장음표시 사용
341쪽
tatem, quia est cognitio mediorum utilium ad finem, quae a voluntate eligantur Sic SThom. in hoc ali in resbons ad s. ubi manifeste ait, prouidentiam este in Dei intellectu potius,
quam in voluntate , quod repetit At arti c. 2. ubi notans vel ba q aaestionis in. Providentia, inquit, est ratio existens in inrast. ctu prouidentis, ut supra vixι:Landem sententiam sequitur Durand in ι .dis. I q. i.Capreol di o. q I. art. I. conclusionea.& art. a. conclusione 2. Caietan Bannez P. Mouna, & P. V. lentia in hoc articulo, Pro ea
dem sententia est aperte S. Ausust. lib. 8s. quaestionum q si . ubi ex instituto Sefinit omnes viris
tutes I cum autem explicat naturam prudentiae,
ait, illius esse partes memoriam praeteritorum, intelligentiam rerum praesentium ,& prouidentiam qua aliquid videtur suturum,antequam sactum lite quo loco per prouidentiam, quae sit pars prudentiae, aperte significatur actus, qui
pertinet ad cognitionem. Easdem prudentis partes numerauit hoc loco S. Thom.qui cum S. Aug. eam explicationem prouidentie sumpsit exCicerone lib. 2. de inuentione paulo ante finem, ubi dum explicat naturam virtutis prudentiae, ait, illam esse icientiam rerum bonarum,dem larum,& prouidentiam esse illius partem, & illam definit verbis quae supra tetulimus ex S. Aug. neque purior sons aditi poterat ad hauriendum lignifi-- catum Iatinae vocis.
Mens asuhoris exponim g TVxta hane igitur sententiam dicendum est, Aprouidentiam secundum primariam significa.
ilonem vocis esse actum intellectus,quo cognoscantur media congruentia adfinem, quae avOluntate eligantur r extensione autem lignificationis ipsam quoque voluntatem, qua media congruentia eliguntur ad finem suturum, tecte etiam appellari prouidentiam: praeterea etiam aggregatum ex utroque actu, interdum appellari plouidentiam. Prior pars probatur ex Auctoribus citatis, qui non solum actui intellectus, sed etiam actui voluntatis tribuunt illud nomen : nam in quaestione, qua quaerimus quid a- Iiquid sit, id quaerimus, quae res per tale nomensgnificetur, ut ait Arist. lib. q. Metaph. cap. 7. in fine: Ratio, inquiens, cin-Rnum est nomen, donitio e t. , In quaestione autem de nomine prouidentiae, cui actui debeat tribui ex usu probatorum Αuctorum accipiendum est, quod vero aggregatum ex utroque actu etiam appelletur prouidentia, aut praedestinatio, aperte ait S. August. lib. de dono perseuerantiae cap. I . ubi: Predewnatio, inquit, Sanctorum nihil est aliud, quam pra-ficientia. O praeparatio beneficiorum Deι, quotas iticertissime liberamur di δέ cap. a 7. In sua, inquit, est praeficientia , futura dissonere r boc Ommno. 9 nihil aliud est. Deam praedesιnare. rapropter Alexand. Alens. I. parti quaest. 26.memb. 1.
g.a hoc intellaredum, Sc quaest.28. Memb. I ari 2.& . ait, nomen prouidentiae recte tribui actui intellectus,&voluntatis. Itaque quemadmodum hoc nomen voluntas interdum tribuitur potentiae , interdum autem actui, & ideo dici non potest esse solum actum, aut solam potentiam e vi
ait S Thom. I. I. quaeli. 8.articu l. 2. ita dicendum
est, nomen prouidentiae recte tribui actibus intellectus, aut voluntatis, quamuis primaria significatione conueniat actui intellectus similiter est dicendum, actum ordinandi media ad finem, non esse totius intellectus, intelligentis medium esse congruens ad finem, sed etiam voluntatis decernentis aliquid ad finem , ut recte Scotus quodlibet. ι7. sod vero ad rem ipsam attinet, siue proui- todentia sit actus intellectus, sue voluntatis, ita tuendum est, non esse actum quo intelligitur, aut amatur bonitas finis ultimi secendum se, sed actus quo intelligitur, aut amato congruentia mediorum ad finem suturum: in hoc enim nulla est controuersia. Ex ea autem parte, qua prouidentia est actus ii intellectus, quo cognoscitur congruentia medio tum adfuturum finem ; difficultas est, an actus prouidentiae includat cognitionem alisterius obiecti, nempe voluntatis, qua media
eliguntur. Affirmant aliqui Theologi Recentiores , atque hac ratione explicant actum
prouidentiae , prout pertinet ad intellectum esse post actum voluntatis , quo Media eliguntur : nam hic actus est quaedam pars obiecti cognitionis, quae dicitur prouidentiar exinplicant etiam hunc actum intellectus immediatius concurrere ad executionem , quam voluntatem , eo quod per huiuimodi actum impetus voluntatis intimatione quadam deseratur ad
virtutem exequentem, 'uam dicunt non opera.
ri immediate, quia sit voluntas operationis, sed quia est intellectio talis voluntatis , atque in hae intellectione dicunt esse imperium circa
Haec tamen sententia probanda non est nam in quicquid sit in iubstantia creata, in qua virtus exequens distinguitur , voluntater in lubstantia autem diuina cuius prouidentiam explie mut , ea sententia vera esse non potest, quia sola cognitio voluntatis Dei , quo ad intrinsecam illius persectionem , non est satis ad applicandam virtutem exequentem :.nam intrinseca perfectio volitionis diuitiae , &illius intellectio ex necessitate sunt in Deo, cum
tamen virtus effectiva ex necessitate non applice cur ad operandum : cognitio autem habitudinis , qua volitio diuina terminatur ad me dia, sicut ad obiecta volita , non potest con eurrere ad applicationem diuinae virtutis, he que ad constitutionem prouidentiae, quia talis cunitio volitionis Dei terminatae ad media essentialiter praesupponit tanquam obiectum illam habitudinem, qua diuina volitio terminatur ad media, quandoquidem illa habitudo extrinseca est Deo, sumi debet ab operatione ad
342쪽
e ad extra r quare etiam essentialiter praesupponit applieationem diuinae virtutis ad Operati dum aliquid ad extra: ergo de primo ad ultimum , cognitio , volitionis D i terminataeo ad media essentialiter praesupponit applicationem virtutis Dei ad operandum , quare non potest esse ratio , qua constituatur proui
rs Secundo, cum terminatio volitionis Dei ensentialiter includat operationem futuram ad extra , ac proinde applicamnem virtutis Dei ad O perandum, neceste est, ut id, quod sufficit ad hoc, ut volitio libere terminetur ad aliquod o lectum, lit etiam sufficiens, Sc proxima ratio, ut diuina virtus ad aliquem effectum applicetur: sola autem cognitio boni creati volibilis est satis , ut voluntas libere ad aliud possit terminari, amando illud: ergo sola cognitio congruentiae mediorum ad finem est ratio sum.
