Cornelii van Bynkershoek ... Opera omnia, in quibus multa ex Romano veteri nec non ex gentium & publico universali, etiamque Hollandiae cum publico tum privato jure capita elegantissime doctissimeque tractantur &c. in quatuor tomos distributa, ac var

발행: 1766년

분량: 549페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

μ; R CORNELII VAN

quibus eno utor. Constanter ubique est, quemadmodum 8c Florentiae , .

Et recte ς vectigal enim, quod promprie portorium appellatur , satis constat pro evectione etiam solutum suisse . &quidni in servis Τ nam inutile sane erat, ut exportarentur , spoliandis Romanorum ergastulis & augendis Barbaris , Quin possumus quoscunque fines intelli. gere , etiam territorii Barbarici , malo tamen Romani, & vel ideo , praese

rem egressi , quia agitur de semis, qui in fuga sunt.

suerit emtum , nec dolia evacuentur ante proximam vindemiam . Ulpianus in I. I. β 4. de peric. oe eomm. re; vend. ex sententia Veterum refert, posse venditorem per corbem mensuram facere o undere. Vulgo putant, ICrum hic ludere voluisse , quia vinum , ad mensuram venditum, non magis quis ad- metiatur per corbem , quam per reti. culum vel cribrum . Seneca ae benefle.

ιib. 7. cap. I9. ut id si , inquit , eui

vinum debeas , O hoe lite reticulo in. fundere jubeat . aut eribro, reddidisse te dices , aut reddere voles , quod , dum redditur. inter duos perit. Reticulo aut cribro similes videntur corbes , utpote ex viminibus texti, neque vimina sunt, nisi soraminibus intercedentibus . Sed ita Ulpianum intelligere non licet , nam mox addit , Veteres , ut per corbem mensura fieret, suasisse , s quanta mensura esset , non appareat ς videtieet ut appareret , quantum emtori perierit . Ante effusionem igitur mensura est ineunda, idque per corbem, sorte corio obductum. ne vinum efflueret: nam Sc naves vimineae , quarum apud vereres Auctores plurima mentio est , coriosuerunt obtectae eontra influxum aquae,

quod videtur fugisse Cujacium lib. 2. observ. cap. 35. Utique corbem fuisse

mensurae genus usitatum , ex quo de quantitate vini effusa constare potuerit. addita ratio dubitare non patitur. III. Iudex usurarum modum constituit ex more Regionis. ubi contractum est, ita tamen , ut legi non ossendat , verba sunt Papiniani in I. I. pr. 6 de usuri Ita sane Florentiae legitur, & ut opinor, recte. Quidam Editores, ex ignorantia locutionis , rescripserunt , ut legem non

ossendat. Alii ins blitam phrasin Triboniano adscripserunt , sed falluntur cum in re ipsa, tum in verbo. De re nihil dicam , quia ab aliis satis dictum est. De verbo minus laborandum est; offendere, dandi casu , etiam apud Horatium lego lib. a. DFr. I. vers 77. m 78. -- fragili quaerens illidere

dentems

endet sol do. Quidam libri in I. I . C. de legista.

hered. habent quoque, naturae offendere.

Et Ulpianus in I. I s. F. tae servit.

praed. Drban. memorat servitutem , ne

prospectui ossendatur . . Impedire etiam calui tertio jungitur in i. 34. pr. J de iis r. inυieem fbi impedient , plane

ut apud Varronem de ling. lat. Iibr. S. p. m. IO . novitati non impedit vetusconsuetudo . Gemina constructio est in

IV. Lege Iulia de Vi etiam testimonium dicere prohibetur , quae palam

quaesum faciet fecerisve ι. 3. β s. F. de tesib. Quia ejus. quod adhuc insatis est, nulla turpitudo vel infamia esse potest , pro De et legendum videri poterat vel facis, vel faciat, ut sunt, qui ita exhibent. Editores. Maxime, quum &in alia Lege Iulia , quam refert Paulus in i. M. F. de rit. nupt. ita legatur . quae ipsa cujusve pater materis artem Ddi Di iligod diu Coosli

