장음표시 사용
421쪽
faciat res singulas , quam legatum , pura vindicationis , dominium rei imgatarii facit I. 8o. si de legat. 2. Dominium quadrantis, lege pmhibente, penes legatarium esse nequit , superest igitur, ut apud heredem si , apud quem lex esse jubet . Atque inde esse Opinor , ut is , cui servus legatus est
per vindicationem nam ad alia genera legatoruκ id non pertinet ) si forte legi Falcidiae locus se , partem
incertam vindicet duntaxat in I. 76. f I. F de rei v ndie. totum vindicare nequit propter Falcidiam , sorte enim plus peteret , nescit autem quantum minus possit toto , haec justa causa. incertae partis petendae ; recte totum vindicaturus , si duntaxat heres , pereXceptionem, quartam Falcidiae retinere posset, nunc , cum illa quarta si in, heredis dominio , non impune serret .
Quamvis autem Iex Falcidia nominatim tantum caverit de legatis , per vindicationem relictis , ratio tamen
legis illud jus consequendi quadrantis
facile porrexit ad reliquae legatorum penera, at vero in his obligatio , ad Integra praestanda, vi legis sublata non
erat, ut erat in legatis vindicationis .
Quare ipso iure illa reliqua legata sui silebant , sed heres actione personali ,
qua in his legatarius utebatur , con- Ventus, per exceptionem retinebat qua ram . Hinc totiens retent onis beneficii
93. F. ad leg. Faleid. & I. un. C. quor. Iegator. nam etsi ex aliis legandi sormulis dominium non transiret in legatarium , frequentatae tamen sunt , cum maxime legatum damnationis , cujusjus optimum esse dixit Ulpianus fragm.tit. 24. g II. Atque de his verum puto , quod Theodorus adnotavit ad
Basilie. li A 4I. t t. r. cap. o. O' ζαλ- παρακατα, χ.ιν μόνον δι- λοσι τι. δ'. hocετ δε ac, αγωγήν, lex Faneidia quan retentionem duntaxat conceridit, non etiam vindicationem. Quominus
id verum si in legatis vindicationis , prohibet dominium , quod in his recta in heredem transit, prohibent ipsa verisba legis Falcidiae , quae irrita pronunciant , ultra dodrantem legata . In aliis omnibus , non per vindicationem relictis, Thecusoro adsentior.
Hinc videtur dijudicandum , quid juris sit futurum , rem legatam possidente legatario ; nempe si non sit vinis
dicandi modo I gatum , nullam esse in heredi actionem , quia retentionem habuit duntaxat l. si . de eondi Lindeb. Plane ni in fideicommissis , ubi non est nisi quartae retent A l. 2 r. 'Τ ad SCr. Trebell. Quod quia iniquum
videbatur, possessorium remedium Praeistor suppeditavit interdictum scilicet quo oLEGATORUΜ, quod continet hanc cauisti m , υν quod quis . legatorum nom ne non ex voluntate heredis Oeeupaυit , id
gator. Sin autem vindicationis fuerit
legatum , cessat interdictum , quippe
eo casu inutile . eum ex lege Falcidia heres trium unciarum habeat dominium , quod quadrantis tribuit vindiis cationem. Non prohibetur tamen heres
interdicto uti, si velit. Atque ita intelligemus , quid sibi velit Scaevola in I.
26. pr. ff. ad ter Falcia. Linea maris garitarum, quae ibi legata erat , procul dubio per vindicationem apud legatarium fuerat mortis tempore. Inde quaestum est , an heredi restitui deberet propter legem Falcidiam - Et respondit Scaevola pose heredem consequi, κνei restituatur , ae , s malit , posse vindieare partem ἰn ea linea , quae propter legis Fale diae rationem deberet remanere . Non vindicat, nisi qui habet dominium , ergo heres quartae dominium
422쪽
nium habet ex lege Falei .ia , & se nancisceretuν , ut puta Iegatum , Paulus est in legatis vindicationis . nam in mox addit in I. a. vel mortis causa his verum est, quod ait I. r. 11. donationes factae , R inde essicit, etiamsi ad te. Falcid. legatario postem, Publicianam in his competere, quionem nacto , si res ab eo avocari ne- ad exemplum legatorum capiantur . Ser.
