장음표시 사용
41쪽
eosque,ut cum Apostolo loquar coluisse creaturam praeter aut magi,,Grae cum enim παρα utrumque aeque sonat , qu creatorem , qui per Mosem, Prophetas, Apostololque disertis vel bis declarat quam hic ipsi cultus dispi ceat etiam speciosior ille magisque in speciem venia dignus , qui Decem inter Tribus invaluerat, quae proseli, sunt ac sorte crediderunt cultum suum ad Supremum Deum esse directum euntique verum Deum Istrii. Sed haec tursus
Opinio haec de Mundo animat variisque itidem ejusdem partibus anim iis, intelligentiaque praeditis, ut Soles, Luna, Stelliis, e ita pervaserat hominum animos , ut non tantum in causa praecipue fuerit cur Imperator Iulii.
a Christianismo ad thetimum deiecerit, gratiasque solemnes Soli o concelliti sibi Imperium Romanum egerit , ut admodum etiam doctos tum inter Iudaeos, tum inter Christiatios infecerit, prioribus duos tantum commemorabo, celeberrimum ac doctissimum ab inorum alimonidem apud quem miratus omnino sum in hanc me incidille assertionem Solem Stellatque animata est Entia, intellectitque ac voluntate praeditari Alterumque praecipuum do chissimumque recentiorum ' Men se scilicet en Israel curia quo. Felodam familiariter egi: Qui in suis de Creatione Mundi problematis insigne in hunc locum habet: us de Intellig/n iis tradunt, id veri mera F. bulae' nam Coeliscundum Rabbi ue Iosem, is rei veritatem , habent animas. propria rationali vita Haditas , sicut alibi a me demonstrabitur Major autem Maimonides, Origenes ipset inter Christianos non uno tantum loco ai de dicere: Siquidem etiam Coelestes Stella Animaliasu uiatiomalia , virtute praediit, ill rara Cognitionis Lumine, a Sapientia ista qua es Splendor aeterni .Luminis. Alibi autem e usque procedit , sit, quod mirari satis non potui,
asserat ' Christianos canere Hamnos De Domino omnium s Domino Mun-ri , non aliter quam Sol, O Luna i Sten canant , uini uenali exerciarm cismina omnes Creatura unum consantes Chorum , cum justis celebrent unum
Deum , Filii isque ejαι unigenitum Improbabilium horumce Paradoxorume id me minus terret temeritas , cum mecum ipse perpendo qui, per varia. Secula a Scholasticis Plailosophis, atque Aristotele praesertim traditum est,pe- .culiares scilicet Stellicas sistere Intelligentias, hoe est rationalia, immortalia, potentia, activaque Entia Malignitatem fateor erroris in Iudaeis , ac Clitiastianis corrigebant superabantque sana orthodoxaque quae simul amplectebantur, principia , sed periculosum semper est , iis maxime qui ei fidi esse volunt, qui Zelotem se Dei a diciti adoptare sibi, atque amplecti praemilias,
Rom. D. s. t sed ne illam quam eiusdem Numin solis' beneficio adeptudi
sam . sortem eonilition Emqtie patvisacio, quod ex eo genere , penes quod Teriarum D minatus at ue Imperium eth, temporibus nostris ortum acceperim Iulian ad Regem .olem More evochim t. s. . 19. ni talior P.M.=8. t Origen. contra celbum. l. s.
42쪽
tantos miros sedi cere potuerint, in xiibus tam multi celebres Philosophi conclusiones Religioni verae ad inodum in speciem repugnantes duxerunt, quinetiam periculum etiam aliquod est ne ipsi Ciat istiani te ducantur Athe isticis istis notionibus circa Mundum intelligentia praeditum Ut enim Imperatorem Apostatam silentio praeteream , orta est hisce temporibus quaedam hominum
Secta christianismum .Philosophiam profitentium , qui si eorum recte accepero doctrinam , veletibus Ethnicis simillimi sunt me Deo siquidein
multum Ilicet loquantur, hoc nomine nihil aliud intelligi volunt quam anima tum intelligenteinque Mundum , multum omnino a vero quem nos Cliristiani adoramus credimus Deo diversum qnam vis auteni hujus Sechae ante si-onani ingeniosiores a quibusdam reputentur quam doctiores 'ubd inaudita se ilicet in Naturali Philosophia M. Physicis mysteria revelent , ipsorum tamen Hypothetis nequaquam milii nova videtur, maxime cum praeter locos antiquorum hoc in tractatu citatos, alii nonnulli ebdem spectantes mihi occuserant e quibus est hic Lucani.
