장음표시 사용
251쪽
,- Μ AD Ir ET LbMB. N ARIS T. L I R. o cta. Haec ille. quae huic loco no parii luci sufferunt: nimiru Q nomen Artitotele sumit pro uermo comuniter capto. quonia uerbi diuisio qua Quintilianus iacit. est eade serme cum illa.qua Aristotclcs in hoc contextu facit. Eode quoq; capi δε te de uocibus compositis loquens: Nam .ex tribu inquit nostrae utique lin- guae non concesserim: quamuis captis Cicero dicat composi tu esse ex cape. u.
uis.&inuemantur qui Lupercalia aeque trex partes orationis esse contendant..., quali lucre per caprum: nam suovetauralia iam persuasum est esse ex sue. oue.. & tauro Et sane ita se habet sacrum .quale apud Homerum quoque est. Sed haec
se non tam ex tribus,quam eX particulis trium coeunt. Item parum infra. Sedi in
δε quit rex tota magis Graecos decet.nobis minus succedit. nec id fieri natura pii. to. sed alienis favemus: idcol cum κvem ori mirati sumus , incuruiceruicuia uix a risu defendimus. Dubium alicui hoc loco uideri posset.quomodo dicatur nominum duplicium quaedam esse composita ex partibus partim fgniticatibus partim uero non cum dixerit superius in ΘεοδQον non significare.& nomen esse. ius partes non significant. An in tali nomine quanquam non significent, extra tamen compostionem significant,ut interpretes in librox Arillo telix de Interpretatione abudc scripserunt. Nomina composita auctore Ari stotele tertio de Rhetorica libro solutae orationi non conueniunt: poetis tame. si eis temperate utantur. magno sunt ornamento. In libro Illustrissimi Mendo. rae ita lcgitur ΚπIumi si λεγω, δ' μῆ εκ Mνοντων MyκHπα, ο ανγ. NAδnu M . et Κρου m ias ἐκ Ma L Hs, ratu: ουκεκ τ ονομα π ρομα Drrγη -μου, .ntκ Guiarer ν κεροπι in quo longe plura reperiuntur, quam in uulgata lectione.Uerba igitur graeca prius latina faciemus,ea deinde explicabimus.s i Mην pLs X aute uoco,quod ex minime significantibus conitituitur. ut terra: aliud
uero duplex. cuius aliud quidem ex significante. & non significante: uerunt, men no ex nomine significante,& no significante: aliud uero ex significantibur co M po Mi Tum Sensus cit,nome simplex illud esse cuius particulae non significant. ut terra: duplex uero aliud componitur ex eo, quod significato ex eo. quod non significat Admonet deinde, quomodo id intelligendum sit:& in quitaton esse intelligendum nomen compositum aliquod esse . quod componatur ex nomine significante S ex nomine non significante.quoniam supradi ctum est . quod omnia nomina significant: sed intelligi debetinomen aliquod dari ex pluribus compositum partibus,quarum alter ignificat.&erit nomen. altera uero no significat.quoniam erit uel syllaba. uel coniunctio. uel aliquid id enu .quod non significat. Quanquam haec lectio seruari optimet possit. arbi tror tamen alicuius glosscina luisse.qui dubitationem. & quae uidetur in dicti, Philosophi contradictionein inspiciens,uerbis illis occurrit.ideo mihi uulgata lectio macris arridet . nam cum nome hic ample isset accipiatur.uere dici po terit.aliqua nomina non significare. Quod autem hoc loco nomen late capi, tur.paulo inserius apparebi z. quapropter si hanc manu scripti codicis lectione seruare uolumus,opus est nos dicere Aristotelem hac in parte bifariam uocem No ME N.accipere;communiter scilicet,& proprie. at penes uulgatam lectione
uno tantum modo hac in partc uoce nominis utitur. PARTI cvLA . IX.
Omne autem nomen aut est Proprium, aut ab ala lingua,aut translatio,
252쪽
aut omagus, aut fictum, aut productum , t si tractum, aut commutatum. Proprium voco, quod omnibus en ψὰ eri. t ab ala lingua, quod aliquibus duntaxat . t ex quo patet, huiusmodi atque proprium fieri posse, ut in idem quandoque recidant: minime tamen et fidem: ut αγυων, id eri lanceolae quod prijs quidem proprium,nobis vero ab illorum lingua.
