장음표시 사용
331쪽
An Deus prassit de nouo velle aliquid, quod antea non voluerite Deumpo se de notis veste aliqvid, quod ab ri
, IN actu libero diu in voluntatis, ut sipe dixit mus, duo includuntur , nempe ratio volitio nis . & extrinsecus respectus ad rem creatam volitam Est autem satis manifestum. rationem ipsam volitionis esse in se increatam . ac proin de etiam sternam N immutabilem. An veros- militer sterna sit habitudo terminationis, ad rem volitam, aliquanto Obscurius est, ae proinde an ratione noui respectus ad rem volitam, Deus possit de nouo velle aliquam rem. In qua quidem dissicultate, Ioannes Antonius Dessian svnus ex Patribus Concilii Tridentini libro de rerum eruntu pagina a3. persuadere conatur , Deum sne ulla sui imperfectione posse de
nouo aliqua dccetnere, non quidem ob nouam aliquam cognitionem, sed quia nulla necessitate adst gitur ab sterno decernere omnia, qui in tempore facit, ne rape per solam extrinsecam terminationem ad rem volitam. 1 probatur primo, quia diuitia volitio non terminatur libere ad rem volitam per aliquam rationem intrinsecam, sed per extrinsecum respectum operationis ad extra circa res ereatas: Deus autem sine ulla sui impersectione potest de nouo. acquirere aliquos extrinsecos sespeiactus, v.' Creatoris aut Domini . scilicet per
mutati tum crcaturarum ι ergo etiam potest
acquirere aliquom extrinsecuin respectu ira, per quem ipsius volitio terminetur a 3 aliquam rem
creandam. cum antea non terminaretur.Huius
enim respectus nindamentum est aliquis effectus Dei ad extra, qui si eut incipit in tempore, 'potest etiam fundare aliquem nouum respectum diuinae volitionis 3 Secundo probatur a siniti 1 nam in diuina voluntate cessare post uni aliqui respectus, per
quos diuina volitio terminabatur ad res aliquis faci das 1 nam cum primum sicit Deus illa. quae facere decreuerat, intelligitur in Deo cessaiate respectus intentionis ficiendi id . quod de creverat; quare non in viligitur in Deo esse intcntio facie di res illas, quas fecit & quae iam perierunt . qucid accidit sine imperfectione v lGntatis diuinae per totam mutationem retum ad extra: erso similiter sine Vlla impersectione voluntatis diuinae potest incipere aliquis respectus , per qucm ipsus voluntas terminetur ad aliquam rem de nouo volitam , quam antea
atraria tamen sententia est omnino cer- Φta secundum fidem, omnem Dci voluntatem liberam esse aeternam, nec poste Deum aliis quid velle in tempore, quod non ab arterno voluerit. Hanc sententiam docet S.Thun hoc arta illis verbis: Voluntas Dea mutarerar si inciperet vetate qaωννια non voluerit, vesti sineret veste ad ν Lit. Eadem est etiam sententia aliorum Theologorum in I.dist.3s. Probatur autem ex verbis illis Numerorum a 3. η est Deus quoslias hominis, ut mutetur. Et
tas istem Domini in aeteream manet. Quibus satis aperte significatur , mutationem decretorum accides e non posse in voluntate diuina. Praeterea etiam Isaiae que. verse. His ubi secundum vulgatam lectionem habemus. Ventura interrogate me si otios meos , o super opus manuum mearum. Interpretes LXX. in hunc modum transtulerunta eis Isra/ινι fecit νotura: uel sicut habemus apud alios patres, Qui scit qua futura sori Ex quo loco sancti Patres scut dogma nostrae . fidei tradunt, Deum in sua aeterna praedestinatione ordinane omnia, quae in tempore paulattim perficiunturi & ideo Deum diei secisse iam omnia,quq sutura sunt quia facienda disposuit
incommutabili voluntate. praesertim autem Ambros libro 3.de fide ad Gratianum cap. 6.ait illud dici: sttila operatissa Dei virtus amnis secula comprehendat, O necessarissatur sunt, o facienda praecepit. Ets.Aug. de prsdestinatione sanctorum c. o. explicando eundem locum, ait, In d vina praedeliratione omnia ram esse nuta. Et S.Fulgentius libro 3.ad Monim .cap. ia eodem etiam loco concludit. Licet omnia Dei opera .incipiant in tempore; in aeternitate tamen incommutabilis voluntatis illius suisse dispost a. Secundo ratione Theologica illud ostendita ctur. quia Dci operatio circa omnia illa , quae sunt in tempore. ab sterno habet rationem entis suturi r quicquid enim est aliquandosraesens, toto tempore praeeedenti habet rationem suturi omnia autε qua in tepore fiunt, habent
332쪽
esse dependens ab aliqua operatione Dei; quare circa om*ia Us fiunt in tempore, Dei operatio
habet rationem entis futuri: ut autem Dei volitio ructu sit terminata ad res creatas,seut ad O tecta volita, satis est Dei operatio eum ratione entis futuri:nam ex illi rebis Pauli ad Ephesia Elegu sanκ munia con utimem, est manifestum, Dei xoluntatem suisse libere terminatam clam salutem yr destinatorum,antequam esset praesens aliqua Dei operatio circa res creatas, quae terminatio voluntatis divinae solum esse potuit secundum respectum operationis sutu-rst ergo Dei voluntas ab perno est terminata, sicut ad obiectavolita, ad omnes res creata que in tempore Reeedunt. Sicut enim determinata suit diuina volitio circa salutem pridemnatorum ante mundi eonstitutionem t ait Paul.ita id necessario dicendum est elaca omnia alia o lecta, qui in tempore procedunt:quia operatio Dei aci extra elata salutem pretdestinatorum, qui est fundamentum habitudinis aeternet v lutitatis Dei eirea pridestinatos, non est iterna, nisi secundum rationem entis futuri hae autem ratione etiam circa alia obiecta ereata Dei operatio esse potest fundamentum habitudinis aeterne voluntatis Dei: ergo quslibet Dei voluntas et terna , nee potest ulla denuo incipere, qui terminetur circa aliquod obiectuin, eum
I. Ex hac autem ratione tradenda est eausa a priori immutabilitatis voluntatis diuinae, quia volitio libera, ut sipius diximus, non potest denuo incipere, nisi per mutationem intrinsecam voluntatis . aut per mutationem aliquam circa obiectum, qui mutatio quasi fundamentum sit habitudinis & terminationis voluntatis ad obiectum: in Dei autem voluntate nulla potest esse intrinseca mutatio, ut per se patet, neque ex mutatione obiecti potest oriri noua terminatio in voluntate diuina quia operatioDei ad extra, non est fundamentum habitudinis voluntatis diuinisolum feeundum existentiam prout prε- sentem, sed etiam secundum rationem existentis fiatur . Licet aure hete Dei operatio incipiat esse seeundum rationε existentit pret sentis;non tamen potest in ei pereseeundum rationem exi stentit naturet, nee seeundum hane existentiam potest cessare,quousq; re ipsa sit prisens: ergo diuilia votitio non potest de nouo incipere si eundum terminationem ad obiectum, neq; vllo modo cessare,quousq; opere compleatur,atque illius obiectum, fiat actu prssens. Postquam autem diuina voluntas impletur, ficet non in elligatur manere tanquam intentio relata ad effectum suturum, manet tantum secundum rationem eomplacenti dc quiriis voluntariet in opere perfector omnis igitur Dei libera volitici in immutabilis,&omni ex parte iterna, hoc est, neque potest denuo incipere, neque in tempore cessare, re iam secundum terminationem extrinsecam ad obiectum volitum; quod enim iapsus obiectum, vel effectus esse desinat, non est causia vi respectus scientiet,vel volitionis desinat
esse eomparatione existentis obiecti in ea d ratione, in qua est obiectum scientiae, aut oliationis diuinae. C A p . Y II LΑ umextorumsolutio.