que De sedet, ubi Terra, o Pomm ct Aer, Et Caeli Virtim Superos vi quaerimiti ultra 'Iupiter est quodcunque vides, Iovis omnia plena. Summa assinitas inter animam Mundi tam celebrem apud Philosophos Ethnicos idque quod homines Naturam dicunt non inepte mihi hic suggellerit imaginarι. hujusce anima in Gentilium Religionem influxum. Quod Antiquorum Plutosophorum non pauci Mundum animatum existimarint, a multis Vitis doctis observatum fuit Sed quod ad rem praesentem praecipue facit, iidem veteres lapientes plerique crediderunt animam fundanam non fit illi, Ens vita tantum praeditum Medis summe intelligens , agensque sapitauissimum Quod facile is animadverterit qui attentius vitas Philosophorum D,ο- senu Laeriit , a Zenonis praeiertim legerit , sed impraesentiarum utar potius Authores, qui licet perrar ex eo Histoliae Philosophicae citentur , in iisdem tamen optiine versatus videtur. Hic autem Scriptor est acutus ille Scepticus, Sextus Empiriem , qui circa Plutarchi tempora floruit se putatur, cujus juxta aliquos nepos suit long. im sat hic Xenophontra ratiocinationem narrat, quae inon firmis admodum nitit ut fundamentis, ingeniosa certe de speciosa est, sed 'piolixior quam ut hic transcribi debeat cia fuerit ipsam hic conclusionem innuiises: Est ergo Ianum metue praditi or Intelligens, 5 c. quam allertionem ita Sextiti ip: pro eo proponit ' : Si non esse aliqua Mens in fundo,ne que ulla Mens in te usit. Es autem in te Mens aliqua pergo es etiam in Munado. Et ideo Mumim est Meme melligentia prauiiu . Scepticus idem introducit Zinonem Citiensem hunc in modum ratiocinantem quod emittiis Nun in quod est particeps rationis, s ipsum lioque rationi particUs uua
43쪽
diu autem emittit semen eius quod est particeps rarionis; est ergo Zfundus rati ni particeps. Quibus Tettimoniis alia ex eodem Author non pauca adde te pollem , qui ibi dein ait S. incos existimasse Mundum esse Animal At opinis arati quorum Philolophorum de ciuibus mox , de Intelligentia animaque Mundi illumio clariorque mox itiita est ex iis quae nunc sum in mediuinadducturus , quibus patefiet, qui eadem seducti sint in culium alterius , quain veri Dei.
Sextus Empirici in ratiocinatione mox commemorat Xenophorin , ex
eo quod Mundusiit Ens Intelligens , inscit, divinum quoque cile propostae enim mox conclusioni , si ergo Isu idiu mente praediim c intelligens, statim subjungit hanc aliam. Et ideo Deus. Ac paulbpbst, repetito eo tum dis.
cursu quo nanc Icenophontis argumentationem contra objectionem quandam de sendebant, horum ratiocinatio item hunc in modum coiκludit, deo Ium dis eLt Mente49 Intelligentia praedit LGι is sit autem Mente e Intelligentia praeditis , es ei rami cur. Ovem.rdmodum inqtiit etiam Phurnutus Philos
phus' nos anim gubernamur bis fandus animam habet , qua vindι cetium ab interitu , si haec vocatur Iupiter. Qub illud Academicarum quaesti num Ciceronis spectat; fundum effigientem , habere mentem , quasi'fam fabricatast omnia moderatur, regat Ebdem quoque aperte rei tinet Stoicorum apud S. Augustinuis ratiocinati, Dicunt, inquit ille loquens de illius Sectae cultoribus Domnia sidera partes Jovis esse , ct omnia ivere atque a ionales animia habere , C ideo sine controversia Deo esse. Quinetiam Socrates inducitur ab Arisophas invocans Aerem simul Euleremque his verbis: Reae, O Imperator, Aer vaste, qui Terram contines suspensam, Nec non olendide. ther. Quod revocat mihi in memoriam candidam illam Maniati Podiae ceris sessionem: Ois pateat is undum dietino Numine Certi.
