장음표시 사용
221쪽
C A P v T LN.tationes pro maiori intelligentia quotionis., Donendum est in hac disputatione res omnes Ι cteatas, quae aliquando realiter exiliunt, all. quando et am, ultem cum existunt in se, &in sua duratione , esse realiter praesentes diuinae aeternitati; haec enim, ut S ThOm. ait in hoc art.& art. s. cum tota si simul, nec finem habeat,
necessatio omne tempus, atque omnem dura istionem complectitur. Quapropter Omnia, quae is uni in aliqua duratione, tunc saltem sunt rea liter praesentia aeternitati, atque adeo toti aeternitati ; nam aeternitas tota est simul, nec como
nitur ex partibus diuersis prioribus & polterioribus, quale quidquid est in uno temporis instanti, in eodem instanti est realiter praesens in
et Ponendum est secundo ex dictis, cum diuina cognitio ab aeterno seratur in omne ohiectum intelligibit ab aeterno etiam serti in omnia illa, quae in tempore sunt, ae praeterea etiam serri in illa, tanquam in obiecta realiter praesentia toti suae aeternitati. Quod enim hxe obiecta sint Q. tura praesentia toti diuinae aeternitati, aut quod haec aliquando sint in tota aeternitate, est quoddam uerum intelligibile, qua te ab aeterno est obiectum diuinae cognitionis . . . 3 Deinde notandum est, dupliciter dici ponerem aliquam praesentem, nempe realiter &obiective: realiter dicitur res praesens, quae talis est ratione solius durationis, qua existit, & ratione durationis alterius rei , cui dicitur pesens. Quapropter realis praesentia recte illa definitur quae sundatur in sola duratione & existentia rerum. Obiective autem res dieitur praesens, quae Tatione cognitionis est praesens, quia scilicet ei iobiectum illius: quae praesentia non fundatur in sola rerum existentia, sicut praesentia realis, sed potius in cognitione cuius res est obiectum. Potest autem esse res obiective praesens duobus modis, nempe secundum solam naturam &essentiam,cum cognoscitur solum secundum naturam, & sua praedicata essentialia: aut etiam secundum existentiam, & praesentialitatem realem, nempe cum cognoscitur non solum secundum praedicata essentialia, sed etiam secundum existentiam, &realem praesentiam, qua aliquando est realitet praesens exissentiae , de durationi alterius, in qua praetcntia includi potest, tanquam obiectum, ipsa quoque realis existentia, di praesentia, quia haec etiam obiici pot*st intelligenti. . Nunc vero ouastio est an res contingentes' snt realiter pia1entes aeternitati, non tum illo tempore breui, quo existunt in sua duratione, sed etiam antequam in illa existant, ac proinde Deus scientiam habeat contingentium rerum ex reali earum praesentia id aeternitate , antequam sint in sua duratione, ita ut licet intrinseca Arrabal ιηI. Para. D. Th.
pet sectio diuinae scientiae non pendeat ex real rerum praesentia in aeternitate ; terminatio tamen filius ad rem contingentem, tanquam ad obiectum,pendens sit a praetentia reali earum in aeternitate , etiam antequam existant in sua
C A p v T II. Prima opinio. T Rima in hae quaestione sententia est,reg con- s1 tingentes, antequam sint in sua duratione, esse realiter pri sentes in aeternitate, & Deum ideo eas scire, quia antequam sint in sua duratio ne, sunt realiter praesentes diuinae aeternitati. Hanc sententiam solum tanq iam probabilem docuit Richardus in I. disput. 38 quaest. 1.&dis
30 quaest ψ .art. r. Ubi etiam contrari m sententiam, quam asserit esse Magistri, defendit ut probabilemr eam vero amem antem sententiam in Schola Sanct. Hom. primus omnium inue xit Caietan . Sancto Doctore ducentos, & quinquaginta annos posterior, quod Caietan. planentetur in hunc artic.M. Ad has inquit, locus a sectatoribus doctrina Sanct. Thom. reputatur adest obscuras, ut nminem hactenus viderim siue scripto. ste verbo assert me tueri hoc dictum, ct m meor latus Uque ad nudium tertium, dum huius articuli commentationem meditarer. Hoc vero satis esse potest, ut intelligamus hanc sententiam non esse adeo exploratam Sanct. Thom.
sed potius valde suspectam, quae videlicet in
Schola Sanct. Thom. usque ad tempus Caietan. lucem non viderat. Resertur pro hae sententia etiam Capreol. in I. dic36. quaest. a. artic. a. Sed immerito, illie enim sibi ita cauit, ut non possit pro hac sententia referri, nam paulo post responsionem ad rue. plane ait, se nolle assirmare
hanciententiam, aut expositionem, S. Thom. 8: in sine art. De s. inquit. nihil omnino agro, sed νι etur mihi illa fui mem Sana. Fbem Haec vero causa fuit, quare Caietan dixerit , nemine ante ipsum fuisse traditam in Schola D. Thom. Caietanum autem secutus est Ferra r. r. contra Gentes cap. 66. atque hoc tempore i Ilum
siequuntur plures Thom istae. Huius sententiae fundamentum est, quia res hcontingenter futurae, cum non possint cognosci in suis causis, solum polIunt cognosci in se ipsis,
quatenus sunt extra causas, quod nequit alter intelligi, nisi quia antequam sint in sua duratio iane, lunt actu extra causas in diuina aeternitate. Confirmatur verbis S. Thom. in hoc articul. &supra ar s. ait enim: Cum Deι cognitio meminetur νHernuate, qua esstor simul O omno tempus comis
prehendit , ferrι in torum impin , s in omnia, quaseunt in temp=re, ficut in obiecta sibi praesurialite Fubiecta Ac in hoc articulo. OmnM.quasιnt in tem ρανε , inquit, sunt Deo praesentia ab Merna, non solum qualema rerum νHιο ι habet viastyrasentes, sed quia eius intuitus fertur ab aterno super Omma. prout sum in sua praefentiaIitate. Quibus vide ur
222쪽
S. Thom.distinguere proe sentiam obiectivam k praesentialitate reali, atque refutare oppositam Lententiam: & in responsone ad secundum Ires, inquit, contingens tibesi tui, scientia prout i eum sua praesentialitate; ubi rei proe sentiam diastinguit ab ea, per quam subest diuina seientia quare docere videtur, res ob realem praesen- itiam. qua sunt in Dei aeternitate. esse obiectiverae sentes eognitioni diuinae. Similia docet in l
V QEcunda sententia est; res omnes contingen-otes esse quidem realiter praesentes diuinat aeternitati, antequam sint in propria mensura, Deum tamen non habere scientiam rerum contingentium solum ex reali earum praesentia in aeternitate,sed quia in suo decreto, & in causis earum cognoscit res omnes suturas. Hane sententiam secutus est Bannes in hoc art. dub. I. N P. Molin. eodem articulo disp. I 3. & Iq. nam disp. 3. explicat sententiam S.I ho m. eadem ratione , qua Caiet. & disp.r . probat Deum non habere scientiam rerum eontingentium ex e rum reali praesentia in aeternitate, sed quia sua scientia infinita comprehendendo creatam v Iuntatem, cognoscit omnia, quae sutura sunt. Fauet autem S. Thom. dum in hoc artici ait rmam cognosere omnia contingentia, non solam prout sunt in suis causi , sed etiam prout unamquodque