ciens , ut diuina virtus applicetur ad executionem mediorum : quare cognitio volitionis terminatae ad media non potest constituere intrinsece rationem prouidentiae , neque alia ratione praerequiri ad actum prouidentiae.
r Vltimo ex identitate potentiae ini cum persectione volitionis diuinae, quae idonea est per
se, ut libera terminetur ad media creata, illud ipsum manifestum est: quia, ut diuina volitio
terminetur, & operetur circa res creatas, non potest antecedenter concurrere cognitio volitionis Dei terminatae ad rem creatam, de hac autem identitate tractatur ad quae itionem 2 . quae
est de potentia Dei. C A p v T IV. Ed constitutionem prouidentie Dei, quarat anes habeant actin Intellier s. orvoluntaris in Deo. se quis eorum sit prior, Vesterior.
r Icendum ergo est, actum intellecitis, qui L per se pertinet ad rationem prouidentiae, tantum esse cognitionem illam, qua Deus videt congruentiam mediorum ad finem: hunc tamen actum per lotam repraesentationem obiecti non denominari prouidentiam, quousque accedat volitio mediorum: ex quo fit, ut talis actus intellectus lecundum rationem cognitionis proprie sit ante actum voluntatis: tamen secundum denominationem prouidentiae sit illo posterior quia illa cognitio non denominatur prouidentia, quousique media intellecta 1 voluntate acceptentur.
iis Ad intelligendum autem, qua ratione Augustinus, de S.I hom. dixerint, prouidentiam esse
circa suturum, notandum est, cognosci aliqua media esse eongruentia ad finem intentum , nihil aliud esse, quam cognosci illa esse talia, ex quibuq s adhibeantur, futurus sit finis : quare
congruentia mediorum cognosci persecte non potest, quin eorum effectus cognoscatur condi-
tionalitet suturus , sub hae scilicet conditione,
si ea media in executione ponantur: atque hac tantum ratione, prouidentia est circa suturum euentum e nam scientia visionis euentus futuri
absolute suturi speculativa est, neque potest intrinsece pertinere ad prudentiam, quae essentialiter est cognitio Illactica dicere autem debet mus, Augustinum per prouidentiam intellexini se cognitionem, quae sit intrinseca, de essentialis pars prudentiae, secus enim volens definire prudentiam, sicut 8c alias virtutes, nihil dixisset, quod prudentiam essentialiter constituati qua re S. Thom. in hoc articulo, hanc cognitionem de qua loquimur circa suturum, ait, principalem es la partem prudentiae, quae dicitur prouidentia: ad quam, inquit, duae aliae partes ordinantur , scilicet memoria praeteritorum, & intelligentia praetentium, prout ex illis coniectamur de suturis prouidendis, & significantius
q. s de veritate art. I. dum explicat eadem verba ex Cicerone, ait, has duas partes esse tantum praeparationes ad prouidentiam euentus Iuturi, per quam completur ratio prudentiae, & q. s. art. etiam I. Prouidentia, inquit, a Tullio ponitur
rel=ectu futUri r quare a quibusdam desinitur, pra-siens notio. futurum tractam euentum: tractare autem euentum futurum, non est illum videre ab
solute futurum, quod plane pertinet ad ficientiam speculativam, sed est eognoscere ex quibus mediis suturus sit, aut futurus credi possit sub conditione, si illa adhibeantur. Hi, dictis de actu prouidentiae circa praede- I rimationem, primo ex fide constat, esse in Deo
quendam actum, quo creaturae intellectuales ita eliguntur ab aeterno, dc in tempore gubernantur , ut perueniant in vitam aeternam, qui actus usu Leelesiastico appellatur praedestinatio et ad Rom. 8. vers. 29. Quos praesciuit, ct praedemnauit. hoc est, etiam praedestinauit, conformesserι ι maginu νμi: quos autem predestinauit, hos 9 voco uir tulistraxit. &e. per quas voces lignificantur
media , quae adhibentur per diuinam praedestinationem ad consecutionein finis.
Suidsi formaliter praedestinatio
Ecundo dicendum est, hunc actum praede- is Itinationis in Deo esse actum intellectus, aut
actum voluntatis, aut certe vitumque simul cim ca media homini congruentia ad vitam aeternam , ut retulimus ex S. August. de bono peris seuerantiae cap. 1 in & ic. speciatim autem cap i8.
initio ait praedeliinationem significari nomine praeleientiae, ad Rom. ii. illis verbis: Non reinpulit Dein plebem suam, quam praesciuit: nam hoc prasiluit, inquit, non recte inte luitur , nisi prae destinam t. Quod probat satis aperte ex ipso contextu. Ex his autem constat, praescientiam aliquando distingui a praedestinatione , quasi
latius pateat, de ligniscet, quam praedestinatio: interdum autem accipi pro ipsa praedestinatione,
343쪽
nempe, quia praescientia quae est scientia rei suturae, omnino est distincta 1 praedestinatione, di extendi potest ad peccata, ad quae non extenditur praedestinatio. Contra vero praescientia mediorum congruentium, per quam proponuntur media, ut voluntate elisantur, quae magis pertinet ad simplicem intelligentiam, essentialiter resertur ad media costruentia ad vitam aeternam, & est ipsa praedestinatim. Hanc pr destinationem ait S. Thom. quaest. 23. artic. I. esse partem prouidentiae ex parte obiecti, quod vecte explicat Caiet. dictum a S. Thoma, quia praedestinatio ex parte actus diuini, non potest esse pars prouidentiae, potius enim praedestinatio & prouidentia ex parte actus in Deo, sunt unus actus limplicissimus: solum igitur ex par.
te obiecti praedestinatio dici potest pars prouidentiae.