queat, quia ex voluntate heredis pom mo est, ut vides , de legatis , quibus der, dari actionem heredi , ut id , quod dominium quis nanciscitur. hoc ell. des pro dodrantem es, seratuν, & quod legatis vindicationis , nam in aliis alio ir i. 73. 6 uit. β. eod. peν legem ipso jure utimur . Cumque his legatis, quae jure minui ' de aliis legatis' id dieere causam dominii praebent , comparentur
non licet. . donationes mortis causa , consequens
Audi ejus rei insigne argumentum , est, ut & in his quarta ipso jure sit
Donationes mortis causa ad exemplum heredis, ejusque habeat vindicationem. 1egatorum esse revocatas Paulus notae Id me docuit Ulpianus in L 1. 6 s. In L IS. F de mortu euissa donat. sic F quod legatori cum ait : Si quis ex enim Paulus , minime interpolatus . mortis causa donati d possideat , Miseus abi loquitur, plane ut Iulia ius. qui eeffabit interdictum , . quia portio legis in t. 17. pr. F. eod. sic infito Ilud Falcidiae apud heredem .pso iure rema- generaliter meminitIe . oportebit , dona. net, etsi corporaIlier res in solidum transeriones mortis causa factas , legatis rem. latae sunt . Dicie cessare interdictxim , parato . . Quodcunque se tuν in legatis quia ex iure dominii heres habet acti iuris es , id in mortis ea a donationiis nem in rem, ea ipsa ratione, quae Obbus erit accipiendum . Qiiamvis autem tinet in legatis , per vindicandi sor- nec Veteri , nec novo jure donationes' mulam retiliis , eessabit enim , ut le- mortis causa in omnibus & per omnia gitur , omnino legendum est in d. Φlegatis fuerint comparatae , ut ab aliis s. non nec Je habebit, ut quidam olim
recte est observatum , illud satis eonis legerunt, etiam, ut videtur, Amyumus. stat, etiam iure veteri. ex Constitutiois ad L tin. C. quor. Iegator. Verum ea
ne nempe D Severi, legem Faleidiam lectio non nisi expediendae dissicultatis ad mortis causa donationes fuisse poris ergo ficta interpolatio videtur , quam rectam , sic enim relatum est in I. s. satis refutat ipsa Ulpiani subjecta ratio, C. ad legem Faleia. & n I. a. C. de quod nempe ipso iure quarta Falcidiae donarion. causa mori. Falcidia igitur remanserit apud heredem , ut est in& in his obtinet, sed quia variae erant Iegato vindicationis . Atque haec sola legarorum species , & in aliis obtineis ratio est, κur cesset Interdictum , non ,
bat Falcidia ipso jure , sive iure do. quam alii fingunt, quod nempe reS ex
minii, in aliis per exceptionem & re- traditione . atque adeo ex voluntate entionem , meretur dispici , ad quam testatoris jam suerit penes donatarium . speciem nertinuerint donationes morsis In aliis Iegatis Interdicto opus est. causa . Et puto vindicationis jus ha. Unde mox Ulpianus in d. t. r. 6 6.buiisse , interpretatione facta ex eadem Qui vero ex causa praeceptionis , nempe, aego. XII. Tabb. nam ecce postquam possidee , iatique tenetur boe interdiuo ,
Ulpianus dixisset in I. r. 6 a. F de sed pro ea scilicet parte , quam jure te
public. in rem a L fatis, multas esse gati habet , non etiam pro ea , qu mIμris partes , ex quibus dominium quis quas heres habet . Idemque erit dicen
423쪽
dum . oe s alis genera legati uni exheredibus legatum set . In legato praeceptionis i plo jure dominium non transibat ad legatarium , sed praestabatue judicio similiae erciscundae ι. I7. Α 2.
te eat. I. etiam cetera legata , de
quibus hie loquitur petebantur actione perionali & in his omnibust neque Falcidia ipso jure ad heredem pertin bat . Quare & Interdicto opus erat ad recuperandam possessionem , & retinendam se Falcidiam . Cessat vero , ubi vindicatio superest , ut superest in lepatis , vindicandi formula relictis , &In donationi hus mortis eausa, ad instar eorum legatorum redactis. Attamen propter commodum quod .
aiunt , possessionis , facile crediderim , etiam interdicium fuisse usurpatum , ubi vindicatio competebat, quod palam significat Scaevola in d. l. 26. pr. Fad seg. Faleid. eamque puto fuisse rationem cur , etsi jure novissimo- ex . I. Cis comm. de jegat. omnium legatorum data fiterit vindicatio , hujus tamen Interdicti doctrinam Tribonianus in Pandectas retulit . Copia scilicet actionum magis placuit & olim , ut hujus' ipsius Interdicti exemplo probat Ulpianus in I. I. 34. F. quod legator.& jure Iustinianeo , quemadmodum est
in d. I. I. C. comm. de legat. Ut ita
mus , Interdicti necessitatem cessare . quum alia ex jure dominii civilis actio comperat , non ut quis prohibeatur uti , scut nec alia remedia posse ria dominis negantur, si iis uti magis commodum est, quam in rem agere ex iure dominii . Sed vulgo magis commodum non est , si ad Falcidiam heredi competat vindicatio . cui enim bono ea totius legati repetitio λ quo limbages nihil actori profuturae , nisi ut dodrantem , quem Imerdicto consequutus est, rursus restituat λ Sed ajunt, oecupatio legatarii hac molestia punitur; atque
si nempe eo circuitu non similiter puniretur actor , si vel absque ulla occupatione, at solo casta, penes legatarium res esset . Ceterum illo casu , quo sola retentio obtinet , possidente legatario , non. quadrantem duntaxat , ad quem nulla competebat actio . sed universum reperi placuit . ut, universo repetito , retentioni esset locus , causa sc genere quodam in integrum restituta . krque haec dicenda erant de Interdicto quod lexatorum , ejusque usu vel necelsario vel plane non necessario , pro alio atque alio legati genere , nam qui de eo Interdicto commentati sunt vel plena manu , Vel ex occasione , nihil distinguunt, nee singula , quae sibi contraria videntur, recte explicant.
