장음표시 사용
221쪽
qui Deuteronomium inscriptus est, inuenit. Eum cum Iosias recitari iussisset, eaq; uerba legis audiret, quae Dei religionis contemptoribus mala, calamit
test promittuti ipse lacerata,discissa prς dolore ac gemitu ueste , t patres ac maiores preteceptis Dei non paruissent, ob eamque causam tum ira diuina ex e
rum liberis Poenas expeteret, mist qui Holdam prophetidem de uoluntate Dei consulerent. Holda diuino numine termota,res odit, Deum quod ab ipso populus deiecisset, eoq; deserto deos alios colui set, ea mala omnia, quς in libro illo continerentur, in locum illum eiusque incolas redundatura. Quod autem ad Iosiam regem attineret, qui uerba libri audiuisset,atque discissa ueste fleuisseti psumque ueritus esset,non uisurum esse mala illa Gae cum regi renuntiata essent, ipse qui Distum illud suum Deo probari intelligeret,c5uocatis in Dei templum uniuersis,totius libri legem recitauit, stansq; in tribun ti,foedus fecit sancteque promisit te Dei praeceptis inmnibus esse obtemperaturum, neque discessiim ab iis omnibus,quet in libro scripta essent.Nec ille unus hoc fecit,sed eos etiam qui acierant,omnes iureiurado adegit,eadem se esse facturos. Eodem anno diem festum Paschae tanta hominum & frequentia&r ligione celebrandum curauit , quartodecimo me sis primi die,cum sacerdotes ac leuitas longa orati ne ad ea,quae ex Mosis atq; Salomonis instituto praestare deberet, hortatus esset, ac de suo triginta agnorum lioedorum reliquique pecoris millia, atque boum
222쪽
boum tria millia praebuisset,quanta ad eum die nublius memoria sussiet. Triginta unum annos cum tenuisset imperium,hoc modo interfectus est. Pharao Nechao rex Aegypti infestum exercitum , quem magnum comparauerat,in regem Assyriorum eduxerat ex Dei uoluntate . Iosias qui hoc ignoraret, ei obuiam cum exercitu suo prodiit, siue ut regi Asiyriorum auxilium ferret,sive quod uereretur, ne in sie imperiumque suum infestus ueniret. Clim Pharao eum uenisse comperisset,misit qui eum moneret, ut
abiret,' non dii illo,sed cu Assyrio Dei iussu pugnaturus estet. Iosias qui eius uerbis non haberet fidem, O perseueraret in proposito, sagitta uulneratus est, ex quo uulnere paulo pbst interiit.
Rdinem conseruans eoru, quia D
uideorti, Iudae regia potestate praefuerui, ne quid peteturbate dicerem, nonnullorum uitam intermisi, qui Ordine temporis priores sunt: qualis est Tobias, qui unus omnibus exeplo ad uitam priuatam cum uxore & liberis ex uirtute degenda esse&potest & debet. Is ex tribu &ciuitate Nephth, lim,quae in sit periore Galil ea sita est,cu caeteris Isra litis captus,captiuitate ea, quae Salmanasar rege Assyriorum, sexto EZechiae regis Iudae anno, Osee autem
223쪽
im etiam tum esset,nihil tamen puerile gessit.Ieroboam iam tum,& in omni uita scelus detestatus est Cum enim ille Dei prouidentia decem tribu um,Roboam Salomonis regis filio rege, creatus rex esset,ueritusque ne si populus Hierosolyma in temptu Dei
colendi causa,eiusdem instituto,c5 ueniret, ab se ad Roboam deficeret: vitulos duos aureos conflandos curauerat,quorum alterum in Bethel, altem in Dan collocauit. Eb cu omnes statis diebus siue metu coa isti,sue procliuitate peccandi,conuenirent: Tobias quem tum aetate antecedebant, consuetudine ill rum declinata, Hierosolyma in templum ueniebat, omniaq; quae lege sancita erant,Deo osserebat. Co roborata aetate, Annam uxorem tribus suae accepit,
ex qua filium cum fusi episset ei nome suum imp suit. Dicam quomodo primum in Deum, deinde in filium atque familiam,tum in propinquos, postre-mb in tribules se gesserit.Quo in Samaria & Galil a
ante captiuitatem metu, studio & amore in Deum fuerat,eundem etia retinuit in captiuitate . Cu enim
