장음표시 사용
141쪽
niant, ct in Pictura lineamenta, quae fabulae in Poesi proportione respondent, magis delectent quam pulcherrimi colores susim, hoc est no ex instituto illiti, colores uero moribus proportione respodeat, fit ut fabulae primum, moribus secudum locum tribuere cogamur. Utve praecipuam in fabula Tragoediae uim esse declaret, subiicit, illam esse actionis imitationem . di eapropter maxime ad agentes spectar ut neruos omnes adhibeant, quo eam ad ungue exprimat: erinde ac si diceret, histriones etiam magis esse sollicitos,ut recte faulam exprimant, quam ut mores imitentur. ANNOTATIONES. Paccius non legit iis et μ Dac sed ton μι uxorr. arbitror tamen eum malὸ legi sie, ut ex contextu uideri potest. Aristoteles libro secundo de generatione animalium: Primum cinquit pictores lineas ducere. postea color bus linire. quo loco eadem . qua & hic utitur voce. εναλε ψ ut scilicet. t μκογρα τρν Paccius uertit.imaginem tantum albo distinguere. id autem est alba circunducere lineamenta, aliquam absque ullo pigmento figuram effingentia.
Terim Iequitur sententia. haec autem est posse explicare quae instant, atque quadrant: id quod oluta oratione scultatis Civilis, atque Rheto.
rica' proprium munuS es june veteres civitier dicentes confingebam, no Irim uero rhetorice. Mos vero talis eri, quo videlicet qualis voluntassis in
his rebus, in quibus non satis liquet scietur ne quid, an Aiat ipse dices,
dcclaratur: quo fit visermones interdum moribus careant. Sententia in his versatur, quin quomodo aliquid est , vel non est, ostendum , t uel uniuerae
Contextus huius sorte talis est sensus , quod in Tragoedia sententia tertium occupat locum: quam, ut in Tragoedia con syderatur, esse dicit, Him ea uerbis exprimimus, quae insunt, ct quae congrua sunt: hoc est,esim necessaria, ac ad rem aliquam uerbis explicadam conserentia comprehendimus, huiusmodi sermo sententia dicetur, quae Tragoediar accommodatur. Et lubiungit,qubd uerbis exprimere quae insunt, ct quae ad rem faciunt,est munus orationum faculta
tis Ciuilis. quod quidem probat: quoniam prisci ciuitatis admini strandae sermones politice fieri uolebant, hoc est ad rem proposita
142쪽
loqui; nec permittebant oratores uagari,atque animi perturbationes excitare. qui uero Aristotelis tempestate res ciuiles tractabant, rhetorice, hoc est, laxatis cloquentiae habenis, 2 extra rem, ut erat
libitum,dicebant. Subiungit etiam ciuid nos si, quonia superius id non suit explicatum . ct inquit, quod nos animi propensonem
declarat: quoniam sermonum aliqui mores non habent, in quibus scilicet no est manifestum, an qui loquitur eligat, aut fugiat. hoc est, morati sermones dicentis animi propensonem indicant. ut siquis dominus, omnium esse satietatem diceret, explicans honoris; seruus uero, ficuum quoque satietatem elis responderet: hi sermones, qua
lisnam si utriusque animi propenso declarant; serui nempe ad gulam, domini uero ad gloriam: ut apud Aristophanem in Pluto pla
ne uideri potest quod si sermones id non emciant, ut certe multi non essiciunt, hi inorum expertes sunt. Et quoniam superius explicauerat quid esset sententia, quae Tragoediae accommodatur, subiungit, sententiam in his sermonibus reperiri, in quibus aliquid uel esse,uel no esse dcmonstratur,sed quomodocunque enutiatur. quod quomodo intelligatur, infra,ubi ae sentensia pertractat, Ariuo te les aperti stime declarat.
