장음표시 사용
501쪽
tifice , ut ex ea familia paternum genus trahat, cui facem praetulit Cosmus Medices, Pater Patriae decreto publico vocatus: cui non indecores rexere Petrus Meditas, Patriae virtutis aemi
Iator, & Laurentius Magnus, & frater Iulianus populari favore Princeps juventutis dictus. ut nihil de Iohanne dc Iulio Medictis dicam , qui ad Pontificatus dignitatem evecti, alter Leonis X, alter Clementis VII nomine , Mediaceam stirpem sacro suis diademate illustravere. Iohanna Austriaca, Mater, laudatissimo Imperatore Ferdinando nata, Avo Philippo Austriaco Hispaniarum Rege , Proavo Maximiliano gloriatur. qui Mariam , Caroli Audacis Filiam,
Provinciarum harum haeredem unicam, matriamonio sibi junxit. Fuit Maria inter proavunculos Carolus V Imperator, universi Belgii Princeps ac Dominus,belli fortuna, peritia, imi magnitudine , celeritate res magnas conficiendi , prudentia in periculis super omnes quiarina tractarunt. Istis parentibus prognatam Mariam Etruria dedit, vario olim numinum cultu celebris, E qua Populus Romanus in suos
mores & civitatem, fasces, trabeaS,sellas curules, annulos, phaleras, paludamenta, praetextas,
ornamenta triumphalia, togas pictas palmatauque traduxit. Nec enim alibi fas erat nasci Imperaturam late Principem,& tot Imperatorum
Matrem , nisi unde decora & insignia , quibus Imperii dignitas emicuit, petere noli erubuit Imperatrix Roma.
502쪽
MEDICEA HOSPES. 471 IN NUPTIAS
Magni Etruriae Ducis, Io HANNAE AUSTRIA CAE,
FERDINANDI Imperatoris F I L I E. VsTRI Acri vultus, ct FRANCIs-C E , Theatro
Si itam, is Bataυis foedera prisca damm.
His nati rexere Duces , MEDICE A RE late Lumina co*ugiis emicuetre novis. Hu inter Maai A est, raro qua munere Divum, 'Non nisi per Regum nomina Mater abit.
Hoc demum es peperisse . Orbi dona se tiaras. Sic sua sani regnis robora, sic thalamis.
Mox mutato Dramate M AxIMILIA Nus Caesiar Imperiali amictu apparuit, Coronam Caesaream Amstelodamo, circumstantibus Imperii Electoribus , deserens. illam solio descendens tradebat Amstelodamo, quae, virginis os habitumque gerens, ante Caesaris pedes prostrata , is geniculis oblatam Coronam reverenter ac submisse acceptabat. In Caesaris ore digna imperio elucebat M*jestas,& veterum virtutum , prudentiae, justitiae, sortitudinis, mansuetudinis non obscurae notae. In Virginis vultu non affectata gravitas comitate dc singulari humanitate condita. colores vestium varii, quibus totum Theatrum vernare videbatur , magnam intuentibus jucunditatem adserebant. Erant enim magna concinnitate mixti, candi-E T lusν
503쪽
dus, violaceus, flavus, ruber,Viridis Occineus, o& si qui sunt alii non infaustae notae colores. At inauspicati malique ominis, niger, fuscus,ater,
lividus nusquam admissi. In donationem Coronata AMaela, qui Iate terris mercaru is undis, Iamque aliis ad res, jam tibi lucra refers :Am tela, qui Murifulsistipondera belli, Cum mihi plus uno purgeret hoste labor
Seu Venetm gravis e se mihi, seu Flandria vellet,
Et Dominum Bruga detinuere suum: Accipe Caesaream, regni diadema, Coronam, Accipe virtutis promia digna tua.
Hac fulsos inter radiet lectanda Leones. Posteriim isto pergat honore frui. GHibus imperiim pelago. tua nostra Corona est, Inrasolo late fulgida, vestra sirio. Α parte Insulae Meridionali status Galliae sub Henrico III afflictior, sub Henrico IV laetissimus, quinque Scenis exhibitus fuit.
