장음표시 사용
371쪽
auro , sive dea rata, quae aliquando decernebatur . Utriusque differentiam. exsequitur Sumastasis qd Trabellii PoItionis. 3O.' vramios c.r. 32. Ss inauratum nihil a Est qum aes tu, auro, plane ut Grati Vocant vel νεόξυλον . Neque apud ICros aureorum appellati ne contineri ex Cel
colomio aurea utique nequit subigere ουτ iκr corporis , quod inauratum est . Quin' si corpus vel auro si coopertum, lamina forte' aurea, quod plus est . quam si simpliciter sit inauratum . adnuc ta-ma emtionem non subsiste Iuliani sententia ist in I. 4 I. tae contriemi. er vend. mensam, inquit', argento opertam , mἰbi ignoranti pro .solida vendidisi .mprudens , nulla es emtis ,
pecuniaque eo uomine data eondicetuν .
Viebantur scilliet beatiores lectis argen: telis , mensis argenteis , aliaque supellectili argentea ι. p. f r. J. de supelt. Iegat. I. ist. ε R. J de aeum ari lem Alii utebantur inargentatis vel argento inclutis & obductis cl. 4 I. d. i. r. h I: tenuiores nempe ad ditiorutilaemulationem. De his quaesitum est , si pro selido aegento veneant , an Ualeat venditio 3 ω, valere negat Iulianus ind. t. I. f a. 'Quamvis autem haec & rmione &auctoritate juris subsistant i alio tamen ire dixeris Ulpianum in I. F de
contrab. emi. venae ecce ejus - - :suid tamen Tremus s se ou πhia' qualitate ambo errarent ρ ut pina β αδ ego me venaere auνum putarem , uemere , cum aes esset ; ut puta e heressis virisI e quae aurea dicebatur , pretio exquisis uni heredi vendidissem , eaque inventa esset magna ex parte aenea ' venis dii onem esse laonsat , id, Dia 'M H
aliquid babu t E INAURATUMAL QUID SIT , LICET ECO A RhU PUTEM , VALET VENDITI . Si autem aes pro auro veneat, non vatet . Aperte
dieit , si inauratum aliquia sit, licet. ego aureum putem, valare venditionem,& Interpretes quotquot ego adivi , omnes Ulpiani auctoritarem secuti , idem dicunt . Et tamen aes , quamVis inauratum , aes mansit, & lignum mensae , quamvis argento obtectae , lignum mansit , non mutata hujus vel illius substantia . In re adeo quotidiana quimICtos dissentientes serat dissentientestamen statuit Budaeus annot. prior. ad Paud. in ι. ult. si de in v. e. sis, nimis putide . AIta media ini Interpretes quaes vere , sed nescio , an difficulis ratem expediverint . Basilies hic non ferunt suppetias. Glossa , ut Ulpian umeum Iuliano componeret , varia 'comminiscitur ad d. ι. 4r. 3 I. sed quae omnia non unius sunt assis , unum tamen ex his , non laudata Glossa , sibi elegit Franciscus Duarentis ad I. 22. F. de verbori oblig. & J obus Curtiua Eικαe. ... a. eap. at recte resulatum quoque a Cujacio lib. 2. observ. cap. q. 8c ad L 2 2. f. de 'in b. oblla. I e Cujaeius d. locis distingvis inaurata 3c inargentata ab iis, quae auro Vel argento eooperta sunto ut in illis valeat venditio, quia auri vel attenti aliquid habent , 'in his contrγ, quia i lamina duntaxat erat aurea' vel urgea Ha .. Hanc distinctionem plerique interpretes suam Tecerunt , quos inter est Antonius Faber ration. ad A I. I. ε i. oonellus ad i. 3 22. 1 de verb. obi'. Salmuth ad Pane νοli res deperinditaι inυentas lib. I. cap. 8. Tran. seo alios minorum Gentium . Ex his nonnulli etiam libi persuadent , quod astri est in rebus inauratis, partem cor-
poris iaceret , ejus poros ingredi, nec - inde
372쪽
utile illaea corpore separari posse . Sed tam res ipsa, quam ratio, minus vera est. Quis dixerit, tantillum auri, quod superficiei illinitur, ipsum , eorpus ingredi, ejusque μιαν transmutare quin veI inde aureum dici posse λ quis non plus auri. habere dixerit mensam , soludo auro vel argento vestitam , quam simpliciter inauratam vel inargentatam si plus auri habeat, etiam magis videbatur valere emtio . His relictis aliud ' placuit Connano Oomnient. iuri eis. lib. 7. cap. s. num. 6. existimavit ille , aliud juris esse in metallo, auro Obduis Eho d. I. I 4. aliud in ligno , argento cooperto d. I. 4 L, β I. ideoque haec magis diversa esse, quam contraria. Vis rationem λ m, inquit, & quodlibet me. talium finitimum est auro , & similissere naturae & materiae , lignum autem ab auro & argento separatur toto ipso genere & qualitate , .unde aeris inaura. ti , pro auro venditi , rata est venditio , ligni inaurati , vel auro obducti , irrita est. Sed aes non minus ae lignum ipsa substantia differt ab auro ' quare altero pro altero vendito, nulla est venis ditio, ut-Ulpianus ait in fine P. I. I 4.& in l. 6 2. ina iratio autem ad kbstantueam nihil quicqmm pertinet .. Videre hoc debuit Connanus , sani judicii homo , ideoque ipse superdicit Sid baee JOorum subtilitas, bona' eorum venia dixerim, mihi ρemam frit da via
