장음표시 사용
211쪽
Ruid ditatem habent necessariam. Sumitur haee concluso ex S.I hom in s dis. νε quaest. i. art. 2. d Hanibal. vhi: Duplex, inquit dijtinguitur in Deo κο it una, qua dicιtur τι onis scientia, per quam Deai cognoscit illa, qua aliquando eximit; alia auram. dιιιtur scientia smplicis intelligentia, per quam scit Deus non solum illa. sed etiam omnia, qua poteDfacere. nanquam autem faciet. Quo loco illi particulae. Non solum, fgmficant illa, quae cognostuntur a Deo per leientiam visionis, secundum quandam rationem cognosci etiam per scientiam simplicis intelligentiae. Q locirca 3. pari. q. Io. art. 2. docet, per simplicem intelligentiam a Deo cognosci omnia, quae ipse potest sacere constat autem inter haec etiam numerari illa, quae aliquando facturus est. Prohatur autem coni lusio, quia illa, quae cognoscuntur per scientiam visonis, etiam habent quidditatem necessariam , quae a Deo cognoscantur per scientiam necessariam , ae proinde etiam ante decretum liberum voluntatis , sub hae autem ratione li ec obiecta non pertinent adicientiam visionis: hre enim scientia in Deo esse intelligitur post liberum decretum volunt iis, ex quo decreto pendet veritas rei futurae. Igitur res Oinnes , quae secunduin actum existendi aliquando tempore cognoscuntur a Deo per scientiam visionis , secundum aliam rationem entis possibilis a Deo cognoscuritur per scientiam simplicis intelligentiae, quod ita intelligendum est, ut eadem diuina cognitio, quatenus terminatur ad possibilitatem, & essentiam rei, dicatur scientia simplicis intelligentiae; qua tenus vero terminatur ad easdem res, in quantum aliquando existunt. atque e existunt diuinae aeternitati, dicatur scientia visonis, quae sine dubio ex parte obiecti diuersa est ratio cognitionis; nam priori ratione terminatur ad rationem entis intelligibilis necessariam; posteriori autem ratione terminatur ad obiectum contingens et est enim iudicium quoddam rei exustentis,prout existens est. Io Dicendum est seeundo . scientiam visionis eis parte sui obicim non esse aliquam partem
seientiae simplicis intelligentiae, sed potius in diuisone scientiae Dei ex parte obiecti esse membrum omnino distinctum. Ratio huius ex dictis est manifesta , quia licet materialiter i quendo eaedem rcs, quae cognoscuntur a Deo per scientiam visionis, cognoscantur etiam per scietitiam simplicis intelligentiae a ratio tamenentis intellecti, quet per cognitionem diuinam illis tribuitur, atque illis conuenire iudicatur. ita diuersa est Utuna non sit pars alterius , nam quod natura humana aliquando existat, quae est veritas a Deo intellecta per scientiam visionis, alia est ratio entis , quam quod natura humana sit possibilis, atque includat rationem animalis rationalis, quae est ratio entis intelligibilis necessaria . atque obtest uiri scientiae simplicis intelligentiae.
Ed contra potest aliquis obiicere , diuina ricognitio , quatenus est scientia sinplicis intelligentia, est persectissima, & infinita : ergo exten/itur ad omnem rationem entis intelligi bilem, ae proinde etiam ad illam rationem entis astu existentis , quae est obiectum scientiae visionis. Respondetur negando consoquentiam. nam infinitas, & persectio seientiae simplicis intelligentiae Dei solum postulat, ut eadem scien . tia eYtendatur ad omnia illa , quae periimplicem intelligentiam possunt cognosci, quod autem res actu aliquando existat, atque aeternitati coexistat, non pertinet ad simplicem intellige tiam rei, sed ad visonem illius. Secundo alia ratione potest probabilius ota thiici, quia scientia visionis Dei intuitiua, est per- semissima,& quidditatiua etiam sub illa ratione, qua est visio intuitiuar igitur hae etiam ratione terminatur ad quid ditatem rei , quare nulla in obiecto creato videtur esse ratio entis intelligibilis , quae non pertineat ad seientiam vis nis ea ratione, qua intuitiua est; quate in ree2istenti nihil assignari potest, quod pertineat ad seientiam simplicis intelligentiae, distinctam a scientia visonis. Vnde etiam insertur illa quae a Deo cognoscuntur per scientiam visonis, s eundum nullam sui rationem cognosci a Deo per scientiam simplicis intelligentiae. Respondendum est negando antecedens, nam lices Deus per scientiam visonis videat rei existentis quid ditatem existere actu , non t meri per hoe formaliter est eognitio quid dii tiua rei, nam per hane cosnitionem nil aliud iudicatur , quam existentiam contingenter conuenire naturae rei existentis ; quidditativa autem cognitio illa est, per quam illa. quae sunt deessentia rei, iudicantur illi conuenire, quae cognitio circa res creatas solum pertinet ad smpli cem intelligentiam, ad visonem autem pertinet iudicare quod talis essentia actu habeat exustentiam. In qua re notandum est discrimen inter cognitionem intuitiuam Dei , qua Deus cognoscit se, & inter cognitionem intuitiuam creaturarum, nain cum existenti ei si de eius
essentia, &quidditate, cognitio intuitiua existentiae Dei, krmalites' est cognitio illitas quid-ditativa. Contra vero eum existentia actualis prout exercita, non si de essentia, di des nitione creaturae , cognitio inmitiua talis existentiae contingentis ratione saltem differt a cogniti ne quid ditatiua ereaturae, quae solum terminatur ad obiectum necessarium; imo vero cognifici intuitina per sensus potest generari reipsa distincta a cognitione quid-
212쪽
ea si integra, & adaequata, an vero praeter duo illa membra oporteat tertiam aliam scientiam constituere , quae proprie loquendo nec sit scientia visonis, nec simplicis intelligentiae. Partem assirmantem secutus est Ioannes Vincentius de s ratia Christi quaest. A. dub. i. ubi ait, triplicem in Deo esse cognitionem, pri inam implicis intelligentiae, perquam cognoscit rcs vi possibiles ; secundam vero approbationis, perquam cognoscit res ut ab ipso facion das,
tertiam autem vis cinis, per quam cognoscit res in aliquo temporc suturas, ut coexistentes aeternitati. Tribuitur ca flem s ni titia P. Molinae, sed plane ille docet oppostum ar s. ubi ait, Dei
scientiam esse visonem eorum . qua aliquando existunt: Comparatione autem, quit .rchetiora smnium es sitintia sinplicti retemgentia, velabia fractius. Illis tamcn particulae, Rehqreorum om-kitim , fgnificant, omnia illa . quae non cogno-3cuntur a Deo per seientiam visionis, cognosci per sei. ntiam simplicis intelligentiae. Docet quidem hic Authorari. 33. disp. I7. I. Triphcem scientiam, praeter scicntiam Dei naturalem, Nhbcram, este aliam ex parte obiecti mediam inter utramque quam ille sepius appellat scientiam mediam ; quod autem ea media si inter scientiam visionis, & simplicis intelligentiae, nec leuiter intinuauit. Referuntur etiam pro eadem sententia P. Valent. R Ua'. R P.Suar. in quibus ne nomen quidem est scientis mediae. Scientiam autem suturorum conditionalium aiunt proprie pertinere ad scientiam simplicis intelligentiae . diuisonem autem hanc diuinae scientiae in scientiam visionis, S smplicis intelligentiae ita esse adaequatam, ut nullum sit obiectum a Deo cognitum , quod ad alterutram non pertineat.