Declarata nominum disserentia ratione simplicis ct compositi,di
stincte magis nomen diuidit, octo nominum genera enumeras: quo
rum singula sequens sernio declarabit. Ac primum explicat quid sit
nome proprium: nimirum a V o D OMNI Bus ira usu E sT: hoc est omnibus nationis unius hominibus. Lingua uero nome,quo alii utatur. sunt enim uoces quaedam, quas Latini e Graecis mutuantur.
unde nomen idem esse potest lingua, ct proprium, non eiusdem gentis ratione , sed diuersarum nationum: quod probat exemplo. nam ἡγονον, id est lanceola, Cypriis quidem propriu, Atheniensibus uerb, uel Peloponnensibus lingua.
Sciendum est,ea ratione primam nominum diuisionem Aristotelem proposuisse.quoniam secunda est priore distinctior.ordo autem cogruus est, ut ex in distinctis ad distincta magis procedatur.Illud etiam animaduertendum est Aristotele.dum nomen diuidit in Poetica usum non esse hac uoce ei κώον: quod sa/nὰ haud iniuria alicui non modicam dissicultatem facere posset. cum enim exactius in Poetica qua in Rhetorica de nomine agatur, ut ipsemet Aristoteles in Rhetorica testis est quomodo in Rhetorica meminit -κupis in me in in Poetica ueror de altero tantum in Poetica igitur non exacte de nominibus egi siet:& tame Aristotelet in Rhetorica lectorem de nominibus ad Poeticam relegat, ut qui in Poetica exacte magis de nomine pertractet. An,de utrisque in Poetica meminit; quanquam non eadem voce. qua in Rhetorica usus sit, ut in .. ferius loco suo declarabitur. Cicero libro tertio de Oratore : In propriis inquit est igitur uerbis illa laus oratoris, ut abiecta, atque ob icta fugiat: is lectis. atque illust ibus utatur. in quibus plenum quiddam ,& sonans incile uideatur .Sed in hoc uerborum genere propriorum delectus est quidam ha- bendus atque is aurium quodam iudicio ponderandus: in quo cosuetudo etiais bene loquedi ualet plurimu.& hoc quod uulgor de oratoribuς ab imperitit diis ci solet bonis is uerbis,aut aliquis no bonis utitur.Haec ille.quae in omni scribe di genere seruanda sunt. Ex his. quae de proprio, ac lingua tertio de Rhetorica libro ab Aristotele dicuntur,emergit nullo modo dissimulanda dissicultas.quo
ni a Philosophus inquit :ωnom. - όνομάτων ποιῶ κμῖν uαθη πν, As αἱ ala o γλειν, 'bu ἀγνωτω, - δἰ κυρια Irμω. ἡ Α με- ρρα aroia sed H λ . hoc est quae nomina ., in nox scientiam inserunt iucunda Linguae igitur ignotae uobis sunt: propria εν uero nomina scimus. metaphora uero noc praeclare facit. Horum aulcm ueraborum sensus est ea nomina.quibus aliquid addiscimus nobis esse iucundassima .sed linguae nos non docent.quoniam ignotae uoces sunt.nomina ueror pro/pri nec ipsa nos de nouo docent,quoniam iam ea scimus. at metaphora prae
253쪽
clare docet. quare merito iucundissima est Sed liaec pugnare uidetur in his.quae hoc libello scribi uatur agit enim de linguis Philosopl undocetq; ornamcntum non paruum poetis asscrre: ornamentis aulcm utcmur ad oblectandum: ergo lingua oblectat: cuius oppositum in Rhetorica dictum est. Huic obicctioni itefiet satis si admoneamus linguas bifariam sumi posse.uel .ut prorsuς ignotas In quo sensu in Rhetorica loquitur.uel. ut modo quodam notas. sed non familia res. hoc est ut si proferantur intelligantur, tamen non dicantur cita nobis familiares quo modo si sumantur, quia ita non dicuntur in nobis familiares. qua-uis intelligantur.dicimur ex ipsis modo quodam addiscere. R ideo lingua.lioc est peregrinum nomen oblectat . non tamcn quodcunque, quoniam prorsus ignotum non docet. interdum tamen alienae uoces ignotae ex rerum serie manifestae fieri possunt.Philosophus igitur,quoniam lingua natura sua ignota cst. oratorem ea uti non uult. poeta tamen si ex uocibus, quae linguam aut praeco dunt aut sequuntur,notam essecerit peregrinam uocem . delectabit: quoniam poetae oblectationi quoque studium adhibent. id profitenturi quod aeque de oratore dici non potest . quare dispar utrorunque ratio est. Galenus in opus culo cuius inscriptio est, γλ&ωοῦνγξήγime, alio modo linguam
Trum lusio est nominis alieni t illario, uesagenere adspecio ela necie adgenus , vel a specie ad speciem, aut etiam secundum aliquod, quod proportione respondeat. Aenere ad speciem voco: ut Iletit bare mihi navis etenim in portu esse, Iure ab oderi. Decie ad genus: ut is decem peperitiam milita commoda νῖxes. decem millia enim nitata sint: quo sane uocabulo pro multo utuntur. necie adspecie: hila aere animae immiti aere abscidit. hoc enim loco a Urre pro abcindere, γε ut cinderemo a erre, urpavit: quod utrunque jubtrahere aliquod sit.