Iis omnibiis addam iusignem clarumque locum emoris Plini dumo hoc quod rii nomine Caelum appellare libuit, cujus circumflexu teguntur omnia, Numen eo credi par est , aeternum , immensum, neque genitum, ne uesini riturum unquam. Sacer est, aternus, ammensus, totus litoto, imo vero irse totum, nitur cr in uir similis, extra, intra, cui et Ia complexus instituimque Natura opus et rerum i a Natura.
Si quis objeceii locos a me ex Ethnicis Philosophis citatos spectare animis Mundi , non Naturam , respondeo tantam est utriusque assinitatem, P. et L sis Ausus e Ci iti Dei. Ob. . s. Natural Hist. Lx
44쪽
ut plurimi ex antiquis si pie litibus utrumque indiscriminatim habuerint; neque aliam agnoverint Naturam. Iliam Mundi animam inutiit, magni perniciosique ei rores in quos inde seducti stant ubd Univerium ipsum nobilioresque isti partes praeter homines de vivere , D intelligere , S rebusit videte credidei in , merito Christianos deterruit a fide elui modi Entis, ii adhoicines iub notuine Natura venerentur: Cum eidem tot nairabiles faculta te ac praerogativas asci ibant quo Idololatrae adoratae a se animae Mundanae
ascripserunt. Sed aliud adhuc objectioni luperiori responsum dabo, ubi ostendero quam sacrilege abusi stat ente hoc de quo loquimur, tam sub nomine
Natura, quam animae Mundi. Sabit itaque antinum inexpectatus apud Senecam locus , qui loquens de Ethnicis opinionibus circa Tonitru, Non Iovem, ait qualam in Capitolio colimus fies nimittere , sed custodem rectoremque Uiniversi anima ac Spiritum a fundani halus Operui uinum ' Arti icem , cui nomen omne convenit.Quibus paucos possi versus haec addit , Vis illam Naturam vocare, non peccabis es enim ex crus nata sunt omnia , cujus Spiritu vivimus. Vis istam Cocare Mundum ' non fisieris, ipse enim es totum quid, tolus suis partibus i
diius orse fastinens visua. Idemque Author alibi t, Natura, inquut, nihil sine Deo est , nec Deus situ Natara , sed idem es uterque. Atque quid alium S
pientem Ram: ium hunc habemus locum; Natura est igitur qua conlineisu dum omnem , eumquae litetur, O quidem non sine sensu ac ratione. Opinioque
non privati Philolophi, sed Secti Philosophorum Stoicorum hunc in modum
tradit ut a Laetantio'; Isti uno Natura nominercs diversi mas comprehenderunt, Deum ci Mundum, Arti icemi opus, dici niqiu alterum e altero mhil posis tanquam Natura sit Deus Mundo permis tus. Nam interdum si consum utint, uisi Deus ipsa mens Mundi, G MAndusse Corpus Dei; quas ver μmul esse coeperιn Muciidus Deus. Atque ut ostri dam meam absque rati ne in hac libera nostra Inquilitione , Naturam interdum vocare Semi-Deam, interdum eam , aut eam asserere a hiibusdam in Idolum quod ad
tent, erectam mi subnectam partem Hyaeni Orphei ad Naturam immo diate directi; Quos verses ipsius Interpres hunc in modum Latinὰ reddit:
O Natura omnium I later ea, ars ci a admodum Dea, Suscitatrix honorabilia , multa creans, metina Regina,
omni domans , indomita Gubernatrix, ubique 'tendens. Et paucos post versus herii, Terroru ta Marina Rebna, ta Ari nutis scio ejusque Sectatores,non tam a rin Natinam Apotheosi eo secrarunt, quam Orpheus, aut quicunque Hymnos ipsi scripto composuerita
45쪽
Plus tanam, vereor, dicunt, qui in probare queant, quoties asserunt Nata ram esse sipienti tetram , Opus Natura es opus Intelligentiae Naturam fine suisnu idium excidere , Naturam semper quod optimum es facere. Quibiis alia ejutinodi addi poterunt Axiomata es dem dico cum plerumque vocant opera
N iturae, opera Dei , Deumque de Naturam simul co inmemorant, non tat quam Creatorem creaturam, ed tanquam duos coordinatos Gubernat
res duorum Romano ιm Consulum instar Ut cum dicunt, absque omni scrinsulo, Deum S: Naturam nihil facere frustra: Cui quidem loquendi modo illud Ovidi de Chao non inepte congruerit , dum corpora di Isol ita simul promis.cue jacerent. . necdum compacta forent.
