장음표시 사용
241쪽
ODes omnino est manifestium .Deus enim statuere potest, ut aliquid eueniat, s certe aliquet conditiones ponantur; sicut re ipsa statuit, ut humanum genus esset immortale s primus parens perseueraret in obedientia. Ex quo decre-ho oriri potest veritas in contingenti eondit diato , ae proinde illius scientia esse potest forta
maliter in Deo ,.qui omnem veritatem cogno-kit certo,& evidenter.
In ua re nulla ratione probanda est cuiusda= Theologi finitentia. qui licet concedat taeve ritate in altera parte contradictionis in propo-Mtionibus e ditiora alis, ait tamen in Deo non se sormaliter seietiam tali veritatis. Qiis sen-vetia manifeste est falsa; na li in propositionibus conditionaliscissirmativis veritas posita est inconnexi ne consequentiscit antecedenti: & in negativis veritas est in negatione talis conexi
nis, aperte insertur in Deo esse scientiam illius propositionis, in qua estveritas:cognostit enimant in parte astrinante esse connexionem . ac
proinde veritate, vel f eognostit in illa non esse
connexionem, necessario cognoscit vesani esse
propositionem negatem, in qua per negationus o sitam ante particulam, i, lenotatur non esse riter conchum antecedens illam eonnexionem . qu necessaria est ad veritate propositionis affrinati .pr terea leui bonitas conseque tie quςsgnificit propolitionem congiti nata, in hoc posita est, vi pristio antecedentis non possit ese elidestriustione consequentis. ita ci-4am vitinuisens iteritie , i dentitatur in propositione codi mnali negativa in hoc positumust, ut positio anteeedentia esse porui cudestructione consequentis: s Deus quemadimodum alia possibilia certo. de eis isseter emno seir: an positi untecedentia esse possit ei iii, destructionec rismucntis. 5 pterea etia an re ipsa suturumst antecedens sine consequenti: ergo quoties cun qtie in pro stione conditionali hera sua est .eritas est iiiDeo rinaliter scientia illius.id est, non minus qualii cubascunque rei possibilis. Veritas enim in his propostionibus etia secun d am sente main, quam impugnamus,posita est in ea possibilitate, qua antecedes propositionis conditionalis esse potest cum destriictione eo sequentis. Ex quo fit, ut no propostici astrina . illa. sed negati uti latum habeat veritate. Nega tiua autem in propostionibus conditionalibua illa tantum est , in qua negatio ponitur ante
particulam, si, ad denotandum non esse inter antecedens 1 consequens illam connexionem. quam denotaretparticula, si, posta in propinsitione sine antecedenti negatione.
C A v v et VII. 3rgumentorum Iasio. A D primum argumentum, mi Odpr pH- ma sententia adduximus ex diuinis literis, respondetur particulam. ne. qui est in illis te
stimoniis, non esse notant alicuius ambi itatis ut communis Patrum consensus habet, sed postani esse a vulgato laterprete ad aliquid aliud
denotandum, id est. ad significandam libertate, es contingentiam, qua rcs fieret .s conditio po-ncrctur, ut dicit S. Hieron. & Theodor, illis locis Euseb.l. 6. de prs par. Euatiget c.9. aut ad
fgnificandam paucitate hominum. vi facturisiit id quod praedicitur:aut certe ad signis candam disicultatem, qua huiusmodi euentus cognosci possunt. ut dicit Ambros l. depinitentia 2.c.3. Chrysost.8.m Matth. Greg. hom .s. in Erechiel in Graeco contextu particula , pro qua vel gatus posuit, Forti,sgnis ea re potest idem, quod particula, lique, perquam firmitas potius 'nam tei ambiguitas denotatur. Ad secundum, quod sumptum erat ex testi- 33mranio Augi Prosp.aliqui respondent hosPatres solum voluisse negare praescientiam illam
per quam sutura conditionata a Deo cognoscuntur tanquam merita aut demerita . qualis solum est praescientia absoluta. Hse tame interpretatio non quadrat verbis S. Aug. aut Drosp. nam s. Aug. ex eo solum capite ait aliquod esse obieetiam pr scientis, aut non esse illius obiectum quia re ipsa sutudium est, aut re ipsa noti futurum; non autem ex eo quod praeuid catur tanquam metitum, aut deu tum . hoc est.
tanquam materia diuini iudai; ait enim in eocii .de predestinationeSanctorum circa illum, qui raptus est, ne mutaretur per malitiam, Deuid tantum praestitue,quod futurum erat, id est, quod mortem immaturam fuerat illi larpiturus: non autem quod futurum non erat, id est. quod esset precaturus. Quod autem Deus esset
mortem immaturam largiturus, non cognouit Deus, i meritum, vel demeritum ut per se patet: ergo S. August. non loquitur solum de praescientia meriti vel deme it,.sed uniuerse dieit id tantum a Deo praesciri, quod futurum est. R espondeo ergo August. & Prosperum 3 dies iste solum in Deo non esse praescientiam
contingentis conditionesi, non autem negasse
in Deo ego cordionem eiusdctra continetentis, 'iuamuis illa non si piscientia comparationei liti, id est, mentia antecedens obtemim, ouaepcr vocem praementiae , vel praenotionis tr quenter solseatur: latius edita patet scientia.
de cognitio, quam Braescientia, aut praenotio, ut enim ait S. Damasi contra Manicii. non longes sine d aliud in Deo est cognitio, ahad autem 'aeno tro. Cegnitio nn est eorum . quae sunt; renorto uti tem eorum . qu e rura sunt antequam prodeunt. Qua ratione Hug. vireti. .de sacra.p. r. c. rigidistinguit selemiam a pristi imes,atquedicit:
si non es 1 a tirae Deo qu.imis esser scientia, non tam furtivum preficiendiam, , inquit,
rimis. taui aquam loquendi formam Mag. sententiarum vii. l. rcf. Ad hoc, inqiiit, si non essent sutura, nem mei in Deo priscientia, quia non essent obiecta; dedici possit praestientia. Atque hoe sisse S.etiam Aug. ait pr scientiam. quae dicitur talis comparatione obiecti, id est secundum existentiam ante obitictum solum esse eorum qine te ipsa sutura sunt; non autem T eorum s
242쪽
eorum. qus in sequenti duratione sutura essen teonditionaliter . s conditiones ponerentur. Nam quae in eo loco distarent, si in illo ponerenturi ita etiam distantia secundum durationem solum est comparatione alterius rei.quq re ipsa aliquando ex viat. Quise praescientia se
cundum ordinem durationis, aut comparatione obiecti se dicta solum est comparatione Obiecti quod re ipsa aliquando existit. Qiare s.