eoram in actu in se ipso. Quo loco illa particula, nonsum, significare videtur, Deum duplici ratione cognoscere futura contingentia , prim quidem in eorum causis; secundo autem quatenus unumquodque est actu in se ipso. 8 Hate autem duplex sententia quoad illam primam partem, quod scilitet res sint praesentes in
artemitat antequam sint in sua duratione,pr batur. Primo, quia si res non essent semper realiter praesentes diuinar aeternitati, in Deo, pr prie loquendo, esset praesesentia futurorum ,&non solum scientia & cognitio; consequens autem aduersatur doctrinae Patrum. Sequela probatur, quia praescientia proprie loquendo nil aliud est, quam scientia,quq pr cedit existentiam
obiecti; ti autem res creati antequam sint in sua duratione, non sunt realiter pretientes aeternit ti,aperte sequitur cognitionemDei. quae eadem sternitate mensuratur, realiter esse ante existentiam obiecti creati ab ipso regnati, ac proinde esse illius praescientiam, id est . antecedentem mentiam. HOe autem aduersatur scientiae P trum,in primis s. August.lib.r.ad Simplicianum quaest. a. ubi docet, seire in Deo non est proprie
poenitentia, ita neque esse praescientiam: utilares inquit, Deo nonsunt futura, sed asentes, cum Deus omnιa tempora recedis . Idem omnino asserit s. Gregor.lib.ao. Moral. mp. a 3. alias 24.cti: sustis i
modo, inquit, Deus est praesciis, cum illa solamn sciantur, qua sutarastini, Deo autem nihilstfutarum. Et paulo inserius: stitia videt illa, quanabufutura sint,procius ac tar, qtramuis nequaquam δε-turum praea deat se potiuspraesens videat. Consentiunt in eadem ratione loquendi S An m. lib. de concordia praedestinationis cum libero arbitrio, g. nunc ergo. Et Boetius lib. 3.de consolatione prosa ultima. secundo, si res contingentes, antequam snt sin sua duratione, non sunt realiter praesentes internitati sequitur res contingentes, antequam sint in sua duratione,vere esse futuras comparatione diuina aeternitatis; proprie enim dicitur futurum id, quod posterius est alicui durationi antecedenti , quae realiter ante ipsum existat. Consequens autem smiliter est eo nitarium doctrinae Patrum, praesertim s. August loco eutato , ubi probat in Deo non esse praescientiam. quia Deo nihil est futurum: imilia autem docet lib. .darinitate cap. Is.& libri. eap. t ε.&lib. Is cap. 7. idem omnino docet s. Ambroc ei tea illa
verba ad Rom. . Qua vocat ea. quae non sunt . tamquam ea qua sunt. & lib. s. de fida ad Gratianum cap. 7. S. Gregori loco est. & S. I ii dor. lib i. de se inmo bono cap. g. S. Ansel. loco citi & lib. de casu Diaboli cap. 18. & 1i. Beda libro variarum quaestionum q.13. Tertio, ratio a priori pro hae sententia vide- Iotur apparens, quia qternitas,quamuis sit indiuius bilis du ratio, est tamen infinita atque complectitur omne tempus, quare omnia, quae sunt in aliquo instanti temporis,sunt realiter praesentia toti aeternitati; nihil autem potest eue praesens toti aeternitati, nisi illi sit realiter praesens, antes quam sit in sua duratione. Confirmatur, quia omne id, quod est praesens alicui durationi. est smul cum illa, atque necessario antecedit illas
durationes, quae anteceduntur ab illa duratio ne,cum qua ipsum est smul,sed res omnes, quae sunt in tempore . sunt simul praesentes eum imia Dei aeternitater ergo secundum esse reale antecedunt omnes durationes creatas , quae a teceduntur ab aeternitate , cui ipsae sunt praesentes
Ertia sententia est communior & proba- tibilior, res contingentes nulla ratione esse realiter praesentes diuinae aeternitati, antequam snt in sua duratione; ae proinde, Deum, cognitionem , quam habet aeternam rerum contingentium , non illam habere ex aeterna, di reali praesentia rerum in aeternitate , antequam sint in sua duratione . atque res diei praesentes Deo ab aeterno solum obiective, eo quod secundum suam existentiam, atque realem prasentiam in aeternitate, ab aeterno sint obiectum diuinaeeo gnitionis. Huius sententiae sunt S. Bonavent
223쪽
sylvester, & Hispalensis locis inferius notandis, qui omnes quatuor affirmant, hanc elle sententiam s.Τhom. & sane in explicatione S.I hom. in hoc articulo maioris authoritatis haberi debent, quam Caiet.&Ferrariensis. Ia Crca quam quidem sententiam duo probanda sunt. Primum est, hane esse sententiam s.Th.
Secundum vero, eam esse veram ac certam. Pri
mum colligitur ex Hemaeo in I. dis 38. q. s.f.Quantum ad tertium, ubi, dupliciter, inquit, aliquid dici potin praesens Deo , ρνιmo per existentiam
realem, cras creatae non combunt Deo ab aterno; atio autem modo dicιpossunt res praesentes Deo per ιη--itιοnem , οβ omnia furara sunt Deo ab aeterna praesentia, non solum quantam ad aueratrones quid-ditatiuus . sed etiam quantum ad suas existentius riuatis. Quae verba plane explicant id quod s. Thom. dixit, omnia esseDeo ab aeterno prae
tia, non tantum, quia habet rationes rerum apud se praesentes, sed quia eius intuitus sertur ab
arterno super omnia, prout sunt in sua praesentialitate. Hae ratione esse exponendum D.Th. docet Sylvester in conssato, ad I.pM.q. I .ar.Iς
ει addit . nullum Thomistarum praeter unum ausum fuisse oppositam sententiam assirmare, intelligit autem Caiet.cuius verba affert eo loco. 13 Similiter Hi ipsensis sententiam s. Thom. defendit, & interpretatur in I. dis 3 8. ar. 2. f. Secundo notundum ML sed maioris aut horitatis in hac interpretatione est AEgidius s.Tho m. audiator, qui quamuis alterius ordinis esset, librum seripsit in defensionem doctrinaes. Thom. eontra quendam illius impugnatorem, in quo lib. a.'. resert in primis verba impugnatoris S.I o. afferentis verba citata, quibus S Thon sani ficat praesentiam aeternam rerum in aeternitate,
esse falsa, & erronea, quia fgnificant, eontingentia esse aeterna, licet in tempore snt producta de non esse ad esse; qua ratione Caiet. inter pretatur sententiam S. Thom. Ad hune vero articulum A gidius respondet sensum ςThom. Harum & manifestum esse. Omnia, quae successae sunt in tempore secundum realem praesentialitatem, O actuassitatem, esse a Deo aeterealiter cognita, non tem esse cum alti aeternaster existent a in stia nutura. Hae Pinidius, qui ausus non fuisset hoe modo S. Thom. interpretari, nis sensus esset manifestus, nam viventibus aliis condi pulis, qui Sahom .hae de re disputantem saepe audi rant, ab illis reiiceretur. Nec minoris authorit tu est Heruetus dueentis annis Caietano anti-
'vior, qui paulo post mortem s. Thom. Generalis suit eiuslem ordinis, ae primus scripsit indefensonem s. Thom eontra Durand.& Henricum, & multam operam posuit, ut S.Doctorra Beatorum numerum referretur. id quod suo tempore assecutus est: vi refert Mag. Ferdinandustastellus, seeunda parte historiae S. Domini- ei lib. I. eap. 38. Cum iis autem ratione explicata sue interpretandum S. Hom. affirmant RV
lent.in hune articulum puncto s.f. . vers c. Nactamen sentia. RVa'. dis64. P. Suar.lib. I. de scientia Dei a c.7.a num. Ig.