D primum argumentum contraria sem gientiat, respondetur per distinctionem minoris propositionis, nempe Deum sine sui imia persectione posse acquirere de nouo illos re spectus extrinsecos, qui sumuntiar ex existentia pr senti rerum creatarum, quia scilicet illarum existentia variatur: huiusmodi autem sunt reis spectus Creatoris,& Dominb non tamen posse Deum, sine sui imperfectione aequirere de nouo alios respectus extrinoe . qui oriuntur ex existentia prout abstrahit a praesenti, & suturarhuiusmodi autem sunt illi respeetias, per quos
diuina scientia . & volitio terminantur ad res
creatas, se ut ad obiectar res enim creatae se nisdum rationem entis futuri sunt intestigibiles,&volibiles libere: quare Dei operat; o ad extra ratio esse potest actualis terminationis, &respectus voluntatis diuinae , etiam antequam actu existant, per hoc solum quod futura sit, aut alia quarido extiterit. Ad secundum negandum est antecedense snam illi respectus, per quos immediate diuina volitio intelligitur terminari ad aliquod obis
stum . non cessant , neque variantur etiam quando desinit existere res creata , sicut neque eum eessae existentia rei crealdi, variatur habitudo diu ins cognitionis prout est eomprehemso obiecti di huiusmodi enim respectus immediati cognitionis, aut volitionis Dei non sundantur immediate in existentia, aut operatione solum prout praesens est, sed in operatione prout abstrahit ab existentia praesenti , di futura, aut praterita determinate aecepta. Quare licet potuerit non esse ab aeterno, quia potuit Deus nunquam sacere illam rem creatam, quam rein spieiunnex suppostione tamen quod aliquando sint.necesse est illos esse aeterno . quia su stae enter oriuntur ex operation civi futura: su propter si huiusmodi respectus extrinseci v riarentur , a posteriori eolligeremus vaesari intrinseee diuinam substangam, quia variatio illorum respectuum scientiae, & volationis non posset referet in solamvariationem rerum ereatarum, quae scilicet solum variantur serendum praesentiam existentiae , seeundum quam non sunt adaequatum , neque necessatium sund mentum illorum respecivum , quibus diuina scientia, aut vositio terminatur ad aliquam
333쪽
Vtrum volamus Dei ura ιιatem -- ponat rebus crearis Explicaris articuli. Conclusio est. Volantas diti n. quibustam rotas imponsi neces tatem, non autem omnlius
his scilicet quibas,nferent praeparatist causes defectibitis: ex qua doctrina concludit causam primariam . ob quam res aliquae euentulit contin- lgenter, non esse solam naturam causarum proximarum, quae descere possunt, & libere operantur , se potius primariam causam omnis contingentiae esse esticaciam voluntatis dὶ uins,qus his rebus , quas voluit esse contingentes, priparauit caulas contingentes, quae possent in operando deficere. . In qua responsone S. Thomas per causas, quae possunt deficere non intelligit illas , quae possunt in existen ita descere , tiae enim ratione Omnes causae creatae descere possunt.
sed tantum illas intelligit, quae possunt deficere in operando. Ex quo capite iacit fundamentum firmissimum ad explicandam concordiam volontatis diuinae eum modo operandi libere voluntatis creatae , quod repetit infra quae 22. art. q. dum explicat quomodo pro uidentia diuina , quae nihil aliud est , quam quaedam Dei voluntas , non imponat nece titatem Omnibus rebus creatis. Ex qua doctrina satis fit manifestum , Opinionem quorundam Recentiorum Thomistarum , qui
arbitrantur Deum mouere voluntatem creatam per quandam intrinsecam ; & antecedentem motionem, quam vocant praedetermina ticinem ad consensum liberum, omnino esse alienam a mente , & doctrina Doctoris sancti nam ille, ut tonstare possit essicacia voluntatis Dei cum rerum contingentia, ait, Deum prae parasse ad existentiam rerum contingentium causas, quae possint in operando deficere. Motio autem creata,& antecedens, qua Deus p mouet voluntatem ad consensum supernaturalem,& pium, est potissima causa, quam Deus praeparauit in sua praedestinatione, ut in tem pore eliceretur liber consensus, ut aitAugustin. de praedestinatione Sanctorum c. s. er o C mente S. Thomae motio illa antecedentis , Noratae gratiae , perquam voluntas perducitur ad liberum consensum , talis naturae est in se, ut possit in operando descere. Ex quo conis at illam non esse praedeterminatione voluntatis ad liberum consensum i illa enim forma, qu in voluntate esse potestsne effectu . non magis est prs determinatio volutatis ad operandum, quam alii habitus supernaturales, quibus
Explicata autem concordia voluntatis Dei, ous terminatur ad liberum nostrum consen-rum per antecedentem motionem gratiet pret-
uenientis, facile etiam explicatur concordia iusdem voluntatis, quatenus ad nostrum consensum terminatur per eooperationem cum nostra voluntate r illa enim cooperatio re ipsa identificatur eum influxu voluntatis no liberq, ae proinde a libertate nostre voluntatis Acrendet: igitur terminatio voluntatis diuinς ad nostrum eonsensum eum dependeat a nostra libertate, atque cum nostra cooperatio ne identi sacentur , non potest impedite usum
nostr libertatis: quia ut diximus q. I . dispi 8.
