Nicolai Vernulaæi ... Institutionum moralium libri 4. ..

발행: 1649년

분량: 224페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

verbor in amoris bota miser exanimor ,feror, distra r . diripior , ubi non sum .ib,βvi': ἰbi φ .hi mol γὶθ verὁ msanius': erit m a seipso discedere , nec secum habitare ι in villari γ Eorpet ede gerebia miscipii instar imperium subire Hanc ob causam Poeta Menander. Amorem imperi ii . sum Redita appellat. L. Quintius Flaminius ei atri lanci pliceminae meretricis amore flagraret, eius impe io servuli uitium se A petetistitit Caatilina amore Aureliae Orestillae infiiubes Riuni sim Egregiae 'innem in S: dolis oecsdit, quos ista vivo filio nuptias reculain 'E Vitellius libertinae I' h. cujusdam amore ita demens iactus erat . ut Blim e P hlalle commissiqquotidie palam arterias & fluees pro remedio Ah e e . Mittit date, abesth Nilbr ab Hipserat ea ne puino temporis fbietat i idedi; εUGn. at ma seeum kbitu. tonsa coma & virili V hu circvrydusebat. . mn trius M.titani Regis fi- D in lius nimio scorti evju Mam amore si 'status aliquanao des buit. Illum cum trii. die quodam Rex patet inviseres' 'ore' bicilliseriis scortum reperiti tum

ingrediens bono eum essου unimo jubet quod dimissior venarium & ansriarum motus esse videretur. Dimi Demopo quodneliuscule se haberet discedente sebre , subridens pater, Ita es , inquit, ego eam pro foribus dilobi illi in, ni Idemi sere restri de ZSe Gel Syriae Regia filio Hoe Melius. Hic eum propter Stratonicae hovereae suae amorem de ritu periclita iretur: deprehendit idipsum Erasistratus medicus ex reminitae infensio neque sebris ad novercae aecessum addiscessum.Cui proinde pater nimium'

sane indulpens propriam cessit uxorem tal at i L- ..t DUII

Innumera eiusmodi sunt furoris & Epritudtas' titillim apud Historicos/Xenvisndi Poistas pistissima exempti. Aduciamus h postremδ Xenophontem τε Hie Cliniam puerum ita deperitati u cum ab eius oculis uia . t eon inus Iachrymaretur, atque etiam diceret,q-d si ea Ioris esset Molintas,ut oeuli captus solum Cliniam cerneret, & ad reliqua omnia caecus esset .vel reliqua Omnia videret, Cliniam autem intueri non posset, eligeret solum Cliniam

intueri Additamentum 'T

AD exempla hie allata addi illud

imprimis potest. Duo amici, referente Platone, Iimul iter instituentes c suin Uuleanum, cideriuit, a quo chininstanter urgerentur, ut aia , quod, in hoc mundo potissimum optarent,effagitatent, Nos ambos, inquiunt, camino tuo ini e, ut fiindamula aut in incudema ita cun tunde . . ut ς nobis duobus unum tantum efformes. Nimirum,ut dicebat Aristopha-

nes, desiderant amantes in se invicem transivinaria' 'non duo , sia unus sint. Deinde Arthemisiae Reginae Cariae exemplum. ita tantiu in maritum Man Ium mortuit, n cum ille filat . nec pati insa eiu absentiam .posset, curauerit c d alter visi ει cinerita redigi , Uaos vino per i to hAufistat, ut vinum esser charissimi vixi ci .Pulchruit . ua alibi.

d. Antiqvide amore Venereost rint,

V Enereum Amorem Physici Veteres surore ex complexione simili spinis rivum esse crediderunt i vel.certὰ sicinationem suandami m= ocu- mi l0s ad cor immissam, vel potissimum cujustum furorisvem latio

Fulserit, ruta fuerit compage reui ita

Ipsa oculos afflat subito , celerique meatu 'Labitur asstali tacita ad praecordia cordis, . E i

62쪽

1 . Experiei in Memh. iasi in quorundam enim amatorum corporiai Ahus visa sunt viscera calore contracta hepar insumatum, pulmon Ua-

whisi, Astrologi Amorem ella dicunt parvos quosdam ex sanguine vapores.strale a vi per ocul - cor ii amittantur, ac postea reverti gestientes concesia rana. . V luntate dcliderium abripiant Mus, in quo sui et .pmnemque adimant lia.., . GaIςm LMUasiis ita hae v sta sunt di vota apud Tibullum .