Ex verbis autem S. Tho. probatur idem senia I sis, nam illa est praesentia tantum obiectiva, quae fundatur in cognitione, S. autem Thom.icum ait omnia esse ab aeterno Deo praesentia, plane loquitur de praesentia , quae sundatur ineognitione, ut indicant verba illar stri sunt in tempore, sunt Deo ab aeterno praesentia. quia eius inrastusfertur ab terno super omnia, prous sunt in saprastutia litater sta enim particula: Qvia, plane significat eausalitatem .per quam ex intuitu Dei super Omnia oriatur illa praesentia, qua omnia, quae sunt in tempore, dicuntur esse Deo ab aeterno praesentia. Sane si D. Thom. docere voluisset Deum cognoscere intuitiue res contingentes , eo quoa snt illius aeteriatatipraesentes,dieere debuisset intuitum Dei ideo serri ad omnes res contingentes, quia illae sunt semper ipsius aeternitati praesentes. At s. om .contra ria ratione alidum res dici praesentes Deo ab aeterno,quia intuitus illius ab aeterno fertur super omnia, prout sunt in sua praesentialitate: igitur doeere voluit solum praesentiam 'rerum obiectivam, per quam res non solum secundum rationem quidditativam , sed etiam secundum existentiam , & praesentiam , qua aliquando existunt, snt ab aeterno obiectum cognitionis
diuinae. Praeterea etiam in hac prima parte, q. 2 o. ar. 2. Is ad secundum, cum obiecisset amorem Dei eirea creaturas non potuisse esse aeternum, eo quod creaturae non fuerint ab aeterno, nisi secundum
illud esse, quo sunt in Deo, nee distinguuntur ab ipso Deo: Respondet,licet creaturae ab aetemno non fuerint, nis in Deo, per hoe tamen Deum ab aeterno illas cognouisse in propriis naturis; atque proinde potuisse illas diligere ab aeterno,aperte est creaturas non fuisse ab sterno in Deo per aliquod esse, quo a Deo distinguun
tur. Eadem ratione I. a. quaest. I. aria. ad I. cum
obieeisset legem Dei non esse aeternam, quia ab aeterno non fuerint ad quas illa lex dirigi possit. respondet ea , quae in se ipsis non sunt apud Deum existere in quantum sunt ab eo eognita,
Npraeordinata, atque hae ratione eonceptum Dei aeternum fuisse Jegem aeternam ordinatam ad creaturarum gubemationem. Quo loco etiam fgniseat S. Thom. res creatas, antequam in sua duratione produeantur, tantum esse Dialective in eognitione Deir Clarissime autem quas .ir. de verb. ar.3. in torpore: Daobus, inquit, modis praex stant creas a , antequam facit, scilicet in prasentia Atiira, ct in causis creatu. Exuibus manifeste insertur tertium alium m um eYistendi realiter in aeternitate, antequam res fiant in sua duratione, a s.Th m. cognatum
non fuisse,sed potius esse inuentum Caietani. ut ipse satetur,& Sylvester assirmat, ut supra retulimus.
224쪽
C A p v T V. Probatur ex PaIribus vera sementia. a 6 DRobatur primo hac sententia verbis s. Auia
I pust. qui plane asserit, res solum este Deo
praesentes per cognitionem & praesentiam, antequam illae sint in inensura suae durationis: nam i a. de Civit. 28. in fine. Si potentia , inquit, suam Deas a retas sustrabar, ita non erunt, βψ -- te iam fierent,non fueraη ante dico .aternuare, non rempore. Quae verba aperte signiscant, etiamsi per particulam, ante, denotetur du ratio aeternitatis, dici non posse res suisse, antequam essent in sua duratione. Similiter lib. . de Cenecad literam cap. 8. Res . inquit, antequam t. Arisant nota. Ex quibus verbis Mas. sententiaru in in a.dis.33.inquit: speras S.Iutis. quos saccipiendusnt ita recla : Omnia sunt Deo praesentia, vel apud Deam ab aetereo siluet. quias altibus est omnium cognιtra in Deo. Praeterea idem S.Αuyserimit. dever. Apost. Haber. inquit, Deus electos adsemetι uni non Ix eorum natura,sed in sua praesentia. Quae verba dum interpretatur Magis sententiarum. dist 36. initio: Ecce, inquit, aperte docet S.Augas. Deum apud se res omnes habere solam in praesentia.
Ex quibus patet ab ipso initioTheologiae Scholasticae notatum esse, ea, qua Patres dicunt de praesentia rerum apud Deum, ea esse intelligenda solum de praesentia obiectiva, non autem depraesentia reali. Expresse autem S.Isidorus, lib. I. de sum.bono cap 8. sa tempora, inquit,semper essent Deo prasentia, non essent tempora, sed aeterestia, quia non mutares , sia flaret. Quibus S. is dor absurdum putat tempora, quae sunt in se si cecs siua, stare. hoe est. pcrmanere in aeternitate.