Transit ad metaphoram: quam esse dicit, cum nomen aliud in es terius nominis locum inseritur . id uero quatuor fieri modis ait uel
254쪽
a gcnere ad speciem uel a specie ad genus, uel a specie ad speciem,
aut etiam secundum aliquod, quod proportione respondeat. Quos quatuor modos exemplis declarat. A GENERE inquit AD sPE
cIEM Uoco: UT STETIT HAEc Mi HI NA vis. Rationem subiniungit huius metaphorae:etenim in portu esse, stare aliquod est. cum
autem dicit,sTARE ALI avo D, innuit stare comunitas esse, quam
stare in portu . cum igitur stare ponatur loco uocis ορμω, quod si/gnificat in portu esse, metaphora erit a genere ad speciem,hoc est in locum speciei succedet uox generis. Secundum genus cotrario modo se habet, cum scilicet speciem in locum generis collocamus e ut
Probat autem hanc metaphoram esse a specie ad genus . nam decemilia multa sunt. sed multum non solum dicitur de decem milibus, sed & de uiginti, triginta, centum milibus,ac reliquis quo sit, ut multum rationem generis habeat,decem milia uero speciei. ct quoniaponuntur decem milia pro multis,ponitur species pro genere. Tertium metaphora genus est, a specie ad speciem. ut si quis auferre pro abscindere,aut abscindere pro auferre ponat: utrunque enim lub.
ANNOTATIONES. Tres pulcherrimas Aristoteles in tertio de Rhetorica trolationi dotes attri buit quippe quae oratione lucida.suaue peregrinat faciat. Lucida quide,qu o. mam ii militudo. ius gratia translatio fidapertiorem rem reddit .Iucundam. quia docet.metaphora enim picturae cognitae proportione respodet: de qua in huius operis initio,cum quo pacto addiscere iucundum sit docuimus, abunde dictum est Peregrinam postremo facit orationem: quoniam. & si vox famili, ris sit,in eo tamen significatu .metaphorico scilicet, pererrina sit. quoniam ita uulgus ea passim non utitur. Laudat praeterea eoaem loco metaphora: quoniam ipsam aliunde sumere non possumus.sed ingenii nostri uiribus ea nobis comparanda est. In tertio autem Topicorum libro magis expetendum esse in quit quod ab alio accipere non licet quam quod licet Admonet praeterea trans lationcs longe peti non oportere.Unde Cicero tertio de oratore libro : Uiden. dum inqui tra . ne longe simile sit ductiam. Syrtim patrimonii.scopulum liben tius dixerim Charybdim bonorum uoraginem potius.facilius enim ad ea,quae uita quam ad illa,quae audita sunt mentis oculi feruntur. A' rebus enim hone stis ducenda est translatio. Vnde Cicero: fugienda inquitxst omnis turpitudo earum rerum .ad quas eorum animos qui audiunt trahet similitudo.Nolo mor ' te dici Aphricani castratam esse rempublicam. nolo stercus curiae dici Glaucia: quainuis sit simile.tamen est in utroque deformis coritatio si inititudinis. Illa ' quoque non praetermittenda.quae a Cicerone eodem libro de metaphora scri- buntur.Modus inquit transserendi uerbi late patet quem necessitas genuit in V opia coacta.& angustiis, post autem delectatio, iucunditast celebrauit. nam
' ut uellis Digoris depcllendi gratia reperta primor. post adhiberi coepta est ad or ' natum etialii corporis.& dignitatem: sic uerbi translatio initituta est inopiae V causa. frequentata delectationis . nam gemmare uites. Iuxurie esse in herbis. im
255쪽
,ν tas segetes etiam rustici dicunt . quod enim declarari uix uerbo proprio potest.., id translato.cum eli dichim.illulirat id.quod intelligi uolumus eius rei. quam, alieno uerbo posuimus si inititudine. Quintilian ux quoq; libro octauo inquit:
, , Translationem dico quae metaphora Graece uocatur. Quae quidem cum ita est, ν ab ipsa nobis concelsa natura.ut indocti quoque . ac non sentientes ea frequen- ter utantum tum ita iucunda atque nitida. ut in Oratione quamlibet clara. pro- prio tame lumine eluceat.Neque enim uulgaris ella, nec humilis.nec inlita C.
