장음표시 사용
291쪽
δ DE S r c v N. N v p T 1 I s nes obtinendas. De dotalitio, siue donario, ut vocant, magis existimem adimi posse viduae, si impudice vivat. Idque tum ea ratione; quia sis species quaedam donationis propter nuptias a Francis primum reperta, licet & Gr ci posterioribus temporibus simile quidda habuerint, tr cολον appellant. Et quia nominatini tale dotalitium constituitur in casum , &te pus viduitatis, ut scilicet inde vidua sese alat;& plerum qiest tantum usi fructus praedii non ite dominium. Postremis no omittam admonere efendi posse viduam etiam intra annum luctus impudice viventem no priuari donationi b. propter nuptias aliisq; lucris a marito perceptis, nili etiam & partus accedatata. n. est.d. Aou de restit.
no de qua uis impudica, sed de ea, q peperit; Et
quide ut certum sit, eatra ex marito non conceptile. neq; odio solum matris, sed huius etiam foetus se motu esse ad eas poenas costituendas aperte significat Iustinianus cu in tota illa costituti otio, qua ut dixi, de hac sola specie nominati ni scripsit. Vnde ait , hoccasiu &c. tu in verbis illis: ubi hunc filiu παν-ν ααcέin m. appellat, omnium sceleratissimum. aitq; ex tali partu indubitatam & manifesti delicti probatione factam esse ideoq; eam sic puniendam esse; quae
certe non habent locum in ea, quae no peperit, imo nec pala peccat. Eod em qi pertinet S illa ratio in ea de Nouclla, cum ait; liberos in matrimonio susceptos ta admirabili matris partu iniuria affectos patris donationes reperere. EX quo etiam d. Npu. sic restringenda videtur, vino sit iis poenit locus, nisi extent legitimi liberi.
292쪽
nieda illa in priniis valuisse ratio mihi' videturi, quod timendum sit. ne tale mulier partum ex
Diarito se coccpime mentiri possit, ut i spe fieri solet, licer in specie illa Iustin.proposita mulier confessa fuerit, se non ex marito coccpisse, sed
obstat nostra: huic interpretationi ratio in fin. d. Nov. posita; ne meliori conditione impudicitia sit, quam castitas . nuptiae secundae. quia ea ratio adcommodari ad speciem & decisione eius debet,sicut& eadem prope ratio scripta in Ih M. C.de reuoc on.adcommodanda est ad donationes reuocandas,de quib. illic loquitur. ut infra exponemus. Quod autem Iustinianus pro manifesto& indubitato dicit ea quq undecimo mense parit,no parere ex marito ,id Cu- iacius intelligit si sub finem xi. mensis parian contra autem esse, si sub initium ; esIe. n. hunc partum iustum ex Adriani quodam decreto,q, refert Gellius lib. 3. Sed Itistinianus ordinarium naturae cursum secutus est. & id quod pi Iumq; accidere solet, ut legislatorum mos est. 1nam ad ea.&Lseq.D del*.qua de re, id est de
variis pariendi temporibus scripsere doctissimi viri, ut Speronius Lingua Italica,& nuper H ratius Augenius,& Alb. Gentilis ille ciuis, hic
C A P V T VIII. Defundis nuptii sine culpa contractis. H Actenus de ea, quae diruto matrimonio
293쪽
I DE SECv N. NuPTII svidua manet,issemque de viro, qui ad alias nuptias non transit. Nunc de secundis nuptiis exponendum est, quas constat vel culpa aliqua contrahi, vel li ne ulla culpa. Culpa contrahuntur variis modis, veluti ii mulier intra annum luctus nubat; si non petito liberis impuberibus tutore, ii cotra voluntate defuncti, quod tamelustinian' sustulit,ut suo loco de omni b. videbim'. pollunt aut ad duo summa genera referri , festinantiam, ut loquuntur.&non seruatam liberi; adfectione, siue immaturitatem, & intemperantiam. Immaturitas est; si intra annum