Prima Scena visa fuit Gallia specie muliebri , gemens & plorabunda , cujus orbi Imperioque funestas ac fatales flammas ardenti face inserebat discors contendentium PrincipumImVidia. Doloris tanti malique conscia Numina, Bacchus, Ceres, Pomona, Flora amictae & dolenti Galliae condolebant. Etiam Venerem currui insidentem junctis columbis tangebat publica calamitas. Hercules juxta humi recumbens , funesto & flebili miserabilis Galliae conspectu, altum dolorem corde premebat. Pax, Iustitiaque, veneranda nomina, in terram prinstratae viles abjesteque habebantur. Per Spha ram accensam fissamque, Galliae univeris Orbisque Europaei facies designabatur, quo tempore
504쪽
pore secta misere in partes Gallia , & commisia sis inter se & Galliae & Europae Principibus, d medio sublatus fuit Rex Galliarum mnricus III. Tunc veluti deficiens sibi Atlas iste GauIicus, nec par serendae moli,quis humeros commodaret fulciendo Imperio, ancipitem reliquit Galliam , intento in tantarum rerum eVentum Ec collapsae Franciae restaurationem Hercule; hoc est,Henrico IV Nauartae Rege. Turbatis vero Regni rebus, dum milite passim castriscue inundant agri, agricolarum Cereris, Bacchi, Pomonae, i & aliorum Pace vigentium Numianum selicitas pessumdatur. exulat, quae indigenas nectit Concordia, & dum inter arma silent sacrosanetae Themidis voces, Vltima coelestum terras Ayraea relinquit. Secunda Scena .eandem Galliam in Theatrum produxit, flexis genius Deos orantem. uti fractat & in partes discerptae Galliae succu rant, collapsa restaurent, luxata restituant, in valida divina ope sirinent. Iupiter inter Deos suos conspicuus , una manu Herculem designans, altera Mercurium ; huic in mandatis dabat, uti restaurandis Francorum regnis adhiberetur Hercules, Henricus IV. Has enim
adeundi Imperii partes moriens, & deficientiabus iam viribus, coram Galliarum Proceribus Navarrorum Regi tradiderat Henricim III, his verbis: Vestram est, legitimum Regem tueri,& si desit, idoneum regno dare. Navarrum habetis , ut jure Proximum, ita dignitate eminentem , quem si non legitima successio ad regnum vocaret, dignitas , quam secundum mera exercitu primariam obtinet, me sublato Imperatorem faceret. Hic & summa animi aequutate praeditus , & lomo rerum usu abunde inis
505쪽
structus, inenarrabili Dei cuneta moderantis
providentia, contra inultorum sententiam mecum reconciliatus , dc in hoc exercitu cum summo imperio constitutus videtur, ut labantem regni fortunam virtute sua fulciat. Huic,
s regnum salvum cupitis, quam debetis, obedientiam praestate. Hoc si non fides, at peric Ium proprium a vobis exigit. Tertia Scena Herculem hunc introducebat duce Mercurio, cui operam suam fulciendo Orbi obtulere Divsim imperio Mars& Pallas, ille armis opitulaturus, haec prudentia & consilio . adspectante haec ipsa E sublimi augusto Superorum Consessu. Quarta Scena Herculem tanto operi intentum vidit, dc excutas statione sua & perpendiculo polos suis restituentem sedibus. Illi auxiliatrices manus commodabant Fortitudo, Prudentia, nec non Clementia, & Vigilantia, propriae Henrici IV virtutes. Quinta Scena restitutam in integrum, inc Iumemque Galliam ostendit, orbemque hum. meris Gallici Herculis valide suffultam. R
gnum quippe adeptus, sopitis dissidiis bellisque,
Injuriarum omnium immeinor, mira in insensissimos hostes facilitate & Clementia sibi gloriam immortalem , vicinis quietem , subditis
Pacem, Iustitiam rostris restituit, totique Orbi Europaeo tranquillitatem paravit. Cujus gloriae dc virtutum narres Lodovicus XIII, Paternis vestigiis insistens, dignum tanto se genitore successorem praestat, dc eundem. Orbem velut alter Alcides, robore, consilio, pacis bellique prudenti moderamine,Dei Opt. Max. b neficio , inconcussis humeris lacertisque sulcit de librat. In
506쪽
MEDICEA HOSPES. Ars In Spectacula Orbis Gallici sub Hs
n 1 C o III laceri, sub H E mn i C o IV restituti. G Allia dum tacὸrum bestis ciuilibus Orbem Adlicit, is regni vincula rupta sui,
Commissosque Duces, adverso que ensibres enset, Et sellam Regi proditione latus:
Ingemit excusos tantis cervicibus axes ,
Dimotosque sua de statione polos. Sic afflicta Iovem precibus, αυumque Iacessis Numina, ct ex alto lurida postis opem. Stant juxta Pomona, Ceres, Liberque, Venusque, Quasque Dem belli vis malesana premit.