Hanc Demur melior it matιιra diremit. Narrationi irreligiosorun adeo errorum veterum Ethnicoram circa uia si
divinitarem ac nonnullarum praecipuarum eluidem pallium puta Solis Lunae. Stellarum, Et lietis,et c. Superaddenda foret eorundem Teprehensio, si neces latium putatem hoc loco refellere opiniones quarum quaedam sunt omninio precariae, aliae omnino improbabiles Graeci ii, Latiiiique 4'hilosophi qui S lem ignem esse volebant, aegre admodum ejusdem flamma alimentum invenire poterant. At Zabiani istiis Chaldai qui non tantum anima eum praeditum credebant, sed mintellectu de voluntate, omnibus rite perpensis longe dissicilius inventilent non tantum alimentum tam vasto corpori, centies supra re quinquagies Globo Terraque majori, sed organa necessaria ad praeparandum digerendumque aliud alimentum, atque ad alias talistiones ad nutriationem animalem pertinentes. Si autem Hypothesin C. irtesianam admittamus , ipsa Generatio Solis , Stellarum fixa itri .Planetarum s at supe que nobis indicari hasce Creaturas nec intelligentia nec ita esse pi:
Atq se aliam omnino hic sorte Hypothesin propo aere post em circa Naturam Solis, alimentumque flammae pilus, quam Phaenomenariiuedam experiamentaque etiam probent coamvis igneum tantum cum , inanimatumque Corpus statuerem cujus flamma alimento reparetur eo propiore quod in Te ra Marive quaereretur. Sed ejul modi contra opinionem quam oppugno objectiones , consulto praetereo, quae licet recta ratione , ianaque circa tertinacii nem Philosophia nitantur , dubiae cuipiam , nisi susus expolitae , videri
Gratis quoque asseritur , Coelestia Corpora mox commemorata praedita esse intellectu .vita, ita praesertim ut nosse queant particulares
conitationes transacticantesque hominum , atque alii re annuere que precibus cultorum ii orti m. Ipsique Luna, quae pibrum inter eos praecipua erat, ab illique , omnibus aliis Planetis, Stellis , Sole excepto , pr posita talia rude motu ibasq:ie adeo asperum Cori us est, ut mirum sit, b inines speculationi deditos qui observabant quam vatiae, quam nobiles sunctiones
46쪽
ctiones ad animam sensitivam spectarent persuadere sibi potitiis massam materiae ade inorganicae animatam>abernatam suisse ab anima re ipsa vivente ac sensiitiva. Scio hos Coelestium Corporum Dei ficatores , atque Ethni eos etiam Aristotelis Discipulos praeter non paucas ejus inter Christianos opiniones magua D sublimia reserre de Quin testentiali Coelestium Globorum Natura, deque consequente eam incorruptibilitate, de motus regularitate , de
divina luminis apsorum quo splendescunt qua litate. Sed opinio haec de Quin-telsentiali superiorum corporum Natura Physica ni fallor alicujus momenti
ratione nulla nitcbatur , eoque tantia in nomine apud ipsos invaluerat quod eorundem de Coele itium Corporum divinitate senumtia congi ueret, de qua Arastoreses ipse in Libris de Caelo' ', eo modo mentem suam expressit , qui Sectatoribus ipsius istorum corporum conciliarit venerationem , quae nec verae
Philosophiae faveat , nec Religioni Tradit ipsemet γthagoricos docui Te,
Terram nostram Phinetarum numero recenseri , eamque circa Solem in Mundi meditullio sitam moveri. Postea autem quam haec Hypothesis errae-motus seculo ultimo Autho te vernico revixisset , hanc amplexi sunt Mypothetin non tantum magni illi vi ix Drio, Guillem, a senum, sedile rique etiam ex optimis recentiorum Astronomorum praeter C.istolam ejus que Sectatores, ac pilarimos alios Naturalista sci quae quidem Hypothesis non tantum magis congruit Phaenomenis quam doctrina AriRotelisinis cer- tiistine deceptus est circa ordinein soliditatemque Cariorum, sed magis etiam quam antiquumi ubique fere receptum Systema Ptolomaiciιm. Iam