recte modo astita sit, potest.Copiam quoque sermonis auget permutando.aut νε mutilando quod non habet quod , dissicillimum est praelaat. ne ulli rei nome, , deesse uideatur. Sciendum autem ei Aristotelem sub metaphora κα- ηαν. hoc est abusionem. & synecdochen comprehcndisse. Elegans aut m nacta phora auctore Aristotele tertio de Rhetorica libro.eritis non sit e nimis remo iis deducta Absurdum enim sinquito est res ualde remotas uno aspectu intueri. uel si non fuerit nimis in promptu usui facili. huiusmodi enim non docet nec
animum auditoris commouet, sed si ante oculos rem constituet. uidere enim res.quae fiunt non quae faciendae sunt oportet. Cum autem quatuor sint traselationum genera. eam praesert quae ex analogia ducitur. Demetrius autem di- cit,optimam putasse Aristotelem illam esse traflationem.quae uocatur κοιτώρ-- γε ore. cum se licet res,quae animo carent.taliquam animi compoteς aliquid ageis re inducuntur. Ingeniosi autem.& acuti hominis esse simile in dissimilibus in- , , trospicere unde metaphorae ducutur. distini illa enim admodum sunt. arbiter. & arx Archi tam tamen Taretinum summae eruditionis uirum arbitrum dixisis se idem esse.atque aram.quord ad ambo. qui iniuriam accepissent confugerunt. M ut arbitri iudicis interuentu, seu Des.suas ulciscerentur iniurias. Sciendum auteni ell,quod si imago sit rei.& illa in metaphoram vortatur transit in id genus metaphorae,quod κα-ρκας,hoc est abusus dicitur uerbi gratia.s hac imagine transferamus. ut leo irruebat.& dicamus.leo irruebat.abutimur leone.pro homine.In actio ibus uero reru metaphoras usurpamus. Siquis igitur diligeterdiuersarum rer i usus animaduerterit, saepe in his similitudinem intuebitur.ex qua transseredi deinde commode occasionem arripiet. puta usus nauis et 1 uehere.itidem S currus. hinc metaphora fieri poterit. parua enim illa nauigia
quibus equorum.ac curruum uice Venetiis utuntur per tranxiationem currus
ac cqui dicentur temo uero frenum.& remi calcaria eadein ratione uocabun tur. Animaduertendum est.Aristotelcm sub hoc nomine metaphora. ueluti nominis speciem quandam csiprehendisse.& tame in tertio genere metaphora pro exemplo posuisse uocem ABS cINDER E,quae uerbum cit nomen igitur hoc loco fultus accipere cogimur. qua in ut uerbo opponitur. H α γορα δ' δει
NIs ALIENI ILLATIO. uox IL L A T i o. hic subobscura mihi uidetur. es rius igitur ita potius uerba haec uertcnda csse putarem . METAPHORA A TEM EsT NOMINII ALIENI SUBSTITUTIO. nam metaehora prae sesert nomen alienum. νιῆς ἔξ μοι δε κε. Pars est carminis Homeri libro primo Odysseae . αλκί, πιμνεν ova καλκοῖ. Passim ita legitur.puto tamen aliter haec uerba esse legenda. uidelicet huc in modum:' ἀλκω ἀαψυ tam λs, uti 'πιμενη u χαλκῶ ita.ut sint duae carminum medietates diuersorum
uersuum.nam pars illa mi ε ν λεὶ καλκω. est Homeri tertio Iliados. illa quoque prior pars.χαλκῶ ἀπδv- έργ Lerit etia alterius carminis pars. Quo moso multum rationem generis habea decem uero millia rationem speciei.& cum ponitur decem millia pro multis, ponatur species pro gener plum est ex Uirgilio.cum ait: is Mille meae siculis errant in montibus agnae. hoc ei 1 multae.