Aus.& Prosp.ex hoc etiam nouo absurdo contrario rationi praescientiat impugnant Pelagianos, qui dicebant Deum priuidisse vel prisci iose opera, quae futura essent in adulta aetate, camenim eognitionem praescientiam appellabant comparatione obiectoruin,& durationis futur in qua illa essent,s conditiones ponerentur. Addendum tamen est hanc ipsam cogniti nem contingentium conditionatorum,quq s eundum ordinem durationis non potest appellari praescientia, alio modo secundum ordinem rationis,atque eomparatione actus diuinae voluntatis,dici posse prςscientiam, quatenus est ratione prirariquam actus diuinae voluntatis. Vnde idem LAug. lade bono perseu.c.Π.dixit: Deuptae uidisse aliquos adultos esse credituros , smiracula vider l, quibus tamen Deus non vult subuenire iusto,& occulto iudicio λ quod vero attinet ad illos , qui morte immatura praeueniuntur, Deum cognoscere eorum opera futura, si diutius viverent, aperte dicit S. August. de corr.& sra.c. q.ubi dum explicat illud ipitan is stimonium Sap. .ait hoc sine impietate negari non posse. Quare quod postea dicit r. de pred stinatione sanctorum, in Deo non esse prisciet iam eorum, quae sutura non sunt, intelligeniadum est de praescientia secundum ordinem durationis,in qua illa parti malaone. non significat solum ordinem rationis, vel causilitatis, sed ordinem durationis, atque existentiam scientiae ante obiectum. Addendum est secundo ob peculiarem aliam rationem dixisse S. Prosp. esse commentitia illa merita, quae Pelagiani dicebant conditionaliter futura, quia,praeterquam figmentum est dicere meritum, vel demeritum id, quod non est re ipsa futurum,ex eo solum quod futurum esset, si conditio aliqua poneretur,error etiam est contra sdem affirmare aliqua opera pia sutura esse ex nostris viribus, s aliquis usque ad adultam statem conseruaretur. pelagiani autem,contra
quos disputant S. Aug. & S. Ρrosp.dicebant, in adultis esse quedam initia ex naturqviribus, per quae saei consentirent, si viverent atq; propter haee bona opera praevisa Deum illis eonferre gratiam baptismi,antequam moriantur,in quihus duplex est error contra fidem. Primus est conferri gratiam propter opera conditionaliter solum sutura. secundus est illam conserti propter opera, qui futura essent ex natur viribus hae enim ratione gratia baptismi ordine causa- istatis sequeretur voluntatem illam futuram ex natura varibus, quam tamen ordine durationis praeueniret secundum sententiam Pelagian
rum. Atque hae ratione facile intelligitur coti- textus S.Prosp.& S.August. Pr et hos duos errores contra fidem, ita- x sustertius error contra ipsum nomen,& rari nem praescientiae, quia dicebant pristiti a Deo ea, quae re ipsa futura non sunt. quod est contra nomen. & rationem praescientiae se dictae propter ordinem durationis ,atq; existentia men tiae ante obiectum. Quem sensum aperte spn scauit S. Aug. l. . et t. de origine anim. c. 2. in fine ubi cum probasset sententiam Pelagianorum esse contra fidem,statim addit nouam aliam rationem,ut cistendat eam sententiam esse contra rationem praescientiae inquiens: Quiri quod usa exinanitur amκina prasientia. I id qaia nascitur non exit , quomodo non recte dicitur procin futurum,quod non est futurum. Quo loco voces illa. uti id, quod ipsa, . plane inducunt nouam.&diastinctam rationem petitam ex nomine,&natura pr scienti non autem ex principiis fides Ex quibus S. Aug. rationem alia sumpserat . ut probaret sententiam, quam refellebat, esse contra fidem Quod vero retulimus ex eodem s. Aug. vem 38ha c. . Raptus est. &c. dicta non esse secundumersscientiam ,ex dictis explicatur de pr scientia secundum ordinem durationis, illa autem v
ees, Ut tentatronum subtraheretur incerto, non sy
niscant incertitudinem ullam diuins cognitionis, sed incertum euentum tentationum I quarum perieulum ab Aug.dicitur incertum, quia ne existentia quidem tentationum est certa spectata sola conditione maioris viis,quam sciscet non necessario sequitur hac, vel illa tentatio determinate sumpta. Ad tertium respondetur, contingentia con- I9ditio nata, licet non possint in sua causa cognosci; posse tamen intelligi certo in sua, quam h bent,veritate entis conditionaliter statu i. tan- iquam in obiecto terminante, & secundario, in ipsa autem diuina essentia, tanquam in obiecto rimario & mouente ad intellectionem instar peciei impressae a quamuis enim contingentia absoluta non p ssint certo priuideri, nisi in sua existentia,atque praescientia in aeternitatercontingentia tamen conditio nata sine hac actuali existentia, aut praesentialitate, certo possunt a Deo cognosci: Disparitatis autem ratio est. quia tontingentia absoluta non habent aliam veritatem entis absolute contingentis . nis in suo actuali esse,aut pr sentia in iternitate: quare non possunt aliter cognosci. At vero tontingentia conditio nata sne actuali existentia , &pr1sentialitate habent obiectivam veritatementis conditionaliter futuri r quare seeundum hanc rationem entis intelligi certo postlint sine actuali existentia in se,aut in a ternitate; intelligi,inquam, possunt in Dei essentia, sicut in ossi recto primari O , & mouente instar speciei i presset in sta autem veritare sent in obiecto secundario.&terminante cognitionem diuinam, quam ideo terminare possint sine actuali existentia in aeternitate , quia habent sne hae
243쪽
ctus existentia aliam veritatem entis contingentis conditionaliter suturi. Qua autem ratione aliqua ex his contingentibus cognoscat Deus in decreto suae voluntatis conditionato ex parte obiecti,insertu dicemus. o Ad quartum respondendum est, negando ineontingentibus conditionatis non esse veritatem. Ad probationem autem contrariam similiter respondetur, negandoveritatem in propo-stionibus conditionatis solum esse posse secundum necessitatem illationis, vel consequentiae; interdum enim esse potest secundum depen-r dentiam euentus consequentis ex antecedenti, i quod ponendu non si in est e sne consequentia vi retulimus ex Soto supra,& sumitur etiam ex P. Tolet.lib. .introd.c. ro. ubi ait etiam in pro- postionibus conditionatis veris quasdam esse
necessarias .alias autem eontingentes.
1 Ad illud autem quod adduximus ex S. Tho. opus. 8. respondetur ii propositionibus con diticinatis secundum illud esse quod conseques
habet in anteeedenti, esse non posse veritatems ne necessitate cohsequentis atque eodem sensu omnem propositionem conditionalem, quae talem habet veritatem, es necessariam, ut e iam dicunt Dialectiei; hoe tamen non impegire quo minus alia ratione , hoc in solum secundum euentum consequetitis dependentis ex, antecedenti, esse possit ratio veritatis, quia imi- terdum particula, si, nihil aliud fgnis eat quamu hunc euentum, vh inferius diremuti Dialectici autem , dum uicunt omnem propositionem conditionalem esse veram secundum neeessitatem consequentis, ae proinde etiam ese nece sariam solam loquuntur de illa veritate. ouae in illis esse potest secundum esse, quod conseques habet in antecedenti. Nam hie veritas est, quae per certam resulam cognosci possitation autem ita, quae praci se sumitur ex eventu consinuentis dependentis ab anteeedenti, id est, a conditionibus, quae in propositione exprimuntur. Dispuet Aetho XLV.