ti cistare Mi i fatiis cautes obnoxia laentis, is, ..... Mi 2 'U..u , Naufraguq - - - tuerunt nonhulli viui de Amoris natum dicerent..Ariorem esse visio quid, quod ἐν' via inscio quapros eret, θ' item nescio goo inflammaryt. Proclicus, teste Stobaeo, cupiatralem geminatam, aieMy. νm rem esse ι amo rem veris gelvip tum misilam fiat. Plautus Amorem. primam apud homines camificinam fuisse commentum asstrauit.: Vnde cum Eunuchus

quidam cum Regis B bylonis pellice deprehensust esset quid de εutru- . .cho faciendum t praesentem Apolirium Philosophum Rex interroga ret, sima nis, inquit ut vivat φ Admirante Rem , suiscit , omnesv.

CAP.

63쪽

remediasint contra peraesum nimium Amorem. V Aria equidem sunt, aliqua hic surgerimus. Primum est, a re per- t.

versa cogitationem avertere , ne boni species, quae in illa apparet, sensibus imprimatur.

Seeundum , vitandum est otium seu desidia ,& honestissimis pulcherrimisque rebus mens occupanda. Theophrastus apud Stobaeum, quid amor esset,interrogatus, Anima, inquit, otiosae Uectus. Et Diogenes, apud Laertium . Amorem otiosorum negotium appellat, quod otio deditos poti simum hic assectus occupet. Ovid. lib. i . Remea.

Ergo χbi 'risius eris nostra medicabilis aristis, Fac monitis fugias otia prima meis. Haec 'ut annes faciunt, haec, γt fecere tuentur.

H. inunt jucundi causa cibusique mali, Otia si totus periere cupidinis arcus, Contemptaes jacent e fine iace faces.

Idem. In acuo pectore regnat amor.

rertium est, ut amans mala omnia, quae circa tem amatam occurrere possunt, diligenter examinet, ponderetque. Nihil enim non multis defectibus obnoxium est Ita vero fiet, ut deterritus malis animus alienetur. i

Recto Naso monet: .l . .

sttile sit id quod amau, celeri circumlita mente Et tua laesuro substrahe costa jugo.

Credendum quod Euripides in Medea dieit: Mortalium amores quam magnum malum i ;Quartum est. id sibi per Gadere, omninὁ nihil amandum esse, nisi quod summa cum dignitate honestateque conjurictum est. Quippῆ turpissimum est,aut turpiter amare aut rei personaeue indignae amore suum coniecrare. Quintum est. luxui modum ponere, &Gicatioribus cibis, conviviis s' que frequentioribus non assuescere. Vnde Seneca in Octavia:

Vis magna mentis, blandus, atque animi calor, Amor est ι juventa gignitur luxu, stio tritur inter tita fortunae bonia . quem si fouere aut alere desii ZM , cadit, Breuique dires perdit extinctus has

sextum est, principiis obstare. Extinguendus enim in prima scintilla hic ignis est. Suggerit hoe remedium ovidi lib. I. Remed. licet, o modici tangunt praecordia motus,

Si piget, in primo limine Me pedem. Opprime dum noua sintsubiti mala si iura morsi,

Et tuus incipiens ire resItat equus. Nam mora dat dii res. dcc. Idem. Flamma recens paria sparsa resedit aqua.. Prodest etiam nullam rei aut personae amatae imaginem apud se vel eiram in rimo retinere. Vnde idem semper Poeta lib. a.

L 3 Si potes,

64쪽

cula.

euia.

INSTITUTIONUM

Si potes, ceras remoti quid imasne muta Carperisὶ hoc terit Laodameia modo. . .

