장음표시 사용
191쪽
faciendae, nihil,quod misericordia dignum si, ostendunt, nis cauγsa perturbationis illius, id est ratione nccis, quae spcdiatur, aut uul
nerum . si enim inimicus inimicum perimat,egregium cΣistimatur. item qui nec amici, nec inimici sunt, s actiones aliquas graues in uicem agant,nu sericordiam actiones huiusmodi nisi ratione perturbationis, ut dictum est, non in 'vent. Relinquitur igitur tertium membrum; cum scilicet inter amicos crudele quid agitur : ut cum frater fratrem, uel mater filium, aut filius matrem interimit, aut interempturus esset, uel aliquid aliud atrox facere moliatur. ex hac constitutione terror, ac mi fericordia fabulis comparatur.
ANNOTATIONES. -τ- ώτρου πραγμα- ελ πο-ἰs. Ob uocum similitii dinem errorem in uoce αγμαων contigisse puto. scribendum enim erat δραμααν. non autem Q γ' rν. nainu εμποἈτω uoci δραμασu pulcherrime quadrat. si uero legatur δρα Θαnν, aegre admodum quadrat. iccirco castigandum esse uerbum putaui. non enim recte dici potest, pietatem ac misericordiam rebus inserendam. quoniam res misericordiae,ac terroris causae nobis existunt. Nos igitur misericordiam ac terrorem rebus non indi mus; quod tamen fateri cogimur. nisi uerba castigemus. si uero legatur hάμασν. omnia pulcherrimer cohaerent:& sensus erit.nos tragicis fabulis. quae supernis uocari dixit. misericordia.ac terrorem parare debemus . parabuntur autem captata occasone a rebus i piit
miserabilibus: quocirca de illis agendum est. Aristoteles igitur de rebus atrociabus & miserabilibus pertractat, ut illarum interuentu tragicis sabulis terror. ac misericordia comparetur; non autem. ut in ipsis rebus A fiat. siquidem nostrum non est rebus indere perturbationes huiusmodi: fabulis uero, sumpta a rebus occasione.id commode praestare poterimus . ni uelimus uocem meae ναα idem ualere.quod δραμα. quord s hoc capiatur modo, sensus omnino ide erit. Secudo de Rhetorica libro Aristoteles de comiseratione uerba facien .disti,guit δεινον πελερῶ. hoc est atrox armiserabili, ubi de Amas de meminit: censeti φδωον protrudere γν ε λtον. quonam igitur pacto Aristoteles, quo is bulit misericordiam parci. proponit inquirere ποία - δονα; Dicimus idem ad diuersa comparatu,& atrox.dc miserabile nuncupari. nam si ad consanguineos sibi uicissim caedes inserentcs respicias, atrocia uocabis eorum facta: si autem ad spectantes, miserabilia nominabis . iii eodem igitur non erit, δεινον, Mum ελερνῶ. At qui fieri potest, ut inuicem amici committant atrocia 3 nam si ea perpetrent. non iam amici. sed inimici sunt essecti: inimicos autem inuicem atrocia perpetrantes minime misericordiam excitare asseruit. quare postremudiuisionis membrum.quod eligitur ab Aristotele, nequaquam datur. Facilis est per ea quae prius dicta sinat responsio. siquidem Aristoteles atrocia per ignoratiam patrari asseruit: nihil ueror prohibet anticu Ob inscitiam ab amico perimi. Animaduerte dum est. Aristotelem hoc loco uti uoce γλία.pro cosanguinei in te. octauo enim libro Ethicorum. ubi uaria amicitiarum genera enumerat,sanguinis quoque coniunctionem γλίαν appellat.