detuν . Desiderius Heraldus obse . memend. cap. 2 R. ubi in hoc argumento
totus est , dissicultatem , quam creant inaurata Ulpiani , studio videtur dissimulasse. Iaco nas Constantinaeus , ut saepe alias , ita & hic strenue nugatur Itb. I. subtii. enodat. cap. Iq. . Sed . postulat dignitas iurisprudentiae Romanae , ut eam secum ipsa & eum sana ratione componamus . Id fiet , si dicamus , .valere venditionem , si pro
auro si venditum , quod ex parte dunis taxat aurum est , nam sic rei venditae inest substantia, quae veniit . Non vi tiabit igitur vendisionem , si auro aessuerit admixtum vel adfusum , quia fianon erratur, nisi in qualitate . Exemplo id illustrat Ulpianus iu d. I. I 4. nam viriolae pro aurea vendita , . quae postea reperta est magna ex parte aenea, valet venditio , quia auri aliquid habuis . Aliud juris est in inauratis &inargentatis , quia eorum submantiae , si verum amamus , nihil auri inest .ii Quid igitur sibi vult, qqod Ulpianus subjungit: nam δε inauratisin aliquid sit,
lices ego aureiam putem , valet vendisio.
Non. est ad manum, qui hoc recte e plicaverit. Habes hic, ut vides, superiorum rationem , nam se de eadem igitur specie intelligenda ratio , de qua in praecedentibus egerat, egerat autem de viriola , quae purabatur aurea , sed cui pars magna aeris admixta erat , atque adeo egerat de corp're , quod partim ex auro , partim ex aero constabat. De inauratis, quae vulgo mineantur , hoc est . de iis , quorum sola superficies auro tincta '& colorata est . plane non egerat, unde nee de his, si reacte disputemus , intelligi poterit ratio, quam addit , nam se inauratum aliqvitast, licet ego aureum putem , valet ven ditis . Aut me fallit inauraιi vox, aut sesellit Interpretes , quotquot vidi ,
omnes. Inauratum, ut constet superi
rum ratio, nihil aliud hie est vel esse potest, quam id, quod ex auro S aere mixtum est ipsa substantia , non id , cujus sola superficies est deaurata . At, inquies , Ulpiani . tamen sermo est de aliquo naurato. Largior, modo & ipse largiaris , inaurat; varias esse significationes . Accipitur ea vox non tantum
pro iis , quorum superficies auro incoincta vel illita est , sed & pro iis , quae T t vulgo Di iligod by Cc oste
373쪽
vulgo aurea dicuntur. Sie vellus illud
Poeticum , totiens aurei nomine celeis bratum , auratum vocat Catullus epia thalamis Thetiae ' Pel. His s. &inas ratum Ennius in Medear -i-η-a Argisi delectἰ κἀPetebant illam petiem inauratam arietis
. Si vere aurea dicta suerint ἰnaurata; quanto magis , quae ex auro & aere mixta erant, vel etiam ex auro & aris gento , aliave materia. Eaque sorte senistentia Catullus earmine ad Iusentium
vers. 3. er . dixit: --- Moruunda a sede P μυνί. Hospes , inaurata pallidise salua . ut Furium eomparaverit non aurei e loris statuae , at potius statuae coloris lacidi, pallidi , ut quae composita est ex mixtura auri & argenti . Dixeris alioquin aurum purum putum ad pallorem nihil pertinere. & inaurari eundem esse eolorem . qui est auri . Sed tamen pallor auro saepe alias comparatus , etiam apud Catullum L epithal. Thalia. σ μι. Quantum saepe magis Iuliore expaniuit auripnt se Catullus Furium recte appellaverit pallidiorem inaurata fatua . Dubito , an placere possint , quae ad eum lacum commentatus est Isaaeus Vossius. Interea. satis liquet. ἰnaarat; vocem non semper sensu proprio suisse acceptam , nec etiam accepisse Ulpianum In d. l. I 4. satis ostendit exemplum viriolae , quod praemisit, ex aere di auro compositae , satis subjecta ratio, quae, ut ego interpretor , idonea erit , ,ealii interpretamur , minus idonea , satis reliqua juris prudentia , quae sie s biconstat , nec in posterum risum dabie vel eachinnos . Illud vix monere ne eesse est , etiamsi subsistat venditio si in parte materiae erratum si , emtori nihilominus succurri vel actione quanti minoris , vel ipsa actione emti ad reis sarciendum , quod ejus interest , erratum vel deceptum non esse l. 43. F.