ANNOTATIONES.Maculis multis hunc contextum conspurcatum existimamus. ac primo quidem . si contextus huius initium legatur, uti Passim tam in excusis qua m manu scriptis codicibus legitur. uidelicet Tei πν δε g δ ανοι ei. οὐ a A isi τἰ λεγεν δυία Οαιπιενισα,κραπιαρε orrae: nullus ex hisce uerbis,qui seruiat instituto . semsus elici potest.Nam δά Oisc uel accipitur pro animi ui ac facultate; & tunc non erit uerum dicere Urdiis esse vi λέγεis sic QM. id est ipsum dicere posse.quae in sunt & quadrant: aut si de ea id dici posset. cum tamen Aristoteles hic de Tragoediae partibus agat.ac duas, fabulam inquam, & mores iam enumerarit. &nunc dicat.tertium est δάνοια, opus erit intelligere eam esse tertiam Tragoediae partem. neque tamen δάνοuc, Pro ui ac facultate animae sumpta.Tragoediae pars est. Si uerti per δάνοια intelligamus sententiam.quae in orationis uerbis continetur, quomodo erit uerum dicerem rarita Misod est posse explicare quae insunti quomodo uox P o s s E. uerbis ipsis adaptabiturὶ uerba enim exprimetia quae insunt non dicuntur posse illud explicare. sed quord actia explicant. &quanquam in libro de Interpretatione dicatur,poseibilia quoque dici, quae necessario sunt, poetico tamen negotio eiuste seneris locutio minime quadrat. Neutro igitur modo sumi potest. sed cum altero ex his modis capi sententiam oporteat nullus utique ex his uerbis congruus sensus haberi poterit . quare de prauatc leguntur. Putaui autem in duobus saltem uerbis subesse mendum. enim clim esset scribendum per ιν per . est scriptum. uel & melius post vo cem addatur τω. Vox praeterea in locum uocis . Dκωα irrepsit.ita enim uerba castiganda putaui.quoniam Aristotelex insta hunc in modum ii ,, bet. Reliquum est.ut de Dictione.atque Sententia agamus: tametsi de Sententia , , in iis, quos de Rhetorica scripsimus libris.ut quod eius uiae & rationis magist, , proprium sit,disseruimus.Et subiungit:Ad sententiam ea omnia pertinet,quae cunque
143쪽
n Ania ET LOMB. IN ARIST. L IB. cunque oratione astruere oportet. cuius partes erunt ostendere. lucre, perturobationes preteparare. Cum igitur his uerbis Aristoteles de sententia dicat. ad ea omnia pertinere, quaecunque oratione astruere oporta. quod hoc loco dixit oratione astruere laena ualci nostra castigatio uidelicet τα λέγcν. id est ipso dicere. Cum item in v crbis illis nulla sit uox.quae δ QM. id est Pos S E. reserat, sit autem uox κνω νω. quae modo quodam similis est uoci δμαιθα. cal cum caeteris Aristotclis de sententia dictis consolia uideatur.haec uerd minime.illain ideo in huius locum reponendam duxi. quae me igitur impulerunt, ut v erba immutarem dicta lain lunt. Aliud quoque hic addendum δανοιοι Guae id est sententiam.& morem, duobus modis con syderari posse: tum ut in anima sunt.& ea ratione dici utraque actionum causas. ut supra ab Aristotele dictum est: tum ut in sermone repcriuntur, quomodo hic ab Aristotele con*derantur. οὶπερ ἐά G λογων ἐς πολακῆς - ex deικης εργον χν.s ρί. γαλ αὶ λοι πλακοῦς inres ocul λεγον usis A ναῶ i. de κως. Neq; in hac parte decise uitiu putamus.cum enim per eam uocem γαρ . cum inquit: ο G γαρ ἀρωiam, alicuius antea dicti causam . inerre uelle praeseserat. sensus erit.officium sermonu facultatis Ciuilis. & Rhe torices crit dicere posse quae insunt.& quae congru a sunt. quoniam antiqui pOlitice dicebant; sui uerὰ seculi uiri rhetoricξ. Verum hoc dici nequit. nam si
uolumus ea uerba'. SANE VETEREs civ ILITER DI cE N TE s. ad illa
duo antcdicta reserre sensus erit. quod quoniam antiqui ciuiliter loquebatur. ideo munus facultatis Ciuilis.& Rhetorices est dicere quae insunt.& quae conueniunt, hoc est nihil extra rem.quod quomodo de Rhetorica dici possit non plane uideo. nam in initio libra de Rhetorica scribit. quod qui sua tempestate de