CMens OuIhoris. Dicendum omnino est bimembrem hane
diuisionem esse adaequatam, & integram, nec esse ulla obiecta, quae nccessario non pcrtineant ad alterutrum membrum. Hoc mani sese colligitur ex communi doctrina Theolog rum , & quia inter membra diuisonis. quae vel distinguuntur per rationes contradictorias, vel illa; habent coniunctas, nihil medium agenari potest, huiusmodi autem sunt membra tutius diuisionis. Nam cognitio smplicis intelligentiae est eorum obiectorum , quae in suo esse obiecti uo non Includunt existentiam realem actu exercitam ; propterea cnim appellatur simplex int iligentia , non autem Vi-
sio, ut ait s. Thom. ar. s. in sine torporis. Contra vero diuina eognitio dicitur scientia visonis erarum, quae habent exissentiam actu exercitam, atque actuale esse distinctum a pro sentia obiectiva in intelligente, ut ait S. Thom. Ratio enim visonis intuitiuae necessario fertur ad rem hasentem esse actuale & praesens : ergo impossibile est, ut aliquod si obiectum a Deo cognitum , quod proprie non pertineat ad scientiam visonis . vel simplicis intelligetitiae. j Ex qua ratione constat scientiam approbati l nis in Deo proprie pertinere ad alterutram exl dictis G aut enim fertur ad obiectum prout ha- bens esse actuale. ac proinde est scientia visionis , aut ad obiectum intelligibile secundum rationem entis, in qua non includitur existentia, ac proinde pertinet ad smplicem intelligentiam. Quod vero ait Vincentius per scientiam approbationis intelligi obiectum ut producendum, aperte conuincit, talem scientiam esse scientiam visonis; cognitio enim, qua cognoscitur aliquid habiturum existentiam , aperte est scientia visonis; ea autem cognitio, qua intelligitur aliquid esse producendum , sormaliter est cognitio. qua intelligatur cibicctum esse habiturum existentiam, nam esse rc in aliquamprciducendam ab aliquo , & isse habituram ab illo esse actuale, formalitcr est omnino idem, quare pertinere dcbet ad scientiam visonis. Quocirca s. Tho m. q. 3. de veritate art. 3. & 8. recte admonet, scientiam approbationis non constitui ex aliqua ratione diuersa obiecti imtelligibilis, sed ex denominatione ab actu voluntatis , quare necesse est ut spectata ratione obiecti intellecti per scientiam approbationis. ea pcrtinere debeat ad scientiam visonis , aut simplieis intelligentiae. Notandum praeterea est. quod S.Tho m. do- iscet ar. 9. in fine corporis, ideo ea, quae sunt in
potentia, nunquam autem erunt, non cognosci
per scientiam visonis, sed smplicis intelligentia: Quia ea, inquit. ridentur, habent esse dι Etam extra videntem. Atque hinc explicat LDoctor rationem nominis diuersam, nempe ideo
quaedam dici cognosti per sinplicem intestigentiam, quia cognoscuntur per solum esse intentionale, quod habent in intellig3nte. absque eo quod habere debeant aliud esse actuale r ea vero, quae habere debent actuale esse , ait non cognosci per smplicem, & nudam intclligentiam , sed per visonem, quae praeter cile intentionale obiccti in intclligente requiret etiam in se actuale in obiecto Quae ratio nominis notanda est. nc putemus, II scientiam visonis aut simpliei; intelligentiae propterea appellari, quia snt ante vel post de cretum diuinae voluntatis; hoc enim per se nihil facit, ut cognitio dicatur intestiua, aut non intuitiua , sed potius hoe sor maliter desumendum est ex obiecto, cx hoc scilicet quod inelu dat , aut non includat actuale esse extra intelligentena, ac proinde distinctum abesse intentionali, quod habet in intelligente.
213쪽
i8 QVperest iam quartum dubium , ad quodo membrum huius diuisionis pertineant obi cta eonditionaliter futura; cuiusmodi autem sunt illa, quae re ipsa sutura non sunt, esent autem sutura , si certae quaedam conditiones ponerentur. His iusmodi est illud, quod Deus re- Delauit Davidit. Reg. 3. fore ut, si maneret in ciuitate Zellat, ab ineolis issius ciuitatis trader tur, quibus similia futura conditio nata multa in dimis literis reuelata sunt,ae de illis dubium est, per quam sesentiam saerint a Deo cognita. ut reuelarentur , utrum scilicet per Gentiam visonis, an vero per stientiam simplicis inteuligentiatiis Pro intelligentia notandum est sutura eOMditionata quiedam esse omnino necessaria; qu tam vero contingentia. Necessaria illa Amniatur , quae cum conditione anteeedenti habent
essentialem, aut naturalem connexionem, qua
te est illud eonditionale futurum, si Petrus cur Ter l, moueretur; licet enim in huiusmodi s turis existentia conditionis contingens sit, connexio tamen futuri eum tali conditione, est mnino necessaria, & essentialis, quis 1 lirat contradictionem talem conditionem esse a parte rei sne illo. quod dicitur futurum conditi naster, id est, si ea conditio poneretur ; quoβ autem aliquod futurum conditionale dicatur
contingens, aut necessarium, non est sumeri ἁum ex existentia e nditionis,seὰ ex connexione futuri cu ira coli ditione, quia propositio conditionali, nil agrimat de esistentia conditicinis, sed de eonnexione. R dependentia consequentis ex antecedenti. Contra vero futura conditionaliter contingentia dicuntur illa, quae non habent naturalem , nee omnino necessariam eonnexionem cum conditione : nam spectata rei natura conditio post et existere sne tali suaturo, cuiusmodi est illud, hominum genus es et immortale. s primus parens in Dei obedientia permansisset; & illud , quod Dauidi reuelatum
est, ut retulimus. . ro Haec vero conditionaliter futura contingeniatia, quadam talia sunt ex actuali, &aeterna Dei voluntate, qua iam statuit, ut aliquid futurumst, s aliqua eonditio ponatur. Huiusmodi est illud , ranus hominum esset immortale &c. quod laturum conditionale veritatem habet, non solum per habitudinem ad voluntatemDei absolutam, quae esset ad conseruandam hominum immortalitatem , s primus parens fuisset illi obedien1, sed etiam ex voluntate, quae ab aeternitate fuit actu in Deo conditio nata ex pam te obieeti, ut sicci essent homines imira ori
les, s m. simile etiam, est illud futurum, quod illas us reiiciauit η. Reg. i . ac proinde illi etiam lsuri a Deo relictatum: si Lex iaculo percussisset l
quinquies terram ad Orientem . sunditus suisse deleturum Syriam, qn d futurum certam veri . talem habere non potuit, nisi ex actuali, Naeterna Dei voluntate conduionata , qua illud statuerat. Alia vero sunt conditionaliter futura contingentia solium per habitudinem ad voluntatem absolutam, per quam serent, si quaedam conditiones ponerentur sine habitudine ad voluntatem aliquam, quae iam nerit, ex vi ius existerent, s ponerentur illae eonditi nes. quibus postis illa fututa essent,quae eonditiones in proposticino conditionali habent rationem antecedentis . atque ponuntur in priori parte illiua , holi odi est illud Matth. it. Si in ora, o sidove Hrtutes, poemtenis vim exisseis: Quod suturum, ut diemus ins rivi, sine dependentia ab aliqua voluntate, quae iam fuerit, veritatem habuit solum per habitudinem ad oluntatem, quae esset, si illa condi tio poneretur. C A p vii VIII.