Ex iisdem principiis , , quibus In eradictum interpretor , etiam aestimanda , ni fallor , quaestio. est , an quadrans s lutus ab herede possit repeti λ si sum errore solutus si , nemo ambiget , sed
quid si ignorantia iuris λ Et quidem
eo casu , quo Falcidiae dominium exauctoritate legis ipso jure in heredem
transiit, competet repetitio, quia suum repetentibus neque ignorantia juris nocer i. 7. β. de iuris facti ignor. eo
autem calu , quo retentionem duntaxat
habet heres, ex juris ignorantia, solutum non repetet I. s I. 6 de costi dicit. indeb. Distinguo igitur genera legatorum , & ubi vindicatio Falcidiae est , quadrantis soluti repetitionem largior , at nego , ubi sola est retentio . Nego
igitur in omni fideicommita , & ita palam rescriptum est in I. p. h s. F. de iur. facti lanor. loquitur enim Rescriptum de fideicommisso, in quo
duntaxat Falcidiae retentionem esse ex
Insitutiouibus notum est . Simile Rescriptum est in L st. C. ad leg. Faleid.
424쪽
negat enim & id repetitionem quartae, per errorem juris in fideicommista non rerentae, & inter errorem iam 3c juris manifeste distinguit. Si placeant , quae hoe eapite disput3Vi, pia ere non possunt, quae habet Duarenus ad IN. Falaidiam eap. 8. quae Cujacius lib. 8. obse eap. 2. O' lib. IO. cap. 28. quae Antonius Faber lib. 6. conject. cap. 2. & quae plures alii, quos
De regula gem natisnis, aliquot Iocis adbibenda vel rejicienda.
SIne fraude est , ut jaboranti sentenistiae legis succur atur , literas , syllabas , voces geminare , & semel scriptas bis legere. Quid de eo netore Festus, variis locis, Isidorus aliiqi e Grammatici dixerint , nolim hic repetere, quia ab aliis occupatum est . Librarius certe Florentinus, calami compendio studet S , non repetiit , quae geminanda erant . Taurellius , quae semel posita, bis sibi videbantur legenda , majusculis literis expressit . Quod Taurellio licuit, idem & nobis licet , si res postulet , postulat autem aliquando in locis a Taurellio omissis , in aliis , quos ipse indicavit, geminatio saepe non erat necessaria , imo etiam importuna . Deu roque genere quaedam dicam per sa
- In I. s s. ff. de hered t. petit. ita scriptum est: Eυicta hereditate, bonae Mei possessor, qliod lege . Duilia exegisset , non semptum, sed duplum resiluet. An igitur bonae fidei posse τ restituet alterum tantum eius, quod exegit Z sic diceres . At obstat bona fides, obstant &sequentia Iuliani e luerum enim ex eo , quod propter hereditatem acceperit , sace
re non debet . Recte , sed ita damnum senti et . Lego per πιαδλλωσιν et quod Iege . uilia exegisset , non sempium , sed DUPLUΜ restituet, hoe est , si non exeo gerit simplum, sed ab inficiatore duplum, duplum restituet . Forte eadem sentenistia erit , si ita interpungas , quod tege quilia exegisset, non fmplum, sed duplum, restruet . Mi duplum , pertineat ad exegisset, & resiliuet simpliciter ad id, quod exactum erit . Basilici recte sententiam Iuliani expresserunt , & eam quoque adsequutus est Cujacius ad Julian; Digessorum lib. 5o. in b. I. sed in Q
In I. 8. F. de μοbation. Florentiae ita legitur: Si flius in potestate patris esse
neget &ῆ. Haloander , quo sensus esset plenior . rescribit . se esse neget . Sed idem erit, si per αναδιπλωτιν legamus, essΕ, id est , esse se neget. 'Transeo 'ad alias geminationes. Ut inque male se habere videtur illustris Procula in I. 26. F. de probation. Proeula , inquit Papinianus , magnae qxantitatis. Meicommissum a fratre sibi debiarum , post mortem eius ia ratione eum heredibus eo ensare vellet , ex diverso aut, allegaretur &e. Sic eli Florentiae,
