장음표시 사용
251쪽
opust in p. tract. dccnunciatione, cap. vltimo, ubi Omnis, inquit, propositio conditionalis rerae' necessaria. Illa enim particula. Si, in propositionesgniscat connexionem consequentis ex ant cedenti, quae connexio esse non potest, si negatio consequentis esse possit cum positione antecedentis: in omnibus autem suturis conditi natis, si contingentia sint comparatione con
ditionis. negatio consequentis esse potest eum existentia conditionis, quare in illis non est illa connexio, quae in pro postione conditionalis gnificatur per particulam, Si, unde neque ipsa proposito vera esse potest. nam fgnificat in consequenti esse consequentiae necessitatem , qualis re ipsa non est.
7 Ontraria sententiavidetur certa, multa esse contingentia conditio nata, quae in rati ne entis sub conditione suturi veritatem habeant , ac proinde certo a Deo cognoscantur. Hanc sententiam ex instituto probat Thom. Stapleton ade. r. Matth. circa illa verba; Simora O Syrine. & in c. s. epist. ad Rom. f. Deum altitudine. ubi contra Casilinum probat, esse in D co hanc scientiam, etiam ante decretum diuitis v'luntatis.Alphons Mendora. in quaest. s. quod lib. 47. Franc. Zumel. disp. 8. praeserti in
conclus i. v bi Non es, inquit, tutam negare in LAb Iem Dei cognationem contingentrum conditionatorum, quia haec, inquit, essententi. S. Augustini. Eandem sententiam probant Cardin. Bellarm. tom. vlti. lib.de amissione gratiae, cap 37. in responsone ad primum argumentum Caluini. P. Cregor. Valent. in hac q. punEL 3. g. Sequitur secunda q. P. Molin. in hoc art. P. Fons lib. 6. Metaph. c. 2.q. q. sedi. 8.&s. P. Va'. in hune a. d. 66. PSuar. toto lib. 2.de scientiaDei:&ante hos omnes Dominicus Scitus, hane sententiam ita certam & communem in schola D. Th. arbitratus est, ut inter prima Dialectice rudimenta tradendam putauerit, lib. enim 3. summul c. g. iect., dum agit deveritate propositionis eo riditionalis, explicat quasdam esse, in quibus ad veritatem solum requiratur dependentia consequentis ab antecea cnte, ita ut antecedens non ponatur sne consequenti, licet hoe non redheraseratur sine antecedenti, concludit autem esse plures huiusmodi propositiones conditionales, de quarum veritate nobis non costat: solus au
tem Deus sciat an snt vers. an falsi; in specie autem circa hanc propositionem, si viceris, dulo tibi libramosus, inquit, Deussit, an spicisses, δε- dissem tib tibrum, quem tamen non deda quia non vi sisti. Subiungit autem esse plures alias propos-tiones conditionales de praeterito, quarum veritatem Deus cognoscat; inter quas numerat illam: Si tu prιor mihi occurristit idissem tibi libram Porto autem autoritas huius manifestum
indicium est. sententiam, quam proposuimus , non solum fuisse in Sehola Sanini Thoamae comihunem, sed etiam ita certam . at quc prima dialectici rudimenta. Tolet Atem l.1. introdue . cap. 2 . ait in prormstionibus conditio nati quasdam esse necessarias, alias autem contingentes. Quibus signis eat sine meeentate consequentis veritatem esse posse in propositione conditionata. Ex diuinis autem literis ita perspicue confirmata est a Doctoribus citatis, ut nulli iam sint, qui non asirment, multa esse contingentia conditio nata, qui saltem ex stemna Dei voluntate conditio nata ex parte obiecti veritatem habeant, atque certo a Deo cognoscantur. Ex antiquis autem Scholasticis testi mollia in hae controuersa adduci non ponsent, quia expresse de cognitione horti continia gentium non tradiaverunt, ut ego quidem ar-hitror, quia putauerunt idem iudicium csse de bere denis suturis conditionatis, atque de ib- solutis: quod enim a Caiet. affirmatum est de pretientia necessaria in sternitate vi h sc cognoseantur a nullo antea traditum fuerat, ut ipse asserit. Ex s. Th. manifestum testimonium adduci potest ex 3. p. q. I.a. .ad 2. ubi dum agit de ratione, ob quam Christus non apparuit multis, qui eredidissent, si illis smedicasset . primo loco adducit & refutat quandam responsonem, quam aliquando radiderat s. Aug. epist. ε s. q. 2. Camautem refutat cum eodem s. Aug. lib. de dono perseuerantis c.9.argumento sumpto ex Tyriis& sydonibus , s Christus apud ipsos miracula fecisci, quibus tamen Christus non pr dieauit
concludit ergo S.Th.verbis s. Aug. eod. lib.ciri. ex soloDei beneplacito ortum fuisse, ut quibus. dam potius quam alis prςdicaret. Quia mussa tiascut vos. ait, non es lentis, neque currentis, sed miserentis Dei. qui ex his quos praeviasis apud eos factu essent miracuti. crevitia Aquilias voluit siti e mi, at s autem non subuemn Quo loco S.Th. de ea
pr scientia loquitur , quae etiam in Deo fuerit circa illos. quibus non voluit subuenire, cum voluerit subuenire aliis; ae proinde non potest intelligi de praescientia Fidei absolute futura . nam haec tantum fuit circa illos, quibus voluit per gratiam subuenire, ut Fidem haberent: ergo intelligi debet de priscientiaFidei eonditionaliter futurae, quae pr scientia eo mutunis si, tam iis, qui ab sute eredituri non sunt, quam his qui re ipsa sunt credituri , quorum fides peius i Deo cognoscatur in statum conditioia nato hoc est, conditionaliter satura , quam in statu absoluto, atque absolute futura. Verba autem S. o.vt dixi, desumpta sunt ex S.Αugiae proinde ex illis crans at assirmantem sentenatiam . quam proposuimus, ex his ducia bux Ecelesae Doctoribus sumptam esse.
