장음표시 사용
301쪽
ue alienando vel obligando snam & hypotheca harum reru interdicta est)trast titerit, vindicare, ne pr scriptione quide nisi XXX.annoruobsi anted.lsamιnae. ta aeristis. 2 2. denupt. Sane si parens ea lucra consumpserit, nullum est aliud liberis remedium, quam ut ex aliis bonis damnum sarciant, vel ab heredibus parentis repetant condictione ex L. generaliter. g. Ch rit. vi Iohanni placet. quae lex loquitur de consumptis ab heredibus. Sed idem & de consumptis a defuncto videtur dicendum, ex notis regulis iuris.
CAPUT X. Si donatis propter nupti, in rebus immobilibus consi at.
TNtelleximus donationem propter nuptias Ialiaq; lucra parento qui ad secundas nuptias transiit alienare nullo modo possie,sed aequaliter liberis prioris matrimonii co seruare teneri. Est igitur mater usufructuaria tantum. Vnde
quaeritur quomodo frui debeat, & ad quid
tenetur , ac primum distinctio adhibenda est inter res immobiles , & res mobiles. Nam si donatio propter nuptias in rebus immobilibus puta in fundis, praediisque consistat,iis
bonis fruetur,ut cautu postremo est a Iustiniano in Nou. a.de non eig. e. 4. his verbis: Si omneτνα immobilossint, maneat haris usi frumu apud matre ipse eossu lin colligat nen res uat,nem
302쪽
exigat a filiis pro harum rerum astimatione υμ-
rivi sed& diligentiam earum rerum habeat, sic uir lex iubet sis,qui Uuisti domini sist iu custodiat, secundum leges antiquis filiis μpem sitiam. Quae singula nobis explicanda sunt.
Primo igitur cauet, ut usu ruchus apud matremaneat, χρησις , quod male Interpres V sum vertit, qui multum ab usu fructu dist t, quamuis graecum vocabulum usum significet sed graeci non habenr verbum quo usum fructum exprimant, itaque Latino uti solent. Sed Scχροως ita accipitur in ep. Curii ad Cicer. lib. VII. Epist. Famil. Sum, inquit, χ' tuuικώσω δε .Attici nostri. Ergo fructus efε tuus, mancipium illim. Secundo, Imperator ait Uuαυ--υταί λέγοι, id est, mater & ipsa mater eos fructus colligar. Ex quo & illud intelli- gimus ma rem possidere eas res, in quibus v-D. 1umfructum habet ut caeteri fructuarii. quae tamen possessio non est vera possessio , sed detentio potius quaedam. l. naturaliter. D. dea . p . l. adquiritur. S. vlt. D. dea . domin. Vera enim possessio , quae teneturi animo,&affectu domini, ut eleganter definit
Theophil. in Inst. 9. idem placet. per qua
persen. nob. ah. Fructuarius autem scit rem, non esse suam, sed detinet tamen eam, ut fructus colligere possit; & quod dicitur interdum fructitarius possidere, id dicitur abusive. t. I. D. Vnde vi. Et ex eo quod extrinsecus apparet, non ex rei veritate , Vt
eleganter idem Theophilus scribit. ex quo Zalius videtur hausisse cum aliam postellio-
303쪽
18 Da SECUN. NuPTII snem dicit elle ex veritate,aliam vero ex appa renti'm L possidere. f. ex contrario. D. de adq. post. eX apparentia, inquam, id est, ex actibus, ut valgo loquuntur, possessoriis; quales sunt, puta,colere, metere,fructus colligere,& similes Tertio ait Imperator, neque respuat. μώ--μυ mme appetat mater proprietatem siue dominium harum rerum , quod ex pactis matrimonialibus ei deberi videtur. haec enim pacta lex ita coercuit, ut intra usumiructum tantum coler uentur, atq; ita ius est pactis potentius licet alias picta iuri praestare dicantur, teste autore ad Herenn. Q. E. Rhetor. ta Ciceλone bb. 2. de inuent. quod eum sensum habet, quia pacta dant formam & legem contractibus, Ut dici solci L i . D.depo .LcontraII . D. de reg.tur.
