장음표시 사용
231쪽
'praedeteravi retur ad operandum: neque vero volutas tunc habet aliquam potestatem acquirendi, atque habendi talem praedeterm nati nem prima causa, quae est totale principium eius determinationis , si huiusmodi praedeterminatio necessaria est oluntati ad operan dum circa quodlibet obiectum sibi propositum fatendum enim est voluntatem non habere susfriens operandi prineipium quotiescunque e rei tali praedeterminatione, hoc est, quotiescunque re ipsa non operatur. Explieari autem potest hkc rahio, aram ex eo quod prima cogitatio si neeessariavoluntati ad operandum, quoties non est talis eositatio, voluntas non habet sussciens operandi principiti, quia non potest habere facultatem acquirendi imam eo lationem, qui est neeessaria ad iberam omnem operationem circa tale obiectu ergo s praedeterminatio inhaerens in voluntate est im neeessaria ad omnem operationem, quoties voluntas earet ea motione, earet facultate
illa acquirendi, ae proinde earet susscienti principio operationis, quia non potest aliquid op
xari ad habendam talem praedeterminatione , quae nee inaria dieitur ad omnem ipsus eon sensum, consequens autem qualest, per se est manifestum. Seeunda ratio a pHori sumitur ex natura luxs Bertatis, & indifferentia voluntatis, quam S. Tho. indicauit loco eitato, sormari autem p tes hac ratione. Cum voluntas post obiectum sibi propos tum possit per concursum naturalem esseere opera naturalia, saltem indifferentia aut mala, aperte sequitur post propositum voluntati obiectum, doncursum necessarium primat causae esse illi naturaliter debitum, saltem ad Opera naturalia:sed post propos tum voluntari obiectum se, ratione eonuenientis , &Ei se nuenientis, ut amari, aut odio haberi poc iti praedeterminatio a prima causi in alterutra partem non potest illi esse naturaliter debitare go talis praedeterminatio creata in voluntate noen illi neeessaria ad essetenda opera naturalia. Midor prlabatur, quia voluntas est principium ad operandum indifferens, atque naturaliter habet liherratem cotrarietatis, & eontradictionis quoad exercitium, per quam libertatem, il proponatur Obiectum sed ratione conueni
Entis, Ob qilani amari possit; aut sub ratione disconuenientis, aut disicilis in asse tione, potest illud amare. aut odisse, aut certe suspendere a tum, ut pes intellectum quasi per eonsiliationem magis expendantur rationes eo enientis
aut discouenientis; voluntati autem hae ratione libine post propositum obiectum subratio neconuenienti aut disco uenientis non potest deberi naturaliter praedeterminatio magis in v-cam quaan in alteram partem, cum in utramq; possit inclinari. aut certe dolnere influxum; nulIa enim potest esse ratio, ob quain debeatur de
triminatio antecedens potius in unam, quam in alteram partem contrarietatis, aut contradi-
tati necessaria ad opera naturalia, quia, ut dixi, motio primae ctu est sufficiens ad opera natu ratia , ae proinde quaelibet motio necessaria ad eadem opera post propos tum voluntati obi ct 4m naturalitet isti debetur. . Aliae risiones sumi possunt ab aliis absurdis, uia sequitur, voluntatem non operari libere,s semper per talem operatu rae determinationem, & quia esseatius trahctetur voluntas per hae praedeterminationem ad malum, q uam per concupiscentia appetitus sensiti i& qui Con-eil. Tradent. ses. s.cap. G definiuit liberum arbitrium a Deo motum ad opera pietatis posse disi sentire: quas irationes fusius explicabimus,dum agemu Ide operibus pietatis, & de gratia necessitia ad huiusmodi opera.nune enim satis ex dictis patet, voluntatem ex vi necessariae subordinationis, qua primae causae in operando subordinatur , non indigere motione aliqua errata antecedenti, in qua praecognosci possit con sensus, effectusque ab ipsi contingenter suturis C A p v et Ritagduo istum fundamentum, infirmaturi
Uod autem adducitur ex Sanct. Th.& ali quibus Theologis voluntatem non posse Operari, nis determinetur a Deo, nullius momenti est, id enim tommode intelligitus de dedi terminatione non quidem antecedenti sed eo comitanti, atque identiscata eum consensu voluntatis. per quem ipsa sedetereunate quae determinatio, cum stens erratum, non potest ecie a sola voluntate, sed dependere etiam debet a causa prima, non minus quam quaelibet alia Operatio voluntatis . de qua determinatione S. Th.& asi explicandi sunt, quti asterunt huiusmodi effectus contingentes in causa videri non posse; possent autem in prideterminatione v luntatis pretcognosci, qua ratione manifessum est non esse contradictionem in dictis S. Tho. Cum enim ait voluntatem moueri a prima cauti,& non determinari,de determinatione in tetiligendus est antecedenti, atque inhaeret te in voluntate, ut operetur; cum vero ait voluntate,
quia estres creata, Eon posse operari, nisi determinpur ab aliquo extrinseco, intelligi debet de
determinatione concomitanti, atque ἱdentqgacata cum consensu voluntatis: hoc enim est dicerimen inter voluntatem diuinam,& creatam,
quod haec non possiesse principium sum determinationis, quin eadem ceterminatio dependeat a prima musa, illa vero ex se, & per se sit tota ale principium suae determinationis, quia non iindiget motione alterius rauci, ut determi
Ad rationem autem oppostae sententiae respofidetur, sus ordinationem voluntatis in ciperando postam non esse in dependentia actsis volutatis a pricedenti aliqua determinatio ite in
232쪽
ipsa inhaerente, sed in dependentia immediata ab ipsa prima causa, qus, ut sali. asserit 3.part.
q. Io I. a. 9.in corpore, est causa rationis uniuersalis essendi ab alio, qu est prima ratio, atq; v-
niuersalissima in qualibet re creata: eum enim dus causet concurrunt ad unum effectum reaialem, atque influxus unius est necessarius ob aliquam rationem istiorem S uniuersaliorem inclusam in effectu, alia causa dicitur subordinari illi; in qualibet autein re creata, ratio entis ab alio postulat concursum causς prim , no autem
alicuius must creatς determinate sumpti, quare quilibet eausa creata in operando subordunatur causς prim g , cuius influxus necessarius est ad primam rationem quidditativa essectus, ac propterea eausa prima dicitur secundum rationem prius operari, atque hoe sensu mouere causam secundam ad operandum, quia influit in primam, & uniuersaliorem partem effectus,taquam principium ad illum nec arium. cum tamen influxus agentis ereati necessarius his sit. Quod autem adclucitur ex S.I h.ibidem, hem, causas ereatas ad operandum applicari a causa
prima, non significat a causa prima pr determi nari illas, sed a causa prima inter se coniungi ad Operandum;id enim proprie verbum applicandi signis eat; necesse est enim, ut causa creata saltem eum causa finali, aut cum causa materiali coniungatur, ut eum illis operetur, qui coniu-etio in eausam primam necessario referri debet. non tamen propterea decessaria est praedeterminatio intrinseca in voluntate, quam praedeterminationem recentiores aliqui per vocent
applicationis signis eant. DI spvT Tio XLIII. An Deus sutura contingentia cognoscat in Iibera.& aeterna determinatione suae voluntatis. Decretum De versetur tina res faciendas in indiuiduo.CV.I. Prima pars verae sententia. Cap. 2. Inris duplex. CV 3. Secunda pars verasententia. p. q. C A P v T LDetratum Dei versatur Hrea resoriendas in individuo. LIcet ostensum iam sit, sutura contingentiano cognosci a Deo in aliqua pi determinatione in volutateinhqrente,qua volutas creata
intrinsece determinetur ad operandii. Russtio tamen esse potest, an saltem cognoscantur in l-
terna Dei determinatione & pr finitione, hoc est in decreto voluntatis diuinae quo ab aππ-
no Deus statuerit omnia , & singula. quae in tempore sutura sunt. In qua quaestione ponendum est tanquam certum, Deiura ab aeterno
statuisse omnia. N singula. quae in tempore fiunt non solum aliqua generali & confusa voluntate 'coneurrendi cum causis secundum earpinexu gentiam, sed etiam voluntate culiari rubia ad singula in indiuiduo sicut in tempore sui. Hic propositionem docet S. Tho. in hac q.ar. .ad l. N lib. . sententiarum ad Hannibalduin iis . a. q. in quem sensum S. Ambroslib. de fide adGr
Nir.interpreuntur illudIsai. 3Ipecu,questa sunt, secundum lectionem o. Interpretum ,
uia se Deus ab aeterno disposuit singula, quae
uni in tempore. Et s.c rcg. lib. I 2. mors.cap.