neccssitas ex suppositione qus dependet ex liOstra libertate, non potest impedire modum liberum operandi de qua re fit sus dicemus ad q. 23. Nunc autem satis sit memoria retinere: id, uodsipe diYimus, terminationem voluntatis 'su ins ad rem creatam, scut ad obiectum volitum, positam esse in operatione futura ad extra ex quo essicitur concordiam huius terminationis voluntatis Dei eum nostra libertate, codem modo esse explicandam, atque concordiam onerationis Dei ad extra cum eadem nostra voluntate; peratio autem anteccdens, quae non determinat voluntatem ad consensum, non potest esse eontraria libertati, scut neque cooperatio ad extra, quς identiscatur cum nostro in fluxu, & dependet a nostra libertate r ergo de primo ad ultimum voluntas Dei terminata ad nostrum consensum, scut ad rem volitam per unam ex duabus operationibus ad extra iam explicatis, non potest esse contraria modo operandi libere voluntatis creatae. DI spvT A Tio LXII.
Λn causa primaria contingentiae re
rum si libertas voluntatis diuinae
derantur e nempe cffcaeia, qua potest implere 3: per scere quicquid vult,&libertas qua potest id non velle. Quare dissicultas est.An diui na voluntas sit primaria causa contingentis per utranque sua in persectionem, an vero per solam eseaciam; de quare disp. Caiet.in hoc art. 6 Arcu sam materiam. & alii interpretes in eodari. qua etiam occasione disputant : ansu ' liintas diuina operaretur naturaliter, sne libertate , nihilominus creata voluntas operaretur libere, &eontingenter: huiusmodi enim conditionalis proposito idonea est ad explicandum
334쪽
dum, quae si prinum musa contingentiae, quae est in omnibus rebus creatis, quae dependent alibertate errata a Prima sententia est . ad eontingentiam rerum ereatarum, eausam primariam ac necessa
iam e libertatem voluntatis diuinae, ac proinde s haec operaretur ex ne grate, re vi nuhil eueniret contingenter, ita Scotus in i. dis a.
ntonius Cordubens sit. q. s./ub. q. Gab .in I. dis 38. q. . a. . in prima parte articuli.Nam sectin nonnullis aliis Aifferant, in eo tamen consentiunt, ese non posse in rebus contingentiam .sne dependentia a libertate causae primae: itaque nihil futurum esset eontingens, s prima causa
ex necessitate naturae operaretur.
Probatur prim δε hac sententia r quia nulla in esset creata volunta. libera , s prima eausa libera in operando non esset i nihil enim esse potest liberum.per participationem, nisi procedat a causa , quae si talis per essentiam. qualis non esset eausa prima , s operaretur ex neeessitate naturae r ergo si prima causa non esset libera, nihil fieret eontingenter in rebus
a Secundo, qMia licet voluntas errata esset ex
se libera, non posset libere operari s ne libertate caussprims , quia causa quq Operatur in
quantum m cita ab alia, si necessario mouetur, necesa io etiam operaretur e voluntas autem creata operatur in quantum mota a causa prima. a qua,nis illa esset libera,ex necessu temoueretur r ergo s prima causa naturaliter mperaretur , creata voluntas non posset libere operari, quantumuis ex se esset ad operandum libera.
I Tertio, quia s causa prima esset necessaria,
operaretur ex necessitate totum, quod possedio et autem pret uenire creatam voluntatem esciendo sne illa eius essectum: posset etiam illi
imponera necessitatem ad operandu m r ergo sprima causa esset necessaria, aut re ipsa saeeret omnes effemis sne voluntate . aut saltem illi imponeret necessitatem operandi quare nullus esset effectus eontingens. s prima eausa naturaliter operaretur.
C a v v T ILVera opinio S. Thom. 6 CFeunda sententia est eommunis i a scholaos. Thomae, quamuis prima causa operarcturex necesstate , suturos tamen aliquos effectus contingentes, dependenter ab indifferentia vo luntatis creatae, ita Caietancin hoc art. s. contra
sum materiam, Domin. Banner eodem a. concluso ne 7. Ferrari I. contra gent.c. G. I. ad eui-dratium secundi dialis Pater Molin. sup r. q. Iq. art. Is disput. it. Pater Varq. q. ag. Eisput. O . iuxta quam sententiam dicendum etiam est,es.s caesam diuinae voluntatis esse essentialiter requis tam ad eontingentiam rerum creatarum,
non autem eius libertatem: nam essentialiter sine illa esset, quamuis prima causa operaretur naturaliter.
Qua quidem sententia verissima est, ad eius di
autem ex elicationem, & eonfirmationem n
tandum est primo, hanc quaestionem dupliciter tractari posse. Primo quidem tacta duplici suppostione , quod scilicet prima causa est
necessaria . N ad extra operaretur naturaliter , cum eisdem Omnino principiis creatis. cum quibus nunc operatur', specialiter tamen eum voluntate crcata operante ex apprehensione brini indifferentis, hoc est, habentis aliquam rationem ad cessandum ab operatione, ex qua apprchenso ne operatur voluntas quOtic scunque Operatur libere. Secundo autem
tractari hee quistio potest . facta tantum una suppostione . quod scilicet eausa prima operaretur ex necessitate, qua ratione qu stio est, ans prima causa esset necessaria. nihilominus esset voluntas ereata libera.& prsterea an in tali casu ex neccssitate a prima eausa sineretur operati libere iuxta suam naturam, ac proinde essent effectus contingentes. Secundo est notandum, eontingena esse tu stud, quod potest essem non esse, ac proinde in sua causa non est determinatum ad unam paratem, ut S.Thom ait q. I .ar. 3 initio exAriston lib. .de interpret .e. 8. Dupliciter autem potest
aliquid habere esse in determinatum in sua cauis n. imo quidem ratione persectionis sus erra. t , qui in se habeat indifferentiam . N Iibe tatem ad non operandum i atque id quod haeratione est contingens. absolute , Num plicuter est tale di quia positis omnibus, quae sunt ante aeterminationem sus causs , potest non existere. Secundo autem potest esse aliquid contingens propter imperfectionem sus caus qus sieci in se si naturaliter determinata, pintest tetmen ab alia causa naturali superari, Simpediri, ut S Tho m. ait in hac.3. para. quaest. I Is,
art. 6.& 3. lib. contra gent. cap. 86. cum Aristot.
