Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

61쪽

Meteorologia ad medicinam et agriculturam applicata, aluctore OR REI Z, M. D. adiuncto de hygometro comparabili tractatu.

Medica tantum, quae in hoc opere continentur, excerpere lubet, iis, quae ad agriculturam pertinent, aliis relictis. Obseruationes meteorologicae, Parisiis, Atrebati, et in Insula urbe, Dun-qusrcae, Hagas Comitum et Traiecti ad Rhenum barometro, thermo metro, hygrometro, udome tro et anem Ometro institutae sunt. Tempestas in Belgio utplurimum admodum variabilis, frigida et humida est. Terra admodum fertilis est, soli pars sicca est et situm eleuatum habet, pars vero humida, stagnosa, admodum uda est. Morbi acuti inflammatorii, catarrhales, cum essiorescentiis incute coniuncti, in chronicis vero hydrops, caehe-xia, scorbutus, febres intermittentes frequentes

sunt, hique morbi peculiari soli qualitate in quibusdam regionibus augentur. Putridi morbi in Flandria Batauorum et Zeelandia, ob copiosa ibi putrida estiuuia, frequentissimi sunt. In urbibus stagnis, in Batauorum terris non admodum he-quentibus , vicinis putridi morbi longe stequentiores, quam in aliis, sunt. Phlegmaticum temperamentum urbium ineo piae sedentarii habent, iuuenibus tamen, VSquo ad XXV annum, sanguineum viplurimum temperamentum est. Temperamenta in Belgio facile mutantur i

62쪽

tantur; rarissimum tamen ubique melancholicum est.

Multum ad peculiares morbos generandos piscium, spirituum ardentium, infusi calidi herbas

Theae, Casseae, Tabaci, copiosus usus valet. Artifices rure habitantes omnes bene se habent, urbium vero incolae male, inprimis autem, qui mari degunt, piscatores, iique, qui lanam in fila ducunt. Pectoris et stomachi morbi in his, qui sedentariam

Vitam, corporis trunco antrorsum valde flexo, agunt, maxime frequentes sunt, inprimis autem

in seminis per totum diem sedentibus et ad anteriora flexum corporis situm seruantibus. p. 8 9. Altera operis parte de influxu temperaturaeneris in Belgio in oeconomiam animalem ogitur, Imusque essectus funest enarrantur, qui a notabili huius

temperaturae mutatione oriri solent P. Io 3. Mercurio in baro metro admodum descendente, Cl. Auctor mortes subitaneas, Cl. BOUCHRR autem, eodem atmosphaerae statu perdurante, apoplexias et mortes subitaneas copiosas obseruauit. Alio tempore mercurius in baxometro subito descendit, sanguineaeque stases in internis corporis partibus, lassitudo, stupor partium, capitis grauitas, Vertigo erebro obseruatae sunt. Aliis temporibus mercuriovalde descendente fluxiones, rheumatismi, epilopsiae accessus, pes horis oppressiones, apoplexia Paralyses, vertigo, capitis assectiones, grauitaS, stupor, sanguineae in cerebro stases, capitis morbi alii, mania, delirium phreniticum sebris experS, sepor praeternaturalis, motus vertiginosi, respirationis dissicultas, comatosae assessiones, asthmatici terribiles insultus, ut quidam suffocarentur, a

Cl. BOUcHaeno et Auctore nostro obseruata sunt. p. 116- Atmosphaera autem nimis ponderosa exsistent , asPhyxiae et assectus eomatosi, febres malignae talibus

63쪽

talibus affectibus comitatae, syncoptica symptom fa, subitae mortes, asphyxiae et hemiplegiae, magna subitanearum affectionum copia, in quibuS aegri post venaesellionem institutam in atoniam lethalem inciderunt, sanguinis profusiones ex utero, abortus, affectiones soporosae, apoplexiae pituitosae aegros subito iugulantes et senibus inprimis funestae, sanguinis ex utero profusiones in grauidis, sanguinis ex aliis locis profusiones, apoplexiae copiosissimae. lethiserae, in quibus venaes nio mortem attulit, graues asth mati corum et pectoris oppressione laborantium aflectiones, febres putridae malignae, hemiplegia, senum copiosae

mortes, epilepsiae, obseruata sunt. Calor in Belgio inflammatorios morbos fre-p. I 27. quenter excitat, qui tamen in ephebis solum stequentes sunt. In omnibus autem siccus calor sam

guinis ebullitionem, intensos capitis dolores, virium prostrationem et lassitudinem uniuersalem, pulsum inflammaturium, urinas subrubras, linguam albam, appetitus defectum, et febrium quotidi narum accessus quosdam produxit. Frigus fluxi nes in pei fore, catarrhos cum tussi, intestinorum dolorem cum adstricta aluo, subinde et renum inflammatione inducit. Ulcissitudines caloris frigorisque epidemicis morbis in Belgio raro ansam

dant.