ed quam sumiam spectent seraris tondi tionatu.triplex Opinio.
Is postis. Aliquorum sentemia est omnia athuiusmodi conditionaliter futura pertinere potius ad scientiam visionis . quam ad simplicem intelligentiam . quia includunt esse actuale. R Deo praesens in aeternitate, non aia lute, sed sub eonditione. quia re ipsa aictu existerent . N Deo essent realiter praesemia, s p nerentur illae eonditiones, quibus positis ea di-euntur futura. Ratio vero huius est, quia scientia simplieis intelligehtiae solum terminatur adesse possibile creaturarum: at cognitio ei conditionaliter finniae non terminatur ad solum
esse possibile. sed ad esse futurum sub conditiciisne,quod distinguitur a rei possibilitate. Alij vero doeent. liere futura conditi alia ithe necessaria ad smplicem intelligentiam pertineant , omnia tamen conditionaliter. B: contingenter futura pertinere ad scientiam vis nis. Eorum autem ratio est , qRia scientias plicis intelligentia in Deo est omnino neeen ria, cognitio autem eorum, quae, si certar eo ditiones ponerentur, contingentre existerent,
non est in Deci neeessaria ex parte obiecti, viper se patet. Alii denique tertio aiunt, illa saltem eondi- 43ticinaliter futura , quae talia sunt ex aliquo a iactuali. & aeterno Dei decreto . pertinere aiuscientiam visonis , quia eorum cognitio in Deo est post liberum detretum voluntatis, quod a Deo videtur per scientiam visionis; scientia autem simplicis intelligentiae non est in Deo post decretum voluntatis,sed potius antecedit liberam determinationem voluntatis diuinae.
214쪽
a. . Pposta sententia probanda est, quae unia fluerse asserit omnia sutura conditionaliter , sub ratione entis conditionaliter futuri pertinere solum ad scientiam simplicis intelligentiae Dei. Ita docent CardinalisBellum .lib. 2. de amissione gratiae ea. 7.in responsone ad primum argumentum Caluini. Tnoinas Staplet lnius ad cap. ii. Matth. dum explicat illa vertar i
s. secunda quaestio. P.ma'. in eadem Ouaest. r. I3. d. q. P.Molina arti citato. Ratio huius
sententiae est uniea , quia ut aliquod obiectum pertineat ad scientiani visonis Dei, necessaria est actualis obiecti existentia, atque illius praesentia realis, quam obiectum re ipsa aliquando habeat, nec satis est ad scientiam visonis exustentia, ves realis obiecti praesentia, quam obiectum haberet, si ponerentur condition s. non
est autem illam absolute habiturum: obiecta
autem conditionaliter futura non includunt rationem entis, aut existentiae absolute futura iergo non possunt pertinere ad scientiam visi
13 Prior pars antecedentis probatur , quia ad seientiam fmplicis intelligentiae Dei non solum pertinent illae propositiones , quibus pra- dieata essentialia dicuntur de re, v.g. hominem esse animal; sed etiam alia propositiones necessariae, quibus in secundo modo dicendi per se passiones, S proprietates dicuntur de subiecto huiusmodi sunt hominem eae intellectivum, diseursi sum,&c. sed in iis omnibus propositionibus includitur ratio existentiae proprietatis sub conditione quadam, nempe si existeret res, cuius est proprietas, quia necessaria connexio,
quae in iis propostionibus significatur , in eo formaliter posita est: quod s existat homo,existere deuat cum ines usa natura animalis,&cum
proprietate iacultatis intelligendi i atqui illud verbum, Est, in pro postionibus, quibus diei-mus hominem esse animal intellectivum, S admirativum, proprie s Mificat illam connexionem 1 ergo sola tuturitici conditicinalis, aut existentia . & realis praesentia, quae significatur sutura, s certa conditiones ponerentur, non est satis ut obiectum pertineat ad scientiam visionis, neque illud extrahit ex obiectis simplieis
intelligentiae. Sicut enim ratio entis eonditio- ualiter futuri non facit obiectum esse extra causas, quia non obstante tali veritate entis condiationaliter futuri, vere illud manet in potestate causae: ita etiam ratio entis conditionaliter fu turi non extrahit rem ex multitudine obiectorum possibi sum 'unde neque ex sinplici Dei intelligentia. Quapropter huiusmodi condi
tionalis propostio , Res possbiles suturae aliquando essent, s Deus vellet illas producere, procul dubio pertinet ad solam cognitionem
smplieis intelligentiae, non autem ad sciensam visionis. quod indicat ad hoc, ut aliquid sit ob tectum Gentiae vis cinis , esse nece ariam existentiam actualem quam Ob detum se re ipsa aliquando habiturum, ac proinde solam rati nem entis conditicinaliter futuri per se speeta tam pertinere ad scientiam simplicis intelligentiae.