conatus aliquot critis; ad L. r.
pr. & 6 I. is ad leg. Ial. de vi privata. MArciani verba in d. I. I. r.er ε i. sic edidit Taurellius
Floientiae et De vi pri ta damnatIp.rra tertia bonorum eae lege Iulia prihIleatur m eauttim es , ne Sena tor sis , ne Decurio , aut ullum bono rem eap at, neve in eum ordinem sedeat.
neve iudex si ; videlicet omni hono. re, quas infamis, ex Scio carebit. β r. Eadem paena ad iciuntur , qui ad poenam tegis Iuliae de is prisata redigantur, ση quis ex naufragio dolo malo quid ra puerip . Antonius Augustinus de Iet λσ miis p. m. 8ρ. ita haec verba exhibet , atque s in iis nihil esset , quod quemquam offendere possit. Aliter C jacio est visum plurimis locis, quos mox indieabo . Quod dicit de publicatione tertiae partis bonorum , ex lege Iulia, dixit & Paulus lib. s. sentent. 3it. 25. f g. nee habet difficultatem . Sequitur, eaurum est, puto ita lege Iulia, nam
mox memorat, quid ex SCto accessorit . Cautum vero, ne Senatoν sit , ne Decurio . Omnes editiones ante Florentina
374쪽
tinam , ne Senator si , nec decurro. Vel, ne Senator aut Decurio , sed liber meus MS. sine Glossis Florentinam sequitur , estque ea lectio magis accomismodata ad formulas legum antiquarum. Additur, aut vitam honorem capiat. Ex quo apparet , praecedentia , ne Senatorsi, ne Decurio, nihil aliud velle, quamne damnatus de vi privata ad dignita. tem Senatoriam aut Decurionatum possit pervenire. Et sic intellexere Basi
meι Magiseratus sit , aliumve hamorem
capit. Subjicit Marcianus e neve is eum oris dinem sedeat, neve iudex si . Pro neve in eum ordinem sedear, Cujacius lib. Observ. eap. I 6. res tribit neve in I In
ordinibus sedeat , ut in lege Roscia da
Decoctoribus . errore scilicet ex notis crearo . Ea coniectura nondum suboluerat Culacio lib. I. observ. cap. 38. cum ea verba, .ut leguntur , ,exhibeat , nihil
vitii tabesse monens. Et sane criticam exponimus ludibrio , si . indigno facinore , tantum mutemus , & , quo major grassandi potestas sit , notas non notas ad partes vocemus. Video tamen , &aliis placuisse hanc emendationem , &causam praebuisse, ut de XIV. indinu. bus prolixe perorarent. Mihi non pla.cet , etiam ideo , quod recessaria non est. Met e in eum ordinem sedeat, possumus intelligere de ordine Senatorum,& Decurionum, si eum accipiamus pro
eorum ; vel intelligimus simpliciter de ordine Decurionum , de quo sic dixerat ; Vel in eum ordinem , hoc est , in
ordinem eorum , qui Magistratum vel honorem gerunt , quod proxime preces ierat . Quomodocunque interpreteris, turbare sorte posset sngularis locutio, in ordinem sedere, nam in , sine motu,
ROMANI LIB. VI. C. XV. 33 Icasui quarto jungitur. Id ne fiat, Charondas animadvertit, in MS. suo & in libro Auredani exhiberi in eo ordiae, sed ἱn eum ordinem constanter legitur in omnibus editionibus , quas ipse consului , ut & in MS. meo antiquissimo, quod absque Glossis est . Si id aspe nemur , oppido morosi sumus , cum s tu constet , JCtos nostros dixisse , in
possessionem esse, in fugam esse , is pote
statem esse, in moram esse, di plura ejus generis , quae alii dudum data opera congesserunt. Si id displiceat , & omnino sedeat quid mutare , sertasse legi
posset , neve in eum ordinem redeat . Hoc est , praesentes honores amittit,
neque ad alios adspirabit. Sed , ut du
Deinde ait: υ deIicet omni honore , quasi infamis , ex SCto carebis. Contra haec insurgit Cujacius d. lib. I. ovem.