ii po-Mamus Globum Terraqueum ess Planetam, is qui animadvertetit eam nihil esse aliud quam rotundam massam heterogeneis admodum substantiis referram ut patet e diversis partium praecipue constituentium Maric Terrae Naturu' mulam inquam ijus superficies aspera est ac inaequalis , corpusque opacum , nisi qui thiminatu a Soles Lirna vi Stellis , adeoque ineptum inorganicumque vel ad ipsam nutritionem , ut vivum Animal esse nequeat nedum rationale. Is quam qui haec secum omnia perpenderit, vix a scripserit intellectum de providentiam , nedum Naturam divinam Stellis puta Lunae, quam ex optimis nostris Telet copiis discimus rupibus esse montibusque admodum asperam, constantemque partibus discrepantis admodum texturae, ut patet e partibus ipsius lucidioribus, fixisque macullis, quae insuper ipsa opaca est, omnisque manifesti expers biminis quod a Sole non derivetur , atque serte ab ipsi etiam Terra. Quod autem ad praedicatam tantopere corporum Coelestium immutabili- atem attinet, praeterquam quod probabilitet in dubium revocari ea potesto Phaenomen quorumdam neque enim omnium ausim dicere, Cometarum
qui ex parallaxi deprehensi sunt ui periores Luna , adeoque in Coelesti Mundi plaga. Praetet haec, in tu in , incorruptibilitas immutabis atque Coelestium
47쪽
Corporum summa veri specie rejiciunt , subitam irregularemque et
rationem, mutationem , destructionem macularum Solis : Quae interieci subit,adeb pereunt, ut meminerim Anno i o. Araii octavo , una resiquissemus mane maculam cujus motus optimo Telescopio diu observaramus, hac spe freti ut multos adhuc dies conspiceretur miratos nos admodum fuisse cum iterum operi vespere iis accinximus , eam prorsus evanuisse, licti si illi admodum videretur, institutaque cum Sole comparatione,totius Eurep ae Ea re amplitudine superficiem. Quod ad constantem Stellarum motum spectac si Terra, quam nos ei mus esse in animatam , Planeta sit , tam constanter ac regulariter imovebarat circa Solem , in orbe suo magno , quam alii Planetae moventur , aut puetiam Luna circa Terram movetur. Considerandum autem hic venit, licet supponeremus Globum nostrum esse Planetam , manifestum tamen sere coa- stantemque motum ac regularem latis unius partis ipsius : Quandoquideir, exceptis anomaliis a littoribus , ventis , alii quesic bus extrinsecis ortis aestus quovis die maritimi regulares sunt, vernique etiam ut loquuntur bis quovis mente aestus ingentium aquarum Oceani , qui se te integrum Lunae corpus
Denique cum praecipuum divinitatis Stelsarum argumentum ab earumidia lumide ducatur , licet non negem ensibilium qualitatum lucem esse nubilis mam , induci tamen nequeo ut credam ex ea lite probati posse aut divinassi, aut etiam valde excellentem corporum ea illustratorum Naturam . Veci lestia ea ei tui, sive secus. Cum enim Zabiani Chalia intuerentara adorarent Planetas, ut Deos praecipuos,e Telescopiis nostris percipimus, γleni excipio, si Planeta potius quam fixa Stella sit, alieno tantum eos lumbo fulgetes Ita ut Venm quantumvis fulgida nudo oculo appareat, videaturia' terdum , ut ipsemet aliquando vidi cornuta instar Lunae non diu post Novita
nium. Quo sensu quoque ipsa Tetra corpus luminosum est a Sole illustra tum tot serte ut corpus quadragesies majus, plus reflectit in Lunam luci quam ab ea recipiat , ut probabiliter coniicitur ex lumine superficiei Lunaia quibusdam ejusdem eclipssibus. Et licet per noctem cum tenebrae pupillas Minlotum nostiorum dilatarunt, unaque flendidissime coruscat, fulgeat lar appareat opacior tamen serie fuerit olida Terrestiis Globi parte Platenim, memini, vicesiimplice accurate observavi in occidente Nubeculas ubi Luna erat, sub Solis occasum , institutaque ii ter utramque con parati' ne videbatur mihi Nubecula , quantumvis opacum solutumque corpia stitanta lucem vi reflectere Planta Luna ipsa reflectebat, quae ab ea pol pio cui in speciem distabat: Utraque enim candidatum instat Nubeculatam P arebat, Sole tamen infra horizontem paulatim magis depressb splendi i in momenta Luna evasit. Atoue si de luce. in deserit loqpamur tantam abest ut divinae in corporibus ea illustratis Naturae argumentum sit , sive extriast