252쪽
C A P v T IRPνobatur ex mereri usamento marasententia. Robatur autem primo hic sententia multis I Seripturi testimoniis. Primum estGenes Ir. hi dum Deus loquitur de illis hominibus, qui ad sui memoriam turrim magnam discare instituerante Unita es, inquit, popalus. o caperunt hoc facere . nec dessent a cogitationumstis. donee
eas opere compleot; venue igitur, o confundummIinguam eorum. Quo loco per illas voces, Nec δε- suent aedificare, non signineatur perseuerantia, ut absolute futura: homines enim eonfusione
linguarum 4 Deo immissa fuerunt impediti, nee Deus agere posset ad impediendum id. quod iam absolute futurum praeuidisicit ergo illis voethul solum signifieata est perseuerantia in idificando eonditionaliter sutura, nis superi naturali aliqua ratione impedirentur, ex prael scientia scilicet, qua Deus non solum cognostati ea quae re ipsa continaenter futura sunt, sed et iam conditionaliter futura, ut in eum locum nimaduertit P.Pereyra. Meundum testimonium AEExOd.3 . ubi imter alia est hoc diu lnum preceptum.Non accφι-stis morum ex gehtuas, quia se iacet stium taum, Besequatur me. Quo loeo illi voces, Qvias diaterino habent sensum absolutum, sed condition tum, id est, quia si filia tu getibus filio tuo de deris, seducet illum.Neque enim Deus prohibitionem hanc adhibere potuit ad impediendum illud damnum spirituale ex priscientia, qua iam prouidisset illud absilute suturum, nam scientia visionis nihil potest agere ad destruedum suu in ipsius obiectum,ae proinde etia seipsam: seisse vero huiusmodi verba ex certissima quadΞ cognitione seductionis futuri. si Hebrii ex gentibus uxores accipi ut, patet ex 3.Reg. invia verba huius pr epti referuntur, & exprimu tur, dum refertur salomon acvepisse uxorem ex getibus:
De qua frummis dixerat udin ingrediamina ad illus, certi me enam auertent coνώ rastra. v eqvimini Deos earum. Hoc vero testimonium aperte signi-seat eontinsentia tonditio nata ex certa eorum cognitione a Deo reuelati secudum veritatem,
quam in se habent; non autem secundum solam inclinationem , vel dispositionem earum
creaturarum, ex quibus possunt non oriri. II Tertium testimonium est. 3. Reg. 23. ubi cuni DauidDominum consuleret,an in ciuitateCei
tutus manere possitan veroSaul venturus esset adeapiendum ipsum λ &an Cesita veniente Saule ipsum essent tradituri 3 Deus respondet fore. vi Saul veniret. & ut illi venienti a Ceilitis
traderetur. Hoc autem accepto diuino responso. Dauid egressus est ex ea ciuitate, quo iactum est , ut neque saul venerit, neque illi fuerit traditus. Quo loco duo illa responsa diuina Desieniat Sol . O rearint te Cedri ; habere
non potuerunt sensum absolutum, illi eti
euentus re ipsa sequutus non esti ergo habu earunt solum tensum conditionatum euentus futuri, si David in ea ciuitate permaneret. Quod recte notauit S. Hieronym lib.de loris Hebr. in eo verbo, Tradente se, inquiens, essen .s δε-
scenderit Saulo hic re maenerat tradent te. sicque
illod verbum interpretatur Abulens ibi quaest. 3. Lyra & glos ibidem. In hac vero David
interrogatione aperte sgnificatur illius certa perstasio, Drem huiusmodi contingentia conditio nata cognoscere, Nposse de illis respond re. Id vero etiam significat aperte ipsum Des responsum . .
Quartum testimonium est. q.Res.1.ubi cum i ,
Elissus deprecaretur sibi dari spiritum dupli-eem Ese, quem Dominus tollere volebat: Rem.
inquit Elias, da φιiem staculi, attamen frideris
me, qutando lassar a te, erit tis quodpetisi: Iaatem
non videris, non erat.Quo loco conditio hataeon
tinmitia reuelantur. simiae est huie illud 4. Reg. 3. ver. s. cum Rex ex Elisei pree to tri bus vicibus permisi terram, cuipropheta dixit; Si per mos quiηquus . ιιs, avit septus, in eadcres matronem Syriam delevisses, nunc autem tri-ια τιobus percatus eam. Hocvtrumque testimonium valde notandum est primo ad probandum contingentia conditionata non reuelarὶ a Deo solum, secundum statum, va incIinationem earum rerum, Nam in his contingentibus eonditio natis allatis in quarto testimonio nullus status, vel Inclinatio earum rerum est secundum quem I, se contingentia pr diei potuerint. Adduei etiam potest hoc testimonium ad probandum saltem ex Des voluntate esse posse veritatem in propositionibus eo fiditionatis.& aD. firmantibus, etiam si conditiones expressi in illis ex natura rei nullam vim habeant ex se ad in suendum in partem consequentem propos-tionis conditionalis; nam videre, vel non vide re. quando Ellas a Domino tolleretur.&percutere terram quinquies, vel septiel, nullam ex se causalitatean habere potuerunt ad impetrandum supernaturalem l pisitum Eliae, vel ad Syriam omnino delendam. Jntum testimonium est Hier.28. Saprofectis exuris ad Principem Regis Babylonis. Nempe ad
pacem petendam e Vivet anima tua, ct cruoris Menon succendetur. Si autem non exieris, tradetur m munus Chaldaeorum. Osuccendent eum, nec thfugusis manu eorum. Et paulo post: si holaerti egressi a
se es sermo Domin ι,. mutieres Regis Iuda educentur .a ' Acipes Regu Babylonis,ctricent, edaxerunt te. O praeualuerant aduersus te pacifici iiii. Quo loeo sex eontingentia conditio nata diuersa a rivi
statum testimonium est Erech. 3. Mon adpo putam ignota lingua mitterti, Gad silos mιr te νὼ illi atidirent te.Domin autem Israel κolunt aurire te, quaa ηolant audire me. Vbi aliud eontin gens conditionatum,quod absolute futurum non erat, a Deo est
253쪽
C A p v T V. Probatur ex Muo Tes amento. - DRaeter haee sex testimonia sunt sex alia ex in L novo Testamento.Ρrimum est, ordine nostro septimum , vulgatum illud Matth. i I. Si in Tyra, O Sydonefam e it virtutes olim hulli et O inere Nnitentiam egissent. Quibus similia habentur Lucq Io. ubi contingens condition tum, nempe poenitentia, a Clitillo reuelatum est ad increpandas illas ciuitates, qui visis mir talis poenitentiam non egerant. Octauum testimonium est Lucae ris. ad s-
nem. ubi cum diues ille iam damnatus Abrahae
ducisset. Si quis ex mortuu ierit ad eos, pomιtentiam
agent. Abraham illi respondet propositionem
eontrariam eonditionalem l Si Morsen nec 'Mphetas non audunt, nec si quis ex mortuis resurrex
Yν Nonum testimonium est apuὰ eundem Lucam cap. 22. ubi cum Christus interrogar tur quis esset propositionem eonditionalem
eontingentem respondet:Si vobis dixero. Mn π detis ; sicutem interrogauero non refomlibitu mihi, neque rimittetis.18 Decimum est Ioannis Sisiciret onummi, θεuis est qui duit tibi : Da mi, bibere, tu Iosian ρι- tuses ab eo , ct dedisset tibi aquam vitiam. Quo loco particula, Forsitan . non significat dubitationem , ut ex concnse Patrum postea ostendemus, atque ex particula Graeca , cuius loco interpres posuit particulam, For tun, est manifestum. Vndecimum est Ioannis. I. Ego mi in nomιμ Patris mei, ct non accepistis me atiin venerit in x moesuo,illum accipietu. io Ultimum simul 1.Corinth. 2.2uam nein Pegloriam beatitudinis nenis principum huius secuti coruuio enim in uissent , nunquam Dominum gloria cruci issent. Quibus similia etiam sunt, per suae Deus reuelauit multa eontingentia conditionata, ex quibus patet talia contingentia a Deo cos nosci, ut reuelari ab ipso postulit. Respondent primo aliqui ad luc testim nia, in illis non significari determinatam futuritionem ipsorum contingentium, sed lignificari solum dispolitionem, Ze inclinationem e
rum creaturarum, consideratis earum naturis,
