Roberti Grosseteste episcopi quondam lincolniensis Epistolæ: Edited by Henry ...

171쪽

ut supra milii tribuendo auctoritatem, cliostiliter mederisistis SP vero me vel istucam creditis habere sesentiae claritatem, lutares debuistis quod valorem deprehendero quam suerit ista petitio proposita aut

derisorie aut inartifidiose vitiosum namque et inartificiosum est exordium a quo potest adversarius incipere; sic et vitiosa allegatio 'uam potest adversarius in allegantem retorquere. Similiter et haec petitio vitiosa est, cum et ego possem consimiliter vos rogare quatenus pro Deo et elisonis Vestrae ac utriusque partis tranquillitate, praedictum redditum, in quo nullum jus habetis, de caetero desisteretis ' exigere. Haec multo prolixius quam vellem sunt dictata; sed isto vestra pagella, ad quam respondere oportuit, multo proliri0ribus fuit gravida Haec aescripsi, movi, Dominus,

non ut Vox verecundarem, sed idi Velut dominos i Cor. iv. M. carissimo Sineer affectu commonerem, ne nimis tenaeiter talium adhaereatis consilio quales Vestram paginam c0nscripserunt, qui eritum enbintant et metunt turbi-Hos. viii. 7.nem; qui, sicut dicit beatus Bernardus non tam leges quam dites proponunt et cavillationes, subvertentes udicium Quid mirum si consulit ut avem qui non habet unde viva, nisi Me mercedo arationis L Aut si habet inde vivat. tamen cupiditates hujus mercedis insatiabiliter aestuat Ingeniosus erit talis ad persuadendum riuus etiam ditius arenosum sit iurandum. Recogitet quoque professionis Vestrae Sanctitas, quod m)vos Dei non oportet litiscipe, sed mansueto 88e0d omnes, sicut dicit Apostolus ad Iimotheum. Et 2 im ii. item ad 0rinthios ait quidem omnino δε-

172쪽

fraudem magis patimini J Sed vos injuriam Deitis et

θαν Iutis, et hoc fratribus. Respiciniis etiam rog0, quae dicunt expositores super haec loca Apostoli, et ex illi intimo perspectis, Vosmetipsi judicate quo Vos deducunt qui vobis persuadent litigare. Quod si haec

dicta in me volueritis referre, responde Vobis, me omnibus modis Odire litigium ideoque adhuc, sicu et ab initio, paratus sum, et sicut me paratum esse, Si recolitis, aliquotiens vobis scripsi, ut redditum quem exegeriti plene et sine contradictione persolvam si vir aliquis vel aliqui sapientes et boni, in quos ambo consenserimus, bona fide audito jure vestro et cognito etiam jure meae defensionis, absque omni litigio decer Dant quod in saepe dicto redditu porcipiendo bonam fidem, justum tituliam, et verum jus habeatis: quibus si scienter careatis, non possetis quod Xpetitis pedicipere sine Vestra, quod absit, damnatione ; sicut eg0, si sciens vos hoc habere quod expetitis, detinerem, dremnationem mihi adquirerem. Si igitur, si placet, dominus unelmensis inter nos arbiter, et quod ipse decreVerit, ratum utrinque habeatur. Si autem placeat, sicut placere debet, Vestrae pr0sessionis sanctitati, aliter de pace tractare, libens occurram vobis apud Dunelmum, Vel citra, ubi volueritis, et quindo, vita et sanitate comitantibus, et inopinatis impedimentis sublatis de medio mea namque peregrinatio Aleut ex causa necessaria fuit firmiter disposita, Si ex causa necessaria majorum consilio et etiam imperio est ad praesens dilata. Nihil autem in literis vestris mihi magis debet esse molestum quam quod dixiStis, quocunque animo illud dixeritis, o virum auctoritate et scientipe claritate praeditum, cum adhuc ad discipulatum viri Auctentici me sentiam minus idoneum et innumer ilium sciendorum ignorantis tenebris iersusum Quod si

173쪽

aliquid horum 6sset in me, Isse solus ex his laudandus, et totum illi tribuendum, cui quotidie dicimus Non Psal oxiv. nobis, Domine, non nobis, e nomini tuo ita glo- riam. Valeat in Domino veneratio Vestra Amen.