di in utroque MS. meo , & sic etiam edidit Hugo a Porta. Cuiacius ad Papinianum verba , quae exhibui , transmittit, atque si in iis . nihil quicquam deesset , & tamen ad explendum sensum vocula eum, aliave similis , deesse videbatur. Quare eam Editores antiqui,
tantum non omnes , principio appinxerunt : Procula eum magnae quant talis findeicomm Usum , & quae sequuntur . Salva res erit, si geminemus eum, quod mox
sequitur. , . cum cum beredibus compensara
vellet. Si eui durior, quam est esse videtur ea locutio s nam & exemplis eam tueri possum in auctor essem , ut pro compensare υAlex, rescriberetur, cum ' sare
425쪽
fare vellet . Sexcenties ICti nostri pro compensare dixerunt pensare, & pro eoimpensatio, pensatio . Loca , aliis dicta ,
Aurem mihi vellie vicina I. 28. F. εοδ ut & de ea nonnihil dicam. Valde ejus lectio est conturbata , & , si quae unquam , palam mendosa . Scio , quid Editores , quid Interpretes in eam sueri ne ausi ; si dixerim, ingentibus excidisse ausis , & neminem rotundam ejus sententiam expressisse . dixero , quod res est . Ante annos sere XXX. in Ad. versariis notaveram, Graeca TN ΠΛΑ
ΤΕΙ , semel scripta , bis legenda , &aeque ad praecedentia, atque ad seque tia esse reserenda. Constitueram in posterum eam conjecturam edolare , sed quia , quod ad το εργον, publice praevenit Clar. Hei neccius , jurisprudentiae& amicitiae nostrae honos, episeola I risextil. ad O. Pagenseeberum scripta , tanti non est , ut quaedam addam. In i. 79. priss iure M . ita scribitur: us neptis nomine , flio natae , genero dotem dedit , oe moritur . Scri-- , repetita litera E , neptis nomine , e filio natae, filia enim vel neptis. alicui nata , non nisi de insante recens
edito dici solet , & haec neptis jam
Apud Paulum risu tus Io. I brἰ I. est de plus petendo . Ubi ex Inseriptio. ne haec verba , plus petendo , geminanda sunt , & iungenda iis , quae mox de plus petitione sequuntur . Sic senissum habebimus integrum, qui alioquin
Nunc indicabo locum , ubi alteram , a Librario Florentino semel scriptam . Taurellius perperam gemi navi e , atque adeo majusculam , more suo, adhibui . Is locus est in I. 23. F. de pecvt. IE-dium , inquit Pomponius , peculiarium non1ἰne in solidum damni infectἰ premisisti debet , sevi visar;i nomiae noxale tuis dieitim in solidum pati, quia pro pigno re ea , s non defendantur , actor abdis. eit vel possides .. Taurellius exhibuit ea Si , atque si legendum esset, quia pro pignore eas , se non defendantur , actor abdue t vel possidet . Ad aedes igitur , easque solas , resert eas; sed perperam, quia iis non convenit abducit. Simpliciter legendum est ea , absque geminatione , ut eo verbo complectamur &servum noxium, & aedes. Si non sit, qui servi noxii nomine juditium accipit , jussu Praetoris ducitur L 28. verseademque F de noxal. action, Si non praestetur cautio damni insecti . in possessionem rei vitiosae fit immissio I. 7. pr. F. de dam esu. Igitur pro pignore ea actor abducit vel possidet, letavum scilicet abducit , aedes possidet . Puto rem esse liquidam. Atque haec velim addi iis , quae de regula geminationis hie illic obseris
Interpolatam non esse L. 44. f ff. famil. ercis c. neque L. 3
g 4. is de jurejur. UT vitilitigatorum animos etiam
iurisjuran)i resigione coerceret Justinianus ; constituit in i. a. pr. Q
de iureiuri propi. ealumn. ut in omni.bus litibus post litem contestatam utra.
que pars jurarer . se bona fide litigare, actor quidem, se non calumniandi animo litem movere, reus vero , se non eodem animo contradicere . Hujus ju-.τisjurandi se auctorem profitetur Iustinianus in d. l. 'χ. m. & in β I. Inst.