Aere admodum calido siccoque exsistente, dyς P. 1 a

enteriae grassantur, nec non febreS ardenteS, exanthematig e, gangraenosae. Frigido aere simulque sicco fluxiones inflammatioriae in visceribus, inprimis in pectore grassantur, quae expet foratione aut critica tonsillarum suppuratione seliciter 'terminantur. Humidus aer febres intermittentes, album foeminarum fluorem, hydropem, cache iam, scorbuturn inducit, humidus vero simulque calidus

64쪽

dus aer morbos putridos, tusses idio pathicas, sebi es

tarinales et peripneumonicas essentiales, anginas malignas, gangraenosas, tussim conuulsiuam. Tali aere exsistente, epidemici catarrhi viplurimum grassantur. Humidus et frigidus aer rheumatismos acu-tOS , et sebres catarrhales rheumaticas inducit. si . Aeris autem dispositio mi asinatum generationi admodum fauens ea est, qua putredo substantiarum in terra acceleratur, in primis ea, quae tonitrua praecedit, ubi aer siccus, calidus et stagnans est. Talis autem aer quum in Belgio rarus sit, patet, morbos a miasmatibus oriundos in hac terra admodum frequentes non esse, nisi intasmata ob aeris naturalem humiditatem facilius communicentur, et ventorum ope in alia loca transserantur, quo in casu et sebres putridae verminosae, exanthemati-Caz malignae, gangraenosae, carbunculis stipatae, pestilentiales admodum frequentes et lethiserae sunt. Biliosae febres a vaporibus, quo S terra exhalat, produci videntur. Populares morbi in Belbgio raro valde communeS sunt. - Caetera ad oeconomiam pertinent. VIII.

Desense de trinoculation et relation des progres qu' elle a fati a Philadelphie en 1738.

i. e.

Insitionis variolarum defensio progressu uinque, quos Philadelphiae ab anno 17S8 habuit, expositio. Quod

65쪽

uod hi, qui rei publicae praesunt, variolarum

insitionem sua auctoritate nondum commendauerint, inde factum est, quod medici doctrina et meritis spectabiles insitioni variis argumentis admodum speciose excogitatis obfuerint. Politica, quae insitioni variolarum obiiciuntur, haec sunt: I) Post variolarum insitionem Londini plures variolosi mortui sunt, quam antea, a) hinc

sequitur, variolas eadem ratione magis mortiferas euasisse, qua earum insitio ulterius progressa est. Ante in oculationem variolarum Londini ex Ioo variololis So mortui sunt, hodie ex eodem numero mortuorum numerus Io 9 est. Hinc sequitur, inoculationem Variolarum hominibus generatim

exitiosam esse, si et indiuiduis quibusdam faueat. Insitionis variolarum mali successus inde potiΩsmum oriuntur, quod medici in hoc negotio labmis incauti sint, omnibus, sine discrimine, variolas inserant et in frigido regimine obseruando excedant. -- Variolae tantum inficiunt, dum maturansactae sunt ante hoc tempus nulla insectio locum habet, hinc et his, qui commercium Cum variolosis habuerunt, ante maturationem exanthema

tum variolae sine infausti euentus metu inseri possunt.

Naturalium variolarum, post artificiales vero superatas exsistentiam, Noster non negat, et ad rei probationem exemplum Ill 'ς comitis DE BOUFFLEURS Rdducit, quae, post superatas artificiales variolas, in naturales periculosas incidit. Rem ex veneni variolosi, quod summo causticum esse dicit, mutatione quadam explicat, qua efiicitur, ut Venenum non usque ad cutem perfecte penetrare possit. Si autem venenum variolosum, post artificiales variolas inlitas, perseite euolutum est, variolosaque OxRntbemata cum symptomatibus suetis in loco, cui variolau

