장음표시 사용
91쪽
ueo Elem. Jur. Lib. I. Tit. V. Per testa- β. 9ς. Testamento se taus manumittitur,mqntum quia servi sunt res f. 77. , α de rebus cuique legare permittit Lex XII. Tabularum L. I 2o. A. de C. S. Fit hoc vel dire-Ele , vel per modum fdeicommissi. Di recte ipse testator manumittit , vel ex D 4se, Stichus liber into , Vel tacite , Stichus heres , Tel tutor liberorum meorum esto. Dum
enim voluit servum suum heredem , Vel tutorem fieri , procul dubio & liberum fieri voluit f. a. I t. qui ex quib. causi.
man. l. pen. C. de necess. ferv. her. inst. f. I. Ins. qui tes. tui dar. p.f. l. 32. 9. a. f. de testam. tui. Per modum fidei commisti , quum testator vel heredi , Vel legatario iniungit, ut servum manumittat 9. 2. Inse. de reb. sing. per fideis. rel. Per vin- f. Ioo. Manumissio per vindiciam erat
di i m. actio legis s l. 69. 2. & hinc coram eo Magistratu , apud quem erat legis actio , sollemni ritu , & formula explicanda. 'Quia tamen simul erat actus jurisdictionis
voluntari e. f. 69. 2. non Opus erat , ut pro tribunali fieret , sed videbatur recte manumitti servus , etiam quando Praetor, aut Praeses in balneum , vel in theatrum ibat f. a. Instit. h. t. L. 7. A. de mauum.
. Vum in nFrum ageret. Pers. Sor. I. v.7s. colaphum a
e idem infligeret , di ita percussum e manu dimitteret , addita formula : Istivo hominem libertim es se volo . Quo facto lictor virgula, quae sinitia a Vindicio servo , ita manumisso, dicebatur , Liv.
b. 2. cap. s. L.2. β. 24. F. de O. I. caput servi percutiebat. Sidon. carm. II. ad Anthim. v. s s. Clau-
92쪽
De Liseri nix. I I . ror. Hi modi sollemnes sunt manu- Per episto Dissionis . Per epistolam facta manumissio e follemnitate fiebat I. 96. unde & absens hoc modo i numittebatur I. 23o.')I. 38. pr. d. de adquir. vel omitt. postes . Postea Iustinianus primus requirebat quinque
testium subscriptionem L. tin. I. I. C. delatis libera. toll. I. IO 2. Inter amicos manumittebat do- Inter ami-mmus, quando serVum , quinque conVO-cOS.
eatis testibus , liberum esse jubebat L. un. s. a. C. de lat. liberi. toll. g. Io3. Quumque indecorum olim Vide Per eonui retur , cum servis accumbere dominum vium Vid. Antiq. nostr. Rom. h. i. g. 8. & is per conυivium manumisisse censebatur, qui servum adhibuerat mensae . ' Cat. lib. I.
Instit. . tit. I. g. D. Eo nonnulli , sed parum accurate , reserunt verba Servatoris Luc. XII. 37.
f. Io4. Denique, uti olim servus , a do- Per nomi-mino adoptatus , liber fiebat , ita Justi- nationem ἀ- ninianus auctoritate Catonis, aliorumque Veterum statuerat, ut is servus, quem dominus actis intervenientibus situm Dum adpellaverat , liber esset , licet hoc ei ad ius filii accipiendum non sufficeret j. I 2. . t. de adopt. I. ros. Omnes ita manumissi e servis Olim uua fiebant liberi , e rebus personae . 76. libertis, . Et olim quidem ex instituto Servii Tullii L Dionys. Halic. lib. q. pag. I 26. J Una
erat omnium libertinorum conditio, quoniam Omnes non modo libertatem , sed civitatis Romanae jura consequebantur, Cic. pro Corn. Balbo cap. 24.