r. dum interpretatur illud Iob. 14. Coni in u
quit, qua in hoc mundos I ab hominibus, a que occulis Der consitis esseramur , num Deus cunctas quatuν praescires ante secuti decretiat, qualiter per
sola dissonantur. Et qui 3em de operibus semtatis. qua si uniper gratiam Christi. id testatuis Paul ad Ephes. r. Creati, inquit. simus ιη ortisti , hoe est virtute meritorum Christi , In
per abus boni qua praepanruit Deus, ra m actis ambiae
Ratio autem est ex s. Fulgent. loco citato. quia Deus omnia ab sterno disposuit, scut illa in tempore operatur; quare scut sngula in in diuiduo. etiam quatenus indiuidua, S sngularia sunt, ortum habent a diuina potentia; ira etiam in sngulari , di indiuiduo ab aeterno sunt obiecta voluntatis disinoe: liberum enim decretum voluntatis Dei nihil aliud dieit, quam Dei voluntatis persectionem necessariam eum
terminatione contingenti ad creaturas; haec amtem terminatio non potest mon esse ad croat
ras sngulares, di indiuiduas, quae quatenus habent entitatem sngularc m, oriuntur a diuina voluntate. Quare verissimum est quod dirit RFulgent. Deum ab aeterno disposuisse singula. scut ea in tempore operatur, neq;vlli sit Ilico logi, qui contrarium doceant: nam licet aliquis gniseent in Deo non esse voluntatem,qus ducitur atecedens, hoc est, quq est ex soloDeo arite pr scientiam exigentis causarum secudarum ei rea sngula in diuit sua; nulli sui tamen qDi non cocedant volu ntatem & prouidentiam pecti liciarem saltem cosequentem circa sngula, prout in indiuiduo sunt,qusvoluntas conscquens appes
latur quia esse in Deo intelligitur post prycieri
tiam exigentis causarum secundarum, mitiua
pro ratione natur & coniunctionis cum certis laus f treatis debeatur a causa prima concursust determinatus.&sngularis ad eertam S singulo tem operationem, per quam operantur. Quae distinetio voluntatis diuine notada est ad intelligendum sensum, quo Theologiam mant, alit negant esse in Deo peculiarem voluntatem et rca singula in indiuiduo prout sunt a musis secura
dis cum concursu musae primar.
Hoe posito findamento aliquorum sentem hiae
233쪽
tia est , Deum cognostere omnia futura contingentia in decreto terno sis voluntatis; quo decreuit futura esse illa, quae in tempore fiunt. Ita docuitRicard.i i. d.3 ar. r. Duran. qugst.3. num .9. Scol. d.39.quqst. I. g. Contra istam, & g. Viso de continetentia & alii Theologi recentiores, lcum Domi. Bann.in hoe articulo. Ratio autem lpro hac sententia videtur efficax . quia decret om Dei est in salsibilirer essicax, nee potest ab Vllo impediri quominus fiat id, quod Deus seri
decernit: hoe autem est satis, vi tale decretum non tantum si causa ecres veritatis obiecti vo-lici, sed etiam medium idoneum , ut in ipso res futura infallibiliter cognoscatur. C A p v T II. Prima pars vera sementiae. - Icendum est primo, decretum, seu deter
a minationem voluntatis diuinae esse quidem causam veritatis , quam habent futura contingentia, atque ex hac parte esse causam quasi remotam , ut sutura contingentia certo cognosci possint: non tamen esse medium aut rationem, in qua illa a Deo cognoscantur. Prior
pars huius conclusonis est per se manifesta. quia possibiles o se indisserentes sunt ut aetii existant , aut non existant, quare contin genter eonstituuntur in ratione entis suturi,
quod illis accidere non potest, nis ex determinatione voluntatis diu in si ste igitur determi
natio est causa saltem remota, cur certo cogno
scibiles snt res suturet, quatenus causa est, ut habeant rationem entis suturi, secundum quam . possunt cognosci. Posterior vero pars sonclusonis probanda
est ratione, quam adduximus a. c. quia res futurae, secundum rationem entis suturi, non pocsunt cognosci in persectione intrinseca volitionis diuint , quia hse persectio non habet
connexionem necessariam cum re sutura ; eadem enim ratione effut hee perfectio in Deo, quamuis res creata non esset sutura.Neque vero possunt res suturae cognosci in terminatione illa ad creaturam illam, tanquam ad obiecitam . quae terminatio includitur in deereto di uinae volitionis, nam haec terminatio cxtrinseca denominatio est in diuina substantia. nec potest alia ratione cognosci, prout est in se, nisi quatenus cognoscitur actio, Λ causalitas, qua voluntas diuina in tempore est cilectura rcuiereatam, quae cognoscitur ut sutura: ergo illa terminatio diuinae volitionis ad rem creatam, non potest esse ratio cognoscendi eam esse sit turam; neque enim eo quod decrctum diuinae vosti nis Lit causa veritatis obiecti. est sus ciens ratim, ut sutura contingentia dicantur cognosci a Deo in tali decreto. Licet enim in corpore colorato qualitatri primae snt causa coloris , sucundum quem corpus est vis bile; noti
propterea dicuntur ratio ut corpus videatur, uia nec mouent, nec terminant potentiam viendi, ut seratur in rationem coloris: licet ergo Ar LI in Inrt. D. Th.
decretum diuinum ratio sive statis entis futuri, secundum quam futura contingentia cognoscuntur, non tamen propterea dici potest ratio ut illa cognoscantur, nam terminatio illa volititionis diuinae ad rem ereatam . neque mou t ox parte obiecti ad talem cognitionem. neque in obiectit ira prius coenoscibile , quam tutura caiisalitas, qlia est es scienda res errata, in qua causalitate posita est ratio illa terminationisvolitionis diuinae ad rem suturam , tanquam ad obiectum. Authoritate autem S.I ho.satis hoc confirmatur , nam cum s pius explicuerit rationem certitudinis, qua cognoscunturi Deo futura contingentia, illam nunquam retulit ad immobilitatem diu inm voluntatis, sed ad existcntiam,qua certo tempore futurum existit in se ipso. atque ad realem praesentiam qua codem tempore rex contingens coexistit diuinae aeternitati. C A p v τ III.