Quae solum intelligi potest secundum rcalem praesentialitatem , nam secundum praesentiam obieeitiuam omnia dicuntur stare in conspectu Dei ut ex S Cregor.& aliis supra retulimus. C A p v τ VLHOMIur ratione verasententia. 7 QEeundo probatur haee sententia a simili, nam licet Dei immensitas sit tota stinui s
cundum locum, & propter suam infinitatem Omnem locum amplectatur, ac proinde omnia, quae sunt in aliquo loco, sint realiter praesentia toti Dei immensitati: inde tamen non si, ut res creatae sint realiter praesentes alibi, quam in suo adaequato loco r neque enim ex hoc quod Dei immensita, si supra & infra locum adaequatum
rei creata, carcitur. vi res creata aliquo vero
sensu dici possit praesens diuinae immensitati su
ra, aut infra suum locum adaequatumr ergo exoc quod res creais secundum mirationem sint aliquando praesentes toti de indivisibili aeterni tati Dei, quae est ante Omncm durationcm, non esscitur ut res creat s aliquo vero sensu sint realiter priscntes diuinae aternitati, antequam sint
in sua adaequata duratione. Quod enim in dii ratione signiscant illae particulae, ore, & post, id ipsum in loeo fgnificant illae, supra, & insta .& quemadmodum aeternitas continet omnia tempora, & dicitur tem eorum mensura; ita etiam infinitaDei immensitas indivisibilis amplectitur omnia loca, & Omnia, quae sunt in aliquo loco r unde etiam codem sensu dicitur mentura omnium locorum. Quare scut ex reali prasentia rei creatae in tota Dei immensitate , non sequitur rem creatam esse supra suum locum, ita ex praesentia res indivisibili aetemitati oriri non potest. vi res antea sit in aeternitate, quam in sua adaequata duratione. Tertio probatur ah absurdo, quod sequitur 18
ex opposita sentcntia. nempe situra omnia. lust cxtra nominem geruntur in tempore, esse Angelis nota antequam fiant, contra illud, quod ex Isa. supra retulimus: . Annantiare qua ventina
sunt, O duemus. qaιa Dη estis e S contra illud Matth.1 3c Marc. i q. De de autem illa nemo sol, neque Angeti Dea, Sc. Sequcla probatur, quia iuxta Doetores Opposita, illa, quae essiciuntur in tempore, necessario sunt praetentia aeuo Angelorum,antcquam sint in tempore. Nam iuxta illorum sententiam aeuum est duratio indiuisibilis, & permanens, de ainplectitur tempora successiva, & quicquid est in tempore, est realiter praesens toti aevo, quo substantia Angelicamensuratur. Ex hac autem reali praesentia suturorum in duratione substantiae Angelicae, aper- . te in istur illa tanquain praesentia esk Angelis nota, antequam sint in sua duratione. Respondet Caiet. lieet substantia Angelica mensuretua' duratione permanente,& indivisibili, quae dici
tur aeuum, eius tamen cognitioncm non men
surari hac duratione, cui res futurae sunt praesentes, sed mensurari instanti temporis discreti, ac propterea non sequi absurdum, quod ex illius sententia inferri diximus. Haec tamen respositio ciscacitcr rescis itur, is quia conditio existetitiae. N praesdiatiae realis 'υε ex parte obiecti requiritur, vires aliqua ab Angelo cognosseatur , non cst coetiistentia meis cum cadem cognitione, sid cum substantia aut virtute intelligendi Angelica; nam coexistcntia realis vcs obiectiva cum cognitione non pol cst esse conditio antecedens requista ad caudem cognitionem i ergo si res creatae realiter sunt praesentes substantiae & intoleetui Angelorum antequam snt in sua d uratione, illa realis praesentia cu satis, vi ab Angelis cognoscatur, antequam existant in mensura suae durationis. Con firmatur ex eo quod Caici. dicit Deum ideo ab
aeterno cognoscere res omnes contingentcs ,
quia illae sunt praesentes aeternitati : ex quo inscrtur presentiam realem rerum eum aererna Dei substantia esse conditionem antecedentem ex parte obiecti, vires contingentes situ obieetiue praesentes in cognitione Dei. Similiter etiam realis praesentia , qua res contingentes in.
mensura luae durationis sunt Angelis praesentes. est ratio ex parte obiecti, ut illae dum existunt, ab
225쪽
ab Angelis cognoscantur r ergo si res conti gentes , etia in antequam sint in sua mensura, sunt realiter praesentes substantiae, & intelle elui Angelorum, cognosci ab illis possunt, antequam sint in incnsura suae durationis. Σo Quarto ex sententia Caietani aperte sequitur , nullam in tempore esse productionem, vel corruptionem substantialem, sed tantumaceidentalem, quia substantialis productio terminari dcbet ad esse simpliciter, non autem adesse secundum quid, ut Arist. docet 3. Phystext. To.& I. de gene.text. II. Si autem res sunt in riternitate, antequam sint in mensura suae durationis, atque per actionem creatain, solii in si de nou ,ut res sit in tali inensura, manifestὰ sequitur rem de nouo no fieri secundum esse simpliciter absolute acceptum, sed solum secundum esse in mensura durationis errata, quod est esse secundum quid,&accidentale periinens ad pri- dicamentu ira quando: Sicut esse in hoc vel in illo loco pertinet ad accidentale praedicamentum ν-L: Quare nulla de nouo esset productio substatialis, neque etiam ulla substantialis eorruptio. Confirmatur, quia res si sunt aeternitate rea liter praesentes, certὸ in illa non sunt eu se, sed ex influxu, per quem dependeant ab alto,ac proinde per quem snt extra causas in sua natura iam actu diuisa a substantia diuina. Ex quo fit, actionem illam, per quam transeunt solum adesse, vi snt successive, non ad hoc tendere visnt simpliciter, sed tantum ad quandam rationem accidentalem,ac proinde non esse acti nem substantialem in quantum tendit ad hoc,
ut terminus de nouo existat. Eadem confise matione probatur, res omnes creatas vere &proprie dici ab aeterno productas, nam si vere& proprie sunt in aeternitate antequam snt in sua duratione, atque id quidem non ex se , sed per influxum alicuius agentis, manifestὰ in se tur, illas secundum mensuram aeternitatis ab a terno fuisse informatas illo insuxu , quo su rint in arternitate antequam essent in sua mensurat hoc autem est illas vere & proprie fuisse ab aeterno productas, quod sides catholica non admittitur: ut ait S.Tho in hac I.par. q. 6I. artia. illa enim verba Psalmi 89. Prius vim montes ferent, a secati, O msculum tu es Deus: & Pr uerb. 8. Antequam quId quum faceret. ab aeterno ον Anata junt;manifeste sgniscant aeternam & infinitam antecessionem substantiae diuinae com- iparatione cuiusque rei crotae, quae non potest intuli , s rea actu sint praesentes in aeternitate antequam sint in sua duratione; imano vero eodem argumento colligitur durationem qualibet cum sua ipsus duratione, atque in mensura sitae durationis esse ab aeterno, quia aeuii substantiae Antelicae est quodlibet instans durati ianisaeum est in se ipso,&realiter praesens aeternitati indivisibili. Quare se2 hoe quod res snt presentes indivis bip Dei aeternitati, colligitur illas esse in eadem aeternitate, antequam sint in sua mensura; similiter, colligitur, ipsam quoque
mensuram durationis creata eue in aeternitate
sicut res alias omnes creatas, antequam si in se ipsi . quod inuoluit apertam contradictio
Ex his vero deducitur vltima ratio huius sententiae. quia impossibile est,utaliquid si p rq sens durationi, aut loco sibi extrinseco, nis per existentiam in sua propria adaequata mensura temporis aut loci, ut Arist. fgnificauit . Phy-sc. tm. dum exponeret qua ratione res ins Horcs omnes contineantur in coelo , scut in communi,& supremo loco, quia continentur
in suo proprio & adaequato loco : ergo res continsentes non possunt contineri in xternitateiptis extrinseca, nisi ratione propriae & adsqua tae durationis. Quare seri non potest, ut prius contineantur in aeternitate, quam sint in mensura suae de intrinsecae durationis.
C a s v T VII. Seeunda pars verae sententia.