atque affectibus pulentibus, ex quibus homines probabilem solent facere contacturam, quod futu rum esset, si h e vel illa conditio poneretur. Quam interpretationem ex aliis retulit uncin concor. c. 7. eandem sequitur Caluin. in c. I.Matth. nem hene posset illo testimonio conuinci: Ebristus, inquit, bis non distulat, quo Praeviem Deis futuram, pudfacturi istifuissent,
quatenus ex rei apercφι poterat, ad communem humara meruis captum semianem accommodans, ut
refert Stapl. ad cap .cit. Iuxta quam interpret tionem aliqui assirmant stetit non est in Deo formaliter cognitio opinatiua, sed solum eruumnter . quatenus euidenter cognoscit illa , o
quibus homines eoni jecte silent, quid sit filiu-
rum, ita in Deo sermaliter non esse taentiam conditionum, id est, alleuius obiecti condi tionaliter,& contingenter futuri. Hanc vero interpretationem essi citer rese
tere possumus. Primo, quia per illam plusquam viginti propositiones extrahunxur in diuinis literis ab iIlo sensu, quem proprie verba significant.id est,a sensu, in quo signineatur actus su- tutus ad significationem inclinationis causarum. Quod si in his loeli fieri posset, neque in illis quidem loci , in quibus contingeotia abso luta praedicuntur, aliquid firmum haberemus: nam licet in illis signifieetur aliquid suturum,
interueniente aliquo concursu Iibero voluntati responderi pollet solum ligniscari eventu insutu rum non secundum se, sed spectata solum praesenti dispositione causirum; ita ut quamuis re ipsa non id eueniat, quod a firmatum est, conuinci non possit falsitatis predictio talis suturi. Itaque Stapl ob hane caulam it, huiusmodi interpretationem corruptelam esse diuitinarum literarum. Seeundo exdiuinis literi; refellitur hic inter- ue
gasset, utrum possit dignosti an aliquis ex Dei
reuelatione loquetetur. Moys. respondet hoc eertum futurum sisnum,St id quo in nomine λο-
mius aliquis pressim tr. non euellerit, Dominus non
est ei locutus.Si autem in huiusmodi pridictionibus Dei in tam multis locis non significaretur
effectus ipse in se futurus, sed solum dispositio
causarum liberarum, quae mutari possunt illud non esset certum signum dignoscendi ex eue tu an ipsus praedictio non tuisset ex Deo.Nam responderi posse reuelationem esse tantum i a tellectam secundum dispositionem, qui in causis erat praeseus, non autem secundum ipsum uentum tergo dicendum est in nulla reuelati ne eontinsentis futuri per liberam voluntatem esie illum tensum. quo non significatur est tus ipse orto suturus, sed sola inclinatio musarum
Tertio ex testimoniis allatis ea interpretatio 24 sellitur, nam in illo testimonio, quod quarto loco attulimus exq. Reg. non potest esse sensus solum secudum inclinatione causarum creatarum,quod enim Elistus viderit,is non viderit Eliam cum a Domino tot Ieretur, ves quod Rex percuteret terram quinquies vel sexies , nullam inelinationem c uiarum irratarum habere potuerunt, ex qua illi effectus oriri pollent; conditio enim illa videndi, vel non videndi taliam, vel percutiendi terram , nihil laeere poterat ad obtinendum vel non obtinendum spiritum Elis vel ad superandamSyria ergo in illisi is sensus esse non potest contingentis conditionaliter futuri non in se,sed solum secundum
inelinationem eausarum creatarum. Priterea xtiam illud verbum. Cem in enim auertet tardamina,quae retulimus in secundo testimonio ex Exod. l.&'. Rom. II.&illudἔnc Preutfnr, nun- qammmmamgloria cacifixissent,no possunt significare solum inclinationem causarum serii
254쪽
omnia ,quae fiunt in tempore Sieut actualis infinitas diuinae immensitatis posta est in pers ctione illius, idonea ad continendum omnem locum absque re quod aliquid addendo in stipsi immens rati; nempe actus continendi alia quam durationem ves locum,denominatio est extrinseca in aeternitate & immensitate Dei quare licet huiusnodi actus incipiat, nihil om-mino derogatur infinitatis perfectioni , ceternitatis,aut immensitatis DeLC A p v v Vm. Tertiapars verae emoria. . Icendum est tertio,licet in aeternitate nihil st intrinsece praeteritum , aut suturum;
extrinsece tamen respectu aetcrnitatis esse posse praeteritum aut futurum, quatenus res contingentes, antequam sint, haiant rationem futuri, di postquam habuerunt existentiain , habent rationem praeteriti,etiam respectu aeternitatis.
Haec etiam propositio colligitur ex dictis, nam quidquid de nouo incipit. habet rationem suturi, antequam actu incipiat; res autem contingentes denuo & successive incipiunt esse in
aeternitate: ergo antequam actu incipiant, rationem habent entis futuri,etiam comparatione aeternitatis , quae nondum actu illas contineat. Inde autem etiam insertur, easdem res, postquam amittunt existentiam, habere rationem entis praeteriti etiam respectu aeternitatis, quia licet fuerint praesentes in aeternitate, modo tamen in illa non sunt ι hoc autem est habere rationem entis praeteriti, non quidem quod in aeternitate snt intrinsece partes priores, aut posteriores, sed quia res contingentes creatae successive incipiunt, de des nunt esse in aeternitate , ratione suae limitatae duratio
ὸ M intelligendam hane conclusonem no-' tandum est,omne suturum dici respectu alicuius praeexistentis, quo ipsum suturum si posterius quare cum aliquid possit prae existere duo hus modis duobus etiam aliquid potest diei suturum; uno modo respectu alterius praeteriti, quod non solum prius existat, sed etiam praetereat, hoc est, destiat esse cum existit id quod est posterius, qua ratione una pars temporis est sutura respectu alterius: alio aute modo dicitur futuru respectu alterius entis , quod praeexistit excedendo in duratione , non autem praetereundo, hoc est, disinendo esse, qua ratione pater etiistit ante filium, quem duratione excedit,
licet simul etiam existat cum filio. 1 Cum autem dicimus comparatione aeterni tatis aliquid esse futurum, no intelligitur priori modo. quas aliquid ad aeternitatem comparaxi possit. vi ad rationem praeteritam, sed soluti,
posteriori modo, quia aeternitas a parie antecedenti excedit Omnem rem contingentem, atque hae ratione ros contingentes, antequam
sat in sua duratioue sint ire iura etiam respe-
ctu aeternitatis, in ciua debent aliquando eo tiὴ timeti: scut etiam habent rationem praeterita respectu aeternitatis eiusdem, a qua etiam exceduntur a parie posteriori; necesse tamen est, ut res omnes contingentes aliquando snt praesentes aeternitati . dum scilicet existunt inaeua duratione, non ciuidem per realem.&aeternam praesentiam, sed per praesentiam temporalem,& limitatam. proporii natam. & aequalem suae durationi. Quoniam autem serendum hanc temporesem, & realem praesentiam ab aetern
timet obiectum eo nitioni diuinoe . non Iu in secundum suas etationes quiddilati uas, quo modo res possibiles sunt obiectiuὰ praesentes incognitione Dei, sed etiam secundum suam realem existentiam temporalem in aeternitate, quia Deus ab aeterno cognoscit non solum reiqii id ditatem .sed etiam praesentiam realem exercita in aeternitate illa duratione limitata. qua res sunt inmensura suae durationis. Αδ fgnil ficandum autem hunc modum praesentiae o lectivae rerum contingentium, dixit S. Thom. res esse praesentes Deo ab xterno, non solum quod habeat ab aeterno rationes rerum, non pequid ditati uas apud se praesentes, sed quia eius intuitus sertur ab aeterno super omnia , prout sunt in sua reali praesentialitate, nempe finita,& limitata, & proportionata durationi ipsa
rum rerum, non autem aeterna. neque infinita.