Isidiis duplex. K X dicti, igitur colliendum est, s sermo si de ἐλ illo medio. in quo Deus, tanquam in obiecto mouente instar spcelei impressς, cognoscit
sutura contingentia. Deum in sua essentia . tanquam in causa, cognoscere ros contingi sat omnes perinde, atque res necessarias. si autem sermo sit de aliqua ratione cognita. dicendum cst. Deum res contingentes cognoscere in carum entitate,&existentia, atque reali prasin tia in aeternitate quam habent,dum existunt i in sua duratione; eum enim ratio entis suturi, aut existentis, atque aliquando realiter prisentis in aternitate, secundum se si uere enuntiabilis.
atq; intelligibilis, atque in diuina substantia sit infinita perfectio scientiς ad cognoscendam
Dinncm veritatem,quq ad ipsa in tanquam esse
Ons pertineat, non necesse est aliquam aliam ratione in assis nare scientis diuini cito sutura contingentia. nam persectio diuini sapiet te est idonea ad cognoscendum cum euideutia, & certitudine omne, quod habet vetitatem intestigi bilem, qualem sine dubio habent res omnes contingcntes, ut Ostendimus supra. Vt aute in intelligatur , quomodo ex parte Tobiecti in rebus contingentibus, non solum ratio existentis. qua obicctum est aliquando in seipso, sed etiam rc alis pr lentia in ηterraitate il
lius concurrat, vires contingens si terminus,
dentis. Notandum est,cognitionem;ntuitiuam duplieem sepose, nempe comprehensuam. Nnon coprehensiva. Cognitio intuitiua prehensiva secundum ratione intuitionis,illa est, qnsi solum murineti istentia,atq;duratione rei. sed etia in omnem ratione, q per se pertinet ad existentiam obiecti cogniti: inter quas rationes numerari potest realis prisentia , qua res ex iastens est pessens alicui aberi , pr sertim a tem substanti; intelligentis. N persectioni in ites lectionis , qua res in sua existentia cognos ins s citur.
234쪽
citur. Id vero a posteriori probatur ex cognitione Angelorum, quia realis praesentia rerum contingentium eum ipsorum substantia. est conditio necessaria ex parte obteicti, ut res contingentes ab illis cognoscantur ergci realis praesentia rei contingentis cum substantia intelligente, pertinere potest ad rationem obiecti cognitionis intuitiuae ae proinde non erit cognitio intuitiua persecta, hoc est, comprehensiva in ratione intuitionis. nisi per illam. praeter existentiam obiecti cognoscatur habitudo ad praesentiam rei in lectae eum intelligente, aut
habitudo distantiae,qua secundum durationem distat res intellecta a substantia intellige te. Praeterea de praesentia rerum in aeternitate est peculiaris ratio, quia haec praesentia passio quaedam est cuiusq; rei existentis, quare actualis existetia
exercita in creaturano cognoscitur coprehensue sine praesentia reati,qua res existens est praesens in aeternitate,dum in sua duratione existit. Alia vero esse potest cognitio intuitiua, non comprehensiva in ratione intuitionis:ea autem est, quae immediate terminatur ad existentiam biecti, quatenus exissens est, ad quam rationem cognitionis intuitiua non est necesse ut
obiectum intelligenti obijciatur secundum realitatem praesentiae in aeternitate; cum lainen eo
compidum ratione intuitionis, intelligi debet termi nata non soli1m ad actualem existentiati, obiecti. sed etiam ad coexistentiam, & realem praesentiam eiusdem in aeternitate, secus enim non cognosceretur res cxissens secundum illam habitudinem , qua eomparatur ad substantiam ipsam intelligentem. Hre vero ratio est cili qua S. Tholaum explicat diuinae scientiar certitudinem circa res contingentes, interdum est scientiam Dei terminari ad res contingetes, quatenus
sunt in actu in se , aut quatenus sint realiter praesentes in aeternitate; licet enim duae sint di stinctae huiusmodi rationes obiectivae: sunt tamen in se connexae,& necessariae ex parte Obiecti ad persectam rationem cognitionis intuiti Nae; ex hoe enim quod res aliquando existat iri se ipsa, quod est satis ad rationem cognitionis
intuitiuae, ritur necessaria pr sentia rei cum di-ilina substantia intelligente, quae est ratio obiectiva necessaria, saltem ad notitiam in ratione intuitionis comprehensuam.
Ex hae vero doctrina colligit S.Tho. inter se
congruere certitudinem diuinae scientiae, &co tingentiam rerum suturarum , qui est scopus huius disputationis. Id aute probatur, quia res, prout existes in se ipsa, quantumuis libere procedat a sua causa, in se tamen, quatenus certo quodam die existit, habet ese determinatum, atque necessarium ex suppostione illa contingente, necessitate, qua omne, quod est, necessario est, ae proinde seeundum talem consequentem necessitatem esse potest obiectum certae, &euidentis cognitionis; res autem contingentes,
quae libere procedunt a suis causis. Deo obijciuntur, quatenus quodam certo tempore exi-
stunt in seipssi ergo ea ratione possint obitet
cognitioni certae N ividenti, neque ipsarum contingentia potest aliquid derogare certitudini cognitionis qua intelliguntur. Ob eandem rationem certitudo, & euidentia eognitionis diuinae nihil potest derogare contingentiae r rum, quia sertur in illas, quatenus sunt acta itise, di praesentes in aeternitate, repraesentando illarum prasentiam , atque ordine causa litaris praesupponendo modum, quo procedunt a suis causis, ut existant praesentis in aeternitate. Quare hac certa scientia non potest impedire modum, quo res sunt contingenter, sed potitis itilia in praesupponit quare scientia diuini non in gis impedire potest contingentiam rerum, qua visus alicuius bominis impediat libertatem αcontingentiam, qua aliquis currit, dum illum
videt currentem, aut ambulantem.