Rhetorica scripsere.de enthymematis ratione.quod argumentorum omnium.& probationum est corpus.ne uerbum quidem in suis scriptionibus fecerunt:
in caeteras res quae extra negotium adhibebantur. plurimam commentationii
suarum partem impenderunt: nam odium inuidia, miseratio.& reliquae id genus animi asscctiones,perturbationes p non ad negotium faciunt. Cum igitur ej.quod appellat politice loqui.opponat rhetorice, si politice loqui. est a irim propolitam loqui, siue dicere quae insunt.& quae conueniunt, utique rhetoricὰ dicere.erit non ad negotium loqui. ut loco dicto testatur Aristoteles. Si uero singulis singula reserre uelimus, ut politice ad sermones Politicae facultatis. &rhetorice ad sermones rhetoricos referatur, uide qua inepta sit haec causa eius quod dicimus. Ciuilis.ac Rhetoricae facultatis munus esse quae insunt dicere, dc quae conueniunt: quoniam antiqui politicet. nostri uero rhetorice dicunt. Ad de.quod idco sermones rhetoricos dicimus. quoniam rhetorice. hoc est ornate proseruntur. Non ne igitur erit nugatio.dicere sermones rhetolicos dictos esse rhetorice Z quare credimus uerba illa ura ex m&κῆs, glossema quodpiam
extitisse, positum quidein in margine.sed ob incuriam librarii postmodum in
contextum translatum: quo deleto omnia sunt aperta munus enim sermonuciuilium est dicere quae insunt. id est necessaria. N ad rem attinentia. nam climsermones ciuiles ciuiliter tractabantur.id solum.quod diximus praestabant nccucro rhetorice, & saepe ac saepiux extra rem, ut auditorum animos peruertant. Itaque belle quidem dicimus sermones de rebus ciuilibus . interdum quidem ciuiliter.id est citra orationis sucos. interdum etiam illis adhibitis fieri: turpi ter uero si dicatur sermones ciuiles.& rhetorico .priscos quidem ciuiliter . no/strates uero rhetorice dixisse. - ἐς si ,2γ titi m rei λον ,οῦ δαλοὶ nia προ--
bus legitur . in codice tamen Illustrissimi Regi de Mendor a manu exarato. post uocem λογα sunt haec addita. απκ ου'κ εχυαν ἰγγ iaci est λογαν, ci cit inc
144쪽
DE PORTle A eo MMENTARII. a 'ἔJAMνεή ολας ς miratiρῶτω.ῆ λέγων. Quam lectionum secuda uidetur aperta quide.sed redundant: prima uero perplexa valde. quocirca credimus in utrisque mendum reperiri. in prima enim eu.ni fallor uerborum transpositio: in secunda idem bis inutiliter interiemina. qua propter existimo lectionem fio
ὁ λέγων. Illud praeterea mihi difficultatem facit.hancqi Aristotelis partem teporis iniuria uitiatam esse persuadet,quord Aristotele uideo dicere,quid δάνααst. deinde quid mores, postea uero iterum quid δάνεια declarare: qui sane or, do uidetur confusus atq; pcrplexus.Nis dicamusAristotelem cum primor quid
δανεια sit exprimit illum intelligere de ea quae Tragoediae tantum accommodatur. quocirca cum de moribus in uniuersum dixeri t. uoluit etiam & de senten, tia in uniuersum dicere quocirca non erit inutilis repetitio. η καθολον m rem cautar u .'Paccius uertit uci uniuersi enuntiant. quod mihi non probatur. ita enim uerba illa uertenda erant uel ut uno uerbo dicam aliquid enuntiant.quo. niam ex hiς. quae leguntur infra, ubi des tetia Philosophus agit, cogimur ita νε uertere. inquit enim: Ad sententiam ea omnia pertinent, quaecunque oratio-νν ne altruere oportCt. cuius partes erunt,ostendere.soluere. perturbationes pr. parare, sicut misericordia timorem, iram, caeterat generis huius ad haec exag- perare.ac diminuere. Quoniam igitur Arilloteles dixit in hoc contextu .senten. tia in his uersari quae quomodo aliquid est.uel non est, ostendunt: & quoniam in multis aliis est.ut infra dicemus,cum locum eum explicabimuς. quem nunc adduximus: ideo ut omnes illos modos comprehenderet, subiungit: v EL v Tv No v ERBO DIcAM ALI ID ENUNTIANT. PARTI cULA . XLV. Tι--πνδε, σμί λογων η ιν. λεγ' A, ω- ρ ποτερον ειρη- . λε i v a. etia G. τις ονομαortio ἰtfila Eari ο xi in HG-ωKO Q7 λογων-αῖ αἰσιὼ δύναμιν.