is Difficultas vero est, an praedestinatio hac ratione, ex parte obiecti, sit pars actualis prouidentiae intrinseca, an potius pars subiectiva, ea ratione qua inferiora dicuntur esse partes superioris praedicati, cui in praedicatione subiiciuntur. Respondetur breuiter ; si prouidentia Dei accipiatur prout in singulari est determinata ad omnia sua obiecta in particulari, praedestinationem ex parte obiecti, esse patiem actua Iem, & intrinlecam prouidentiae: haec enim ad omnia extenditur , quae fiunt per Dei gubernationem et quare praedestinatio quae est prouidentia circa creaturas intellectuales, ut dirigantur in vitam aeternam , pars est ataualis prouidentiae Dei, ea ratione qua prouidentia alicu- tu, fit perioris circa unum lubditum est pars prouidentiae totalis, qua omnes, de singulos gu
ao Dicendum est tertio , prouidentiam accipi posse ab illacte secundum sitam definitionem, non inclusis lingularibus, , quibus abstrahitur ex parte obiecti, & hac ratione praedestinationem sine dubio esse partem subiectivam prouidentiae communiter acceptae: quia , ut docet S. Thom: 1. a. quaest. Io. arti c. . pars subiecti-ua illa dicitur , de qua essentialiter praedicatur totum, Vel secundum unam rationem, scut animal dicitur de homine, & de equor aut secundum prius, & posterius, sicut ens dicitur de se stantia,& accidenti. in Ex quo constat, non solum species respectu generis, sed etiam quaecunque inferiora resipectu praedicati uniuersalis appellari partes subiecti uas: praedestinatio autem ad prouidentiam ensentialiter acceptam costiparatur sicut inferius ad superius, quod de ipsa praedicatur: omnis eis nim praedest inatio est prouidentia , non autem ε contra: aliqu3 enim est prouidentia, quae non si praedestinatio specialiter dicta, hoc est, ad vitam aeternam di ergo praedestinatio electorum ad
vitam aeternam , pars est quaedam subiectiva prouidentiae essentialiter sumptae. Dixi autem hanc praedestinationem specialiter dictam esse partem lubiectivam , potest enim alia ratione
praedestinatio accipi generaliter, pro quacunque
prouidentia , quomodo Sancti Augustinus de Prosper saepe appellant praedestinationem mλ-lorum ad supplicium, & uniuerse S. Fulgentiu lib. i. ad Monimum: Hoc, inquit, pradestinain, quod fuerat i Uefacturis: &cap. 14. nuom esa mst prias nata, qM e sericordia, aut iusti
Utrum omma sintOrecta cui pro . uidentiae Conclusio est, omnia diuina ouidentiasiabo
Vtrum Dein immediate omnis pro . uideare
An mus Im mediate om nibus rebiti prouideat
Error mitisipharum, non esse in Deo proin
dentiam errea res*gula . p. l. Dei prouidentia immeriare versarur eis singuias creaturas,etiam mimm T. Cap. .
Ereor Philosephorum, non esse in Deo proia.
Circa hanc dissicultatem aliqui ex Philasio.
phis arbitrati iun esse quidem in Deo prouidentiam circa res creatas, non tamen extendi per se, neque immediate ad res singulas eorruptibiles,quae in hoc mundo fiunt. Haec sententia. multis adscribitur Aristoteli, praesertim quia lib. I magnorum Mqral. cao. 8. significat esse istius fortuitos non esse Deo tribuendos: Nam secvi, inquit, est iniustui, cum μι-resagiri Disertunati, contra aurem adversa aceidant boni oestudiosiis. Hanc sententiam Aristoteli tribuit Euleb. lib. is .de praeparat.cap. . ex Patribus Na ziam. oratione I. de I heologia Epiphan. haere si ultima Theodor. lib. 6. Graecanicarum affectionum: neque credi potest huiusmodi Graecos Patres ignorasse sententiam Aristotelis Philolo. phi Graeci, quanquam in operibus, quae habe mus Aristotelis, haec sententia nou sit fatii mani- sella.
344쪽
x Praeterea etiam abqui Recentiores Theologitanc sententiam adscribunt P. Molinae in hoc art. 2.& q.ait enim , Quamuis omnia sint subiecta diuinae prouidentiae, non tamen esse necessa rium concedere, omnes effectus esse diuina prouidentia intentos, quia satis est esse permissos: Ioquitur autem etiam de effectibus, qui peccata non sent, verbi gratia, de morte alicuius, qui praeter intentionem suam , cum natare vellet, suffocatus esti&art. . similiter ait, non esse admittendum , effectus omnes qui in hoc mundo fiunt , esse a Deo praeuilos r loquitur
tamen de quadam ratione prouidentiae, quae Ο-riatur ex inuntione absoluta in Deo, ante prae uisionem exigentiae caularum secundarum, quae iam coniunctae lunt ad operandum : nam in articu l. s. aperte ait, conclusionem S. Thomae asserentis Deum immediate prouidere omnibus rebus , esse manifestam , quia Deus in sthabet ordinem omnium rerum , etiam ni inimarum in suos fines. Quare art. . citato non
ait, absolute aliquos effectus non esse , Deo praeuisios, sed cum addito, non esie ita , Deo praevisos, ut ex intentione absoluta, ut illi euh-niant, caulas praeparauerit, hoc est, produxerit, ut euenirent: hoc autem non impedit, quom in . nus Deus post praeuisionem exigentiae causarum secunciarum, & inclinationis , quam ha bet ad operandum, habuerit particularem vo-Iuntatem , essiciendi singula illa, quae per causas esticit linendo illas enicere suos motus: vis. August. ait lib. i. de civit. cap so. unde idem P. Molin. lup. quaest. l . art. 13. disput. 6 & in
concordia disput. 2δ. . ut nutas. aperte ait , in Deo esse aeternam voluntatis determinationem, ut fiant res creatae omnes, in eo tempore, & loco
quibus fiunt. Simili ratione intelligendum arbitror, quod aio Iulius sirenus libro 1. de
Fatoi capite 2 s. monstra de naturales effectus casu euenire, non solum secundis causis, sed etiam Dei voluntater nam intelligere solum vi. detur, voluntatem eam antecedentem, qua Deus esticit causas secundas, ut secundum suam inclinationem operentur effectus illos, in quos inclinanti dubitari tamen non potest, quin etiam huiusmodi effectus oriantur expeculiari Dei voluntate consequenti, quae ortum habeat ex praeis uisione collectionis caularum secundarum sese impedientium, ex quo caularum concursu liis miles desectus oriuntur.
3 1 Icendum est igitur , tertum esse ex fidε, id quod ait S Thom .art. h. &3.Deum immediate prouidere rebus omnibus , etiam minimis, & in particulari: illud enim Sapient. 8.attingit emma, nempe Sapientia Dei,a me. inque inmem, O spemι omniasium ter. aperte signi-
lleat disipositionem Sapientiae diuinae extendi ad omnia , atque in singulis 1 principio usque
in finem, in quo consumantur. Secundo , res satis minima est motus nauigii, quod in mare velorum &remotum ula mouetur et hunc autem motum diuina prouidentia gubernari , aperte dicitur eodem lib. cap. 34. Praetereablati. s&Luc. 2. Christus exDei prouidentia erga plantas, & scenum agri, persuadet esse in Deo prouidentiam erga creaturas rationalest & Matth. I . Duo, inquit, passeres asse vaneunt, ct ν- ex illis non cadet stuper terram sine Patre vestro. hoc est, sine prouidentia Patris vestri. Quocirca S. Aug.
7n Plat. 9. clrsa illa verba: In toto corde meo, inquit, Non in toto corde constetur Deum, qui de providentia ei in in aliquo dubitur omnia enim ad diuina prouidentra regimen referantur, quastulti casu o nulla administratione fleri putant, Sc Dama
scen. 1. de fide cap 29. limiliter uniuerse ait, prouidentiam esse voluntatem Dei, qua re Omnes apte fc congruenter gubernantur: ratio nem huius veritatis exponemus sequenti conclusione. Dicendum est sectansso, Deum omnibus re- bus, quae fiunt in tempore, prouidere per aeternam voluntatem terminatam ad res singulas in particulari, prout in tempore fiunt. Haec etiam conclusio est certa ex fide, ex illo S. Pauli t. ad
Corinth. ue. Domi ma autem dat tili, nempe semini, corpus,sicus vult, or unicuique proprium corpin.