lib.6. Metaphys cap 2. Quod autem hac rati ne est contingi ns. non est tale simpliciter , sed solum secundum quid, hoe est respectu eauseia qua immeδiate procediti nam si reseratur ad totam collcctionem causarum naturalium, ne cessario habet esse determinatum ad unam partem: s enim eausa, a qua procedit, cons deratur coniuncta cum aliis, aut ex necessitate est
impedita, ipsus cffectus non potest esse, aut si
non est impedita, ex necesstate operatur : virum uisa utcm eontingat, effectus talis cause habet esse determinatum ad unam partem contragictionis, quare communia sententia est,huiusmodi effecius posse ab Angelis certo cognosti in tota eos lectione causarum, ut dicemus in hac I. parte, quast. 7. Tertio notangum cst. libertatem At contin- 'gentiam in his rebus , quae sunt contingentes per ἡependentiam a voluntate libera , esse extrinle eam quandam denominationc re ab
335쪽
lndisserent a causae. a qua procedunt: nam ideo libera sunt & possunt non esse, quia procedunt a causa, quae ex se potest non operari. Ex quo principio esscitur res illas , quae procedunt a voluntate duplici, nempe diuina, & creata, habere Auplicem contingentiam : unam quidem ab indifferentia voluntatis diuinae , quae
contingentia communis est omnibus retius erratis : aliam autem specialem per dependentiam a voluntate creata ,quae tantum conuenit his rebus, quae dependent a creata voluntate, tanquam a causa eliciente, aut applieante causam elicientem: quocunque enim ex his quatuor modis effectus pendeat a libertate creata,
est proprie libet &contingens, quia postis omnibus potuisset non existere per contrariam operationem voluntatis creatae. Huius autem notationis ratio est, quia extrinsecet denominationes necessario multiplicantur ex multitudine formae , a qua sumuntur rergo contingentia S libertas multipkx est in effectu , qui pendet a pluribus voluntatibus libere operan tibus.
C A p v et II Linens auctoris quinque eonelusi nibus expiscatur. s π TIs postis, dico primor si nulla esset libera
I voluntas, diuina aut creata , nullus esse posset effectus absolute continsens , qui scilicet relatus ad totam rerum collectionem eoniat ingens esset r sed solum secundum quid, per habitudinem ad solam causam elicientem, quae ab aliis rebus aliquando superari posset. Hane
conesusonem docet Scotus, Gabr Cordubensis, & P.Moli.locis citatis. Eius ratio est supra tradita notatione 1. quia contingens illud tantum dicitur,quod potest aliter se habere t nulla autem existente lausa libera , nullus etiam esset effectus , qui posset aliter se habere, quam re ipsa est i , quia nulla existente causa libera , nullus posset esse effectus absolute contingens relatus ad totam collectio Anem causarum , sed solum secundum quid, per habitudinem , scilicet, ad solam causam elicientem , cui ab intrinseca natura non repugnaret aliquando superaΗ ab alia r qua ratione effectus naturales interdum appellantur contingentes, s procedat a causa, quae aliquando superetur, di impediatur ab alia eausa
Io Dico secundo r Quamuis eausa prima operaretur necessario . essent tamen substantia intellectuales liberat , cum quibus prima eausa ex necessitate operaretur solum s cundum exigentiam naturae illarum. Proba tur , quia si prima causa non esset libera, sed operaretur ex necessitate, hoc ideo esset, quia cum eius immutabilitate & persectione non
potest esse libertas et sed quamuis hoc esset,
substatutae tamen intellectuales creatae essent mutabiles ; quare in illis esse posset liberta sne implicantia contradictionis , quaelibertas procederet a prima causa, tanquam a principio , in quo libertas tantum esset virtute, non autem sormaliter. Siciat nunc virtus tem- pcrantiae procedit a Deci , in quo non est sor- maliter , sed tantum virtute e s autem prima causa non esset libera , ex necesstate eis ceret totum , quod posset r ergo ex necessitate enfieeret substantias intellectuales omnes , quae haberent libertatem. Quod autem cum illis cooperaretur solum iuxta exigentiam naturae illarum, probatur, quia licet per voluntatem liberam determinari possit Deus ad operandum aliter , quam exigat natura substantiae creatae r id tamen non posset esse ex neccssitate naturae primae causae, neque enim illi esse posset eonnaturale ἡ cstruere naturas, quas facit: nihil igitur posset prima causa sine libertate Operari dontra exigentiam naturae substantiae ereatae liberae , quam produxit i itaque non osset praeuenire naturas creatas esciendo a- os esseetias , neque illis imponeret necessiatem,quam ex se non haberent. Immo vero neque posset in illis aliquid super naturaliter ops rari , quia esse non posset causa, a qua detcrmunaretur ad quosdam effectus supernaturales, quorum capax est substantia creata , quand
quidem multi illorum sunt inter se incompossibiles in eadem substantia.