Atque haec ipsa peculiaris praesentia obiectiva. distincta a praesentia quid ditativa, est quam Patres alii fgniscare voluerunt, ut manifesse
dicunt illa verba S. Gregor. stramnque sumtinon adeo ab armitate videntur quia sunt, sed ideo sunt, quia ridentur ; quae aperte sgnificant existentiam obiectivam, quae sundatur in actu vi- onis: nam s tantum Gregor. de reali presentiai'queretur, dicere debuis et, ideo res ab riternitate videri, quia sunt realiter in eade aeternitate; cum autem dieit ideo esse in aeternitate.
quia videntur, plane sgniscauit praesentiam obiectivam. C 4 μ v T IX. Argumentorum statis.
D sundamentum autem allatum pro prima sententia respondetur concedendo, res contingentes non esse certo cognoscibiles in tausa sua, sed solii in in se ipss; negandum t men est ad hoc esse necessariusn actu existere an se, satis erat in est esse aliquando in se futuras. Nain quemadmodu actu esse in tempore praeliti ex parte obiecti est satis. ut cognoscatur actu existere: ita etiam eae actu rem suturam est satis, ut cognoscatur futura ; una enim ratio entis vere enunciabilis, ae per modum etiam entis illius intelligibilis est esse rem suturam, vel praeteritam. Ad verba autem allata ex S.
om. lam diximus illis smis eari praesentiam Uium Obiectivam, non hattimq; sed illam, qua praeter quiddita temtes diuinae eosnitioni o
255쪽
ile eur etiam rei actualis existentia,& realis pr. sentia in aeternitate, quae pretiantia non sit aeter na, sed temporalis, ae finita, & proportionata durationi cuiusuis res,ab aeterno autem si obieetum eognitionis diuinae,& ideo s.Thom. dixit res diei Deo praesentes ab aeterno non tantum, quia earum rationes sint praesentes cibis e iue secundum existentiam,& realem praesen tiam in aeternitate, quam in tempore habent. Ad primum argumentum secundae senteniatim respondetur per distinctionem consequentis, nempe in Deo non es e praescientiam respeiactu rerum contingentium secundum ordinen
siccessionis praeteriti& futuri, qualis est illa praescietitia, quae ita anteeedit suum obiectum. vi transeat & desinat esse adueniente obiecto, quod accidit in illa praesentia , per quam e Moseitur indiuidualis duratiores futurael esse tamen in Deo praestientiam proprie dictam secundum durationem permanentem, hoc est, talem scientiam quae antecedat existentiam obiecti; non autem transeat illo aaueniente . sed smul cum illo existat. Ad patres autem in e dem argumento allegatos respondetur, eos solum negare, esse in Deo praescientiam, quae s cundum successionem , atque ordinationem prateriti & futuri si ante obiectum, quod non impedit quo minus alio sei tu dieatue esse in Deo praescientiam rerum situra fumad est, eo-gnitio, quae ante illas existat, & illis aduenienti hus eum illis permaneat, vi patet ex Hieron.& Orig.& alijs. quos retulimus ad ar. 8. qui a solute dicunt Deum esse praescium futurorum, atque in Deo esse vim praesciendi sutura. is simili ratione respondetur ad secundum per eandem distinctionem, nempe respectu aeternitatis nihil esse futurum secundum ordinem sueeessionis preteriti N futuri, nil enim pesest
ad aeternitatem comparari, sicut ad rem prael ritam vel suturam , nam aeternitas nunquam
praeterit, sea praesens permanet ; atque hac ratione intelligitur Αροὶ & Greeor.& alii, cum dicunt respectu aeternitatis nihil esse futurum hoc tamen non ;mpiait, quominus alio sensu respectu aeternitatis aliquid extrinseee sit prae teritum , vel sututum secundum durationem permanentem aeternitatis, quae necessario estante & post quamlibet rem eontingentem, ruamuis etiam si cum illa praesens,dum illa ex lit in sua duratione. Ad tertium negatur minor proposito,quod
stitieet nihil possit praesens esse toti, atq; indiuis bili aeternitati, nis ante sit iis illa quam in sua
duratione: nam eum aeternitas si in diuisibi
lis,in quovis instanti temporis sueeestiui diei tur res, quae est in illo instanti, vere & realiter praesens toti aeternitati non quod illi addi qumtur, sed quia illa est indivisibilia tota simul. Ad eonfirmationem reseondetur per distinctionem, id quod est praesens stetit adaequatὰ&aequaliter, necessario esse ante illa , quae an teceduntur a tali duratione; seeus autem .s illi durationi sit praesens solumi de quate, &ex
trinsece,res autem contingentes sollim in adaea quate,& extrinsece esse praesentes aeternitati, ae
proinde non recte in tri illas ante esse in leternitate. quam in sua adaequata duratione. Quae responsio ex eo confirmatur, quia quaelibet res creata,ὰum existit in sua creata duratione, co-e2init etiam holi Dei aeternitati; neque enim potest Hernitati coexistere, quin eoexistat illi oti . quae est indivisibilis & tota simul. nec ta- en ex hoe essieitur, ut res errata , etiam prout est inmensura sistae durationis . si ab aeterno praesens Hernitati: erso ratio illa inserendi praesentiam retam eontingentium ab aeterno in aeternitate ex eo, quod aeternitas st smul tota, omnino est sutilis,& sallax.Ablato ergo fundamento illius sententiae , quae in illa illatione innititur, ea quoque sententia franditiis eue titur; non enim habere potest fundamentum aliud ob quod res contingetes antea snt in aeterinare,quam iri sua duratione, nis quia xternitas, quae est tota simul; amplectitur omne
tempus, ae proinde quidquid est aliquando in
tepore, esse debet praesens toti aeternitati, quod eum solum id telligatur secundum praesentiam inadaequatam respectu aeternitatis, nihil deseruiet aa inserendum res antea esse in aeternutate, quam in limitata mensura suae duraticia his C A p v T.X.
lud Iob. Numeras mensum eim apud te es,
quo loco illae particulae, apud te, siquo locollis
particulae, apud te, significare videntur realem praesentiam, ut etiam insnuat S. Greg. in eum locum dum est Gmma tempora apiamum esse diaris. quia apud Deum etiam res labiles istam, Ope misent. Respondetur per illas voces : ad tas. N per illas S. Gregor. Itant is permanent, nihil aluid fgniscari quam praesentiam obiectivam rerum.Nam s. Gregor. locis iam citatis aperte ait,ideo huiusnodi res esse in aeternitate , quia videntur. &S. August. in Psalm. s. ea verba Et pulchritudo .gra mecum est; quae agis fgnifieare videntur realem praesentiam. ait vera esse , quia apua Deum omnia sunt nota : & s. Thom. rima secundae quaest.