Amplius verδ eodem monente Poeta

Scripta crve relegas , blandae se 'vata pueri, Constantes.animos scripta relecta mo ent. Immane renaedium 'relio Imperatori suggestum pro uxore Faustina

suit. quae cum vilissimi gladiatoris amore incensa atque amens Sc lansuens esset . in ea tamae flammae extingui liter, quam ejusdem gladiatoris sanguine, quem potavit, non potuerunt. Crates autem tria amore labora tibus remedia proponebat; famem in primis i h c si non prode et . tempus , illo uti si non liceret, laqueum. Extremum hoc addo, violentissimam hanc sne .violentia perturbati nem esse. Invadit enim suavi ter, sirUsu et cm4elitem mel offert, ut selle satiet. Aliena pulchritudo non nostrum est, sed alienum bonum , lilium breve , unius diei rosa ι citius marcescit . quam forescit. Et quid aliud est, quam corporis unius color Mirari in ea qui aliquid cupit, tritu rae industriam & peritam ejus manum miretur. Hane mutemnere tamen gloriosius est, quam possidere. Nullum initiore sarinus gut Alexandri aut Scipionis gloriam tam alte provexit . quam oblatarum, quonti muli rum contemptus, quarum quanquam esset excellentinama sorma, tum multo laudabilior est Heroum istoriam , quod de mihil delibare voluerint , gloria. An amatoribus , ut vulgo fertuν, longum ο Ut tempur. Dici sint, suae res sunt graves in Amore ς Morie.

Et ille apud Virgilium :

Si mihi nou haec lux toto si longior abnno.

Quipppd ut Sapiens ait Proverb. I . Spes quae dissertur a stat animam, Ita quidem furiosis illis amatoribus morae omnes sunt lonsae: ac qui fide speque nituntur, nihil in mora ponunt. Fides amorem certum iacit, spra iucundum. Patriarchae Iacob septem illi anni, quibus pro speciosissima Rachele servivit. Muci visi sunt dies.

Additamentum. FRanciscus Petrarcha lib. v. de Re- madeputari. Multos praeterea curauit pu- mediK utriusque tartunae dialogo 60. dor, quod maxime generosis animis acci- accommodatiora ad hunc aflectum G die, dum ob Saur infunia irrisoque, dandum remedia ita proponit. Haec sunt, duaeque se disito signati, vulgique fabu- inquit, quae de multis elem probaueriin, lam fieri dolenti dum sub oculos redit rei loci mutatio , quae, ut corporia sic animo foeditas, fructu vacua, plena dedecore , aegrotanti, salubris interdum est; miratio plena periculis, s 3 duoribus ac periit omnium fiagaque diligens, quibus amati tentiae causis. Ad exinmum proderit e vultus in memoriain retraharis ; occupλ- cusitionibus ac falsis opinionibus rejectistio quoque traductioque animi ad alias nou sinduere , nihil hic naturam , nihil curas noua qdi sollicitudines, quibus fatum, nihil stellas agere, nihil denique morbi veteris vestigia seleamur; cogi ii ' ' iii βψlam animi levitatem atque liberum vehemens,&assidua, quam turpe, quam judicium. Est eoim in agrotantis arbitrio, triste, quam miserum, postremd quam ut sanus fiat, mox ut bona fide velle coe- breue, quam labile, 'uapa Isit omni- petitae Nindae conti*udinis nexus des no , quod difficultatibus tantis appetitur; ee uperit; laboriosum παὶ, sed vo- quam facile, quantoque melius vel imple- lenti possibile. Hasterus Patriarch . Hucri aliter alijsque viis es contemni penitis sinunt praecepta tempetantus , is quibua

65쪽

M O R A L I V M Lib. II. Tit. III.

d odium, .m eius causa i ' Mi in concupiscentis appetinis perturbatio ex objecta D simila

mali seu praesentis, scia simari specie proveniens. Mil. Odii causa malum est illud . quod, ut sibi contrarium aerepugnans.homo appreliendii. Commovetur enim ac turba tur appetitus, ubi primum ejus speetes animum sebit. Et haec quidem propinqua est causa. Remota vero est amor, qui id essicit . ut rem aliquam tanquam nobis contrariam , apprehendamus. ippe ita contingit, ut quis rem aliquam aut personam prim Anet ι deinde ex amore fit, ut odio, quicquid illi contrarium est, prosequatur. Id vero etiam CCrtum. Maximum nonnunquam amorem excidio nasci. Cum enim id iniquum ae falsum deprehenditur . propter quod exorta animorum crat asenatio, clarius amici bonitas eliacescit, di major emergit amor. Additame lium.

CALIGxa exercit.3Iς. odium, MN A ait, esse appetitum removendi m aliquam. Negat autem ess radicatam iram, quia viri probi improbo sine ita oderunt. Cum Scaligeis Olentiunt, qui odium dicunt esse aristinctum, quo homo aliquid auersitur, & a se tepellere studet propter mali in eo ap

parentis improbationem. D. Tl iaa. q. I9. an. I. constituit naturam odii indis

sonantia Tradam appetitus, ad id, quod apprehenditur ut disconveniens siue ad

malum.