cap. 38. Quid , inquit , in hane rem opus suit SCto , cum ipsa lex Iulia
caverit , ne Senator sit . ne Decurio, ne Iudex λ se non tantum bis idem duceretur , sed idem sanciretur nova leoge . Quare existimat inversum esse verisborum ordinem, & τα ex Scio rejicienda esse ad tequentem g hac ratione: Et videliset omni honore quas infamis eo rebit , I. Eadem paena adficiuntur, qui ex Scio ad poenam legis Iulia de vi priavata rediguntur . Sed ita nihilominus, auctore Cujacio, bis idem diceretur in verbis, omni honore quas infamis ear bit. Id evitabimus , si priora , ne S nator si , ne Decuris . ne Iudex , ita explicemus, ut ipse explicanda censui, ne ad ullum honorem admittatur, poste. riora veto , omni honore quas infamis carebit , ut quoque honore excidar, si quem habuerit : atque ita prohibebitur
non modo novos honores acquirere, sed veteres retinere. Hoc quidem ex SCto,
375쪽
vis autem diversa sint, capessere novos honores, & retinere veteres, neque ipse tamen adduci possum, ut credam , SCto, . quod ad legem Iuliam de vi privata accessit, cautum fuisse, ne damnatus priscam stationem retinere possit . Accedebant sere SCta , ut supplerent leges antiquas , easque porrigerent ad alias species , quae nominatim ipsis legibus
comprehentae non erant . Sic SCtum ,
quod factum est ad legem Corneliam de salsis, porrectum est ad eas species falsi,
quas memorat I. I. I. 7. ι. o.
3 a. 1. de lege Cornei. de fass. & sic est
In aliis . At vero damnatus lege Iulia, ipsa lege fit inlimis, ut est apud Μο-
destinum in I. ult. F. hoe 3it. cumque infamia omnem honorem adimat, etiam curionatum ι. 8. C. de Decurion. ecincui fiet probabile, SC tum in eam rem. accessisse λ accessit SCtum, de quo hic
Marcianus , sive fuerit Volusanum, ut conjicit Cujacius arg. I. s. F hoc ν t. sve aliud , nam res plane incerta est,aecessit, inquam , SCtum , ut alia complecteretur , quam quae ipsa lege erant eaura . Quare Cujacio non invitus aeis cedo , τά ex Vto rejicienda esse ad gsequentem , sed non ad locum adeo reis motum , ut ipse censet . Sic enim Ieago , una voce duntaxat transposita: viidelicet omni honore , quas infamis . carebit . f I. Ex Scro eadem paena adficiuntur, qui ad poenam legis Iuliae de vi privata rediguntur . Minor sic moistus est nec ullus ab interjectione paragraphi metus : nam paragraphos &Omnes omnino interpunctiones in libris antiquis deesse nemo est, qui nescit.
Est 3c aliud , quod male habet in L6 I. Diceret, ut nune restitutus est, ex SCro poena legis Iuliae adfici , qui ad poenam legis Iuliae de vi privata re. dacti sunt, hoe addito , quis ex naufragis dolo malo quid rapuerit. Id tagnificaret, & redactos ad ' legem Iuliam ejus poena teneri, & praeterea eum, qui ex naufragio aliquid diripserit . Itane
Marcianus, nullo commemorato exemis
plo eorum , qui ad poenam legis Iuliae 'de vi privata redacti sint , nec etiam adscripta lege. quae id sanciverit de raptore naufragii Seio nihil hic esse, quod
moretur Interpretes , sed me utrumque moratur . Facile autem rem expediam,
si unius literulae mutandae veniam imis petrem , & pro et substituam ut , ut siquis ex naufragis dolo malo quid νaρ--rit . . t , et, ut in libris antiquis saepe commutari . ab aliis scio observatum esse. Sic habes exemplum eorum , qui
ad legem Iuliam redacti sunt , & haisbes SC tum , quo id cautum est. Mox sequitur in * 3. raptorem naufragii ex Constitutionibus Principum etiam extraordinem puniri, sed id ad legem Iuliam, poenamque ejus legitimam non pertinet.
Interpretatio L. 4. 6 s. is de statvlib.
CHUs si HEREDI MEO ANNO SERVIERIT , LIBER ESTO . Quaerendum
es , annus quomodo accipi debeat , auqui ex eontinuis diebus trecentis sexaginista quinque consset , an quibuslibet ' sed superius magis intelligendum , Pomponius scribis . . Sed etsi quibubdam dieb- aut valetudo , aut alia iussa causa impediamento fueris , quominus serviat , , ει
anno imputandi sunt : servire en m n bis intelliguntur etiam bi, quos curamusae ros, qui cupientes servire, propter ad versam valetudinem impediuntur. Sic leis
situr in libro Tusco, & recte . In aliis
scriptura variat vel parum , ve, plurimum . Pro anno servierit in MS. meo
absque Glossis est , uno anno , sed id .