cas, ut , Planetia adveniat, Helveternum te ut Soli., Principium lacri , in
48쪽
Iapis ambustiis , ut BOIoniensis , habita ratione molis longe maiorem mutuatit iam distasiuitis sit lucem quam Planetatum quipiam. Ortum autem ab ipla interna rei conititutione lumen reperii poterit non in vilibus tantuin creaturis, ut in insectis sive alatis , ut sunt Cucuiae Hust inlota , aut xeytilibus cujusmodi sunt vermes nostri nocti luci, sed in corporibus etiam inanimatis corruptisque ut ligno putrido , foetentibus asellis minoribus , variisque aliis Piscibus putrefactis. Non vacat nunc inquirere qui Zabiani , aliique ejus cemodi Idololatrae explicare pollent connexionem symmetriam , iubordinationem , aut dependentiam variatum partium Mundi constantis ex tam discrepantibus, remotisque a se inricem entibus non animabus tantum animalibus praeditis, sed distinctis etiam peculiatibus intellectibus, ac voluntatibus, 'uibus pariter non paucis Divina incise Natura. Neque nunc examinabo , quam mirabile Monstrum potio quam Antinat aut Deitas , secundum Ethnicos illos Philosophos eorumque Sectato ies Universum saturum sit, qui unam Deitatem tantum tenuerunt, quamvis 'aradoxicam illam absurdamque Opinionem seque centur, quam ut alibi observatum est, ingenue Stobam prout elut sub ipsum initium Physico Eclog et se , dcc Iu ter, r in tot- Mundus es: Animal ex Animalibi; Numen ex Numinabiu
His inquam aut ii Ribus objectionibus contra Dochii nam Ethnicorum non est hoc loco immorandum, quia paulci me longius digressium an imadverto quae tamen digressio non omnino abs re , aut inutilis fuerit ut igitur unde digressa est eb revertatur oratio, haecque Sectio, quam sacile augere pote
ratri, finiatur, ea me dixi ili ha in eluis mi , quibus manifestumiit quanto periculo alias ab Hominet Angelis creaturas intelligentes crederemus S rationalesci Cuicitiaque earum ascribetemus Architectoiucam praesertim Providentem Rectricemque Facultatem. Quamvis autem facile crediderim nihil subesse periculi ne Christiani rite docti quorundam Ethnicorum instat adorent Naturam tanquam Deama quae tamen superius addiixi ut ostenderem quam minime tutum it amplecti opiniones iis cognatas, quae Philosophos etiam non paucos in errorem induxerunt, in causa omnino sunt cur vereor neminium multi, nec pauci ex ipsis etiam doctis id quod bomines Naturam dicunt, ea prosequantu veneratione, quae ad meram creaturam non pertineat,si sorte,ut cum Scriptura loquar' creaturam non adorent i a aut praeter Cie-atorem, qui soliis eius Deus est , qualis nequaquam est Mundus , aut Mundi anima. Licet autem concederem recepta Natara notione nec subverti nec quali conciati ullum Religionis articulum Id tamen in scopum eorum Natur Areum quibuscum dii Iero sat non uetit, cum ii credantur vitio aliis vertere,
non tantum Naivirae , quam venerantur, attribuant, quantum ipsinet attribuere solent Suamque Narura Notionem non ut innocuam tant in c
49쪽
I' An eas , Eleutheri rationes tibi expoliam, quibus impulsus eam, de qua
hactenus, Natura notionein deserui. Has autem ad sequentes potissi inuta