Ongratenter autem huic rationi dicendis r est secundis, res cotingentes denuo, & su cessitie incipere esse in aeternitate, atque ipsam quoque Dei aeternitatem denuo & successive
continere res contingentes eodem successionis
ordine, quo ipsae sunt successive in tempore. Ratio est aperta ex dictis, quia res contingentes non antea sunt in aeternitate ipsis extrinseca. tiam in mensura suae durationis; in hac autemuratione denuo, & successue esse incipiunt tergo eadem successione incipiunt esse in aeternitate,atque ipsa etiam aeternitas denuo,& se cessive incipit illas continere, non quidem ob aliquam succestionem, quaest intrinsece in ipsa aeternitate, sed propter successionem, & mut
tionem, qua res creati fuerunt in tem p rerquare non est contra naturam aeternitatis; nam licet aeternitas esentialiter si tota simul. & infinita, eius tamen natura non est, ut omnia smul eontineat. neque etiam hoc est contra naturam puri actus,qualis est aeternitas.Nam licet non actu
cotincat omnia,qus potest cotlnere, per hoe laia me quod incipiat de nouo aliquid cotinere aut mensurare, nil intrinsemimadditur ipsi aeternitati. Simili enim rationedicet diuina potentia stpurus actus, in tempore tamen incipit aliquid
producere, nec propterea amittit rationem p H actus quia producendo denuo res creatas, nihil intrinsecum aequirit. Sie igitur Dei averni tas est purus actus, atque infinitus ad eontinen dum omnem durationem, neque hanc rati nem puri actus amittit continendo de nouo res
creatas, quia ipsa in se nihil denuo aequirit, sed potius totum id accidit propter mutationem
Vnde etiam intelligitur, hoe nihil derogare 14
actuali infinitati aeternitatis, eius enim actualis infinitas non est posita in actu eontinendi reser tus,sed in perfectione actuali & infinita. per qua aeternitas tine ulla eo inpositione intrinsem idonea est ad continendum, di mensurandum Omnia,
226쪽
omnia , quae fiunt in tempore. Sieut actualis infinitas diuinae immensitatis posta est in pers ctione illius, idonea ad continendum omnem locum absque eo quod aliquid addendum si ipsi minensitati; nempe actus continendi alia quam durationem vel locum,denominatio est extrinseca in aeternitate & immenstate Dei quare licet huiusnodi actus incipiat, nihil omnino derogatur infinitatis perfectioni, aeternitatis, aut immensitatis Dei C A si v v Vm. Tertia pars ver sentensia. DIcendum est tertio, licet in aeternitate nihil sit intrinsece praeteritum , aut futurum;
extrinsece tamen respectu aeternitatis esse pollepraeteritum aut siturun , quatenus res contingentes,antequam snt,habent rationem futuri, Spostquam habuerunt existentia in , habent rationem praeteriti,etiam respectu aeternitatis.
Haec etiam proposito collisitur ex dictis, nam quidquid de nouo incipit. habet rationem futuri, antequam actu incipiat; res autem contingentes denud&successue incipiunt esse in
aeternitate: ergo antequam actu incipiant, rationem habcnt entis futuri, etiam comparatione aeternitatis . quae nondum actu illas conti-ncat. Inde autem etiam insertur, easdcm res, postquam amittunt existentiam, habere rationem entis praeteriti etiam respectu aeternitatis , quia licet suerim praesentes in aeternitate, modo tamen in illa non sunt; hoc autem est habere rationem entis praeteriti, non quidem quod in aeternitate snt intrinsece partes pri res, aut posteriores, sed quia res contingentes creatae successive incipiunt, & desinunt esse in xternitate , ratione suae limitatae duratio
Ad intelligendam hane conclusonem n tandum est, omne futurum dici respectu alicuius pretexistentis, quo ipse in suturum fit posterius quare cum aliquid possit prae existere duo bus modis, duobus etiam aliquid potest diei suturum; uno modo respectu alterius praeteriti, quo3 non solum prius existat, sed etiam praet reat, hoe est, des nat esse cum existit id quod ostposterius, qua ratione una pars temporis est sutura respectu alterius r alio aute modo dieitur turu respectu alterius entis , quod praeexistit exeedendo in duratione , non autem praetereundo, hoc est,disnendo esse, qua ratione pater eYistit ante filium, quem duratione excedit, licet simul etiam existat eum stio.
Cum autem dicimus comparatione aeternitatis aliquid esse futurum, no intelligitur priori modo quasi aliquid ad aeternitatem comparari possit, ut ad rationem praeteritam, sed solum
posteriori modo, quia aeternitas a parie anteeedentiexcedit Omnem rem contingentem, atque hac ratione res contingentes, antequam
sint in sua durauco sum futura etiam respo
ctn aeternitatis, in qua debent aliquando iton titti es; sicut etiam habent rationem praeteri Hrespectu aeternitatis eiusdem, a qua etiam exceduntur a parte posteriori ; necesse tamen est, vi res omne eontingentes aliquando sint praesentes aeternitati , dum scilicet existunt initi duratione, non quidem per realem.& aeternan, praesentiam, sed per praesentiam temporalem, de limitatam. proportionatam . & aequalem suae durationi. Quoniam autem secundum hanc temporalem, &realem praesentiam ab aeterno sunt obiectum cognitionis diuinae. non solum secundum suas rationes quid ditati uas quo modo res possibiles sunt obiective praesentes incognitione Dei, sed etiam secundum suam realem existentiam temporalem in aeternitate, quia Deus ab aeterno cognoscit non solum rei quid ditatem .sed etiam praesentiam realem exercita m aeternitate illa duratione limitata, qua res sunt in mensura suae durationis. Ad significandum autem hunc modum praesentiae O tectivae rerum contingentium, dixit S. Thom. res esse praesentcs Deo ab xlcmo, non solum quod habeat ab aeterno rationes rerum, nempe
quidditati uas apud se praesentes, sed quia eius intuitus fertur ab aeterno super omnia , prout sunt in sua reali praesentialitate, nempe snita.& limitata, & proportionata durationi ipsarum rerum, non autem aeterna. neque infinita.
Atque haec ipsa peculiaris praesentia obiectiva, distincta a praesentia quid ditativa, est quam Patres aliis gniscare voluerunt, ut manifesti dicunt illa verba S. Gregor. uuscunque sunt.
non ideo ab aternitate ν1dentis quia sunt, sed idcosunt, quia vi sentur ; quae aperte sgniscant existentiam obiectivam,quae sundatur in actu visonis: nam s tantum Gregor. de reali praeseritia loqueretur,dicere debuisset, ideo res ab aeternitate videri, quia sunt realiter in ea de aeter ianitate; cum autem dicit ideo esse in aeternitate.
quia videntur, plane significauit praesentiam obiectivam. C a p v T IX. Argumentorum solutio. AD sundamentum autem allatum pro prima sententia respondetur concedendo, res contingentes non esse eerto cognoscibiles
in causa sua, sed solum in se ipsi ; negandum t men est ad hoc esse necessarium actu existere in se, satis enim est esse aliquando in se futuras. Nam quemadmoda actu esse iri tempore praesenti ex parte obiecti est satis, ut cognoscatur actu existere: ita etiam esse actu rem suturam est satis, ut cognostatur sutura ; una enim ratio entis vere enunciabilis, ac per modum etiam entis illius intelligibili, est esse rem suturam. vel praeteritam. Ad verba autem allata ex S.