192쪽
Proinde receptus fbulas mutare non licet: verbigraria, odita ne Eab Ore te extinctum, Eriphlen lcmaeone: quas Iane inuenis,asque iusceptis iam recte uti oportet. Id autem, quod diximus recte, exactius de clarandum. Fit enim interdum sic ipsa actio, quod antiqui observabantirem. de ac abscientibus, agnoscentibus u Euripides fecit: qui filios nec tem edeum induxit Fit etiam A ignorantibus quidem vis Amoris,agnituris uero mox necesitudinem: quabs Sophocleus est Oedipus: id quod omnino est extra Tragoediam. in Tragoedia vero ps,ut Alcmaeonem GDγdamas, Telegonus ue in m e vulnerato. Tertiuspraetena modus es, per ignorantiam: inducet debere aliquem haec scinora mirare , inter parran . dum vero agnoscere. Praeter hos nullus eri alius. siquidem quid agi, vel non
agi dis a sientibus, vel nefientibus necesse est.
Dictum est,actiones, quae misericordiam inducunt, inter amicos esse oportere: nunc modum,quo eis uti debeamus, exponit. ac pri/mtim ex antedictis insertireceptas quidem fabulas mutari non posse quae autem huiusmodi sint exemplo declarat: ut Clytaemnestra ab Oreste perempta,& Eriphyle ab Alcmaeone sed oportere fabulas inuenire, ct inuentis bene uti. inalbus hunc in modum illatis, Aristoteles alterius praecepti tradendi occasionem arripit. siquidem docet quid sit recte uti fabulis iam receptis, asserens in primis actionem posse tragicam fieri, quemadmodum ueteres poetae facere solebant, qui homines scientes ac prudentes scelus patrantes inducebant; ut Euripides effecit,qui Medeam filios truciJantem introducit. Aliud
autem actionis genus est patrare facinus, uerum imprudenter; deinde uero amicitiam agnoicere,& scelus in amicam personam patra
tum deprehendere: ut in Oedipode Sophocleo. uerum in Oedipo. de extra actionem est; quoniam in hac fabula ponitur Oedipus p trem interemisse, & matrem uxorem sibi iunxisse. interdum uerbin ipsa fabula eiusmodi actio est,ut Alcmaeonis Astydamas, uel T legonus in Ulysse uulnerato. Tertium itidem recenset genus, cum
193쪽
quis errore ductus, scelus admittit: sed antequam opus absoluat, er
rore agnoscit. praeter enumeratos modos nullus allus datur. quod
cum per contradictoria datae sint, nihil eas subterfugit.
Praeceptum Aristotelis hoc loco est.quo pacto fabulis iam receptis uti recte
possimus. Hoc autem praeceptum circa ignoratiam & scicntiam uersatur.uult enim Artitoteles,quoniam praeceptum iam est Clytaemnestram ab Oreste truci datam esse, poetam exitum eiusmodi non mutare. sed eo recte uti, hoc est facere,ut per imprudentiam.& ignorantiam sequatur exitus huiusmodi. hoc enim est. quod Philosophus dicit .suscEPTIS REc Te v T i. Aut igitur sabulae inueniendae sunt, aut si priscis uti uelimus. exitum iam receptum muta re non debemus; quoniam iidem ac cr deli tatem tantam non habent sed seruato tali exitu , recter nos codem uti debemust. Recte autem utemur . si eum ita aptabimus, ut misericordia nostro potius arbitratu, qua m priorum more suscitetur. maior autem misericordia excitabitur, si scelus ob isnorantiam potius, quam ex proposto patretur. Exitus igitur non soluendus, sed quadantenus immutandus. Usus autem est exemplo caedis Clytaemnestrae.qua
ab Oreste prudenter intersectam inducunt.& Eriphylem ab Alcmaeone quoniatis recti ux quim ueteres secerint uti possumus ;si nimirum eos imprudenter id patrantes induxerimus. uteote furore percitos,uel aliquo alio racto. rit sc παρειλημμενους -- ἰκ επ. Paccius uertit, receptas fabulas mutare no licet. sed mea sententia uoceni t λuar ad unguem non expressit;quam nos soluere, significare putamus. solucre autem est exitum fabulae immutare. solutio enim.ut infra patebit.est fabulat exitus.Aristoteles igitur receptas fabulas muta das nesat.quomodo enim admoneret illis nos uti rectet debere.si nullam in ei mutatione facere oporteret8 Uult igitur Philosophus exitum seruari ueluti Medea filios trucidare. sed nos ea fabula recte utemur,si necis modu