256쪽
DE POETIc A eo MMENTARII. x xyDubium est.cur non sit metaphora i genere ad genus . An. quoniam nimis remota esset similitudo.
Proportione voro respondens dixerim, quando aliquod secundum ad primum simili ratione si habeas, quia quiartum ad tertium fumit enim vello
co secundi quartum, vel quarti scundum. interdums addunt, pro quo dici, tur id quod s. exempli cauis simili ratione se habet phiala ad Bacchum, qua fulum ad Martem. duet igitur Erpbialam butum Bacchi, coe scutum phialam Martis. Rursis ad diem uenera pari rationes haes, qua ad uitam fmum. itaque dicet veneram dici 'ium,ersemu veneram vitae: vel, sicut Empedocles, occasem vitae.
Postremum quod recensuerat, metaphorae significatum ponit: quod quidem in proportione quadam consistere declarat, cum quatuor refus sumptis, ita se habet secunda ad primam , ut ad tertiam quarta. qua in re fieri posse nominum translationem probat, quoniam in locum secundae quartam substituere possumus, ct in locum
quartae secundam. Subdit praeterea : INTERDUΜm E ADDvNT, PRO QNO DI cITUR, AD Q o D E ST. Dicit autem A D D v N T,
quia feruantur priores conditiones,& additur in locum eius, cuius est,id .ad quod est. Primum autem, quod propositum est, uidelicet proportionis metaphoram,exemplo declarat . similiter inquit phia, i, ad Dionysium se habet,& scutum ad Marte: igitur per metaphoram.& nominum substitutionem scutum esse phialam Martis, ct phialam Bacchi scutum dicere possumus. Alio quoque exemplo id declarat . similiter inquio se habet uesper ad diem,& senectus ad ui, tam .dicetur igitur uesper senectus diei,& senectus uitae uesper mehut inquit Empedocles, occasus uitae.
Dubitatur.quomodo sit haec metaphora secundi, & quarti: uidetur potius primi.& tertii An,primo poni debet res possidens.& possessa.ut Mars ad scutu,
o Bacchus ad phiala se habet: & ita debet intelligi,Dionysius utitur phial
257쪽
cuti Mars scuto . quibus ita constitutiς postea transserimus modo superlut dicto. Aristoteles tertio de Rhetorica libro quartum hoc translationis genus prae caeteris orationem exornare arbitratur. exemplo aute, quo in Poetica usus est.ad declarandam translationem analogiae. & in Rhetorica usus est de imaginibus. Cicero in tertio de oratore ait, similitudinem requiri in translatione . nam facit ut uerbum alieno in loco positum, tanquam in suo,si agnoscatur delectet. quod si simile nihil habet. repudiatur. Quintilianus libro quinto capiteia de exemplis: Analogiam inquit quidam i simili separauerunt.nos eam subi ctani huic generi putamus. nam ut unum ad decena. sic decem ad centu simileis certe est.& ut holtis,sic malus ciuis.quae huic loco no paru lucis inerre uidetur.
Licet autem suibusdam nomen proportione respondens inditum non sit, nihilo tamen scius smili ratione dicetur: quemadmodum frugem quidem proiscere, serere dicimus: proiμι vero a sole flammam , nominis egi ex pers: cum tamen ita ad filis flammam hoc e habeat, quemadmodum sor re ad fugem. ideo i dictus, sator diuinitus ignis. Licet autem huius ossi translationis modo uti, alto quoque cum vi duces nominauerimus ali
vin quippiam, aliquid eius proprium ab eodem remouentes: ut si quis appellare volens phialam,dixerit tum, non Mretis sid Bacchi.