Ad fundamentum . quod in secnnda parte Iohuius disputationis attulimns. neganda est minor; licet enim liberum Dei decretum sit in ALlibiliter essea et sui obiecti, id tamen non est si iis, ut iri decreto Dei videri possint uniuersa mmnia futura; med in cnim, in quo aliquid aliud
cognoscitur, aut debet mouere ex parte obiecti
instar species impressae, aut prius terminare coia Uitionem.quam cognoseatur illud aliud quod in ipso. tanquam in medio. ge eat cognosei; terminatio autem decreti liberi Dei ad rein si turam non est aliquid mouens instar spe2iei uri pressae ex parte obiecti, neque est obiectu prius intelligibile. quam sui uritio illius creaturae,qua per tale decretum immediate esseitur; ea enim terminatio extrinsecus est respectus in Deo,
quare a nullo est cognoscibilis pesus quam illa
creatura sutura, edi qu, immediate deiurnitur,&ideo herminario liberi decreti ad res suturas non potest esse medium prius cognitum,in quo omnes res suturae possint videri. rehensiva si secun-C A v v T
DIcendum tamen est ultimo. multa esse eOtingentia, quae cognosti a Deo possint eis to in libero decreto, ac determinatione suae v luntatis, etiam tanquam in obiecto prius ratione cognito, illa videlicet ante quoru effectione Deus essest alia, quae vult esse propter illa non tantum utcse possint, sed ut actu& ess cficitersnt.Ad probandam autem hanc conclusonem statuendum est, licet Deus non velit unu propter aliud, velle tamen unum esse propter aliud, ae proinde multa ad extra operari propter a
liud, hoc est, per operatione ordinata ad aliud. propter quod sunt scut propter finem. Hoedocet 8. Tho.art. s. q. s: N ex prineipiis nostrae Fidei est satis manifestum; interdum au C quaedam Operatur Deus propter alia,ut actu,& ess caciter snt, ita ut fieri non possit Deum operari illa, qua tanquam media operatur, quin s
235쪽
huatur illud. propter quod operatur. Id docet
ctum voluntatis , quo homo praeparatur ad patiam iustificantem , licet non habeat cum illa insallibilem eonnexionem, si consideretur prout est a libero arbitrio; s tamen eo Asderetur secundum quod est a Dcci mouente habere instilli bilem necessitatem comparatione eius, ad quod i Deo ordinatur , quia intentio, inquit, , Dei descere non potest, ac proinde gratiam iustifieantem in fallibiliter oriri ex perfecta prae paratione ad gratiam. i, Id vero ex esseacia diuinae voluntatis sepius docet s. August. ut dicemus ad quaest. s. r tici autem est, quia cum Deus aliquid escit, ut esse iter aliud sequatur, in illa effectione Dei voluntas intelligitur terminata , tanquam ad obiectum, non solum ad ia, quod habet ratio nem medii, sed etiam ad id , quod habet rationem siris, propter quem Deus vult esse id, quod prius & immediate operatur. Quare impossibile est a Deo , esse primam operationem effraciter ordinatam in alium snem, quin etiam sequatur idem snis. Exemplum esse potest in his , qui ex hoc mundo rapiuntur , ne malitia decipiantur , in quibus morbus peculiari Dei prouidentia immittitur, ut re ipsa moriantur . N donum perseuerantiae in illis eo in pleatur,iuxta illud e raptus in, ne malitia muris ret , oc. in quibus casibus sicileeonstat fidei non posse, ut Deus quas ex intentione talis fi nis medium operetur, quin sequatur talis sinis. Vtrum autem id Deus essciat in iis . quae non pendent ab aliquo intermedio , N libero con te su voluntatis, dicemus ad q. .aris. Ad prae sens autem institutum satis est id saltem contingere in sis , quae Deus operatur indepcndenter a libero consensu voluntatis. 13 Noe polito, concluso probatur, quia id quod est cum alio necessario connexum, atquee 2 se prius est intelligibile, quam illud, esse potest medium, in quo prius ratione cognito itilud aliud cognoscatur , nam & homines per distursum ex huiusmodi medici possunt id e gnoscere, quod est necessario conses uens; sed deeretum diuinae voluntatis infallibiliter est connexum cum suturitione sui obiecti , &est prius ex se intelligibile, quam idem obiectuna est futurum . quotiescunque a Deo prius sta- liquid alliud, tanquam medium ordinatum ad aliud ,tanquam ad finem: ergo,&e. Minor pro batur , quia terminatio diuini decreti ad ali- qtiem finem , ante effectionem eiusdem finis, potest desumi ex operatione illa , qua fit aliquid, ut deinde aliud essicaciter sequatur ; cum
enim diuina voluntas terminatur ad talem perationem antecedentem iam intelligitur terminari ad duo obiecta in fallibiliter futura, hoe est ad medium ex illo futurum i ergo in diuino
decreto terminato ad unum obiectum, ut sit aliud, potest certo, & infallibiliter cognosci ilia lud aliud esse futurum, quia ut dixit S.Thom.
Des 1uteuti. descere non potest. Ad hoc au-
tem intelligendum confert, quod docet idein I. a. q. 8. M.3. praesertim in responsone ad secundum, ubi QOndocunque, inquit, videtur ιο-
lor, eodem acta videtur lumen , non tamen e contra
Et ιtiter quandocunque quis vult ea que sivit ad
finem rati eodem actu Inem, non tamen e conuers.
Idem repetit in respohs ohe ad ultimum . in fine;iuxta cuius doctrinam in re praesenti facile intelligitur ex operatione illa antecedenti, qua Deus esticit aliquod medium. vi esseaciter sequatur finis , sumi extrinsecum respectum, quo diuina voluntas non solum terminetur ad idem inedium, sed etiam ad finem, vi in eodem deereto ita terminato, & prius intellecto, cognosti possit finis insallibiliter sinurus , quia di uinum decretum ad tale medium, atque idem medium, quatenus est quas termitiatio diuinae voluntatis ad finem, nequit esse,quin infallibiliter sequatur finis, quia voluntas Dei seu strari non potest. Atque haec de cognitione contingentium, quae absolute futura sunt. DIs P vT ATIO XLIV.
An Deus certo cognoscat futura contingentia conditio.