Quo loco voces illae, sicut vult, &vnimique proprium corpas, aperte significant voluntatem e plicite , 5c distincte terminatam ad proprium corpus cuiusque herbae, aut plantae, tale & tantum , quantum de quale in tempore producitur. Qua ratione in eum locum Chrysost. homi I. qt. cum obiecisset, cur Paulus eo loco tribuat Deo, id quod potius esse videtur opul naturae. Respondet, illud potius esse opus Dei, qui pro sua
voluntate dat lingulis plantis proprium corpus. Ex S. August. epist. I . ubi in responsione ad a. quaeli. quae erat, an corporis humani lineamen ista sigillatim a Deo formentur. Respondet aia firmando , & confirmat a simili ex eodem testiis monio r quia Deus singulis herbis pro tua voluntate dat proprium corpus, sicut vult: ex eo dem autem testimonio fit certum , Deum e iam per concursum generalem influere per actionem terminatam ad rem in singulari, prout fit in tempore : nam illa verba : Dat uni, cuique sienum proprium corpus , scut ναIr, per illud verbum dandi , significant Dei concursum , quo operatur in incremento plantarum. qui certe influxus solum est generalis , & terminari dicitur ad certum corpus in particul ri proprium cuiusquae plantae. Eadem autem est ratio de quolibet Dei influxu natu- tali de generali 1 qua te dicendum est Deum prouidere ab aeterno rebus creatis per volu tatem terminatam distincte ad singulas , leillas gubernare operando per influxum determinatum distincte ad singulos eorum esse
345쪽
3 Ratio naturalis est , quam tradit S. Ttiom.
ait. 2 quia res Omnes creatae, etiam secundum
principia indiuidualia dependent a prima causa: ergo etiam dependens ab illius voluntate &scientia, quandoquidem prima causa non aliter operatur, quam per scientiam & voluntatem: positis autem his, quae diximus quaeli in n. I9. Mi 3.de habitudine, qua diuina voluntas terminatur ad res creatas, sicut ad obiecta volita, sit hoc manifestum: quia diuina voluntas ad illa omnia terminatur, sicut ad obiecta volita, ad
quorum existentiam operatur et diuina autem voluntas per actionem ad extra operatur, & insuit in rem singularem cum illis circumstant ijs loci & temporis, cum quibus siti actiones enim solum sunt singularium effectuum, & agentium
ut ait Aristot. 1.Metaph. cap. I &est ratio manifesta, quia influxus essentialiter tendit ad rei existentiam : haec vero propria est singulatis, ut lingularis est, ac proinde voluntas diuina ad res singulares terminatur, sicut ad obiecta volita in particulari.
ε 'Ontra haec obiici potest, quod ait S. Hie-
- ronym. in cap. i. Abac h, circa illa verba: Nunda fiunt oculi tuι. ne videant malum. Ablurdum
esse Dei prouidentiam, aut potentiam detrahere ad haee inferiora, ut sciat, quae lit multitudo
muscarum , quod asserit hoc esse nobis iniuriosum : nam eandem prouidentiam esse diceremus erga homines , de animalia irrationalia. Respondetur,ut diximus quaestion Iq.art. S. Hieronymum eo loco agere de prouidentia qua Deus gubernet res creatas supra exigenis iam earum naturalem, sicut gubernat homines dando illis Angelos custodes, quam prouidentiam non debemus arbitrari esse in Deo citra singulas creaturas irrationales: eodem etiam
Ioco diximus , cum Aristoteles ait, diuinam substantiam nihil praeter se intelligere, neque in
specie intelligere res minimas ; quae in mundo fiunt, solum lignificare non intelligere illas sicut obiecta, ex quibus pendeat alnuod esse, aut per sectio cognitionis ipsius. j Quod autem retulimus ex lib. a. magnorum Moral. nempe estectus fortuitos non esse adseribendos Deo , magis significat non esse tribuendos illius prouidentiae , quam ab illo non cognosci. Sunt tamen, qui putant, Aristotelem eo loco solum significare, non esse tribuendos Deo, ut iudici, qui pro operum qualitate iudex sit eorum quae fortuito accidunt e nam Aristotelex de hac re in eo capite agebat , ut
patet ex his verbis antecedentibus Talem do- vinum praefecιη- Deum. ut lana O mala meritudistribuat, &c. I autem non impedit, quominus Deus, ut naturae auctor, ex fine coo- Perandi cum tebus creatis secundum earum exigentiam, sua prouidentia attingat etiam ei in
ctus fortuitos, qui ex diuersa coniunctione earsarum secundarum resultent, sed non multum
intereti, quod Aristotel. sentetit de Dei proui
Vnum superest circa resiponsonem S Thom. sart. 3 ubi dicit, Deum immediate prouidete
omnibus rebus, licet earum aliquas gubernet mediantibus alijs, quod etiam respondet quaest. Ios. art. s. Nec tamen videtur verum , quia Dei insuetus in tempore immediate attingit res omnes singulares, prout fiunt in tempore: ergo non solum ab aeterno prouidet Deus rebus
creatis immediate , sed etiam in tempore imis mediate singulas gubernat , neque disserentia esse videtur inter actum prouidentiae, & gubet.
Respondetur, Deum per cooperationem, sper quam operatur cum omnibus rebus creatis,
immediate mouere & gubernare sngulas res creatas, sicut etiam immediate omnibus prouidet, simul tamen per alium influxum, quo rebus creatis dat virtutem, ut operentur, concurrere mediate ad effectus causarum creatarum ,
& ideo dici etiam illas gubernate mediantibus aliis: nam per diuersum influxum illas gubernat mediate & immediate, cum tamen per nullam prouidentiam illis prouideat mediate, nam prouidentia non significat actionem ad extra, sicut gubernatio, cuius creaturae possunt esse causa, sed solum intecto signiscat actum in Deo immanentem , cuius nulla creatura eli causa licet enim aliquae ereaturae sint causa habitudinis, qua Dei prouidentia terminatur ad aliquas creatutas: nulla tamen creatura esse potest causi actus immanentis intellectus & voluntatis, quae dicitur prouidentia,&immediate terminatur ad sin gulas res creatas, tanquam ad obiecta volita, &praevisa. Quare Deus immediate dicitur omnia prouidere, cum tamen per quendam influxum , quo dat virtutem rebus creatis ad operandum, dicatur qualdam mediate gubernare, non exclusa immediata gubernatione , qua cum singuli
Dissu TATIO LXV. An Deus praefiniat omnes res creatas, a te cooperationem causarum secundarum.