cum simit. Quod si pactum de donatione lucranda nullum interuenerit,ium donatio pro- ter nuptias nulla ex parte ad mulierem pertinet sed ad patrem mariti defuncti redit. Nov.
de aequa kot. f. I. Quarto, ait Imperator, neque exigat usuras.&c. ut olim exigebantur usurae trientes, prae tertim in rebus mobilibus. Moedictali C.desec. nupri de quibus postea suo loco. Quinto ait diligentiam carum rerum habeat, sicuti lex iubet v suffructus existentibus dominis id est,ut lex imperat iis, qui sunt usu- fructuarii & tanquam domini v suffructus. Nam dominium quoddam etiam csse dicitur ipsius possessionis, ut Lia Gregor. Sic sub alie-
Io nomine res emta fuerit, & . a. C. TVae bon. mat. ubi scriptum est, parentes habere dominium tantum post Bionis in rebus
304쪽
C A F v T X. y'bus maternis filiorum interdicta alienatio ne,quod nihil aliud est quam dominium usus- fructus. l. i. cipas C. debon. mat. Vnde& vsufructuarii appellantur domini, non rati Ο- ne rerum, sed ratione v suffructus quem habet
Et in summa, qui ius aliquod in rem habene,D quasi domini sunt & habciatur huius iuris, iis- . que quod eis iure competit in rem actio , ut Emphyleuta, fructuarius, superficiarius, similes. l. i.si ager vectigalis sec. l. 2. D. de Osk'I. I. 9. trisyperficies, D. desupersic. Igitur diligentiam Amater fructuaria adhibere debet ; vr alii fru-t wctuarii in rebus tuendis &conservandis, ut it salua rerum substantia nec deterior facta redeat, ea mortua,ad veros dominos, id est, liberos. Frili, inquam, debet, ut alii fructuarii boni viri arbitratu. l. I . in prisc. D. ir urit. 'uemiam. u. Sed in eo mater differt a caeteris fructuariis, quod satis dare vel cauere de ea re non do-bet, id est, non tenetur praestat e cautionern fructuariam, ut caetcri omnes tenentur. Sex-
to ait Imp. custodiat eas liberis superstitibus secundum leges antiquas,id est, no solum ipsa utatur fruatur boni viri arbitrio, sed etia post mortem suam restituat liberis ut proprietariis ac dominis , sicut omnes fructuarii has duas res praestant. nisi quod ut dixi, mater non teneatur satisdationem vel cautionem de iis prae t i stare. id enim matri, id est, haec cautio iniungitur in rebus duntaxat mobiIibus, ut infra exponemus. Res enim immobilos facile in uertino possut;& haec ratio sufficit in matre fruct
305쪽
ες Det Sacv N. NuPTII saria, quae non susscit tamen in aliis fructuariis, qui etiam si usumfructum reruimmobiliu habeant cauere tamen senentur, adeo quidem ut fructuaria cautio nec a testatore quidem remitti possit, qui usum fructum legauit. i. orbi glosi. e .ust. Solum hoc matri iniungitur, ut boni viri arbitratu, hoc est, moderate & ciuiliter fruatur,& proprietatem, id est. res ipsas
liberis conseruet, non alienet eaS. neque oppignoret. Dixi, res ipsas; na usum fructum quides hum alienare &obligare & locare potest. vi reliqui fructuarii. Lsi is qui bona. F. Afructin. D. de pign. l. arboribus.9. i AD de Osi,st. Sed alienatus ita usiusfructus durat du vivit nister fructuaria, ea mortua redit ad libetos, &consolidatur cum proprietate, ut est natura omnis vis suffructus. 9 . nitur. Inst. de Uufr. Atque resoluto iure matris siue fructuarii, & venditoris, resoluitur etiam ius emtoris, id est , ista enitio, rei crς di totis,id est, oppignoratio. l. lege. D.de pign. Postremo, quaeritur an administratio horum bonorum parenti concedatur. Et distinguendum est inter patrem & matrem .na pater 1ii perstes. licet ad secundas nuptias veniat, non solum usum frumina rerum ad filios pertinentium habet sed etiam earum plenistima administratione δc dominio proximam. l. D. C. debon. mu.Lvit. αδε bon quaeli. At non item mater; non in i mater habet bonorii paternorum administratione. vel alioru ad filios pertinetiit. Et ratio differentiae est , quia pater habet filios
in potestate no etia mater. quare mater no habet usumfructum in bonis aduentitus filioria.