An sicientia contingentium conditiona. torum sit in Deo ante actua tem dciterminationem voluntatis. Noratio duplex.Cv. . si id cerrum in hae dis utatione. Cap. I. Duplex opinio refertur. Cap. 3. Venis triplici conclusione exponitur. Cap. Duplex uiectio diluitur. Cap. r. Ultima conclusis veraesententia.Cv. s. C A v v Y LNotatio duplex. , IN hae disputatione dissicultas oritur ex va-l rietate conditionum,& ex diuersitatriquet in actibus diu inevoluntatis intelligi potest ex parte obiecti. Ad ititelligentiam autem notandumarrubia in Irari. D. TA
'Est primo, conditiones, quae sunt eontingentes, id est non necessario connexq eum consequenti, quasdam esse solum concomitantes, quae vim non habent concurrendi ad Gistentiam consequentis. qualis est illa: Si perem esset auis. Putilasaadiret lectionem t talis enim conditio albedinis setri nullo modo potest eoncurrere ad mistentiam consequentis, id est, audiendi lectionem, quare similes conditiones disparatae, & concomitantes dicuntur. Aliae autem sunt conditiones, quae licet non sint cum consequenti neces.sario connexq; aliquam tamen virtutem habenteon eurrendi ad existentiam consequetis. Quare recte dicuntur tonditiones antecedentes &ordinatae cum consequente, huiusmodi est illat
Si pereas pauper eleemosynam peteret a Paulo, uti loco,O tempore eam impetrarere licet enim ea conditio petendi eleemosynam, non si 'necessario connexa eum consequcnti, id est, eum illius im petratione, ex se tamen talis est, ut possit ad ii
tum effectum conducere. Pretterea huiusmodi conditiones anteceden- 1
tes dupliciter poni possunt in propositione cOditiohata; uno modo determinate cum Omniabus circunstantiis, ex quibus suturum steonsequens, ac proinde etiam excluss aliis conditionibus, per quas futuritio consequetitis pocset impediri, ut in dicta propostioner Si Petrus peteret eleemosenum, G. Ille enim circunstantiae talis temporis, S loci ponuntur in propostione ad comprehendendas Omnes conditiones, ex quibus lignificatur futurum consequens. Alio autem modo possunt poni in antecedenti conditiones in determinatae,& confuse, non incluas, omnibus eircunstantiis singularibus, in quibus suturum si consequens, ut in hac propositione: Sa petris peteret eleemosynum, eam irraetra
νet: non des gnando pe ionam, a qua esset petenda, nec locum, neque temnus. In qua propo-stione locus remanet distinctioni: nam si Psuus peteret eleemost nam ab aliquo aequaliter indigenti, pe contangeret, , t illam non impe traret; eontra vero si illam peteret, v. g. a paulo diuite tu misericorde in loco,&hempore in qu --bus commode illam dare posset, eam impetr ret. Ad veritatem autem suturi contingentis eonditionati, in quo conditio hon habet necensariam connexionem eum consequente, muti
tum resert ah conditio in anteceὰenti ponatur determinate cum omnibus cireunstantiis , an potius indeterminata. & indisserens ad Areun- stantias contrarias , cum quarum aliquibus consequens sequeretur,cum aliis autem potius impedaretur. . ' .
Secundo est notandum, quemadmodum in jvoluntate creata esse potest voluntas absoluta, ut aliquid si, &eonditionata:ita etiam in Deo posse intelligi actum voluntatis absoluta, quo absolute decernat aliquod esse, & voluntatem
conditio natam e voluntas vero, vel decretum
Dei eonditionatum dupliciter dici potest; uno modo eY parte ipsius acius, atque existentiae ilialius, huiuunodi est decretum , non quod actu
244쪽
repugnat tertitudini cognitionis. Ratio autem lest quam superius insinuauimux, quia res con tingens , & pendens a causa libera atque indifferente, in qua habet esse possibile,in illa non magis habet esse suturum quam non suturum,
sed solum habet in illa esse possibile,quod possit
non esse, quare huiusimodi eausa nullam habet conexionem certam potius cum effectu, quam cum non futuro ergo in huiusmodi musis non possunt cognosci res contingenter iuxura .
Non radeterminarur intrinsece volunt,uia liberam operationem, per moIιmem
OVod veris aiunt recent; ores aliqui The
logi, predeterminari intrinsece voluntate, ad liberam operationem pet aliquam distin .ctam motionem ab eadem operatione, aperte est eontra doctrinam S. mo. praesertim ti id v- niuerte intelligatur,sicut ab illis asseritur. Nam
S. O. I.2.qu.sar. 6. ad I. explicans qua ratione moueatur a Deo voluntas, aperte contrarium docet; in ea enim responsione ad I. Dcium et voluntatem, inquit, sicut uersalis motor, o ne hac motione nihil te' νestesMhomo perr rionem determinat stadrolendum hoc aiat istud Addit deinde S.Doctor, Deum interdum ortialite aliquas mouere ad determinari aliquid valendum, sint in bis. quos mouet per gratiam. Quae verba significant Deum no semper mouere motione aliqua praeuia ad determinate volendum unum potius, quam aliud, ae proinde voluntatem ex neeessaria illas ordination qna semperidum operatur sub ordinatur mula primae, non indisere motione praeuia, qua determinetur. Quin potius lib. 3.contra sentes cap. ης ait caulas k-cundas esse determinantes. de ut ipse loquitur,
particulantes causae primi actionem, & q. s. de
potentia aris.ad Io.dicit olerationε cautae primae determinari per operatione cause secundet.
perationem emis primae modificari per operationem causae secunda;tantum abest ut S. o. sentiti causam secundam liberam praedetermi- ari ad operandum per operationem cause prum 2Idem docuit sotil. .Pbycq .f.Et coorma in in fine, ubi ait concursum determinari in- renere causae materialis 1 causa seeunda. C
Eusionem non solum negat hane noeessitatem praedeterminationis ed etiam neeessitat ε prae motionis in illis operibus,quae nci fiunt ex gratiae istam, inquit, ad Dis inuar Dein coe ciendo, qui es mod- commmis, quo concurrat ad quem Iibet essem sed etiam modosterialifaciendrinu Iunias concia LEadε ratione explicat Caietiqv.
19.ar.8. circa finem j. Adprimu ex sententiae
to Sanctahom. et antiquorumHomistarum non est in voluntate talis pmdeterminatio, in
qua possit p cognosci operatio libera futura
a voluntate. Eadem rationeConr.1.2.q. 9.ar. .Non opor- is
tet, inquit, u aliq- Δ, antequam petit, eatam esse motionem Dei, cum volitio es naturalis, alli mala Eisdem verbis hoc docti S. Bonaventura in rudis 37.art. i. quaest. I. ad vit Scot. in . d. I. q. . ad ultimum. Gregor. in 1.di 28.q. I. ar. 3. ad II. Dionycci stercietis sind. 2.27. q. I.ar.3 in initio ar.& concl. .& 3. GabrieLcis37.q.I. ar.I.lit. F.