Deus pra definis toluntate as Iura, orρον-ticulari omnia, o gula, qua in tempore
sunt. Cap. 3. Triplex opinio refertur. Cap. 2. Prima pars vera sentinIiae Capa. Secunda pars vera sentensia. Cap. q. Teνι a pars merasentemiae. Cap.ς.
346쪽
Deus pra desinit voluntate ab uta, separticularι omnia, orsingula, qua in tem
i T Ee difficultas solum habet locum in his re-I Lbus creatis, quae in tempore fiunt per co
perationem causarum creatarum quia dubium
non est, quin Deus ab aeterno praefinierit res singulas, quas in tempore ipse solus per se facit
sine influxu alterius causae. Circa alias autemrςs , quae fiunt per cooperationem alicuius cauis creatae , ponendum est , Deum voluntate aeterna absoluta , & particulari prae- sitire omnia de singula, quae in tempore eueniunt, quae rationem includunt entis realis, neque in tua essentia includunt malitiam culpae, ita docet S. Prolper. ad capitula Gallorum in responsione I s. ubi, Dubium, inquit, non est Me vlla temporali disserentia Deum prasii simul, ct pra sita se, qra erant ipse auctorefacienda; praescisse
autem tantuminora, non autem predestinasse , qua non ex ipse erunt causam habitura, scilicet pecca.
ta. Idem ex instituto assimat, de docet S Fulgent. lib. I. ad Monimum, & in fine libri adducit verbas. Prosperi supra citata: depostea S. Gregorius liti Ia. Moralium cap. 2. ubi, Cuncta, inquit, Deus prasiciens ante saecula, decreuit qualiter
pre secula di θοβuit. Hos patres secutus S. Thomas infra quaest. 11. artis ad I. docet , esse non
possie, ut aliqua faciat Deus in tempore , qua non praesciuerit, de praeordinauetit se tacturum: qυia ipsum facere, subiacet praescientiae& pr id inationi. Hinc autem colligitur, ex mente S Thomae , facere Dei non elle aliquid Deo intrinsecum, quia quae sunt intrinseca Deo
sunt iple Deus, nec subduntur praeordinatio ni Dei, ut idem Sanct.Thom. ait l. 2. quaest. 93.
r. Ratio vero est manifesta ex dictis superiori disputatione conclusione 2. quia praefinirio alicuius euentus propriae, de formaliter est aeterna Dei voluntas , antequam in tempore sit ipse euentus: nain illa particula, prae, in his vocibus praefinitio praedeterminatio, aut praedestinatio solum significat ordinem prioris voluntatis se.
eundum ordinem temporis, ut docet S. Thom. quaest. s. deveritate, artic. 2 ad 6. de pet se patet,
quia Dei seientia circa sutura, ideo tantum apis pellatur praescientia, non quia aliqua caula litate sit causa rei suturae: nam potius praesupponit illam esse suturam di sed quia est scientia re ipsa existens, non quidem antequam obiectum sit futurum, sed antequam re ipsa sit praesens,& existat: eirca omnia autem quae in tempore ueniunt, neque includunt rationem malitiae est particularis & absoluta Dei voluntas, qua in tempore fiunt: quae voluntas non tunc incepit, sed aeterna est , etiam secundum terminationem ad obiectum volitum r ergo circa singula, quae in tempore eue uut, neque includunt
rationem malitiae, est in Deo praefinitio particulatis δε abloluta.
Quod vero aliqui significant posse plures res ιcreatas re ipsa fieri per voluntatem solum conditionatam, quae absolute non terminetur ad tales tes,ut fiant, verum esse non potest et quia voluntas , quae fertur ad aliquod obiectum sebconditione , ut futurum sit , si certa quaedam conditio ponatur, non est immediatum principium talis obiecti, nisi purificata & posita co
ditione commutetur in aliam absolutam quia volitio conditionalis nihil ponit in esse pet issipectata, nisi purificata conditione succedat alia voluntas absoluta: ergo nihil euenire potesta voluntate diuina, quod non efficiatur per v luntatem illius abselutam. Secundo, quia nihil potest in tempore fieri, nisi per actionem absolute terminatam ad existentiam termini: talis autem operatio est lassiciens connotatum , ut Dei volitio intelligatur terminata absolute ad terminum, in quem operatio tendit, di ad existentiam absolute sumptam r ergo nihil fieri potest in tempore, nisi per voluntatem Dei aeis ternam, & absolutam, quae proprie loquendo sit praefinitio talis rei, ad quam terminetur, si-eut ad obiectum volitum, si illud rationem en iis includat dependentem a prima causi r circa malitiam autem in Dei voluntate propterea non est praefinito , quia neque in tempore est aliis quis influxus voluntatis ὀivinae, ut illa incipiat esse, ut recte S. Prosper &S. Fulgentius locis via
c a s v T ILTriplex opinio refertur. Am vero dissicultas est, an praefinitio haee in
diuina voluntate ordine causalitatis sit ante cooperationem suturam cauis creatae: nam licet manifestum si, esse ordine durationis ante cooperationem, ut praesentem , an vero ex ne ce, sitate sit ordine causalitatis ante eandem coo perationem, ut suturam, non est eadem Docto rum sententia
Aliqui enim affirmant , i flud esse omnino snecessarium: nam id ipsum quod est cooperationem cauis secundae esse suturam , proprie ritur ex diuina voluntate, Ac praefinitione, ta quam ex causa: ergo omnia, quae in tempore
fiunt , praefiniuntur a Deo per actum praefiniationis liberae, qui in Deo oldine eausalitatis sit
etiam ante suturam eooperationem causae se
cundae. Secundo, quia volitio Dei aeterna efficiendi aliquid , ut aliquis finis mandetur exe cutioni, & re ipsa eueniat, essentialiter est prae finitio talis finis Deus autem circa omnia quae fiunt in tempore per causas secundas, ab aete no voluit aliquid operari, ut illi effectus eum nitent. idq; ante fututam cooperationem caulae secundae, quia in tempore praemouet Deus, Ecapplicat lecundam causam , Ut Ueretur. Quare ab aeterno voluit talem causam praemouere
347쪽
per motionem antecedentem, qua secunda causa ad operandum applicaturr ergo circa omnes res creatas, necessario est in Deo praui nitio absoluta & essicax ante suturam eooperationem causae secundae. 6 Secunda est aliorum sententia, omnino contraria r nempe circa illa quae fiunt per causas secundas, esse non posse in Deo aliquam praefinitionem ab tutam, cum qua simul stet in tem pore rem praefinitam fieri per concursum cauta secundae. Plobatur primo haec sententia, quia si Dei voluntas absolute praefiniat aliquid euenire
ante suturam cooperationem cauta secundae, eo ipso esset causa totalis, & integra, ut talis res eis ueniret sne cooperatione alterius cauta r erso talis praefinitio ex necessitate faceret in tem pore rem praefinitam sine cooperatione ait rius cauta.
