad actum videndi ipsum et inde enim arrabar m I .Part. D. Th.
non sequitur extrahi potentiam a latitudine sui obiecti, neque aliquid aliud absurdum. Certa
enim ratione constare videtur intellectualem creaturam sine pet fictione, ac virtute infinita , quae in ipsa sit, posse ad videndum Deum eleuari , quia ad id non est necesse actum , aut vi tutem videndi Deum esse s nitam ; actus enim amandi Deum propter infinitam ipsus ho-nitatem, etiams sor male obiectum respiciat in-s nitum , non est tamen necessatio infinitus, neque in principio virtutem exigit insnitam: ergo licet actus videndi Deum , infinitum tespiciat obiectum, qualis est Deus, non est tamen necessarium illuin esse infinitum , nee procedere eae principio creato infinito. In hoc autem genere natura intel lectuans eapax est eleuationis, quae non est infinita r creatura igitur intellictualis huiusmodi est , quae eleuati possit, quantum opus est ad videndum sne comprehensione
Confirmari autem hoe potest ratione scoti loco citato : cum aliquid continetur intra latitudinem obiecti alieuius potentiae, cirea illud 4 potentia exerceri possunt actus tam petiacti, quam exercentur circa alia eiu idem potentiae ob tecta minus persecta; nee enim ex maiori obiecti persectione otiti potest impedimentum,quomi nux circa ipsum actus aequὸ pers.ctus emet possit i licot enim ex potentiae impersectione, si ea quidem ab obiecti maenitudine lupetetur, interdum oriatur impedimentum, quominus p tentia propria virtute illud possit persectὸ attingere , inde tamen non oritur tanta repugnantia, ut omnino si impossibile eirca obiectum idem perfectius exerceri actum tantae persectionis, quanti circa obiecta minus persecta potest exer-eeti. Potest autem virtus intellectiva circa obiecta alia minus persccta elice te actus videndi illa intuitiue, R in latitudine obiecti ipsius continetur Deus, qui est obiectum intelligibile multo persectius non ergo est impossibilis a virtute ereata omnis actus, idendiDeum intuitiise,quia ut dixi, cella ratione constat, ad huiusmodi a iactum , non esse neeessariam petiactionem, aut virtutem creatam infinitam.
D primum argumentum respondetur in sverbis citati, S. Pauli solum signiscari, non posse ratione naturali cognosci Deum iustis praeis parasse illa, quae re ipsa praeparauit, quod indicant voces illae, Qua praeparavit.) inoe tamen non sequitur non posse ostendi visionem Dei es.se possibilem ; adhuc enim manet ignotum, an Deus te ipsa illam praeparauerit Ad secundum , neganda est connquentia; potest enim aliquid esse supernaturale in esseniatia &certa ratione ostendi esse possibile. quand quidem lumine naturali, certum est Deum esse toti naturae virtute superiorem , ae proinde
115쪽
posse essic e multa, quae non possunt seri a na-
tura: hoe autem est posse encere res in egenistia lupernaturales. In specie autem constat re missionem peccatorum esse essectum supernaturalem, hoc est nullam creatam substantiam posisse peccatum remittere : Certa enim ratione constat inferiorem subditum non posse remitte. re iniurias , quae superiori irrogantur , qualia sunt peccata respectu Dei, & tamen ratione certa constat Deum posse remittere peccata , quae contra ipsum fiant: lumine enim naturali notum
est quemlibet supremum Dominum, ita esse sui tutis, ut remittere possit illa, quae illi debentur, etiam iniurias, quae contra ipium fiunt. Non igitur semper bene insertur aliquid non posse ostendi esse possibile: quia id in essentia est suis
Ad tertium patet ex dictis, ratio per quam pu.
amus certo probari creaturam intellectualem
eleuari posse ad videndum Deum , quia ad hoe non cst necessariae leuatio infinita , nec ut potentia extrahatur a tui obiecti latitudine. De a-ehu autem comprehensionis est diuersa ratio; ad hunc enim actum necessaria esse persectio ipsius infinita, qualis ereata esse non potest. Qea- prcipiet licet hinc non tequeretur, eleuari potentiam extra latitudinem sui obiecti; sequeretur tamen eam eleuari ad perscctionem actu infinitam, quod contradictionem inuoluit. Ex hoe igitur, quod aliquid contineatur in latitudine obiecti alicuius potentiae, solum insertur posse illam eleuari ad videndum ipsum; non autem ad illius comprehensionem. a Circa te pontionem ad secun/um notanda est responso S. Thomae, insnitum illud, quod ex parte materiae constituitur, non esse cogno scibilet huiusmodi autem est infinitum, quod extensione, vel intensone ins nitis partibus constat, duae partes rationem materiae habent re spectu totius hoc enim infinitum non potest certum aliquod esse habete indiuiduale , per quod sit cognoscibile , in his enim compositis indiuiduatio .ariatur ex augmento, & diminutione partium: quaptopter ex multitudine infinita partium, in quibus nulla est ratio infiniti,
non potest constate certa indiuiduatio, aut unitas entis: quod vero infinitum est ex parte persectionis essentialis , cum certam habeat natu
ram, , qua etiam indiuiduetur, cognosci potest huiusmodi autem est Deus.