et oum incero χαriicitis Uectu παταtam id obsequi voluntatem. Munaeeentis, liberalitatis Vestrae gratia ago affec-Onthe protu08as, quae plurimis ' me praevenit beneficiis, si prae Pς ire t ventum subsequentibus amplioribu abundanter necu-tho Jowsi

tamen ingratus est, qui cum possit, Hnefiuium non zi: :, ii

retribuit Volens igitur beneficii vestris pluribus et to deam. magnis saltem aliquam reserro Vicom, nihil invenim iis quod retribuerem, quam Vitae perpetuae promerendae necesSariam, commonitionem salubrem Obtulit quoque se mihi occasio duplex, ut eximietati vestrae aliquid salubriter commonitorium scriberem. Intimatum namque est mihi, quod JudaeoA, quos dominus eirceΗ- triensis de municipio suo expulit, ne Christianos in eodem manentes amplius usuris immisericorditer ip-primerent, Vestra disposuit excellentia Iuperi terram vestram recolligero'. Quod si disponitis, qualiter u

174쪽

Cliristianis principibiis recolligi debeant et tueri, prius

Aet ii 23 diligenter attendatis. Propter peccatum 10micidii, quo mundi Salvat0rem, Dominum nostrum in Jesum Christum assigendo cruci, crudeliter occiderunt, ne per ejus 'S. Job. Ti. saluborrimam praedicationem locum perderent et gentem, per Titum et Vespasianum locum infelicit0ramiserunt, et ipsi captivati, et per omnes regiones et nationes captivi dispersi sunt, ne ante ultima mundi tempora ad libertatem redibunt. In ultimis ver0 temporibus, cum plenitudo gentium, sicut scriptum est int verit, videlicet ad fidem, tune omnis Israel, id est, populus Judaeorum, per eandem Christi fidem salsus flet, o ad veram libertatem de captivitate redibit. Interim autem dum idem populus Judaeorum in infidelitate permanens Christum mundi Salvatorem blasphemat, et ejus passionem Subsannat, sub mundi principibus in justam poenam peccati sui tenebitur captivus. Debentque principes qui eos tenent captivos, ne oecidantur defendere, et insimul, ne Christianos USuris opprimunt, severissimo prohiberet oi ut delicitis manuum Austriam laboribus Victum sibi acquirant, providere q. Haec autem ultima Judaeorum captivitas: et tamen ne in hac captivitate occidi debeant, pluribus Scripturae locis prophetatur. Ad Cain namque qui gerit typum Judaeorum, cum occidisset fratrem suum

Abel, qui gerit typum Christi, pro mundi salute

Gen. iv. H. Judaeis occisi, dictum est: Nunc igitum αἶεdictus eri supe terram, quos peruit os suum et suscepit sanguinem fratri tui de manu tua cum operatus

fueris ecim, non dαbit tibi fructus suos; vagus et profusus eris super terram. Disitque inini Dominum,

175쪽

ergo qui in*eneri me occidet me. Diaeitque Dominus, Fequaquαm it fet, sed omnis qui occiderit Cain, septuplum punietur Posuitque Dominus signum intain, ut noet eum interseere omnis qui invenissete . Secundum hanc itaque Domini praelocutionem imaledictus os populus ille dum porstat in infidolitato

etiam maledictione poenim et justa poenae inflictio est

ut terram laboriose operetur φ, quae etsi ex operatione

illius populi suctifico non famuc fors illi suetus suos, sed principibus Iub quibus captivatur Vagus

sis populus ille per dispersionem, et profugus a propria sede, scilicet erusalem, Ingus per mansioni incertitudinem et profugus per mortis timorem Habet tamen ne occidatur Domini praelocutionem, is etiam jussionem in Psalm0 namque de illis scriptum est: Deus ostendit mihi super inimicos meos, ne occidas Psal Iuni e08, ne quando oblivisoantur populi mei. Quod Judaeis accipiendum russe, festntur entu AugustinuS, Ps. viii. adicitque causam quare non sunt occidendi, videlico 88- 'pp qui ' portant c0dices nostros, do quibus prophsitatus et promissus est nobis Christus.' ac per lio sunt testes fidei Christianae contra infidelitatem aganorum. Insuper, sicut Supra notum est, in fine convertentur ad Christum, quia si fuerit numerus Alio rum δεναε Rom. ix. t quam ατε--αris, eliquio salvos feni. Mabent δ' igitur Judaei ex misericordia Domini, in gloriam Christianorum, ut non occidantur, o habent ex Dei justitia, ut per diversas nationes, vagi et prosus dispergantur,

operetur Poperietur, Digb. etsi si Dio. ef sed Sid prophetatus prophatus, id tactvm dictum, Digb.