93쪽
3a Elem. Jur. Lib. I. Tit. V. Ex lege E- β. Io6. Posteaquam autem domini scele lia Sentia stissimos servos ob varias caussas manu-beri 'd.d mittere coeperant Dionys Halic. ibidem titii. p. 228. & civitas pessimorum hominum colluvie adfluere videbatur ', anno V. C. DccLv. Sex. Alio Cato, & C. Sentio Saturnino Coss. lege AElia Sentia cautum, ut servi sceleris, aut noxae caussa publice car-
si , vincti , torti , aut stigmate usti , ad serrum damnati , bestiisve obiecti , impetrata a dominis quocumque modo libertate , non melioris essent conditionis, ac, dedititii , Dio Cass. lib. 33. p. 336. Suet. t Aug. cap. 6 . Ulp. Fνagm. tit. I. f. I. Cai. . t. lib. r. iit. s. l. q. id est, ii populi, qui se , divina, humanaque omnia Romanis dediderant. Car. Sigon. de antiquo jure Ital. l. l. c. I. p. 47. Ex lege Iu- β. IO7. Postea Ob eamdem caussam anni a Norba-no U. C. Dcc LxxI. M. Iunio Silano , dcna quid '' Iunio Norbano Coss. lata lege Junia LRUM Mrbana sancitum , ut modis minus sol lemnibus f l. 96. g. io I. usque ad j. IOq.J manu .m, quosve lex Alia Sentia in libertare morari passa erat, non Civitatis, sed Latinorum coloniariorum jura consequerentur , Vlpian. Fragm. tit. I. I. IC. Car. D t. ibid. f. II. Add. Comm. nstri ad Leg. Jul. Pap. lib. II. cap. X. T i, libera j IO3- eo ergo tripartitus esse coepit tinorum ge- libertinorum status. Alii enim justam con-nera. sequebantur libertatem, &-fiebantitates
Romani f I. ro 3. 3 alii Latini Juniani .io . J alii Dedititii dicebantur f. ros. )g. r. in s. h. t. v Civlum Io 9. Cives gaudebant iuribus connu
94쪽
De L bertinis 3Ibii , contractuum , & testamenti factio- tatinorum, nis , aliisque , quae ad ius publicum , &vrivatum Rom. pertinebant. Latiuή par tibticipes quidem quodammodo erant iuris commerciorum s Ulpian. Fragm. tit. I9. q. sq. tit. 2C. f. 8. non autem testamenti fastionis , neque juris connubii , nisi hoc
speciatim concessum esset. Ulp. tis. II. f. I.
O tit. s. q. . Dedititii nullo horum 1urium gaudebant, ac ne spes quidem illis supererat , ad meliorem conditionem, iustamve libertatem adspirandi , Cai. instit.
. tio. A ustinianus primo id discri- Diserimen men sustulit j. ult. inse. h. t. l. v r. C. delat. inter libe lib. toll. L. tin. C. de dedit. lib. toli. de- tinos , im inde & ingenuitatem libertinis concessit, Rin & ius aureorum anulorum dedit, adeo libertinosque omne fere discrimen ingenuorum, &sublatum. libertinorum abolevit , salvo tamen jure
Patronatus Nov. 78. cap. I. . LII. Nimirum magna olim necessitu- Patroni Iido erat inter manumittentem , & liber bellis ruin
tum g. 93. Libertus illi debebat , quod z
persona esse coeperat, quum antea in Clas aenati' se rerum esset F. Io 3. Ex quo consequebatur , ut patronus illi veluti pater, ac proximus agnatus esset , cuius & nomen adsumere solebat. Lactant. Div. Inst. lib. q. c. 3. l. 94. f. de lee. p. l. 88. f. 6. β. de leg. r. l. II8. f. de enudit. θ' dem.:Uinn. ad prine. I t. de fucceg. liberi. & quae nos ibi notavimus p. 366. I. ii 2. Quum itaque manumissores si Iiira pxtro-bertis essent instar parentum L . .J con natus. sequens erat I. ut testamento directo mis. D 3 nu
95쪽
34 Elem. Iur. Lib. I. Tit. R. numissi patronum non haberent , indirecte libertatem ex fideicommisso consequuti , heredi vel legatario iura patronatus deberent . Vnde illi liberti ortini di un-- tur , quasi qui patronum in orco haberent, CuJac. lib. 3. Obs cap. 23. II. Ut liberti patronis deberent obsequium, & re verentiam l. 9. q. de obf. par. parr. praest. III. Vt illis obstricti essent ad praestandas operas officiales t. 9. f. r. A. de op. lib. non autem ad fabriles, nisi sponsione, vel iureiurando promissas l. q. pr. l. 3. l. 7. E. eod. IV. Ut patronus liberto , qui im-
proles objerat, ab intestato cederet pr. I t. de fucces . liberi. U. Ut linertus ssine liberis , testamento ei relinquere tene retur partem tertiam bonorum , si esset centenario malor, alioquin patrono dare tur tantae portionis bonorum possessio coΠ-tra tabulas g. 3. I t. de ore. lib. VI. Ut jura patronatus , quod ad operas officiales attinet , capitis deminutione quacum que , reliqua maxima , & media perimerentur 9. I. Instit. de a ais per arrogat. Vsux huius f. II 3. Ceterum haec omnia hodie sere doctrinae extra usum sunt . Manumittuntur homi- hodiemus . nes proprii , ubi ea servitus adhuc rece pia , sed per solam fere epistolam . Cessi ossent vero reliqui modi manumissionis ;cessat ius,aureorum annulorum , cessant . Iura patronatus. In universum fere adhuc obtinet in Germania , quod jam observaverat Tacit. de mor. German. cap. 26. Libeνti nimirum non multum supra fervos funt. Vid. Potgies de fatu condit. ferv. Germ. lib. . ut & Elementa nostra Jur. German. Lib. I. Titi a. TIT.