Virum ess tia Dei ab inuiginti ree ro per aliquam simititurinem
An absoluta Dei potentia dari possit spe,
cies impressa, qua ipsius ellentia clasre videatur.
Duplex interpretatis D. Thoma refellitur. p. i.
Explicatur D. Thomas iuxta mentem ctoris. CV. 3.
Duplex struentia refertur Cap.3. Tertia sententia, ct probabitior negat ora
lem. poptima ratione probatur vera sententia. 8. s. SoluItur abiectiosacta eanua rasionem CR ριtis praecedent . p. 6.
disputabimus, pollea per sequentia capita de re ipla diseremus. Ad intelligendum autem huius a. articuli contextum, & tres rationes D.T hom. quibus conclusio artic. probatur.
Notandum est, limilitudinem, perquam ob auctum aliquod cognoici possit, quandam dici obiectivam, quae scilicet prius cognosti, &obiri debeat, ut in ipsa cognoscatur id, cuius est timilitudo qua ratione imagoS. Petri similitudo est, perquam ille cognoscatur, sed obiectiva, quae prius videri, di intelligi debeat, quam in ima, aut per ipsam intelligatur obiectum, quod repraesentat. Alia vero est similitudo obiecti, quae non prius cognosci debet, qualis est species, per quam cognoscimus colorem; non enim species ipsa coloris, ted color media specie cognoscitur. Haec vero similitudo est duplex, quaedam pro pria , quae non necessario repraesentat prius aliquod aliud obiectum, quam illud, cuius dicitur esse similitudo, qualis est similitudo coloris, quam diximus. Alia ψero est similitudo non pronia, sed alie- na, quae quod alterius obiecti propria sit, neces rio illud prius repraesentat, ut in illo aliquod liud cognostatur. Huiusmodi est species rerum sensibilium,&materialium comparatione imma. terialium , quas cognoscimus per similitudines materialium rerum. Quapropter non possumus res spirituales in hac vita intelligere, quin intello. gamus rem aliquam materialem,per quam spiritualem rem cognoscamus, per comparationem , s scilicet, quandam illius cum re materiali. Hoc
116쪽
eum similitudo obiecti est ob ectiva, aut non est propria illius simili tu do, res pet huiusmodi si
inititudinem non cognoscitur immediater sed potius alio obiecto interueniente prius cognito :huiusmodi autem est aut similitudo ipsa obiectiva, quae prius cognoscitur , η iam obiectum cognoscatur per ipsam, aut est illius obfectum ptoprium; per illud enim ducitur intellectus ad cognitionem obiecti, quod non cognoscit per propria in , sed per alienam stini litudinem. Cum vero res cognose itur per similitudinem propriam, non oti tecti iram, omnino cognoscitur immediate nullo interueniente alio obicctoeognito inter potentiam cognostentem,& rem cognitam, ut recte explicat S. I homas in d ς. q. a. aria. in respontione ad I . argumentum' quod, lib. .ar.r.