376쪽
etiam non expressum , satis intelligitur . Anno simpliciter mox quoque est
m is accipi debeat , pro almas, dc ibi. dem , ut in Nulgatis libris , ex contia inuatis pro ex continuis , & mox , sed
si pro sed eis . Verum in his , quae paria sunt, vincit C ex Μedice , &magis vincit , ubi potior est causa. Quare & bomnino legendum , ut ibi quoque legitur , an quibuslibet , non, ut in Vulgaris & ΜS. meo, an Bisex-
o, vel, ut Haloander, an non quibus ιibet, utrumque nullo lenia. Recte igitur utramque lectionem rejicit Antonius Augustinus lib. I. emendat. - cap. 2. De ipso sensu videamus. Ait continuis,
id est , qui continenter , sese
subsequuntur . Unde apparet . quibush-bet , quod sequitur , significare separa.
is, non continuis . Et ita etiam interis
Ireratur Augustinus d. loe. 3c resert ad peciem, quae mox sequitur , si nempe valetudo , aut alia justa causa impedi. mento . fuerit , quominus serviat . Sed mo non resero , quia hic tune Pauluso idem diceret, quod postea dicit in υres. Sed eis , in quo tamen diversam proinponi quaestionem arguunt τα sed ers. Si ita placeret . . ea verba mutanda esissent in unde s , quemadmodum sorte fuit in Κατα , nam Scholia ad BasI. Lib. 48. tis. s. cap. 4.3 IS. ita exhibenta ἐάν τινὰς φέροις &c. ωnde se quibusdam diebus eri. sed quia tantum mihi animi non est , ut haec ita mutem in libris latinis , priorem quaestionem , quam Paulus ex auctoriis late Pomponii definit , ita explico, ut Stichus , annum servire jutas , conditioni pareat , si annum continuum seris viat , neque adeo heres possit separare dies , & ex quoque sorte mensa eligere diem , vel aliquot dies, & hos te vituti imputare, reliquos, vibus se
vum operis non admovet: non imputare . Id improbat Pomponius, & merito : sic enim heredis es et , differre libertatem , rem maxime savorabilem, eamque protrahere ad calendas Graecas. Si heredi integrum esset quoslibet dies eligere, & non, quotquot eunt, OPO teret numerare ex singulis sorte annis unum diem servituti destinaret , elusa. sic testatoris voluntate . Id ne fiat. Pomponius & Paulus intercedunt. Illam quaestionem excipit alia , eu prior caulam praebuit. Dixerat Paula numerandos esse continuos dies CCCLXV.
& inde quaestum , quid juris , si . ipse
statvliber integros de continuos hos dies servire non posset, valetudine sorte imis peditus λ exsequutus jam erat Paulus speciem, qua ipse heres continuum tem
pus volebat interrumpere, nunc eamrractat , qua ipse servux interrumpit, sed ex justa eausa, & adhuc magis est, ne morbus, aliave causa sontica , qua servus impeditus , ne serviat , illi sit praejudicio . Curret igitur continuum tempus , etiamsi servire nequeat: semiam enta , inquit Paulus , nobis ἰntelliis
guntur etiam hi , quos curamus aegros , qui cupientes fervire , pνopter adυersam valetudinem impediuntur. Uoluntas sumiscit, cetera casui imputantur. Frequentius id loeum habet in famulis nostris conductis .. Sed quid si magna vel majore parte anni , quin vel toto anno impediretur servus vel samulus λ Adhue idem diei poterit : nam illam servi tuistem domino servus debere duntaxat uiis detur , quam praestare poterit, eumque dominus conduxisse famulatum , quem scit tune praestari posse , quique deinceps praetari poterit . Eius rei argumentum praebet emtio venditio , quae locationi conductioni proxima est , iisdemque juris regulis consistit ι. 2. pr. F. locat. eonae placet enim rei venditae, quae si-
377쪽
ne venditoris eulpa corrupta est aut pNriit , pretium nihilominus deberi, quod ' nemo est, qui nescit. Aliud argumen. tum praebere potest , quod Papinianus respondit in ι. 4. F. de σύ. diem lancto legato Catiaris , salarium comitibus residui temporis praestandum, quia nempe per comites non sterit , quo minus residui temporis operas prae Barxnt . Quod exemplum , ut & aliud simile , Ulpianus commemorat in ι. I9.6 9. er Io. Is locati eond. Ex his emiscitur , quod sato accidit, conductoris periculo e sse. Quod autem Paulus in b. I. 4. 6 s. meminit valetudinis , aut alterius justae causae, id facit, ut excludat ipsius se vi culpam vel delictum . Sie servo, qui sugit, non prodest tempus fugae , nisi postea expleatur i. I 4. 3 I. f. nec ei prodest tempus , quod in juditio publico transegit ι. 39. 6 3. eod. Diceres, Paulum nostrum utramque hane speciem coniungere in ι. 4. geum ex Cassio notat, es , QUI SERVIRE IUssUs EsT ANNO , illud tempus ,
ais in fuga si ψι in con mersa , pna ιibertate non procedere , nisi Basilici ταvet in eonir ersa ibi verterent , η δι- κοπετω ως , id est , vel ineontroversa si veluti liber , quod liberale judicium, neque aliud sanificaret.