66쪽

variolae insertae sunt, apparuere, tunc nullus ob notios variolosi morbi insultus metus est; si autem post insitionem variolarum nullus sub axilla dolor aegros invadit, et febricula cum parco capitis dolore ingruit, quae post 38 horarum spatium disparet, rebes is in cute copiosis exanthematibus humore limpido repletis, quae quarto aut quinto die disparent, nec ruborem nec erosionem post se relinquunt, tunc tale exanthema verosimiliter quidem pro vari0loso habendum est, verum num morbus vere variolosus fuerit, ob exanthematis cum aliis similitudinem dubitare licet. Taliter decurrens morbus semper indieat, venenum non satis profunde penetrasse, et corpus contra suturam infectionem perfecte immune redditum non e sse. P. 3S Inseruit Cl. vir aliquoties variolas filo varioloso veneno admodum putrido insecto. Oborta est febricula, et exanthema. sed variolosum spurium, iterumque instituta insitione, variolae artificiales verae erupere. Adducuntur et alia exempla probantia, Variolosum virus causis omnis generis debilitari

p0sse, symptomataque debilitatum inducere decumsu et sequelis a variolis vere artificialibus diffe

rentia.

Tempus, quo Philadelphiste variolae primum insertae sunt, annus i738 est. Postea insitio admodum inualuit, tandem in obliuionem incidit, ut nunc admodum langueat. Primum Philadelphiae variolae insertae sunt, postea Bostoni, qua in urbe ex 48 artificio variolosis unus periit, sed maxima

PMS eorum, quibuS variolae inoculatae sunt, e nigritarum natione fuit . Praeparatio ad morbum, quae mercurio, antimonio, Caet. instituitur, a Cl. Viro admodum laudatur, probaturque ex publicis diariis Americanis, mortes adeo praeparatorum lon'go parciores iis fuisse, qui nullam praoparationem

67쪽

sustinuerant. Mercurium dulcem Noster cum antimonio diaphoretico et sale polychreisso exhibet

nos puluerem alterantem P LUMMERI Optimo cum

successu dedimus . Multi, fama boni su ecesius moti, ex uniuersa America Indiaeque occidentalis insulis Philadelphiam se contulerunt, ut ibi variolarum insitionem paterentur, in iisque subinde et singularis praeparatio necessaria fuit. Ichthyophagi robusti ex septentrionalibus Americae terris mere rio sublimato corrosiuo ad prgeparationem indiguerunt. Georgiae, Carolinae et Virginiae humidam et stagnosam partem qui ineoluerunt, mercurium acido fixatum non tulerunt. Calcinatus siue alcaiisatus mercurius iis saepe maxillae inflammationem et saliuationem excitauit. Obsuit et mercurius neruorum morbis laborantibus, iisque, qui putrido morbo quodam degubuerant. Corpus satis praeparatum esse indicant muscu-p. 66. lorum mollities quaedam, pallidus oris color, et aeris ex pulmonibus exspirati putridus odor quidam a mercurio inductus. Aer, quem aegri durantibus variolis spirant, frigidus, subfrigidus sal

tim, corpus vero bene tectum et perspirabile esse debet: aegros febre eruptiua et crisi perdurante aeri frigido exponere, exitiosum est. Frigidum nimis regimen, quod in varioloso morbo hodie

ob malam quandam consuetudinem obseruatur, causa est, quod oris salutaris eumque excipiens manuum et pedum tumor et salutaris ista pituita ocopiosa per os excretio non tam frequentes sint, quam priscis temporibus. IX.

Trai te theorique fur les mala sies epidemi ques, dans tequel on examine C il est possibie de

68쪽

las prevenir et d'en arreter les progres potivrage qui a Cte Couronne en Novembre177a, par la faculte de Medecine a Paris, et auquet Dia a depuis ajOute quelques viles relatives a la pratique. Par Mr. LE BRUN

i. e.