su primae cauis non esse aliquid praeuiu S. Ant. I.part.tit. q. f. 2. & s. sunt praeterea alii Doct res, qui non solum in operibus naturalibus sed etiam in operibus pietatis, quae fiunt per influxum gratiae praeuenientis, negant esse eiusmodi antecedentem determinationem, quamuis in illis necessaria sit antecedens Dei motio ; inter quos est Abulensis in cap. I9.MMin. q. I7s. li. I. Ubi explicat Deum facere, ut voluntas aliquidesipi non doterminzndo liberum arbitrium, quia hoc, inquit, esset contra r tionem liber ratis,sed tantum indirecte mendo in intellactu.& proponendo ea motiva. in quae stit volunt a tem libenter inclinatam.Belui. tiae gratia, de lubero ubitrio cap. I 2. Si pleton. in e. s. U. nu. S. & in Promptuario Catholi eo ad seriam s. Dominicae,primae quadragesimae, circa illa veriabat Vis sonu fieri. Et quod attinet ad operationes naturales, de quibus tantum nune agimus.
xperte eolligitur ex Mis .lib.8. ystrat. 33.ubi vide primo motore explicet, qua ratione omnia ab illo dependeant, exemplum adhibet in baculo de manu, quae non operantur, nisim ueantur prius ab nomine, quem dicit non necessarib moueri prius quam moueat: Neque vero nunc loquimur de operibus gratiae, circa
quae diligentem operam adbibuimus in mateiaria dς uxiliis, eo primum tempore diuulganda,eum Sanctissimo Patri nostro placuerit. C a ν v T IV. Ratione impugnatur opinio Receu ris Mo Vltae autem sunt rationes contra huius. ει ara modi praedeterminatione voluntati intrinseca,una autem earum est quod videatur ex opposita sententia sequi, voluntate nunqui habere virtute sussciente ad escienda illa opera bona naturalia,qua re ipsa non operatur, ille
nim. qui caret principio Miquo necessirio ad sua actionem, neq; habet potestate illud xequia rendi , non habet principium operandi talem actione,qua ratiose non dicitur habere se ciens principium videndi qui quamuis habeat visum .earet tame Iumine, te potestato illud habendi; cu autem voluntas non operatur circa a. liqvqd biectu sibi propolitu,no h bet moti ne antecedentem in ipsa inhaerente,qua praed terminetur ad operandum circa tale obiectum; .reracetar circa illud, si a prima causa praedeter
245쪽
praedeter naretur ad operandum: neque vero volutas tunc habet aliquam potestatem acquirendi, atque habendi talem praedeterminati
nemi prima causa, quae est totale principium eius determinationis , s huiusmodi praedeterminatio necessaria est voluntati ad operandum circa quodlibet obiectum sibi propositum fatendum enim est, voluntatem non habere suffeiens operandi principium quotiescunque e
rei tali praedeterminatione, hoc est, quotiescunque re ipsa non operatur.
. Explicari autem potest De Fatio, mm ex eo' quod prima eo ratio sit necessariavoluntati ad operandum, quoties non est talis eositatio,vdiuretas non habet sussciens operandi principiu, quia non potest habere ficultatem acquirendi primam cogitationem, qui est necessaria ad liberam omnem operationem circa tale obiectu
ergo s praedeterminatio inhaerens in voluntate est illi necessam ad omnem laperitionem, quo ties voluntas earet ea motione, caret facultate illa acquirendi, ac proinde earet suscienti principio operationis, quia non potest aliquid Op xari ad trabendam talem praedeterminationem, quae nexessaria dicitur ad omnem ipnus eo sensum, eonsequens autem quale st, per se est manifestum. Secunda ratio a priori sumitur ex natura liubertatis, & indifferentia voluntatis, quam S. Tho. indicauit loco eitato, formari autem potest hae ratione. Cum voluntas post obiectumsbi propostum possit per eon eursum naturalem e cere opera naturalia. saltem indifferentia vit mala, aperte sequitur post propos tum voluntati obiectum, ron eursum necessarium primae causae esse illi naturaliter debitum, saltem ad opera naturaliarsed post propositum voluntati obiectum sub ratione eon uetuentis , &disconuenientis, ut amari, aut odio haberi possiti praedeterminatio a mma causa in alterutra partem non potest illi esse naturaliter debita edigo talis praedeterminatio errata in voluntate noest illi necessaria ad esicienda opera naturalia. Minor prebatur, quia voluntas est principium ad operandum indifferens, atque naturaliter habet liberratem cotrarietatis contradietionis quoad exercitium, per quam libertatem, cilli proponatur obiectum sub ratione conuenientis, ob qtiam amari possit; avt sub ratione disconuenientis,aut disicilis in asseeutione, potest Illud amare, aut odisse, aut certe suspendere actum, ut per intellectum quasi per tonsultationem magis expendantur rationes convenienti qant disco venientis; voluntati autem hae ratione liberae post propostum obiectum sub ratio Neeonuenientis,aut disco uenientis non potest deberi naturaliter praedeterminatio magis in v-nam, quam in alteram partem, eum in utramq; possit inclinari, aut certe dWinere insuxum; nulla enim potest esse ratio, ob quam debeatur determinatio antecedens potius in unam, quam in alteram partem contrarietatis, aut eontradictionis: ergo talis determinatici non est volun-- am iam Irari. D. N.
tati necessaria ad opera naturalia, quia, ut dixi, motio primat causae est sussiciens ad opera natu ratia i ae proinde quaelibet motio necessaria ad eadem opera post propositum voluntati cibis ctum naturaliter illi debetur. Aliae rationes sumi possunt ab aliis absurdis,
quia sequitur, voluntatem non operari liberris semper per talem operatur praedeterminationem,&quia Meatius trahetetur voluntas per hae praedeterminationem ad malum, q uam per concupiscentia appetitus sensities:& qu Con-eil.Trident. ses. s. cap. 6. definiuit liberum arbuttium a Deo motum ad opera pietatis posse dis. sentirer quas rationes lusius explicabimus,dum agemus de operibus pietatis, & de gratia necessaria ad huiuimodi opera. nune enim satis ex dictis patet, voluntatem ex vi neeessariae subordinationis, qua primae eause in operando se sordinatur , non indigere motione aliqua creata antecedenti, in qua praecognosci possit con sensus, effectusque ab ipsa contingenter su-
oVod autem adducitur ex Sanct. Thad ali 'quibus Theologis voluntatem non posse operari, nisi determinetur a Deo, nullius moia menti est, id enim tommode intelligitus de determinatione non quidem antecedenti, sed eo ncomitanti, atque identiscata eum consensu voluntatis, per quem ipsa sedeterminate quae determinatio, eum stens creatum, non potest es.se a sola voluntate,sed dependere etiam debet a causa prima, non minus quam quaelibe talia Operati' voluntatis . de qua determinationes. Th. de alii explicandi sunt, quia afferunt huiusmodi effectus contingentes in causa videri non Iom; possent autem in pretdeterminatione vo-untatis pr cognosci, qua ratione manifessum est non es contradictionem in dictis s. Tho.