Dico tertio. Quamuis prima causa opera- tiretur ex necessitate , possent tamen esse essectus contingentes per dependentiam a voluntate creata operante iuxta exigentiam , & facultatem suae naturae. Probatur ex praecedcnti conesusone , quia nune effectus sunt contingentes per dependentiam a libertate oporante eum cooperatione causae primae ips con- naturalii sed quamuli causa prima Opcrar
tur ex intrinseca necessitater eius tamen ope ratio eum voluntate creata , non posset esse contra ex entiam eiusdem voluntatis : ergo
esse possent effectus contingentes a voluntate ereata, etiam s eooperatio primae causae non es set eae aliqua illius libertate, nempe , quia ad contingentiam talis eooperationis , satis esset libertas creata , quae posset non operari, &esseratio, ut prima causa cum ipsa non eo op ratetur , scut nune libertas voluntatis et ratio , ut cum ipsa non operetur habituriluem in se habet 1 ut enim non operentur ista eausae, quae per eandem actionem operantur, satis est libertas unius , quae posset continere suum in
Ex qua ratione relli me , etiam si prima i ,
causa non esset libera , futuros tamen eis mis eontingentes, non solum internos a voluntate elicitos , sed etiam externos a volun late imperatos congruentes naturae substantiae erratae. Colligitur etiam ex hac, & praetegenti conisusone , s prima eausa non esset libera, potentiam ipsius ex parte obiecti suturam
336쪽
minorem, hoe est minus late patentem, quam nune sit r nune enim non inuoluit contradictionem , substantiam erratam moueri libere. Contra,aut supra exigentiam suae naturae, quod tamen inuolueret contradictionem . si prima causa non esset libera, quia non haberet i quo posset determinari ad operandum , contra, aut supra exigentiam naturae substantiae crea
Dico quarto. Libertas diuinae volunta- tis causa est propria , & formalis extrinseca cuiusdam contingentiae , quae communis est omnibus rebus erratis , alterius autem continetentis specialis quam habent res , qui dependenti voluntate creata, escacia. aut litibertas voluntatis diuinae, solum esse potest cau
Prior pars conclusonis est manifesta , quia ouslibet libertas est propria , S formalis causa extrinseca contingentiae cuiusdam . & libe ratis , quae ea in ipsus effectu: eum ergo rcs Omnes creatae dependeant a libertate diuina, sor. m aliter , & proxime ab illa habent quandam contingentiam, qua ex diuina voluntate possent non esse. Quod autem escaesa, & libertas voluntatis Dei, tantum si causa remota alterius contingentiae , quam res habent a voluntate creata , probatur manifesta ratione:
quia extrinsecae denominationis , qualis est contingentia in rebus , quae a voluntate procedunt . prox; ma N krmalis causa tantum est illa . a qua sumitur denominatior quare libertas , R egeacia voluntatis diuinae tantum esse potest eausa huius contingentiae, eissetendo libertatem creatam , S alias conditioncs operandi . cum quibus voluntas libere
si Dico quinto. Respectu illius contingentie,
quam habent effectus , qui naturaliter pro cedunt a voluntate errata, hoc est, iuxta exigentiam naturae illius , causa remota essentialiter requisita , sola est eiscacia , non autem libertas voluntatis diuinae r illius autem con tingentiae , quae est in effectibus supernaturalis iis, qui libere procedunt a voluntate crcata, causa essentialiter requis ta non est sola ess-caeia, sed etiam libertas voluntatis diu in Prior pars huius conclusonis patet ex conclusione quia licet prima causa operaretur ex necessita te,esse tamen posset contingentia in rebus avoluntate productis iuxta exigentiam naturae ipsius: hoc vero argumentum est, libertatem primi cause non esse essentialiter requistam , n que quidcm. vi causa remota ad contingentiam
Posterior vero pars conclusonis etiam pro batur ex dictis, quia nisi prima eausa eslet libera, non essent possbiles res supernaturales effectae supra exigentiam naturae: quare neque in illis esse posset eontingentia i nam haec essentialiter pr supponit possibilitatem. Si tamen loquamur ex duplici suppositione , quod scilicet prima causa esset necessaria, & produceret
eo lationem alicuius boni supernaturalis, diacendum esset in eo casu futuram aliquam contingentiam in consensu supernaturali voluntatis, quia ex ea operatione connaturali voluntati prseunte per cogitationem supernaturalem, necessitas , sicut neque nune nulla seqi sequitur.
primum antecedens: ad cius autem probationem respondetur ex prima eonclusione,
id, quod est tale per participationem, esse dehore ab alio principio, quod formaliter,aut virtute si tale per essentiam: nunc enim virtus insimia temperantiς per participationem est in v luntate creata, quamuis in Deo, a quo procedit illa virtus, non sit formaliter,qua ratione libemtas substantiae creatae intellectualis esse posset a prima eausa , quamuis illa esset necessarii, quia in sua virtute contineret libertatem crea
Ad secundum negandum etiam est primum irantecedens; ad probationem etiam respondetur eum Caietano, scilicet illam causam, qua operatur ut mota ab alia, tune hecessario operari, si necessario inouetur, cum eius motio est tota ratio operandi: si tamen talis motio non sttota ratio asendi,ut contingit in motione causet secunds a prima, posse contingehe, ut causa
qui mouetur etiam motione antecedenti, nos operetur ex necessitate e constat enim in consensu supernaturali liberum arbitrium etiam motum, & excitatum a Deo , posse continere suum influxum, S hae ratione non operari si
Sed contra umeri potest hoc argumentst Isquia prima causa per suam cooperationem prius attingit effectum quam eausa secunda: ergo si prima causa operaretur ex necessitate attingendo prius effectum, non posset voluntas creata libere operari. Respondetur distinguendo antecedens , scilicet primam musam attingere prius effectum errarum , prioritate rationis propter subhrdinationem essentialem, quae est cx parte effectus; non autem prioritate causalitatis realis. Cooperatio enim causae primae non distingui ur 3b operatione causae se cundae, quare neque est illius reale principium sed solum dicitur esse prior, quia requiritur ad primum pretdicatum ex parte effectus, hoe est. ad rationem entis ab alio; eum tamen influxus causa secundae solum requiratur propter aliquam rationem magis particularem, in qua in
cluditur ratio entis cre ati, non autem e contra. Ex hae autem subordinatione non sequitur, causam secundam operaturam ex necessitate, si voluntas diuina necessario operaretur: nam eius insutius impediretur per liberam et sati nem causet secundet.
337쪽
' Ad tertium respondetur negado minorem:si
nim prima causa operaretur ex necessitate, eo ipso operaretur iuxta exigentiam naturae creatae r quare non posset illius effectum sine illaescere . neque imponere vllam necessitatem voluntati creatae contra eius naturam r quare quotiescunque in voluntate esset inclinatio ad operandum ex apprehensione boni eligibilis, prima cauti eum illa operaretur per Poncursum proportionatum ad modum illum operandi: nune autem Deus per libertatem po-eest suam cooperationem accommodare luntati , ut voluntas in libera, atque ut op
Tatur ex apprehensione boni eligibilis , in qua appareat aliqua ratio cessandi ab in fluxu , vel
certe praebere potest alium modum cooperationis cu illa, ut natura est appetitiua potens perari ex sola apprehensione boni, quae cooperatione diuersa est a praecedenti atque idonea vid imponendum necessitatem voluntati.