Admonet Philosophus nillil obesse, quanquam nome, quod est ri proportione respondere deberet, non extet, nec sit impositu, quin possimus nome iam impositum,& notum in locum nominis, quod desyderatur transferre. uerbi causa sena entis actio nomen habet, nimirum serere: solis uero actio, qua radii emittuntur, nomine quidecaret,attame ita se habet illa e sole radioru emissio , sicut & serere ad semina se habet . quocirca per metaphora dicimus solem diuina flammam serere. Subiungit,quod hoc translationis modo secunduanalogiam uocato uti etiam aliter possumus,quam praedicto modo; ponendo id, ad quod relatio est pro eo cuius est, quemadmodum inlecunda specie dixit. quod aperit exemplo: ut si scutuna uocet quis
phialam,qui deinde subiungat, non Martis, sed vini. st hoc est.quod superiore particula Philosophus dicebat αδμMA; Mi. scutum enim dicitur Martis,quoniam eo utitur. sed hic dicitur ad quod .na quo. Eiam phialam scutum diximus,phiala uero ad uinum dicitur , icc
258쪽
co dicimus scutum non Martis, sed uini: videtur enim phiala scuλtum uini esse,quoniam ipsunt tegit.
Sciendum est. quo d quanquam nomen proportione respondens analogia careat nec sat mutua translatio.illa tamen quae fit. persecta dicetur: quoniam non res.& proportio.sed uox duntaxat de*dcratur. Differt secundus moduc translationis desumptae ex proportione a primo:quoniam licci in secundo ac cipiatur,ut in primo.quartum pro secundo, uel contra. ut scutum pro phiala, tame in primo affirmatur clypeus de Baccho.in secii do uero negatur de eo,cu ius propriὰ dicitur. Martis enim proprie clypeus est.quoniam eo utitur.& assi roratur de eo ad quod dicitur, scilicet de uino. Dubitaret aliquis. cur Philosophus de translationibus loquens non est locutus de iis.quae dicuntur ab animatis ad inanimata de quo translationis modo ueteres meminerunt. Cui facile
respondcri potest .appcllationem quidem illam, sed non rem Philosophum
praetermitisse. cum enim dicimus:
δε Classici' immittit habenax: est haec translatio sub quarto genere metaphorae.Item Cicero: Quid enim Tubeia ro tuus ille districtus in acie Pharsalica gladius agebat 3 cuius latus mucro ille M petebat i qui sensus erat armorum tuorum Hae translationes continentur sub eo genere quod est i specie ad speciem. nam actio.quae uni speciei scilicet animatae conuenit, uerbi causa homini gladio attribuitur ar Cicerontata uero re in cateris translationibus nulla reperietur.quae non sub quodpiam eorum generum no reducatur. quocirca nihil ab Aristotele hac in re praetermissum fuit., . . Hic deberet esse particula de omatu.ueriam desederatur: ideo particula.quae adornatum spectat.asterisco notanda. temporum iniuria deleta est . ut ex iis quae infra, cum de ornatu memini dicuntur, satis aperte colligi potest.