Cum enim ait voluntatem moueri a prima causa,& non determinari,de determinatione in tetiligendus est antecegenti, atque ἰnhaerente in vόluntate, ut operetur; cum vero ait voluntatε, quia est fes creata, non posse operari, nisi deter minetur ab aliquo extrinseco, intelligi debet de determinatione concomitanti, atque Identis cata eum conse u voluntatis: hoc enim in dicerimen inter voluntatem diuinam, & creatam,
quod bare non posse esse principium suae determinationis, quin eadem determinatio dependeat a prima causa, illa vero ex se, & per se si totale principium suae determinationis. quia non iindiget motione alterius cause, ut determi
Αd rationem auteni oppostae sententiae tec fidetur, susordinationem voluntatis in operando postam non esse in dependentia acthgvolutatis a precedenti aliqua determinatio ue in
246쪽
ipsa inhaerente, scdm dependentia immediata ab ipsa prima causa, qtis, ut sali. asse'st .part.
8ao .a. .in corpore, est causa rationis uniue
salis es, di ab alio, qu est prima ratio, atq; v-
niuersalissima in qualibet re creata: cum enim Auseaia 4 concurrunt ad unum effectum realem atque influxus unius est necessarius ob ali quam rationem niorem & uniuersaliorem inclusam in effectu, alia causa dicitur subordinari illi; in qualibet autem re creata, ratio entis ab alio postulat concursum causi primet, no autem alicuius causς creat determinate sumpti, quare quslibet causa creata in operando subordia natur causi primet , cuius influxus necessarius est ad primam rationem quidditatiua effectus, ac propterea causa prima dicitur secundum rationem prius operari. atque hoc sensu mouere causam secundam ad operandum, quia insuit 4n primam, & uniuersaliorem partem effectus,taquam principium afl illum nec arium. cum tamen influxus agentis ereati necessarius no sit. Quod autem adducitur ex S.I h.ibidem ,hepe, causas creatas ad operandum applicari a causa prima, non sgnificat a causa prima prsdeterminari illas, sed a causa prima inter se coniungi ad operandum;id enim proprie verbum applicandi significat; necesse est enim, ut causa creata saltem cum causa finali, aut cum causa materiali coniungatur, ut cum illis Op retur, qui coniu-ctio in causam primam necessario referri debet, non tamen propterea neeessaria est praedeterminatio intrinseca in voluntate, quam praedeterminationem recentiores aliqui per vocent
applicationis significant. Dispuet Arto XLIII. An Deus fututa contingentia comoscat in libera.& aeterna determinatione suae voluntatis. Decrerum Dei versetur tina res faciendas in induiduo.Cap. I. Prima p.rs verae sententia. Cap. 2.
aee δε pars vera tentia. p. q. C A p v T l. Detratum Dei versisIur eis resfaciendas iis indiuiduo. LIcet ostensum iam si, sutura contingentiano cognosci a Deo in aliqua pes determinatione in volutate inherente, qua volutas creata
intrinsece determinetur ad opctandii. stio tamen esse potest,an saltem cognoscantur interna Dei determinatione & pr snitione, hoc est in decreto voluntatis diuinae, quo ab aeterno Deus statuerit Omnia , & singula. quae in tempore sutura sunt. In qua quaestions ponendum est tanquam certum, Devin ab aeterno statuisse omnia.&singula. quae in tempore fiunt non solum aliqua generali R eon se voluntate concurrendi cum causis secundum earum exi sentiain, sed etiam voluntate peculiari rubia ad singula in indiuiduo. sicut in tempore sui. Hac propositionem docet S. Tho. in hac q ar. . ad a. N lib. . sententiarum ad Hannibalduindis.ῖ . a. q.in quem sensum S.Ambrosiib.desde ad Cr
&Q.interpretantur illud Isai. 1 Fecis,quae satura sunt, secundum lectionem o. Interpretum, uia se Deus ab aeterno disposuit singula, quae uni in tempore. Et S.Crem lib. I 2. moras. p. r. dum interpretatur illud Iob. t . Constituo
termanos eius, qui praeterini non poterant. Nassa inquit, qae in hoc mundo sumi ab hominum, absique occulto Dei consilio essem κων , num Dein cuncta sequatara praescires ante secuti decreti t. quatiter per
sola dis viantum. Et quiflem de operibus pie tatis , quae fiunt per gratiam Christi. id te statur
s.paul ad Ephesa. Creata, inquit sumus in Chmso , hoc est virtute meritorum Christi . In peribus bonis, qua praeparauit Deus, ut in utis ambale
Ratio autem est ex s. Fulgent. loco citato, quia Deus omnia ab sterno disposuit, scut illa in tempore operatur; quare scut singula in in diuiduo, etiam quatenus indiuidua, S sngularia sunt, ortum habent a diuina potentia ; ital etiam in singulari , & indiuiduo ab aetcrna sunt obiecta voluntatis diuinae: liberum enim decretum voluntatis Dei nihil aliud dieit, quam Dei voluntatis persectionem necessariam eum
terminatione contingenti ad creatii ras; haec autem terminatio non potest .non esse ad creaturas sngulares, di indiuiduas, qua quatenus habent entitatem singularem, oriuntur a diuina voluntate. Quare verissimum est quod dirit ΚFulgent. Deum ab aeterno disposuisse singula, sicut ea in tempore Operatur, neq;vlli sutTheo logi, qui contrarium doeeant; nam licet aliquis gnificent in Deo non esse voluntatem,qus a citur atecedetis, hoc est, qus est ex soloDeo ante priscientiam exigentis causarum secudarum ei rea singula indiuidua; nulli sui tamen,qui non cocedant voluntatem & prouidentiam peculii rem saltem eosequentem circa singula, prout in indiuiduo sunt, qui voluntas consequens appellatur quia esse in Deo intelligitur post pissetenatiam exigentis causarum secundarum, quibus pro ratione natur & roniunctionis eum certis eaussereatis debeatur a causa prima concursus determinatus,&sngularis ad certam &sngutialem Operationem, per quam operantur. Quae distinetici voluntatis diuin nota da est ad intelligendum sensum, quo Theologiasiirmant, aut negant ese in Deo peculiatem voluntatem tirca singula in indiuiduo prout sunt a raussse nadis cum concursu causae primae.
Hoc posito fundamento aliquorum senten- qtiae Di
247쪽
tia est , Deum eo ostere omnia si tura contingentia in decreto sterno sis voluntatis quo decreuit m tura esse illa, quae in tempore fiunt. Ita docuit Ricard .in I. d. 8.ar r. Duran. quis .3. num.11.Motid.39.quis h. I.f. Contra istam, & rise de contingentιa. 3e alii Theologi recentiores, cum Domi. Bann.iti hoe articulo. Ratio autem pro hac sententia videtur enaeax , quia decretoni Dei est insallibiliter e scax, nee potest ab ullo impediri quominus sat id, uod Deus fieri
decernit; hoc autem est satis , ut tale decretum non tantum si causa ceris veritatis obiecti vo-lici, sed etiam medium idoneum , ut in ipso res futura infallibiliter cognoscam r. C A s v T II.