402쪽

Iud eram FACiT, feceris. Sed faciet quoque est in collat. II. Mosais. σ Roman. tit. q. loe. 2. ubi ex Ulpiano adseruntur eadem Legix Iuliae verba, quae hic ex Callistrato . Et sane faeiet bene se habet, quae nempe post hane legem factura est quaestum , non quae post testimonii dictionem, id enim est in incerto , & propter incertum rei futurae testimonium refutari non potest. Ambiguitas quoque est in verbo feceris, futurum scilicet duntaxat, an etiam praeteritum significet. Ea similisve quaestio exercuit veteres ICtos, ut est apud Gellium lib. I . noct. t. cap. 7. Adde eundem ι b. I 8. eap. a. & quae dixi opusculo de eaptatoriis institutioniabus cap. or P. V. Post anxiam satis deliberationem de ι. 86. F. de verb. Iunis tandem constitui, nihil in ea esse mutandum, FO nerium recte dixisse . iura praediorum hic esse se istites , Bertrandum recte explicuisse praedia qualiter se habentia ,

Graecos ad eam ineptire , nec minuSplerosque Interpretes latinos. Celsi ve-TO mentem hanc esse reor : Servitutes

nihil esse, nisi perpetuas landorum qua litates , ut landorum qualitates sunt, bonitas, salubritas , amisitudo ; fundos ubique eas qualitates sequi, ut sequuntur , 'quae ex ipsa substantia landorum sunt, bonitas nempe. salubritas & amoplitudo . ideoque V. G. sendos cum iis 1ervitutibus transire ad legatarium , nec

ab heredibus redimi I. 66. β 6. F. delegat. 2. atque ita in reliquis.

VI. Apud Scaevolam in L 78. 6 Iz.

si ad SC. Trebell. recte legitur ex reis sectu paupertatis, qui ad vos pervenerit, hoc est, quod ex bonis meis reficitur, redigitur. Refectum in In. b. 6I2. v eat reditum , sed propterea non est ea vox hic restituenda , ut restituerunt

alii. Rescere varia significat , interque

ea νώkeri , etiam apud Ciceronem . itemque JCtos nostros, variis locis . &quum refectus quoque latina vox sit, quid vetat eam sumi pro reditu . proinventu , vel pro redactu λ quo verbo, magis adhue insolentiore , ita eandem sententiam usus est idemScaevola, duobus locis , quos indicavi & defendi lib.

I. observ. cap. 23. Ait porro paupertainris pro bonorum , vel tertiae partis Monorum, quae praecesserat. In quibusdam libris pro paupertatis legitur partis vel heredisatis , sed non est mutanda Florentina lectio . Solent testatores bona sua variis nominibus appellare I. I . guit. I. I s. & Io. pr. F ad SC. Trebell. etiam peculium , υποκορι κῶς scilicet, ut est in Q I. I 6. pr. ejusmodi ὁποκραρισμὸς quoque in voce paupertatis , ab aliis est observatus. Sie frivola prosu'pellectile in I. r I. ε s. 1. de planeri act.& apud Senecam de tranquilL anim. cap.

I. ubi Lipsius duas similes locutiones notavit . Quin & frivola pro omni patrimonis apud Iuvenalem sa r. s. vers

3e se ola Creatoris pro mundo apud Tertullianum adversus Mare on. lib. I. cap.

I s. Atque ita paupertas hie diminutiis va locutio est , nam quod Charondas notat , in suo libro MS. pro refectu paupertatis legi profectu aetatis omnino frivolum est, & absque idoneo sensu.

ff. deliberat. legat. proposita quaestione, ita porro infit : plenius rogo , quarad haec spectant , ait vas , cottidianaen sunt. Cottidiana sunt , quael saepe incidunt & recurrunt , quaeque etiam selecta sunt & memorabilia . Locum comae

munem vocat Donatus ad . Odr. act. 3. h. a.

403쪽

36o . CORNELII VAN.

vers. Io. . Gnorament/s Alana Gellius lib. . 17. cap. De his eleganter Scaliger ad Varronem de re rus. ιib. I. cap. sq. qui recte, observat , quod & alii observaveis rant, etiam Gaji libros rerum quoιidia- ωarum sive Mureorum ejusdem argumenti esse . Ut aciem Consultor rogaverat,