ub earunitur quae voces solum significant praesentiam obiecituaan, tu per illas S. Doctor interpretatur, qua ratione res dicantur esse apud Deum, nempe, quia omnia sunt eoram in illo. ae nihil est nouum in oculis illius.ve licitur Ec
Obijesunt ultimo verba Isai M.via iuxta o. 3 dieituri Deum solis qua farina sint: quo loco
verbum, setisse. denotare videtur realem exustentiam rerum, qua futura sunt. Responde huci
256쪽
tur, illis verbis non significari actionem, qua tescreatae ad extra fiant, sed aeternam Dei voluntatem, per quam Dinis illas faciendas disposuit. Hae ratione intelligunt verbum illud temporis praeteriti S. Ambros liri s. de s de eap. 18.s.Ausast.de pti destinatione Sanct tiriam cap. IO. s.
ulgent.lib.I. ad Monimum c. I 1. ubi Iuxta pra-iphetam. inquit fecιt Deus Pae futura sunt, quia m praedesι natione iam fecit Discumque facι dassisposuit,sicut enim nastum opus μνιρι ιν ne initio , ilia volavitas initium existendi non habuit: Neque ullus est interpres, qui alia ratione verba illa interpretetur. Habemus igitur ex hae disputatione, Deum non ideo habere seientiam intuitiuam rerum contingentium, quod illae realiter&ab aeterno fiat praesentes in aeternitater nulla enim est talis rerum artemati realis praesentia: An vero Deus secundum terminationem ad Obiectum dieatur habere scientiam intuitiuam rerum contingentium,quia illae aliquando sunt realiter praesentes in aeternitate; an verbia lum,quia futurae sunt, atque secundum hanc rationementis suturi sunt in se intelligibiles, explicabimus disp.sequenti. D spv τε Tio LXII. An Deus futura contingentia cognascat in eorum causis.
Prima opinio doces Deum videre δε ra ia, s ipsis se in earum causis. Cap. 3.
Hobabiti.r Opinio. Cap. a. 7 supra determinatur intrinsece moluntas isti ram operationem per motionem ab perosione H PIIam. p.3.
nima opinio Acet Deum videre fiat a in si s ct etiam in earum causi.
ΡMhia sententia est, Deum cognoscere res suturas cutingentes non solum in seipss.
sed etiam in earum causis. Quam sequuntur Bannes in hoc art. dub. I. Molin. in eodem art. disp.r . Probari autem potest haec sententia est
S.Thom.in hoc artiasserente , Deum re noscere omnia contingenis non solvim prout sunt in suis rati-si,sed etiam prout pnumquodque es m ipso. Quo loco voces iis nissolum: seniscare videntur in Deo duplicem esse modum cognoscendi res
contingentes suturas, scilicet in earum cans N in earum actuali entitate. Eadem ratione lo-
quitur san Doctor I.contra Gentes rep. M. Msecunda secundae, quaest. Π art. A. dum explicat rationem prophetiae, ait cognoscere sutura se-
eundum duo, noe est quatenus sunt in se ipsis.& quatenus sunt in seis causismon tamen conueniunt hi duo authores in explicatione huius sententia. Nain RMolin. ait, Deum cognost re res contingentes in muss eo quhd altissima quadam ratione comprehendat naturam voluntatis creatae atque inde cognoscat in quam partem inclinata Di. Domin. autem Bannes ait, illud esse quia Deus concurrit eum voluntate creata illam determinando ad illam partem
in qua inclinat voluntas per ' uandam determi
nationem inhaerentena in ipsa voluntate,&quae eausa se liberi consensus; cognoscendo autem hanc antecedentem determinationem, Deum
disitsibiliter cognoscere essectum futurum
ex creata voluntate a Deo praedeterminata ad operandum; hanc vero praedeterminationem inhaerentem in voluntate a Dco praecog nosci in aeterna sua voluntate , qua decernit determinare voluntatem creatam ad unam potius, Ouam ad aliam partem. Atque hac ratione recte explicari videtur , qua ratione Deus cognoscat res futuras in suis causis , de praeterea in aeterna determinatione suae volun-etatis, quia in hae sua arterna & inerrata dete minati e cognoscit determinatione creatam suturam in voluntate creata ad operandum, mqua determinatione cognosci certo potest res contingenter futura a voluntate praedeterminanda ad esciendam libere talem rem ab ipsa
Probari autem potest haec sententia, quia S. 1
Thom. I. contra Gentes cap. 63. ratione 3. ait, scut ex causa necessaria certo equitur esse- 'us, ita etiam ex eausa contingenti compicta,
s non impediatur, ac proinde Deum , qui co gnoscit di positionem omnium causarum; atque omnia illarum impedimenta, cognoscoeposse in causs contingentibus ei emi, ab illi s suturos. Quod vero attinet ad determinationem creatam, atque intrinsecam voluntati, ut oriretur, probatur ex S. Thom. in hac I. pari.
contis res oportet quod determ uetur ab aliquo emteriori adesse Used diutuιδuma. quae exse sa-bet nec itatem.determinat se ipsum ad Murtio, ad quod non habet necessuris habitud nem : Vbi sc Hom. hoc discrimen esse ait inter voluntatem diuinam & creatam; quod haec non possit operari,nis a principio extrinseco determinat um tamen voluntas diuina, quae ex se existit, suam indifferentia determinet sne extrinsem principio. Eadem autem rat ne quas . IO .ar. I aut noe ipsum, quod causae secundae d terminantur ad determinatos effectus, illis esse a Deo , Ad hane autem determinationem videtur respexisse lib. i. contra Gentes cap. cimtato, cum dixit eerto sequi effectum ex causa contingenti completa, nempe per determinationem causae primae quam determinationem
257쪽
liqui Recentiores Theologi, qui hane desendunt sententiam, appellant vltimum complementum causa secunda.si autem in voluntate hae applicatio a causa precedere gleatur, manifeste infertur effectus contingentes posse certo cognosci iti sitis causis completis. - Ex antiquioribus autem Thomistis affertur pro hae sententia Ferraci .contra Centes cap. ss g.ad confirmationem: ubi ast, causas crea as, quae non possunt deficere a causa prima dete minari ad effectum,ut ipsum necessat io producant ἔ voluntatem autem erratam quae potest deficere, ita determinari, ut tamen absolute de scere possit. Affertur etiam scol. in . dis q9. quast. 6. 6 Eico erea. i in fine ait contra naturam voluntatis esse determinari in suo ordine, aut ab aliqua causa inferiori ; non esse autem contra naturam eius determinari a causa sup riori,quia eum hoe stat, quod sit eausa actus in suo ordine. . Ratione autem neeessitas huius antecedentis determinationis inhaerentis in voluntate probatur ex subordinatione,qua creata voluntas in operando subordinatur causae primae scutaliae causae secundae, haec autem sub ordinatio non rectὰ potest explicari, nisi in causa qualibes secunda pr cedere debeat motio intrinsem,in quavxa causa prima determinetur,& adiplicetur ad suam operationem.