ca mulam paene, hoc es,sncommovi, aut nο-- menti alicuius non autem circa malam culpis. Quae
tota concluso est certa ex fide omissa priori illius parte, posteriorem aperte probant verba illa Psalm. 3. Non Dem volem iniquιtatem tu ex &. Sap. I . Odiosunt Deo impos, ct impaetus e . Ex quibus constat, licet Dei voluntas terminari non possit ad malum culpae peractum complacentiae,& prosecutionis:ad tuu tamen termin ri peractu in displieontiae,&odii. Eandem rem ex instituto probat s. Prosper ad rapitula Gallorum,num. I .& I3 & ad obtestiones Vincentianas nu.lo. & 34.& s Fulgentius li. i. ad Mo-Nimum, cap.3.7.&3o: Itaque hae in peeuliaris excellentia voluntatis diuinae,ut non possit terminari ad aliquam rem treatam, nisi per honestatem e ac proinde neque per actum, qui non pertineat ad aliquam virtutem, quia naturae diuinae nullum aliud bonum congruere potest: nisi boni honesti , qua de re contra haercticos huius temporis admodum erudith agit P. Valent.in hac quaest. puncto g. qua autem ratione voluntas permittendi peccatum, positiva sit in Deo,superius diximus. a Caeterum non obstante hac impossibilitateam: fidi aliquod malum culpae, esse in Deo liberum arbitrium, docet S.I ho. art. o. quia libertas in sua essentia non includit potestatem peccandi, aut uolendi aliquod malum culpae hoe hnim solum est de essentia voluntatis creatae, quae mutabilis est, descere potest e multo enim persectior est libertas , quae inter obiecta honesta continetur quae posita est in potestate illa volendi, aut non volendi r Deus autem ex arrabaIm L nrt. D. TA
necessitate non diligit incaeiter aliquod bonaereatum, ut diximus ad artis. habet igitur libe rum arbitrium minus quidem extensum ad ob tecta volibilia, quam sit arbitriu erratur multo tamen persectius illa enim libertas perfectior est. vi inquit Augustinus, quae non potest seruia
Denique quod S. Tho m. ait artar. & a. de Ivoluntate signi, nempe illam non esse beneplacitum voluntatis diuinae , sed effectum externum, qui saepius si signum voluntatis, maiori expositione non indiget.
De actibus voluntatis Dei. πιυItinessuper quasionemro. N hae quaestione agit LThom. in genere de iassectibus voluntatis diuinae, in quibus amor est ratione prior, idcirco quaestio, de Dei am re, inscribitur. Notandum est in voluntate circa bonum, quatuor esse posse affectus. Hi sunt, simplex complacentia, aut amor simplicis complacentiet circa bonum secundum se: deinde amor escax circa bonum mandandum executioni, spes b ni suturi, gaudium seu laetitia de bono praesenti. Ex his quatuor affectibus, certum est in Deo
esse compilacentiam amorem egeaeem,& gau-&delectationem euiua obiectum est dium de bono praesenti. Et quidem elaca bona creata, qudi Deus sbi , vult per amorem, facile intellisitur in Deo amor ratione distinctus a saudio : quia prius haec bona sunt volita, quam Deo praesentia: nam ideo praesentia sunt, quia volitar tamen circa bona increata quae Deus sibi vult. discutitas est: quia Deus non potest haec bona apprehendere, nee vellet nisi ut sbi praesentia , ergo nequerr alium affectum, quam per gaudium
Ndelectationem cuius obieci vin est bonum, ut praesens.
Certum est etiam spem in Deo esse non posse, quia huius affectus respicit bonum volitum suturum ab alia causa. quae non omnino sit in potestate ublentis tale bonum , ac proinde quadam ratione potentior sit e Deus autem non potest respicere bonum . quod causam habeat, quae non omnino si sub diuina potestate. D Dderium vero non est affectus essentiaster distinctus 3 complaeentia , aut amore incaei. nis quod in obiecto respieit spetialem condiationem materialem, quod sciliere illud, sit bonum nondum habitum: quapropter connota te videtur quandam impersectionem volentis rex quo S.I ho m. art.I. ad a.eon ludit, in Deci esse non posse deside tum , seut neque tristitiam. Volitio enim tune esse eensetur circa bonum non habitum, eum illud non omnino est in potestate volentis, s hoc non oritur ex sola volentis electione S potestate, ut no habeatur, quod enim abest, ex sola volentia electione, no
338쪽
non semper certo eognoscit, an medium propositum sit adaequa te idoneum ad finem eum illis conditionibus,& cum modis eum quibus quis vellet assequi finem quare ex intentione linis naturaliter mouetur ad cognoscendum, quod medium perspectis omnibus melius sit, atque ex necessitate eligit , quod est melius: praesertim si intentio sit assequendi finem, quam optime fieri poterit: hare vero impersectio locum habere non potest in voluntate di-nina, certo enim constat, quod medium ipsi propos tum si ada quate sufficiens N idoneum ad finem in illamentura, At cum illis conditionibus . cum quibus vult finem euenire r quare supposta intentione finis, ex necessitate sitit medium, quia est adaequale idoneum& sum ciens ad fi nem, non autem potest eligere aliud medium, eo quod illud sit prestantius, aut melius .aut essi ea eius ad talem snem: nam ille exemis, qui est supra meatum adaequale sus ciens, omnino est impertinens ad finem illum certo modo praefinitum, ad quem aliud me-Aium est adaequale susciens r itaque in Deo
non potest este illa ini perfectio & indigentia.
ex qua oritur , ut voluntas creata possit ferri in medium, quia utilius est: stamen in Deo non es et euidens & certa cognitio medii adaequale susscientis ad finem . quamuis fine non indigeret , posset habere electionem eomparatiuam. qualem habet voluntas humana ex aduerso autem voluntas Angeliea clini aliquid eligit ad finem intentum,s euidentem habeat cognitionem medii alicuius adaequale suscientis ad finem cum omnibus conditionibus in illo v litis, non posset eligere per comparationem v-nius medii cum alio: nam respectus ille exces.sus unius medii supra alium,omnino est impe tinens comparatione voluntatis, cui est propositum medium adaequate, & manifeste su ficiens ad finem eum omnibus conditionibus ex fine volitis.
M Vltimo ad intestigendum id, quod docet S.