Notandum est secundo, similitudinem obie cti cogniti quandam este antecedentem ipsum actum cognitionis , quae scili et principiumq aoddam est cognitionis ipsius, per quod potentia cognoscit tua determinetur ad cognoscendum tale obiectum potius , quam aliud; aliam veti, esse similitudinem concomitantem, aut consequentem ipsum cognoscendi actum. Huiusmodi autem est ea similitudo, quae dicitur verbum mentis, aut similitudo expressa, .iae non qo dem esse bult ante cognitionis a ct sin; sed poti ut est ipsa actualis cognitio ει vitalis repraesentatio Miccti,autes terminus quidam prou actus per cog ritionis actum, sicut calor producitur per calci actionem, quae simi litudo expressa. ut constat, non antecedit cogniti nis aetnm. D ei tui autem explesta, quia ab ipsa
potentia formatiir,&concipitur, non autem im
primittis ab extrinicio, sicut imprimitur illa su' militudo, quae anie tetit actum cognitionis, ac propterea appellatur similitudo, aut species imis prella. 3 His ita notatis, quod ad expositionem attinet s. Thomae, ponendum est ipsum in hoc articulo agere de si litudine obiecti antecedente , pcrquam videlicet ad causandam cognitiorem, obiecium debit prius uniri potentiae, Hoc est manifestum ex principio articuli : ait enim s. Thomas ad visionem sensibilem , & intellectualem tequiti duo, virtutem visivam,& unionem rei visae cum potentia. Deinde subdit, cum res aliqua videtur corporea, illam non per se, sed peralis similitudinem potentiae uniti. Tandem concludit ex parte rei vita, quam necesse est aliquo ni do uniti videnti, per nullam limilitudinem crevam, Dei essentiam posse videri. Mens igitur Dod is sancti in hoc articulo est, Dei es lentiam non posse videli per similitudinem Dei antecedentem, quicquid sit de specie expressa,
eruae ut divimus: non est limilitudo antecedensa citim cognitioni . Idem tensus constat ex A. d. 9 de ex l rimitib' .lupra allato. c De sua vero Iimilitudine antecedenti intelligendus ut 1 at ei us Doctor, variant interpretes. Quidnia ilimn interpretantur solum de specie
picti , dc propria, non autem de specie obie.
ctiua: sed plane contra illius mentem; n m a ticulo quarto huius quaestionis, cum primo loco obiecisset Angelum per suam naturam posse cognoscere Deum , per eam scilicet similitudinem Dei, quae est in Angeli substantia. Respondet tale quidem connaturale Angelo , Deum cognescere per similitudinem, quae in Angelica natura refulget: sed cognostere Deum. inquit, per
similitudinem creatam, non en cognoscere Dei esse
tram, ut stupra ostensum ess . Similitudo autem Dei in Angeli substantia existens piare est obiectiva, & prius cognita De hac igitur similitudine ostendit S. Thomas in lioe articulo Deum peripiam non posse videri. praeterea articulo ii. in corpore ait, in hae vita a nobis istum cognoscires materiale , aut q iae pet res materiales, poniunt cognosci. Manifestum autem. inquit, est perves corporalas Deum Mn posse rideri, ostensium in senim seupra, quod cognitio Dei per quamcunquesmili tudinem creatam non est πιμφjias. Locutus ergosuerat S Doctor in hoc articulo etiam de simili
Alii ex aduerso asserunt D. Thomam esse in- telligendum solum de specie obieetjua , quae prius cognita ducat intellectum ad cognitionem Dei, proinde non negari dari posse speciem impressam, non obiectiva in , per quam Dei es- lentia immediate pol sit videri. Ita post Victo nam ad hunc articulum lententiam S. Thomae explicat Pater GabrielVasquin in hac q aestione disput. Ag. Sed neque haec expositio eongruit contextui S Thomae 'constat enim ex principio articuli, D. Thomam etiam agere de ea simili istud me, per quam res visi ad visionem sensibilem debet prius uniri potentix, quam videaturi haee autem non est similitudo, quae prius visa faciat videre colorem, ergo D. Thomas non agit Q lum de obiectiva similitudine, quae prius cognita , iuuet ad cognitionem Dei. Praeterea in ea dem quaeitione art. v. ait, creaturas illas viderio Beatis, non in Deo, sed in illis ipsis, quae videntur per earum similitudinem: eas autem vi deri in Deo, quae non per similitudines, sed petDei essentiam videntur line similitudine alia,sie ut videtur ipsa Dei essentia. Qio loco aperte agit S. Thomas de similitudinibus creaturarum impressis,quae non sint imagines obiectivae.C Α p v T ILExplicatur B. Thamsae iuxta mentem authori Icendum est igitur S. Thomam non agere Sin specie sistum de una, aut altera Dei similitudine, sed potius uniuer ., S: in genere docere eum non posse videri petullam iuni litudinem creatam, quae antecedenter exiit e ante actum videndi, sue illa sit obiectiva. & prius cognita, liue theus. Praeter loca iam adducta ex hae ipsa quaestione, eonstat etiam hic sensus ex ε. d. q9.
q. a. art. 1 ad 1 . di quod lib. 7. articulo etiam
primo, ubi D. Thomas ex prelle distinguit me-
117쪽
dium cognitionis, In qua, & medium cognitionis Quo, hoc es medium prius cognitum, in quo dei nae cognostatur Deus ,&medium quo obiectum cognostitur immediaia, etiams medium ipsiam non cognoscatur, quod dicitur similitudo, & species intelligibilis, & tandem docete nullam smilitudinem videri posse Deum. itum igitur non eis, s in hoc articulo, in quo
eandem prorsus quaestionem agitat, de utraque loquatur similitudine obiectiva , di non obie
4 Iuxta quem sensum tres rationes D. Thomae optime explicantur. Prima eli huius modia Persmilitudines rerum inferioris ordinis non possunt videri res superiores, scut per similitudinem corporis non potest videri in seipsa substantia spiritualis r ergo Deus per speciem creatam non potest videri, hoc est per speciem alicuius rei creatae. Vt enim patet ex antecedenti huius rationis, in illa S. Thomat solum agit de specie aliena, q aae natura sua aliquod aliud obiectum repraesentet; non enim ait, per species in serioris ordinis non posse videri res s uperiores, sed per species terum inferioris ordinis.