E X hac autem ratione respondendum in ad , Cilla , quae pro contraria sententia adduximus, nempe negandum est seientiam simplicis intclligentiae terminari solum adesse possibile; licet enim solum terminetur ad res possibiles, non ta Mn terminatur ad solum esse possibile earum, sed etiam ad esse conditionaliter futurum . quod quidem Obiectum diuersum est, quam reni esse possibilem a cum enim dicimus aliquam rem esse suturam . s quaedam conditio ponatur, non signifieamus solum illam esse ρος sibilem, tamen ratio illa entia conditionesito
futuri nunquam extrahit rem extra causas, quare nec potest sacere , ut ea pertincat ad scientiam visonis. Negandum secundo est , quod scientia sinplicis intelligentiae secundum omne
suum obiectum si in Deo necessario, aut anta liberam omnem ipsus voluntatem; licet enianeomparatione plurimorum obiectorum, quae ex necessitate habent veritatem. smplex intelli gentia in Deo si omnino necessario; seri tamen potest, ut comparatione aliquorum obiectorum si in Deo eontingenter, & post determinationem alicuius decreti Dei: quod enim aliqua cognitio sit nuda. & simplex intelligentia,non autem scientia visonis, non sumitur eae necessitate, aut contingentia, ut per se patet, sed
ex actuasi, Rreali praesentia obiecti, in quod
fertur, ut S.I hom .docuit; fieri autem potest, ut aliquod sit obiectum intelligibile, cuius veritas non sit necessaria, sed eontingens, quod tamen non includat actualem , & realem prasentiam futuram aliquando, ut patet in obiectis conditionaliter futuris. Obiiciet tamen quis, per eandem scientiam videt Deus decretum liberum suae voluntatis, atque obiectum, & effemim talis decretii sed decretum suum conditionale videt per scientiam visoni , v.g. per quod statuit, vi homines essent immortales, s primus parens perseueraret in iustitia: ergo per eandem scientiam vis nis cognostit Deus immortalitatem hominum conditionaliter futuram. Respondetur per eandem quidem rationem scientiae eognoscere Deum suum decretum liberum, & aliquem illius effectum, non tamen omnem effectum. Vt
enim per scientiam visionis cognoscat decretum conditionale, de quo agimus, sat est, ut per eandein scientiam cognoscat emctum illum promissionis externae, qua promist Adamo in
215쪽
mortalitatem , si perseueraret in sanctitate;
non aulcm necesse est , ut immortalitas, quae ex
vi illius promissionis oriretur , si Adamus esset Obediens, a Deo cognoscatur per scientiam vinsonis. Quod enim absolute non includit existentiam solum est cognoscibile per scientiam simplicis intelligentiae, quia distinctio simplicis
intelligentiae a visione non sumitur ex contingentia', aut necessitate obiecti, sed soluin ex illius reali existentiar nam ipsa existentia Dei, in qua nulla est ratio contingcntiae proprie a Deo cognoscitur per visionem intuitiuam: ergo ratio visonis nullo modo constituitur ex contingentia obiecti, ex quo fit ut obiecta conditionaliter, & contingenter futura, quae re ipsa futura non sunt, non magis pertineant adscie tiam visionis, quam si futura essent omnino ne-eessario.si conditiones aliquae ponerentur, quia contingentia conditionaliter futura non plus habent de existentia, quam si futura essent ne-eessario.
Ultimo eirea hane diuisionem notandum est. quemadmodum ad scientiam visionis secudum rationem assensus pertinet positiva existentia rerum : ita etiam ad eandem scientiam secum dum rationem dissensus pertinere negationes existentiae ; nam sicut Deus per visionem iudiacat aliquid existere, aut esse futurum, sic etiam per visionem iudicat non existere, aut non esse futurum id, quod re ipsa non existit, aut istu
An cognitio diuina recte diuidatur, per habitudinem ad obiecta, in scientiam naturalem, & liberam.
C A p v x L Multiplo disendi modus ex uitur. x ia diuisio cognitionis diuinae, per habi-
LX ludi non ad obieeta est in scientiam naturalem & liberam, siue in scientiam necessariam, dc non necessariam. Scientia naturalis, di necessaria disitur in Deo illa, quae terminatur ad Obiectum, quod habet veritatem omnino nece
nriamet hitiusmodi est scientia, qua Deu S cognoscit seipsum, & possibilitarem creaturarum,&ca, qta a pertinent ad quidditates illarum , &ad ratio inem illas faciendi. Scientia autem libera contingens in Deo dicitur illa , quae term natur ad obiecta, quae non habent veritatem O-
mnino necessariam . sed absolute possent si ter se habere; quae scientia dicitur non necessaria. non quidem quod persectio a alis cognitio nis Dei si contingens, sed quia terminatur ad
obiectum absolute contingens, licet enim posta veritate obiecti necessarium sit crinitionem diuinam ad illam terminari, tamen quod obi ctum habeat veritatem, contingens est, quia potuit aliter se habere; quare absolute loquendo seri potuit . ut cognitio diuina ad tale obi
ctum non terminaretur, quare secundum terminaticinem dicitur contingens,& libera.
Hane quidem diuisonem aliqui Reeentio- ares putant non distingui a diuis ne praecedenti,ae proinde scientiam inDeo liberam eon sundunt eum scientia visionis, scientiam autem naturalem eum scientia simplicia intestigentiae. Manifeste tamen in hae re deripiuntur. Primo, quia ut dicebam in fine disputationis pricedentis, in Deo proprie est ratio scientia visionis comparatione diuinae substantiae, & existentiae illius, cum tamen respectu huius obiecti nullo modo se scientia libera : ergo diuersi ratio est scientiae visonis, & seientiae liberae. Secundo, quia multa sunt obiecta conditionaliter stitura. quae habent contingentem veritatem , quae proinde pertinent ad scientiam contigentem,& liberam ; nullo autem modo ad scientiam visonis. Membra igitur huius diuisionis nempe seientia libera , & naturalis confundi non debent eum scientia visionis, & simplicis intelligentiae, licet aliqua sint obiecta, quae secundum diuersam rationem pertineant ad scientiam naturalem , quatenus habent veritatem necessariam ; & ad seientiam simplicis intelligentiae,
quatenus non includunt actualem existentiam;& ad seientiam liberam, quia non includunt iulam necessario. Caeterum fieri potest, ut etiam aliquod obiectum periineat ad seientiam lib ram , quia habet veritatem contingentem : &ad seientiam simplicis intelligentiae, quia vertitatem illam habet sne reali. & ab hita existentia, qua requiritur ad obiectum scientiae vis
Cire, hane diuisonem, aliqui arbitrantur 3
in ea non esse constituenda tantum duo membra, sed tria, eo quod in Deo triplex considera ri possit selemia ex parte obiecti, nempe merenaturalis, quae terminatur ad obiecta necessaria omnino, di mere libera, quae terminatur ad o lecta, quρ habent veritatem ex aliqua aeterna,& libera Dei voluntate, qualis est scientia visionis respectu ercaturarum ; & tertia quaedam scientia inter has media, quae terminetur ad O tecta conditionalia, quae nahem contingentem veritatem conditionalem. etiam ante actuale,&liberum decretum Dei, qualis videtur illa scien tia , qua Deus cognouit Tyrios acturos poenitentiam si vidissent miracula Christi. In qua sententia est P. Molina M. I3. d. I . s. Dipticem silentiam. Quet disputatio in lib. concordia eius dem est 48. alias 3 o. qui explicat valde probabiliter iane scientiam eue mediam inter mere na
216쪽
turalem,&liberam, quia aliquid participat de . contradictionem inuoluat antecedens civis es. utraque eum tamen ab utraque distinguatur: sine consequenti , quare talis obiecti cognitio nam in in Deo ante liberam determinationem in Deo nec saria est,& naturalis, in huiusmodi voluntatis, in quo accedit ad scientiam natura- enim proposῖtionibus soluin fgnificatur contem; terminatur autem ad obiectiim non ne- nexio cons quentis ex antecedenti , quare siecssarium, in quo accedit ad scientiam liberam: eonnexio cst necessam, illius quoque icientia non est autem mere libera.id est,post gecretum in Deo est necessaria. liberum uoluntatis, scut est scientia visionis Contra vero.cum talis est conditio,quae posia scroturarum. stet ex natura rci existere sne eonsequenti , dicendum est cognitionem talis suturi pertinere C A p v Υ IL ad scientiam Dei contingentem , & liberam rhuiusmodi est illud futurum, s primus parens Ad qualis es ditiisio sientiae μι in libe- l fuisset obediens Dco , hominum genus esset ram,iπ necessarum. l immortale, qu a conditio huius propositionis
. ex sua natura cile posset sne hominum imm ,ret.