Thois . iam diximus illis smiseati prasentiam solum obiectivam, non qii Ξhsimq; sed illam,qua praeter quiddita te rei diuina cognitioni o
227쪽
ii Aur etiam rei actualis existentia,& realis prae sentia in aeternitate, quae proentia non sit me na, sed temporalis, ac sinita, S: proportionata durationi cuiusuis rei,ab aeterno autem si OMiectum cognitionis diuinae,& ideo S.Tho m. dixit, res dies Deci praesentes ab aeterno non tantum, quia earum rationes sint praesentes cibi Gue secundum existentiam.& realem praesen tiam in aeternitate, quam in tempore habent. Ad primum argumentum secundae sententiae respondetur per distinctionem consequentis nempe in Deo non esse praescientiam respectu rerum contingentium secundum ordinem successonis praeteriti& futuri, qualis est illa praescientia, quae ita antecedit suum obiectum. ut transeat &desinat esse adueniente obiecto, quod accidit in illa praesentia , per quam cognoscitur indiuidualis duratio rei futuraeiesse tamen in Deo praescientiam proprie dictam socundum durationem permanentem , hoc est, talem seientiam quae antecedat existentiam o lecti; non autem transeat illo adueniente , sed smul eum illo existat. Ad Patres autem in e dem argumento allegatos respondetur, eos so- Iu m negare, esse in Deo praescientiam, quae s cundum successionem , atque ordinationem praeteriti & futuri sit ante Obiectum, quod non impedit quo minus alio fefiti dicatur esse in Deo praescientiam rerum suturasuri,id est, conitio, quae ante illas existat, & illis aduenientiaus eum illis permaneat, ut patet ex Hieron.& Orig.&aliis quos retulimus ad ar. 8. quia solute dicunt Deum esse praescium futurorum, atque in Deo esse vim praesciendi futura. in Simili ratione respondetur ad secundum per eandem distinctionem, nempe respectu aere nitatis nihil esse futurum secundum ordinem
successionis praeteriti & futuri, nil enim potest
ad aeternitatem comparari, sicut ad rem prati Etam vel suturam , nam aeternitas nunquam
preteterit, sea praesens permanet; atque hae ratione intelligitur Agusti di Gregori& alii, cum dicunt te pectu athernitatis nihisesse futurum, hoc lainen non ἰmpessit, quominus alio sensu respectu alter tutati aliqvia extrinsete sit prae
teritum . vel fututum secundum ὀurationem permanentem aeternitatis, quae necessario estante & post quamlibet rem contingentem,'uamuis etiam si cum illa praesens,dum illa ex vi in sua duratione.
i Ad tertium negatur minor propositio, quod sciseei nihil possit laesens esse toti, atq; indiuisbili aeternitati, rus ante si in illa. quam in sua duratione: nam eum aternitas sit in diuisbilis,in quovis instanti temporis sueressivi diei tur res, quae et in illo instanti, vere 3c realiter praesens toti aeternitati non quod illi aisqv
tur, sed qui1 illa inuidiuisibilia, di tota simul. 31 Ad confirmasonem respondetur per distin-ictionem L id quod est praetens alietii adaequatetiae ualiter, neres no esse ante illa, quae an heceduntur a tali durationei sieus autem. silli
durationi si praesens lumin dequate, & ex
trinseee,res autem contingentes solum inadae quate,& extrinsece esse praesentes aeternitati, ae proinde non recte inseriri illas ante esse in xternitate, quam in sua adaequata duratione. Quae responsio ex eo eonfirmatur, quia quaelibes res creata,dum existit in sua creata duratione, co- existit etiam toti Dei aeternitati; neque enim
potest aeternitati coexistere, quin coeqistat illi ho i, quae est indivis bilis & tota smul, nec tamen ex hoe e eitur, ut res creati , etiam prout est in mensura suae durationis . si ab aeterno praesens aeternitati: erso ratio illa inferendi praesentiam rerum contingent um ab aeterno In aeternitate ex eo, quod aeternitas si s mul tota, omnino est sutilis,& salsa v. Ablato ergo sundamento illiuς sententiae . quae in illa illatione innititur , ea quoque sententia QMitiis eue titur; non enim habere potest sindamentum aliud ob quod res contingetes antea sint in aeterlinate, quam insta duratione, nisi quia aeternitas, quae est tota smul; amplectitur omne tempus, ac proinde quidquid est aliquando in tepore, esse debet praesens toti aeternitati, quod cum solum intelligatur secundum praesentiamina aequatam respectu aeternitatis, nihil deseruiet ad inserendum res antea esse in aeternutate, quam in limitata mensura sua duratio
lud Iob. Numerus mensum eius apud te est.
quo loco illae particulae, apiare, est quo loco ilis
particulae, apud te, siniscare videntur realem iraesentiam, ut etiam insinuat S. Greg. in eum o m. dum ait: Omati te mapa eum esse duacu, quia apud Deum etiam res lubiles liau, Ope di nent. Respondetur per illas vocra r Apia te
s. & per illas s. Gregor. Itant se permanent, nihil aliud signiseari quam praesentiam obiectivam rerum.Nam S. Gregor. locis iam citatis aperte est,igeo huiusmodi res ene in aeternit hei quia videntur. &Si Augus . in Psalm. s. ea verba Et piachritudo agri mecum est; quae magis fgnificare videntur realem praesentiam. ait vera esse , quia apud Deum omnia sunt nota & s. Thom. Prima secundae quaest.
s, ad Deum exsere duuntur . ιη Funstim stilar bea rognit i: quae voces solum signifieant praesentiam obiectivain, de per illas S. Doctor in- herpretatur, qua ratione res dicantur esse apud Deum, hempe, quia omnia sunt eoram in illo,ae nihil est nouum in oculis illius,ut dieitur λ- elesan. 3. Obiiciunt ultimo verba Isai .via iuxta Io. 34 die ituri Deum fui farinasans: quo loco
verbum. Iera , denotare uidetur realem extistentiam rerum, quae futura sunt. Responde hun
228쪽
tur,illis verbis non signiscari actionem,qua tescreatae ad extra fiant, sed inertiam Dei voluntatem,per quam Deus illas faciendas disposuit. Hac ratione intelligunt verbum illud temporis praeteriti S. bros lib. s. de fide eap. 18.S. AU-gust.de praedestinatione Sancttirum cap. IC .s.' Fulgent. lib. . ad Monimum c. E. ubi Itixta/ν - , phetam, inquit μιt Deru qa satura fiunt. quia ms pravisti ηαιone iam fecit quacumque faciendisdia sitscut enim nullam opus feri patuιt fine init O , c ita volantia mitium existendi non habuit: Neque ullus est interpres,qui alia ratione verba illa interpretetur. Habemus igitur ex hae disputatione. Devit m non ideo habere seientiam intuitium rerum contingentium, quod illae realiter Nab aeterno sint praesentes in aeternitater nulla enim est talis rerum mettiadi realis praMentia: An vero Deus seeundum terminationem ad obicctum dicatur habere scientia in intuitiuam rerum contingentium,quia illa aliquando sunt realiter praesentes in aeternitate; an vero solum,quia suturae sunt, atque secundum hanc rationementis futuri sunt in se intelligibiles, explicabimus disp. sequenti. Dissu TA Tio LXII. An Deus sutura contingenti a cognascat in eorum causis. Prima opinio docet Deum videre fiatina iis
, s ipsit,o in earum causis. Cap. 3.
Probabili.r opinio. Cap. a. Pon prae determinatur intrinsece moliam ista liberam operationem per motionem ab operatione asi am. Cap.3.
Ratione Impugnatur Urnu Recentiorum.
Prima opinio docet Deum videre 6Iura insisto, o etiam in earum eati s.