96쪽
Qui ct ex quibus caussis manumittere non posunt.
I. II . Uum Romani saepe servos Manumit- imprudenter manumitte-ren ilibE
hanc manumittendi licentiam quodammo' circum1eriis
do suisse circumscriptam , iam supra mO-pta. nuimus f. io S. Dio Casl. lib. 33. pag.
f. III. Eadem ergo lex AElia Sentia in- Duo eiuster alia, & bina haec capita ' complecte Rpi R huc batur , quorum altero cautum fuerat , Ae Pym ς' quis in fraudem creditorum manumitteret, pr. inse. h. t. altero , ne domino minori viginti annis manumittere liceret, nis certis servatis conditionibus β.4. . t. eod.
- Non enim his duobus capitibus' solis constabat lex Flia Sentia, ut nonnullis visum , veluti Cl. Voet. Elem. iur. h.t. F. I. s ed plura alia passim memorantur. Vid. Anxi M. nestr. , Roman. h.t. I. 3. seqq. Haec duo tantum ' recenset Iustinianus , quia ad hune titulum sola pertinent. Totam legem ordini, ac integritati suae restitutam reperies in editioneertia antiqv. nostr. Rom. h.t.
II 6. Priore ergo capite cautum, ut, Caput qui in fraudem creditorum manuviittit, ni- prius.
hil agat pr. in . h. t. l. I 6. f. a. f. qui, a quib. manumissi lib. Manumissio igitur ita facta eras nulla , & manumissi servi manebant , ' quia libertas semel data revocari non potuisset actione Paulliana , qua alioquin creditores in fraudem suam alienata revocant '' l. i. st . de his qui in
97쪽
ue 5 Elem. Iur. Lib. I. Tit. VI.
' Improprie ergo loquuntur veteres iureconsulti, ipsique Principes, dum libertates per legem filiam Sentiam dicunt rescindi I. s. qui ct a quib. manum.pretrahi L. 4s. β. 3. ρ. de jure fisci , immo
S revocari L. T. C. qui manum. non pus. Non a sim enim cum Fr. Brooeo ad. h. f. erroris Iusti
-- Actio enim Paulliana dabatur tantum adve sis possessorem rei alienatae fraudis conscium L. X. pr. L. 6. q. 8. ω L. q. F. quae in fraud. cred. Se Uus vero manumissus rem alienatam , id est servi- tutem , non possidebat . Libertas , quam servus Consequutus erat , a domino non fuerat alienata , nec servus semper erat fraudis conscius.
On id in a T. Fraus Vero A affectum vel consi- fraudem lium defraudandi involvit , & essetium , creditorum ut datis libertatibus desinat manumittens manumitte' solvendo esse β. 3. Inst. h. t. I. Io. β. glii a quia. manum. Non manu f λ 8. ES 'uo consequitur, I. ut igno- mittit in acendum sit et , qui dum amplius de fa fraudem , cultatibus suis , quam in iis est , sperat,' 'i se s servos manumittit d. I. R. inst. h. t. nisi Riiς libertas tantum fidei commissaria data sit,
ubi solus effectus sine fraudandi consilio suis cit L. 4. 3.19. Fn. d. 'de fideic. lib.
Nee qui j II Q. EX eodem sequitur, II. ut non servum ne sit nulla manumissio , si dominus , quices larium solvendo non est, servorum suorum unum
L . 'Cum libertate , vel sine ea heredem in
stiruit necessarium , dum ne alium heredem ex eo testamento habeat g. r. a. inst. h. t. Non enim fraudandi , sed ignominiam sibi mortuo imminentem amolien di animo id fecisse videtur.' f. I. in se. eod.' Perquam enim ignominiosa erat possessio bonorum a creditoribus impetrata , Cic. pro P. Quinct. cap. I . Herede vero necessario instituto, bona non defuncti, sed heredis n*mine veuiebant.
98쪽
s. I 2 o. Posteriore capite cautum suerat, Pinerius Ut minor Figinti annis non aliter manu-μςgi c put.
mitteret, quam I. vindicta, g. Ioo. II. ad consilium, quod Romae ex quinque seriatoribus , totidemque equitibus , i. e. Ex decemviris litibus judicandis , in provinciis ex .23. recuperatoribus civibus Roman. constabat. Ulp. rit. I. g. I 2. II. Ger.