Paulus propositam quaellionem plenius excussit , adlatis in utramque partem argumentis . Primo quidem 3iversam opinionem probabili modo proponit usque avers. Quod mihi. Deinde in eo in δεια suam ipsius ..sementiam ejusque ra- addit. Quod si Cui acius ad lib. - 1O.. quaest. Pauli in d. I. et s. & Antonius Faber tib M eo es. cap. 2. animadvertissent, ille minorem , hic majorem, quo Pauluci aggressi sunt, impetula potuissent cohibet; e . Sed plenius, quae adi tae spectant , minc non attingo. VIII. In l. 3. ε 6. F, de incend. ruiana naufri haec leguntur : sivi ejecta nave quid rapuis, Soe eicto ιenetur. EI CTA . Hi, quod Grῶci aiunt εξεξροι. . In MS. meo sine Glossiis Graeca vox monstro similis est . ut fere sunt omnia Graeca . In editione Roberti Stephani plane desideratur , cumque aetate Budari & in aliis desideraretur , ipse se notat. ad b. I. 3. ε 6. duas alias substituit , Alciatus tres , murata identidem sententia . Eorum aliquot resti . tiones migrarunt in editiones , Florentina antiquiores . Sest recte eas omnes rejicit Antonius Augustinus lib. iemen dat. cap. I 6. praelata Florentina ., quae habet εξεβρατθη. daamque ante editi nem Florentinam solas Vintimillius re... praesentaverat. E'ξεgρασ2χ, inquit Au. gustinus, αλο του εχξραζειν, sed ne ἐκβρά- in eam sententiam a Graecis sumi nec ipse indicavit, nee Lexi ea me d6- erunt. Ecce igitur Loigum Passorol. lib. A. p. m. I 27. ubi 'de nave; .E'ις

των γην in Οἰς ἀκροις πέτρας in eonisiis rem summas ad petras ab Hia

s ollisa.

IX. Legatum generale nomen ,

etiam fideicommissum complectens I. 87. F. de tegat. 3. Quare ut illud , per eminentiam ita dictum , ab hoe distingueret Ulpianus in ι. I 3, 6 Io. infn. F. de aequir. vel amisi. possess ait , se I gatum v ERE suis vel sideicommissum . Antiquissimae , ante Florentinam , ediritiones pro vere exhibent ei, perperam. sed & Cujacii emendatio lib. 25. obri se . cap. 33. totum vitium est. X. Ut smplicitis apud latinos est pro

apud Graecos. De τιν' aactorem laudavi Ulpianum ad Demostheis nem , libro sngui. ad L qO. F. de reb. ered. cap. I 2. De τφ pliciter . ne ad

exteras auctoritates excurram, addo no

strum Ulpianum in i. s. β 4. 1s da

auctori cons sur. Si , inquit, tumenomςn dederit non mala se , seae s pilairier &c. & deinde , - quia I callidete. ubi smpliciser opponitur malae fidei & calliditati frustra enim est Haloander , qui το sed ibi expunxit . Utvetro s sex pro non dolos, D contra duptiae . Isidorus in Gloss. Gerplicem, duplicem , -losum . Festus: caeterplicem, duplicem, sine mentione doli. An satis latine duplex dicatur pro doloso dubitat Vossius ad Catullum ri 286. sed vellem , ne dubitasset. Sane verum est, apud Catullum duplicem amathusam ibi perperam explieari . quum

tam frequens fuerli & nota Venus δε- plex, ut vel Plato eam Interpretes ignoranres docere potuisset.

s' met. except. negat Ulpianus adve sis parentes patronosque ullam exceptionem competere , qua patroni paren-' t ne, opinionem apud bonos mores sum

404쪽

Iet. Quum non intelligeretur, quid sit

apud bonos mores, mutari placuit. Α tonius Faber de error. Pragmat c. decad. 8O. erri P. rescribit apud bonos viros, Gothosi edus in not. ' apud honor mora

tosque, Flerat dus lib. I. de rer. judicat. Mutior. cap. 9. expungit mores , Glosiae marginali eam vocem imputans. Si quid mutari placeret , ejecta una litera legerem , quae patroni parentisve opinionem aut honos mores suggillet. Sed nihil

mutandum est ; boni mores sunt viri honesti & probi ' mali mores , inhonosti & improbi . Sic usu receptum est. De Μacisone idem Ulpianus in I. I.

pr. F. ad SC. Macedon. cum saepe maiseriam peccandi malis morἰbus praestaret. Et apud Consultorem Anonymum, quem

Cujacius primum edidit , sib; bonis moribus constat , & mox , s necesse es rustiola improbisque moribus aliquid amplius sari eri . XII. In L 2o. β r. ff. mandati, sic Paulus scribit Fideiussori negotiorum gestorum es actis , 's pro absente M jusseris : nam , inquit mandat; actio

non potes competere , cum non antecessoris mandatum . . Imo , tu inquies , ρο- test mandati competere, liceti mandatum non antecesserit, quia, ut mandati competat, sufficie non prohibere , quin &postea habere ratum. Si passus sim ali. quem pro me fidejubere , mandati teneor i. o. I. Τ man ri. Tantundem est, s rati habitio accedat . Utrumque comin lectitur Ulpianus in I. 6o. ff. de regis jur. Semper qui non probiset pro se intemvenire , man re creditur . Sed res quis ratum habuerit , qared gesum es , obfringitur mandati actione. Ex his videribatur dicendum , etiam mandati actio.