Quarto stermonum dictio. appello autem, quemadmodum diximus a principio, Dictionem. per uerba sensis explicarionem: id quod in me ris
aeque ac in soluta oratione candem vim baber.
arto loco dictionem enumerat, quam, dum eius ossicium po
ta Inus A PRINcIPIo, eam partem intelligit, ubi ait,Epopoeiam solo sermone, id est, solis uerbis sentum exprimentibus imitari. nam uerbis inlitamur. quia sentus exprimunt. Cum postea subiungit, eandem esse dictionis uim in metro solutoque sermone. ita intelli, gi debet, tantundem in metro quantum in soluta oratione dictio, nem significare, atque utrobiq; aeque uim saam eXercere.
ANNOTATIONES . Sciendum est.aeque quidem dictiones in metris, ae soluta oratione significa. re: tamen ex dictionibus,quaeda carminibus.ut infra uidebitur . quaeciain uero solutae orationi magis conueniunt. Dubitatur, quomodo uoccs postini res
145쪽
significare: quod idem est, ac si quaeratur quomodo sonus ille denticularunpa auditum receptus potest in mentem illius. qui audit. illius rei quam signit
Reliquarii uero quinq; partium sic Melodia suam tu est, ut spectura lu
parissimii. quod tamen nec artificiossum est, nec ipsius poeticae propriu) uid i Tragoediar intra extra quoq; sicena,ac sine hi Strionibus confissit ad haec ars stimendorum apparatuum propria massis chorago, quam poetis est
Quinto loco Melopoeiam ponit ; quam dicit esse quid maximum
rerum suauium: id eri cantus humana uoce sermatus, quo utitur Tragoedia, caeteras harmonias,quae humana uoce non fiunt, longe
antecellit. Sexto,ct ultimo loco de Apparatu,id est de iis,quae ad ornandos histriones, ct scenas attinent, agit. De quo dicit, quod ota Iectat, nec artificiosum est, minimeque ad poetam spectare uidetur. quod quidem probat. quoniam Tragoedia, actione & histrionibu
etiam ademptis,totam suam uim retinet. ex sola enim Tragoediam
recte scriptarum lectione,ut infra dicet, timor. atq; misericordia suscitabitur: id quod Tragoediae munus est. Addit praeterea, scenita apparatum ad artem potius spectare, quae scenicum apparatum coficit, ut pote uestes, aulaea, ct reliqua huiusmodi.