starum, res contingenter futuras nullo modo esse certo cognoscihiles secundum rationementis futuri in suis ea ulis, ae propterea Deum res futuras non praecognoscere in suis eausis. Est autem haee sententia L Thom. in hoe artuculo. ubi : contingens se habet adop- sita, ct c contιuens n fabrior per cerastadine alunt cognitioni: unde quicis e cognoficit esse mcontinuentem tantum ιn causa,η tanto isto nis
coniecturalem cognita em. dem omnino docet,qu. 37.art.3.& quaest. 86.art. q.& secunda secu- loco citato, ubi rationem reddit, ciuia licet contingens futurum prout in se ipso sit determinatum, tamen prout est in sua causa, determinatum non est. Consentit etiam Capreol in .dis 38. qu. atque ex instituto hanc sententiam probat P.Suar.lib.L descientia Dei ca 3.s Ratio autem S.I hom. est manifesta s sermost de eausa libera per se spectata, qualetius est indifferens ad operandum, etiam postis omni-hus requisitis. Quae ratio ut intelligatur, notandum est,res contingentes futuras quasdam esse solo D .alias autem esse futuris a causis eum concursu, & influxu Dei: huiusmodi autem quaedam futurae sunt sine ulla dependentia a li-
hera voluntate creata, hoc est neque tanquam a causa per se influente, neque tanquam a causa non impediente, cum impedire posset, qua arrabaI in I.Pist. D. H
ratione suturum est lumen crastinum per motum naturalem solis. Aliae autem res sunt contingenter suturae eum dependentia aliqua a volunta e creata tanquam a cauti mediata'. aut
immediata postiue insuente, aut non impediente euentum talis res,eum possa ipsum impedire.Hoc autem loco non est quaestἱo de illis rebus, quae a solo Deo producendae sunt, quae hullam habent causam escientem, in qua possint vognosci. An aute Deus huiusmodi re turas cognoscat in aeterna determinatione suae voluntatis itus eis ciEdi,inserius explicabimus. Neque etiam di scilis controuersa cst desit - 7 turis illis contin sentibus, quae sutura sunt sine deperidentia a libera voluntate per solum concursum,aut conditionem causarum naturaliu,
nam de his futuris facile intelligitur communis Theianorum sententia , nempe haec sutura certo posse praecognosci in suis causi, ac proinde etiam Deum habere eorum cognitionem in causs illis creatis naturalibus, a quibus futura sunt; illa enim causae smul sumptae a sua natura sunt determinate ad operis dum: quare in
earum naturali determinata ne,& coniunctione cognosci possunt illa . quae ab huiusmodi
causa nitura sunt. Atque ae his suturis a eausa naturalibus ait perrar. I. contra Gςntes c67. esse intelligendum, quod docet s.Tho. eo ac mca.rationes. scut ex causa necessaria sequitur certo effectus,ita ex causa contingenti compi
laui non impediatur. Est vero notandum circa hanc cognitionem a in illati cludi quandam conditionem ex parte 'obiecti, nempe ea esse sutura A causs naturalii bus, s illae a Deo non impegiantur: nam absoluta cognitio horum effectuum non potest certa esse in eauss creatis, quia huiusmodi effectus non possunt esse sine concursu causae primae; Deus aute non potest cognoscere in cavss se- eundi in ipse ἡaturus si alis necessarium con- , cursum ad operandum, quem libere potest d nesare: ergo solum in causis seeundis non potest Deus absolute eosnoscere, an aliquis essectus suturus sit, sed solum quod futurus sit qua
tu in est ex parte causarum naturalium , atque .s ipse no deneget illis necessarium eoncursu m. De aliis autem rebus, quae futurae sunt cum ali is a dependentia 4 libera volunta'ciest aliqua controuersa sed, ut dixi, commu nis sentcntia est praetertim Thomistaru in suiusmodi res no poste praecognosci in causis capreol enim H i.
cit.in explicatione rationis ψ. & Caiet. in hoe ars.stu'ad secundiam, & q. sequenti expresse asseruiit, non posse esse certam cognitionem bararerum contingentium in earu in musis atque hanc esse mentem f.Th.& quidem merith. de r. contra Gentes cap. est. est. Contingens, ut futurum es, repugnare certi vini cognstianison hoc autom art. Contingens, quatenus considerarincatis,confiderari, ut futurum : Ergo ex mentes. Thoaes contingens prout in causa omnino. s repugnat
258쪽
repugnat tertitudini cognitionis. Ratio autem qua possit praecognosci operatio libera futura
est,quam superius insinuauimus, quia res con- a voluntate. . tingens, & pendens a causa libera atque in Eadem rationeConr.I.2.q.79.M. .Non poris i. cisterente, in qua habet esse possibile, in illa non te inquit,cu aliquis vias, antequam reli proiam magis habetes Iesuturum quam non futurum, esse motuinem Des, cum volitio est naturalis,aut maia
sed solum habet inissa esse possibile,quod possit Eisdem v erbis hoc docet S. Bonaventura in a.
non esse,quiret uiusmodi musa nullam habet dic. 7.art.I. quaest. I. advit Scot. in Φ. d. I. q.I. eonexionem certam potius cum effectu, quam ad ultimum. Gregor.in 1.dis. 8.q.I. u. 3. ad Ia. eum non futuro ergo in huiusmodi causis non Dionyscisteretensis In d. 2.2 .q.I aris.m initio possunt cognosci re contingenter fisturae. ar.& concL dc 3-Gabriel.dac 7.'.I. ar.Iait.F.
CAsv v II L su priniae causae non esse aliquid protu S. Anti
Nonnadeterminatur intrinsece vomum res,qui non solum in oeeribus naturalibus sed ad liberam operationem, per motι nem etiam in operibus pietatis, quae fiunt per influ- ab operatione dimnctam. xum gratiae praeuenientis,negant esse eiusmodi. ntecedentem determinationem, quamuis into Vod ver5 aiunt recentiorra aliqui Thm milli, neeessaria sit antecedens Dei motio; inter e logi prideterminari intrinsece V iunx*xςν quos est Ahulensis in cap. 39.Matth.q.I7F. li. . ad liberam operationem per aliquam 4istid' ubi explicit Deum faeere, ut voluntas aliquidctim motionem ab eadem operatione, δῖς xς eligit non determinando liberum arbitrium, est eontra doctrinam S. Fb .praestriin si id V iqui, hoc inquit, esset contra rationem liber niverse intelligatur,sicut ab illis asseritui N miratis,sed tantum indirecte gendo in intellae v.