Qua ratione motus Leunclavius adnois rat. ad Z I. 4. ε ult. verba pro libertate, non resert ad verbum procedere ,
quod sequitur , sed cum praecedentibus jungit , hae interpunctione, quo in D. ga si vel in controversa pro ιibertate, non praeedere . Vidi & in Scholiis add. Ioe. Basilicorum ita esse interPunctum,
men ipse malim antiquam interpuncti nem servare , & intelligere generaliter
omnem controversam , quae de servo intercedit , & operarum praestationem
impedit, sive . ea st de statu liberali , sive de iudieio aliquo publico , ut est in d. ι. 39. 6 3. sve de alio- quocunque . Mutata punctione restringereturiententia ad unam speciem , quae, nunc, ex mente Pauli , omnes etiam alias complectitur . Si eui tamen aliud placeat , me pertinaciter reluctantem non
habebit. C m P U T XVII. 'De aetate Jωd cum aI quot evita iuris invicem composita.
DE legibus annariis apud Romanos
multi multa dixerunt, interque hos Cujacius lib. I 7. observ. cap. 34. &Petrus Faber ad L 2. , I. ff. de rem iuris. Inter Magistratus Populi Romani Be Duumviros aliolque Magistratus Μunici les , quod ad aetatem , non unatiit differentia. In utrisque etiam non semper eaedem leges servatae . sed varia. tum pro vario dignitatis gradu, & pro ingenio Principum , qui sibi plus minui ve tribuebant. Ad Magistratus Μunicipales pertinet regula ι. 8. Is de muner. er honori & I. a. pr. f. de vacat. m excus muneri Sed de his vel Magistratibus Urbanis nune potissimum non quaero, sed de Iudicibus; hoc est; iis , qui in Iudicum decurias legebam tur . Et sane dignum est , ut de iis quaeratur , Nam veteres JCti , de his sententiam Togati , videntur pugnantia loqui, mee scio esse, qui eausam recte extricaverit . olim lege Servilia Glauciae cautum fuisse , ne quis judex minor annis triginta, major sexaginta Iegeretur, scripsit Sigonius lib. a. de tuis dic. cap. o. auctoritatem ibi nullam
addit , sed ea est in primo fragmento Disiligod by o le
378쪽
eiusdem legis , quam exhibet Sigonius
cap. 2 7. d. 2. Μajor , minor , an eadem aetas deinde in judice desidet 1a, inter omnes non constat. Alias leges XXXV. annos praetcripsisse , sed Augustum ad XXX. redegisse ejusdem Sigonii sententia .est d. ιib. 1 cap. 6. Et sane Augustus, ut Suetonius auctor est in ejus vita cap. 32. judices atricesimo aetatis anno allegit , id es , quinquennis maturius . quam solebanν . An igitur ante Augustum non lecti nisi a XXXV. aetatis annoὶ sic diceres, sed & sic ignorares . cur tam diu exaspectan lum suisset, cum anno XXV. compleatur virilis vigor i. 6 M F. de m nori Sed recte monuit Cujacius
ιib. 21. observ. cap. 32. pro trice et apud Suetonium esse legendum vices. mo, errore nato ex depravatis numeris, quod genus errorum etiam alias est frequentissimum. Culacio adsentitur Ca-Lubonus . Et ea Oe re ne dubitandum
quidem esse discimus ex Callistrato
in I. 4 i. F. de recepi. qui arbitri re. cep. nam ex eo , quia lege Ialia camrum ηι , ne minor 2Ο. annis iudicare cogatus, ipse essicit, nemini hcere minois rem Σα annis eompromissarium iudicem
eligere . Quae . haec sarait ιex Iulia , &ubi ejus mentio , expedivit Britanius ιώ. q. select. antiq. cap. 7. suisse aurem hanc iplam legem Augusti , quae alias judiciaria appellatur , utriulque simile
argumentum probat , & Cui acius con. sentit d. lib. 2I. cap. 32. Ego Vero non adsentior Cujacto , ibidem adfinis
manti , hanc ipsam legem judiciariam apud Plinium lib. Io. epist. 83. e
84. appellari edictum Augusi, non tan. tum quod utriusque legis anni differant,
sed δι quod lex judiciaria suerit generalis , edictum Augusti de solis Bithynis , & quod illa ad judices , hoe ad Magistratus pertinuerit.