immutemuRac faciamus ut per ignorantia patretur: lic enim & metus & mi ser icordia susci tabitur. FAS SANE' IN VENIR ATQUE suscEPTIS IAM REc TevTI OPORTET. Eandem ferὰ sententiam habemus libro primo de Rhetori. cac ὀst δῶ πιμαν τωρ -A Animaduerte m.Aristotelem dicere Euripidem induxisse Medeam filios trucidantem,quoniam Carcinus poeta ut ex eodem Aristotele libro de Maetorica secundo habetur . non uidetur id sceleris patrantem Medeam induxisse. Ob id ueror receptas fabulas non licere soluere asseruit: quoniam si duo tragici diuersimode soluerent, post alterius poetae solutionem rcceptam. ea soluenda non esici, sed in melius reformanda. Quoniam igitur Euripidis Medea iam erat recepta ea in melius reformari . sed non solui debet. . . A Mi ozν SP Asu δάμαρ non ita legendum. sed ὀ A H να Ahures Gon. de Astydamate enim tragico decimo libro meminit Athenaeus:
de Alcmaeone ueror Thucidi des libro secundo. sed nostra tempestate huiusmodi Tragoedia de*deratur: quemadmodum & Telegonus in Ulysie uulne. rato. rn si τρίπν in τα .cu clarior sit lectio.si loco nuda legatur παρ sitqitam facilis lapsus ob uocum similitudinem. in praesertim non integre. sed notis quibusda Dreuitatis causa scributur.haud uereor quin rectius legatur quam es i. ni si dicere uelimus. Aristotelem usum uoce 're,. quae itidem sentiai
huius loci accommodatur, ne bis eadem uoce mi ex . in eodem pene uersu uti cogeretur. Dubitaret quispiam cur.cum tres tantum enumerauerit modos.
194쪽
E quibus Acinus prudentem aggredi, mirime uero perficere e E Asera
dum: cum non tragicum quidem, uelut perturbationis expers, sed omnino
feteri inpra se fruit. Quo si it huiusnodi bone equaris nemo, ves
certe rari rasit inuentu, ut in riui ne Creontem . emo fecit rori, mum huic erit Jcelus parrare: quo sanci potius eri imprudentem quidem p trare, patrantem vero agnossere. etenim π a scinore 'lus abest: Eripsa plane agnitio riuporis e I plena. Nouissimum vero praeriunt: sesimum eri: exempli gratia in Cresphonte Merope filium interficere dciat ton autem intersicit: ira etiam cir in Iphigenia soror farrem, in Helle filius mitre abalienas unus agnosiit. Quapropter scuti iam pridem diximus. multa rum iliarum Tragoediar non sent. si vidcm quaerentes non ab arte quia demsed a fortuna mutuari sunt: ita Iubulas contexere.Itaque fit, ut inuisti cogamur ad easdem sepius similias recitare, quibus videlicet huiusnodi perturbationes contigere . Igitur tum quales ese Abulus oportear, suris
Enumeratis quatuor modis,quibus actionem fieri cobtingit,eum esse pessimum,atque indecentem docet, in quis prudenter scelus est commissurus, id tamen non committit. Hunc uero modum Tragoediar non conuenire probat, quoniam assectu uacat, hoc est nec misericordiam nec timorem mouet . quare subiungit nullum poetam huiusinodi fabulae constitutionem, nis rard conficere; ut
Aenio in Antigone Tragoedia Creontem induxit, qui sciens,p
195쪽
trare facinus uolebat, id tamen non patrauit. Proximum liuic est scelus patrarc . at satius est imprudenter, atque per ignorantiam es ficere: cum uerb secerit,amicitia agnoscere . esse autem melius hoc pacto fieri declarat scelus enim istia aec actio minime praeseseri, cum prudenter non efficiatur,2 agnitio stuporem inducat. Optimus u ro ultimus. is autem est,ut in Cresphonte Merope, quae cum filium esset intersectura, eum tamen non interfecit, sed agnoscit. ct in Iphi enia, cum soror iratrem esset interfectura, agnoscit . ct in Helle fi-us,esim matrem esset abalienaturus agnoscit. Unde ut antea dictu est)inseri circa Senera multa, multasque familias minime Tragoedias fieri: squi ciem non a casu, sed ex arte id inuenerunt, unde &metus,& misericordia in fabulis comparetur . compelluntur igitur poetae circa tales domos uersari, quibus eiusmodi contigerunt ess ctus. Gim uero ad calcem tractationis de fabula deuenerit, ct alia
aggredi partem decreuerit, in summam quae prius dicta sunt colli.