Dubitaret aliquis.inquies, si citra Helopoeiam.& Apparatum Tragoedia uim suam habet, non erant illae intcr Tragoediae partes ab Aristotele numerandae Respondetur.Μelopoeiam. & Apparatum esse partes necessari as Tragoediae. si quatenus in scena agitur,consyderetur: reliquae ueror partex ita Tragoediae sunt intimae, ut nullo modo i Tragoedia quomodocunque con syderata eossint se parari. HKA λα-ν is ἐμπιν σε irae αν. Uox. - .fortasse male legitur: cui A1 potius scribendum esset.nam clarum est Melodia esse quintam reliquarum partium. sed non 'uinque. In tertio de Rhetorica libro inquit: Δia mi A' si tims μκρα Φαινε .ου γαλ ήue iam MPm, de ἐδωμα m, tale ἐπεε rete. Quem locum explicans doctissimus Uictorius. inter caetera inquit: Ab eadem re uerbum transferens,in libro de arte Poetica uocauit mam,di Ito maximum omnium condimentorum. quibus perspergeretur Tra edia quae explicatio space tanti uiri dixerim mihi non probatur. nam si ea uera esset. cum Ariistoteles hac parte loquatur de partibus ad qualitatem spectanti
146쪽
bus. continuo caeterae partes Tragoediae essent condimenta: sed maius prae taeteriς esset Melopoeiae condimentum. at si partes omnes quales essent Tragoediae condimenta, quid porro erit Tragoediae dapes Z nam condiment ut eodem loco Aristoteles dicit, sunt dapum condimenta.
Hὶς absolutis, deinceps dicendum, qualem omnino esse deceat rerum contextum. Hoc enim primum, maximump in Tragoedia e l, proposito tums y An ,bis, Tragoediam imitarione esse adtionis perfectae, totiuNp, magnitudinem quidem aliquam habentis: siquidem Cr totum datur magnitu dic e carens . Totum uero eri, quodprincipium, medium, atque innem habet. Principium illud este dicimus, quod non necesserio poII adiud eri: con, tra post eruis aliquod esse, vel feri natum e l. Finem, huic contrarium, d.
lud ipsim, quod po ἰ aliud natum e ἶ esse necessario, vel pleroque. Me
dium, quod aliquo posterius, aliquo prius eri, Decet autem rite contextas Aulus minime temcire undelibet initium sumere: nec item temere ubi libet terminari: uti uero semper Ara dictu partibus.
Hactenus quid Tragoedia, quot siit eius partes ad eius qualitate
spectantes, quae sint, di quem inter se ordinem habeant, declaratum est: nunc uniuscuiuique partis tractationem aggrediens, E fabula, quam in Tragoedia potit simam partem esse declarauit, exorditur. Quaeda aut potiit, in definitione Tragoediae collocata, atq; ea sunt, Tragoedia actionis perfectae, totiusque, magnitudinem aliquam habentis imitationem existere . hoc tamen loco addit φω, id est,to. tius: quae uox in superiore definitione non reperitur, ut quid per a. ctionem persectam intelligeret, apertius indicaret. Nequis uero putaret, Aristotele praedictis ea uerba MAGNI TvDINEM HABENT I Gnraeter necessitatem addidisse,iccirco statim sui consili ratione
asteri, inquiens: s I Q. vlDEM ET TOTUM.DATUR MAGNITU
DINE CARvNI. cum enim totum dicatur id, cui nihil deest mul ta profecto
147쪽
NAE DII ET LOMB. IN ARIST. LIB.
ta profecto sunt, quibus nilail quidem deest, magnitudinem tamen non habent; hoc est notabilem quantitatem non habent, ueluti pulices. quare cum Tragoedia actio sit ex illis persectis ct totis actio. nibus, quae magnitudinem habent, fuit addendum, magnitudinem habentis. Subiicit deinde quid Totum sit: idque esse dicit, quod principium, medium , ct finem habet. ct ait, Principium dici esseque.