nem competere , licet non antecesseris mandatum. Ut haec componant, Interpretes mihi videntur plus laborasse , quam prosecisse. Ego olim conjiciebam,

forte legendum esse , cum non ACCES SERIT mandatum, quia perinde est, si e mandatum praecesserit negotium, de quo agitur , sue sequatae . rati habitio, quae mandato comparatur . Nunc nihil

mutandum puto , & illud antecesseris interpretor de mandato , non quod negotium antecesserit, sed quod actionem, qua mandatarius constituit experiri Ut sensus sit , actio mandati non con cris , nisi eam praecedat vel expressum

mandatum vel etiam tacitum ex patientia praesentis , vel denique rati hainbitio , quae R ipsa ad instar mandati est.

FINIS L I B R I SEXTI.

405쪽

CORNELII V AN

OBSERVATIONUM

IURIS ROMANI

, LIBER SEPTIMUS.CAPUT I. demus in laqueum , unde non magis . . nos expedituri sumus, quam aper apud Coniectura eritisa ad L. 3. ε in eundem Proculum in ι. 33. F de ac-fin. is de acquir. vel amitt. quir. νeri domis. Neque etiam se expe- possess. divit Radulphus Fornerius lib. rer.

Uemadmodum possessio ae- te Latio, soli conjunmoni tribuens , quiratur vel amittatur , noti quin & ita in conjuncto exemplo aliud una veterum juris Auctorum esset . quam in ipsa regula Iam ante sententia ibit . Omnes spe seculum suit Interpres alius , qui , uteies , quae eo pertinent, non inter regulam & exemplum conveniret, recensebo de solo thesauro nune dice. negationem ex regula sustulit , quod re contentus. Si collegio disputantium, alii deinde , qui ex se sapere videri ea de re habito, velis interesse , Ρau. volunt, vel scientes vel ignorantes se. tum adi in d. l. 3. ε 3. Refert ibi pri- quuti sunt . Recte , an decus , nunc mum sententiam Neratii & Proculi , non disputo, nam aliud agere consti- existimantium , soto animo non posse nos tui . Igitur Neratius & Proculus , pono qηirere possessionem , s non anteeedat sesso iando , etiam thesaurum possideri naturalis possessio. Unde illi efficiebant, putabant , si quis sciret in fundo. late ideoque s thesaurum in fundo meo pos. re thesauru n , & simul haberet linitum sciam , contInuo me psidere, semuI mum possidendi . Brutus & Manilius atque possidendi assectum babuero, Dia, ne quidem eam scientiam , eumve ani- inquiunt, quod dest naturali possesoni, mum desiderabant . Eorum sententiam id animus implae . Nemo id collegerit se refert & refellit Paulus : Ceterum ex regula , quam proponunt. Vidi ta- quod Brutus Manilius putant , eum, men Interpretem , qui putat , haec siis qui fundum Ionga possessone cepit, etiam mul stare posse , sed si per naturalem thesaurum cepisse , quamvis nesciat in possessonem in regula , & in exemplo fundo esse, non es verum is enim qui apposito unam eandemque rem intelliga. nescit, non possidet thesaurum , qua Vismus, ut mihi quidem videtur, inci. fundum possideat .sed se sciat , non capim

406쪽

OBIERVATIONUM IURIS ROMANI LIB. VII. C. I.

Ionga possessione, quia seis alienum esse.

Mox sequitur tertia sententia, quam neminpe extulit Sabinus, & alii sequuti sunt. Quidam , sic pergit Paulus , putant , Sabim sententiam veriorem esse, nec alias

eum , qui sit . possidere , nisi s Deo

motus fit, quia non fit sub. cussis a no-sra . suibos consentio . Secundum eos non suificit scire , quod sufficere purabant Neratius 8c Proculus , thesaurum revera in fundo latere., nisi & ipse eLDdiatur . atque ita moveatur loco , abique eo si sit, in custodia nostra non

esse

Paulus ait , se illis consentire , sed vix est, ut ipse contentiam; quid enim

necesse est, thesaurum loco moveri , si cum possidendi animo concurrat scienistia . quo loco reconditus sit λ quemadmodum enim . ut sundus possideatur', non requiritur , ut quis omnes glebas circumambulet vel contrectet t. 3. βI. F. de aequir. vel am it. posses. ita neque necessarium videbatur ad possessionem omnium rerum , quae in sindosunt , nanciscendam , ut singulae qua -Τue corporaliter apprehendantur . t edufficere dixeris animum possidendi . cum potestate apprehendendi coniunctum , ne alioquin res in deridiculum vergat. Utque Paulus in d. t. 3. ε i. omnes glebas non esse contrectandas ait,