git in hunc modum : I G I TUR TUM QUALES EI S E FAB LAS OPORTEAT, SATlS I A M DIc Tura . Verba autem illa: Qv ALEs EssE FABULA s o P o R T E A T: ab Aristotele ponutur,
ut particulam proxime antecedentem explicent, cum ait: IGITvRTvM QVALES , ct quae sequuntur : quoniam rerum constitutio
fabula est. dictum autem abunde est de fabulis, quales esse debeant: perplexas enim, 2 quae misericordia ac timore inducunt, laudauit.
ANNOTAT IONEI. Quartus modus,ctim misericordiam & timorem non mouet, eo munere caret.quod ad Tragoediam spectat . olet praeterea scelus.quod ar Tragoedia remouedum omnino est. nil igitur mirum uideri debet si quartus modus ab Aristo tete pessimus existimatur. Antigonem Aemo Creontis Regis filius deperibat.quam cum uiuam sepelliri Rex iustisset. quod inhumatum fratrem humo texisset.& sepulturae mandasset. iratus filius Creonti patri minatus cst. abstinuit tamen a patris nece.& se ipsum interemit. De Merope tertio Ethicorumis libro hunc in modum i Philosopho scribitur. Existimare etiam aliquis filium esse hostem posset.ut Merope.In quem locu Eustratius haec scribit In hoc igno-νν rantia contingit.s filium hostem esse aliquis putet . & interficiat.circa quem M ctio est id quod Merope apud Euripidε accidit in Cresphonte fabula illic enim εν Cresphotem filium.quasi nostem ex ignoratione insidiis appetit mater. Plutarchus item libro secundo Mes de Merope loquitur. quae filium erat interemptura ι quoniam eum interemisse filium crederet: sed eo agnito non interfecit. Quae ce Helle in fabulis leguntur.nihil ad hunc locum facere uiden tur; iccirco iam liue illa transferenda iudicaui. De Iphirenia supra dictum est.
textum primis illis uerbis caruisse.uidelicet. t etsi s G ouo ἡῖς σπαγμα,ωνε in M. uel quoniam & sequentia idem ualere vidcbat,alteram tantum pariem
196쪽
Quantum ad mores, quatuor sine sunt, qui indigent consideratione. Eorum unum, id it primum erilau probitatem praes strant . utcunque enim mos meritis, quemadmodum dictum eri, tum Hrmo, tum asstio animi pro
postum, qualecunque ferit, indicauerit: improbus quidem si improbum, probussi robum: id uerὀine I in unoquoque genere. i t muli rproba est, C eruus, tametsi sertasse hoc mus , illud omnino improbust. Secundo loco siquitur , ut conuenientes sint. Fortitudo enim mos est: sed
esse velfrtem, velprudentem, utique t mulieri non conuenit. Tertio,ut con
rientsibi. eri enim siparatum hoc ab eo , quod estprae se ferire per mores
probitatem, conueniensi fruare. Quarto, ut aequali tenore procedant. Quaquam enim biIDio,ut qui talem persenam induerit, aequalis appareat, omnino tamen illa inaequabibias aequabilitre permuὀ regenda.