6 Ieendum est primo, decretum, seu deter-I ininationem voluntatis diuinae esse quidem causam veritatis , quam habent sutura contingentia , atque edi hac parte esse causain quasi remotam , ut fiatura contingentia certo cosnosci possint: non tamen esse medium aut rationem,in qua illa a Deo cognoscantur Prior pars huius conclusonis est per se manifesta. quia .res possibilcs ex se indisserentes sunt ut actu existant , aut non existant, quare contingenter constituuntur in ratione entis suturi, quod illis accidere non potest, nis ex determinatione voluntatis diu ingr hic igitur determi natio est causa saltem remota, cur certo cognoscibiles snt res suturi, quatenus causa est, ut habeant rationem entis futuri, secundum quam, possunt cognosci. Posterior vero pars conclusonis probanda
est ratione, quam adduximus a. s. quia res suturae, secundum rationem entis suturi, non possunt cognosci in perseetione intrinseca volitationis diu in quia hete persectio non habet
connexi nem necessariam eum re sutura ; eadem enim ratione est.t hee persectio in Deo,
quamuis res crota non esset sutura.Neque vcro possunt res suturae eognosci in terminatione illa ad creaturam illam, tanquam ad obiectum. quae terminatio includitur in decreto di uinae volitionis, nam haec terminatio cxtrinseca denominatio est in diuina substantia. nec potest alia ratione cognosci, prout est in se, nisi quatenus cognoscitur actio, di causalitas, qua Ooluntas diuina in tempore in i fetura rem creatam, quae cognoscitur ut sutura: ergo illa terminatio diuinae volitionis ad rcm creatam, non potest esse ratio cognoscendi eam esse si . turam; neoue enim eo quod decretum diuinae volitionis sit causa veritatis obiecti, est suffciens ratio, ut sutura contingentia dicantur cognosti a Deo in tali decreto. Licet enim in eorpore colorato qualitates primae snt causa coloris . sicundum quem eorpus est vis bile; noti propterea dicuntur ratio ut corpus videatur, a uia nec mouent, nec terminant potentiam viendi, ut seratur in rationem coloris: licet ergo areales in Inu. D. Th.
fleeretum diuinum ratio sivestalix entia futuri, secundum quam futura contingentia cogntiscit Qui , non tamen propterea dici potest ratio ut dia cognoscantur, nam terminatio illa volutionis diuinat a d rem creatam neque m uct cxl parte obiecti ad talem cognitionem, neque esti obiectiim prius cognoscibile, quam futural causa litari qua est ei scienda res creata, i n quai causalitate posita est ratio illa terminationisvo-l litioni, diuinae ad rem suturam , tanquam ad
obiectum. Authoritate autem S.Tho. satis hoel confirmatur , nam eum si pius cxplicuerit ra-l tionem certitudinis, ita cognoscunturi Drofutura contingentia, illam nunquam retialit ad immobilitatem diuinae voluntatis . sed ad existentiam,qua certo tempore futurum existit in seipso. atque ad realem praesentiain, qua codcm tempore res contingens coexistit diuinae aeternitati.
Illistis duplex. X dictis igitur colliendum est, s sernao si de ἐλ illo medio, in quo Deus, tanquam in obi cto moueme instar speetes impresset, cognoscit
sutura contingentia. Deum insita essentia . tan quam in causa, cognoscere ro conting: nt omnes perinde, atque res necessarias. Si autem sermo sit de aliqua ratione cognita, dicendum cst. Devin res contingentes cognoscere inca-ruid entitate,&existentia, atque reali prasin tia in aeternitate. quam habent. duin existunt in sua duratione; cum enim ratio entis futuri, aut ex istentis, atque aliquando realitur praesentis in ceternitate, secundum se si vere enuntiabilis.
atq; intelligibilis, atque in diuina substantia sit infinita persectio seientis ad cognoscendamomitem veritatem,quet ad ipsa in tanquatu esse erus pertineat, non necesse est aliquam aliam rationem assignare scientis diuini circa futura coeat ingentia. nam persectio diuini sapiet te est idonea ad cognoscendum cum euide utia, & certitudine Omne, quod habet veritatem intelligibilem, qualem sine dubio habent res omites eontingentes, ut ostendimus supra. Ut autem intelligatur , quomodo ex parte Tobiecti in rebus contingentibus, non solum ratio cxistentis. qua obiectum est aliquando in seipso, sed citam realis pr sentia in sternitate illius concurrat, ut res contingens iit terminis
& obiectum silentis Dei intuitiuς ceris,& cui leniis.Notandum est, cognitionem in tui suam duplicem isse posse, nempe comprehensuam. N non coprehensiva. Cognitio intuitiua cuprehensua secundum ratione intuitionis. illa est, no solum fertur in existentia,atq; duratione rei, sed etia in omnem ratione, q per se pertinet ad existentiam obiecti cogniti: inter quas rationes numerari potest realis prs sentia , qua res existens c stpr sens alleui aberi , prs sertim autem substantis intelligentis, & perfectioni in
tellectionis , qua res in sua existentia cognosia
248쪽
citur. IA uero a posteriori probatur ex cognitione Angelorum . quia realis praesentia rerum contingentium cum ipsorum substantia . est conditio necessaria ex parte obiecti, ut res contingentes ab illis cognoscantur ergo realis praesentia rei contingcntis cum substantia intelli gente, pertinere potest ad rationem obiecti cognitionis intuitiuae die proinde 'non erit cognitio inmitiua persecta, hoc est, comprehen- sua in ratione intuitionis. riis per illam. praeter exissentiam obiecti cognoscatur habitudo ad raesentiam rei intellectae cum in te ligente, aut abitudo distantiae, qua secundum durationem distat rea intellecta a substantia intellige te. Praeterea de praesentia rerum in aeternitate est pec tiaris ratio , quia haee praesentia passo quaedam est cuiusq; rei existentis. quare actualis existetia
exercita in creatura no cognoscitur coprehensue sne praesentia reati,qua res existens est prae sens in ceternitate, dum in sua duratione evistitis Alia vero esse potest cognitio intuitiua, non comprehensua in ratione intuitionis:ea autem est, quae immediate terminatur ad existentiam obiecti, quatenus existens est, ad quam rationem cognitionis intuitiuae non est necesse ut obiectum intelligenti obiiciatur secundum reaia
litatem pra sentiae in aeternitate; cum tamen e
gnitio intuleiua Dei comprehensua si secundum ratione intuitionis, intelligi debet terminata non solum ad actualem existentiam obiecti. sed etiam ad coexistentiam, & realem praesentiam eiusdem in aeternitate, secus eni in non cognosceretur res existens secundum illam h
bitudinem , qua comparatur ad substantiam ipsam intelligentem. Hre vero ratio est tib qua S. Tho.dum explicat diuinae scientiar certitudinem circa res continuites, interdum est scientiam Dei terminaria a res contingetes, quatenus
sunt in actu in se , aut quatenus sunt realiter praesentes in aeternitate; licet enim duae sint di sinctae huiusmodi rationes obiectivae: sunt tamen in se connexae,& necessaria ex parte obiecti ad persectam rationem cognitionis intuiti uae; ex hoc enim quod res aliquando existat in se ipsa, quod est satis ad rationem cognitionis
intuitiuae, oritur necessaria pr lentia rei eum diuina substantia intelligente, quae est ratio obiectiva neces Aa, saltem ad notitiam in ratione intuitionis eomprehensivam.