possesso sendo , universitatem ait possideri, non sugulas res. Sane domum quis possidet , etiamsi non omnes lapides ,

tigna , caementa manu sua contrectaverit: iussicit, ut possidere velit, & eon. trectare possit . Negat quidem Paulus in I. 3o. pr. F de acquiri veI amist. possess eum . qui universas aedes possiis det , singulas res , quae in aedificio sunt, possidere , sed sermo est, ut vides, de iis, quae in aedificio sunt, quo nomine

intelligimus supellectilem , & alia , ex

quibus ipsae aedes non constant. Eorum possessio , aedibus possessis , non magis acquiritur , quam acquiritur thesaurus

ab eo , qui fundum possidet , & in eo

thesaurum Iatere ignoravis a explosa namque est , ut dixi . Veterum qu rundam opinio , existimantium , usuc pio fundo . thesaurum quoque usucaptum videri. Sed ut ad omnem possetisionem desideratur animi & corporis

concursus . ita , qui aedes possidet , non possidebit singulas aes , quae in aedibus sunt, nisi eas possidere constituerit, sciveritque ibi esse , & quo loco sint. Sed ne quidem eum , qui ades possidet, separata corpora possideore , ex quibus aedes constant , Priscus Iavolenus nobis auctori est in ι. 23. F. de usucap. Ne putes , eum , cum hoc

scripsit, dubiae sanitatis suisse , sed ani

madvertere , qua mente id dicatur .

Aliam nimirum ibi quaestionem tractat, quam tractavit Paulus in d. ι. 3οῦ β I. si de acquiri veι amitt. posses Non tam quaerit Priscus , an singulae partes aedium possidetntur separatim , & nota iure universitatis , & separatim possideri negat, ut de singulis fundi parotibus negauerat Paulus in d. i. a. , s.

F. pro emt. eoque latere verissimum est, aedibus possessis ea , ex quibus constant, non possideri, nam si singulae res possiderentur , non possiderentur ipsae aedes . Vis rationem λ si singulae res possiderentur . ut lapides , tigna , caementa , possiderentur tanquam res mobiles, d mus vero , quae ex illis exstructa est , possideretur tanquam res immobilis, &diversa essent usucapiendi tempora , quod absurdum edi' minime iuri civiιi conis veniens esse Priscus dixit in d. i. 23. pr. Atque inde essicitur, aedium possessorem non possidere singulos lapides ,

tigna, caementa , quatenus tanquam lampides , tigna , ea menta , id est , quate-

407쪽

nus tanquam res mobiles considerantur. iure autem universitatis , quatenus scialicet haec omnia inter se conjuncta sunt , utique possidebit dominus , &usucapiet tanq iam res immobiles . Si autem demolita suerit domus , singulas partes, ut res mobiles, ex integro pol. sidi bit & usucapiet d. I. 23. β 2. i. 7. k ia. ff. de acquir. reri domin. I.

23. , 7. g. vindie. Atque id ipsum est, quod Venulejus ait , per se

tegulas non possideri , sed eum univerastate adjicii l. 8. F. quod vi aut elam. Habent haec rationem & auctoritatem juris ni antic istam , sed non impediunt

Iuris prudentiam Pauli in d. l. 3. 3 r. ff. de acquiri vel amitti pus f Date ita habeamus . possessionem

etiam quaeri sine omnigena contrectatione, modo adsit possidendi animus,& praeter eum contrectandi potestas . Atqui sabinus in thesauro desiderat , ut ei diatur & manibus apprehendatur, nee enim alias eum, qui scit, possidere,

uise si loco Morus se. Sic creditur scripsisse Paulus . sed dubito , an non scripterit. nis se loco Norus es. Brutus & Manilius putabant, possesta sun do etiam thesaurum possideri ' Neratius& Proculus, non aliter id verum esse, quam si sciam , thesaurum in fundo meo latere , & animum possidendi ha. beam ' Sasinus , Paulus , alii , ne id quidem lassicere , nisi etiam Leo notus

si , hoc est, nisi sciam , in quo landi

angulo reconditus si . Fac enim me possidere iandum centum jugerum , &forte scire, alicubi in eo latere thesaurum , ea scientia non suffecerit, cum possim frustra quaerere , nec ejus ainprehendendi , ut velim , mihi se pote. stas . Si haec adst, id est , si de loco

depositionis constiterit. tunc demum , inquit Paulus, erit sub cusodia nos ',

alioquin incertum quid possiderernus ,& ignorantes, ubi si, quod vitiat possessionem L f I. 23. pr. 3c t.