i. Secundo manifesti indicat illud exemplum
Sicarperi aciem corporis non potin t mosa essentia incorpor inihil enim obest, quominus per speciem inferioris ordinis , hoc est accidentalem, substantia superior cognoscitur, scut supremus Angelus ab infimo quidditatiuὲ cognoscitur, &videtur per similitudinem ac eidentalem , quae
in ipse est, quae syeetes,m similitudo , passio
eum sit Angeli inferiotis, plane est inferioris ordinis , di tamen superiorem Angelum quid ditatiuὸ repraesentat: non est ergo immisibile per speciem inferioris ordinis rem superiorem re praetentari , impossibile est tamen per speciem rei inferioris ordinis repraesentari quid ditati vhrem superiorem. Hoc autem est, quod S. Thmmas docet prima ratione.
at secunda ratio est: Deus est actus purus, qualis nulla similitudo creata esse potest: Deus ergo per nullam creatam smilitudinem potest te-prx sentari. Haec autem ratio sima est prohandum Deum non posse videri per similitudinem ullam. Ptimo quidem per similitudinem obiectivam , di prius visam, quia similitudo huius modi, per quam aliquod obiectum cognoscitur quidditatiuE, formaliter debet habere in se persectionem alterius obiecti, quod per ipsam cogis
noscitur quid ditat itie; virect ait Scotus quod- lib. I . Ad istis. Nam cum intellectus utitur
huiusmodi specie prius cognita, per id, quod
in illa specie cognoscitur, sertur ad cognitionem alterius obiecti quateferri non potest ad cognitionem quidditatiuam illius, nisi in specie cogis noscatur perfectio illius: in nulla autem re crea ta est persectio actus puri formaliter: per nullam igitur similitudinem creatam , quae prius cognosci debeat, potest videri Dei essentia. Eaiadum ratione probatur , non posse videri Deum per speciem impressam , quae primario reprae in
sentet Deum, haec enim species este non potest
rei, quae per se ipsam est proximὸ multo plus illa.
telligibilis, quam per ullam aliam speciem: actus autem purus, qualis est Deus, est huiusmodi, ut capite quinto fusius explicabimus. Denique eadem ratione est manifestum non ta posse videri Deum per speciem alienam , quaeptimatio aliquod aliud obiectum repraesentet rhaee enim species tunc solum potest deseruire ad cognitionem quidditatiuam, cum in primario illius obiecto, quod prius debet cognosci, est illa ipsa persectio alterius obiecti, comparatione cuius non est similitudo propria: in nulla autem
re praeter Deum esse potest persectio actus purit Deus igitur quidditatiuὸ cognosci non potest per speciem,quae primario,&per se rem aliquam
Tertia ratio est; quia Dei essentia est infinita, i
atque in se habet omnes rerum perfectionest omnis autem forma creata est finita, de deternit nata secundum rationem sapientiae, vel virtuti aut alterius persectionis et per hanc ergo similitudinem non potest videri Deus. Haec vero ratio fit ma lotum est ad probandum per similitudinem obiectivam , di prius cognitam videri non posse diuinam essentiam. Et plarie de hae solum similitudine agit S. Thomas in hac ratione , quia agit de similitudine, quae habeat rati nem sapientiae , aut virtutis, aut ipsius esse, aut alicuius huiusmodi r species autem impressa,
quae primario ad repraesentandum aliquod obisiectum ordinatur, non habet rationem virtutis. aut ipsius esIer non ergo agit D. Thomas in haeratione de similitudine illa impressa, quae cum
non cognoscatur, facit ut cognoscatur ipsius o
lectum, sed solum de similitudine obiectiva Ex
dictis igitur constat secundam rationem idoneam esse ad probandum uniuerte Deum per nullam speciem posse videri. Nam prima ratio
solum id probat, de sipecie, quae prius aliud aliquod obiectum reprae lentet. Tertia autem s
lum hoc probat de similitudine obiecti prius
CApvT III. Duplexseoteum refertur. E mente S. Thomae primo, & secundo ea- r4pite egimus, ipm de re ipsa disputandum est per sequentia capita. Et quidem dilputatio haec solum eli de similitudine illa impressa, quae antecidit cognitionis actum , de facit obiectum aliquod primo, de per se intelligi; hoc est quamuis neque ipsa, neque aliquod aliud primatium ipsius obiectum praecognoscatur. Prima sententia docet, non solum posie, sed is etiam re ipsa dari in Beatis speciem impressam Dei. Quam sententiam, ut probabilem defendie