' Lii vero bimembrem diuisonem expli- talitate.
o. catam putant esse adaequatam, quia quaelibet scientia in Deo , quae non terminatur ad C pvet III. obiectum necessarium, terminatur ad obi
ctum contingens, ac proinde proprie loquen- De scientia approbasionis iudicium do est scientia non solum non necessaria , & . ursoris. contingens, sed etiam libera, Quorum senten ita mihi magis probatur e nam licet in Deo si E scientia autem approbationis aliqui du- rhuiusmodi scientia obiectorum, quae contin- a bitant , an illa pertineat ad scientiam Dessentem habent veritatem ante actuale decre- naturalem,an liberam. Et nonnulli putant per- cum voluntatis diuitia . est tamen huiusmodi tinere solum ad liberam scientiam. Responden- scientia ex parte obiecti cum habitudine ad li- dum tamen est ner distinctionein, scientiam a beram Des voluntatem; quamuis enim haec o, probationis in Deo, quae resertur ad obiectumiecta eonditionaliter futura non habeant veri- intellisibile necessarium pertinere ad scientiam talem ex aliqua libera voluntate Des, quae sec- necessariam, eam vero, quae resertur ad obierit in aeternitate, habent tamen veritatem exictum intelligibile , quod habet contingentem habitudine ad voluntatem Dei liberam , quae veritatem, pertinere ad seientiam liberam.
ab aeternitate libure esset in Deo, si ponerentur Ratio autem est manifesta.quia diuiso scien- Rillae eonditioncs. qui bii positis aliquid dicitur,tiae necessariae, & liberae solum constituitur perfuturum: hoc autem satis est, ut scientia talis habitudinem ad obiectum intelligibile nece,
obiecti conditionaliter futuri dicatur contin- rium, aut contingens: crgo ex eodem obiecto
genς. & libera, sed res non est magni momenti, intelligibili necessstrio , aut contingenti dc K- dum tamen non constituatur scientia media in- niendum est , an scientia approbationis inra ter scientiam visonis, S simplicis intelligentiae, tione scientiae.& eognitionis pertineat ad sciem
id enim esici contra communem sententiain tiam naturalem aut liboeam: nain licet denomi-
antiquorum , sed solum inter scicntiam mere natio approbationis , quae coniungitur cum naturalem , & mere liberam. Quod si quis cum scientia , si eontingens ex actu libero volunt secun a sententia dixerit, nullam esse scientiam iis approbantis Dei, habitudo tamen ad obi mediam inter naturalem, & liberam, eo quod ctum intelligibili esse potest necessaria aut libe omnis scientia obiecti non neccssarii sit libera; ra. quare scientia approbationis, si spectetur negare tamen nomdebet, aliqua esse obiecta eundum habitudinem ad obiectum, pertinere conditionaliter futura, quae veritatem habeant potest ad scientiam Dei necissariam, libe- contingentem, Sconditionalem ante decre- ram. Quapropter scicntia alicurus rei possbilis, tum voluntatis diuinae, quorum Obiectorum quam Deus decernit facese , ea scientia appro- in Deo scientia si ante illud actuale decretum, bationis pertinens ad scientiam naturalem: quod ex diuinis litcris confirmabimus ad arti- seientia vero eiusdem rei existentis a Deci voliculum a3. tae,in scientia approbationis pertinens ad sciens Ad iudicandum autem, an futurum aliquod tiam liberam, S ad scientiam visonis, ut supra conditionatum pertineat ad scientiam necessa- diximus. riam, aut liberam , consideranda est connexi consequentis eum antecedenti, id est rei suturae A R T I C V I, V S XIII. cum conditione: si enim talis sit connexio, ut implicet contradictionem existere sne conse- Vtrum sientia Dei si futurarum conquenti suturo, dicendum est tale futurum pcr- ιinsentitim tinere ad scientiam Dei naturalem & necessa
riam ; huiusmodi est illud, si Petrus curreret. t melas est. Deus cognoscit intuitiue su- imoueretur; talis enim est connexio in hae pro- l tura contingentia, etiam antequam sant. positione consequentis cum antecedenti , ut & actu in tempore existant, ac proinde omnia.
217쪽
quae sunt in tempore, sunt Deo ab aeterno prae-lientia, in quantum eius intuitus sertur ab aeter no siupra omnia, prout sunt in tua praetentialiate. ua verba notanda fiunt ad intelligendum sensim, quo S. Doctor asyrmat omnia, quarunt in tempore, esse Deo ab aeterno pr en ta. Notatio circa Articularis.1 TN hae conclusione ponitS. Thom. id quod est I certum ex fide, esse in rebus sutura contingentia, id est, quae per libertatem creaturae rationaIis fiant contingenter, cum possent ab illa non fieri. Qiam remex instituto probat S. August. lib. de gratia, & libero arbitrio cap. 2. ubi .Remelaint noris, inquit, Dein perscripturas sanctas esse in
homine liberum arbitriam. Hoc autem confirmat praecipue ex verbis Ecclesialtici I s. Dem ab initio constitu ιt hominem. ct reliquit illam in manu con-s sim. Adiecit Mepta: si volueris mandata serum re, conseruatam te, Ac infra, Ad quo volueris porrire manum tuam Quo loco apertissime inquit S.