PrIma opinio RecenIiorum. Cap. I. V/risi masententia. Cap.3. Probatur ex veteri Testamento vera sin
IN hac controuersa sutura conditio nata illa
appes tantur, quae non enunciantur simplicitii sutura. sed sab conditione, nempe quod futura esserit, s certae quaedam conditiones anteeedentes ponerentur, inter quae sunt multa, quae nunquam sunt futura, quia re ipla conditiones ad illa requis tae non ponerentur; sutura autem essent, D illae eonditiones ponerentur. Hare vero sutura conditionata quaedam sunt neeessaria,& naturalia, quae scilicet per naturru.lem necessitatem orirentur ex conditionibus, si illae in executione ponerentur , quae sutura huiusmodi sunt,in quibus negatio consequentis nullo modo esse potest eum positione& veritate antecedentis , quale in hoc futurum. sSol nasceretur,dies esset. Alia autem eonditio S nalitae
236쪽
maliter situra sunt contingentia. quae se licet, si ponerentur conditioncs, quae in antecedenti exprimuntur , ex illis orirentur non ex necessitate naturae ipsus conditionis, sed per determinationem , N dcpcndentiam a voluntate
libara& indifferenti; quapropter huiusmodi
futura contingentia appellantur, non qui lcmex contingentia, & libertate illa , qua conditiones ponerentur , sed ex contingentia alia, perquam adhue positis conditionibus ex illis orirentur, cum possent non oriri. Huiusmodi autem sunt illa contingentia, quorui, negatio spectata natura conditionis esse posset cum eiusdem conditionis existentia: atque de his est prasi ias controuersia. In qua quidem eadem cst dissicultas, an in his futuris sit aliqua veritas. &ratio entis conditionaliter futuri , atque an in Deo si horum futurorum certa scientia; nam eum in confesso sit Deum certo cognoscere Omnem veritatem, necessario assirmandum est, sin his suturi si aliqua ratio veritatis entis conditionaliter futuri. Deum habere certam, S c- uidentem eorum scientiam: nam quod in Deo eorum scientia non sit,ex hoc tantum oriri potest. quod ea non habeant veritatem entis conditionaliter futuri, secundum quam a DcO
C A p v T II. Prima opinio Recentiorum. - Ecentiores Theologi non pauci affr- I mant in huiusmodi futuris nullam esse
vetitatem , ac proinde nullam ese in Deo eorum scientiam sed tantum causae eorum, atque maioris inclinationis caust in unam potius partem, quam in aliam , secundum quam altera
pars contradictionis iudicari probabiliter debeat, non quidem ab ipso Deo, in quo nulla mpinatio esse potest sed tantum a creaturis, in quibus impersectio opinionis , & formidinis esse potest. Probatur autem primo haec sententia , quia in diuinis litcris huiusmodi contin
gentia conditionata pridicuntur,cum particu la, Porte qua nota est ambiguitatis, & formidinis. Hier. 16.& Erec. r. Notistiιtrahere verbum, si forte audiant,cte. Et Matth. H. Si in Sodomis fuciae Dusent virtutes, quefactae sunt in te, forte maci sent. Quo loco ea particula, Arte, quae dubitationem indicat, non ponerentur. s obiecta illaeon ditionalia Deus, qui loquebatur, certo cognosceret. 3 secundo probatur ex Prospero, & Aligustino: nain prosper. epistola de reliquiis Pelagianae haeress, quae est apud Augustin.tomo 7.ante librum de praedestinatione Sanctorum , sententiam eontrariam, quae amrmat, in Deo esse eorum futurorum seientiam, videtur resutare, sciat errorem contrarium Fidei, dum enim refellit errorem Massiliensum, qui assirmabant, infantes, qui ante adultam aetatem moriuntur, damnari, aut saluari, reeipiendo, aut non reci
piendo Baptismum pro ratione operum, quaei acturi essent, si peruenirent ad maiorem aeta-.tem,co quod Deus praeuiderit, quid singuli e sint facturi, s diutius viverent. inquit, in hunc
nem Desstillic unt, xt quia praesita non Φxtant,s tura , qae non sunt Drara, con lagunt, Oκotio .ibsurditatis genree noη agendapras ira siretio prastra acta non sint. Quibus verbis errorem illum Prosper refutat. non solum quia rationem diuinae electi Cnis acciperent ex operibus eonditionaliter futuris, hoc est, s illi insantes diutius uiu rent . sed etiam ex novo, & distincto absurdo. quod illa diceremur alaeo pr.esciti sutura, si illaeon ditio imioris vitae pon ttir. Practerea s. August. lib. de praedestinatione qSanctorum, cap. q. dum resutat illum ipsaruer rem per c pistolam a Prosperi relatum, expendit vcrba illa Sapient. . . Raptus oti, ne malltra mutaret mirere vim eras. Atque in hunem dum scribit r Itot dictum eis. sckndum perscala huius vitae, non sectindam praesenturni Der. qui hoc praesciuit, quod futuris erat. non quod fruarti- Roul erat,id est, quod es morum i muttirum es at lariturus, ut tentationamsubtraherethr incerto, vox quodpeccatarus est. qtit missuras in tentati exonust. Quo loco S. Augustinus non solum est,in Iaco non suisse praescientiam illius futuri conditionati, quod re ipsa. hoc est , absolute futurum non sit; sed praeterea etiam sisnificat illud
esse incertum. vi indicant verba illa: Vt tentari a utrahererer incerto, eadem ration liti de bono persevcrantiae, cap. a 2. post mcd. x- prcsse ait, nulla esse in Dei praescientia merita,quq re ipsi sutura non sint; futura autem esental, his, qui ante adultam aetatem moriuntur. Idi repetit lib. a. de ori . anim. cap. Ir. Ox mentes igitur S. Augustinus non est in Deo prasiems tia rerum , quae non sunt absolute futurae: essent autem suturae . s certae conditionesti in existentia poncrentur , quin potius talium i futurorum conditio inuenta uidetur a Llagial nis, ut ex illa eluderent rationem, b quam qUi . busdam insantibus Bapti sinus conceditur,cum aliis negetur,&ob quam quibusdam potius nationibus praedicata cli lux Euangelica, non autem alijs Tertio, res contingentes, cum non possint scoanosci in suis eausis. solum possunt cognosci in seipss , quatenus sunt aliquid distinctum a causa; sutura autem contingentia, quae nuri quam absolute sunt futura , ncin habent aliquam entitatem a causa distinctam: igitur Ao-iusmodi contingentia conditionaliter futura certo cognosci non possunt. Quarta ratio a priori est, quia in huiusmodi εsituris conditionatis nulla est ratio veritatis. prsserti in ante actuale diuinum decretum, quo ab aeterno voluerit illa esse, s conditiones ponantur, quare esse obiecta non possunt diu iri seientis. Antecedens probatur,quia propositio conditionalis non potest habere veritatem si ne necessitate consequentiae, ut ait S. Thoria
237쪽
epust. 8. tract. de enunciatione, cap. vltimo, ubi Omnis, inquit, propoliis conditionatis reris es necessuriis. Illa enim particula, Si,in propositione laniscat eonnexioncm consequentis ex antecedenti, quae connexio esse non potest, si negatio consequentis esse possit cum postione an tecedentis; in omnibus autem suturis conditionatis, si contingentia snt comparatione conditionis. negatio consequentis esse potest cum existentia conditionis, quare in illis non est illa connexio, quae in propostione conditionalisgniscatur per particulam, Si, unde neque ipsa proposito vera esse potest, nam fgnificat in consequenti esse consequentiae necessitatem , qualis re ipsa non est