Ceterum cavit lex Iulia . ne minor . annis iudicare cogatur. Majores itaque XX. annis coguntur, id est, etiam
inviti in judicum decurias leguntur .s& hoe signifkae Suetonius d. loci ocaperte Plinius lib. Io. min. G. judicare quippe munus publicum est , ut ait Paulus ι. 78. F. δε iudic. & quemadmodum munera publica etiam inviolis imponuntur , sic & iudicandi necesestas L I8. I . 1 de muneri honori Ideo autem, ut . videtur , Augustus, quinquennio maturius, quam sos
bant, judices allegit , nec deessent homines , judicando idonei, atque ita solo favore judiciorum . Et tamen , ac si nihil quicquam effecisset Augustus, Basilici eo loco, quem indicavit Cui
eius ad L .I. Co qui mari se excus 3cΗarnienopulus προχ. lib. I. tis. 4. 6 4. simpliciter scribunt : 'Ο λτων των ε κιπιπεσε ετων , ου ὀδναrαι δικασα , minoν 2 s. annis iudicare non potui , ergo ab anno XX. aetatis .legi non po.
terat , ut Augustus praecepit , & Caulistratus ex lege Iulia commemorat . Scrupulum,quem de aetate injiciunt Graeci, Ulpianus auget in I. 3 7.de re udis. quidam, inquit, coUuiebat, an valeret sententia a minore 1 stannis judice data ρ ρο aequissimum es tueri sententiam ab eo dictam , nisminor decem er octo annis D . Ηie
valet sententia . a judice dicta, dummodo non sit minor XVIII. annis, &addit Ulpianus , etiam aliis minoribus ex eausa judicandi potestatem dari , ut si Magistratum gerant , vel in eos
consentiant partes. Adeo ut ne tune quidem annus XVIII. videatur, exspectandus . . Eccur tam varie in re quo.
tidiana λUt haee componant, plus puto Iab rasse Interpretes, quam profecisse o Cu-jactust ad d. I. I. C. qui aetat. se excus
Graecos secutus , in judice desiderat
379쪽
aetatem XXV. annis majorem,& neg t eum, qui plenae pubertatis sit, judieared. i. 4 I. F de recepi. qui arbitri receP. contraiium definire , nihil enim altu velle Callistratum 4 quam si evenerit , in minor XXV. annis judex si electus consensu. partium Veli datus , vet si quacunque alia ratione id acciderat
ex lege Iulia Iudiciaria eum , si fueritimin annum XX. iudicare non cogi . die M euam 4 d. L s7. Fmneraliter definire ,: ut XVII L annis major judex esse possit. .sed si sorte
aliqua ex causa id , accidat , ut si ex .eonsensu partium et uis uel ia . niseipe datus sit , tuendam tunc esse eius sententiam . Sed an quid magis alienum ab utriusque JCti mente dici ossit, nondum constitui. Callistratus, qui negat minorem xx. annis ad ju. dicandum cogi posse , utique adfirmat, majorem polle, quomodocunque demum suerit electus, nam de causa nihil monet . Nec quicquam etiam de caulamonet Ulpianus in priore parte d. Ls . cum simpliciter & generaliter ait,
tuendam esse sententiam , ab eo cructam , qui minor non est annis decomia octo . Deinde Ulpianus orditur no- .im sententiam in haec'Vςrba ct es M . . titi ηον gerit, aliendum es , Unde P. Ornelius Scipio cum ei , , sdictionem ejus non improbari . Et militoxm petenta , Tribuni plebrisi forte ex consensu iudex , minor datus obsisterent, quod Mondum ad petendum' si mentibus his , qui in eum cons-- legitima. λια esset, s me, inquit k i . . assime Aesius, malerei senteM- Quirues AEdilem faeere volunt saturiam : Pνο e s - πον. Haetor, se Con- -η.rum habeo . Sic enim est apud LM Ωι ius dixeνit , sementiamve pro terit , Vium lix as. cap. 2..Postquam verclmalebit : Pr nceps enim . qui ei Magia Populus Principi & in Principem omnesVesum dia i , omnia gerere decrevit. suum amperi & potestatem contulit, Basilici M. q. tit. j. cap. 57. Pm peram recte superdicit Ulpianus in L I. s7.