Ricardus in s. dist. I . art. . q I. eamq; sequuntur plures Recentiores, inter quos est P. Vasqueae citatus in declaratione articuli , quin etiam S Thomas in hoc articulo saepe ait, ad videndum
Deum requiri similitudinem ex parte potenti
118쪽
visuae,scilicet lumen gloriae ; non autem ex parte rei visae, hoc est, ut Recentiores interpretan- CA P v τ IV. tur, quae prius cognita , & visa nos ducat in elaram Dei visionem. Pro hac sententia sunt gra- Speciem impressam Dei etiri vis viseuissimi Recentiores, qui eam satis probabilem pos bilem reddiderunt, & pro illa. is prima ratio est huiusmodi, species intelligibilis Ertia sententia communior, de probabilior 19 impressa nihil est aliud, quam qualitas potentiae I est, speciem Dei impressam , quae ipsum
intellectivae insula, qua potentia indifferens adiquid ditatiue , & intuitiue repraesentet , dari plura obiecta, determinatur ad cognostendum non posse. Huius sententiae est S. Thom. hic, &certum aliquod obiectum potius quam aliud: in .d 49. q. a. ar.&quod lib. art. etiam primo, lumen autem gloriae est huiusmodi qualitas sci- ait enim in hoc articulor Dicere Deum videri per licet a Deo in intellectu impressa, & infusa, quaismilitudinem, idem esse ac di ere drtimam essenti.Duintellectus creatus, indifferens ad cognoscenda non videri. idem docet AEgidius opusculo de in- multa, determinatur ad videndum Deum, ea-ifluxu Dei in Beatos cap. t. Henric. quod lib. I. dem piorsus ratione determinationis , qua per q. . dc quod lib. . q 7. Mars l. in 3.q io. artie. r. alia, species detremi natur ad cognoscenda alia Durand. q 3 prologi , & in A. d. 49. q. r. Rex biecta; per hoc enim lumen intellectus solum Thomistis Capreolus in eadem distinct.q s. so-st efficax ad videndum hoc num certum obie ius q 2. v. 3. Ferrar. 3. contra Gent. c. 9 Caiectu mi ergo lumen gloriae, quod te ipsa datur in tan. &alii in hoe articulo. Huic sententiae DBeatis, species est quaedam Dei. Thomae subscribo , licet oppositam satis esse 37 Secundo, qualitas , quaDeum repraesentat probabilem non dubitem. sicuti est proprie loquendo est illius species: lu- Probant autem aliqui hane nostram senten. 2 omen autem gloriae est huiusmodi non minus, tiam, quia omnis similitudo repraesentans quidquam alia species comparatione suorum obie-iditatiue aliquod obiectum, debet illi assimilarictorum: aliae enim species repraesentare dicun- persecte: nulla autem res creata potest Deo pertur obiecta, Sese illis similes, quia iaciunt illa secte assimilari. Quaelibet enim creatura plus est cognosci sicuti sunt , ae per hoc iaciunt illa esse dissimilis Deo, quam similis, nam in qualibet menti praesentia obiective in actu cognitionis, multo maior persectio desideratur, quam in il-scut sunt a parte reii lumen autem gloriae facit, la sit, ut S Thomas docet nulla ergo res creata ut a Beati; cognoscat ut res sicuti est: sacit enim potest esse Dei similitud . HNe vero ratio de actum cognitionis intuitiuae Dei, ac per hoe sa- bilis est,& infirma, responsum enim en in prom-cit Deum in ratione obiecti actu esse menti prae iptu, similitudinem obiecti non debere esse simi- sentem obiecti tiὸ, lici, testa parte rei: Ut ergo lem obiecto in natura; neque pet illam smilitu- lumen plot ix species quaedam Dei illi in reprae- dinem , quae oritur ex conuenientia in natura, sentanAo similis , quandoquidem saeit illum sed solum in repraetentando. Licet autem nulla cognosci seut ep. res creata sit Deo perseeu similis in natura, --
18 Secunda sententia est , re quidem ipsa non do tamen intentionali illi potest esse simili, indari speciem Dei impressam . dari tamen posse te praesentando, iaciendo Icilicet illum cognosci