Contraria sententiavidetur certa, multa esse contingentia conditionata, quae in ratione entis sub conditione suturi veritatem habeant , ac proinde certo a Deo cognoscantur. Hanc sententiam ex instituto probat Thom. Stapleton ade. ii. Matth. circa illa verba; Si in Tyro O Sydom. & in c. s. epist. ad Rom. g. Detimalis dine, ubi contra Casuinum probat. esse in Deo hane scientiam, etiam ante decretum diui- voluntatis Alphons Mendoeta. in qu Ist. s. quod lib. 7. Franc. Zumel. disp. 8. praesertim conclus i. ubi Non es, inquit. tartim negare infulia
LbjIera Dei cognitionem contingentatim condition
torum. qu a luc, inquit, es sententi. S. sum mi. Eandem sententiam probant Cardin. Bellarm. tom. vlti. lib. de amissione gratiae, cap I7. in responsone ad primum argumentum Caluini. P. Cregor. Valent. in hac q. punct. 3. q. Seqvrtur secunda q. P. Molin. in hoc art. P. Fons lib. 6. Metaph. c. 2. q. q. sect. 8.&ς. P. Vasq. in hune a. d. 56. P.Suar. toto lib. a.de scientia Dei:&ante hos omnes Dominicus solus, hane sententia imita certam 3e communem in schola D. Th. arbitratus est, ut inter prima Dialectice rudimenta tradendam putauerit, lib. enim s. summus c. 8.lect.3.dum agit doeritate propositionis eonditionalis, explicat quasdam esse, in quibus ad veritatem solum requiratur dependentia consequentis ab antecedente, ita ut antecedens non ponatur sne consequenti, licet hoc non recte inseratur sne antecedenti, concludit autem esse plures huiusmodi pro postiones conditionales, de quarum veritate nobis non costat; solus autem Deus sciat an sint vers. an satis; in specie autem circa hane propositionem, Si riceris, dulor bi libram: silas. inquit, Deus sit, ans vicisses. δε- ῶ - tιιι tibrum,quem tamen non deda, quia non vi- .isi. Subitansit autem esse plures alias propositiones conditionales de praeterito, quarum v ritatem Detus cognoscat; inter quas numerat illam: Si tu prior m4ι occurrisses; EMUM tibi libram. Pocla autem autoritas huius manifestum
indicium est, sententiam, quam proposuimus . non solum sitisse in Sehos, Sancti Thoamae communem, sed etiam ita certam , atque poma dialecticq rudimenta. Tolet fitem l.t-
introduct. cap. 1o. ait in prophstionibus conditionatis quasdam ese necessarias, alias autem contingentes. Quibus signiscat sine ictentate consequentis veritatem esse posse in propos-tione conditionata. Ex diuinis autem literis ita perspicue consrmata est a Doctori hiis citatis, vi nulli iam snt. qui non assrment, multa esse contingentia conditionata, quq saltem ex stemna Dei voluntate conditio nata ex parte obiecti veritatem habeant, atque certo a Deo cognoscantur. Ex antiquis autem Scholasticis testimonia in hae controuersa adduci non ponsent, quia expresse 2e cognitione horii contin entium non tractauerunt, ut ego quidem ar-itror, quia putauerunt idem iudicium esse de bere denis futuris conditionatis, atque dea h- solutis quod enim a Caiet. assimatum est de prs sentia necessaria in sternitate,ut hec cognoscantur a nullo antea traditum fi ierat , ut ipse asserit. Ex S. Th. inanifestum testimonium adduci potest ex 3. p. q. .a.3.ad a. ubi dum agit de ratione,ob quam Christus non apparuit multis, qui eredidissent, si illis praedicasset . primo loco adiadueit & refutat quandam responsionem, quam aliquando tradiderat S. Aug. epist. s. q. a. eam autem refutat cum eodem s. Aug. lib. de dono perseuerantis c. s. argumento sumpto ex Tyriisti sVdonibus , s Christus apud ipsos miracula fecisset, quibus tamen Christus non pr ditauit: concludit ergo S.Th. verbis S. Aug. eod.lib. c.II. ex solo Dei heneplacito ortum fuisse. ut quibusdam potius quam alis pr dicaret. Quia eius graiatia cui A UZait, non es volentis, neque currentis,
sed miserentis Dei qui ex his, quos praeuisus apud eos
prescientia loquitur . quae etiam in Deo fuerit ei rea illos. quibus non voluit subuenire, cum voluerit subuenire aliis; ac proinde non potest intelligi de praescientia Fidei absolute futurae. nam lime tantum fuit circa illos, quibus voluit per gratiam subuenire,ut Fidem haberent: e
go intelligi debet de priscientia Fidei conditio
naliter futurae, quae priscientia communis sit, tam iis, qui absolute credituri non sunt, quam his qui re ipsa sunt credituri , quorum fides prius a Deo cognoscatur in statum conditio nato, hoe est, conditionaliter futura , quam in statu absoluto, atque absolute futura. Verba autem Saho. ut dixi, desumpta sunt ex S. Rugiae proinde ex illis constat assirmantem sentenatiam , quam proposuimus, ex his dum Lux Ecesesae Doctoribus sum-
238쪽
C a P v et IV. Probatur ex meuνi res amento mea rasentemia. s T Robatur autem primo h e sententia multis a Seripturi testimoniis. Primum emensi. Irivbi dum Deus loquitur de illis hominibus, qui ad sui memoriam turris magnam distrare instituerant: -- ea . inquit, putidin, ct caperunt Me facere. κec dement a cogitati dissuis, donec eas opere compleant; renue igitur, o confundismis finitiam eorum. Quo loeo per illas voces, Nec dementia rare, non signis eatur perseuerantia, ut absolute sutura; homines enim eonfusione
linguarum a Deo immissa suerunt mpediti, nec Deus agere posset ad impedien/um id. godiam absolute futurum praevidisset: ergolis vocibus solum signifieata est perseuerantia n sdiscindoeonditio liter futura,nisi super-
. naturali aliqua ratione impedirentur, ex prael scientia scilicet. qua Deus non solum cognoscati ea quae re ipsa continsenter futura sunt, sed et Iam conditionaliter tutura, ut in eum locum animaduertit P.MNyra. Secundum testimonium AEExod.3 . ubi imine alia est hoc diuinum prseeptum mon aec ratissis rassiam exritibus, qua sediacet stium tau
Besequatur me. Quo loco in voces, semissediacet, mo habent sensum absolutum, sed eonditionatum, id est, quia si illis x getibus filio tuo de derisaeducet illum.Neque enim Deus prohibutionem hanc adhibere potuit ad impediendum illud damnum spirituale ex priscientia, qua iam priuidisset illud absolute suturum, nam scientia visionis nihil potest agere ad destruedum suum ipsius obiectum,ae proinde etia se ipsam: foisse vero huiusmodi verba ex certissima quada cognitione seductionis sutur .s Hebrsi ex genti
hus uxores accipi ad patet ex 3. Reg. in ubi verba huius pr epti reseruntur, & exprimu tur, dum resertur Salomon aetepisse uxorem ex getibus:
De quilis minu. dixerat: nan in Mummi Mastu, cera Me enim dantem cordia vestra, visequum ni Deas dictum. Hoc vero testimonium aperte signi-seat contin pentia tonditicinata ex certa eorum
cognitione a Deo reuelati sicli dum veritatem, quam in se habent; non autem secundum solam inclinationem . vel dispostionem earum creaturarum, ex quibus possunt non oriri II Tertium testimonium est. I.Reg. 23 ubi cum DavidDominum consulerem,an in civitateCei is tutus manere possit an verosaul venturus es
set adeapiendum ipsum & an Coelitet veniente Saule ipsum essent traditurip Deus respondet fore. vi Saul veniret, & ut illi venienti a Ceilitia