Condolet atrata Superum clementia turba,
Dumque cupit Gallis conpuluisse suis: Borbonium lapsis Druidum Accurrere rebus Poscit, ct his humeris pondera tanta geri. Succurrit Regi Pallas Sapientia, Mat ora Auxiliatrices commodat ipse manus. His Ducibus dum bella gerit, dum mitigat hostes 'Integra sperata Galba pace coit: Et valida Mundum fulcit cervice Navarrus, Seque polos apte restituisse videt.
Tunc regnosa parta quies, tunc rura, penateis, Templa, foci, vultus exseruere novos.
Pax rediit, candit neglectum Astraa cubile, Et reduces prisca sede stetere Dii
Hoc veniatia docent. ubi racii conditor Orbis. Alcidae Henricus nomen onus que gerit. Haec sacra cum vela cooperuissent, a Scenicis Spectaculis ad Gymnica & Naumachiam itum. Priora severa fronte adspeximus, haec laeta & ad hilaritatem composita. Fuit inter Circenses ludos haec exercitatio, qua navalis pugnae forma in mari, fluvio, Vel lacu reprae-
507쪽
sentabatur. Augustus, qui Spectaculorum a duitate & magnificentia omnes antecessiT, navale praelium ad Tiberim, Nero in aquis ex mari proximo emissis, Domitianus in ipso Amphitheatro exhibuit. Effosso in Coelio monte Iacu commissae inter se Tyrae & AEgyptiae clas.ses, biremes, & triremes a Caesare fuere. in nostro flumine Neptuni filii decet , ventis procellisque asperata turba , lineo omnes induti amiculo , capitiis rubellis velati, E quibus galli gallinacei, pugnacissimi inter aves
animalis, plumae attollebantur , ludicri belli partes erant. Stabant singuli in puppibus ει munaci alius alium vultu, quasi de rerum summa ageretur, intuebantur. Pro armis lancea rudis , vel contus erat, quem pectori defixum in adversum occursantis hostis pectus summavi, incitatis hinc inde & concurrentibus velocissima remigatione cymbulis , dirigebant. Illud lepidum ac festivum, dum acerrimus e spectatur primus concursus, antagoni e n stri, se mutuo blanda salutatione praetervecti, demissis contis spectatorum exspectationem sesellere. Tum pugnatum acriter duelli specie, interdum occursatum pari Marte & uterque in flumen praeceps actus, interdum d
lecto um , alter in puppi triumphanti similis perstitit, interdum irrito hinc inde conflictu,
stationem suam tenuere singuli. certamini a te finis non fuit, quam omnes Victores, Omnes victi aquas bibissent. Excepta haec nautarum palaestra effuso spectantium risu fuit. Ibat coelo clamor, omnium una Vox popularem favorem in aethera usque deserebat. Et poterat non gravis esse & subridere horum ludorum adspectu Regia Mater. Fertur risisse Iupi-
508쪽
ter, cum praecipitem caelo daret Vulcanum. quid mirum , si Majestati suae venerandum superciliuin laetius explicuerit hoc nauticae pubis certamen. Legimus Achillem inter arma cytharam & fides interposuisse , & animum aegrum cura aut offensa recreasse. Ipsi Orbis terrarum victores Graeci Romani que, bellorum subnina, maris terror & procellae, in theatris , circis, compitis, spectaculis, populi corona circumfusi, Imperatores se esse non meminerunt. Demittunt se subinde ad minuta &oblectantia maximorum consiliorum capaces, ut curarum 8c negotiorum morositatem mixta
diffindant hilaritate. Ludo haec gesta fateor; nec enim Quiritium crudelitas placuit,quibus
crustae mancipiorum caedes & lanienae pro o lectamento erant.