in urbe Ninive habitaret,omnesque sacris se escis iataminarent, ipse qui ueram Dei religionem approbasset,ab eis se abstinuit. Filiu ab ineunte aetate Deutimere ac uereri docuit,& ab omni uitio abhorrere. Quae fuerit illa eius institutio, ex eis bene uiuendi praeceptis, quς filio tradidit,tum cum auditas preces
suas de mortis ad uetu existimans,eu ad se accersivit, intelligere possumus. Monuit enim eum , Ut pero mne uite tempus Deu memoria coleret sempiterna, daretque
224쪽
Agtatqire operam. ne unquam culpae ullius consensu assinis esset Deique praecepta praetermitteret. M tri in omni uita honore haberet,praesertim cum m minisse eum oporteret,quae & quanta ipsius causa in aluo cum esset, pertulisset.De suo daret egetibus, neque os suum a paupere averteret: quod ita fieret, ut nec Deus ab iplo auerteretur. Daret autem egetibus pro facultatibus:si multas opes haberet,multa si pamua & exigua res esset domi, exigua ex animo largiretur ac libenter. Sic enim eum praemium bonum ac praeclarum sibi in diem necemlatis reseruaturu esse:
quod eleemosyna ab omni peccato & a morte liberet,neque passura sit animam ad tenebras peruenire: hominesque qui ipsum colant, fiduciae magnae plonos Deo oblatura sit. Sibi ab omni stupro caueret,
neque praeter uxorem suam cum aliena concuberet. Arrogantiam neque in animo, neq; in uerbo ac semmone dominari sineret: quippe cu ab ea initiu sumpsisset omnis interitus. Mercedem eius qui ipsi opem rassiuas locasset, no retineret omnino. Sod sibi ab alio fieri nollet, id alij nunquam faceret.Ederet pana&alia ad uictum necessaria, cum esurientibus&egentibus uestibusq; suis nudos tegeret: consiliu semper a sapiente peteret. Deum sem per laudaret, rogaretque eundem , ut uias suas dirigeret: atque in eo ipsius consilia manerent. Eadem pene eide in morte,
in praeceptis reliquit. Atque in filium fuit eiusmodi In propinquos autem quem se praes iterit,ex uno f isto licebit ex istimare. In urbe Medorum, cu i nome
225쪽
Rages fuit,Gabeto propinquo in duris rebus decem
talenta argenti chirographo accepto,dederat, cu i men uix mediocres opes nactus esset. Hoc cum motiens sua opinione,filio indicasset, tradito chirographo filius id se libenter facturu m esse dixit,si quis es
set,quo duce in uia uteretur.Pater praeceperat ut ce
tum fidelemque uirum quaereret itineris ducem aut comitem,cui merces dissolueretur: cum egressus Tobias filius, eius rei causa,Raphaelem angelum, ad lascentis iter conficere instituentis habitu & figura inuenit,qui ei uiam , quς eo ferret,scire se dixit. R dit hoc patri nuntiatum: pater adolescentem inta mitti iubet: introductus genus suum exponit, se illi saluum & incolume ducturum & reducturum pollicetur. Paratis omnibus ad uiam necessariis proficiscuntur, cum Tobias pater ei omnia in itinere Dei benignitate prospere euenire, eiusque angelum itineris comitem dari optasset.Simul atq; prosecti sunt, Anna mater Tobiae, sue filij iam delyderio tener tur,sive quod uereretur, ne quid ei mali in uia accideret , cum lachry mis apud uirum conqueri coepit, quod bacillum seneistutis utriusque abstulisset: utinam pecunia illa nunquam fuisset, qua facilius caruissent,quam filio, cuius aspectum tanti faceret, ut interim tenuis uictus communis in diuitiis num raretur.Eam uir Tobias consolari coepit,certa spe reditus quem polliceretur. Illi cum in uiam se dedissent,de Raphaelis consilio ad Raguelem Tobiae propinquum uiuerterut.Ibi Tobia relicto, ipse accepto
226쪽
chirographo cum quatuor Raguelis seruis camelis que duobus in urbem Rages profectus est. Accepta pecunia,qu ar illum eo attulerat, Gabelum ad Tobia in Raguelis domu, in qua eum esse dixerat, summa