luctus nubat . Ini cmperantia si post annum luctus, sed existentibus liberis Sine culpa autem cotta huntur, quae & post annu luctus,& nullis extantibus ex priori matrimonio liberis cotrahuntur. Atq; huiusmodi secundis nuptiis nulla iure cauili poenam propositam video; tametsi quaeda in comoda eas quoque sequantur, qu lia haec obseruaui. I. quod huiusmodi secundae nuptiς potius permisLe Christianis esse dicuntur,qua legitimae; de quibus ita Chrysostomus homil.VII in II. Paul. ad Timoth .de amicis defunctorum loquens, qui viduas filiasque eorum tuentur ac diligunt, Audiant, inquit, isse
ac defuncti viri maculant thorum,qua1 yrrorem dilexerunt virum non istud nunc loquor, in qui quodsiecundas prohibea nuptiis, aut immudas esse pute, ues. npermittit hoc Paulus,qui ori meo fransi imposivi dicens, Lad sorinth. VII si aute nupserit, non peccauit Cateria beatior erit c permanserat. Ide homil. II in epist .ad Titum; Nosis, inquit,
294쪽
nas, secunde vreptiae permittuntur , multis Lameuo rci accusatiombis patet. . permittunt, inquit;
quasi dicat, bon plane probant aut iubet. Quomod Ter ullianus in lib.de Monogam. Possum, inquet , contendere, non mere bonum elle, quod permirtitar. Uuod enim mere bonum es, id nonpermittitur,sed ultro licet. Permisso habes aliquando GDm etia necessitatis intelligit ne-ccstitatem id est . hominum incontinentiam, ut idem Chrysostom homil. xlx in Matthaeu, hac de caussa no permitti a Paulo secundas nuptias,sed iuberi l. Timoth. v. Atq; hac ratione etiam praecipi secudas nuptias ab Apostolis ait, non solu permitti.Sed misiis sanctis Patribus, tex quibus multi secudas nuptias plane improbarunt, ut Tertullianus, ut Ambrosus, ut Nazian genus,& ide ille Chrysostomus,licet verbis saepe eas probare videantur, quas rationi, ac suasioni b.tamen impugnant adeo quidem, ut Chrysostomus in ep. ad Timoth. haereticos eos adpellet, qui secundas nuptias damnant . Costat iure ciuili, eas plane pmitti & pro legitimis haberi.tot.tis dejecnup. 2 Nou.a. Imbviduitas improbatur ut apparet ex tui. 6de indi T. Maeto EL Vl pia.infrag.tit. i Hoc igit u r prim v. q, secudis obiici nuptiis solet, non pcipi eas sed permitti II. est,quod in secundis nuptiis vetus Ecclesia noluerit gi ο γὼν , id est , benedictsonem sacerdotis adhiberi. Imo presbyter qui eam adhibuit, mulctatur ab Episcopo, neq, ea mulcta remitti potest nisi a Pontifice summo. c. I. ρος. .extri desecund. nupt. Ambrosius eis,D
295쪽
so Da/Sacv N. NuPTII spist. I. ad Corinth. Prima , inquit, nuptiae sun6 secunda vere permisia siunt. Denis prima nuptiesiub benedictione Dei celebrantursublimiterseris - δε auteta inpraesenti carent gloria. III. cs qu*d Episcopus ordinati bigamus non potest, sicuti neq; is qui viduam in uxore ducit,idq; eae Apostolo Paulo in ius Canonicum translatu est. c. tot. tit. tr.dedigam .non ordinand. Imb digamia & ductione viduae tantam incurri irregularitatem sancitu est, ut aducrsus hoc crime admittatur etiam testis Laicus & mulier. c. rum liberas. extr.detemb. IV. est , idq; etia ex iure ciuili, quod mulier vidua transiens ad secundas nuptias amittit omnia priuilegia. δἴ dignitate, qua habebat ex priori viro. l. tit. C. dehon. mat
I foeminae. D desenator.&su p. docui. Illud non probo quod Decius δί quidam alii volunt, co- cessa aliqua lege priuilegia nuptiis, propter fauorem scilicet matrimoniorti, non intelligi er- iam secundis nuptiis concessa oportere. Fauor enim nuptiaru id potius exigit,& ratio. Et boues sunt si regula si alunt β. I . boues. D.deverb. Igaluc adferunt pro illa sententia, quos vel sola Alciati expositio refellit. Vest itidem ex iu-xe Canonico si absens vel praesens coniux nullo certo nuncio de morte coniugis acce pro , ad secundas nuptias conuolet, non potest exige re et o φελ , ut Paulus vocat, sed interpellatus