7 Secundo, quia libera decreta in diuina vo-Iuntate eundem habent ordinem prioris, & posterioris, quem habet ad extra Dei operatior nam seeundum terminationem ad obiectum vo- Iitum, di praefinitum essentialiter constituuntur per habitudinem operationis, qua Deus est opellaturus ad extra : cum autem aliqua res fit per dependentiam a caula secunda , Operatio Dei circa talem rem non est ordine causalitatis prior, quam operatio cauis secundae, sed potius cum illa realiter identificatur :. ergo circa talem rem non potest esse in Deo praefinitio ante futuram cooperationem cauta secundae, cum qua scilicet praefinitione simul stet in tempore dependentia rei creatae causa secunda. E Tertia sententia est inter has duas media,
nempe esse quidem posse in Deo praefinitionem
absolutam circa rem creatam, ante cooperationem cauta secundae, eam tamen praecedentem praefinitionem non esse necessariam omnino ad
exilientiam cuiusque rei creatae , sed potius multa euenire ex praefinitione voluntatis diuinae, quae non intelligantur volita a diuina v luntate ante suturam cooperationem cauis se
cundae. Quae sententia probabilior est. Pro eius autem intelligentia,C A p v T II LPrima pars verasententia. s tandum est inter effectus, qui proce-I dunt in genete cauta efficientis ii causa creata, quosdam procedere causa naturali sine essentiali dependentia a causa liberat alios autem essentialiter dependere a voluntate libella. In hac autem quaestione, dicemus de his, quae non pendent essentialiter a causa libera, insequentibus autem dicemus de aliis. io Secundo notandum est, cooperationem cauis naturalis non tantum es la suturam, sed praeterea etiam 1 Deo volitam , & praevisam per scientiam visionis, quae quidem tria inter se distinguuntur , di ordinem inter se habere pos-
sunt e aliud enim est' cooperationem esse in se suturam, aliud autem esse volitam, aut praeuiissam i hoc enim est esse obiectum volitionis aut scientiae diuinae r esse autem suturam solum dicit respectum ad rei existentiam in aliquo tem
p re. Praeterea etiam esse eo perationem suturam ordine causal; talis est prius, quam a Deo praeuideri per scientiam visonis , ut diximus
quaestion. 4 artic. 3. quare seri potest, ut aliquis actus sit in Deo ante cooperationem ut praeis ut iam , qua tamen non si ante eandem coci perationem volitam, & fututam di nam hoc es sentialiter est prius, quam praeuis eiusdem c operationis 1 quare consequens non est, ut actus qui est in Deo ante cooperationem praevisam, stetiam ante cooperationem volitam a Deo, & Ω-
Hi, postis didendum est primo, circa omnes ntes creatas, quae sunt dependent et a causa secunda, esse in Deo absolutam quandam praefinitionem , qua res immediate mandetur execuintioni, quae ordine causalitatis non sit ante, neque post cooperationem suturam causae secundae. sed potius concomitanter, & simul. Probatur
ex dictis quaestion. a attie s. quia diuinum decretum & praefinitio libera Dei , secundum terminationem ad obiectum, volitum elissentialiter constittiit ut per operationem ad existra suturam, quare non potest esse aliqua Dei operatio , secundum quam non constituatur aliqua libera Dei voluntas, quae proinde secundum terminationem ad obiectum, eundem ordinem habeat cum cooperatione causis secundae , quem ipsa Dei operatio habeat cum
eadem cooperatione causae creatae r nani secundum terminationem ad obiectum , praefinitio diuina eum ipsius operatione identiscaturr
circa omnem autem rem ereatam, quae in tem
pore fit cum dependentia a causa secunda , est aliqua Dei operatio identificata cum cooperatione caulae secundae, qua res immediate mandatur executioni: ogo circa omnes res creatas , quae fiunt cum dependentia P causa secunis da , est in Deo quaedam ess x praesiniti secundum terminationem ad obiectum voli tum simul cum cooperationa caulae secundae, per quam Dei praefinitionem res 3 Deo volita immediate mandetur executioni hoc est, noti iam mediantibus aliquibus mediis, sed omnino immediate ea ratione, qua inter actionem &terminum illius nihil mediat,quod inter ipsa fieri debeat: Addendum est aute primo, licet haec praes nitio raDei qua res mandatur executioni, secundum habitudinem ad obiectum volitum, non sit ante in fluxum causae secundae : secundum suam tamen increatam persectionem, esse ante illam, quanis
doquidem est reale illius principium. Addendum est praeterea, licet eadem Dei praes nitio secundum terminationem ad obiectum volitum, non si ante cooperationem causae secunda, ut suturam esse tamen ante illam, ut praevisam per latentiam visionis : quia ea terminatio diuina volitici
348쪽
volitionis smul est cum cooperatione causet se
cunda . ut futurae eo operatio autem futura
prior est ordine rationis . quam cooperatio, ut prquila t ergo. Si autem comparatio sat, non cum ipsa cooperatione caul secunda, sed eum illius exigentia , di inclinatione innata ad opcrandum e praefinitio Dei ,. de qua loquimur , per quam res immediate mandatur executioni, ordine rationis est posterior, quam eadem exigentia.&quam prsuasioeiusdem exi- sentiae,&inclinationis: quia Deus in tali casu, adeo in tempore cooperatur. quia videt inclin tionem,&exigeutiam causa: creat r quare Dei praes nitio, quae secundum terminationem ad obiectum constituitur per resfuctum talis immediata operationis, eodem modo ordine rationis est posterior, quam priuisio exigenti et Sinclinationis caus seeundae: atque adeo, quam
ipsa inclinatio δε exigentia, quae est obiectum talis prauisonis.
C A p v v m I. Secunda pars veraestentensia. DIcendum est secundo , praeter illam praefinitionem , qua resar eo volita immediate mandatur executioni cum c operatio ne causae secundae, es rea eandem rem esse potest
alia Dei esseax pr finitio , quae ordine causalitatis sit ante futuram cooperationem causae secundae. Haec etiam propositio est omnino certa, tuin ex ratione naturali, tum etiam
e2 diuinis literis r quia ad perfectionem v luntatis pertinet, ex escaci, &absoluta intentione snis posse adhibere , ordinare media, quibus positis tandem ultimo filiis ἰntentu
mandetur executioni r quare hoe etiam in diuina voluntate locum habet: quare S.TLoni. .2.q.I I, art. . cum dixisset, preparationem,
quae ad consecutionem gratiae habitualis praedicedit, prout est a Deo , habe e necessitatem in fallibilitatis ad consecutionem grat;ae , ad quam ordinatur . concludit vὴdes in intentatione Dei est, ut homb.cia ius cor mouet. con
sequatur gramin, intillibiliter illain consequi tur: quia intentio Dei deficere non potest. Est quidem diis cultas , an hoc possit contingere circa illos effetius , qui essentialiter pendenta libera voluntater quod tamen id possit eo n- tingere in aliis rebus. omnino certum esset debet , quapropter etiam illi, qui discrimen aliquod conssitu uiit , in operihuy liberi arbitrii
Asrmant tamen, quando e spectus est omnino naturalis.idem esse posse prius ἰn intentione eL seaci Dei, quam in executione, ac proinde talem fine n esse posse obiectum ess cacis prs finitionis Dei ante eqoperati nem causae secund perquam res mandatur executioni : lgeoq; p. var'.q.is .art. inum. 2 q. ait, cum essemis est omnino naturalis, potest esse prior in intenti ne eis caci, quam media.