traderetur. Hoe autem accepto diuino responso. David egressus est ex ea ciuitate, quo satium est , ut neque saul venerit, neque illi stierit traditus. Quo loeo duo illa responsa ditiina: Defendet Dia , o tradent te Cedra : habere non potuerunt sensum absolutum , ille en
euentus re ipsa sequutus non esti ergo habuearunt solum sensum conditionatum euentus futuri, si David in ea ciuitate permaneret. Quoilred e notauit S. Hieronym lib. de locis Hebr. in eo verbo, Tradent: se, inquiens, essensis. δε-
scendaerit Saul, o hic re maenerit, radent te Sicque
illud vellum interpretatur Abulens ibi quaest. 3. Lyra ερ glos ibidem. In hae vero Dauidia
interrogatione aperte sgnificatur illius certa persualio Deum huiusmodi contingentia conditio nata cognoscere, &posse de illis respondo. re. Id vero etiam signifieat aperte ipsum Des r sponsum. a Quartsim testimonium est.' .RN.2.ubi eum Elissus deprecaretur sibi dari spiritum d li-eem Ese, quem Dominus tollere volebat: Rem. inquit Elias, da sicilem potitisti, attamen si rideriume, quanda lassar a te. eris tibi qtiodpetisti forem
non videris, non erat.Quo loco conclitiohata contingeritia reuelantur. Similie est Iule illud 4
Reg. 3. ver. Is.cum Rex ex Elisei precepto tribus icibus permisit terram, cuipropneta dixiv Sι percussisses quis quies ,sexies. Miserites, usiae ad
consummationem Syriam deletissses, nunc aiarem παια ναιό in percuties Lem. Hocutrumque testimonium valde notandum est primo ad probandum contingentia conditio nata non reuelar; a Deo solum, secundum statum, vel inegnationem earum rerum. Nam in his contingimibuieonditionatis allatis in quarto testimonio nullus statux, vel inclinatio earum rerum est secundum quem hete contingentia pridici potuerint. Adduci etiam potest hoc testimonium ad probandum saltem ex Dei voluntate eae posse veritatem in propositionibus conditionatis.& an firmantibus.etiam si conditiones expressi in illis ex natura rei nullam vim habeant ex se ad insuendum in partem eonsequentem propositionis conditionalis; nam videre, vel non videre. quando Elias k Domino tolleretur,&pereutere terram quinquies, vel septie . nullam edi se causalitatem habere potuerunt ad impetrandum supernaturalem Ipiritum Eliae, vel ad Syriam omnino delendam. Qujntum testimonium in Hier. 18. Saprofectus exieris ad principem Regis Eublinis. Nempe ad
pacem petendam e maet anima tua, ct ciuitas Men succendetur. Si autem non exieris, tradetin mmunus Chalatiorum o succendent eum, nec rufugissis mana eorum. Et paulo post: si notaeris egressi. iaste es sermo Dominι, muferes Regis Iuda educentiamia principes Regis Babylon uio dicent,seduxerant te; cypra laerunt aduersus repat eis i. Quo icteo sex eontingentia conditionata diu etia aArma te praedicutitu λsextum testimonium est Erech 3. Non adpo -
pulum ignota tingua mitreris, os ad assis nur tred νώ, isti audirent te.Domus autem Israelκal tauri, re, quia nolunt audare me. vhi aliud contingens conditicinatum, quod absolute suturum non erat, a Deo est
239쪽
C A p v T V. probatur exm T samento. D ter haee sex testimonia sunt sex alia ex in I nouo Testamento. Primum est, ordine nostro septimum , vulgatum illud Matth ii. Si in Tm,ct 9 nefacta essent phrtutes, osm incisitis, oecinere paenirentium egissent. Quibus similia habentur Lucet Io. ubi contingens conditionatum, nempe poenitentia, a Christo reuelatum est ad increpandas illas ciuitate qui visis mira eulis pcenitentiam non Uerant. Octauum testimonium est Lucae I 6. ad s-nem, ubi eum diues ille iam damnatus Abrahae dixisset. Si quis ex mortuis ierit ad eos, pomitentiam agent. Abraham illi respondet propositionem
contrariam conditionalem : Si Moum nec m-phetas non audunt, nec si quis ex mortuure1unexγ
,- Nonum testimonium est apud eundem Lucam cap. 22. ubi eum citiuus interrogar tur quis esset propositionem conditionalem contingentem respondet:Si vobis dixero inon cre .issu ; si tutem interrogauero non res detitu mihi,
18 Decimum est Ioannis 4iatis res donummi,oquu es qui duit tibi: Da miti bibere. tu forsito pG insperab eo , ct dedisset tibi aquam riuam. Quo loco particula, Forsitan, non tignificat dubitationem , ut ex consensu Patrum postea ostendemus, atque ex particula Graeca , cuius loco interpres posuit particulam, Forsitan, in manifestum. Undecimum est Ioannis. I. Ego veni in nomine P Patris mei. O non accepistis me sal in venerit in no
io Vltimum est Paul.I. Corinth. 2.2uam nempe gloriam beatitudinis noris nisuipum hvivisculi cogna viis enis in ovissent, nunquam Domnium gloria crucifixissent. Quibus similia etiam sint, per quae Deus reuelauit multa contingentia conditionata, ex quibus patet talia continsentia a Deo cognosci, ut reuelari ab ipso postunt.
Respondem primo aliqui ad hare testim nia, in iIIis non lignificari determinatam suturitionem ipsorum contingentium, sed significari solum dispositionem, do inclinationem e
tum creaturarum, consideratis earum naturis,
atque affectibus prisentibus, ex quibus homunes probabilem solent facere contacturam, quod futurum esset, si lite vel illa conditio poneretur.Ruam interpretationem ex alijs retulit' unian concor. c. 7. eandem sequitur Caluin.
in c.IIa atth. nemr ne post illo testimoeso conuinci: εὐδ , inquit, hie non distulatiquet praeseerat De aturumsed quidfactura itis issem,
quatenu re ipsa uips poterat, ad communem humana mentis captam sermonem accommodans, ut
refert Stapl. ad cap.cit. Iuxta quam interpret tionem aliqui assirmant sient non est in Deo formaliter cognitio vinatiua, sed solum emunenter , quatenus euidenter eosnoscit illa . ex quibus homines coniicere solent, quid sit futu-
rum: ita in Deo formaliter non essς Mentiam conditionatam, id est, alicuius obiecti conditionaliter,& contingenter futuri. Hane vero interpretationem enicaciter refctu illere potamus. mo, quia per illam plusquam viginti propostiones extrahuntur in diuinisti teris ab illo sensi. quem proprie verba significant. id est, a sensit, in quo significatur actus su - , tutus ad significationem inclinationis causarum. Quod si in liis locis fieri posset, ne ine in illis quidem locis, in 'uibus contingcotia abso luta praedicuntur, aliquid firmum haberemus: nam licet in illis lignificetur liquid futurum, interueniente aliquo e cursa libcro voluntati responderi pollet selum sienis rari eventum futurum non secundum se. 1d spectata solum praesenti dispositione eausam ita ut quamuis re ipsa non id eueniat, quod affrmatum est, conuinci non possit falsitatis predictio talis futuri. Itaque Stapl.ob hanc caulam ait, huiusmodi interpretationem corruptelam csse diuinarum literarum. Seeundo ex diuinis literis refellitur hec inter- spretatio, cum enim Deut .c. I 8. populus Interrogasse , verum possit dignosci an aliquis ex Dei
reuelitione loqueretur. Moy s. respondet hoc certum futurum sisnum, Iria quod in nominem-
mιm ahquis pradixerat, non euellerit, Dominus non