absoluta Dei virtute; ita Scotus in .l s. q. it. seu ti est: Nam re ipsa datur lpecies Dei exples. Praeterea etiam in a. d. y q. s. Licet enim in hoc se, ut ex sententia S Augustini insetius ostende- posteriori loco Scotus loquatur solum de specie, mus, qua tamen speetes non estDeo similis in na- quae quidditatiue, di abstractitie Deum reptae. tura, neque in ratione essendL sentet: eadem autem videtur esse ratio de specie, Sed eontra, inquiunt Alioui, est emcax arm quae repraesentat Deu in intuitiue, ut explicat in mentum, nam species perfecte Deo similis in η. loco citato. Idem docuit Aureolus apud Cais repraesentando esse non potest, quin sit ei petapreolum in A. d. s. q 3 art. a. Huius sententiae similis in essendo : ex eo enim s. Paulus ad fundamentum est unicum, quod in speeie im- Hebr i. probat, aut manifestat aequalitatem
phesia Dei nulla sit implicatio contradictionis,sChristi cum substantia Patris, quia est imago,&ob quam illa sit impossibilis i species enim eae .isgura subsistentiae illius, pet secta scilicet, qualis
pressa, quae repraesentet Deum sicut est, non ob itine unitate naturae esse non potest comparatio-
stante Dei ins nitate, non solum dari potest, sed ne diuinae substantiae. At haec iniectio nullius est etiam re ipsa datur ergo species impressa Dei momenti. Paulus enim citato loco, non de qua- dari potest. Deinde non est necesse, ut speete, eunque loquitur imagine, sed de imagine subis impressa alicuius obiecti habeat similitudine mistantiali,& subs stenti,quae totaliter repraesentet in natura cum illa: nihil est ergo unde cola Deum , hoc est secundum comptehensionem,ligi possit dati non posse speciem qualis Christus est comparatione substantiae Pa Dei impressam . itis, ex qua imaginis pellectione aequalitas, &. ' natura unitas cum patre recth insertur. Hoc autem loco non disputamus de s militudinesvbstantiali, sed de accidentali, quae diuinamessentiam sine comprehensione lepraesentet. Est igitur argumentum extra rem. Ea quo etiam eiu
119쪽
ceretur non dari speciem Dei expressim, quae illum sine comprehensione repraesemet, quod est aperte contra sententiam S. Augustini, S. selum lint S Thomae..1 Confirmari autem hoc totest; nam in quoli-het Angelo inferiore sunt similitudines impressae ad repraesentandum Angelos superiores, quae illis sunt persectὸ similes in repraesentando sine
unitate, & conuenientia naturae: accidens enim,
qualis est luti ilitudo Angeli superioris, non potest conuenire cum subitantia spirituali in natura, aut quidditate, quia accidens, & substantia,non solum in ratione essendi, sed etiam in ratione quidditatis sunt primo diuersa. Quare nullam habent similitudinem, quae oriatur ex Hnitate quidditatis, aut essentiae: nec tamen propterea tollitur similitudo in repraesentando,
quae in hoc solum posita est , quod Angelum,
quem repraesentat, facit esse praetentem obiecti
ue secundum illa praedicata, per quae ille constituitura parte rei.
αι Alli probant hanc sententiam, quia species
reprae lentam Deum quidditaties, debet esse actu infinita , qualis esse non potest res creata: species enim, quae quidditati repraesentat Dbicctum persectum, ut duo, debet esse alicuius
cetiae persectionis: species autem repraesentans
obiectum persectius, maiorem debet habere perfectionem. Quare si obiectum sit, actu infinitum, sicut est Deus, species quoque debet esse actu infinita. Haec quoque ratio non modo est debilis, sed etiam periculosi, ex ea enim sequeretur manifeste, Deum a Beatis non videri sicuti est ; cognitio enim obiecti seuti est non minuserescit ex perfectione obiecti, quam similitudo impressa: si ergo ex solo augmento persectionis obiecti infiniti efficitur, similitudinem illius ense debete actu infinitam, ac proinde esse non posse rem creatam , manifestὶ etiam colligitur, cognitionem intuitiuam obiecti infiniti esse M. bere actu infinitam , ac proinde esse non posserem creatam, quod, ut patet, fidei Catholicae aduersatur. Accedit quod eadem ratione collige issetur , dati non posse speciem Dei expressam,
quod sententiae Sanctorum aduersatur.