Thom. art. 3.& de inaequalitate amoris diuini circa obiecta creata obteruandum est. quod diximus superius. in Dei amore circa creaturas rationem ipsam amoris, & volitionis, & habitudinem , qua talis volitio terminatur ad rem volita,esse inter sedistinet ex quibus ratio vOlitionis, quae in creata,& smplex est, non potest esse maior aut minor secudium se circa aliquod obicet u habitudo tamen, qua talis volitio terminatur ad rem creatam, maior , & minor cc se potest, & persectiori modo rcserri ad unum obiectum , quam ad aliud: quapropter amor. Dei amicitiae circa ereaturam intellectualem, censetur esse perfectior, quam amor concupiscentiae, quo Deus tali creaturae intelle et uali a liquid amat, quatenus bonum illius est inter
creaturas autem intellectuales amor connaturalis. quo Deus vult ὶllis persemonem quam habent, persectior est circa persectiorem, quia
illi vult maiorem perfectionem e amor autem supernaturalis illius creaturae intellectualis estaurabulm I. Pan. D.
maior, eui Deus vult maiora dona supernaturalia, aut in qua sint maiores persectiones supernaturales propter quas ametur amore ami- citiae, quatenus in se bona est equa ratione natura Christi humana magis a Deo diligitur, quam omnes Angelicae,quia vult illi maius bonum superhaturale unionis hypostaticat: neque inaequalitas est solum in effectu id extra absolute speetato. sed etiam in ipsa habitudine. .
qua amor diuinis terminatur ad illam naturam hii manam,sicu i ad rem volitam, ita, ut proprie illa plus ametur, quia sicut persectio volitionis diuinae est in se idonei, ut constituatur in rati ne amoris alicuius creatum, addita solum ha bitudine, qua terminatur ad creaturim, sicut ad rem volitam : ita etiam est in se idonea , ut si maior amor alicuius creatum per habitudinem persectiorem, qua ad illam terminetur, si
V m S T I O XXI De iustitia, se misericordia
N hae quaestione explieat S. Thom. a Fectus i virtutum, qui esse possunt in diuina substantia : qui quoniam referuntur ad iustitiam . vel misericordiam: ideo haec quaestio de iustitia,&misericordia inscribitur r in qua primo statuendu est, quod superius diximus, in Dei voluntate nullum esse affectum , qui non pertineat ad aliquam virtutem: ex quo fit, ut diuina voluntas per modum prosecutionis te minari non possit ad malum culpae: si e S. Tho
mas I. contra gent. cap. 9 . Ferrar. eodem l
co. Eius autem ratio est,quia diuinae substantiὰ nulla alia ratio boni congruere potest praeter honestatem : quare ipsus voluntas inclinare non potest in aliud bonum, quam honestum. Haec persectio diuinae substantiae significitur nomine sanctitatis: est enun immaculata illiu puritas, ut non possit admittcre aliquam, vel leuillimam culpam : est igitur in diuina sub stantia persectio se iactitatis , & affectus vi utis. Secundo dicendum est , virtutes in diuina tvoluntate esse tantum per modum actus secundi, non autem per modum habitus, aut alterius actus primi, qui nci lit achii alis volitio se S.I hΟ. .contra genticap.92.Ferrar.ibidem, &Capr.in I. dis 3.q. I.art. I.conclus. 2.quo loco reme ex doctrina S Thomae colligit, ea quae diei debent de singulis actibus, & virtutibus voluntatis diuinae. Ratio autem est manifesta, quia habitus solum sunt in illa iubstantia,qitae per se non cst principium perlectum operandi cum facilitate . quae impersectio locum non habet in
339쪽
mus , in diuina substantia non esse rationem potentiae ad actus immanentes distinctam a
naturat quia in illa in tota persectio, quae in
substantiis creatis conssatur ex natura,& p tentia ad operandum immanenterr at veros propterea in diuina substantia natura, & p tentia ratione distinguerentur, quia in si inantia creata re ipsx distinguuntur: pari ratione deberemus in illa distinguere principium facilitatis in operatione, a principio, quod concurrit ad substantiam actos, quia in nostra natura principium facilitatis distmguitur a potentia nostrae voluntatis , quae concurrit ad
substantiam i id vero absurdum admodum
6 Tertio dicendum est, ametus uirtutum esse in diuina voluntate per modum actus secundi, vel actus terminati ad honestatem per modum simplicis complacentiae, vel qui idoneus sit ad illam terminari esseaciter per liberam habitudinem terminationis. Patet haec propositio ex dictis quaest. Is .arti c. 3.ubi Ostendimus in diuina voluntate esse ex necessitate actum complacentiae circa honenatem possibilem, pect tam secundum se ; praeterea etiam perlecti nem volitionis diuinae esse ex se idoneam , aut per solam habitudinem operationis suturae sine ulla intrinseca additione terminari posse e scaciter ad existentiam obiecti honesti a Deo voliti.
Quarto est dicendum, in Deo esse non posse
proprie, & formaliter affectum earum virentum, ad quarum obiectum necessarium est ph-ncre modum in aliqua inclinatione ad obis
di reliqui Theologi. Ratio autem est manifesta, quia in Deo non est inclinatio ad ullum aliud bonum, quam ad honestum 1 in specie antem constat in substantia spirituali, nullam ecse inelinationem afl aliquod bonum eorporeum, qualis est delectatio secundum sensum: igitur in Deo esse non possunt virtutes t&perantiae,& castitatis, neque sortitudinis similiter neque inansuetudo, aut magnanimitas, aut studiositas, aut humanitas r quia Obi ctum necessarium haru in virtutum est ponere
modum in aliqua inclinatione , quod bonum congruere non potest naturae illi, in qua talis inclinatio locum non habet. g Superest igitur, ut in Deo tantum esse ponsint v 1rtutes, quae respiciunt bonitatem naturae diuinae, aut alicuius creaturae intellectualis, vel certe alicuius operaticinis Dei circa ereaturas intellectuales. In primo genere sunt, charitas, qua Deus amat seipsum , &beneuolen- . tia, qua diligit erraturas intellectuales, ut cibi cta amoris amicitiae e ad quam beneuolentiam reduci posset misericordia Dei circa ereaturas intellectuales. 1n posteriori autem genere sunt pictas, veracitas,t delitas,&iustitia, qua Deus tanquam iudex conseri praemium, aut suppli- Mum propter bona, aut mala vera.
s. Thomas initio huius qbaest. &3. contra 'gent. loco citato numerat etiam liberalitatem.
di formaliter sunt in Deo : eo quod istae duae virtutes non solum ponant modum alicui inclinationi, sed etiam respiciant honestatem operandi congruenter diuitiis , & potestati. quam aliquis nabeat: de quibus duabus virtutibus.& de gratitudine,& de iustitia particulariter dicta. quaestio grauis esse posset an in Deo formaliter reperiatur: qua de re Theologi huius aetatis valde erudite scripserunt, neque potest bene des olei, nisi ex instituto explicentur propria obiecta harum quatuor virtutum, quae licet disputatio utilissima esset, hoc tamcnioeo id haberet incommodi, quod rumperet nexum eorum quae pertinent ad prouidentiam,& praedclimationem quae coniunctis suis sunt, cum his quae dicta sunt de voluntate, quae
omnia inter se coniuncta maxime mutuo conserunt lucem. Deinde , quid sit dicendis in de iustitia particulariter dicta , quam scilicci ob
causam in Deo formaliter ese non possit, iam nos duobus lotis explicuimus: nempe a. a. qu. 38.dum exponeremus obiectu in iustitiae partiaculariter dictae. quae virtus est reddendi unicuique suum ius,&spart q. I. t. 2. dum Explicaremus, per quam virtutem Deus accoptauerit
satisfactionem,& merita Christi.