26. Τ. de aequi . -ι -itri possessAtque id habet rationem, sed non habet , ut etiam loco moveri debeat plurima possidemus absque ullo sui motu , ut est in omnibus rebus soli , quin & in omnibus rebus mobilibus , quae ficta traditione in potestatem noω stram transeunt . Similiter , se vendi- .

torem , quod emerim , deponere ἰn mea domo iussierim , possidere me certum es, quamquam id nemo dum ait gerit t. I 8.

Suffcit, domini voluntate rem permitti meo arbitrio , atque ita in thesauro , qui nec dominum, nee possessorem habet, sumtere videbatur , si velim possidere , s sciam latere in fundo , &qua parte landi lareat, ut sic in manum

meam transferri possit.

Atque haec disputo de vero thesauro, ut eum definit Paulus in i. gr. 4 I.

F de aequ;r. reri domin . euius scilicet memoria non exstat , quique adeo , uedi xl , & dicit Paulus , iam dom numnon habeat . AIioquin , addie . s quis aliquid vel lucia causa , vel metus , vel custodῖe eondiderit sub terra , non esstbejaurus , cujus etiam furtum fit. Artamen verum est , id , quod quis deponit , & , custodiae causa , terrae vi sceribus commendat , thesaurum appellari in I. I s. J ad exbib. & in I. 44. pr. F. de acquir. vel amisi. posses. nec minus verum est , δε alius in meo condidiset, non

alias me possidere , quam δε ipsius rei posesso rem supra rerram adeptus fuissem

d. i. 44. pr. adeoque si eum thesaurum, in terra defossum, non effoderim , nec loco moverim , non me possidere d. ι. I s. Sed ejus rei non alia ratio est , tuam quod nova desideretur apprehen io, ut antiqua cedat. Secus est in vero thesauro, re namque a nemine pos

408쪽

sessa, ad eius possessionem adipiscendam necesse non est . ut vetus possessor exincludatur , quippe qui nullus est . Satis id intellexit Cujaeius eomment. ad Iib. sq. Pauli ad editI. in L I. εδε aequis. vet amitt. possus ideoque , ne laboraret iuris prudentia Sabini, Pa li. aliorumque, qui thesaurum Ioeo mo tum desiderant , ipse putabat , esse accipiendum ge thesauro , qui improprie sic dicitur . quique ita habet certum dominum & possetarem . Gothostedus in Glossa, aliique . praeterita Cujacii mentione, id sequuti sunt. quo nempe conveniret inter d. t. q. β 3.& d. i. 44. pr. R d. I. I s. Sed cui unquam fiet probabile , ICtos vereres , cum tam sollicite & data opera disputent de acquirenda possessione thesauri, de eo disputare , qui, si proprie loquamur , ne thesaurus quidem est. Utique thesaurum non esse , ipse ille Paulus dixit in d. I. gr. 6 r. st . de aequis . r. domIn. qui in b. t. 3. ε 3. de possessione thesauri acquirenda omnes veterum Auctorum loculos excussit , &quid sibp ipsi videaturi superdicit. Facile igitur transeo in sententiam Bais et vii, existimantis comment. ad 4 Iust. de reri d is de vero thesauro omnino verha fieri in d. I. g. g. nec

me movet in contrarium , quod in refutanda Bruti & Manilii sententia Pa lus dixeritne eum quidem recte thesaurum usucapere , qui scit in iundo suo latere , quia seis allinum esperi id enim intelligo , quemadmodum Bath vius intellexit , & ipse Cui acius expliis eat , ut nihil aliud fgnificet , quam quod sciat non esse suum , non autem, quod sciat esse alterii ix, vel potius . sevi serre succurreret impropria thesauri sgnificatio, huic etiam in Paulo sucis eursum esse , quemadmodum succursum erit , si legamus , qua scit alienum esse. Etiam alias τα quia Ze qua Iocum mutasse , proclivi vitio, pluribus exemplis ostendam hoc ιibro 7. cap. 2s

gvlliata re emendata L. 43. K. soluto matrim. T Florenisae, ue alibi locorum legitur, mendose legitur d. l. 43. Scriptura Florentina , ur eam interpunxit Taurellius, se habet: Sἰ maritur in id quod fiseere potest eondemnatus stinomsna . snt ad dotis quantisatem ,πestus amplias, neque habebit mandare