176쪽

36 ROBERTI GROSSETESTEo sub principibus captiventur, terram laboriose perentur, in principum utilitatem, et suae infelicis vitae qualemcunquo sustentationem. Non itaque a Christianis principibus severi debent udaei, ut Cliristianos usuris opprimant, et de usuris in deliciis et otio vivant, qui ex Domini sententia poenae laboris addicti sunt. Christiani namquo principis ossicium est Christianos' ab infidelium oppressione potenter eripere, non cupide et impie ' per infideles opprimere Domini sententiam do inflicta Judaeis poena ratam habere, et non ipsameo exaltando enervare De ipsis iamque adnectit Pqui tulit PsalmuS: Dispem illos irtute tua, et depone 'in' eoa, profector meus. Domine. Depones dicit per

humiliationem poenae, non αἶt per congregati0nem usurae Sciant itaque principes qui eos fovent vel eis avsu in usuri a Christianis, Se 8Se reo peccati torum, e, sic futuro participea poenae eorum. Rom. i. 32. Quia sicut dicit beatus inbis: Non solum qui talia cistunt, e qui gentibus consentiunt, morte digni sunt Et leui dicunt sancti expositore omnes, reputantur consentientes, qui cum possint impedire, et non impediunt. Principes quoque qui de usuris, quas Ddiein Christianis extorserunt, aliquid accipiunt, de rapina Vioni, et sanguinem eorum quos tueri deberent', sine misericordia comedunt, bibunt, et induunt, a quibus, Isa. i. i5. sicut dicit propheta Dominus Oertet oculos uos cum eaetenderint v viis suas ad illum', et cum multipli-Isa. ix. 5. caverint pretionem, non eaeaudiet eos; qui munus eoΥum anguine plenae urit et 88t inritum eorum

missitum εαnguine, erit in combustionem et oibus ignis. Cavea itaque, domina mea carissima, talium

Christianos om Sid. impie J inepte, Digb. depone dispone C.C.C. dieit J Domine, Digb.

177쪽

criminibus aliquo consensu inquinari, et talibus poenis si iudieii districtione puniri. Secunda quoque occasio, quae materiam Ieribendi A ebri dedit, est haec videlicet, quod quidam de ballivis vos it in ostris, ut a pluribus audIVI, in nrocnu, Praebenum meae, of tho

hominibus vestris sub districtione prohibuit, ne quis et et' 'eorum de decimis eorum in parochia dicta Sitorvin tho paristi

aliquid emere praesumeret Qui si hoc fecerit, leges et

humanas et divinas non medioeriter laesit. Abstulit bond. enim mihi commercium emptioni et venditionis, quod leges tam divinae quam humanae non solum concedunt, sed etiam tuentur Nec solum indigens hoc gaudent humanae societatis bono et necessitatis molatio; sed etiam inlienigenae, servi et ancillae, temp0re pacis et guerrae Contra Heges omnes judicem se secit super me, cum nemo sibi judicis sumat to=ιOTem, sed qui Hob. v. . vocatus At L Deo; omnis namque potestas a Deo Rom. xiii est', sicut dicit Apostolus non Vocatum, uo con δ' Victum, non conse8sum, poena sceleratissimorum hominum injustissime condemnavit. Noluit quoque praecepto suo hoc emcere, ut parochiani mei decimas suas rite non solverent. in hoc impie cervicem erigens contra Deum, qui directe' ube decimas solvere. Quia itaque Mai. iii 10. iste talis Dei praeeipientis impius subsannator, eccΙesiae et praelatorum superbus contemptor, de Vestris esse dinoscitur; ob reverentiam Nestram volui haec vobis prius innotescere. quam Secundum ossicii mei debitum in ipsum animadvertere. Contra si si ad vestrum imperium Satisfacere curaVerit, gratanter acceptabo. Non c0nvenit autem manetae Viduitatis vestrae Venerationi, quae jejuniis, orationibus, et eleemosynis, cum Ann S. Diei.

178쪽

38 1 OBERTI GROSSETESTE Dornino, et Sanctam matrem eccleSiam devote Venera tur, et praelatos ecclesiae obedienter suscipit et reverenter lionorat, ministros fovere, Domino contrari praecipientes et matrem ecclesiam inhonorante et praelat0s ecclesiae contemnentes; ne ministrorum Vitium congrua Severunt non repreSSum, Vobi reputetur in peccatum; et exhalans nebula de eorum coenosa libidine, obfuscet lucem bonorum operum, quae de Vestra radiat: devotione. Hanc commonitionem rogo non contemnat

in sublimitate Vestra gratior humilitaΗ; quia ad scri Cor xiii bendum illam compulit, quin patiens et benigri est ' et non infatur, ne irritretur, carit . Valeat in D0min domina mea carissima. VI.