gu diuinis autem literis probatur hςc pro- 14 postio ex illis locis , quibus ad fgnificandam eis caciam voluntatis Dei. d eitur eius voluntatem nunquam impediri , scd semper impleri. Mai. 46. Constitim meam fabuo omnis volantri mea feri psalm. II 3. Omnia qua 'que voltis, Iecis. Quibu, smilia in diauinis literis, & patribus sunt plurima , ex qui
bus litu ratio formari potest i quod Dei
voluntas nunquam impediatur. r.& semper eueniat id , ad quod terminatur seu tad obiectum volitum , in diuinis literis tradit ut ad .sgnificanὀam uirtutem .. & p tentiam volu totis diu ins t quod autem non impediatur illa voluntas . quae secundum terminationem ad Obiectum constituitur peractionem illam futuram , qua res imm diate mandatur executioni , seruire non potest ad fgnis eundam xllam peeuliarem excellentiam virtutis , Spotentiae r quod enim ιvOlustas, aliqua non impediatur his rebus, ad quas scut ad obiectum terminatur per acti nem, qua ii s est Actura, non arguit potentiae excellentiam ., ted. potius ita est necessarium, ut conuenire debeat in quamcunque debilem. & infirmam voluntatem δε ea uam inam quaelibet causa quae aliquid est iactura in linaxo imposio, intillibiliter illud iacit i ergo praeiater illam Dei voluntatem, quae eis caciter terminatur ad obiectum per illius executi nem, esse potest in Deo aliquadibera voluntas, quae e scaciter etiam terminetur ad obiectum ante eandem executionem futurum, quae infallibiliuter impleri debeati. de rem perducere ad execuritionem , ratione scilicet infinita efficacim v luntatis diuinae secus enim verba illa t. omnis istantia me set, nihil aliud re ipsa eontinerent. quam haec Omnia , quae mea voluntas Aest, faciet , . & sient a aut Omnia circa qua fuerit in fluxus meae voluntatis, fienti quod nόλ potest aliquam exeestentiam potentiae eontinere, sed sere quandam nugationem. Dicendum est e go prster absolutam persectionem quae in Deo constituitur per resiectum actionis, qua res fit.&eoncomitanter se habet eum operati ne causae secundi esse posse in Deo aliam praes-nitioncm circa eandem rem , ante cooperati
nem causae secundae r qui pr finitio proprie sit
absoluta neque impediri possit, quominus apsequatur effectum volitum, neque ipsa etiam impediat cooperationem eauq secun/s. aEx his duabus e nclusonibus esset tur, ISDeum res aliquas prifin re dupliei absoluta praefinitione d altera quidem ante eooperationem ea uis secundi , altera autem simul cum cooperatione secun/t eaust. Ex quibus pris nitionibus prior habet rationem intentionis , . inter quam , & immediatam ex cutionem Obie i votis , possvnt interem: dere aliqua media.Posterior vero est immodi ta executio obiecti voliti, qui inter actionem, qua res fit per comparationem caust secund
di effectum volitum, qui est terminus in iactoc e esse
349쪽
Quamuis autem Deus huiusmodi effectus
non praefiniat , ante futurum influxum causet secundae i sunt tamen alii effectus naturale, in substantia , qui immediate a causs turalibus producuntur , non tamen solo ordine naturali: sine praecedenti aliquo effectu prout lentiae supernaturalis Dei ordinato ad tales effectus , qui quidem effectus dicendi sunt a Deo praefiniri in illo antecedenti esse, etiam ante operationem causet secundae. Hae ratione praefiniuit Deus salutem illam Hebraeorum , qui conseruati sunt per alimenta , quae a Ioseph acceperunt r nam Deus ab initio peculiari intentione illius essectus perduxit Ioseph in AEgyptum , ut dicitur Gen. que. operatio autem illa diuinae pro uidentiae ordinata in illum finem , est idoneum fundamentum , ex quo diuina voluntas terminata intelligitur ad illum snem , sciat ad rem volitam ante cooperationem causae secundae. Idem est iudicium in multis, qui
generantur a parentibus in ecundis , quorum natiuitas per orationes impetratur, 3e tollitur impedimentum conceptionis eorum , ut de Samuele constat i. Reg. c. I. de de Ioan. Baptista, Liae i. Nam verba illa Angeli. Exauditis es deprecatio tua . uxor pariet tabistium, sec. plane indicant Iaci voluntatem auferendi impedimentum sterilitatis , in eum , scilicet finem, ut Zacharias obtinet, quod in oratione post uia
io Circa hos igitur effectus, ad quorum existentiam Deus operatur aliquid ante operationem causet secundς, &quox postea escit cum eadem causa secun/a, duplex est in Deo eis ea et
praefinitio e una per modum intentionis ante futuram operationem causae secundae, alia autem per modum immediatae executionis , qui si mul est cum sutura operatione causae secun- ὰπ quia operatio Dei, secundum quam constituitur haec secunda praesinitio, non est ante in stixum causae secundae: hoc autem quod diximus de duplici voluntate circa eandem rem per modum intentionis , & immediatae executio nis ex antiquis Theologis docet Alexan. Alenias s r. p. quisl. 8.art. 2.in s aci&ex recentioribus Cars.Bellar m. lib. 2. de gratia,&libero arbitrio, c. rq circa medium, S P. Francisc. Suarer lib. . de ativitiis diuinae gratiae. c. 8.a num. 3. licet au-ic in disse ulta sese possit, an haec distinctio dupli eis prs sinitionis.&voluntatis ess cacis locum habeat in actibus liberis, aut in corum pr mio; quod tamen poni dcbeat in multis alijs Dei e fectibus ι ex diuinis steris est certum, &manifestum. C A p v T VI
AD primum argumentum primae sententis, respondetur per distinctionem ante-Arrubal in L Pan Th.
cedentis, nempe cooperationem eatast secundet oriri ex praes nitione diuina sumpta secundum rationem volitionis, quam essentialiter , N in recto includit , non autem ex habitudine terminationis , qua diuina volitio terminatur ad rem praesinitam 1 quo si, ut licet diu instpraefinitio secundum persectionem increatam, quam includit Ordine causalitatis, si ante cooperationcsmcausae secundae , euius coopcratio etiam procedit a volitione diuina r tamen ea dem praefinitio secundum terminationem ad
rem volitam, non si ante cooperationem causae secundae r nam potius haee cooperatio est secundum quam diuina volitio terminatur ad effectum sciat ad rem volitam Ad secundum, neganda est minor propo- stio 1 nam circa essecius qui naturali tantum ordine producuntur , nihil operatur Deus, quod ante insusum causae secundi ordinet ut ad existcntiam cstcctus , qui naturali tantum ordine producitur, ut dictum est in tertia con elusione.