August. expressum videmus liberum humanae voluntatis arbitrium, non solum primi hominis in statu innocentiae, sed reliquorum etiam post peccatum. Nam illa verba , ut S. August. notauit, Sapiens adduxit, ut responderet hominibus vOIentibus se excusare, ut indicant illa verba ante cedentia. Non dixeris per Deum abest dec. Homines autem , qui se excusare volebant, illi sunt , qui post peccatum sunt nati, ad quos redarguendos sapiens usus est verbis, quae retulimus. 3 Λrgumentatur secundo s. August. ex locis Scriptum, in quibus aliquid praecipitur, Ac quibus mandata sua custodiri iubet Deus. Quomodo autem iubet, inquit, S. Augustin non eli liberama atrium. Quo loco praecipue vrget illa loca, in quibus exigitur actus volendi aut nolendi, quale est illud ad Rom Q.Nolite conor mars hvic faculo,
de Noli vincia malo: Noli negligere gratiam Dei. Nam Pti opus voluntatis exigitur . ut ait S. Auguit. Saris demonstratur liberam arbitrium. Tertio
argumentatur ab exhortationibus , quae sunt in diu inis literis, pricipue ex illit verbis 2.Corinfi. Rogamus ne in vacuum gratiam Deιββιpiaris.
Vt quid eos rogat , inquit Sanct. August. d. gratiam fi susceperunt, πρωρνιamperderent Poluntatem, cum aliquid secundum Deum homo νperatur. non alienet hoc a propria votistate. Quibus
fgnificare voluit Sanct Doctor, non solum in aliis rebus humanis , & ciuilibus sed etiam in operibus pietatis, quae per gratiam fiunt, esse v- sum libertatis, di modum operandi line necesistate. . In cuius rei confirmationem optima sunt ver ba S. Pauli ad Philemonem , ubi ut rationem redderet, eur illo inconsulto noluerit eius seruum detinere: Sine consilis tu . inquit, nihil volui facere. me veluti ex nece ita te estet bonum tuam, sed Foluntarium, aut ex voluntate, ut legit S. August.
Alia plura in eonfirmationem huius Catholiticae vetitatis adducunt P. Molin. in hoc articu an aliM.Part. D. TA
lo,disp. L&Cardinalis Bellam. lib. q. de gratia, & libero arbitrio, de lib. 1. 1 cap. is. Be lib. s.
cap. p. De iis igitur rebus contingentibus, quae procedunt ex libertate, est pniens controuerit an,& qua ratione cognolcantur a Deo,antequam fiant, atque in tempore existant. DI spvTAvio XL.
Αi certa ratione natura Ii demonstrari possit Deum cognostre sutura contingentia, antequam fiant. De fide eis Deum cogusere futura contingentia,ct ratione naturali demonstratur.
p. . ens cias ut hors circa veritatem propositionum de futuris contingentibus. Cap. a. incens t ristoteus expenditur. Cap. . α---am interpretario Aristotelis impugnatum C A v v T I.
De fide eLI , Deum cognsere futura comtingentia, or ratione naturati δε- monstratur. mino fide Catholici certum est, Deum tcognoscere res suturas contingenter,atque adeo hoe veluti esse proprium diuinitatis, id enim significant verba illa Isai. I. annuultate nobis, qua perustra suntio dicemus, qllia Daje tis. Mais nisella etiam sunt verba illa Psal. i 38. Intellexisti
cogitationes meas de Iove, ct omnes vias meas pra-
vidisti, O Paulo post, Comouistin omnia nouissim , ct antiqua. An vero certa haec veritas ratione aliqua naturali demonitretur, dubium est. Nam Atili. Iib. I. de interpretatione c. 8. docere videtur non esse in iis rebus futuris contingentibus determinatam veritatem, secundum quam intelligi posis int, ex quo efficitur ne in Deo qui dem posse esse scientiam harum rerum, antequam fian: Quae videtur esse lententia Ciceronis1 Lib. de diuinatione post initium; ubi: Ne in Deum, inquit, cadere videtur risiciat quid casus tarum sit em cit certe illud erat si certe exemerinulla fortuna est Quam illi sententiam tribuit S August. lib. s. de ciuitate cap. 9. quorum Philosophorum sententia argumento esse potest, non posse naturali demonstratione ostendi esse in Deo cognitionem suturorum contingentium: Cui sententiae aliquantum fauent Nominales, dum docent non posse 1 nobis certam rationem adduci, qua explicemus, quomodo Deus euidenter haec futura cognoscat Huiusmodi sunt OΚam in s. distinct. 33. quaestion. I. non longe a fine. Gregor. quaest. a. Gabriel quaest. I.
218쪽
, Dicendum est non solum ex fide, St testim ni is Scripturet,sed etiam naturali ratione ostendi posse Deum certam habere scientiam omnium suturorum contingentium , intequm fiant. Ratio autem sumenda est ex veritate, quam sutura contingentia etiam in ratione entis futuri habeant, formari autem potest in hunc modum. Quidquid habet rationem intis intelligibili certo a Deo cognoscitur;omnis γnim ratio entis intelligibilis est tilis per habitudinem ad intellectum aliquem, a quo possit intelligi, ac proinde maxime per habitudinem ad intellectum diuinum, in quo est persectinima, di infinita virtus intelligendi omnia, quae sunt
intelligibilia: futura autem contingentia, etiam antequam fiant, habent rationem entis intelligibilis ergo antequam existant, a Deo cogno
3 Quod autem in iisTebus, antequam exlisant, sit ratio entis intelligibilis sub ratione futuri, Probatur, quia.omne ia quod vere enuntiari poteti,tabet rationem eatis intelligibilia; neque enim enunclari aliquid potest vete, nis perveram intellectionem: res autem contingentes, tuam antequam existans, vere enunciari ponsunimam veritas enunciationis posita est in conformitate illius eum taenuntiata, de lignificata; cum autem enuntiatur futurum aliquid, verbi
gratia, post duos dies, quod post eosdem duos
dies euenit, conformitas plane eli inter enunti tionem, Zc rei eventum i ergo enuntiationes,
quibus die tui sutura res contingentes, quae postea re ipsa eueniunt, veritatem habent enunciationis. Minor propositio, in qua est momentum huius rationis, videtur nota ex terminis;
quod scillaei consormitas sit assimationis cum redicta, si quis praedieat aliquid esse futurum post duos dies , atque illud eueniat re ipsa. A posteriori atatem ostenditur; si enim post huiusmodi praedictionem cernatur aliquid eueniare, sicut praedictum fuerat, dicimus vulgo vere dixisse illum , qui phaedixit rem talem suturam post duos dies; impossibile autem est, ut
nunc tar Verbum temporis praeteriti dicamus vere praedixisse illum, qui testi suturum esseruit, quin tempore, in quosvit prς siens assimatio, vera sumit enunciatio. Secundo id ipsum eonstata simili, nam muneiatio, qua die imus aliquid filisse, vere est consormis rei significatae, si il-ulait tempore praeterito, in quo dieitur fuisse remo enunciatio illa, qua dicitur res sutura post duos dies, conformis est rei fgnificatae, quae post duos dies eontingenter est praesens, possunt
igitur res contingentes vere assirmari futurae, antequam existant, quare vere habent rationem entis intelligibilis secundum rationem suturi , ac proinde Deo certo cognoscunis
tur , antequam existant. Hanc rationem tradidit Scotus in x. dis 39. q. ode cre
' Secunda alia ratio reddi potest ex immutabilitate cognitionis diuinae , quia muta tur
Dei scientia , atque eius intrinlata perfinio,
si in tempore Deus cognosceret res praesentes
aut praeteritas, quas ab aeterno non cognouisset futuras. Consequens autem esse fessum etiam lumine naturali cognoscitur. Haee tamen ratio sine praecedenti, qua demonstratur veritas entis futuri contingentis , antequam existat, non est satis firma : si enim res contingentes non haberent rationem entis intelligibilisante earum existemiam, nulla sequeretur intrinseca mutatio diuinae scientiae, quamuis denuo Deus intelligetet res existentes, quas non cognouisset suturas , nam id totum eontingeret ex muta tione obiecti, quod in tempore inciperet esse intelligibile , eum antea intelligi non posset: nam sicut perfectioni scientiae Dei necessariae nihil fuit additum ex veritate entis futuri, quam res nune praesentes ab aeterno habuerunt: ira nihil opus esset addere diuinae sapientiae, videnuo intelligeret res existentes , si ante existet tiam praetentem non fuisset intelligibilis raticientis futuri; polito tamen, quod clecti res comtingentes , antequam existant, sit ratio emisis telligibilis suturi, quod in prima ratione d monstratum est, ex immutabilitate diuinae sapientiae demonstratur, Deum non tantum p tuisse intelligere res coni sentes, sed etiam reipsa eas ab aeterno intellexisse.