uoluntate duxit.Eum cum uidit, cum lachrymis sculatus est, multisque uerbis patris eius uirtutem Oleemosynasque laudauit.Solenne matrimonij,quod ibi Tobias cum Sarra Raguelis filia cotraxit, de quo paulo post dicam, reditum eos differre coegit. Ita nparentum quos filij unici atque eiusmodi des deriutenerei,dolor non statim renouati, sed augeri etiam coepit. Anna mater, miseram se ac uim dicere, quod eum qui senectutis ipsorum bacillum esset,solatium uitae,sipes posteritatis, misissent,neque debuissent, cuin eo iesi omnia ponerent. Fam uir tacere iubebat, quod saluus & incolumis rediturus esset: quam in spem se adduci dicebat fide eius uiri, qui se ei comitem itineris praebuisset. At illa cum nulla ex parte Qiij desyderium ferre posset,quotidie circunspiciebat& circuncursibat iis uiis omnibus,quibus redeundi spes uidebatur,ut procul, si fieri posset, uenientem uideret . In eo ossicio cum esset, tandem aliquando ex montis cacumine illo uiso atque cognito, reditum eius uiro nuntiauit: quod etiam canis quem ille duxerat,praecurrens confirmauit. Pater etsi tum, ut mox
dicam, caecus erat, tamen sibi imperare non potuit, quin puero manu data, obuiam filio curreret . Eum cum amplexatus esset, obortis utrique prae gaudio
lachrymis,osculatus est, actisque Deo gratiis cons
227쪽
deriint. Restat ut de eius in tribules humanitate aemisericordia disseram. Cum in Deum ita animatus esset,ut dixi, illius benignitate a Salmanasar rege t tam gratiam iniit,ut per eum ipsi quocunque uellet proficisci & quicquid uellet,facere liceret.Hac potestate non ad quςstum,aut flagitia abusus est,sed eam ad tribulium salutem conserebat . Itaque eis monita& consilia salutis dabat.Mortuo Salmanas , Sennacherib eius filius imperio accepto,filios Israelis timuisos haberet: ipse ad cognatos & tribules omnes Ddiens eos consuabatur, eisque pro facultatibus suis subueniebat, esurientes alebat, nudis uestes dabat, mortuos atque eos qui intersecti erat,sepeliebat. D nique cum Senacherib accepta clade ob su a in Deumaledicta,de qua in uita Ezechiae diximus, fuga in regnum salute quςsita, iracundia aut furore potius incitatus multos filios Israelis interficeret, hic eoru corpora mandabat sepulturae. Quod eius tam sanctum factum adeo ille acerbe tulit, ut ob ea causam
eum interficere uellet . Tobias autem quoniam ui tutis suae causa& nomine multis charus erat, facile
illius furorem delitescendo declinauit. Quanta haec illius uirtus fuisse existimari debet, quam odio etiaregis proposito,coluiti sennacherib qui uiuus tantae uirtutis ossiciu morte sela retardare potuisset, momtuus interfectusque quadragesimoquinto die pbsta pueris, pristinum ei restituit. Itaque cum prandiu die festo Domini dare uolens tribulibus ac propinquis suis, misisset filium, qui illos inuitaret, atq; ille
228쪽
reuersus mortuu in uia iacere nutiasset: ipse surgensa mesa ieiunus, cum domu suam cadauer portauit, cum sol occidisset,sepeliret. Cum illud domi occubias set,lum denique cum lachrymis comedit. Vicini ac propinqui eum accusabant,& obiurgabant,qubdidelia perficeret, cuius causa iam interfici iussus es set,uixque mortem effugisset : at ipse metum Dei &officium eoru obiurgationibus anteponebat. Qua uerb & studiose & crebro, & diu officiu illud sequeretur,hinc perspici licet,quod aliquando ita desessiis fuit hoc munere sepeliendi, ut domum rediens, ad parietem se iactans obdormisceret.Quo quidem tepore eius singularis eximisq; patientiae posteris documentum Deus dare uoluit. Nam clim post: tam egregia sanctaque facinora in dormientis oculos c lidis stercoribus