de parn. semere litigant. & sane in ve
426쪽
stra quaeras, id nempe, quod in omnibus causis, & ab utraque semper parte praestabatur . At vero id ipsum jusjurandum , es υideatur sibi Iusinianus vindiearer tamen m in Pandectas reta. tum es, verba sunt Cujacii ad κουeil. 49. prope fin. adducta in hane rem ι. 44. 6 4. familin ere D. Nescias sere, utrum Cujacius ibi neget , Iustinianum esse auctorem ejus jurisjurandi, an vero adfirmet , & credat , a Triboniani manu esse , quod ait d. l. qq. g q. ut palam adfirmant & credunt Giphanius
ad d. l. 2. C. de iureiuri propter ω- tumu. -δc in praefat. speciali ante Codie. uum. 4. Μarcilius ad d. β r. Ins. - de paen. temere Iiij. His enbach in catalogo emblematum Triboniani , & in istiuge error. Irnerian. 6 8. Sed nec dubitat Cujacius in parat. C. de iurejur. propter ealumn. dand. Omnibus his, ut ita crederent, sorte causam praebuit Acis cursus, qui interpretans d. i. 44. 6 4.
nos ablegat ad d. t. Σ. . C. de jurejuri propter calumn. Ecce autem verba d. I.
44. ε 4. Qui familia ere fundae , O
communi d vidundo , finiam regando. rum agunt, actores sunt reid erideo jurare debent , non calumniae eausaliteri intendere , non calumniae causa
ad in laias ire . Giphanius a verbis σ- ideo , Omnia putat esse Triboniani , etiam propter phrasin, ad inficias ire , quae Florentiae est , cum vulgo dicamus , inficias re , ut etiam hic ex hiis bent plerique Editores. 'Ianus a Costa ad 9 I. Insi. de parn. temere litig. & d. i. 44. 6 4. & alias nonnullas , in quibus JCti vereres jurisjurandi calumniae meminere , intelligit de jurejurando, quod olim una pars
praestabat duntaxat , non de eo , quod ex jure novo ab utraque parte praestandum est . Sed ea ratione defungi non
licet ad d. l. 44. 3 4. quia ait Pau- ROMANI LIB. VII. C. IX. 3Σ3lus, er ideo iurare debent'; ambo neminpe , quia ambo sunt actores & rei, &quia mox sequitur , alterum jurare , non calumnia cassa litem ἰntendere, quod ad actorem pertinet , sive ad eum, qui prior ad judicium provocavit, Vel quem sors elegie, alterum jurare, non ca misHae causa ad in laias ire, quod pertinet, ad reum , sive ad eum , qui contradicit, nam actoris, qua actoris, non est ad insidias ire. Ego potius ita censeo et jusjurandum caIumniae etiam in veteri Romanorum sero suisse cognitum & frequentatum . Huc resero , quod in Notis ANTI II iuris apud Valerium Probum legitur ,
tem , ' id jusjurandum fuisse receptum non in omnibus, at in quibusdam dumtaxat causis . Et id quoque largiuntur, qui Tribonianum olfaciunt in d. I. M. , 4. Cujaeius sane ad d. Nomeli. ος. recenset plurimas causas , in quibus &ante Iustiniani Constitutionem de calumnia jurabatur. Leges, quae eas causas indicant, & innumerabiles vocat Guphanius , ex Cujacio eum ipse , tum alii adscripserunt. Si ad eas solas animum advertamus , quarum in Pandectis & apud veteres ICtos est mentio, id mihi , singulis excussu , videor Observasse , jusjurandum calumniae olim in iis duntaxat causis obtinuisse, in quibus lex praesumebat iaciles ad rimndum animos , vel ubi alias calumniandi, id est , vexandi suspicio facile incidebat. Vide, num fallam, vel fanar. Iubetur iurare de calumnia , ne quis vexandi magis adversaνii causa forsitan , cum Romae pol satisdare , in municipiam evocet , verba sunt Pauli in I. 8. β s.ff. qui sati . cor Habes jusjurandum calumniae , & ejus rationem , vexandi nempe adversarii suspicionem . Etiam ab adversario argentarii exigitur jusjurandum
427쪽
randum . non ealumnia causa postulare
Mend. additur ratio in d. l. 6. 6 2. ne forte vel supervacuas νationes , vel qua habet, edi sibi posuist, vexandi argentarii causa . Qui petit . ut sibi thesaurum suum , qui in alieno iando est effodere liceat , prius jurat, non calum. viae causa id postulare l. Is . F ad exbib. Hic scilicet metus est , ne quis alterius agrum usque & usque sodat & per dat, non commodi sui, at advertarii
lacessendi causa . Qui jusjurandum de- . seri, ex regula Ulpiani in ι. 34. 3 4.