CIrca rationem autem dubitandi initio p- ssitam controuersia est, an in propositioni nibus de suturis contingentibus sit veritas de terminata, praesertim lecundum doctrinam Mrist. qui ut retulimus, ait Necesse Putem esse
inquit, alteri di cree distincte neces est et, quod adducit ad confirmandum id , quod dixerat initio capitis, licet in propositionibus temporis praesentis, aut praeteriti, necessarium sit, ut na pars contradictionis, determinate loquendo sit vera; in singularibus autem, inquit, & futuris non similiter. Quo significare videret in iis proinpositionibus opus non esse, ut una pars contradictionis determinate accepta habeat veritatem. Quam opinione secutus est Catherinus opuscuta de veritate enuntiationis, atque ait eandem eta Aristot. lententiam. Sunt etiam multi, qui hac ratione Aristotelem interpretentur, quamulis ipsi contrariam sequantur sementiam.
In haς te obleutius est quid Arist. senserit, squam res ipsa. Pro intelligentia notandum A, veritatem in propositione temporis suturi dupliciter posse eonsiderati; vno modo secum dum praesentem natum rerum iam factarum,
id est, consideratis iis, quae iam facta tundi, alio
autem modo solum Iecundum euentum futurum, a que secundum eonformitatem enuntia
tionis cum e, quae post enuntiationem euenit.
219쪽
Quo posito dicendum est in propositioni a
singulatibus de suturo contingenti secundum
statum rerum iam factarum non esse veritatemant falsitatem, sed solum propositionem distinctam copulatim acceptam, qua aliquid dicitur, fore aut nonsore, esse veram; neutram tamen illius partem determinate aeceptam praedicta ratione habere veritatem secundum statum reis tum iam factatum, sue illae accipiantur secundum essentiam , siue secundum existentiam. Probatur haec propositio ratione tradita ab Aristotele, quoniam haee contingentia , ant quam actu sint, aeque possunt esse, L non esse, atque eorum causa omnino est indifferens ad Vtramque partem contradictionis: ergo spectata natura, atque existentia actuali rerum iam δε-ctarum , non est veritas in altera parte contradictionis determinate accepta. in propositione tamen disiuncta, in qua utraque pars copulate lumitur, & consule, necessarici etiam hac ratione est veritas, nempe ex ipsa rei natura, nam licet potestas voluntatis sit indisserens ad utramque Dartem determinate acceptam; est tamen deteris minata & necessitata ad partem amrmativam, aut negatiuam eonfuse acceptam e nam potestas voluntatis solum extenditur ad partem assimatiuam , aut negatiuam, nec potest esse causa aliis cuius, quod non tontineatur in altera parte contradictionis. Dicendum est secundo in propos tionibus singularibus contingentibus temporis suturi, etiams altera pars contradictionis sumatur, d
terminate esse veritatem secundum confornaationem cum suturo euentu. Priorem partem
huius propositionis, nempe in altera parte contradictionis determinate aecepta esse veritatem , docent vere omnes Theologi in i dis. 38.
S. Bonavent. artic. a. quaest. l. Ricard. Irti c. I.
quaest. 3. Ocham Cregor. Gabriel,& Maior eadem distinctione , quaest. r. Mot. dis 39.
quaest. I. Capreol. quaest. etiam s. solus in cap. 9.
Epistolae ad Romanos p. 3. Cordubensis lib. a. quaest. s s. dub. r. P. VaR in hoc artic. dis 66.
cap. 2.D. sua reZ lib. I.de scientiaDei, cap. etiam r.
Probatur primo haec sententia firmissima ratio. ne ex praedictionibus Prophetarum , a quibus
multae res sngulares contingentes praedictae fuerunt, quoci seri non potuit sine veritate pro positionum , quibus affirmarunt tales res esse futuras : igitur in altera parte contradictionis, verbi gratia, assimatiua determinata est veritas , etiamsi si singularis de suturo contingenti.
Respondent Authores contrarii, esse quidem
an iis propostionibui veritatem : illam tamen accipi ex praesentia aterna rerum contingentium in aeternitate, non autem esse in illis verutatem , praea ise loquendo, per habitudinem ad
rem futuram, ut sutura est. Haec tamen re Onio refellitu r encaciter primo, quia ut dicemus, res nullam habent aeternam prassentiam ac rea em m aeternitate , ut ex tali praesentia veritas
iri po4sit. Secundo quia licet res haberent hu-
iusmodi praesentiam, dici tamen non potest veritatem alicuius propositionis determinatae ori ti ex tali praesentia in aeternitate : prior enim es set ratio entis futuri seeundum partes durati
nis creatae, quam praesentia in aeternitate : nam eum aeternitas ex se sit indifferens, ut possi continete omnia, quod contineat potius unana rem quam aliam , id est, alteram partem crant radictionis determinatam potius, quam oppostam: nequit oriri ex sola aeternitate, quae aeque poteli Vtramque partem continere. Quare io oriri debet ex eo quod una potius , quam altera sutura sit: igitur in propositionibus, quibus res singilla res contingentes dicuntur futurae, veritas et tin- dependens a presentia rerum in aeternitate , nempe secundum conformitatem cum euentu
Praeterea etiam id ipsum eonfirmatur ratione snaturali,qua ex consormitate propositionis cum se dicta superius ollendimus res continpentes esse intelligibiles secundum rationem entis suis tuti antequam existant.