actiones. Robertus Stephanus posteriora se edidit , neque ampi us babebis , neque mandare acybnes debeb t. Id sequuti sunt Fratres Sennetonii & Hugo a Porta . Sequutus quoque est Blaublom

ius , nisi quod pro dεbeb t exhibeat debet, eodem sensu. Qiii & idem eritis pro debebis vel debet legas potes, ut legirur in Μη. meo sne Glossis . At sensus plane erit diversus , s eum Ηaloandro & Vinti milito legas: meque ampi us babebis . mandaνe actiones debet . Sic abest , ut vides . alterum neque ε& sensus est adfirmans , qui alias esset negans , &'sunt . qui 'hane lectionem Florentinae praeserunt . Iam Accursus observavit , esse . qui τὰ neque bis le-y nt , esse, qui semel , di utriusque lectionis ex antiquis Magistris aliquor interpretationes attuli e , quas tur . li cet pro non scriptis habere, adeo nihil sapiunt sed quomodocunque legas , salva res

. est si audias Duarentim comment. ad ιι t.

F soluto mur m. in h. l. 43. Si NOrIcam lectionem sequaris, hune ejus pu λη esse sensum t si maritus tantum habeat in nominibus, quantum ad dotem ex lol

409쪽

366 CORNELII VAN

vendam sussicit , mandandas uxori esse actiones , sed deducto eo , ne egeat Si addas negationem , hoc Scaevolam velle, mandandas non esse uxori actio. nes , si nihil amplius habeat in no. miribis, quam ad victum sufficit . Superdicit igitur . quia verba ambigua sunt , utrique lectioni , velut cothurnum utrique pedi , aptari posse . Ego puto neutri aptari posse , ut ut posteriorem interpretationem etiam apud Aecu tum repererim. Utraque interpretatio plura addit , quae apud Scaevolam non sunt . Si nihil adfingas. 8c sequaris lectionem Florentinam , aliasque ei vicinas , non alius Scaevolae sensus erit, quam maritum, in id quod sacere potest damnatum, plane non oportere cedere actionibus uxori , si duntaxat nomina habeat ad usque quantitatem dotis, neque amplius. Eccur vero λ sic k maritum esse divitem positis in scenore nummis, non divitem agris , .serVis , pecudibus , an omnes adtiones sibi servabit , & uxori mandabit nullas , licet habeat ad quantitatem dotis Hoc diceret negans lectio, sed nemo rationem dabit, cur non adiue ex nominibus , quam ex fundis satis. faciendum se uxori, ita tamen, ut non eorum , quod habet , marito extorisquebetur, sed ipsius ratio habeatur . ne egeat. Sie enim obtinet in personis , quae in id, quod sacere possitnt, damnantur l. I73. ff. δε reg. iuri quemadmodum & maritus non ultra damnatur l. I 2. F. soluto mair . Si lectionem adfirmantem, quae Hagoandri est, sequamur . ita interpretandus esset Scaevesa: si maritus in id quod sacere potest . damnatus sit , & nomina habeat ad usque quantitatem dotis, neque amplius, quam scilicet est in dote , eum oporistere cedere actionibus . Uel ita : non amplius cedere debere, quam ad quantitatem dotis. Prior interpretatio dicit,

omnibus actionibus maritum cedere oporistere, si non excedant quantitatem dotis, si nempe nihil habeat, quam actiones. Sed hoc repugnat benescio , quod competentia dicimus . Altera interpretati dicit , non. plus eum cedere oportere , quam debet. Sed quis sanus 8c sobrius de eo dubitaverit ρ igitur Scaevolae metatem adhuc frustra quaero. Basilici lib. 28. tit. 8. eap. 4 I. sen tentiam hujus legis ita expresserunt :MEUMς ευποριας ὀ ανηρΡ . αναγκαζεται τἀ ποσοῦ τας κατ' αυτῶν εκχωρῶν hae- γας . Maritus in id quod facere potes damnatus , s debitores habeat , cogitur