ex nido hirundinis decidetibus,caecus effectus esset, non tamen aut in Deum murmuravit,aut uicinorum atque propinquorum, ubi spes eius esset eleemosynarum atque sepulturarum qu rentium, contumeliis &irrisionibus a metu Dei a duci potuit: sed & hunc retinuit, gratias ei agens, &illos monuit, ne ita loquerentur, propterea quod sanctorum filij essent omnes, uitamque hanc esse solana non putaret,sed eam expectarent, quam Deus iis daturus esset, qui nunquam a sua in ipsum fide alien ri abducique potuissent. Qua sua oratione declar uit, bonos non huius uitae , sed futurae praesidiorum commodorumque spe adductos, uirtutem colere oportere. Nec uero cxteros solos habuit ossicioru suo-
229쪽
rum superiorum ob caecitatis incommodum sata res, sed etiam domesticos. Anna enim eius uxor calestrino opere quotidie ea, quae ad uictum communem pertinebant,pararet,& aliquando hoedum prae ter mercedem acceptum domum intulisset, atque ipse eius balantis uoce exaudita,ueritus, ne furtivus
esset, reddi si ita esset domino iussisset, quὁd ipsis
ex furto quicqua edere no liceret,aut cotingere: illa irata ei resp5dit,perspicue constare,inanes spes ipsius esse,eleemosynAque eiusdem iam perspici ac uideri, aliisque uerbis uirtutis ossicia, ut probra ei obiicio. bat.Ipse qui grauius & acerbius haec mulieris, quam
exterorum probra columeliasque ferret, caecitate
que sibi merito pro & suis & maioru peccatis a Deo datam recordaretur: his auditis ingemuit, coepitque Deum cum lachrymis precari.Deum iustum esse dicebat,eiusque iusta iudicia omnia,& uias eius misericordiam ac ueritatem: rogabatque eum,ut sui me . minisset, neque ultionem suppliciumque de peccatis suis sumeret, neque scelera sua aut parentum recordaretur.Hoc praeterea addebat, quod ipse & m,iores populi Israelitici praeceptis eius non paruissent,
idcirco omnes direptione nom, captiuitate com' porum, probrisq; omnium nationu & morte mu Letari. Sed tamen petere se ab eo, cuius magna iud
cia essent, qubd praeceptis ipsius non obedi uissent,ut in se pro uoluntate ipsius se gereret, iuberetque spiritum suum in pace recipi, quod mori mallet, quam ita uiuere. Auditas suas preces a Deo putabat. Itaque
230쪽
tum filio ea bene uiuendi praecepta, quae paulo ante commemoraui, tradidit. Sed Deus aliter atque sp rabat,preces eius audiuit.Nam & aspectum ei pristinum restituit, & filio uxorem optimam & lectissimam dedit:quibus duobus non solii dolor aspectus, quem amiserat, depulsus est,sed gaudium etiam maximum pro dolore ac moerore successit. Haec duo coiuncte, quoniam coli rent, exponam. Ac primum de caecitatis curatione dicam. Raphaele Dei angelo, ut paulo ante dixi,comite,ac duce itineris ob argentum a Gabeto accipiendum,Tobias filius usus est. Inuia cum ad Tigrim fluuium primum diuerserium accepissent, Tobi 'ue in eo pedes abluerct, piscis ingens ad eum accessit, quem cum primu animaduertisset, timore perterritus clamare coeperat, Raphaelique dicere, se ab eo in uadi: cum Raphael illu,
ut eum manu per branchiam arreptum ad terra extraheresimonuit extractum exossaret,atque eius cor,
fel & iecur sibi ad medicinam reseruaret. Cum Tobias eum rogaret,ut quibus morbis illa mederentur, indicaret: tum quidem respondit uniuerse,si fel oculis ex albugine laborantibus adhiberet, re, ut curarentur.Cum autem accepto argeto cuius causa profecti erant,reuerterentur, de patris caecitate nomin
tim & aperte loquutus est,eumque monuit, ut cum illum ueneratus & osculatus esset, felle illo eius oculos liniret:Sic enim sore, ut & statim aperiretur oculi,& pater illius aspectu gauderet.Quod quidem res ipsa declarauit. Perfusis enim unctisque felle patris