306쪽
C A v v T X. sivi habet pater; sed in his duntaxat lucris paternis non habet etiam adminisi rationem; qtita id nominatim soli patri concessum est in cneraliter g negotia. C. de secund.nupt. d.h i. 2 pases C. debo .marern. Vnus cassis est, quo mater admi aistrat bona filiorum eiusque administrationis rationem reddere tenetur, si filiorum tutrix fuerit, scd hoc adcidit ratione tutelis,quae matrem omnibus oneribus obligat, quibus alii tutores obstringuntur ut bene Ad- cursius& alii notant in Lult. 9.sin autem a. C.δε bon.qua lib. non autem ratione ususfruetus huius quem l bet in lucris nuptialibus. duntaxat enim ad restitutioncm tenetur,& eam ob causam omnia ipsius bona sint tacito pignori liberis obligata,non solum lucra ipsa quae resti
C A P V T XI. De mancipiis se annonis ciuibbus se annuis reditibuου es similibus. IN rebus immobilibus de quarum usufructu
proximo capite exposui, numerantur ab Imperatoribus Leone & Anthemio mancipia &an non et ciuiles I hac edictali .hu illud. C.desic. nupt. quamuis res sint vere mobiles, & se molientes. sed mancipia hic intelligere debemus,
307쪽
σε DIS vcv N. Nuptiis non omnes scruos ; verum eos, qui iure ciuili inter immobilia habentur.l. longe. D. de diuersrem strocr. 4. 3.inseruis. D. de censib. &Nou. . quibus in locis ut in d. l. hac edidisti.rect ECuiacius mancipia intelligit ea quae agris &glebae adseripta & velut aflixa sunt ι ita ut einde mouere non possint. unde& tamquam membra praediorum dicuntur a Iuliano Antecessores, Latino Nouellarum Interprete. Atque haec expolitio , quae veterum quoque Doctorum fuit, verissima; licet Saliceto dis pliceat, sed consrmatur cum ipsa ratione , de
qua mox, tum expresse l. iubemu/.Ἀρν. C. de
ES. Eccles ubi praedia&in his praediis coloni& mancipia iis constituta, lex loquitur, itemque annonae ciuiles inter res immobiles recensentur, ut in d. l. hac edictata, nec Sali eti, qui hanc . intelligit de omnibus mancipiis, illa ratio probanda est dum ait , ideo in mobilibus rebus annumerari , non quia ascripta sint fundis ; sed quia usu non constainantur ; haec enim ratio plane inepta est, curri multa sint mobilia, quae usu non consumuntur , in quibus tamen aliud ius est ;quam in mobilibus , ut infra cognoscemus. Annonae autem ciuiles sint panes , qui olim 1 omae,& C5stantinopoli ciuibus pauperibus distribuebantur certo tempore certisque locis urbis,& quidem in gradibus ad hoc ipsum exstructis, unde panis graditis adpellatur , de qtio est tu.in C. L& ille versiculus Prudentii contra Symmachum ;Et quos patris abigradibis dissensius ab altis: De
308쪽
1 e huiusimodi annonis sue gradibus panis
inulta erudite tradiderunt Alciatus lib. vi in Parerg cap. V. Lipsius lib. i. Elech. c. 8. Cuiaci ad d. l hac edictati. & alii: Salicetus ad d. l. iube- min. αδε SS. E es& omnium optime Panci rotius in Commentar. ad Noticiam Imperii Romani,c.s 7 de praefecto annonae. ubi &alios panes ciuiles vel palatinos, dc panes aedificiorum dictos commemorat. Tales anno nas non sine caussa Imperatores annumerant
rebus immobilibus , eoque alienari vel op pignorari prohibent a matre fructuaria ,quia domibus certis assignabantur. domibus , inquam , & earum possessoribus , non autem certis personis. sicuti dicimus seruitutes prς