que ad quantitatem adversus eos man dare actiones. Eandem sententiam exis

pressit Scholiastes Dorotheus , nisi quod addat , ad dotis quantitatem, & utatur verbo οἰείλει , debet pro Baslicorum οἰναγκαζεται. cogitur. Vides Basilicos , sorte quod se extricare non potuerint, aliam prorsus speciem proponere, quam est in libris Latinis . In his Scaevola proponit, tantum , marito suisse in nominibus , quoi tum in dote , quam uxori debebat, neque amplitis, & deinde quaerit, an uxori mandandae sint asti nes, & vel ait. vel negat, ut placuerit legere . Graeci finpunt , plus suisse ianominibus, quam in doee, & pronunciant , actiones esse cedendas ad quantitatem dotis. Unde fortasse quis coniecerit , eos ita legisse & interpunxisse rs maritus M H quod Deere potes, condemnatus si , nomina sint, ad quant talem dotis , neque amplius , necesse babeo e mandare Diones. Ex Haloandri lectione eandem sententiam habere poteris, si eodem modo interpungas. At si

plus fuerit in nominibus , quam indole , magno ingenio scilicet Scaevola respondisset de jure aperto , dixisset enim, non plus esse cedendum , quam

410쪽

uxori revera debeatur. Sed de eo ne Sceptici quidem dubitaverint, nec ei quaestioni locus esse poterit, si tantum marito relinquat , ei alimentorum no mine sumere. Digna autem quaestio ess, quae tractetur. & quam revera tractavit Scaevola, si tantundem sit in nomi- nibus, quantum in dote, an & quemadmodum uxori mandandae sint actiones

vel omnes esse mandandas, vel nullas, Scaevola dixisset , ut ejus verba nunc exhibentur; dicendum vero esset, etiam ex nominibus marito relinquendum , ne egeat, ceteras actiones esse mandandas , tenetur enim in id quod facere

poten, ultra non tenetur.

Hune sensum habebimus , si , quod ego suaserim, ita legamus & interpungamus : s maritus in id quo facere potes , eondemnatus si, miaa sint

ad dotis quantitatem, neque ampltas ne-ese habebis mandare actiones . omitto alterum & male reperitum neque , &pro neque habebit repono necesse habebit,

quod convenit eum Basilicorum ἀναγκάζεται hoc loco , & eum Dorothei σφι ἱλσι in Seboliis. Et sine interpunctione

haec lego, neque amplius neeesse habebit mandare actiones , & intelligo neque amplius , quam nempe condemnatus,

quoad sacere potest , de quo proxime dixerat . Ut sensus si ; licet maritus

totam dotem ex nominibus exsolvere

possit , ita tamen cedendas ahitones, ut sibi retineat victum , cum praeter nomina nihil habeat. Amplius, id est, ultra id quod facere potest & condem. natus est . Si omnes actiones mandare teneretur , smilis esset et , qui in s lid im condemnatus est , si nullas, plus sorte retineret , quam ad alimenta sus-ficit. Qitare , elli nomina in dominio esse non videantur , de nominibus tamen retinebit, ut de pecunia , de sun.

dis , de reliquis , quae in pleno domi. nio sunt, di id retinebit, quod retino.

re solent, qui non ultra tenentur &damnantur , quam in id quod Leere possunt . Aut haec est mens ScaevoIae, quam restitui , aut , quae si , me latet. Ipse loeus, ut viss , quomodocumque legas . desperatus est , & in Iccis desperatis aliquid esse audendum , nemo

negaverit unquam .

Atque ita mihi placuit , priusquam

videram , post Fabroti Replicationem M. verbus Salmasium de mutuo exstare &emendationem & explicationem ἀι. 43. ubi Fabrotus quidem , ut ipse tentabam, pro neque babebit, rescribit quoque --

cesse habebit , sed quia verba legis male interpungit, & , Basilicos sequutus, pessime explicat, non poenitet me operae, in Scaevolam collatae.

Correcta L. 2o. ff. de in ius vocand.

GΑjus lib. I. ad Ieg. XII. Tabu .

ait, plerosque putasse, nullum de domo sita in jus vocari licere . Ita ex Gajo relatum est in I. I R. eod. sit. 8c mox additur ex Paulo in I. I9. Iulianum existimasse , recte tamen in ius vocari eum , qui aditum ad se praester, aut ex publico conspiciatur. Rursus est Gajo, eodem lib. I. ad leg. XII. Tabul.

In proxima I. 2Ο. Sed etiam a viaea,

oe balineo m theatro nemo dubitat in ius vocari licere. Balineum & Balneum promiscue dici nemo est, qui nescit . At cur ait , a vinea in jus v ari posse,& non etiam a quocunque agro λ ejus rei rationem ipse ignoro, & se quoque ignorare saretur Cujacius lib. 2I. ovem. cap. 38. & ideo vineam mutat in januam vel janeam , ut olim loqueban- . tur , adjutus etiam a Basilicis . qui 3ctaneam hic exstirparunt, substituen

SEARCH

MENU NAVIGATION