Quoniam dictum est quomodo recte sabula constituatur, nunc transit ad mores, qui inter partes ad Tragoediae qualitatem spectantes secundo loco numerabantur. quorum gratia quatuor inspicienda sunt. Primum, ut boni snt. Explicat autem qui sermo, ct quae actio mores habere dicatur, dices tum sermonem, tum actionem mores habere, cuni ostendunt animi propensonem, ac uoluntatem :prauus quidem mos prauam electionem, bonus uero bonam; actiones enim,& sermones sunt animi indicia. bonos autem, ac prauos mores in unoquoq; genere, fraus inquam,ct fortunae reperiri dicit: nam ct uxores bonae, ct serui; quamuis dicat mulieres esse minus bonas, seruos uero omnino malos. sensus est dictum est in unoquo/que Renere bonos,ac prauos mores inueniri; nam ct in genere mu/
197쪽
liebri datur mulier, quae sit bonis moribus insignita : item in gene re seruorum dantur serui, qui bonis moribus praediti sint. Verum quasi corrigens quod dixerat, inquit: quanquam mulier dicatur es egeterius quid si ad uiros conseratur: laaec enim non perinde, ut uiri
moribus ad unguem bonis ornata est : seruus autem omnino ma lus. mores igitur seruorum, qui boni dicuntur, erunt ut in gen re seruorum , qui tame mali omnino sunt. Id uerb . quod secumdo loco circa mores perpenditur,est,ut congrui sint. id autem ostendit, quoniam uirilis mos non conuenit mulieri . nam armigeram eam, uel terribilem esse non oportet.Tertium est, ut similis sit mos,
ct sibi constet. id uero necessario addendu declarat. aliud enim est facere quod mores sbi costent, aliud uerb qu bd boni ct cogrui sint. artum uerb est,ut snt aequalis tenoris. Quo autem modo distinguantur a simili, subiungit. nam squis uariam ct mutabilem foeminam imitandam sibi prono fuerit, uel hominem, qui modo harum modo illarum partium ut, illa semper inaequalitas aequabiliter est
seruanda, hoc est ea persona introducenda perpetuo, ut nunqua sibi constct. mores igitur similes sunt,itidem tenoris eiusdem . sed non contra . ordo enim hic talis est,ut nunquam ordo seruetur. Iure igi
tur quarto loco additus est mos; quoniam ab aliis seiungitur.
Quid per genus intelligedum hoc loco sit.ex Aristotele libro tertio de me
'' torica hauetur. cum inquit In genere intelligo aetatem,sexum, nationem. Cic V ro quoq; libro primo de inuentione: Hominum inquit genus,quod etiam in V sexu con*deratur. uirile.an muliebre. Seruum octauo Ethicorum Aristote. les dicit esse organum animatu. t γura uertit Paccius MuLIER: clarius uerti Lsct v X o R. na hic de mulieribus ea ratione ,qua ad uiros referuntur,agit: uult enim muliebres mores uirorum moribus deteriores esse. Sed neque nos id i teat.bonos.&congruos mores uniuersale respicere. similes uero.& tenoris eiusdem singulares persona . hac ratione arbitramur Artitotelem hac in parte primum locum bonis moribus concessisse. ut poetas potissimum admoneret de illis exprimendis magis esse sollicitos oportere. postremo autem loco de moribus aixit.qui sunt aequaliter inaequales. quoniam prauitalcm sapiant ne cessario. animus enim.qui nunquam tibi constat non laudatur. mores uero similes esse possunt aeque soni .ac mali; siquidem imitari personam unam possu
tExemplum improbi moris siu aloqui minime necesarium: verbι graria'.
198쪽
in Ore se Menelaus: indecori Atq; inconuenientis , musis eiulatio in Solla: Menalippest sermo: inaequabilis, Iphigenia in ta lide, t ut cui poesisnor supplicatio priori non consonet.