ΡMina sententia est, Deum eognoscere res futuras mytingentes non solum in se ipsi,
sed etiam in earum causis. Quam si uuntur Bannes in hoc art. dub. I. Molim in eodem art. disp.r . Probati autem potest haec sententia ex S.Thoman hoc art.asserente , Deum cognoscera omnia contingentia, non solum prout sunt institi cuti- s. sed etiam prout unumquodque es in ipso. Quo loco voces illa ,non olam: significare videntur in Deo duplicem esse modum cognoscendi res contingentes suturas, scilicet in earum cansis,& in earum actuali entitate. Eadem ratione lo-
quitur san.Doctor .contra Gentes Ecfecunda secundae,quaest. I73. t. s. dum explicat rationem prophetiae, ait cognoscere sutura secundum duo noe in qnatenus sunt in se ipsis.& quatenus sunt in suis causismon tamen con ueniunt hi duo aut hores in explicatione huius
sententi . Nam P. Molin. ait, Deum cognosce re res contingentes in causis co quod altissima quadam ratione comprehendat naturam voluntatis creatae atque inde cognoscat in quam partem inclinata m. Domin. autem Bannea ait, illud esse, quia Deus concurrit cum volutitate creata,illam determinando ad illam partem in qua inclinat voluntas per ' uandam determinationeis inhaerentem in ipsa voluntate, quae eausa si liberi consensus; cognoscendo aut cinhane antecedentem determinationem, Deum hi saltibiliter cognoscere essectum futurum
ex creata voluntate a Deo praedeterim nat ad operandum: hanc vero praedeterminationem inhaerentem in voluntate a Deo praecog nosci in aeterna sua voluntate , qua decernit determinare voluntatem creatam ad unam potius. quam ad aliam partem. Atque hac ratione recte explicari videtur , qua ratione Deus e gnoscit res futuras in suis causis , &praeterea in aeterna determinatione suae voluntatis, quia in hac sua a terna & increata dete minatione cognoscit determinatione creatasta suturam in voluntate creata ad operandum, mqua determinatione cognosci certo potest res contingenter futura a voluntate praedeterminanda ad essiciendam libere talein rem ab ipsa
Probari autem potest haecsententia , Ua S. a
Thom. I. contra Gentes cap. 63. ratione 3. ait, icut ex musa necessaria eerto sequitur effe-cius, ita etiam ex caula contingenti completa, si non impediatur, ae proinde Deum , qui e gnoscit dispositionem omnium causarum; at
j que omnia illarum impedimenta, cognoscoel posse in causis contingentibus effectus ab illis
suturos. Quod vero attinet ad determinationem creatam, atque intrinseam voluntati, ut operetur, probatur ex s. Thom. in hac I. pari.
quaest.Is.am3. ad 3 ubi caula, inquit, qua exses
contingens oportet quod determnlatur ab aliquo exterini ad Humsedi odimus diuina, quae exse habet nec Fratem. Brerm nais ipsam ad titum, ad quod non habet nec/ssaris halitudinem Vbi ScThom. hoc discrimen esse ait inter voluntarem diuinam di creatam; quod hac non possit operari,nisi a principio extrinseco determinato,cum tamen voluntas diuina, quae ex se existit,suam indifferentia determinet sine extrinsem principio. Eadem autem ratione quast. O .a .ait hoc ipsum, quod causae secunda d terminantur ad determinatos effectus, illis esse a Deo , Ad hane autem determinationem videtur respexisse lib. I. contra Gentes cap. citato, cum dixit certo sequi effectum ex causa contingenti completa, nempe per determinationem causa primae, quam determinationem
229쪽
aliqui Recentiores Theologi, qui hanc defendunt sententiam, appellant vltimum complementum causae secundae s autem in voluntate haee applicatio a causa precedere dicatur,mani- sine intertur effectus contingentes posse certo cognosci th suis causis completis., Ex antiqvssoribus autem Thomistis affertur pro hae sententia Ferrar. I. contra Gentes cap. Ss g. Ad confirmat onem: ubi ait, causas creatas, quae non possunt descere a causa prima determinari ad effectum ut ipsum herestio produ-Cant ; voluntatem autem creatam quae potest descere, ita determinari, ut tamen absolute de- sicere possit. Affertur etian, Scot. in dic q9. quaest. 6. 6 ἀίο er .Vbi in fine ait contra fiaturam voluntatis esse determinari iti suo ordine, aut ab aliqua causa inseriori ; non esse autem contra naturam eius determinarii eausa saperiori, quia cum hoc stat, quod sit causa actus in suo ordine. a Ratione autem necessitas huius antecedentis determinationis inhaerentis in voluntate probatur ex subordinatione, qua creata voluntas in operando subordinatur causae trimae s- lcut aliae causae secundae, haee autem sub ordinatio non recte potest explicari, nisi in causa qua-Ithes secunda pr cedere debeat motio intrins O,pes quaima causa prima determinetur,& a plicetur ad suam operationem.
C A s v et I p. Probia tur opinio.. Eeunda sententia est communior, & proba- obilior,&s Thom. & antiquorum Thomi
starum, res contingenter futuras nullo modo esse certo cognoscindes secundum rationementis futuri in suis causis, ae propterea Deum res futuras non praeeognoscere in suis causis Est autem hie sententia S. Thom. in hoe articulo,ubi: Causa, inquit, tantingens se habet adopposta, Osc contingens nrasabd tarper certitudineasunt cognitionι: unde quicunque cognoscit esse mcontingentem tuηtum in causa,noti habride ιIo m conieAralem cognitumem.Idem omnino docet, v. 37.art. l. dc quas . 86.art. .& secunda secuta loco citato, ubi rationem reddit, quia licet scontingens futurum prout in se ipso sit determinatum, tamen prout est in sua causa, deteria minatum non est. Consentit etiam Capreol in a.dis 38. 'u. I: atque ex instituto hane sententiam probat P.Suar lib.I. de scientia Dei ca: I. Ratio autem S.Thom.est manifesta s serinost de eausa libera per se spectata, qualetius est indifferen ς ad operandum, etiam postis omni-hus requistis. Quae ratio ut intelligatur notandum MLvcteontingentes suturas quasdam esse a solo Deo alias autem esse futuras a causis cum concursu, di insuetu Dei: huiusmodi autem quaedam futurae sunt sine vili dependetula a libera voluntate creata, hoe ea neque tanquam a causa per se influente, neque tanquam a causa non impediente, eum impedire posset, qua. : , arrabia in Wι. Tu
ratione suturum est lumen crastinum per motum naturalem solis. Aliae autem res sunt eo n- tingenter iuturae eum dependentia aliqua a v luntse creata tanquam a causa mediata', aut immediata postiue influente, aut non impediente euentum talis res,cum post ipsum impedire. Hoc abieti, loco non est quaestio de illic rebus, quae a solo Deo producetidae sunt, quae nullam habent causam Ascientem,in qua possinthognosci. An aute Deus huiusmodi res suturas cognoscat in aeterna determinatione suae . oluntatis ill1s esic di in serius explicabimus. Neque etiam disscitis controuersa est de su- 7 turis illis contingentibus, quae sutura sunt sine depe fidentia a libera voluntate per solum concursum,aut conditionem eausarum naturaliu,
nam de his futuris facile intelligitur communis Theologorum sententia , nempe haec futura certo posse praecognosci in suis caush, ac proinde etiam Deum habere eorum cognitionem in causs illis creatis naturalibus, a quibus futura suot; lla enim eausae smul sumptae a sua natura sunt determinate ad operafiduntiquare in earum naturai; determinatione,& comunctio
ne cognosci possunt illa , qua ab huiusnodi
caula sutura sunt. Atque 4e his suturis a eausa naturalibus ait xerrar. I. contra Centes c. 67. esse intelligendum, quod docet S.Tho. eodcmca. ratione s. sicut ex causa nece stata sequitur certo effectus,ita ex causa contingenti completa si fion impediatur. Est vero notandum circa hanc cognitionem siti illa includi quandam conditionem ex parte obiecti, nempe ea esse futura a causis naturalibus,s iliae ἱ Deo non impea antur: nam ab luta cognitio horum effectuum non potest certa esse in causs creatis, quia huiusmoili effectus non possunt esse s ne concursu causae primae; Deus aute non potest cognoscere in causs secundis,ani ipse daturus si illis nece arium concursum ad operand*m,quem liberὰ potest d, nesare: ergo solum in causs secundis non potest Deus absolute eosnoscere, an aliquis effectus suturassi, sed solum quod futurus sit quatum est ex parte causarum naturalium , atques ipse no deneget illis necessarium eoncursum. De aliis autem rebus, quae fiamrae sunt cum aliqua dependentia 4 libera voluntate, est aliqua icontrouersia sed, ut dixi, communis sentcntia est praeiertim Thcim istarum huiusmodi res no posse praecognosci in causis capreol.enim in I.