SE, VEL FIERI NATvΜ Es T. Cum dixit principium ex ne. cessitate non post aliud esse, intelligere debcmus, eum non negare
quin aliquid sit, quod ipsum praecedat: id tame illi accidit,qua prin
cipiti est . quocirca remoto eo, nihilominus ea pars remaneret, qua
principium dicitur: quoniam ab alia priore ipsum non dependet necessario, sed eius natura est, ut post illud aliud uel si, uel fiat, supple tu, aut necessarib,aut in plurimis . Ita autem supplendum esse, ex definitione finis haberi potest: quem opposto modo se habere ad principium sapienter dicet. Per id autem , quod dicit NE c Ess A. R i es, intelligere debemus, semper id sequi: quae enim necessario sunt, aeterna stat oportet. Ex declaratione principii, patet etiam quid Finis sit . quoniam opposto modo se habet. Ex utrisque uero quid Medium sit, quod utrorunque aliqua ex parte naturam sapit, habetur . cum enim finis,eius naturae si, ut post aliud existat, uel ex necessitate, uel ut in plurimis; principium quoque, quod huic contrarie se habet, id erit, quod eius naturae est, ut post ipsum aliud existat, aut necessario, aut ut plurimum. Medium igitur clim am/borum extremorum naturam sapiat, id erit, quod huiusce naturae est, ut post aliud sit. ct post ipsum aliud existat, aut necessario, aut ut plurimum . Quibus ita positis in uniuersum,ea proposto suo accommodans, insert. Oportet igitur bene constitutas fabulas, non undecunque sors tulerit,principium, medium , finemque constituere , sed definitiones de principio , medio, ct fine allatas obseruare; ouas uocat ideas, quoniam rei naturam ostendunt. aperuit
enim quid si id ea principii, medii, atque finis,id est, quae si in uni
uersum eorum natura. ANNOTATIONES.
Dubitaret aliquis, quoniam in uerbis contextus uidetur esse contradictio. Primor enim dicit,totum esse etiam nullam habens magnitudinem; postea st ii in subiungit totum ueror ei quod haba principium, medium. & finem: quae dicta mutuor pugnare uidentur. Nam si totum tres illas partes habet, quomodo totum etiam esse poterit. quod nullam habeat magnitudinem Z quamprimum enim partes dicimus,ordinem, S stum habentes inter se.statina quoque magnitudinem
148쪽
magnitudinem ponimur' affirmamus. Huic obiectioni sic respondendum
arbitror, chim Pnilosophus ait: TOTUM UERS EST. c OD PRINci prUM. MEDIUM, ATQ UE FINEM HABET: intelligi de toto magnitudinem habentc : quoniam statim sit pra dixerat Tragoediam imitationem esse actionis persectae . & totius magnitudinem habentis. Et rationem reddens. quasi per parentheii m. cur dixerit magnitudinem habentis. subiunxit: quoniam etiam totum datur.quod caret mana itudine. ideo rediens ad proprium institutum.illud totum definit quod magnitudinem habet. Cum autem dici mus totum cile etiam.quod magnitudinem non habct.capitur totum. ut idcira est cum periecto. multa enim perfecta sunt ut Deus, intelligentiae, quae magni. tudine carent. Totum autem idem esse. quod persectum, quanquam disierat ratione) primo libro de Coelo testatur Aristoteles. An autem omne, & totum idem sit,siquis scire cupit. adeat Platonis Theaetetum. Posset S alia responsio lati ut dicamus.Aristotelem perinde dixisse dari etiam totum. quod magnitu dine caret . ac si dixisset.quod sensibilem magnitudine non habet, ita ut in prindipium . medium,ac finem diuidi possit.quo3 sensu percipiatur. sunt enim animalia quaeda molis adeo exiguae.ut nulla industria in tres partes dissecari possint: quae tamen ambulant.ec in natura sua pcrsecta sunt ac tota. Ut igitur ostederet se de toto.quod sensibilem.notabilemq; magnitudinem habet, intellige