Cause odii sunt illae. quae causis amoris sunt contrariae. Nam sicut bonum & pulchrum allicit appetitum & amorem inge nerat, ita malum& turpe auocat & figat appetitum. Dissimilitudo frequens est dii causa, nam essest, ut Deila in animum indueamus aliquid esse malum. Id patet in dissimilitudine religionis, motum, Ac aliquando nationum. Nonnunquam ita occulta est odii causa, ut ipse , qui odit, eam exponere non possit. Ita assectus erat

Martialis, clim seipsit,

Nis amo te Sabidi, nα posum dis re n uoctuintum swm scere, non amara. certe prima odii causa est rei militia, δ: eiusdem distonuenientia appetitui exhiabita. Nam quod naturae conueniens non

est, & a quo ipsi abhorret, id pro malo reputari hic dedet.

strid de 0dissentiunt Scriptores. ID veris diligenti Seriptorum Lectori obscurum esse ncm potest. Multi

vix ab ira distinguunt, quasi vetus sis ira ex pharibus musis collecta di, disti turno tempore perseveratis. Cuius proiniue essestris iidem sere sunt, P . qui IM.potissimum chm vehemens in corum. Pessimum veto est odium illud , quod est oeculium. Hinc Seneca, Peio sunt tecta odia, quam aperta, di a cisti amat, qui odium Mendit. Timon Atheniensis hom inum. odio ductus hominum commercio sibi ipse interdicebat. Mabulon Vero ἀώι ιιι odio mulierum in Alitudinem migravit, Derque avia montium, cane, quo exemia. uno convictore utebatur,seras ins hari solitus, revocari domum nunquam Potuit. Mysqn Strymonis filius. mdem, quo Timon. hominusn odio serebatur . α ςum insolitudine Iesus esset, ridebat. Quorum & aliorum ejusmois minum patrum Mandam in eon tura complexioneque

66쪽

Primcausa.

O Dium, apud Augustinum lib. Defiianitionum, dicitur vetus ira ex pluribus causis collecta, diuturno tempore perseverans. Alii eodem sensu definiunt esse iram inueteratam dc continuatam. Alij iterum elye affectum ex ira ortum refugientem objectum ingratum cum offen-

Additamentum. v guntur, vi ad maiores glongiores proficiant inimicitias. Si quid enim boni dieatur de inimico, non creditur ; si quid autem mali, hoc solum creditur&consi matur. Ita ille. Quod si ex odio timor oriatur, se adsit potes as, saepe in Qui-tiam vertitur, ut in Caligula & Nerone,

fione longa. Magnum vero discrimen est . aliisque ignauis Principibus, oui cium mile metuerent, immania odii mi argu menta ediderunt. Porro odium alluc est naturale, quod oritur ex quadam antiparithia seu contrarietate naturie, qua sit, ut aliqua sese invicem minime serant S com patiantur, ut in hominibus, brutis de plantis etiam apparet. Aliud brutale, quod potius quidam furor, & rabies est, quam essectus, cernituique in iis, qui non contenti inimicos suos interemisse, cidaueribus insultant, de eorum cambuι aut sanagine sese satiant. Aliud melancholicum, quod oritur ex copiosa bile, qua qui agitantur abhorrent ab Honestis vitae ob mctamentis, fugiuntque lucem , & hominum consortium, amantΘσsolitudinem quales ij fuerunt, quorum hie exempla metuntur. Aliud humanum,quod in nominum animis nascitur ex cansa supra s-

legata a & de hoc nobis hic est sermo.

III.

ter odium &iram. Nam trima concitat iniuria, quam patimur; odium veto etiam ex publico . vel alieno malo nascitur, quemadmoduω odimus seditiosos, etsi nobis nullam inferant iniuriam. Deinde ira in personam unam, aut paucas sertur, odium aliquando in aliquod genus hominum. Et quia ira furor breuis est, tempore minuitur; non item odium, quod

tempore crescit& augetur.