i. Alii ergo maiori probabilitatis specie , alia' ratione probant speciem Dei esse debere actu infinitam , ac proinde esse non posse rem creatam, Nam species quaelibet ex se est idonea ad repraesentandum totaliter, hoc est, per cognitionem comprehensivam proprium ipsius obiectum. Quare,si daretur species aliqua Dei, idonea esset ad repraesentandum illum totaliter, de esse deberet infinita. Quod autem omnis species ex se sit idonea ad repraetentandum totaliter obiectum, hoc est, tantum, quantum illud est cognoscibile, eolligi videtur ex speciebus sensibilibus. Experimur enim potentiam videndi persectiorem per speciem aequalem melius videre. Unde quo melior potentia est, eo species, quamuis in se
non mutetur, producit tamen maiorem actum videndi. Hoc vero argumento esse videtur, speciem impressam ex te esse idoneam ad causa
dam cognitionem obiecti persectiorem, ae perinsectiore mi id autem non semper praeliare, quia potentia cognoscit tua non semper est idonea ad efficiendam perfectissimam illam cognitionem, qua obiectum est cognoscibile. At nec haec ratio videtur efficax; salsum enim is
est illud principium , scilicet omni m speciem
impressam ex se esse idoneam ad essciendam persectissimam cognitionem, qua obiectum ethcognoscibile, aut ad repraesentandum totaliter
obiectum. Primo enim in intensione, & extentione obiecti,constat id esse salsum , nam si obiectum aliquod paulatim aperiatur,& ollendatur, quaedam illius partes videntur antequam videantur aliae: hoc autem non potest ex alia causa oriri, nisi quia similitudo, quae repraesentat partes , quae prius videntur, non repraelantet alias.
Similiter contingit in intensione obiecti, quod si paulatim intendatur, paulatim etiam percipitur illius intensione augmentum, non certe ob a liam lationem, nisi quia limilitudo, quae reprae sentat priores partes, ex se non est idonea ad re praesentandas alias partes, quibus obiectum i tenditur , 8c augetur, nisi ipsa quoque species in se augeatur, ac perficiator ergo non est de natura similitudinis impressae e M idoneam ex te ad reis
praesentandam omnem extensionem, aut intensionem obiecti r hoc enim praestat similitudo impressa, non vi solius essentiae, sed vi partium ipsius, quae resipondent partibus extensionis, aut intensionis obiecti.
Secundo, verum non est, similitudinem quam- Ralibet impressam ex se esse idoneam ad repraesentandum obiectum totaliter, hoc est, ad esscit n-dam cognitionem maximam , qua illud obiectum possit cognosti. Si enim aliquis diliet ab obiecto, quod videt, & paulatim ad illud accedat , magis mouetur ipsius potentia, ut persectius obiectum intueatur, non ob aliam rati nem, nisi quia in loco propinquo potentiae meliorem , ac persectiorem recepit similitudinem impressam, non quidem alterius naturae, sed maioris intensionis. Similitudo igitur impressa non necessario ex sola natura est idonea ad ei iciendam cognitionem maximam obiecti, sed pro ratione suae intensionis maiorem , aut minorema
Quod enim diximus de potentia melius percipiendi obiectum in loco propinquiori, non m do experimur, cum facultas videndi est aliquomodo impersecta, & laea, sed etiam cum illa Omnino persecta est. Hinc vero desumi potest tertia ratio. NulIa a qualitas capax intensionis, & remissionis in gradu remisso & imperfecto, est ex se idonea ad es-ficiendum tantum effectum , quantum potest
efficere in gradu intensiori de persectiori , ut constat ex inductione in omnibus qualitatibus ain specie autem in lumine gloriae, quod quidem
si remissum sit, certunt quendam habet terminum in intensione sui effectus, ultra quem no potest operari,nisi intendatur magis. In hunc enim finem qualitas omnis intentitur, ut pers
ctior & intentior facta, idonea sit ad emciendum
120쪽
effictum persectiorem, quem remi,sor non pol. sit esscere. Similitudo autem implesta qualitas est natuta sua capax intensionis, &remissionis,
ut patet in speciebus sensibilibus , quae in loco obiecto propinquiori perscctiores sunt , & intensiores , qtam in loco remoto treo nulla s- militudo impressa est ex sola natura , & essentia sua idonea ad maximam cognitionem esse lenis
dam, qua obiectum ipsius possit coenosti, sed
potiti, pro ratione intensio, is sui. Quapropter, si aliqua daretur species Dei impressa , non necessatio esset idonea ad esse tendam intensi, simam Dei cognitionem, sed potius determinatetur ad certum terminum intensonis sui effectus in extensione, qua ipsa in se esset persecta , ac proinde non esset idonea ad intelligendum totaliter Deum, nec ad illum comprehendendum,
. quare neque vere esset infinita.