296쪽
tra secundas nuptias , licet sine culpa, ut dixi, contra Aas conitituta esse,& dici. Multa plura autem &iustius in tertias quartas, & deinceps dici posse,quas non solum EcclesiaChristiana.& Imperatores etiam Graeci nonnulli vi Leo Nou. 9 O. &Porphvrogeneta Nou. a. palam improbarunt ; sed etiam veteres ipsi Ethnici: etiam ipsi poetae, unde illud Martialis de quadam Thelesila,quae decimo viro nupserat , lib:
VI. epigram. v I I Uue nubit mire non nubit, adultera leges; fendor moechasi sectore mInm. hoc est, minus offendor ea quae vere adultera
est,quasi meliot sit,& simplicior quam illa quς
cum toties nubat, veneficii etiam crimen , aut suspicionem sustinet, ut alicubi supra docui. Item Publius Syrtis Mimographus : Habent locum male dis di crebra nuptiae. Et antea exemplum memorabile , vel potius monstrosuiti
retuli ex epist. Diui Hieronymi. Pachioties quς bigam ii nomine de sportulis dandis fiunt,
Pico & Alciato improbantur. ad LP ta qua. C. de Padi: Sed& iure ciuili vir siue mulier, qui eam contrahit, liberis ut dixi, non extaniatibus, non infamiam incutrit ullam, nec poenam sustinet. Quare sibi omnia a priore coniuge donata retinet, possidetque pleno iure sue testamento vel alia ultima voluntate , siue inter vivos donata sint. Nam post orationem Diui Antonini rigor ille iuris vete- quo donationes inici virum dc uxo
rem prohibentur iustis grauibusque de caussis. I. I. a. D. rigo titulo. . Sic mitigatus
297쪽
ex DE SE cv N. NuPTII sest&relaxatus, ut tamen morte coniugis donatoris confirmentur, si eum ante morte non poenituisse donationis constiterit. l. ctim hic satin. D. eod.tst. imo & quaedam ab heredibus mariti mulieri praulanda sunt, ut alimenta. do nec dos restituatur, ut so p. docui. Sed & vestes lugubres quas etiam cum iterum nupserit, cripere ei hon pollunt. niti forte intra tempus luctus nupserit. aut eas vestes & ornamenta prς- mature deposuerit.ut scribit Baldus consit. Ai8. uadamsunt res. vol. s. multo minus sumptus
in ea facti repeti possunt. qiii fieri debet ab haeredibus ex bonis maliti defuncti. ut idem Bald.
C A P V T IX. Si tiberi extent. DIctum supra est , quid iuris sit in secundo
nubente, liberis non extantibus. Quod si
liberi extent, quamuis sine delicto nuptiae se- cundae contrahantur ; tamen certis poenis co- r ercentur constitutionibus Principum.Sed cur coercentur Z neq; enim est poena, nisi delicti.Laliud aus. D. deverb. 2.& quod lege permittente fit,id impune fieri dicitur.t ancimus. I. L. dea .iut.Lyracchus. CadL Lu de adult. Imo& aliquo modo hic delinquunt, vel quod incontinentiores sint; vel quia nec marito priori, nec liberis ex eo susceptis adfectionem&beneuolentiam mulier conseruet , ad secun
298쪽
das nuprias transiens, ut ex pulcherrimis Ho- . meri versibus docet Culacius quoq; hoc loco,& viceversa, notum est, quantopere priuignis
sint infestae; quare commune omnium votum est matru, ne mariti superstites liberis nouercas superinducant, ut elegater Iohannes Poeta lib. M i. Antholog. apud quem matrona pudica moriens precatur : αΜα- -ρi inquit, με 'μ-ν τ ῶν ἐφ υ ετερ ις,quasi qui inducit nouercam pater esse priorum liberorum desinat. Contra , Messalina Sulpitii uxor rogantibus
fratribus post: mortem mariti an iterum nubere vellet, ε Vinime nquit nam mihi Sulpitius semper vivit. De utroq; autem parente pariter Diuus Ambrosius v i .Exhameri scribit;Mutato concubitu parentes deprauantur presurustiis
posterioris copuia,neglecitis autem , qui ex priori progenitisunt. EtImperator ipse in L lex gha tutorta. C.de admin. tui. mulieres secundo nuben