Ex hae vero doctrina eolligit S. Tho. inter se ' eonmiere certitudinem diuinae scientiae, & co- tingentiam rerum iuturarum , qui est scopus
huius disputationis. Id aute probatur, quia res, prout existes in se ipsa. quantumuis libere procedat a sua causa, in se tamen . quatenus certo quodam die existit, habet esse determinatum, atque necessarium ex suppositione illa eontingente, necessitate, qua Omne, quod est,necessario est, ae proinde secundum talem consequentem necessitatem esse potest obiectum certae, Neuidentis cognitionis; res aut contingentes,
quae libere procedunt a suis causs. Deo obiici-
Nntur, quatenus quodam certo tempor existunt in seipssi ergo ea ratione possunt obitet cognitioni certae & tu identi, neque ipsarum contingentia potest aliquid derogare certitudini cognitionis qua intelliguntur. Ob eandem
rationem certitudo, & euid cnita cognitionis diuinae nihil potest derogare contingentiae r rum uia sertur in illas, quatenus sunt actu in se, S praesentes in aeternitate, repraesentando illarum praesentiam . atque ordine causalitatis praesupponendo modum, quo procedunt a suis
causis, ut existant praesentes in aeternitate. a
re hae certa scientia non potest impedire mo dum, quo res fiunt contingenter, sed potius itilum praesupponit quare scientia diuini non in gi, impedire potest contingentiam rerum, qua visus alicuius bomitiis impediat libertatem &contingentiam, qua aliquis currit, dum illum
videt currentem, aut ambulantem.
Ad fundamentum . quod in secunda parte Iohuius disputationis attulinans. neganda est minor; licet enim liberum Dei decretum sit infauli biliter essea et sui obiecti, id tamen non est sa iis, ut in dccreto Dei videri possint uniuersa o mnia sutura; mediii enim, in quo aliquid aliud
cosn septuri aut debet mouere ex parte obiecti instar speetes impressae, aut prius terminare co- itionem, quam cognoscatur illud aliud quod m ipso, tanquam in medio. A eat cognoseii terminatio autem deereti liberi Dei ad retii Raturam non est aliquid in uens instar speeiei ii pressae ex parte obiecti, neque est obicctu prius ratelligibile. quam futuritio illius creaturae,quae per tale decretum immediate Ascitur; ea enim terminatio extrinseeus est respectus in Deo.
quare a nullo est cognosei bilis prius quam ilia
creatura sutura, eti qua immediate desumitur.
Si deo terminatio liberi decreti ad res Qturas non potest esse medium prius cognitum,in quo Umnes res Riure possint videri.
DIeendum tamen est ultimo, multa esse co- , . tingentia,quae cognosci a Deo possint ceriato in liberra decreto, ac determinatione suae vo luntatis, etiam tanquam in obiecto prius rati ne cognito, illa videlicet ante quoru effectione Deus e scit alia, quae vult esse propter illa non tantum ut esse possint, sed tactu& ess caesiersnt. Ad probandam autem hanc conclusonem statuendum est, licet Deus non velit unu propter aliud, velle tamen unum esse propter aliud, ac proinde multa ad extra operari propter aliud, hoc est, per operatione ordinata ad aliud.
propter quod sint seut propter finem. Hoedocet 8. Tho arid. q. s: N ex principiis nostrae Fidei est satis manifestum; interdum auxe quaedam operatur Deus propter alia, vi actu,& ess- cariter sint, ita ut fieri non possit Deum operari illa, qua tanquam media Operatur, quin se
249쪽
linatur illud propter quod operatur. Id docet
s.Thom . . r. q. II 2.ari.3cin eorpore , ubi ait,actum voluntatis , quo homo praeparatur ad
patiam iustificantem , licet non habeat cum illa insessibilem connexionem, s consideretur prout est a libero arbitrio: si tamen cohs deretur secundum quod est a Deo mouento habere in fallibilem necessitatem comparatione eius, ad quod a Deo ordinatur . quia intentio. inquit, , Dei descere non potest, ac proinde gratiam iustifieantem in fallibiliter oriri ex perfecta praeparatione ad gratiam. i, Id vero ex Meacia diuinae voluntatis saepius docet S. August. ut dicemus ad quaest. 9. ratio autem est, quia cum Deus aliquid e scit, utriscaeiter aliud sequatur, in illa effecticine Dei voluntas intelligitur terminata , tanquam ad Obiectum, non solum ad iὰ, quod habet rationem medii, sed etiam ad id , quod habet rationem finis , propter quem Deus vult esse id. quod prius & immediate operatur. Quare impossibile est a Deci , esse primam operationem effraciter ordinatam in alium finem , quin e iam sequatur idem finis. Exemplum esse potest in his , qui ex hoe mundo rapiuntur , ne malitia decipiantur , in quibus morbus peculiari Dei prouidentia immittitur, ut re ipsa m fiantur & donum perseuerantiae in illis eo in pleatur, iuxta illud : Raptus est, ne mutitia muraret , oci in quibus cas bus facileconstat fieri non posse, ut Deus quas ex intentione tali, s nis medium operetur, quin sequatur talis finis. Vtrum autem id Deus esciat in sis . quae non pendent ab aliquo intermedio . N libero con- lenia voluntatis, dicemus ad q. Is.ar. 3. Ad praesens autem institutum latis est id saltem contingere in his , quae Deus operatur indepcndenter a libero consensu voluntatis.13 Hoebosto. eonesus o probatur, quia id.
qu rid est eum alio neeesario connexum, atquee, se prius est intelligibile, quam illud, esse potest medium, in quo prius ratione cognito illud aliud cognoscatur , nam & homines per distursum ex huiusmodi medio possunt id cognoscere, quod est necessario consequena ; sed decretum diuinae voluntatis insallibiliter est connexum cum futuritione sui obiecti di est prius ex se intelligibile, quam idem 'obiectum
est futurum, quotiescunque a Deo prius fit aliquid aliud, tanquam medium ordinatum ad aliud ,tanquam ad finem: ergo,&e. Minor pr hatur , quia terminatio diuini decreti ad aliquem finem , ante effectionem eiusdem finis, potest desumi ex operatione illa , qua sit aliquid, ut deinde aliud ess caciter sequatur ; eum
enim diuina voluntas terminatur ad talem o- . Perationem antecedentem iam intelligitur ter
minari ad duo obiecta in fallibiliter sutura, hoe est ad medium ex illo futurum: ergo in diuino
decreto terminato ad unum obiectum, ut si aliud. potest certo. & infallibiliter eognosti it Iud aliud esse futurum, quia vi dixit S.Thom. Dei intentia deficere non potest. Ad hoc au-
tem intelligendum conseri, quod docet idem
I. 2. q. 8. ar. 3. praesertim in responsone ad se cundum, ubi seu indocunqsu, inquit. videtur co-
Et ister quandocunque quis viat ea qua sunt ad Mem. It redem actusnem, non tamen e conuers.
Idem repetit in respohs ohe ad ultimum , in fine; iuxta cuius doctrinam in re praesenti facile intelligitur ex operatione illa antecedenti. qua Deus escit aliquod medium, ut egeaciter sequatur finis , sumi extrinsecum respectum, quo diuina voluntas non solum terminetur ad idem medium. sed etiam ad finem, 't in codem decreto ita terminato, & prius intellecto, cognosti phssit finis insallibiliter se urus , quia diuinum decretum ad tale medium, atque idem medium, quatenus est quas terminatio diuinae voluntatis ad finem,nequit esse,quin infallibiliter sequatur finis, quia voluntas Dei frustrari non potest. Atque haec de eognitione contingentium, quae absolute futura sunt. DI spvT ATIO XLIV.