soluntwωm. 0 ii, Magnorum animorum est, alios beneficii praeVenire, rietissor et quasi minorum formam induendo, eis condescenderei,' 'R et in familiaritatis amplexum benignius assumere. Ut enim 'it beatus Joannes Chrysostomus Sublimium cilla maxima et admirahitis gloria est, humiliari posse s submissos.' Hujus quoque exemplum praebuit Dei filius, qui cum sit cum Patre Deus unus Super Omnia Phil. i. 7. ScelSus, emetip8um eaeinαnivit, form- ervi coipiens' in similitudinem hominum Dolus, et halitu inventus est ut homo. Hoc eximio magnae humilitatis genere Vos esse decoratos, experientia comperi. Nam et me beneficio praevenistis, et mea parvitati com

179쪽

deseendentes, eam in excellentiae vestra similiaritatem assumere dignati estis. Qui vero, secundum quod ait 'Seneca, certandum nobis est ut beneficia . beneficiis Seneca DoSuperemu8 Vellem, i 088em, recepta beneficia repensis beneficiis majoribus Vincere. Vel saltem aequalibus d. Var i.

aequiparare. Verumtamen ium 4ὶ quomodo daciam, P non facile inveniam; qu0d tamen lotero dependere non desistam. Cumque non 0ssim aequalia Vel majora retribuere, non desinam indesinenter Vobis majora desiderar0 Praebuistis mihi similistritatem vestri,

optabo vobis familiaritntem Dei. Et quia Ipsius familiaritas nulli 0nceditur, misi qui contemptis transitoriis et Vanis, ardentem habuerit amorem caelestium; quasi quaedam lamenta caelestis amoris et accendeusin incitamenta, pauca subscripsi de gloria et divitiis, quae sunt in domo Domini os testis, ut eis intellectis amor caelestis in vobis foventur, et Onlatus amplius accen

datur.

D divitiis igitii aulae caelestis erit rerum pretiosissima lux nullis admixta tenebris, nullis interpolata vicissitudinibus, nullis finita terminis, nec terminata finibus. Erit ibi bonorum omnium sine diminutione copia, Sine desectu persectio, ne divisa nec diminuta per comparticipes alicujus boni participatio, quia erit singulorum plenissima omnium bonorum p08SeSSis, sicut vident plures oculi solem totum, solo videntibus pluribus non partito. Et sicut in hac vita os nobis discretio operiim, sic erit in illa gloria proculdubio discreti dignitatum ut quia hic alius alium merito superat, illic alium retributione transcendat. Erit idio

in spiritu nostro omnis veritatis absque ignorantia cognitio. In lumine enim quod Deus est, videbimus lumen Omnis creaturae Veritatis, sicut per isalmistam

180쪽

Psal. xxxv dicitur in In lumine tuo videbimus lumen. Et in

δ' vitemis et increatis rationibus contuebimur annium rerum creatarum iustentias, formas, et species, initia, profectus, Status, declinationes, et consummationes. Ibi erit amor noster in Deum sine mensura et modo in omnes autem et singulas creaturas cum debitis unicuique mensura et modo ibi erit in corporibus lavitas sine pondere, agilitas sine retardatione, fortitudo sine passibilitate, splendor sicut in sole. Nec erit in haebeatitudine ulla permixta invidia, quia tantum gaudebit quilibet de cujuslibet alterius gloria, quantum laet bitur de propria. Solummodo ibi deficiet desectus, et ignorabitur ignorantia, et tradita erit oblivioni Oblirio, mora mortua et corrupta corruptio. Ibi ac Lmus et videbimus, videbimus et amabimus, amabimus et in fine laudabimus, quia misericordias Domini in aeternum cantabimus. Ad haec igitur inestabilia gaudia, viriliter sit invincibilitis enitendum ut nulla retardet obsistendo vel terrendo temporalis adversitas, nulla retrahat illiciendo illecebrosa voluptas. Et quia non decet tantum virum, militiae cingulo praecinctum, hane viam quae ducit ad patriam segniter Euper pedes incedere, Scendatis equum sancti et caelestis desiderii, cujus f sinum sit discretio Aella circumspectio, praeVidens ante districtionem futuri judicii retro, confusionem praeteriti peccati. Duo sint scansilia, a dextris humilitas, a sinistris peccata. Duo calcarire, in dextro pede pr0missio beatitudinis futurae, in sinistro metus gehennae. Et quia non est tutum per iam, qua imsidiantur praedone atrocissimi, inermem incedere:

Epli vi induti sitis orio justitios, muniti scuto frit, protectigale scituli' accincti gladio spiritus, quod est verbum