tes, ait, liberorum non solum b9na , sed etiam vitam posteriori viro addicere. Et vice versa, Ide de patre dici potest, cuius rei insigne exemplum extat apud Salustium in Catilina. Postremo non tam puniuntur parentes hoc modo, quam lucrari prohibentur. Ideoque leges de hac rescriptae Iic loqui solent, proprietat cmeos seruare liberis primi matrimonii teneri; non autem mulchari, vel puniri. Poenae autem hae sunt, quae infliguntur in ipsis bonis; Nam
mater primum ita punitur,ut amittat proprietatem omnium a marito perceptorum ; id est, usum fructum tantum habeat , proprietatem siue resipias cogatur liberis prio is matrimo-
299쪽
nii a quos secta sunt seruare. Huiusmodi lucr sunt donatio propter nuptias, donatio sponsalitia id est, inter sponsos facta, mortis caussa donatio vel etiam simplex,& inter vivos facta. item hereditas, legata, fidei commissa, & si Missunt alia. l. foemmae. 3. C. hoc tis. Nov. de nuptis
XXII. si vero praestet. Ipsam autem dotem suam non cogitur mater iis seruare, quia dos non est a marito accepta, sed recepta ab heredibus mariti. ad mulierem tanquam dominam rediit. Est igitur mulieris patrimoniu,
non lucrum .i.in reb. C.detur dot. Et vice versa,mortua uxore, maritus omnia ab uxore percepta lucra conseruare cogitur liberis communibus. sed no itide donatione propter nuptias, quam ipse uxori olim dedit, quia haec donatio est ipsius mariti non mulieris, & ad maritii redit laquam res sua, uri dos ad uxorem. l. liberis. C.de donat. ant. nupt. At quod penes maritu ex dote remaner, Vel penes uxorem ex donatione propter nuptias id totum, ut dixi, liberis communibus conseruandum est. d. l. Deminae. Sed hic obricitur Lhac edictali. C. desiec. nupt. quae prohibet mulierem iter u nubentem secundo marito plus relinquere vel in eum tranSferro ullo titulo mortis caussa, vel inter vi VOS. quam in filium prioris matrimonii cui minimum re liquerit. Ergo & dotem aliqua ex parte relinquere eis cogitur.nec potest totam eam secundo marito dare. Resipondeo, non cogitur,si aliud e bona habeat praeter dotem, Ut plerunque habent, qua de re pluribus infra in explicatione d inacia tali. dicexur. Ex his intel-
300쪽
Iigimus, patri vel matri ademtam esse omnem alienandi ea lucra licentiam,vt fructuario adimitur eius rei, in qua usu infructu habet . quod si fecerit, tum ex aliis ipsius bonis haec iactura liberis prioris matrimonii resarcietur. idemq; non soluin de lucris ita ex coniuge defuncto perceptis constitutum est in d. l. famιnae. sed etiam de bonis perceptis ex morte & hereditate alicuius ex filiis prioris matrimonii, succedit enim mater filio una cum fratribus & sororibus defuncti, ut postea suo loco de toto hoc genere successionis docebo. illud hoc loco obseruandum in d. l.foemina. permitti mulieri superstiti non quidem ea lucra alienare , ut iam dixi sed tam n eligere. si ei videtur, unum aliquem ex liberis prioris matrimonii, cui soli omnia ea lucra relinquat , vel plures quos dignissmos leges putant, id est, non ingratost aliis liberis, id est, fratribus eorum , CXclusis. Vnde illud consequens fuit ut ea etiam
pro suo arbitrio , inter liberos diuidere licear, d. l. formina .&lgeneraliter. F. diuidendi. C. eod. tit. Quorum tamen utrumque, id est.& electionis & diuisionis huius arbitrium parenti postea Nouest. constitutionibus ademtum est, Nou. II. cs Nou. XIII. da nupt. quibus merito aequalitas inter liberos scru ri iubetur. Dixi autem supra si alienaverit, hanc iacturam resarciri liberis ex parentis. qui alienavit, bonis , si ita malint. At si ex bonis parentis non possint suum consequi , permissum ipsis es: ea lucra a quouis posissiore , in quem ea mater pater-