illum non errasse contra secunda in hane
conclusionem , quae ex principiis nostrae fidei
colligitur , sed solum voluisse significare id
quod diximus in prima conclusione. Nam in eo cap 8. lib. a. de interpretatione, dum prohat non esse veritatem in altera contingenti propositione determinata , eo quod multa fiant continenter , quae possunt feri, & non fiet ij hoc pro- at primo a consultationibus, secundo , quia multa non sunt, quae fieri possent; hoe verti ait exemplo seti manifestum, nam vestimentum hoc possibile est scindi, sed non scindetur. sed pseus eonteretur; in quo exemplo putauit Arist.
esse veritatem, nam ex illo probare volu it multa poste fieri, quae non fiunt hoc autem exemplum includit propositionem singularem contingentem determinate acceptam. Quapropter sibi ipsi aduersaretur Arist. si vellet in ecie docere nulla ratione esse veritatem in altera patre contradictionis contingentis determinata. Plaeterea lib. 4. Netaph cap . textu a . ait inter contradictionem non posse esse aliquod medium, quia quicunque dieit esse aut non esse , verum dicit, aut mentitur. Quae verba explicari nequeunt copulate , nam hae ratione qui copulate di cit aliquid esse, aut non esse re, aut non te, necessario dicit verum , ut Arist. ait i. de interpretatione cap. 8. & per se patet e loco autem citato dixit eum , qui assimat es a aut non esse , necessario dicere verum. , aut mentirit ergo ea verba intelligenda sunt de qualibet parte contradictionis; ac proinde non est sententia Arist. in prophstione singulati sutuli
contingenti, determinata non esse veritatem,
sed solummodo non esse veritatem seeundum
220쪽
statum rerum iam sectarum, nec secundum ea rum essentias. 11 Cicero autem deceptus suisse videtur, quod non agnouerit aliam esse posse veritatem in huiusmodi propolitionibus, quam exstat uterum iam factarum, in eo enim lib. 2. de diuinatione non longe ab initio probat esse non posse scientiam rerum contingenter futurarum, quia nihil habent rationis,quare suturae lint; & paulo inserius , quia in nulla rerum natura mest illas esse
suturas. Contra vero ait aliarum rerum suturarum, quae per Astrologiam sciuntur, scientiam esse polle, quia iam est aliqua ratio,quare futurae sint. II ene est tamen quod Cicero in eo libro nihil definite ait: nam initio secundi libri, cum disputationem exorditur: Sic. inquit, dicendum est mihi ad ea, qua sunt a te iacta. sed ιυ mhil ut af
φρ di Mens. Aristoteles autem ita negauit hanc rationem veritatis, ut plane etiam affirmarit esse in iis propositionibus determinatis veritatem le-cundum euentum suturum , atque secundum consormitatem enunciationis cum re, quae postea euenit.
ILlum voluisse negare vetitatem determinatam, aut necessariam; sed eorum interpretatio contraria est verbis Aristot. qui concludit propterea non esse veritatem in alterutra parte conis tradictionis in futuris contingentibus, quia si queretur inde fieri omnia necessario, quod contrarium putat lumini naturali ; peteret autem
principium, atque idem per idem probaret, ssolum concludere voluis et in alterutra parte contradictionis contingentis non esse necessariam veritatem; potius igitur dicendum est probare illum voluiste non esse in alterutra parte veritatem secundum naturam , aut statum re- tum factarum.13 Circa eundem Arist. sensiam notandum eli ais liquos Doctores, ita Aristotelem interpretari, ut licet negauerit in propositionibus singularibus suturi contingentis determinatis esse verita tem,le falsitatem, affirmauerit tamen in propositionibus uniuersalibus, quae habent subiectum commune, esse veritatem, & falsitatem in utraque parte contradictionis determinata. Quod probandum non est, nam licet Aristot. initio illius cap. 8. dum negat, in propositionibus continge utibus determinatis esse veritatem, solum meminerit propositionum singularium 1 inde tamen non licet colligere voluisse Aristotelem affirmare in propositionibus, quae habent subisiectum commune, esse veritatem,sed potius colligi debet oppositum. Nam propositio uniue salis suturi contingentis nil aliud est , quam quaedam collectio singularium, ita ut ex verita-
te propositionis uniuersalis recte inseratur veri tas in lingularibus, sicut ex affirmatione particulari per descensum disiunctivum insertur veritas alicuius singularis determinati. Quam necesse est, ut in hac re idem sit iudicium proposi-sitionum singularium & uniuersalium; ut sicut in propositione uniuersali determinata est veritas, aut salsitas: ita etiam esse debeat in omnibus, aut aliquibus propositionibus singularibus etiam determinatis. Totum hoc plane videtur colligi ex verbis I Aristotelis circa medium eap. cum enim dixisset initio in propositionibus temporis praesentis, Ac
praeteriti in utraque parte contradictionis deteriminatam esse veritatem aut falsitatem, secus autem in lingularibus suturi contingentis, atqu hoc confirmasset ex abIurdis, quae sequvnnir ex opposita sententia concluditi Hac igitur sint ab--rda, ct alia bui modi si necesse est tam tu viri an salibin, quam in Mularibin adteram esse veram aDteram aatem falsam. Putauit ergo idem esse iudicium in utrisque, meminit autem initi capitis solum propositionum singularium , nam ex
iis per ascensum colligendum in quid sit sentiendum de propositionibus particularibus, &uniuersalibus. Neque contra hoc est quod dixerat cap. 6. semper in contradictionibus uniuersalibus alteram partem esse veram, tunc enim si
tum loquitur de propositionibus temporis προ sentis, aut praeteriti; statim enim ait eandemptorIus conditionem esse in singularibus, quod necessario intelligendum est de propositionibus singularibus temporis praesentis aut praeteriti, quandoquidem de iis propositionibus agit cap. 8atque docet in illis aliter eontingere, hoc est in
illis determinatis non esse veritatem secundum statum rerum factarum. DI spvYATro XLI.
An Deus habeat scientiam futurorum ex eorum reali, & aeterna praesentia
Notationes pro maiori intelligentia quasio.
ms. p. . Prima opinio. p. a. Secunda opinio. p. 34Tertia se vera opinio. Cap. . Probatur ex Patribus vera sententia.
Probatur ratione vera sententia. pin. Secunda pars verasmentia. Capori Tertiapars vera fientemia. CV.S. rgumentorumsistis. Cap. 9. Obiectioniam exScriptura erasit obviam.