장음표시 사용
221쪽
ad L. Singularia. T. Si cert. per. Igy
de nouat. videlicet, ut id expresse in stipulatione agatur.
In sexta parte,opponit Accu. de exemplo priamo ad exemplum secundum l. nostrae. Et soluit. α sequuntur istam solutionem DD. Quare nuhil addendum In septima&vltima parte, Accurs dat not bilem limitationem adtext. in I. si pro mutua. C. eod. dicens decisionem illius I.prodere, qu do res sit praesens, & parata solii tioni. Hanc Iimitat. sequuntur Bart.& DDI communiter.Sed hanc communem opinionem ego supra non admisi, & multo minus hic admitto. Nam si isto casu debebat pecunia solutioni parata esse, ce te debebat este parata ex parte illius, qui post bat mutuum; qu bd si apud eum parata erat,quid opus erat eum petere pecuniam 3 & scres aestimatas accipere3 sed notabitis istam limitatione communem,possetis etiam eiusmodi co tractus per istam reprobare. Et ita explicatam habetis hanc l. Bar. circa hanc, ponit quasda theoricas &practicas, quas ego omisi, quia Bartol. repetij eistam s. unde longum fuisset recensere. Circa vItimam tamen practicam,mouet Barta quaestionem, quam, quia ad ista, quae iam dixtimus, pertinet, breuiter expediemus. Audi uiastis, quod ad hoc, ut pecuniam, quam tibi ex alia causa debeo, debeam tibi ex causa mutui,requiritur, quod pecuniast parata Iolutioni. Quaerit nunc Barto. quomodo a probabitur, pecuniam solutioni fuisse paratam 3 Et respondet, probari illud posse ex qualitate person rum, per t. si vero.g. Qui pro rei. supr. Qui satisd.cog.& l. Eum qui. g. Melior. insis. de in diem addict. Haec Bart.doctrina ' communiter per DD. nostros
222쪽
nostros probatur, eam tamen vos duobus modis Iimitate.Primo enim non solum personae quali- .ias, sed rei etiam quantitas considerari debet. . ita videtur velle SaL in l. si ex pretio. C. eodem. Deinde etiam considerari debet qualitas ipsius rei. E. G. Deposui apud te centum aureos, hisc itu non poteris uti: Committeres enim furtum. Venis ad me, & rogas, ut istos centum aureos te uti permittam. Certe hoc casu si ego permisero, ut utereris ista pecunia, & mihi tenereris ex matuo, facile probatur, pecuniam fuisse solutioni paratam,etsi tu non sis opulentus, quia non pra i., sumeris istam consumpsisse; quia delictum t no
praesumitur. l. Meritb. infri Pro sec.& ita vult Paul de Castr. hic in fine.
i I. Cum Tilmfamilia , odesumpta s 2 Disieptare,qui fit. 23 Casu legis. Rationes dubitandi. I Sine actione nemo experitur. ' ό Rationes decidendi. Iuthenti Habita C. ne I propatre,quare udis memoriter si ire deberem. t Solutis rationum dubitandi. y Fauor studiorum non . tenditur ad actas caus fas. ro Scaevola duo Iurissonsili Mutius ct Hidius. . . 1 viaticum qui sit. 1a Studiosi an censeantur habitare, Gistudioruraseia ita commorantur.
223쪽
ad L. Cum filiussa. F. Si cert. pet. , Extraordinarium iudicium , an sit oscium Iud i. actio prasipponit obligationem: sed oscium ii
, , dicis non. is Vtilis rei vendic. an competat dissumit. pro viatDco quod mutuo dedit, pec unia confiumpta. Is Filios . regularite, nulla directa quaeritur actio.