F. de iurejur. prior de ealumnia debet jurare, si hoc exigat- , deindae se ei iurabitur. Eius regulae Varia. exempla, in variis causarum figuris , ICii veteres exhibent , sed haec non describo , ne molestus sim . Unde vero haee λ ut scilicet bona fide deseratur iusiurandum, quod a secreto animi pendet . ipse qui deseri , prior jurat . calumniandi animum abesse . abfuturum esse . Sic R
nemo novum opus nunciat , vel cau
tionem damni infecti exigit, nisi prius de calumnia juret t. s. q I4. F. de
novi operis num. I. I 3.. sq. F de dammansecto . proclives enim sunt vicinorum
animi in rixam & calumniam , quia , ut ait ille , rηλῶ δε τε γε Θονα placuit Jgitur huic vitio occurrere re ligione jurisjurandi ri Addo , quod creoditoribus in possessionem missis , sing lis semel eoncedatur rationum dispun. filo . si bis petant . non impetrant, nisi jurent , non calumnia ea a se po- sulare l. Is . A I. F. de reb. auctor. iud. possid. Subest scilicet calumniae metus in eo , qui iterum petit , quod semel
nactus. Haec exempla .cum suggerat vetus
juris prudentia , quidni iis recte addat
Paulus, non interpolatus, in d. I. M.
h 4. etiam in judicii mixtis locum
esse juriiurando calumniae 3 hase enim judicia. si quae alia , solent esse conistentiosa . Ubi hereditas, ubi alia res communis dividenda est, videas homines quam maxime litigiosos, plus saepe tribuentes animi adsegibus, quam veritati & utilitati'. Et ubi fines reis gundi sunt , aliquando res devenit ad
spονους , τραUMατα , πληγας . Prudenter
igitur consultum est , ut & de calumni juraretur in hac causa , in qua eadem. si non major, versatur ratio, quam in aliis causis , quas ex veteri soro supra attuli. At, inquies, in aliis causis una pars jurabae duntaxat, in judiciis mixtis utraque , & ut utraque juraret , id vero ex jure novo est in d. I. a. C. de jurejur. propi. caluvia. Non licet dicere, quod non nemo dixit , iusiurandum calumniae vetus nihil quicquam differre a novo, sed quia vetus in deis suetudinem abierat , id revocasse Iustinianum in d. l. a. nam quae de utro que jurejurando iam exsequatus sum , alia omnia suadent , imperant . Agno. sco iure veteri in ' omnibus causis , si mixtas excipias , ab una tantum parte
fuisse iuratum de calumnia , sed quia
ab una tantum parte imminebat caluminniae metus . Excute loca , & videbis .
In judiciis vero mixtis ille metus imis minebat ab utraque parte, & haec ratio singillaris causam praebuit singulari jurisia prudentiae in iudiciis mixtis . In aliis causis solus actor iurabat de calumnia . in iudiciis mixtis uterque est actor L37. β r. f. oblig. m action. nec res ipsa , sed solus casus actorem a reo discernit . Utraque pars igitur in judiciis mixtis laborat veri laborare ρο- test suspicione calumniae , & ea , non alia ratio est , cur de calumnia juret
uterque. Liquido id e ressit ipse Paulus in d. i. 44. ε 4. nam postquam dixisset . qui familia: nciscundas . &
428쪽
communi dividundo, & finium regundorum agunt , & aciores esse & reos, mox supersecit: m ideo iurare debent ,
non eriumniae musa litem intendere, non calumnia causa ad inseias ἰre. Viis des rationem , quia uterque actor Sreus est , ideo jurare debent , & reliqua . Haec ratio non convenit jurinovo , quia eo jure uterque jurat , etiamsi alter actor sit, alter reus. Hic iurat uterque , quia uterque est &actor & reus , & in utrumque incidit eadem calumniae suspicio.
Bene igitur se habet.Iuris udentia Pauli in d. l. 44. β 4. sed Giphanius
etiam verba accusat ; Triboniani , inquit , loquutio est , ad insietas ire . Exemplo grave est, ubi nihil est, quod
in ipsa Iarisprudentia reprehendas , ex solo stilo Tribonianum aliquem eruere. Et gravius est , omnes loquutiones , quae apud vereas ICtos sunt singula. res , Triboniano dare . Quiqui Latine seribunt vel scripserunt unquam , habent loquutiones , sibi peculiares , habent & ICti , quarum totos catalogos alii exhibuerunt. Nemo dixit , ad in frias ire , per me licet , resero igitur ad τα απαξ-Grammatici putant lineias ire eadem significatione dici, qua exsequias ire , suppetias ire , & praepositionem ad intellectu stapplendam esse . Eam hic expressit Paulus , quemadmodum & Ulpianus praepositionemia , quae omitri poterat , in 3. priss ad Scium Silaman. in gravi valeistud ne adfectus. Similia sunt apud alios Auctores . Sed scire velim , an colla. psa Latinit te magis dixerint, ad insisHas ire , quam ea stante adhuc & Boorente λ nemo adfirmaverit . Et scire velim , an Tribonianus uspiam alibi ea phrasi fuerit usus λ nemo probaverit. Apage igitur & hanc rationem. Sed quid numero inter exempla v BFn . T. I.