S. o.t.2.qu. .M.6. ad 3. explicans qu no m& proponendo ea motiua. in quae scit volunt ne moueatura Deo voluntas, aperte contra j em libenter inclinatam BellaLi.de grvia, de liurium docet; in ea enim responsione Rd 3- μ ibero arbitrio cap.ra.Si pleton. in cis. Act. nu. mouet relantatem, inquit, cur m ersis S. & in Promptuario Catholi eo ad seriam Gosae huc motione nihil otes ste,sed is per AE tDominicae, prima quadragesimae, cirra illa verrionem determinaue ad νο in m tic auo μμα Ad ita iri saaia fieri. Et quod attinet ad operatio-dit deinde KDoctor, Deam interta occialiter nes naturales.de quibus tantum nune agimus, aliquos nisaere ad determinate εονιι νει dum, aperte tolligitur ex Mist.lib.3.Pbystext. 33.vbificat in his . quos me et per grat m, Quae Vs M ut de primo motore explicet,qua ratione o sirificant Deum no semper mouere morionςmnia ab Ho dependerat, exemplum adhibet in aliqua praeuia ad determinate volendum unum baculo de manu quae non operantur. nium potius quam aliud, ac proinde Volunx tem ex ueantur prius ab homine, quem dicit non ne-neeessaria ill subordinatione,qn semper,dumit tario moueri prius quam moueat: Neque operatur sub ordinatur inuis primae, non indi- vero nunc loquimur de operibus gratiae, circa sere motione praeuia,qua dcterminetur. Quiniquae diligentem operam adbibuimus in mate- potius lib.3.contra sentes cap. 66- itCRua si mrudo uxiliis. eo primum tempore diuulganeundas esse determinante , 5 Vt ipse loquitur,itainum Sanctissimo Patri nostro placuerit. parieulantes causae primi actionem, & q. de potentia W.9.ad Io.dicit operationε causae pria C a s v . IV. mae determinin per operationε causae secundi. Eadem autem ratione Caietan. I. pari. qu. Rati ne impugnatur opinio Recem' is in.8.de Ferrarica .citi ad I. Scoci aiunt,o- Πενι perationem musae primae modificari per operationem causae secundae;tantum abest ut s. o. Vr Vltae autem sunt rationes eontra huius. ii sentiat eausam secundam liberam praedetermi-ia 'modi praedeterminatione voluntati in-aari id operandum per operationem cause pria trinseca,vna autem earum est quod videat ex mae Idem docuit Sol.l. 2.Pbysq. .f.Et con ma-jopposita sententia sequi, voluntate nunq0i h t..in fine, ubi ait eoncursum determinari in-ibere virtute sufficiente ad efficienda illa opera tenete eaulae materialis 1 causa secunda. Cainibonan turalia,quaeretpa non operaturi ille e-previn 1.d. 18.q.I.2.3.adt1.contra tertia con- ni m. qui earet principio Miquo necessario ad
Husionem non solum negat hanc necessitatemisua actionem,neq; b et potest*te illud aequi. praedeterminati insed etiam necessitatε prae- rendi, non habet prineipium operandi talem motionis in illis oleribus, tuae no fiunt ex gra- actione,qua ratiose non dicitur habere sitfialia Nonflam,inqui ἀεοm tuMMDein c scien- ciens principium vidensiqui quamvis habeat
d. qui est modis communis, quo cincurrit ad quem- visum.caret tam eluminet, 4 potestate illud h Iibet essectum,m etiam modoste 4sifaciendo,n νο- bendi;cu autem voluntas non operatur circa Daria concis laridε ratione e plicat Caiet.qu.iliquod obiectu sibi propositu,no habet motio. is.M.8.cirea finem j.Myramum, em sententia er- ne antecedentem in i a inhaerente,qua praed to Sanctahom.ec antiquorum omitarum terminetur ad verandum circa tale obiectum;
voti est in voluntate talis P det minatis, inmoperaretar sum circi illud, si a prima causa pradeter
259쪽
radeterminaretur ad operandum: neque vero volutas tunc trabet aliquam potestatem aequirendi, atque habendi talem praedeterminationem a prima eausa, quae est totale principium eius determinationis , si huiusmodi praedeterminatro necessaria est voluntati ad operandum circa quodlibet obiectum sibi propositum fatendum enim est, voluntatem non habere sufficiens operandi principium quotiescunque --ret tali praedeterminatione, hoc est, quotiescunque te ipsa non operatur. Explicari autem potest haec ratio, nam ex eo quod prinin eo gitatio sit necessaria voluntati ad operandum, quoties non est idilis eositatio,volumas non hahet sufficiens operandi principiu, quia non potest habere ficultatem acquirendivrimam eo rationem, qui est necessaria ad lia heram ct mnem operationem circa tale obiectu ergo si praedeterminatio inhaerens in voluntate est illi necessaria ad omnem operationem, 'uOties voluntas eam ea motione, caret ficultate
illa acquirendi, ac proinde earet sussicienti principio operationis, quia non potest aliquid ope rari ad habendam talem era determinatione , quae necessaria dicitur ad omnem iptus consensum, consequens autem quale sit, per se est manifestum. 3Seeunda ratio ἀ priori sumitur ex natura li- I bertatis, & indifferentia voluntatis, quam S. Tho. indicauit loco eitato, formari autem P test hae ratione. Cum voluntas post obiectum sibi propositum possit per concursem n turalem efficere opera naturalia, saltem indifferentia aut mala, aperte sequitur post propositum voluntati obiecium, coneursum necessarium primae cauis esse illi naturaliter debitum, saltem ad opera naturalia: sed post propositum voluntati obiectum sub ratione conuenientis , &disconuenientis, ut amari, aut odio haberi possit, praedeterminatio a prima causa in alterutra partem non potest illi esse naturaliter debitarer go talis praedeterminatio creata in voluntate noestilli neeessaria ad efiicienda opera naturalia. Minor pmbatur, quia voluntas est principium ad operandum indifferens, atque naturaliter habet libertatem cotrarietatis & contradictionis quoad exercitium, per quam libertatem, si illi proponatur obiectum subratione conuenientis, ob quam amari possit; aut sub ratione dipeonuenientis,1ut difficilis in assecutione, potest illud amare, aut odisse, aut certe suspendere ac tum, ut per intellectum quasi per tonsultationem magis expendantur rationes conuenientis
aut discouenientit; voluntati autem hae ratione liberae post propos tum obiectum sub rationec nuenientis,aut disco uenientis non potest deberi naturaliter praedeterminatio magis in v-nam, quam in alteram partem, eum in utramq; possit inclinari, aut certe detinere influxum; nulla enim potest esse ratio, ob quam debeatur determinatio antecedens potius in Vnam, quam in alteram partem contrarietatis, aut contradia
tati necessatia ad opera naturalia, quia, ut dixi, motio primae causa est sussiciens ad opera natu rasai ae proinde quaelibet motio necessaria ad eadem opera post propostum voluntati obiectum naturaliter illi debetur. . ,Αta rationes sumi possunt ab alii, absurdis. δοquia sequitur, voluntatem non operari libere, si semper per talem operatur 'raedeterminationem, & quia escatius trahimetur voluntas per hae praedeterini nationem ad malum, quam per concupiscentia appetitus sensiti uir& quiaCOn- eis. Tridqnt. ses. s. cap. 6. definiuit liberum arbia trium a Deo motum ad opera pietatis posse dis. sentire: quas irationes fusius explicabimus, dum agemus de operibus pietatis, & de gratia necessaria ad huiusmodi opera.nune enim satis ex dictis patet, voluntatem ex vi necessariae subordinationis, qua primae causae in operando sit bordinatur , non indigere motione aliqua errata antecedenti, in qua praecognosci possit con sensus, effectusque ab ipsa contingenter fu-
IC A p v et M auersa tirum fundamenIum, in matur. OVod autem adducitur ex Sanct. Th.& as rquibus Theologis voluntatem non posse
operari, nis determinetur a Deo, nullius momenti est, id enim e mmodet intelligit ut de determinatione non quidem antecedenti. sed concomitanti, atque identilicata eum eonsensu voluntatis, per quem ipsa sedeterminate quae determinatio, cum stens creatum, non potest echea sola voluntate, sed dependere etiam debet a causa prima, non minus quam quaeliberalia Operatio voluntatis , de qua determinationes.