Urgit s. om .explicare actus particulares
voluntatis diuinae , inter quos est prouidentia, & praedestinatio Dei circa creaturas intellectuales,cuius tractationis duae sunt partes. Prior est de prouidelia, qua Deus gubernat voluntatem creatam, ut libere & pie operetur. - Isterior autem est de prouidentia , qua illam gubernat; via sequatur beatitudinem supernaturalem. Lices autem omnis Dei prouidentia saepius appelletur praedestinatio , immo et-lara prouidentia illa, qua per iustitiam vindieatiuam propter demerita aliqui destinantur admenam i usu tamen Theologico illa solum prouidentia dicitur praedestinatio, qua crearu-rae intellectuales gubernantur a Deo ut a sequantur beatitudinem. Nos prius agemus de his, quae pertinent ad prouidentiam, qua creaturae intellectuales gubornantur, ut Operentur
libere, & piὸ: nam naec latius patet quam praedestinatio,& snepiadestinatione esse potest. id circo praemitti debetivi diis cultates quae ad utramque partem prouidentis
pertinent, melius cxplicentur. AR-
340쪽
Conclusio est affirmans, Ac omninb certa.
Definit autem S. Doctor miscor. 9 quast. seq enta anu. Σ. Prouidentiam vim esse aliquid in
ipsis rebus strisis, e quibus est prouidentia, sed po-Fius esse in intellam prout uu , hoc est , rationem quandam ordinurei matem eiis operationem,
An, quid sit in Deo prouidentiat
Prouidentia Dei erga mea υτ de fides, cst ratione naturali demonstratur. 8. LVaria aut horum placita cura quid sis no-sidentia. Cap. a. eruens autharis exponitur. Cap. 3.
Ad eonstitutiemem prouidentia Dei, qua ratione se habeant actin intenctus, O -- luntatis in Deo , o P seorum sit mre, melpo erior. p. Euidsitformaliter praedemnatio Cap. s.
Providentia Dei rega oratur in de fides,
creatae a Deo diriguntur iri suos fines, & operationes. Nomine autem praedestinationis particulater sumpis,intelligitur actus similiter Dei Hernus,quo erratura intellectualis essc eiter dirigitur in finem,& beatitudinem super naturalem. Executio autem huius a terer dispositionis, appellatur gubernatio, qua cyra turat, ita a Deo reguntur, ut operentes, di asse quantur fines sutis. a lam vero citea quaestionem ari iiij suit error Epieti,i Philosophi, in Deo nullam esse curam, aut prouidentiam rerum creatarum , sed pη-tius per hoc esse beatum,& sne anxietate, quia nihil eurat, nequἡ habetis ips negotium, ne que alius exhiberi r vi refert Lactantius lib. de ira Dei praesertim cap. 46.& Io. Fuerunt etiam philosophorum errores eirca Dei prouidentiam, quos referemus inferius, qui non errahant circa existentiam prouidentiae de qua nune agimus, sed elaca numerum rerum, ad quas prouidentia ea tendatur. Contraria scintentia est cert1 ex fide,& nath -
rali demonstratione i nam sap. s. diuina sapientia dicitur attingere a sne usque ad sarrabat LParn Dnem sortiter ,& disponere omnia suauiter. Ddemi autem est sapientiam disponere de tribus sinuris,& de illis prouidentiam habere,quocirca eodem l lca. q. dum sermo est de nauigio, quod per maria fertur, Illud inquit sapiens)c
pultas acquirendi excogitatim, tua autem, parari
prouidenti ubernati enim haberit correcti lubri omnes. Demonstratione autem naturali eadem veri- 4tas constat, ex dependentia, qua Omnes erraturae depefident i voluntate, &scientia prima exuis non enim depefident a voluntate noua, sed aeterna, neque possim tabilia dependeres nescientia mediorum , quae per voluntatem primimust ,dhibentur ad executionem Dperationis: idem autem est defendere εperatio nes rerum erratarum a pradicta voluntate, &scientia.ae dependere a prouidenhia primae causae. Pro Adetii veritate multa verisit Lactant. libro etiam. Ambrosius lib. I. Ossiciorum c. it. Aug. lib. 1. de Auit. e. s.& S. G .lib. 3. eontrasent.t. 7I. Clemens Alexand. E. s. stromati sub initium.
'C A , v et tr. Visia auctoriam pluita tarea quid B prouidentia. IRo quaestione autem quid sit prouidentia s
in Deo. videndum est, an sit actus cognitioni, diuini intellectus, an verῖ asus diuinae v litionis in voluntate. Ad huius autem intellia ventiam notandum est , ad rationem prouidentiae necessarios esse duos actus circa media. quae in finem ordinantur. Vnus eorum est in intellectu, alter vero in voluntate, qui actus adeo se fit inter se coniuncti ex parte obiecti, ut vi 2 discerni possit in quem diasis nomen proclidentiae eonueniat i sola enim cognitio mediorusta congrue lium aὸ aliquam operatio- hem, et finem, non est satis ad rationem pr bidentiae, nis etiam meὀia illa volita s . AE eo serati tur intuitu utilita ili ad talem. . . ., it Prima sententia est , actum prouἰ dentiae internum in Deo esse actum voluntatis. Sic s. Bonauerit. in I. disso .art. r. qu. r. se tus, Ec Gr
sor. eadem dii: q. i. & alii Theologi Recentiores pro quorum sententia est nama seen. 1. de fide e. r. initio,vhiprouidentia, inquit,o Miantas Dei, qua res omnes apte Iabeνnantur. Afferri etiam
potest S. August. de praedestinatiorie sanctorum tap. au.ubi ait inter gratiam, & praedesti fiationem, hoe tanti inesse discrἰmen, quo ὁ praedem natio est gratiae praeparatici aeterna, pratia autem en ipsa donatio gratiae, quaest in tempore: praeparatio autem aeterna gratia apud Aug. nihil aliud eli quam voluntas,& propositum quod Deus ab aterno habet illam dandi: erso, &c. Alii vero docent, prouidentiam secundum propriam significationem in recto', esse actu in intellectus eum tespectu quodam ad volun -