Exemplis ea quae de moribus dicta sunt, declarat; ac primum mali moris exemplum ponit. hoc enim pacto probi itidem mores co/gnoscentur: siquidem contrariorum contrariae sunt rationes. ponit autem mali moris exemplum, ut ipsum euilcmus, sicut in Oreste Menelaus. Vt uerb obiectioni tacitae respodcret, addidit:Mi Mi ME NEC E s s A R i v M. id est quod non coactus poeta secit, hoc est quas ex fabulae constitutione ita fieri oporteret . quare maximam Euripides reprehensionem meretur, qui Menelaum Oresti Agamemnonis fra. tris filio qui impudicam improbamque matrem peremerat, non modo non opem ferentem, sed etiam aciuersantem inducit,& praeter necessitatem Menelaum improbum efficit. Subiungit deinde indecori moris exemplum,Vlysiis eiulationem : quoniam non de t uirum sortem eiulare . credimus autem hic Ariuotelem Homerum taxare, qui finxit eiulantem,ac de se conquerentem Uysiem : quem tamenstrenuum ducem,ac sortem uirum induxerat. Per id aute, quod ait: MENALIPPE s a VE SERMO: Cu Menalippe mulier fuerit,facile
cognosci potest, Philosophum hic duobus usum exemplis,2 utroq;
decorum haudquaquam seruari docentem : altero quidem cum muliebri more eiulantem, ac flentem duce introducimus: reliquo autecontra, cum foeminam fortem,ac in m imis periculis animo praesenti ac uirili permanentem ostendimus: uel Him puellam de rebus altissimis loquentem,ac philosophantem introducimus; cuiusmo/di Menalippen,a matre tame edoctam Euripides effinxit, s Dionysio Halicarnasseo in eius Rhetorica,ubi: 'χημα remis Ritas uerba facit, fides praestanda est. Addit ct tertium inaequabilis moris exemplum, Iphigeniam in Aulide, quae Euripidis Tragoedia etiam extat: in qua primum quidem inducitur Iphigenia ad patris pedes prouo, luta,pro sua salute supplicare, mox cum Achilles pollicetur se mini,
me passurum,ut Occidatur, animo praesenti res det uelle se omni,no pro Graecoru salute mactari. quae omnia in Tragoedia, atq; actione dramatica indecentius, quam in epica facta esse comperientur.
Cicero libro secundo Tusculanarum quaestionum. Ingemiscere inquit non- ,, nunquam uiro concessum. id* raro: esulatus.ne mulieri quidem. Cum Aristoteles quatuor in moribus perpcdenda recensuerit. & trium duntaxat exempla posuerit,possumus ex iis Jeprehendere,quando circa mores contingat error.&U Pii cum
199쪽
ra A nil ET LOMB. IN A R I S T. L I B. cum de quarto nihil prorsus meminerit. facile coniectari licet Aristotcle quantum potius emimerasse, ne quid ad morex spectans praetermitteret: quanquaeuia approbet,cum nos minimer doceat quomodo circa hunc error cotingat. aut eo reac uti possimus . nam cum eiusmodi mos semper malus sit,& pra-inim animum lignificet, a tragico negotio penitus est reiiciendus. t Aritine γκMOR Paccius haec ita uertit: exemplum impro bi moris sit alioqui minime necessarium. ex qua uersione sensus Aristotelis esse uidetur.non osse necessariu in mali moris exemplum afferre. uerum id Aristotele nequaquam dignu exillimo : iccirco uerba ea rectius interpretanda sunt hoc pacto.EST AUTEM EXEMPLUM p RAVI QI IDEM MORIs NON EX NEcESSITATE. quorum uerborum sensus est, poetam fecisse Menelaum uirum male moratum,cum aliter facere potuisset. permanEte itidem rerum illa
rum serie; innuens Euripidem nullo modo excusari posse. quὀd si ex fabulae constitutione id accidi sset. excusatione dignus existeret. t u sis γυ εα-νη ἰκυ--c πῶυsuae. haec a Paccio ita uertuntur ut cui pollerior supplicatio priori noconsonet. quae quidem explicatio mihi non probatur; quoniam uerba Paccii praeseserunt Iphigeniam bis patri supplicasse. sed posteriorem rogationem cupriore non cosentire. quod sane falsum est.ut ex Tragoedia deprehendi potest. Rectius itaque sic uertentur: NON ENiM SIMI S EST SUPPLIcANS POSTERIORI. i. non talis uidetur Iphigenia supplicas,quale se postea gerit.