teris Iurisprudontiae jusjurandum calum. niae , cujus Ulpianus meminit in d. I.
transtriptum sit ex jure novo in d. l. a. C. de jurejuri propi. calumn. ut ipse ille Giphanius d. ιος. in animum inis
duxit suum s Sed noli credere . nisi placuerit & eundem Ulpianum fingere interpolatum in L 37. F. de jurejur. &
ubi id ipsum dicunt . At Giphanium refutat ipse Ulpianus in Q ι. 34. ΚΦ cum ait, eum . qui jusjurandum defert , priorem de calumnia jurare , shoe exigatur . Pendet igitur hoc luti
iurandum a voluntate exigentis ' atqui
non pendet jure novo, sed omnino prastandum est , se ut nec pactione nec transactione partium remitti possit d. l. a. 6 4. Adeo verum est , 64. etiam abrogasse liberum, quod ollim fuit , exigendi arbitrium . Movet &Giphanium quam maxime , quod Ul- anus in d. i. 3 . , q. mox addat eme Imurandum de calumnia neque pa πο , neque parentibus remittitur , &nc esse putat jure novo . Sed eius rei
batinnem desidero , ' quam ipse non
habet. Cum ait, hoc jusjurandum . loquitur de eo , quod praestandum est , δε hoo exigatur; idque semcit ad amois
liendum emblema. Reliqua verba sorte alium Interpretem exiSunt, quam adhus
nacta sunt, sed nihil haec ad causam
Age vero , praestemus & τὸ asi τον interpolationis & in d. i. 44. 6 4.θmi. ercisc. & in a. t. 34. l F. δε Iureiuri & in aliis quam plurimis, ubi
eadem ratio est . Id nullo negotio erit praestitum, modo meminerimus , Iustimanum Pandectas , quibus utraque lex inserta est, edidisse 17. Cal. Ian. et q. ut nemo nescit ex L uis. 6 uis. C. de
429쪽
iur. vet. emsci. Constitutionem autem
Justiniani in d. l. 2. C. de jurej. prol.
ealumn.ex qua scilicet Tribonianus utramque legem interpolasset , sesqutinno esse posteriorem, editam quippe 4. Cal. Aug. 534. Iustiniano IV. . ti Paulino Cosit ut indicat subscriptio , iisdem nempe Contulibus, quibus editus est
Codex repetitae Pialectionis , ut ex praefatione 3. Codicis apparet. Ergone Tribonianus Pandectis inseruit, quod nondum erat constitutum , sed constitutum iri praevidebat , spiritu forte Propheti. co agitatus Τ At non memini me unis quam legere , Tribonianum vatis titulo inclaruisse , atque ita praescivisse, quod in satis erat . Iupiter apud Ovidium lib. II. metam. tu sis. iactat , sese
- ω- nessa adamante perenni. Fata ----, legisse animoque notasse.
sed sorte non solus. si & Tribonianus ejus fortunae fuerit particeps. Et quidni ea ratione appellatus sit δααονι ', ut appellatum scribit Harmenopulus lib. I.
rit. I. ρ Io. λ Saepe miratus . quin &indignatus sum , Viros quosque doctinfimos , quorum in eo occupatur dili. gentia, ut Pandectarum dignitas, tanquam opus non genuinum, magis evi-lelcat, tantum sibi indulgere, ut etiam ex novellis, quarum nulla non est Pandectis editis posterior , emblemata arcessant. Sic l. tili. g I. F. de Senator. interpolatam fingunt ex nomeli. 62 rursus i. o. F. de divort. repud. ex noveli. 22. cap. 7. Iterum t. a. g et s. ff. ad SC. Tertuli. ex novell. II 8. cap. S. Quod sane ea , quam dixi, ratione ineptum esse , etiam Wybo noster observavit Pissertatione inauguri adversus inissen-bacbii emblemata cap. I. 6 7. & cv. 4. h 13. & cap. 6. ε . Non animadverto, quid iis vaticiniis reponi possit, nisi sorte , quod Cujacius re' suit ad
noveII. I. Etenim ibic probaturus . Leto. f I. F. de donation. esse interpo. latam ex L DIt. C. ad leg. Faleid. 3c metueos sintille vaticinium Triboniani, ait d. l. 2o. g 1. esse aptatam media ratae iam vel usu receptae sententiae d. l. ult. Sed frustra is ibi merus , cum promulgatae sit d. I. ult. post. C-sulatum Tampadii & Orestis anno secundo , hoc est , anno 532. atque ita Pandectis nondum editis. Ea responso magis convenerit iis legibus Codicis , que Pandectis sunt posteriores, quin &omnibus novellis, ex quibus emblemata arguuntur . Sed quis de iure meditato vel usu recepto doceat, priusquam lex
quid juris sit, decernat λ incerta omnino dc vaga est ejus rei conjectura . Ne dicam , facta , quae postea incidebant , plerumque novis legibus causam praebuisse & originem . Apage igitur Vaticinia , si res aliter salva esse possit . ut potest in utraque lege , quam auctori suo vindicavimus.
nee omisiones emblem tum numero esse babendas.