iis, HAEC i habet alnoenam materiam ad vos pertinentem .Est autem l desumpta ex li. ri.disput.Vlp.scripsit enim Vlp.aliquot libros, ut Politia. testatur, disputationum, quos alij libros quaestionum, alij libros disceptationum appellant, sed in effectu ijdem fuerunt ii bri: Quod enim quaeritur, disputatur, quod dis putatur, disceptatur, aetania entschaidet Dissceptare esti enim dijudicare. Vnde diiceptatio 3 in l. Nesennius supr.de neg. gest.vocatur dijudicatio , & Cic. in 3. de li.Iudice vocat dijudicatorem iuris & disceptatorem. Imp. tamen in Diuo C.de quaest.vocat. libros istos Vlp. libros dispu
Casus i. nostrae t talis est. filiussam . prosectu- Irus aliquo, studiorum gratia, cum accepisset a patre Pecuniam, qua uteretur ad sustentandos sumptus itineris,&ad alios usus necessarios in studio, istam pecuniam seu viaticum istud dedit alicui mutuo,quaeritur,an possit viaticum istud suum conditiione repetere l. quid obstat, inquies,quo minus possit Certe multa r obstant, ita ut m erito hanc quεstionem vip. libris disputationum inseruerit.
224쪽
. Principio videbatur isto casu nullum contrais hi mutuum: Na mutuum est ubi de meo aliquid tuum fiat: Sed cum filiussam . non habeat dominium viatici, non potest istud in altu transferri. Quod autem dominium istius non habeat, apparet, quia pater dedit istud, ut eo ad usus sis dijs suis necessarios uteretur,non ut mutuo daret, vel aliter expenderet: Vnde cum obeatam sam dederit,non potuit aliter alienare, perl.siis cui .s.fin .vers. cum verb. in D.de solui. deinde dato, qudd potuerit contrahere mutuum, aut quod ex ista alienatione nata sit actio, ista tamenon quaereretur filio, sed patri l.placet. inst. de
Cum autem isti filio non sit quaesita actio,vtLs que experiri non potest: sine acti ut enim nemo experitur. l. si pupilli. in fine. supr. deneg. gest. Item dato,qubd filio sit quaesita actio, tameadhuc videtur; qu bd non possit eam proponere, nisi cum consensu patris. l. fin. g. Necessitate. C. de bon. quae lib. I is non obstantibus Vlp.decidit contrarium, & utitur authoritate Scaevolae. 6 Rationesi decidendi habetis in J.si longius. s.fin .supri delud. Concurrunt autem in hoc casu primo fauor studior uin,de quo in auth. Habi- ta. C. Ne fit propat. Quam istudiosi memoria ter scire deberent: cum, ut officij sui admonerentur, tum Vt priuilegia sua noscerent. Deinde fotior loci, quia Romam, & sic ad publicum gy mnasium prosectus erat, de quo in l. sed &reprobari. g. fin. in D.de excustui. Tertio fauor viatiaci, qui ostenditur ex d.l. si longius: Nam ibi I.C. utitur diminutivo, scilicet viaticulo, propter
3 Non obitant rationest dubitandi. Non pri-
225쪽
ad L. Cum Filiusta. 6. Si cert.pet. 191
.M. Nam qua uis non ulli DD.admittant, non potuisse hoc casu cotrahere mutuu ipsum filium f. sed latum potuisse reuorare, si adhuc extitisset ista pecunia,Tamen Bal. Aret.& Socy. hic videntur velle, qudd imo potuerit mutuo dare: quias liusfani. videtur habete liberam administra onem in huius ni odi viatico.Vnde potuit donisenium istius trafferre, per gi. in verb. specialiter, in l. Quam Tuberonis. .j.ver. Alia. in fide pecul. Quod aut habuerit liberam administrationem. DD. praedicti nullo iure probant:Sed id probari potest ex Consequetia tex. nostri. Et faci t,quodnot. hic Alb. qu bd filius habere videtur sibi coticessum a patre ius agendi, & per hoc rei ond tur ad secundam rationem dubitandi. Non obstat 3. quod filius non possit agere, nisi cum consensu patris. Nam dicitur, ludd hoc fallit in casu nostro: Interea enim dum filius scriberet patri, forsitan esuriret, aut debitor iste se subduceret,& sic pateretur Iustus. Porro scire debetis, istum t fauorem, qui in- stroductus est causa studiorum, ut diximus, non extendi ad causas alias,nisi sint legitimae,&iustet causet absentiae.Item fauor loci,de quo diximus, etiam non competit, nisi istis locis, in quib.sune publica Gymnasia: Nam licet in aliis locis etiam Ioleant nonnunquam legi profundiores scietis, tamen hic fauor commorantibus non copetit: Eorum enim doctrina adulterina dicitur, ut dicit lex in procem. I. Constit. g. Haec autem.