ANNOTATIONES IN PAR T. .c XIII. Q VAE DE FI cIT... Animaduersione dignu est. quod superius Philosophus dixit: omne nomenis aut est propriu.aut lingua aut metaphora aut ornatus aut fictu,& quae sequun/. . tur. De partibus omnibus singillatim pertractat. praeter quam de ornatu. qua propter alicui uideri posci.quod per ornatum non intelligeret speciem quamdam ab aliis distinctam quoniam neque caeteri. qui de dictione. nominibusltractauerunt.omatum secerunt unum quoddam genus, sed per ornatum elega tiam.& aptam uerborum compositionem figuris exornatam intelligunt. Priterea in Aristotelis contextu nulla est nota.qua uitium in uerbis Philosophi demonstretur: nam licteres partem contextus, in quo quippiam deficeret. asterisco notabant. Mecum interdum cogitaui metaphoram 'ta ornatum ab Aristotele pro eodem sumi: uem in cum animaduerterem Aristotele inseri u , dum bisca nomina recenset quibus in sermonibus utimur, tria enumerare. proprium inquam. metapla oram.&omatum mecum ipse statui uix dici posse locis illis Aristotejem metaphoram.& ornatum pro eodem accepisse. Quord si per ornauium .non quiddam nominibus omnibus commune. nec ut idem . quod meta phora,sed ut quandam nominisspeciem ex numeratis nominum generibus intelligamus tunc oritur difficulta , quodnam nominis genus. ornatus nomine Philosophus significare uoluerit. an epitheta nam idem auctor in tertio de Rhetorica inquit: ἐπ inta. Mu τὰς μmacρxς ἀρμο etcrλεν ν . uidentur
259쪽
enim cpitheta metaphoris uicina viam Aristotcles in appostis nominibus ido. quod in translationi Dus scruandum rubct,ut scilicet utraque rebus congruant. cum igitur S in Poetica ornatum ititim pota metaphoram ponat . facile credi poteli,ornatum ualere epithetum: praesertim cum apud poetas epithetoru sit usus libator. Quod si ita intelligeda sint Aristotelis uerba. sic sorter restitui deberent κωμος si innim Cm, οἰον ρ enseo υλγ xvi. nam hoc epithctum quibusdaaliis abalus poetis aurorae attributis ab Ariistotele praesertur. Posset etiam ali cui uideri.Aristotelem pcrornatum particulas illas intellexisse.quas expletivas appellant: nam laae ornatus gratia poni dicuntur. Quod si quis obiiceret.Ari istotelem hic de nominibus agere,illas aurem particulas nomina non esse, ideo de
illis hic intelligi nullo modo posse: facile obiectioni huic responderetur.quo dnomen hoc loco ualet idem quod dictio. ut supra dictum est . nam cum de nomine translato uerba facit, utitur exemplo uerbi . sicut istitur accipit nomen.ut
etiam de uerbo dicitur: ita nihil erohibet de alia itidem orationis particula nonacia proferri. Haec nunc armc posita sunt. non quod aliquo pacto mihi probentur . sed ut animi mei in hac Aristotelis parte iamdiu fluctuatis.qui se mihi sensus obtulerunt. explicarcna. falsa enim non unquam inueniendae ueritatis occaasionem praestant. Clim igitur hic locus diuinatione indigeat. omnia. quae mihi
occurrerunt ad ingenia studiosorum excitanda reserre non recusaui. Ut ueror me tandem explicem.quod hoc loco mihi dicendum uidetur. huiusn odi et :Aristotelem nimirum per ornatum nomen proprium. ut nactaphorico oppOnitur intellexisse. ornatus enim quo de hic agitur.esse debet in nomine sua n tura & non aliunde petitus . nomina enim immutata, gratia immutationis.orinnatus dicuntur: & metaphorica nomina ex tranulatione ornatu habent.at nonae, quod sua natura ornatus dicetur. ex sese huiusmodi esse oportet. Per ornatum igitur intelligo nomina maxime rebus accommodata.& proprietatem roserentia. nam cum in oratione soluta tribus tantum nominum generibus ut mur naturae rerum accommodat .consueto siue passim usitato.oc translato. ut in tertio de Rhetorica ab Ariistotele dicitur.cum ait: F si κυριον, sta m οἰκειον, ista με πυτορα μόνω Ke8Myri. τρου P των ψιλων λίγων λεI n. μειον A ,δm Umni ει Tistr xρῶναι. πωπει me με dico eas δαλερον , xvi το ς οἰκ ir, uti Toir κυρεις. In Poetica uero inserius dicit: i τοὶ Ἀμβ ,63. οπι μαλam II 'imis αι. τἀπιψπλματων, Deir uia ei λογεις ώς χρή tu. εR A m τοι - Υ κύριον, mi με κοσμγ. Cum igitur in Rhetorica Philosophus tria tantum esse dicat nominum genera.quibus in quotidiano sermone utimur,eal enumeret κυριον.