Quod attinet ad odii assectus, ij saepe

tetri iant 8c virulenti, quales sunt irae, ut contemptus, subsitu alio, maledicentia, excandescentia, terique effectibus amotis contrarii. Sanctus Chrysost. lib. a. de compunct. cordis, Ubi, inquit, amicitia remanet, nihil facile ereditur, nihil facile recipitur, quod dissidium operara posist: si vetb inimicitiae occupauerint an mos, omnia, quae fiunt, quae dicuntur, quae audiuntur, ita accipiuntur & intelliis

Osi flat quod Heroas odium plerumque comitetur.

Vjus odii triplex est causa. Ac prima Heroum est natura indoles,que. Cum enim vehementissimi eorum sint affectus, quos cohibere reprimereque non possunt, aliorum in se odium exeitant. Sub. limia semper ipsi spectant. & subjicere sibi alios contendunt, dumque ambitione quadam seruntur , pensi pietatem vix habent. Hine Iulius Caesar. ille vero Fleroico ingenio Imperator, hunc Euripidis versum frequenter usurpabat:

. Si γiolandum jus est, regnandi gratia Violandum est, aliis in rebus pietatem colas.

Altera est, quod insignibus praediti virtutibus sint, quam ob eausam eos invidia sequitur . quae sine odio non est. Crescentis enim dignitatis fortunae. que eomes semper est invidia. Et ea prava improborum est natura, ut, quos propto virtutem amare non volunt, oderint. Virtutem enim & vera animi bona , tamquam suae improbitati nequitiaeque contraria, non serunt. Tertia est praesumptio quaedam, qua dum se aliorum expositos odio vident, ad utramque fortunam exhibere sese paratos student, quasistitis

sit insidia1subire semeι, quam semper cavere, ut ide ille Caesar respondebat.

Additamentum.

Non immeriid seneca dixit in Theia

baide: Simia ista Min 7 omditor possit Deus

Odia, atque riam .

Et Horatius lib.,ode et

incolumem odimus, Suburam ex oculis Daerimus hiatri. Euitare ergo Heroes odium aliorum non

possunt , Duiligod by COO le

67쪽

17 sessunt, quod eoru in virtute eminentiam tunas suas animis non aequant, quia himu petit. Accedit vero quod , homines qui- mim virtutem & alia bona oderunt. Seddam proni sint ad inuidum de ium,dum Ηeroes curare hoc odium non debent, aliorum fortunae splendorem vident. vn- de dicere Recte ficiendo neminem ti- de Liv. lib. s. Nulla ingenia tam prora meo, ut in prouerbio est. ad inuidiam Iunt, quam eorum, qui

Flari sand ui seipsu quis odio habeatMon potest. Cum enim nihil aliud

amare sit, quam bcoim alicui velle, nemoque sibi velle malum possit, utique qui se non amet, nemo est, atque idcirco prosequi odio seipstim non potest. i l l, 'ti De veritate cum omnium idem' sit consensus: iste etiam illam, sal tem in genere, nemo sane potest, Potest tamen aliquis rei alicujus verita tem odisse quandove nimirum bono, quod amatur, contraria esse

videtur. I dditamentum.

MEnander, seipsum , inquit, nullus veritas, nempὸ gemanae a Deo genitae, &pitetur esse malum. Et Periander; humanis mentibus Mut viil inmae, ita etia ipsum, ait, ne negligas. Ita nemo se integris iucundissimae. Pythagoras, vir odisse potest, aut malum sibi velle. Id ni-, feri Eliapus lib. I a. variar. hist. dicebat, mirum insitum est unicuique a natura. haec duo diuinitus hominibus data esse Charitatis primus gradus est seiptum longe pulcherrima, veritatem amplecti, mare. Hic vero non intelligo rituauthiis beneficηs opera dare;&addebat, utrum- metit δ ab omnibus reprehensam. que cum Deorum immortalium operibus Idem de vreitate judicium ponimus.' comparari' osse. Nemo igitur hanc etiam Nam, ut ait Ludoviciis uiues lib. a. de odit, nis euut, ut ait Cicero , Anima, Nullae duae res inter se eam Verisia adium parit. amicae & concordes stat, quam virtus & . -