Praeterea dii Vlp. hic utitur aut horitate i s N Iouolse,credo intelligi Scaevolam Serbidium: fuit enim Mutius quoq; Scaeuolia, qui tamen multo fuit antiquior 5erbidio. Extant autem duae tam
tum II.quae sunt huius Mut ij Scaeuolae, videlicet
226쪽
infide acq.rer. dom. Popa ponius multa ex ipsius
libris transcripsi, uti hinc inde reperietis. Serbis Scaevola suit prsceptorVlpiani, item Papiniani, aliorum,unde ipsi plerunq; eum citant, Sca ola noster &c. Extant au te multae li. huius Scevolae,&pleraeque sunt Graece scriptae, & inueniaetis raro legem Graecam,quq non ut,aut Scaeu Le,aut Modestini. Gl. i.Transeo adgl. I. In qua Accur. exponit,
ii quid i si viaticum λ Et dicit esse itineris dispendium .Quare vocet dispendium,non video, debuit dicere sumptus itineris. Dns Alciat.dicit viaticari esse viaticum consumere; Sed mihi videtur,viaticum accipere, & quod Bud. dicit, Circa hanc gl. DD.n' stri notant, Quod dum 1. ' quis in studio est,cesetur esse in via,per t.Miae. s. Pamphilae. in h.de fundo instr. Quod facit ad statutum. Nam pone hic esse statuta, 't qui huc veniant habitatum, debeant frui talibus coni modis,scilicet, uti pascuis,sylvis,Item debeant ferre talia onera. An si quis studioru gratia huc veniat censeatur hic habitare, Et sic subiici ei uimodi statutis 3 Et per praedicta dicitur,quhd n Dus Alc. solus reclamat, & dicit, quod studiosi quoad commoda censeantur ibi habitare, quti studiorum gratia proficiscuntur,non aut quo ad onera. quod simile est ei, st dicit a Iibi Eras de Canonicis regularib. qui si quado dantur priuia Iegia Monachis,volunt esse Monachi:Si vero imponuntur Collectae, au t eiusmodi onera, tunc volunt esse Canonici.Mihi videtur ista quaestio plerunq;,quod ad studiosos pertinet, per prius legia dirimi. Quod aut ad caeteros incolas atti-
227쪽
inet, plerunq; resoluitur per pacta; Alias credo euin,qui fert commodum,serre etiam debere o nus, iuxta Vulg. Gl.fin. Ut expediamus hanc gl.3. ex ea erunt notanda. r. Extraordinarium Iudicium iligni fi iacare officium Iudicis, & ubi ext. ordine aliquid dicitur concedi, intelligi de officio iudicis. Ita senserimi post hanc gl.DD. allegantes Il. c5co dantes. Sed duo potissimum argumenta pro ipsoru opinione videntur facere. Nam tex. l. si cui in fide cod.&dem .ingi .allegatus,no plus ibat, cuam noster hic. Primo igitur videtur l. j. g. Cuniseri rus. sup.de his,qui deiec. ibi,sed extraordine officio Iudicis corrigendum. secundo facit tit De Var.& extraord .cog. Vbi extraordinari u Iudicium dicitur officium iudicis. Haec interpretatio ubiq; sit,& est magni momenti,an detur ctio,an verb competat officium Iudicis. Actio enim' praesupponit obligatione: om-rium autem iudicis nullam praesupponit. l. Qui per collusione. g. fi .in fide act. empl. Bart. & DD. in l.j.su p. de iuris d. o m. Iud. Mihi senipes visum fuit in casu nostro, extraordinarium Iudicium DD. male interpretari officium Iudicis,eum significet extraordinaria actionem ι Pro quo facie rexi. in l. si longius.sup .deiud.qui ingl .alleg tur. Deinde pro hac dotex .ini. Actio.supr. de λ g. gest. Vbi I. C. extraordinarium Iudicium, vocat actionem utilem. Item do tex. ln l. fin. T. de interrog.aci. ubi actio in factum, quae estutialis, dicitur extra ordinem dari. Secundo notandum est ex glosqubdin casu nostro, quando filiusta. dediti viaticum muturi datur utilis Certi condictio, & sic colligitur, quod fuit contractum mutuunt.