clκeiον. μεπις οραν& in Poetica quoque nomina,quibus in sermone utimur. esse afferat κvριον, μετα φορυ, κο μον satis unicuique patere puto, quod illud ide in Poetica dicit.quanquam diuersis uerbis. quod , c in Rhetorica dictum est. Cum igitur tres istae uoces κύριον nimirum. με Φορα, κόσμγ. in poetica positae ualeat tres illas λύριον e κυον,1Hτtia ορα, in Rhetorica positas, uidendum, quodnam irem bu ex tribus illis in Rhetorica politis id ualeat, quod ornatus in Poetica. Id autem haud factu dissicile uideri poteil.nam cum uoccs hae duae.κυρiον uidelicet.&με ni τορα in Rhetorica & Poetica sint communes siquidem tres illae uoces superius enumeratae. de quibus in Poetica,tantundem ualent,ac illae tres. de quibus in Rhetorica: rcitat.ut οἰκειον ualeat idem, quod ornatus.Cum enim κουριον in Poetica esse definiatur.quo in appellanda re passim omnes utuntur.certu eli, quod huic nomini non conueniet nomen ornatus: immd inornata potius huiusmodi nomina uocabuntur. Unde Horatius in arte Poetica: ' Non ego inorna ta.& dominantia nomina soliam. Ex quo loco patet κύρια ab Horatio inornata uocari.Sed neque metaphora erit id.quod ornatus nomine uocatur: quoniam ponitur in numero cu aliis duo
260쪽
bus . scilicet viliου, ct κωμου. rclinquitur igitur, quod ornatus idem ualeat quod in mi etorica ciκειον. est ucror nomen rei maxime accommodatum: iccirco iure Ornatu vir iratiae uocabitur. ornatus enim in dictione est ex parte dictionis.&per se cum nominibus utimur m I me rebus accommodatis. γ ριον igitur significat nomen. quo uulgus in nominanda re passim utitur. οἰωῆον uero est noinen maxime rei accommodatum.& ca ratione ornatus dicitur. με m τορα uero
nomen est in alterius nominis locum ob similitudinem aliquam suffectu. Quibus hunc in modii declaratis. uerba Aristotelis hac ratione restitueda esse putamus. κο fur At ira F drauα-ὐολκυρια si 4 α Guαμμια. ωωμμα a MN δ mrMέω- ονοματι, λονγAόκιρος. Et sanc si me simplicii auctoritas non moui siet, qui in librum a. κα rediis hunc in modum scribit: Αρi m e My. ω Met hi muri
barem tuissem κοσμο-- ὸhν ονομα Oiκων. sed cum ex Simplicii uerbis aliquid.
quod ad nomina spectaton libello de Poetica de*derari pateat nihil enim in
eo qui nunc extat,de definitione et zm ν reperitur utique iudicaui definitionem,qua de Simplicius meminit. particulae,quae de ornatu agit.contiguam fuisse;atque ideo cum ea simul etiam interiisse . quamobrem & nos eam cum sermone de ornatu iterum coniunximus: quam simul cum eo cohaerere posse satis apparet. nam in tertio de Maetorica dixit: λέγω si κύρια m, sui mu1ωνυμα, Γον, μ τηρ εδε I, u F μου ζεν. ταῶπι γο α δεκα, - κυρια , - σ--- αΜηλοις. Quod autem locus hic non sit asterisco Oblignatus. nihil mirum . qui enim rediligenter non animaduerterit nihil deesse putabit. nihil preterea uetat etiam asteriscum procedente tempore interiisse. Nos hac in parte consilii nostri rationem reddidimus: meliori tamen sententiae libentissime cessuri; s prius hoc unum admonuerimus ornatus nomen ar probatis auctoribus usurpari pro quocunque orationis fuco quo sane modo Quintilianus usurpat octauo libro. uerum hoc loco pro quadam ornatus specie ornatus accipitur . nultu enim est incommodum eodem nomine.& genus,' speciem appellari; ut in Aristotelis libro quem Praedicamenta uocant, in cap.de Quali,uiaeri apertissime potest.
Fictum eril,quod a nemine usurpatum,a poeta ponitur: cuiusmodi haec esse apparent ut Gornua ramos, saccr dolent custodem. Productum, vipsubtracti . Productum inducet, quod longiore uocali utatur, quam sit eius propria, siue etiam adiectam filabam asciverit. Subtractum, quod Hi quo siue peculiari, siue adiecto mutilumsit. exempli gratia: Prodiatum me
cum una ex gemmissi, ut pro iis ἰr deri,s . Commutarum, ius in denominatione aliqua quide remana pars,aliqua vero additur velut, Dexterio rem secundum mammiam, pro dextram. v i i i Pergit