Remedia adverseus ossium. V memens hae quoque perturbatio. Vno eius, quem odimus, aspe

ctu laedimur una cogitatione commovemur. Cum m nobis exurgit, nec vigilates pacem nabemus,nec dormientes quiescimus. Quod alicui alteri malum optam Mum odimus,illud ipsi patimur,& dum, quem odisse volumus, animo nostro objicimus, eo iniuntur in nobis dentes, oculi inflammantur, animus ardeti Quod ergo remedium p Certe nihil majori odio habendum est . quam ipsum odium. Seneca in Oedipo: - Odia qui nimium timet Regnare nepit. Igitur contra aliorum odium , cogitandum est. odium popularis gratiae fimis esse. Odit enim populus quem diligere deberet& sicut sine discretione amat, ita sine causa odit. Ad injuriam promptus, ad ossicium segnis. Ad odium in nobis impediendum non amare consultum est,nec raro utile est mni novisse. Vt autem reprimamus, hoe est remedium. Duae rerum inrimium , ut diei solet. sent ansae, per unam graviores apparent, leniores per alteram , per illam quod in iis eu malum lintimus, per hanc quod bonum in. Per alteram itaque ansam rem unamquamque apprehendamus, di quod in ea bonu est, amemus ι quod malum est, ne videre velimus. hil tulit.qui bona omnia interpretatur. Quid odisse ci homines tua in iis in natura: res humanas .ia propter te sint omnes, negotia λ consilio utere Ris assii. Reines

68쪽

lio aere , nulla odii erit causa. Si quis Dderit te, niseratione tua. non tuo odio est Agnus. Optimum contra odium remedium est, ne agere,ueu qui odit benevolentia devi iremicat musci'aisque,Rect aciendo alibi , timeo. Imbulcisci contra osorem frui se cupit rectὸ agat Omnia vinere. Haec' est vera tra quillitas nillil solumini nil eum aliis in se admittere, se ipsum

vel pudeat,Vel poeniteat .Lycurgus cum a quodam erat uno oculo orbatus. summa animi alacritate b evolentiaque inistruxit,& civem tandem hon

stissimum modestissimumque riadidit.

A dirimentum O via iniuria plerumque odii est tam odit malu quem patitur maluin, sint.ddo

in Ps.3o. Quantumcumque Aijciatur in remedium est adversus odi ,sotadripeAbna aliqua seges pharima odii, tamen . re quanto es noceat .c tum illi qui cavendum este, ne odium illud, si rationis alterum odit, quod notat idem Augusti- lineam praetergrediatur, fiat arcus des nusserm. t sue verbis D iiij. Senecasus in nos ipsos exeres ligittam,quod sit,'' 3. de Ira cadi. H. moner ad compesce

cum per odium rectum, qui alterum odit dum odium obitritendam esse cupidita- quia malu iudicat, malus etiam ipse est ci- tem, & quod magno nostro malo odii tui. Inimici homines,inquit, qualescunq; sausa fuit, idem velle. Plurapeti possint fuerint, non sunt odio habendi, n*c eμ effectibus Ddii.

E s I D E R I v. M est eoocupiscentis appetitus ad bonum aIia quod, quod amatur. prosequensim commotio. Vel est boni futuri cupiditas. Bonum enim . ut aliquo modo praesens est, amatur, ut absens est, desideratur. Aliud autem desiderium naturale est. aliud non naturale. Naturale est,quod rate ct in bonum naturae utile tendit, ut desiderium alimenti. Non naturale est.

- t- quod ad bmum est a ratione dependens. ut honorum vel divitiarum destia i derium. Prius illud finitum tab solet .& quibusdam terminis continetur.

Neque enim' verbi gratia cibum, nisi ad certam mensuram expellanus. nimirum donec famem sustuletit. Hoe veris posterius serd est infinitum. Nam cum ratione definiendum esset in apprehendendis non naturalibus bonis ipsa ratio ad certam mensuram non est definita .ulteriusque amando cu- qiendoque semper progreditur. Solus Deus tam immensus infinitusque iit, rationem ac desiderium complet nec ulterius progresi, qui illum amat , ac desiderat , potest. Te ria , inquit Seneca. ybuta Junt: ae ex falla opinione nastentia . uri desinant , non babent ' Nulluae enim termin- ' falso eH via eunti aliquid extremums, erris ius emensus est. Igitur naturalia illa justa sunt & legitima , quaeque 'in brutis reperiuntur, & secum dum quae nemo omnino est pauper. Alia quae ex nostra opini e nastu tur, vanasint & superstua. Inanes tantum sunt eupiditates ι quas cum be-ctiae ignorent, solus homo nullam in iis regulam servat, nullam metam ha bet. His pluribus quam mare undis & fluctibus. agitatur , in his inconstans est Sc mutabilis ridiculus aliquando & detestabilis, mentis incertae, pendemtis consilii semper pauperMunquam contentus. Verbo dicam , adjutum lcuaIuratur. Addi. Definitu siderii.