Τractatio theoretica de morbis epidemicis; qua inquiritur, num cognosci possit, eos instare, simulque modi eos auertendi et progressus eorum praecidendi eXpenduntur. Distinguit Auctor morbos epidemicos in simpliceS, parum periculosos, malignos, saepius lethiseros, siue pessilentiales. Tertiam classem pestis ipsa efficit. Primae classi et conuulsiva tussis

adnumeratur, quam secundae adnumerassemus. Secundae classis morbi aut inflammatorii, aut pintridi sunt biliosi morbi epidemici huic classi adscribendi et pituitosi ab Ill. sARco Nκ obseruati penitus omissi sunt . P. I 7. In causis morborum epidemicorum inquirendis optimam methodum hanc Noster e sie putat, ut ad origines omnium, quae exsistunt, descendatur, eoque modo, in ipsis adeo elementis, corporum, quae in exsistentiam nostram influxum quendam habent, formatio et differentes proprietates inquirantur. Hinc sermone primum de substantiis aut corporibus physicis habito, elementa corporum, eorum principia, secundaria, mixta pertrauantur, substantiaeque, quoad partes eas constituenteS, quoad sensibiles earum qualitates, et quoad varias circumstantias in eas influxum habentes, in tres classes diuiduntur.

Quibus

69쪽

Quibus omnibus praemissis, problematis pri P. 42.

mam partem Noster pertractat, num nempe epi-demicos morbos praeuidere liceat. Quum omnium, quae in rerum natura geruntur, Causas perspicere non liceat, facile patet, partem morborum epidemicorum praeuideri non posse; sed quum et multarum causarum agendi modum certo sciamus, quosdam epidemico S morbos et certo praesagire licet: ut autem tales causae persecte cognoscantur, mineralium pars maxima regnumque vegetabile et

animale quoad partes constitutivas et agendi modum in corpus animale pertractantur. Pertractatur et ignis, calor, frigus, aer atmosphaericuS, quo ad qualitates suas sensibiles, aqua, loci, fermentationis gradus disterentes. Acutos morbos, a causa admodum irritante p. o oriundos, omnes principiis admodum activis in massam humorum introductis adscribi debere Noster adserit, alcatinis salibus, mineralibus exhalationibus, vinis mangoni satis, frumento corrupto; posse etiam epidemicos morbos praeuideri ab aeris singulari qualitate nascentes, aut dominante fructuum qualitate, locorum varia intemperid, Caet. Si omnia ea vitantur, quae epidemiCOS morbos producunt, aut hoc modo mutantur, Yt tali modo, quo epidemia produqitur, agere nequeant, epidemici morbi esticaciter auertuntur.

Praeciduntur autem epide mici morbi in ipso suo progressu partim obseruatione diligenti eorum,

quae ad auertendos eos adhibenda sunt, partim etiam diligenti morboque accommodata eorum Curatione. Sed in hac enarranda quantum obseruatione, experientia et ratiocinio a SYDENHΑΜ odistet Cl. Auctor, satis et hoc modo monstrat, ut lectoribus paene nausea moueatus. De variolosi

70쪽

Ut indoles illius exacte cognoscatur, ex Nostrimente themica illius analysis l instituenda est. In insitione variolarum variolosum virus eodem modo debilitatur, quo acidum debilitatur, aliis P, 17ῖ principiis mixtum. Noster in urbe quadam in prouincia sita variolosam epidemiam per tres integros annos obseruauit, in aegriSque, qu0S admodum copio S curauit, ne unus qui em mortuus est.

Haec omnem veram sanamque fidem superant. Prouinciam, urbem, methodum, quibus tam grandia gesta sunt, scire cupio . Emetica in variolis penitus damnantur. Pestis pro putridissimo morbo habetur, eiusque contagium a summa putredine partium animalium oritur, adeoque pestis intasma exoticum non est, Ted vero similiter exoriretur, si V. g.

humana cadauera omnia in urbe quadam terrae non mandarentur. Ad pestem praefocandam va ria commendantur, quae in obseruatorum libris melius omnia exposita sunt.

P I99 Operi appendicis loco ad dictorum illustrationem varia addita sunt. Placuit nobis tabula, qua morbi breuiter et satis bene exponuntur, qui aftjone substantiarum aut quoad principia sua constitutiva, aut quoad qualitates suas sensibiles, aut quoad

cireumffantilis quasdam externas earum agendi modum determinantes agentium in corpore humano oriri solent. Multa quidem nimis generaliter in hac tabula dicta sunt; conuenit tamen inprimis in rebus medici S non valde exercitatis, morbos praecipuos, qui ab hac vel illa causa produci s lent, in compendio quodam coram oculis habere. p. zδ6 Subinde in epidemicis morbis plurimum interest, ut aegrorum inter se commercium praepedia tur. Noster in monasterio quodam tussilia ferinam eum Ophthalmia sanare non potuit, dum aegrotRGin communi cubiculo decumberent. In omnibus

P ene