Ad primum argumentum secundi sinten-
tis, negandum est anteced cns , quia quando Deus e sciendo aliquod remotum medium.
pr finit futurum finem , licet illum pr finiat
ante cooperationem causs secunde r ca tamen
prss nitio non est immediata causa finis voliti, sed tantum mediata , & remota , ex qua de inde applicantur dia ad executioncm finis. inter qui media esse potest causa secunda . &eius cooperatio e nam licci Deus peratiumpi finitio his antecedentiae prestriat rem voli tam ante cooperationem must secundi , non tamen prs snit rem volitam esse sine cooperatione eliust secundς, sed potius abstrahendoib indiuiduali , & immediata causa , per 'quam res si mandanda executioni, potest rem volitam prςfinire , quasi per intentionem ex vi euius eligendiim si medium , per quod res ponatur in executioner fieri etiam potest, viper eundem actum pres nitionis pristitaturres volita, & dc pendentia illius a causa , a qua essentialiter , & necessario dependeat, in quo
rationis causs secundet, ac proinde si cum eadem Ope atione , ut volitat est tamen ante iulam,ut suturam,eo quod est causa, ut illa sit sua. tura r ita ut in voluntate habitudo. qua illa te minatur ad rem volitam, sumatur ex Operati nc, qua primum medium ponitur in executione ad existentiam sinis pres niti: non autem ab
Operatione, qua snis immediate est ponendus in executione, que potius est pars quidam ob tecti voliti, di pris niti prius ratione, quam sit futurum : illud enim volitum est ex vi antee dentis operationis, per quaru mcdium aliquod
antecedc ns procedit a diuina olitione , ordi natum ad existcntiam alicrius effictus tan
Ad secundum respon it tur dis inquendo 24mihorcm , nempe operationem illam . qua
350쪽
immediate rcs ponitur in executione, non esse ante Operationem causs secundet , ac proinde
neq; pr etfinitionem illam, quς constituitur per
respectum ad talem operationem esse ante inia fluxum causs secundet: aliam tamen esse Dei operationem ad extraxirca aliquod medium ordinatum ad finem, secundum quam operaii nem in Deo esse potest alia praehnitio per m dum intentionis circa eandem rem, quae ordine causalitatis si ante suturam cooperationemeauset secundet. scut etiam est ante operationem Dei, qua res immediate ponitur in executione
cum influxu causet secundet.: Ex dicti, in hac disputatione colligitur.
Deum duobus modis ordinare aliquam causam ad finem a Deo intentum . altero quidem volendo esiiceressam propter talem finem, altero autem solum volendo ea uti ad talem fi nem, quomodo utitur,v.g.aliquo igne ad combustionem stuppet applicati , quamuis re ipla
non effecerit talem ignem propter illum finem determinatum in singulari r quando autem Deus priori modo musam ordinat ad sinem re ipsa futurum, dicitur prssnire snem ipsum ante operationem, qua ille est ponendus in executione e quanto autem solum posteriori modo ordinat causam , praefinire dicitur eius e sectum , smul cum cooperatione causae, qua utitur e qui duplex modus praeparandi . di ordinandi causas ad ines , diligenter notandus est inam reipsa div crsus est, & multum consert ad intelligendum modum,quo res procedunt ex diuina prouidentia, & pridem-
Qua ratione praefiniat Deus realem
entitatem actuum malorum. Prima opinio Recoriorum. Cap. r. Seeunda visio RecenIIorum. p.x.
Ferior opsnio. Cap. Lnia Itones verasentenna. Cap. 4.Λrgumentis in oppossum resondetur. p. sC A v v T I. Prima opinio Reeensiorum.1 Nier effectus liberos, de quibus iam est a-ulgendum , priori loco videtur disputandum de aetibus malis, quorum praefinitio quoad
realem entitatem qua existunt , similior est praefinitioni. qua decernuntur a Deo effectias illi, qui solum orὸine naturali procedunt a suis causis. Nihil vero hic attingemus ex iis, qua ad tractatum de auxiliis spectant ; omnia enim in materiam de gratia consulto deduci
Notandum ergo est , in actu malo esse 1. duo; nempe realem entitatem altionis, & malitiam a qua denominatur actus malus, & pc eatum. Est autem omnino certum, Deum nulla ratione prsfinire malitiam,a qua actus deno minatur nialus: quia praelinitio essentialiter includit voluntatem complacentiae rei praefinitae, quae complaccntia in Deo nullo modo est ei rea malitiam peccati : ut dictum est q. 19.2.3. ivxta illud Αbae. I. Resucere admiquitatem non potera: an vero, & qua ratione absolute praefiniat Deus entitatem positium, quae est in actu malo,controuersia est. Prima sententia assirmat , Deum absolu- , te ante suturam cooperationem libertatis creata Atae , praefinire entitatem realem actus mali:
quae sententia ortum habuit ex principio il-ly quod retulimus superiori disputationer quod . scilicet, Deus non solum cooperetur eum qualibet causa creata , sed etiam ante illam aliquid operetur in ipsa ordinatum , ad ipsius actionem,& effectum, per quod , scilicet , omnis causa creata intrinsece moueatur , & applicetur ad operandum et ex quo principio manifeste deducitur haec sententia quia voluntas creata etiam cum cssicit realementitatem adtiis mali, indiget eo influxu , ouo omnis res creata indiget ad operandum e quare si aliae res creatae ad operandum indigent aliquo antecedenti influxu , reipia distincto
a sua operatione , consequens est, voluntatem creatam per hunc etiam influxum prius moueri, quam actu operetur : inde autetna perte efficitur Deum praes ni re realem entita- tein actus mali ante cooperationem voluntatis creatae r quia ex operatione Dei ordinata
id existentiam alicuius effectus constitui debet volitio aliqua eiusdem effectus: ergo si Deus adentitatem actus mali, &vt voluntas illam eff-ciat, praestat aliquem influxum antecedentem,&di itinctum qui sit causa operationis,&qui in illam ordinetur e necessario Hrmandum est , Deum praefinire entitatem actus mali: etiam ante suturam cooperationem volun talis. Illud autem principium Recentiores I homiliae, qui hanc sententiam docent, probare nituntur ex doct ina S. Thomae, & Nio-mistarum.
Huius sentent, primus auctor fuisse videtur Dominicus Bannea in hac I. pari. quaest.' 'I . artita circa finem versiculo , fides randam : ubi. Sico amin, ait, prima cris none et sco ad determinandaου causM , nulta causa secunda operaretur, quia natapotes operari, mutescaciter detemmata aprma, dc quisl. I .art. o. . diab. I.