cit.in explicatione rationis s. & Caiet. in hoe ar .f.osaia secandiam. &f. sequenti expressasseerunt, non posse esse eertam cognitionem barurerum contingentium in earum causs atque F ne esse mentem Sah.de quidem merito.& I. contra Gentes cap. cit. est. Contingens, ristiarum est, repugnare certitudoι cognitissu: in hoe autem arti Contingens, quatenus consideratur ra. causa,confideraνι, vi futurum: Ergo ex mentes. Tho.res contingens prout in causa cimninos repugnac
230쪽
repugnat tertitudini cognitionis. Ratio autem est,quam superius insinuau imus, quia res conatingens , & pendens a causa libera atque indifferente,in qua habet esse possibile, in illa non magis habet esse futurum quam non suturum,
sed solum habet in illa esse possibile, quod possit
non esse, quare huiusmodi causa nullam habet conexionem certam potius cum effectu, quin eum non suturo. ergo in huiusmodi musis non possunt cognosci res contingenter futurae.
Non prauisterminatur intrinsece voluntas ad liberam operationem, per muι nemab operatione distnctam. OVod vero aiunt recentiores aliqui The
logi, predeterminari intrinsece voluntate, ad liberam operationem pet aliquam distin .ctam motionem ab eadem operatione, aterte est eontra doctrin m S. mo. praesertim si id vis niuerse intelligatur, sicut ab illis asseritur. Nam
LGΟ.I.Lqu. aris. ad 3. explicans qua ratione moueatur a Deo voluntas, aperte contrarium docet; in ea enim responsione ad I. De mouet Muntatem, inquit, cui misersati motor, ne hac motione nihil potest re sed homo per rationem determinat se adrosendum hoc aut lilia. Αddit desti de S.Doctor, Deum interdum oecialite aliquos mouere ad determinate aliquid volendum, scan in bis. quos mouet pir gratiam. Quae verba significant Deum n6 semper mouere motione aliqua praeuia ad determinate volendum unum potius, quam aliud, ac proinde voluntatem ex neeessaria illa subordinatione, tia semper, dum operatur sub ordinatur musae primae, non indusere motione praeuia, qua determinetur. Quin potius lib. .contra gentes cap. 66.ait caulasneundas esse determinantes, tari ipse loquitur, pateticulantes causae primi actionem, & q. s. de potentia aris.ad Io.aicit operationε causis primae determinari per operatione causae secundet. Eadem autem ratione Caietan. I. parti qu. Is Ferra r.eap.eit. .ad I. Scoti aiunt. Operationem eausa primae modificari per operationem causae secunda;tantum abest ut S.Tho. sentia causam secundam liberam praedetermi-aari id operandam per operationem cause prum Idem do It Sotii. 2.Physq. q. .Et con m tur in fine, ubi ait Oncurium determinari in generemula materialis 1 causa secunda. Ca preol. in 1.d. 28. . I.a.' .ad 21.contra tertia eon Husionem non Iolum negat hanc necessitatem praedeterminationis ed etiam neeessitatε prae motionis in illis operibus, quae no fiunt ex gratia Non solum,in qui ui bonu tu TDein coesciendo,qui est modus communis, quo concurrat ad quem libet esse tu sed etiam modosteriali faciens, πνι luntas emicureat Eadε ratione explicat Caiet. u. 1sαr.8.circa finem f.Adprimum, o sententia etiato Sanctahom. de antiqvorum omistarum non est in voluntate talis praedeterminatio, in
Iosiat piaecognosci operatio liber, sutura
Eadem ratione nRI.Lq. .ar. . Ustris Iatet, inquit, cu Asuis vast, antequam petit, cuIam esse motionem Dei,cum volitio est naturalis, aut mala Eisdem verbis hoc docet S. Bonaventura in L. dic37.art. I. quaest. I. ad ulli Scod. in Φ. d. I. q. . ad ultimuin. Gregor. in a.dis28.q. I. u. 3. ad L. Dionyses sterciensis in d. 2.27. q. I. ar.I.in initio a ta& co IIcl. .& I. GabrIeLssis. I. . I. ar. I.lit. F. Almai. trac. I. Moral c.I. dum explicat concursu primae causae non esse aliquid praeuiu S. Anta .partitit. . . 2. & 3. sunt praeterea alij Doct res,qui non solum in operibus naturalibus sed etiam in operibus pietatis, quae fiunt per influxum gratiae praeuenientis, negant esse eiusmodi antecedentem determinationem, quamuis in illis neeessaria sit antecedens Dei motio; inter quos est Abulensis in cap. I9.Matth.q.I7 .li. I. ubi explicit Deum facere, ut voluntas aliquidelisit non determinando liberum arbitrium, quia hoc, inquit, ecti contra rationem liber . tatis,sed tantum indirecte xsendo in intellectu.& proponendo ea motiua, in quae Et volunt rem libenter inclinatam. LII Iiae gratia, dc lubero arbitrio cap. I 2. Sinpleton. in c. s. m. nu. S. & in Promptuario Catholico ad seriam GDominicae,primae quadragesimae, circa illa verba r Uis sanus fieri. Et quod attinet ad operationes naturales de quibus tantum nune agimus.
aperte tolligitur ex Arist. lib.8. ystext. 33.via ut de primo motore explicet,qua ratione omnia ab illo dependeant, exemplum adhibet in
baculo de manu, quae non operantur, nisi moueantur prius ab homine. quem dicit non ri
cessario moueri prius quam moueat: Neque vero nunc loquimur de operibus gratiae, circa quae diligentem operam adhibuimus in materia dς uxiliis, eo primum tempore diuulgandaurum Sanctissimo Patri nostro placuerit.
λε Vltae 1utem sunt rationes eontra huius- ει modi praedeterminatione voluntati in trinsee 1, una autem earum est quod videatur ex opposita sententia sequi,volpntate nunquili here virtute sufficiente ad riscienda illa opera bona naturalia, quae re ipsa non operatura ille enim, qui caret principio Miquo necessurio ad sua actionem,neq; habet potestne illud aequi. rendi, non habet principium operandi talem actiontiqua ratione non dicitur habere iussiaciens principium viden qui quamuis habeat visum, caret tame luminet, de potestatu illud habendi; tu autem volψntas non operatur circa a
ne antecedentem in ipsa inhaerent qua praed terminetur ad operandum circa tale obiectum; παμα r e a circa ilud , si a prima musaptardet