An Deus eerto cognoscat futura contingentia conditio.
PrIma opinio Recentiarum. Cap. 2.
Veris ι sententia. Cap. 3. Probatiar ex veteri Testamento vera δε-
N hac controuerso futura conditionata illa tappcllantur, quae non enunciantur smplici tbr futura, sed sub conditione , nempe quod futura essent, s certae quadam conditiones antecedentes ponerentur, inter quae sunt multa, quae nunquam se fit futura, quia re ipla condi tiones ad illa requis tae non ponerentur;su tura autem essent, D illae conditiones ponerentur. Haee vero sutura conditionata quaedam sunt neeessaria,& naturalia, quae cilicet per uatura lem necessitatem orirentur ex conditionibus, sillae in executione ponerentur , quae sutura huiusmodi sunt,iri quibus negatio consequentis nullo modo esse potest cuin positione& veritate antecedentis , quale en hoc futurum. si Sol nasceretur.dies esset. Alia autem conditici
250쪽
naliter futura sunt contingentia, quae scilicet, si poncrcntur conditiones, quae in antecedenti exprimuntur , ex illis Orirentur non ex necessitate naturae ipsius conditionis, sed per determinationem , & depcndentiam a voluntate
libara&mdi fierenti; quapropter huiusmodi
futura contingentia appellantur, non quidem ex contingentia, & libertate illa , qua conditioncs ponerentur . sed ex contingentia alia, perquam adhuc positis conditionibus ex illis orirentur, eum possent non oriri. Huiusmodi autem sunt illa contingentia, quorum negatio spectata natura conditionis esse posset cum Giusdem conditionis existentia; atque de his est praesins controucrsia .in qua quidem eadem indisseulta , an in his futuris sit aliqua veritas. &ratio enti, conditionaliter futuri, atque an in Deo sit horum suturorum certa scientia: nam eum in confesso sit Deum certo cognoscere omnem veritatem. necessarici assirmandum est sin his futuri; sit aliqua ratio veritatis entis con ditionaliter futuri. Deum habere certam, & uidentem eorum mentiam, nam quod in Deo eorum scientia non sit.ex hoe tantum oriri potest. quod ea non habeant veritatem entis conditionaliter futuri, secundum quam a Deo intelligi possnt.
C a s v T ILPrima opinio Recentiorum. E Eeentiores Theologi non patici assi r- I mant in huiusmodi futuris nullam esseveritatem , ac proinde nullam esse in Deo eorum scientiam, sed tantum causae eorum,atque maioris inclinationis caust in unam potius partem, quam in aliam , secundum quam altera
pars contradictionis iudicari probabiliter debeat, non quidem ab ipso Deo, in quo nulla ci-pinatio esse potes ,' sed tantum a creaturis, in quibus imperseetio opinionis , & formidinis e po; est. Probatur aut primo haec sentcntia , quia in diuinis sicris huiusmodi contingentia conditionata pr dicuntur,cum particu la, ne quae nota est ambiguitatis, & formidinis. Hier. 26.&Erec 2. Notististrahere verbum. forte uiuant, oc.Et Mattia. H. Sa in Sodomis facta
fuissent virtutes, quaesum sunt in te, forte munisi sent. Quo loco ea particula, pertriquae dubitationem indicat, non ponerentur, si obiecta illa conditionalia Deus, qui loquebatur, certo cognosceret.
3 secundo probatur ex Prospero. & Augustino; nam Prosper. epistola de reliquiis Pelagianae hartas, quae est apud Augustin.tomo 7.ante librum depraedestinatione Sanctorum , sententiam contrariam, quae ammat , in Deo esse eorum futurorum scientiam, videtur refutare, sciit crrorem contrarium Fidei, dum enim rosellit errorem Massiliensium, qui affrmabant,
infantes, qui ante adultam aetatem moriuntur,
damnari, aut siluari, recipiendo, aut non rcci
piendo Baptismuira pro ratione operum, quae laeturi essent, si peruenirent ad maiorem aeta-.tem, eo quod Deus praeuiderit, quid singuli e sint facturi, s diutius viverent. inquit, in hunc
surditatu genere non agenda praescιta sint,oprascua acta non int. Quibus verbis errorem illum Prosper refutat. non solum quia rationem diuinae electionis acciperent ex operibus conditi natiter futuris, hoc est, s illi infantes diutius viii rent . sed cetiam ex novo, di distincto absurdo. quod illa dicerentur a Deo praesciri futura, si illaeon ditio maioris vitae pon rct Hr.
Praderea s. August. lib. de praedestinatione 4
Saraetorum , cap. i s. dum resutat illum ipse uacr rem per c pistolain a prosper. rt latum, cxpendit verba illa Sapicnt. q. Raptus Mi. ne malltra mutaret ιnIe cum eius. Atque in hunc modum scribit r Hoc die his e f. sci 1 ndum pericula hartis ritae , non secundum praesentrum Dei, qui hoc praesciuit, Fod futurum erat. non quod futurum no=rerat,id est, quod ervionem ιMmat tirum fareat lariturus, ut tensationum subtraherethr ιncerto, non quodpeccaturus usit, qui mansuras in tenta Doue Mnesset. Quo loco s. Augustinus non luna ait,in Iaco non fuisse prasci nitam illius suturi conditionati, quod re ipsa, hoc est, absolute su tu rum non sit; sed praterca etiam significat illud
esse incertum. vi indicant verba illar Vt rent tronamsubtraherettir incens, eadem ration liti l de bono perseuerantiae, cap. a. post med. cxl presse ait, nulla esse in Dei praescientia merita, s quq re ipsi sutura non snt; futura autem esenti ab his, qui ante adultam aetatem moriuntur. Idl repetit lib. i. de origia antin. cap. Ir. Ex mentel isitur s. Augustinus non est in Deo praesciens tia rcrum , quae non sunt ah solute futurae: l essent autem sutura . s certae conditiones s in existentia poncrciatur , quin potius talium futurorum conditio iniicnta videtur a Pelagianis, ut ex illa eluderent rationem, ob quam qui, butilam infantibus Baptismus concia itur,cum
alijs negetur,&Ob quam quibusdam potius nationibus praedieata est lux Euangelica, non autem aliis. Tertio, res contingentes, cum non possint seognosci in suis causs, solum pos uni cognosci in seipss , quatenus sunt aliquid distinetum a
causa; sutura autem contingcntia, quae nunquam absolute sunt fit tura , non habent alia quam entitatein a causa distinctam: igitur huiusnodi eontingentia conditionaliter futuri certo cognosci non possunt.
Quarta ratio a priori est, quia in huiusmod; ο
turis conditionatis nulla est ratio veritatis, presertim ante actuale diuinum decretum, quo ab aeterno voluerit illa esse, s conditiones ponantur, quare esse obiecta non possunt diu in εseientis. Antecedens probatur, quia propositio conditionalis non potest habere veritatem s- ne necessitate consequentiae, ut ait S. Thom.