Et sine in moribus cui in ipsa rerum compositione, tum necesseremn, tum uerisimile eoquirendum es h t arque etiam uti necessariό uerisimili ue o
dine cuncta procedunt. Quare mani o Ium eri, uiarum solutiones ex ipsi et potissimum Gulis proficis debere, non autem ab aliquo artificio/Io: us in Medea: in Iliade illa per nauigationem. Quosine artificiose utendum in i , quae extra Tragoediam Iunt quaecunque uidescet vel prius fuere, quae neutiquam scri poteri, ut alio pacto ad humanam peruenerint nomnum: vel quae futura denunciatione, divinatione ue indigeant: quandoquide Deos cuncta inuicerescis quidem apud nos conriar. quodcunque veri rationi consentaneum minus si explodendum quidem ab ibis actionibus: si non prosus, vi a Tragoedia ut est in Sophoclis Oedipode.
Aliud praeceptum circa mores exponit . id uerb tale est, quod in
moribus,quemadmodu ct constitutione rerum, semper quaerenduquod
200쪽
quod uel necessarium uel uerisimile est. explicans autem quomodo
id intelligat, stibiungit, tET Hoc posΥ'Hoc, AUT NE cESSAAERIS, AUT VERI si MI Ll TER F i E R i: ita enim graeca uerba se, nant. quorum sensus est,talem uirum talia dicere,aut facere. uelu ti si uirum strenuum confingimus, mores eius cum eXprimemus, it
tum necessarib introducemus,qui ad pericula quaevis subeuda prae senti animo sit . uiri enim strenui mos est in periculis audacia ostem dere. mores uero, qui uerismiliter confeci uentur; ut si quis inops apotente iniuriam patiatur, se se pro inope strenuus obiiciat, ut ini riam arceat quod I in aliis hominum conditionibus fieri debet. Si igitur rerum costitutio aut necessarium, aut uerismilem haberone/xum debet, mores item ex ipsa rerum ierie, uel necessarib, uel uerisimiliter sequantur necesse est. Mod uero solutio quoque fabulae ex ipsa fabula,ac rerum serie,& non ἁ machina contingere debeat, de. claratur'; quoniam id genus exitus seriem cum praecedentibus nobabet. Ratio igitur Aristotelis hunc in modum breuibus ordina/tur. rerum series necessarib, aut uerisimiliter cohaereant oportet: mores item ex rerum serie pendere debent: ergo ct exitus fabulae ex ne. cessitate, aut uerisimilitudine emergere postulat, non aute e machi
na in scena facta,in qua Deum aliquem,aut Deam loquentem introducebant. Exemplum solutionis Tragoediare machina, Medeam affert, quae sorte Carcini poetae fuit; de quo secundo de Rhetorica libro mentio fit. nam in Euripidis Medea,quae passim habetur,eiusmodi solutio e machina non apparet. Aliud ponit exemptu ex Ilia/de libro undecimo de enauigatione quo loco Mineruam Homerus Illyssem alloquentem introducit, ei ve praecipientem ut Graecos suadeat, ne insectare discedant. Irim praeterea Priamum alloquente fingit. quod iam sine Deorum interuentu commodissime ab he roum ducumque aliquo fieri potuisset,ab Aristotele non probatur. Machina tante in tergum in iis,quae extraragoediam sunt, uti licet. quod d uobus modis fieri posse declarat; cu aut alicuius praeteritae rei cognitione, quae ab hominibus ignoratur; aut postea futurae si modo fabula solui debeat opus est.& rationem assere: quonia Deos
praetcrita futuraq; omnia respicere concedimus; quae cum libuerit mortalibus patefaciunt: constans enim omnium ferme hominum
opinio est, Deos nostrum curam habere,ac sollicitos esse .EAdmonet autem Philosophus, in Tragoedia conscienda minime oporte. re, in ipsa rerum serie dissonum quid reperiri. quod s euitare no possinus,id saltem extra Tragoediam si . quod Oedipodis tyranni Sophoclei exemplo declarat; siquidem alienum L ratione uidetur,o P i i i dipodem