diorum , non personis deberi, sed ipsis praediis. Eademque ratio est mancipiorum rusticorum, quae agris &praediis affixa sunt , ut ante dixi. ideoque recte haec duo passim coniunguntur. sed his addendi sunt etiam reditus annui,cum quis scilicet pecuniam certam,&pensionem puta in aliquo fundo constituta habet. unde redituu emtiones dictitur, quae frequentissimae sunt, etiam in Germania, & de quibus prolixe alii DD. tum Andr.Geillib. 2.obser.Hi
inquam reditus eodem iure censentur , quo annone ciuiles& rustica macipia l. vlt 3.praetem ea C. detur. dot. Sed ita tamen, si sint perpetui vel longaeui,puta ad minimum decennales. nasi tales sint, si singulis annis vel minore spatio, qua decennio , relui possint, n5 recte inter res mobiles numerabutur ut bene docetCyndii tsicertas. C. depa t. Sunt de quaeda alia motalia,
309쪽
σι DE SE v N. NUPTII squae iure immobilium censentur , ut explicat Matth. de Afflict. c. vn. F. Mendu . de stud. cognit.veluti fructus pendentes. rusem. D. de rei vind. . item certa pecunia, qtiae datur a principe ex suo aerario quotannis, quae dicitur Rudum de camera; & ei simili mum Russu de ca-neua; φ consistit in pensitatione olei. fruinenti vini&similium. alioquin ipsa per se pecunia sua natura maxime mobilis, unde Plautus ait argent ultioibet )vt quae consumptioni parata sit ideoque inter res; quae seruari non possunt refertur 9. constituitur. Inst. de ust. Sed, ut dixi, ita debita pecunia recte inter mobilia refertur, sicut annu' quidem reditus. Aliis etiam de causiis pecunia rerum immobilium appellatione venire potest, ut & mobilium, qua de re erudite post alios Arius Pinellus scribit ad i. i.
C A P V T XII. Si res mobiles simi; elmixta cum immobilibus. OVod si donatio propter nuptias in pecu.
niis aliis': rebus mobilibus cosistit de ea. rum usu fructu materno iidem Imperatores ind. hac edi Liali. g. his iliad. i n h u n c m od u san x e runt,ut mater usum fructum quidem habeat. sed diuersa ratione , quam in mobilibus. debet enim rerum haru mobiliu aestimatio iustis
310쪽
C A p v T XII. s spretiis fieri per arbitros ab utraque parte , id est,matris & liberorum eleistos, & quidem cui ureiurando deinde mater cautionem fideiussoriam idoneam praestare filiis debet se eas res, vel pretia, quibus aestimata sunt, post mortem sua restituturam esse ipsis filiis vel filiabus prioris matrimonii,vel nepotibus eorum. Quod si mater talem cautionem dare vel nolit , vel non possit;tunc res illae mobiles a filiis retineabuntur, nec matri tradentur : & si mater forte eas possideat, ab ca recipient, sic tamen ut ipsi liberi viceiversia cautionem matri prae stent , se pro usufructu earum rerum , vel pro pretio, quo aestimatae fuerint, praestituros matri suae usurarum nomine partem ter tiam centesimam singulis annis , certisque
temporibus. Cui cautioni debet & illud ad ii ei , liberos i flos in casiam άπα δείας , de quo postea rostituturos elle illas res matri suae. V tra igitur pars,id est,uel mater, vel filii, cautio nem dederit, ea praeferetur in rebus istis mobilibus possidendis & administrandis, adeo ut etiam obligare & alienare eas posit pro arbitrio. quod tamen sine praeiudicio alterius siet , propter dictam aestimationem dc cautionem , ut postea dicam. Quodsi neutra parscidost, nec mater nec filii) solicita sit de ista cautione ; sed dissimulet, aut si neutra pars eam praestare postit, his casibus matri potius
ros istae mobiles permittentur,permanebuntque penes eam usque ad finem vitae ipsus ;quo tempore simul ususfructus eius extinguitur. Haec est sententia Imperatorum in H