228쪽
sum pra pecunia lias si adhuc' extat,poterit caven icatione repetere,
Quitur. I. probatur per d.l.Si longius, bifilluc Zm. agit Depositi re adhuc extante,sed tum & mutuum aequiparatur. 3. facit,quod n hi Ral Aret &So .qubd filiusfam. in casun viatici, potuit ergb mutuo dare,per tex .int 3. g. s vers In mutui datione.su p. Eod. Non obstantii contrariae,quia Ioquuntur,quando non datur repetitio,sed tunc non videtur haberetum.ut obiiciat quamuis liberam habeae administrationem. D c. adhuc obijciebat, si liberam habuit administrationem, Ergo non utilis, sed Directa & Ordinaria dabitur actio. Verum hoc arguuntum non valet quia etiamsi pater pe mittat liberam administrationem filiolatamen patri actio acquiritur,per t.2.6. n. lupi .eod. Tertio notandum est, quodliolam nulIa directa actio quaeritur sed patri. Hoc prob. per II. in gl .allegatas.I. filiusfam. & LIn factum.1nis. de Act.Sc oblig.Arguendo a Dciali Bart in K. l. Filiussam .dicit se non possem-
merantiirin dictis duabus liLquaerantur filio non autem aliae Iac& Alfconantur dare rati nem,quare id ita fiat in Comodato & deposito. Et dicut istud esse,quia per istas actiones reperitur nuda rei detentio.Sed contra hanc rationem
229쪽
Iacstatim objcitde Jocatione, Lmi Respondes Alc. sed dato,quod responsio. sius procedat, tamen adhuc poterit opponi sepignore,&alijs,' Vnde male Bart. dixisse videtur:Ego ranaen cre do posse nouam in hacce tradi sententiam, videlicet qubd l. Filiustam.&ὶ.In factunt,non I quantur de dir , sed utili actione, quam filius suo nomine intentare possit, quod patet, Quia in est. Fi bustam dicitur interc teras a tiaones ipsum filiumfam. intentare posse etiam Metionem depositi. Nunc vero in d.J si longius, debet amonς depositi vidi posse gere filium- familias, re sic per hanc l. d. l. Filiustam. Venit intelligenda. Item patet, quod in d. l. In f num,dicitur,filiusfamilias possea filones exel rcere in factum: Istae vero actiones sunt ut Ies,per g. sin. I. de intςrd. Et hici tellectus videtur ptiam fuisse '
230쪽
. ni tollendo. Et quemadmodum haeres scriptus in possessio
'nem mittatur. - s v M M A R I AE a Conminatio glosse. a IIareditas ditur etiam s Efectivati imo adita haereditatu. IIareditatis adeunda vetvi selennitatis Cretis. θ hareditatem cernere quid. ε Nuptia unde dican ur. Diss renua, inter adire boeditatem, O mitti is possessonem haereditatis.
1 Hares autequam mittatur in psessionem, vo let,ut haereditatem adeat.
y Uectus misionis iupossessionem, se cursat. ιο Titul.de edict. di. Adrian.tollen. de quo tractet. ει Misio, quasi ex hoc titi quid di erat E ea, quasi ex primo ct secundo decreto, remisiae. o Edicta duplicia, Principum, ct praetorum. num