re.dixit dari etiam totum carens magnitudine. πλειτην Paccius uertit finem. forter melius & huic loco accommodatius diceretur ultimum. Nam cum finis
propriὸ sumptus boni rationem obtineat. hoc loco non sc ab Aristotele sumi, tur linis; sed per finem extremum intelligit.siue bonum,sive malum sit. quod si usce finis uti uolumus scire debemus eum accipi fuse. Scicndum praeterea est. nullum esse actionis genus ab hominibus effectum, quod aliqua prior actio non antecedat: ut singi a perquirenti patere potest. Nullum item est ultimuactionis alicuius,cuius non sit actio sequens. Non ob id tamen Aristotelem male sensisse putandum est,ciam dixit. ultimum id esse post quod aliud est nihil. ipse enim intelligit.quora ad illam actionem spectet ; nihil tamen prohibet post
ultimum actionis illius aliquid sequi, quod rationis alterius sit. per quae scire possumus aperter terminum Comoediae, uel Tragoediae finiendae esse, cum scilicet ad extremum actionis est deuentum. ut si uelimus actione, quae ad nuptias spectat. imitari. simul ac ad illarum celebrationem deuentum est, actio illa est absoluta. nam quae sequuntur.non amplius ad nuptiarum celebrationem spectare possunt. Iciem & de principio dicendum . non altius exordiendum eis e. qua in sit nuptiarum initium quod itidem & de reliquis dicendum est. Illud sorte mirum alicui uideri pollat.quod ab Aristotele dicatur.finem id esse. quod eius naturae est. ut post aliud sit,uel necessario.uci ut plurimum: quoniam nulla uidetur esse humana actio, quae habeat ultimum necessarior. quomodo ergo dicitur ultimum sequi .uel necessario.uel ut plurimum Z Respondetur,id quide non sine ratione dictum esse: quod exemplo fiet apertum. fingamus poetam aliquem esse,qui nuptiarum aclionem uelit exprimere. id genus actionis necessario seinper codcm clauditur exitu. nimirum sponsalibus. Sunt ueror di fines alii, ueluti Didonis finis, qvcm Uirgilius illi actioni Aeneae in Carthagine superinducit. hic ex iiς est. qui ut in plurimis contingit. mulieres enim.quae perdite amant.s derelinquantur.ut plurimum atrox & crudele quodpiam patrat. Per haec igitur Philosophus nos admonet.ut fines eos fabulix iaciamus.qui aut necessario. aut in plurimis. non autem qui raro huiuscemodi actiones sequuntur. τα τικεν ἔγει α. sorte illud . erat alia lectio. quam in contextu librarius inculcauit. nam cum in finis definitione particula illa, ηγM M.
non rcponatur,uidetur quo d neque in definitione principii debeat admitti.
149쪽
ad haec pulcbrum siue animal ,sive quodcunque ex aliquibus compi
tum, non ordine totum, ue metiam congruenti magnitudine conrian edebet squidem ex magnitudine, ordine , pulchrum oritur. Idam sicuti scrinon poteri, ut si e Suum omnino animal, pulchrum appareat ; quando. γ dem quae moensibili tempore neculario sit, confinditur: pari ratione
nec illud, quod omnino fit permagnum. ipsa enim sieculatio simul ferino
poteri: illudip totum. πη unum e contemplantium consideratione potius elabitur: ceu, si decem milium Haiorum esset animal. Quapropter scutium in corporibus, tum in animaritibus magnitudinem messi decet, eam dico, quum probe oculis usurpemus: ita ubulis longitudo inerti, quam quodem memoria scili complectamur.