69쪽

M o R A L I V Mi Lib. II. Th. III.

Additam tum.

cumque ex eo quod persuasi sunt , concupiunt. Multa enim &perspicete & possidere concupisciant,cum audietini,& pelasuasi. sint. Porro desiderii divisio instituitam multiplex potest, quam cupiditatis .iive litudinis, ut notat D. Aug. lib. 1 . dc Civit. c. I s. . Est liuido, i inx, ulciscen- .HILO lib. I9. DecaIogum

docet desiderium elle amorem' boni absentis, & exporrecti - Dem appetitivae facultatis in

bonum,quod abest, sive qu a futurum est, sive quia jam abiit. Ejus verba sunt haec. iomnes perturbationes animi graves silotconcitantes eum & dimoventes ab inge- di quae ira dicitur; est libido habendi pe-nio suavitateque pristina, sed nulla aeque eumam, quae avaritia; est libido quomO cet , ac concupiscentia. Quamobrem documque vincendi, quὰ pervicacia; est aliae videntur exterius invitis Ac insciis obia libido gloriandi, quae jactantia nuncu- repere, haec verb sola in nobis oriri, & patur. Sunt multae variaeque libidines , quidem volentibus. Et paulo pbs . quarum nonnullae habent etiam vocabulaties aliquis de absςntc bono cogit m ha- propria, qu sim non habent. Esse au-bere id cupit in longum anti importu tem non naturalia desideria infinita prae-git, extendens eum, ut possit rem adis tex Senecam ostendit Simplicius ad capamatam attingere, ranquam in orbiculari

machina semper sequendo nunquam ansaquendo,quod spectamus in cursoribus,

quando praecurrentem tardior.pervicaciter insequitur. Ita ille. Distinguiuir desiderium ab amore, quod desiderium feratur in allecutionem simul & bonum, ammor velo feratur in bonum nec dicat oris dinem ad ejus assecutionem & conjunctionem cum illo procurandam. Aristoteles I. Rhet. cap. I I.Cupiditatum, inquit, aliae quidem rationis expertes sint, aliae vero cum ratione. Uoco

rationis expertes , quas non ex eo.

quod existiment aIiquid , suseipiunt. Et sunt tales quaecunque dicuntur esse a n

tura , ut quae propter corpus insunt, ut alimentis litis re famevi, & in unaquaqu specie alimenti eupiditas, δc quae cernuntur in iis, quae gultatu percipiuntur, & invenereis, & omninb in iis, quae pertinent ad tactum, & in odoratu suavitatis, Se inauditu &visu. Cum ratione vetro, q9 63. Enchirid. Epicteti. Si quis mensuram, inquit, necessitatis transierit ejusque terminum , jam sinς termino vagabitur aliud aliis adjiciendo , donec ad extremas delitias, ut in vanitatem praeceps feratur.

Per haec enim fit quoddam qu si divortii a regula, & quae id sequitur inexplebilis

egetas,&ejus comes, assiietatio. Nam si em paravimui, volumus habere viginti; si haee, quadraginta, de sisIeinceps. Nee ullus finis est prolabendi in vastum illud atque immensum pelagra ius tiabilis cupiditatis. Constat enim. in singulis iis, quae ad.usum corporis adhibemur, possessionem, quae Iimites excedit, recidere in infinitum. Consonant ulla ex Paneg. Constantini filii Constant. Nulli, ut res

est, muneribus fortunae explentur, quo rum cupiditatestatio non terminat. Atqι

ita eos felicitas ingrata subterfluit, ut semper pleni spei, vacui commodorum, praesentabus careant, dum fiuina prospe

INprimis rei asiectatae immoderata eupiditas tristitiam quandato & la

chryaris excitat. Hine tot illae apud Poetas querulae lamentationes Penelopes ob absentis Ulissis desiderium. Secundo. haec perturbatio. dum i . non expietur, hominem aliquando extinguit. Vnde nimio desiderio con- biii. .. citata Sappho, cum absentis Phaonis ferre ulterius desiderium non posset, H

ex praerupto scopulo praecipitem se misit: illud unum poma lans, ut Cup duleis pennis sustinstretur. Notus illei apud Terentium est Senex , qui praei P .silii desideri seipsum punit in agro nimium sese exercendo, quasi labore.