Th.& alii explicandi sunt, quia asserunt huius. modi effectus contingentes in eausa videri non posse; possent autem in pretdeterminatione v luntatis preteognosci, qua ratione manifessum est non esse eontradictionem in dictis S. Tho.
Cum enim ait voluntatem moueri aprima cauta, & non determinari,ae determinatione intelia ligendus est antecedenti, atque inhaerente in vo
luntate, ut operetur; cum vero ait voluntate,
quia est ses ereata, non posse operari, nisi determinςtur ab aliquo extrinseco, intelligi debet de
determinatione concomitanti, atque identis: cata eum conseviii voluntatis: hoe enim est dis crimen inter voluntatem diuinam, S creatam.
quod haec non possi esse principium suae determinationis, quin eadem aeterminatio dependeat a prima causa, illa vero ex se, & per se si totale principium suae determinationis, quia non iinuiget motione alterius causae, ut deterini
Ad rationem autem oppostae sententiae res polidetur, Asordinationem voluntatis in operando postain non esse in dependentia actit ilvolutatis a praeedenti aliqua determinatioue in
260쪽
tia est , Deum cogntistere omnia futura contingentia in decreto sterno sis voluntatis; quo decreuit futura esse illa , quae in tempore sunt. Ita docuitR ieard.in I. d.38ar. r. Duran. luist. . num .9. scot. d.39.quslLI. q. Contra istam, S g. Piso de contingentia δc alii Theologi recentiore cum Domi. Bann. in hoc articulo. Ratio autem pro hac sententia videtur esseax . quia decretum Dei est insallibiliter esseax, nee potest ab ullo impediri quominus sat id, uod Deus seri
decernit: hoc autem est satis , ut tale decretum non tantum si ea uti certet veritatis obiecti volni. sed etiam medium i/oneum , vi in ipso res futura infallibiliter cognoscatur. C A s v et II. Prima pars mera sensemiae.' Ieendum est primo, decretum, seu detor-I minationem voluntatis diuinae esse quidem causam veritatis , quam habent sutura contingentia, atque ex hae parte esse causam quasi remotam , ut futura eontingentia ecrto cognosci possint: non tamen esse medium aut rationem,in qua illa aDeo cognoscantur Prior
pars huius conclusonis est per se manifesta, quia res possibilcs ex se indifferentes sunt vi actu existant , aut non existant, quare contingenter constituuntur in ratione entis futuri,
quod illis aecidere non potest, nisi ex determinatione voluntatis diuinqr hic igitur determinatio est causa saltem rei nota cur ccrto cognoscibiles sint res sutur quatenus causa est, ut habeant rationem entis suturi, secundum quam . possunt cognosci. Posterior vero pars conclusonis probanda est ratione, quam adduximus a. s. quia res suturae, secundum rationem entis suturi, non pocsunt cognosci in perfectione intrins ea volitionis diuinet , quia lige perseditio non habet
connexionem necessariam cum re sutura ; eadem enim ratione estut hee pernetio in Deo, quamuis res creata non est et sutura.Neque vero possunt rcs suturae cognosci in terminatione illa ad creaturam illam, tanquam ad obiectum, quae terminatio includitur in deereto diuinae volitionis, nam haec terminatio cxtrinseca denominatio est in diuina substratia. nec potest alia ratione cognosci. prout est in se, nisi quatenus cognoscitur actio, di causalitas, qua voluntas diuina iii tempore est cffectura rem creatam, quae cognoscitur vi sutura: ergo illa terminatio diuinae volitionis ad rem creatam, non potest esse ratio cognoscendi eum esse si tura ira; neque enim eo quod decretum diuinae volitionis sit causa veritatis obiecti, est suis- ciens rati , ut sutura contingentia dicantur cognosci a Deo in tali decreto. Licet enim in corpore colorato qualitates primae sint causa coloris , sicundum quem corpus est vis bile; non
propterea dicuntur ratio ut corpus videatur, quia nec mouent, nec terminant potentiam vi aendi. ut seratur in rationem coloris: licet ergo Arrabes a LPuri. D. N.
deeretum diuinum ratio sive statis entia futuri, secun sum quam futura contingentia cognis scuntur, non tamen propterea dici potest ratio ut illa cognoscantur, nam terminatio illa relitionis diuinae ad rem creatam . neque mouet caeparte obiecti ad talem cognitionem, neque est obiectiim prius eo unoscibile , quam futura causalitas, qua est effetenda res creata, in qua causalitate posita est ratio illa terminationisvolitionis diuinae ad rem suturam , tanquam ad obiectum. Authoritate autem S.Tho. satis hoc confirmatur , nam cum si pius explicuerit rationem certitudinis, qua cognoscuntur a Dp is tura contingentia, illam nunquam retulit ad immobilitatem diuinat voluntatis . sed ad existentiam,qua certo tempore futurum existit in se ipso atque ad realem praesentiam, qua codcm tempore res contingens eo existit diuinae aeter .n irati. C A P in T IR.
Illis is duplex. EX dictis igitur eolliendum est, si sermo sit 3 e sillo medio, in quo Deus, tanquam in obi cto mouente instar spcelei impress,eognoscit
sutura contingentia. Deum in sua essentia . tanquam in eausa, e gnoscere ro contingint omnes perinde, atque res necessarias. Si autem
sermo sit de aliqua ratione cognita. dicendum cst. Deum res contingentes cognoscere inca ritin cntitate,& cxistentia, atque reali praesintia in aeternitate quam habent, dum existunt in sua duratione; cum enim ratio entis futuri, aut existentis, atque aliquando realiter praesentis in aternitate, secundum se si vere enuntiabilis.
atq; intesti sibilis, atque in diuina substantia sit infinita perfectio scientis ad cognoscendam
omnem veritatem,quq ad ipsa in tanquam in
etiis pcrtineat, non necesse est aliquam aliam rationem assis nare scientis diu ins circa futura cocii ingentia, nam persectio diuini sapiet te est idonea ad cognoscendum eum euidcutia, & certitudine omne, quod habet veritatem intelligibilem, qualem sine dubio habent res omnes contingentes, ut ostendimus supra. Vt autem intelligatur , quomodo ex parte Tobiecti in rebus contingentibus, non solum ratio cxistentis. qua obicctum est aliquando in seipso, sed etiam rcalis pr sentia in . ternitate illius concurrat, ut res contingens sit terminus,
leniis. Notandum est, cognitionem intuitiuam duplicem sepos , nempe comprehensuam. N non coprehelisua. Cognitio intuitiua cuprehensi uase eundum ratione intuitionis. illa est, qns solum ierturi nexistentia,atq; duratione rei, sed etia in omnem ratione, q per se pertinet ad existentiam obiecti cogniti: inter quas rationes numerari potest realis pr sentia , qua res mustens est pr sens alicui alteri , pr sertim autem substantis intelligentis, & perfectioni intellectionis , qua res in sua ex inentia cognos