est ei locutus. Si autem in huiusmodi pretdictioni bus Dei in tam multis locis non significaretur effectus ipse in se futurus, sed solum dispositio causarum liberatum, quae mutari possimi, illud non esset eertum senum dianoscendi ex eventu, an ipsius praedictio non ditisset ex Deo. Nam responderi posse reuelationem e G tantum intellectam secundum dispositionem,quq in causis erat praesens, non autem secundum ipsum uentum: ergo dicendum est in nulla reii Hati ne continsentis suturi per liberam voluntatem esse illum tensum.quo non significatur effectus ipse eerto futurus, sed Ala inclinatio e uiarum
Tertio ex testimoniis allatis ea interpretatio 24t talitur, nam in illo testimonio, quod quarto loco attulimus ex Reg. non potest esse sensus solum secudum inclinatione causarum creat rum,quod enim Elistus viderit, vel non viderit Eliam eum a Domino tollerςtur ves quod Rexpcrcuteret terram quinquies vel sitates , nullam inelinationem causarum erratarum habere potuerunt , ex qua illi effectus oriri possient; conditio enim illa videndi, vel non videndi taliam, vel percutiendi terram, nihil Seere poterat ad obtinendum vel non obtinendum spiritum Elis, vel ad superandam Syriam:ergo in illis locis sensus esse non potest eontingentis conditionaliter futuri non in se,sed solum secundum inclinationem mutarum creatarum. Priter etiam illud verbum Criti ina emis auertet rara m ,quae retulimus in secundo testimonio ex
240쪽
daeum. signiscatur enim euentum certo suturum,uci non futurum ; illis ergo significatur in Deo esse scientiam horum contingentium s cundum se qualesius distingularitur a b inel; natione causarum,ex quibus G tura dicuntur. In qua re notandum est d scrimen inter causas naturales,& liberas, quod id, quod est futurum secundum inclinationem causarum naturalium, quet necessario operantur, nec possunt a
causis creatis impediri , recte dicitur futurum saltem naturaliter, nisi a Deo supernaturaliter impediatur; id tamen quod solum est futuru in secundum pr sentem Lliquam inclinationem causarum creaturarum liberarum, quis piae; me mutantur non potest dici certa aliqua ratione suturum. Quare licet in diuinis literliconcederetur dici aliquid futurum secundum
vim, R inclinationem causarum naturalium, uttiliqui affrinant de morte Regis q. Reg. ro. &Isai. 38.id tamen nulla ratione est dicendum de causis creatis liberis, quae a se.& ab alii, Deillima
ratione mutantur. Pari etiam modo aliqua iri
telliguntur in diuinis literis per comminationem sub conditione sutura. nis homines, ail quos dirigitur comminatio, rqnitentiam agat. Vt dicitur Hierem. s. tamen noc ideo est, quiah e sutura pengent solum ab immutabili Dei voluntate, secundum quam licet aliquid futurum dicatur, nis per hominum poenitentiam impediatur ; cum tamen dicitur aliquid futurum a voluntate creata , nunquam io int iligitur solum secundum disposti otiem, vel inclinationem prassentem talis voluntatis: Nam euhuius inclinatio firma, & certa non sit, nihil secundum illam dici potest certa ac firma aliqua
6 Adem interpretatio refellitur aperte ex D.
I August.qui docet in Deo esse cognitionem
certam horum contingentium, quae futura essent a libera voluntate , s ceras qusdam conditiones antecedentes ponerentur.Nain Enchir. c. s. ait In beatitudine sanctis susurum manifestam Z quod nunc lutet, cur Deus apud quoiatim non fecerit miracula, asscisset sti egissent poenitentiam. Quae verba signiscant manifeste non solum in Deo, sed etiam in beatis esse pone scientiam sorum contingentium. Et de eagem poenitentia loquens lib. de bono perseu. e. s. ait dici non
posse homines Tyri, 3e Sydonis non sui me credituros, s vidissent miracula, cum Dominus apertissime diverit oppositum. Ex sententia igitur S.Aug.verba illa conditionalia Mat. ii. Si iaT O. OSydone oc. intellioch da nant de ipso euerti suturo secundu scis illa conditio poneretur. 2 Secundum testimoni uin eiusdem Aug. est l.
decori.&gra. c. 8. ubi dum loquitur denis iustis,qui non perseuerant,aperte ait Deum cos- nouisse illos non perseueraturos, si diui Ius invita conseruarentur, nec posse reddi rationem ullam, cur Deus quosdam potius, quam alios morte preveniat, ne gratiam amittant. stu' - .deant, inquit,Pelagiam, curn quam 3limem non rapuit eos Deus, an Dia non potat, ut quia e rum mala nescιtiis' nihil horum n peruersi e d
cinis. Que aperte significant esse in Deo quadam scientiam horum malorum,per quam impediri aDeo possint.Hec autem non potest esse scientia absoluta visionis, quia b c non potest
deliruere suum obiectum, quod per illam videtur futurum tergo verba S. August intestigenda sunt de scientia conditionata norum malorum suturorum , nisi per mortem his prquentatur.
De iisdem loquitur idem S. August.lib.de bono
perseu.cl. Core, inquiens, poterat Deus procaenaeos esse lapsuros,ante quam id ere auferae de huc ν
tu. ubi etiam est serino de piscientia, qua uti Deus potuerit ad impediendum lapsum horum homῖnum, qualis non potest esse illa procietis. qua talis lapsus cognoscitur a Dco in statu absoIutoi ergo intelligitur August.de scientia perquam etiam contingentia absolute futura prius cognoscuntur a Deo in statu conditionato, ut sutura sub conditione, quam in statu absoluto. Tertium testimonῖuin est lib. i. ad sinpl. q. i. ubi explicat esse quandam congruam vocationem. de qua Deus sciat hominem esse illi con sensurum. si tali ration evocetur;dum autem loquitur de illis , qui quamuis vocentur,non tamen consentiunt vocanti: Sι Nitit, inquit. Dein rerum miserenoosset sta vocare, quomodo aliave rem esset, ut mo uerenturioinredigerent.&uiserius: Eam, inquit, cuius miseretur Sistat, quomodo scit ei congruereat vocantem non res M. De ea dcm p
culiari vocatione qui s homini detur, infallibuliter eum faciat consentire, loquitur Lde prsdestinatione sanctorum e. 8.&ait, illa a nullo durocobde respui,& concludit: Si istis. quibus utiliis avidetur verbum crura,ri ad Chri sum venirent, Puter docere uoluiser.procul dubio venirem,cti . Qui verba aperte significant certam cognitiori , talis contingentis conditionaliter suturi Vltimum tessimonium est l. de bono perseu. :ycra ad initium, ubi cum dixisset, Deum non omnibus, sed aliquibus infantibus, qui ante ad
ultam statem moriuntur, conferre donum Baptismi sine ullis meritis, subiungit: Maioribus etiam, quosnoiditsapud eo facta essent, suis mira
nit. Vbi aperte loquiturS. Aug.de his, qui solum sub conditione credituri ph uideantur,vi itidicantilla verba,S Uudeossucta tigent ut enim supra notauimus, nulli per scientiam ali tu tam pre uidentur credituri. quibus Deus re ipsa iacit voluerit subuenire per gratiam sdei. Aug. autem loquitur de his, quibus Deus non voluerit subuenire, quamuis prkuiderit eos credituros, s vidissent miracula: ergo ex sententias. Aug. in Deo certa est cognitio etiam contingenti iam eonditionaliter futurorum. Testimonium aliorum Patruiri inferius a A- ucemus, ubi etiam trademus rationem huius sententis desumptam ex veritate, quam habent contingentia conditio flata, secundum quam intelliga possint, quam veritatem esse pos in contingentibus conditionatis, saltem ex deer to L ea.