Perseuerat in declaratione fabulae, de qua iam dictum est, partes eius non temere constituendas esse, sed certis legibus ordinandas. Volens aliud de fabula praeceptum adiungere, similitudine quadam utitur animalium,caeterarumq; rerum,sicuti domus, nauium, ct humi ulcemodi aliorum, quae sunt ex partibus constituta: quae non soli1 ordinata esse,uerum etiam magnitudinem non quamcunque,sed determinatam habere debent. iJque probat: quoniam id, quod pubchrum est, in magnitudine, ordineq; congruis esse suum habet. V de inseri .animal,quod uel nimia paruitate, uel magnitudine exce/dat,pulchrum nequaquam esse posse. quod sane ratione confirmat ac primo de paruo rationem assert: quoniam eius cognitio quasi in instanti facta confunditur, hoc est, in rebus nimium paruis in instam ii serme omnes eius partes simul inspiciuntur. unde confunditur cognitio. quoniam non distinguimus cognitionem, uerbi gratia,capitis, cognitione pedum, min re nimis parua mutua inter se partium responsio gistincte no appareat.& iccirco pulchra esse nequit. Probat secundo alio exemplo δ e re nimis magna. nempe,quia simul partium cognitio fieri non potest, ct in eiusmodi cognitione non
150쪽
apparet unum,ct totum. Quibus ita postis sermonem ad sabulam
accommodat, in animantium, caeterarumque rerum principium, medium ac finem habentium similitudine peribuerans ct inquit, quod sicut in animalibus, ct reliquis rebus ex partibus constantibus diuerium stum requirentibus, oportet magnitudinem adeste, quae bene
commodeque uideri possits supple tu si debeat esse pulchral sc
ct in fabulis magnitudo talis esse debet ut facile memoria teneatur. Est autem conueniens rei, quae facile uidetur,& quae facile memoriae tenetur, comparatio, suoniam utraque ea ratione, qua commode cognosci possunt,conlyderantur.
ANNOTATIONES. Pulchra admodum nec ab iis quae nunc dicuntur dissentiens.ea est sententia. quam Aristoteles libro Ethicorum quarto.de pulchritudine literis mandauit. Magnanimitas inquit in magnitudine consistit. perinde ac pulchritudo in . . magno corpore. nam parui elegantes.& concinni,no autem pulchri dicuntur. In primo quoque de Maetorica libro.de mulierum pulchritudine loquens.corporis uirtutem esse ait in muliebri senere pulchritudinem. & magnitudinem. Quo in loco Aristoteles pulchritudinem accipit pro congrua membrorum in ter se proportione cum quadam colorum gratia.ac splendore: hic uero ut etiamagnitudinem complectitur. Recte autem similitudine pulchritudinis ani malis ad Tragoediae pulchritudinem ostendendam Arillotelcm usum esse testi monio Platonis in Phaedro probari potest: qui itidem orationem comparat , is ni mali. Inquit enim.oportere orationem omnem.tanquam animal quoddam . . constitui ut suum quoddam habeat corpus: quod neque sine capite sit, neque is pedibus careat, sed habeat media atque extrema sibi inuiccm. & toti conuenie
gno excessu capitur ut apud Demosthenem in oratione in Midam. ρ ir&ς πεναναι' iis . unde Paccius hanc partem contextus ita uertit: pari ratione nec illud. quod omnino sit permagnum. Dubitaret quispiam, quoniam ab Aristotele secundo libro de Coelo scribitur, coelum animal esse: coelum tamen & pulcherrimum esse.& maximam omnium corporum magnitudine habere . nullus est qui ambigat. Respondetur.sic quidem sermonem haberi de animalibus hi , quae organis,sgura.atq; loco diuersis praedita sunt.cuiusmodi no est coetu . coeli enim pulchritudo ad nox relata praesertim habetur ex tot syderum splendore. Cum igitur Artitotcles hic de ea pulchritudine loquatur.quae hominum in tui tu haberi potest.illa quae coeli est,cum non sit huiusmodi. de eo non ualebit argumentum. Neque enim negamus aliquid in se ratione suae magnitudinis pulchrum esse posse.quod tamen aspectili nostro, quatenus eius simul partes omnes amplecti non nossumus ea ratione pulchrum non sit: sicuti de coelo diximus. nam & Sol tua natura maxime uisibilis est. oculo tamen hominis non ite est. Id tamen animaduertendum. coeli magnitudinem esse illi animali coelesti maxime commensuratam.atque congruam . nam cum diuersa si caeterorum etiam animalium magnitudo.id animal.quod omnia sinu suo continere dc bat congruam habuit tam immensam magnitudinem : quam tamen etiam facile conspici posse defendi potest. nam cum tanta uelocitate circunferatur, to ta sui corporis magnitudo.aut saltem magna eius pars oculis nostris uno diei circuitu subiicitur. Dubitare quispiam posset . nam non ut detur esse conu