D Atio igitur omnium optima illa videtur,1 quam ieeundci loco tradit S.I homas, illa enim et at potest .arcommodari similitudini impresse, quae primo, de per se,quamuis in se non videatur, rectum reprae erit t. Ea vero est eiusmodi. Puti acius ii iti non potesti pecies im--AL: Deut autem a ' is est purus, & insiclitus rergo Dei nan potest dari species impressa, quae ratio in hune modum potest explicari. Nullum
que intellectivae per suam ipsius essetitiam est proxime intellig bile, atq te unitum potentiae, ut illam moueat, potcst tepiaesentati per limisitudinem impressam: actus autem purus,& ins-nitus, qualis est Deus, per suam ipsius essentiam est halusnodi: ergo actus purus,qualis est Deus, non potest lepraesentati per similitudinem imposiam. Prior propositio, in qua sta est vis huius ratiocinationis . probatur: quia nulla res esse potest, q rae essentialiter ordinetur ad dandum alicui rei certum quendam effectum , quem illa per suam essentiam habeat. Non enim possent esse accidentia ordinata ad efficiendam substan tiam potentem ad operandum, si substantia ipsa per se, hoe est per tuam essentiam ploxiis, Nantegre esset ad operandum potens. Nec postent dati habitus illi, per quos potentia operatur sa-eilius , si potentia per se ipsam summam habeat inciperando facilitatem di atque in Deo propria nulla est possibilis mutatio, per quam aliquid acquirat, nee potest illius substantiae aliquid Q. peradda, quod ab illa sit distinctum . nam Deus
per sti inplicem essentiam , qua primo constituitur , habet omnem persectionem, quae primam causam decernere poten Similitudo autem impressa essentialiter ordinatur in hunc effectum,
ut ipsus obiictum si proxime intelligibile, &determinare possit putentiam ad iptius cogni-
tionem: smilitudo igitur impressa non potest esse illius obiecti, quod per tuam ipsius essentia inest proximὶ intelligibile, Si potentiae intellecti-uae unitum, ut illam determinet ad ipsius cognitionem actus autem purus, & infinitus, qualis est Deus, est huiusmodi , inter eius enim persectiones numeratur , pone mouere potentiam intellectivam ea ratione , 'qua obiectum mouersillam debet. Nam eum hoe rationem habeat per
sectionis, eonuenire debet illi substantiae, quae necessario habet omnem persectionem simplicitet simplicem. Diuinae igitur substantiae nulla
potest dari limilitudo impressa, non quidem
Ob conuenientiam in natura, quam deberet habere cum Deo, nec propter infinitatem, quae esse
deberet in similitudine Dei infinita , sed obit iam totum rationem, quia similitudo impressa esse non potest illius obiecti, quod per suam infinitatem, & simplicitatem est persectiori modo
intelligibile, ae unitum potentiae, ut melius multo illam moueat, quam esset per similitudinem
Ad maiorem autem intelligentiam huius ra- scitionis notanduin est, obiectum dupliciter dici intelligibile, scilicet terminatiue, quia potest cognosci, & terminare cognitionem, demotiuε, quia potest intellectualem potentiam mouete ad ipsius comitionem: quamuis autem quodlibet ens per te iplam sit terminatiue intelligibile, hoe est idoneum ad terminandam sui intellectionem: multa lunt tamen obiecta,quae ratione mouendi potentiam non sunt per te proxime intelligibilia, neque unita potentiae, ut illam moueant, quorum impersectio suppletur per similitudinem impressam in potentia inhaerentem.
Notandum secundo, esse quaedam obiceta, si quae cum per se sint proxime intelligibilia,comparatione unius potentiae, non sunt tamen per se intelligibilia comparatione aliarum: subitalitia
enim Angelisa ipsi qaidem cit per se intelligibilis, ac proinde line limilitudine impressa, ut do-ect S. Thomas: aliis autem substantiis intellectualibus non est proxime intellig bilis per te,
sed per similitudinem. Licet en mi lubitantia quaelibet Angeliea lui ipsius intellectum moue te pisit ad eiusdem libitantiae cognitionem, non potest tamen per se monere alias intelligenis di facultates. Quapropter hoc praeflatur per similitudines imprestas, ut cum S. Thoma diximus in hac prima parte q 19. Deus autem non lotum ab ipsius intellectu, sed etiam a quocunque aiio, habente virtutem videndi ipsum , est intelligibilis per te in ratione mouendi,& determinandi potentiam. Quaproptet illius dati non p ,test lycie, i .npressa , quandoquidem per I plius essentiam est maiori ratione intelligibilis,
atque unitus cuilibet potentiae, ad n ouendam illam persectiori ratione , quam alia obicet a sint
per ipsorum limilitudines. Notandum tertio, diuersis esse Doctorum si