Absolverat partes suas Amstela, cum celeri remigio vergente jam die properatum suit ad Yam , insequentibus Liburnicis infinito numero , quae dum pontium fornices transire ordine cavent, facto concursu viam sibi iii portuna fest1 natione praecluserunt; in discrimen pene adductis celocibus minoribus, & minus valuda compage nexis , quibus hinc inde presiae i
sonuere cavae gemitumque dedere cavernae. Regina celerius ad remigans cum myoparonibus non multis, relicta a tergo tardius se H-nantium classe , per cataractam Antonianam in Yar fluentum. devenit. Ya ab occasu in ortum magno ac spatioso alveo, ob exesa & attrita temporum longinquitate Austrini sinus litto-rn, Aquilonare Urbis latus praetervectus, commodam navibus stationem praebet. Totum id latus duplici palorum ordine adversus fluctus
inuuitum, valli vicem obtinet, stipitibus in modum
509쪽
modum muralis sepis arctissime junctis. Vidit hic Regina locum Vrbis ripa dc palorum septo
interclusum, quam Walam vocant, ubi hibe no tempore cum se maris tempestatibus naves subduxerunt, otia agunt, & usque in proxima
Veris tempora tutae aaservantur. Ab altero latere Navale est , sive area grandis , ubi naves onerariae Societatis Orientalis aut aedificari noVae, aut attritae reparari solent. huc dum oculos praeternavigans flectit Medicea, vidit recens E continente dimissam Navem vectoriam grandem , qualibus ex Indis transportari solent Aurorae inesses, dc uberes proventus. Mos est, navibus sua imponere nomina quibus discernantur, quod δc a veteribus factum. R sata a Consulibus Regina Mater, ut nomen inderet abiturae in longinquas oras Navi, M. ria de Medices appellat1one illam insignivit, de una cum nomine faustum illi ac felix iter comprecata fuit. Dicat nunc illa:
Sum Maria, is Medices datur appellatio, qu si
Non sunt servantis υerba, faventis erum. Glorientur aliae Neetunt, Tritonis, Sirenum insignibus , aliae Urbium suarum, unde priamum dimissae, nominibus, aliae Leones, Tigrides , Canes Venaticos, Dracones, Solis vel Lunae imagines puppium pegmatibus ostentent : aliae provinciarum magnifica gaudeant
inscriptione , aliae a principibus nostratibus
nomen mutuentur. prima haec , unica haec
sub Mediceo nomine , tanquam propitio sidere , in eas terras, Deo Auspice , navigabit, ubi lucri loriaeque mortalium cupiditas , cum ulterius progredi non habeat, iisdem quibus Sol terminis clauditur. Mox Reginae naviganti
in conspectum venit exporrecta in maximam latitu-
510쪽
Iatitudinem Civitas, attollentibus se hic illie ad fuminis oram turribus , & inter has exsu gentibus pulchre perpetua serie aedium fastigiis. Visae hic navium classes in anchoris stam tes, nemoris densissimi specie, in longum e
porrectae, quibus Mundum omnem pererrat, etiam extra anni Solisque vias, sedulus Mercator , Per mare pauperiem fugiens, ρer saxa, per
ignes. Iacebant mixtae prauidiariae & bellicae mansuetis ac mercantibus , rostratae actuariis, constratae apertis,praetoriae speculatoriis. etiam
navium Liburnicarum,quae propridie Reginam expectaverat, ingens classis, cum insignibus de
ornamentis Yar partem instraverat. Majorum
navium alias Italia, Cyprus, AEgyptus , Syria,
Graecia,Venetiae navigatione proprias habent: aliae Franciae, Scotiae, Hiberniae, Germaniae, D niae, Nor vegiae,Sueciae,Poloniae,Borussae,Moia coviae commerciis destinantur: aliae Guineam, Persiam, Arabiam,Indiam intra Jc extra Gangem, Insulas Orientales, quin Chinam , Iaponiamque Asiae extrema adeunt: aliae in adverso
orbe, Brasilia, Virginia, NovaHispania,& trajectis stetis,1 agellanico,& quod a primo Inve
tore Matrii nomen accepit, fortunam vel Marte, vel Mercurio duce indies experiuntur. aliis lintea, sal, vina rubra albaqup, Oleum, papyrus, lana, plumbum, stannum , cerevisiae importantur : aliis mei, cera, frumentum, sal nitrum,ui trum, vina Rhenensia, pelles 3c exuviae anim lium ac ligna fabrilia: aliis panni cyinatiles,sila serica, margaritae, vina Cretensia, sulphur, rha- barbarum, mumia, cassia,tutia. gossypium, Oryza, resina, pix lenta liquidaque,cineres saponarii, fullonum terrae: denique omnis generiS aromata, piper, cariophylla, cinnamomum, thus, myrrha,