Noodi. de juri . lib. I. cap.I2. III. ex justa caussa f. q. in se. h. t. qua semel proba ta libertas non retractabatur , lice; salsa adpareret q. 6. ins. h. t.
q. Ia I. Iusta vero caussa videbatur, si Iustae causia quis patrem, aut matrem , filium , filiam- st quibusve , aut fratres, sororesve naturales , aut ariti manu paedagogum , aut nutricem, aut educator mittebat. rem, aut alumnum, alumnamve , aut col- Iactaneum manumitteret, aut servum non minorem II. annis procuratoris habendi Caussa, ' aut ancillam matrimonii gratia, dum tamen intra sex menses uxor duce
Tetur, ni justa cavisa quales in I. 17. A. de Donis recensentur impediret , '' f. I. ins . hoc tit. L. 9. L. II. seq. II. de manum. vind. Procul dubio ad litem e quum ad id, ud quis alterius negotia extra judicium procuret , nec Iibertate , nec septendecim annorum aetate Opus sit De. L. 7. f. a. a. L. R. de insitor. act. Cl. Voet. Elem. itir. h.r. β. . '-- Nec tamen hae caussae omnes e lege AElia Sentia sunt . Saltim eo tempore nondum licebat rivi libertinam ducere , quod lex demum Papia Poppaea concessit anno V. CIDCCLx II. Dio Castι b. I . p. 83x. Senatusconsulto potius id ius adseribendum, teste Vlpiano L. I 3. F. de manum. vind.
g. Iaa. Uerum id posterius caput eate- Abrogationus sustulit Iusticlauus , ut cuivis post p. Π
99쪽
Caninia ei opposita. Eius legis s lietio .
Impletum II. annum manumittere liceret inter vivos , . ult. ins. h. t. per testamentum autem cuivis, qui ea aetate esset, ut posset testari Νου. II9. cap. 2.
Τ I T. VII. De Lege Fusa Caninia Tolienda.
Uum tam imprudenter Romani inter vivos manumitterent f. 1 oo. facile ad existimandum est, mesto liberaliores eos fuisse moribundos . Tunc sane saepe tota servitia libertato donabant tantum , ut liberalitatis laudem serrenr post mortem , & libertini isti pileati defunctorum patronorum lecticas ina 'no agmine prosequerentur. Dio nys. Hal. lib. a. pay. 228. f. I 24. Ne itaque dedecori Reipublicae es
sent impurissimi illi pilei , manumissio
num huiusmodi modum terminandum putabat Augustus. Suet. Aag. cap. go Idque factum lege F a Caninia, lata anno U. C. II Ly. Sex. Furio Camillo, & C. Caninio Gallo coss. vid Ant. Rom. h. t. f. I. f. I 23 Ea cautum erat, I. ut qui plures quam decem servos non haberet, plus parte dimidia ne manumitteret , qui ad XXX. ne plus tertia , qui ad C. ne plus quarta , qui ad I P non plus qudita , nec umquam testator plures quam C. libertate donaret, II. ut si quis iusto plures manumiserit , ii tantum, qui priores nominati , libertatem consequerentur , III. sinplures scr*ti , nemo nominatus , vel no mina
100쪽
mina διεφοuικω , seu in orbe tereti scri-Pta essent, ' nullus liberaretur . Vlpian.
Fragm. rit. I. f. 24. Pauli. sentent..recepi. lib.q. m. II. Cai. inst. lιb. I. tit. 2. f. I. Quid sit scribere , in circulo , in
orbe tereti εν κυκλp, luculenter , & erudite docet Em. Merili. Obs lib. 7. cap. O.
f. I 26. Uerum hanc quoque legem, utut Rei p. antea utilissimam , sustulit Iustinianus, interserens caussam parum idoneam, quod tantumdem licere debeat morientibus, quantum vivis. f. tin. ins. h.t.
I T. VIII. De His Qui fui, iet Alieni Iuris funν.
g. I 27. π Actenus de prima personarum LI divisione in Liberni & Se osc g. 78. Sequitur altera earumdem parti tio in eos , qui sunt fui vel alieni iuris, pr. inse. h. t. quae ad statum familiae pertinet 3.76. & omnino priore latius Paret, quia omnes quidem homines sui buris sunt liberi , omnes servi alieno suri subiecti : sed non omnes liberi homines sunt sui iuris, nec omnes alieno juri subjecti servi sunt. .
f. I 28. Sui iuris habentur , qui nec Go minicae , nec patriae potestati subjiunt. Alieno juri subiecti, qui alterutri subsunt. Illi vocantur patres , matresve familias, hi vel filia , filiaeve familias , vel fervi, an cissime l. q. ff. h. t. Hoc titulo de dominica , sequente de patria potesate agen