& aerumna lenire desiderium posset. Praeterea facit hic affectus, ut desiderii. M.; ιν rata pluris aestimentur . cum semel sunt deperdita. Quippd cariora ea hin νδε perdiaminibus videntur . quae cum bonauint. desererunt.' Ηine suavissimum tum ta. Videtur vinum , eum exhausta jam sunt poeula. Nam ejus ingenii plerique εxempta. sunt homine ut turi, pila bona sua vitelligant eum illa amiserunt. Vivum ti caecum

70쪽

& caecum Homerum omnes negligebant, ubi obiit, complures de ejus origine civitates cli certarunt. Bene proinde Horatius rvirtutem incolumen odimus Sublatam ex oculis quinrimus invidi. Exemplo Apellis id quoque constat, cujus tabulae cum ab aliquibus non tanti fierent, etsi essent excellentissimae, cum Veneris imagitium absbluto. tantum vultu ac pectore imperfectam reliquisici, nec ulli perficere artifices possent, omnes Apellis manus, quae Deam inchoatam adsciverent. desideraverunt. Esse tamen hune assctum gaudio minorem testes siti tillae duae apud Plinium matres, quae cum ut mortuos apud Cannas filios flevissent . ubi subito comparuerunt, in eorum amplexu gaudio extinguente

expiraverunt. Additamentum.

A Dilendum quod desiderium, etsi

rei sit bonae, vexet desiderantem. Ob hane caiisam scribit Seneca benesis eium diu delider tum propter dilationem plurin um grariae amittere. unde lib. a. de Benef. cap. ali nihil aeque amarum esse , quam diu pendere. AEquiore item quosdam animo ferre, praecidi spem suam, quam trahi. Eadem vexatio desiderantis

industriam aeuit, qui filiae in promptu sunt, fastidit, aut frigide vel non deside. rat, in vetita autem saepe exardescit, &impatienter seri obstaculum. Quod obvia vilia sint, nee acri desiderio expetantur. docet Petron. in Satyrico suo his verbis: rite Ut quod licet, O simus lanissi stria, diligit. ubi hos versisse jungite Ales Phasiacis petita C litis

Atque Afra volucres placetustam, Quas ure sum fauisti m albus anser. ι Es pictis anas enisata pennis Plebe nn sapis. ritimis ab oris Attractus Sca as. aquearata

Si quid Masretio dedit, probatur. Nullus jam gravis est; castina viruit

Qucquid Paritur, optimum videtur. Et alibi: Nolo quod evis, flatim tenere, Nec υι ria cara placet parata. εAusonius. Otiatas oerito illecebras. Et Tra c. Illuita amamur, excissit lincquid ιicet

Ovidius

Qinvia semat in cvismumus, ipsa furem Cura vocat, patri,quod finis Der,amat. Multa de varietate desidemoriam Iuvenalis Satyra decima. Et de siti rabida cupiditatis. Seneca lib. a. de Benef. cap. 27. Nunquam, inquit, imprubae spei, quod

datur, satis est. Eo majora cupimus, Pa maiora venerunt; multoque concitatior est avaritia, in magnarum opum congestu collocata

derare

quod Miaberi non

potest.

Mirium. Rest cereptum

siesnam sint desiderii vehementum remedia. TRia potissimum sunt. Primum id quod assequi non possium us non

desiderare. Vanum enim est, id velle ac concupiscere, quod haberin potest. Secundum ubi innascitur haec in animo cupiditas, statim est eompescenda. Dissicile quippὰ est eam extinMere, ubi voluntatem inflammavit. Tertium est finem meditari ac respicere. Alia remedia e dem paend sunt, quae vehementioris amoris. Citenim illud Cassiodori natandum est. In qualitate de erit, potest mens honesta cognosci. intenim turpia desiderat, honestus esse non potest, qui honesta, turpis non est. Illud etiam Divi Augustini, Mala voluntare unusquisque miser emitur, sed miserior, tarim desierium mala voluntatis impletur. .Additamentum. Nullum melius, quam statim deside- que felicitatem a seipso obtinere. Underium mpuvare. Nam compressione beneca epist. a19. Quantumcumque est,

inutilium desideriorum potest unusquis- satis erit , si quicquid deerit, idά nobis

SEARCH

MENU NAVIGATION