expresserunt sententiam d. ι. 67- cum 'ince' cn m qus es Met ratum M. aiunt compendio, minorem annis XVIII. dit, omnia gerere destremis. Suffcit hoc iudicare non posse, etiamsi Magistratus pro omni ratione. sit aut ex consensu iudex datus, quin - Constatueram nunc alias aliorum lenia ofiamsi Praewr aut Consul sit . - Neque tonti de aetate Iudicum recensere ,
melius Cujacius , qui, ut dixi sed ipsa copia obruor. Et quid attinet
permittit , si qua causa idonea inciderit , quae per conlequentias ei dederit potestatem judicandi , ut si Magistratus sit. vel partes scientes in eum consenistiant. Non haec Ulpiani mens est. sed ea ; posse sententiam dicere minorem XLV. annis , dummodo ne minor se annis XVIIL & mox distincta senten. tia ; posse & omnem minorem , cujus.cunque aetatis , sententiam dicere , si Magi stratum gerat , vel partes scientes volentes in eum consentiant Scienatibus & volentibus non fit injuria,sbi imputent quod in puerum judicem consenserint . Idem dicendum . si quucunque minor judicaverit iure Magia stratus , quia , qui eum Magistratum ereavit, etiam jurisdictionem coiicessit,
sine qua Magistratus explicari non potest . Valet igitur sententia Praetoris , ualet Consulis, quacunque aetate mininres judicaverint . Aliquoties in Codice& in fassis memorantur Consules pueνisi igitur hi sententiam dixerint jure Magistratus, procul dubio auctoritatem rei judicatae habebit , , quia sive PopuIus , isse Princeps eum Magistratum creaverit, legibus annariis solutus est O
380쪽
iis refutandis bonas horas perdere ρ di. eam potius , quid mihi videatur de
toto hoc, qua late patet , argumento .
Impubes , Ulpianus in I. a. h l. F. de νου. juri omnibus ossetis Eisilibus debeι absinere. Quod ira intelligo , uti iuberum appellatio ibi late sumatur, eosque complectatur omnes, qui plenis. si me puberes non sunt, id est, qui annum aetatis XVII. nondum impleverunt, quamvis attigerint nam quod Commentatores ad d. l. a. eum s I. intelligant de impuberibus, qui nondum egressi sunt annum aetatis XIV. mihi nunquam placere potuit, sic enim innuisset Ulpianus non arceri. , qui est annorum
XV. Qui negat , infra hane vel illam
aetatem admitti' aliquem , utique signi. ficat, ultra eam aetatem admitti, si recte disputet . Si igitur, ut vulgo, Ulpianum interpretemur , admonuisset , pueros XIV. annis minores ad officia civilia non admitti, cum ramen, s me audias , neque majores admittantur :nec enim puto ullum civile ossicium inveniri , quod puero fuerit commisissum , nisi aetatis gratiam secerit Populus vel Princeps . Puer autem est uiaque ad annum XVII. impletum , tunc enim incipit plena pubertas . De utraisque pubertare nonnihil dixi lib. 4. obse υ. cap. II. Qui pueritiam egressi sunt, hoc est, annum aetatis XVII. imis
pleverunt, possunt postulam l. I. k 3. F. de post . potant militare ex instituto Servii Tullii , de quo Tubero
apud Gellium lib. Io. eap. 28. possunt capessere honores & ossicia , ut & Cu-jacius animadvertit lib. I . obse . cap. 34. & Petrus Faber ad d. l. a. si. de regis Inr. Atque hanc arbitror fuisse legitimam aetatem , cujus mentio est apud Livium d. lib. 24. eap. 2. Postea
singulis Μagistratibus, pro gradu digni
scripti . Id Livius resere lib. ψ . cap. . eo anno , inquit , rogario PRiMUM lata es ab L. Villio Tribuno plebis ,
quot annos nati quemque Magiseratum peterent caperentque. Si dicamus, antea unam eandemque aetatem hiaoribus
capessendis suis te praescriptam , sive legibus sive moribus , & postea Villium annos definivisse in singulis Μagistra.
tibus , ut majorem minoremve prudentiam desiderabant . utque revera deinceps omnium aetas distincta reperitur ,
non est , quod Livium Livio opponamus , vel cum Grammaticis haereamux de conciliatione utriusque loci. 'Ceterum ut plena pubertas suffecit
ad ea , quae diximus, sic & stificisse puto ad judicandum . Quare , ut compendio dicam, qui annum aetatis XVII. expleverunt , judices esse possunt , &hoc puto esse , quod Paulus dixit int. I a. h a. F. de judici impuberem judicem esse non posse, impuberem scilicet, qui plenissime pubes non est , quique
ad ἡξην α κροτατην nondum pervenit eodem sensu , quo Ulpianum explicavimus in d. i. a. β I. F. de reo jurine alioquin ex Paulo emciamus, eum, qui annum XIV. excessit , recte judicare . Atque haec conveniunt Ulpiano In d. i. s7. 6 de re itidie. dum negat,
judicem esse posse, qui minor si annis XVIII. quod intelligo de septimo dein
cimo anno impleto , & octo decimo inchoato. sic enim omnia . sbi comstahunt . Reliqua d. I. s7. vix aliam, quam dedi, interpretationem desiderant, dummodo sciamus , eum , qui consul bar, an judex XXV. annis minor sententiam dicere possit , fuisse juris imperitum , nam ex lege Iulia duntaxat dubitari poterat de eo , qui minor est annis XX. Unde & Petrus Faber ad . i. a. d. de rem iur. pro XXV. sub- 'stituit XX. Sed ejus sententia nos non V u uti