IN catalogo Emblematum , quem Wis en bachius composuit, est etiam d. l. s. h I. Si ipse ejus emblematis nisi et auctor, & s non aliis quam plurimis esse praejudicio , eo refutando supersedissem , sed auctor est Petrus Burgius lib. I. elector. cap. 8. quem non laudat Uinnbachius , nisi alia plane occasione, ut saepe solet . Opera
430쪽
ORIERVATIONUM IURIS ROMANI LIB. VII. C. X. 387
similem causam habent , cum maxime proderit. Ait Μarcianus in d. i. s. 4 1. Servi in dominium nostrum rediis guntur.aut jure . ciυili , aut Gentium
Iure Ciυili , s quis se major viginti
annis ad pretium participandum venire
passus es . Jure Gentium , & reliqua . Burgius post passus est, putat Marcianum addidisse , o muIter ex SC. Clavis diuus, s ed quia Iustinianus, erga mollem sexum mollis, SC. Claudianum sustulit I. un. C. de SC. Claud. soli.
dc ne quidem Pandectis inseri voluit 6 iat. Ins. de suceos subi. ideo Tri-ianianum circumcidisse d. f I. dem. tis iis verbis, quae Marcianus addidis.
Sed quia Marciani Uittitiones , ex
quorum lib. I. descripta est d. l. s. hodie non , exstant , concurrite Augures , Aruspices . quotquot estis ubique terrarum & Gentium , & ex regulis
artis vestrae conjicite , an & quid post verba passus es , porro scripserit Mariscianus . Nisi placeat ad Stephanum Forcatulum recurrere, ut ille & Mar.eiani manes ab inferis revocet. & testes interroget . Sed quid opus .est magicis artibus ad somnia discutienda pAit Marcianus Iure Civili servum se. ri , qui se , ut servum , vendi passus est , ad pretium partiendum . Et hoc est verissimum . An alios modos addiderit , quibus servi fiunt Iure Civili, plane ignoramus . Certe non alios quoque recensuit Iustinianns in * 4. Insit. de iure persoη. sorte ex hoc ipso
Marciani loco , nam ex omnibus an L
quorum Insiturionibus profitetur se suas compotuisse inque. promm. Insito Mariscianus igitur unum S praecipuum exemplum , quo Iure Civili fiunt servi ,
memoralle contentus, cetera misit, ex Jure Gentium mox duo recenset, unum
duittaxat Iustinianus in f 4. Insit. Oppido morosi sumus , si haec , ubi
obvia , non seramus aequo animo. Erat quidem olim ex Scio Claudiano miserabilis' per uniersitatem aequisiistio , quum libera mulier se lip amore bacchata , ipsam libertatem per SCttim amittebat, σ eum sibertate substantiam, ut haec efferunt Institutiones s ultide succession. sublat. Sed certum. est, Marcianum in eo argumento non esse versatum lib. I. Insit. Eecur igitur
ejus SCti mentionem hie desiderat Buringius 3 sed fortasse , quia Marcianus
accurate ibi exsequutus est omnes moin
dos , quibus servi efficiuntur Iure Civili. At non est, unde id sciri possit, quin contra sciri potest , quia Marcianus & alios modos omisit, qui ipso
usu frequentabantue , ut mox audies . Et cedo mihi rationem, cur Tribonianus sustulisset SCti Claudiani mentionem , a Marciano sorte injectam λQuia , inquies , Iustinianus Vetuit. d Esis inseri d. f ult. IV. de μα- cs. subi. Sic est , sed loquitur de ipso SCro, quod ; quia abrogatum erat, in Pandectas , loco proprio , reserri noluit. Sed, ut & ipse Burgius asnoscit, superest vestigium ejus SCti ini. 27. F depositi . Quod utique abolevisset Triboni nus , si & menti nem SCti Claudiani , a Marciano factam in d. t. s. g I. ivisset aboli
Ceterum, ut dixi, princeps modus, quo quis Iure Civili servus efficitur , a Marciano est expressus, venditio nem. pe sui ipsius, reliquis, ut fit, praete missis eo loco, sed aliunde supplendis.
Publicae conventionis unam alteramve
speciem Ulpianus recenset in ι. s. F. de pact. at ideo reliquas 'non exclusit. Pactiones sunt vel expressae vel tacitae; postquam id dixisset Paulus in L 2. pr. F. eod. tit. unum duntaxat tacitae C c e a Pa