I. Primo itaque ea, de qua loquimii , Natura gratis mihi afferta suis cientique absque probatione videtur blaec autem una ratio, si rite exposita, ut opino , mihi superque fuerit. In Philosophicis enim , ubi sola aut noritas nullius momenti est, nullaque nisi accedente ratione fides adhibet solet, non m metit illud rejicitur quod nullo positivo argumento probatur, ilicet pecu liaris nulla nobis ratis advelsus id suppetat. ubisi vim obtinere debeat aevalere in rebus minoris momenti, hoc maxime in casu valebit in quo admis sui sumus agens adeo Catholicum , ut caetera omnia subordinata tantum ipsi Instruinenta sint nod cum dicatur immediate agere in varia hujus odi Phaenomena supponitur haud dubie, variis eorum demonstrari posse. At in i Physica adhuc nulla Argumenta incidi quae vel ad demonstrationem, vel adprobabilitatem accedant, quibus ejus quam examinamus Natura existeatu probetur. Licet autem admitterem eum , quein Theologi quidam admitti Philosophicis in controversiis volunt Scripturarum usum, mihi tamen , de illius Natura de qua disputamus existentia nunt me constaret. Neque enim
memini ullibi in Scriptura nobis indicari tale quidpiam sensu a me propo Mexistere, quamvis in Genesi, aliisque quibusdam in locis, ubi de corporeis Dei operibus diserte agitur , Spirituales licet ad fines non immerito quis credidisset faciendam mentionem suisse aliquam Magnae illius Vicaria , corpo i-bus a Deo m. Universo praepositae , squam reipsa praeposuisse ejuscemodi Quidquid autem in causa fuerit , cur hoc super argumento Scriptura nihil
dixerit ob ipsum met ejusdem silentium non immerito ratione liberius exa mino, quod ipsa me Revelatio credere non jubet. Quod autem ad Physica argumenta attinet quae in de sensionem propositae Natura notionis afferri obsunt, brevi praecipua eorum discutiam , ostendamque nequaquam justeirio di esse qua persuadeant. Quod porro attinet ad argumentum a conamunicis ca Naturavi opinione ductum,cum popillare non Physicum sit,apud vulgii non apud Philosophos valere poterit. II. Secunda ratio inde ducitur, qudd ea, quae supponitur, Natura me cessaria minime videatur. Cum enim in id praecipue veri Philosophi incubuerint ut rerum principia ad quampaucissiam reducerent, modo ea sat multa forent, non video cur illud admittamus principium quo minime indigema Si enim coaunune in omnium corpQIummateriam in partes minutas innua e
50쪽
ris I sapiente Natu ra Autliore divisas stapponamus , eatque ita suisse dispostistas , ut Mundum ut minc est conluinutum stingetem ac praesertim si lupponamus Univer tales motus leges inter nateriae partes stabilitas suisse, vati iare particularum conventiones in seminalia variarum rerum principia diviis; quae Oinnia estici poterant vi Motus Localis , ista sibi relicti sed petit ius sub init in in terum direcli, si haec inquam, ac ordinarium , ut mellto post imus , generalemque Dei concursum opponamus: Non sat capio cur eadem Phaenomena, quae nunc in unco observamus, prodiici nequeant, ac re ipsa producantur abique auxilio ullius ejii: cemodi potentis intelligentisque entis 2 Deo distincti, cujusmodi Naturam esse volant. Donec quoddam, quo contrarium probetur, exemplum fruatur, eadem in sententia perseverabo ratus omnino observata a nobis Phaenomena a mera Mundi fabrica constitutioneque existere. Ut , si ponamus eum Soli Lunae circa terram impressiam esse , quem experientia docet, Motum, determinata una illotum Motuuin celeritate , lineisque secundum quos pecticiuntur, nec ellarium het, ut Luna sit interdum plena , interdum vix illum iriata Terram versus, cornuta inter dum, variasque suas ac Menstruas pro more exhibeat Phases, tinumque tamen aliquando ad Solem , Quadratum aliquando aspectum habeat atque nunc Luna, nunc Solutatis patiantur temporibus Eclipses Quamvis hae olim a Romanis, alitique Veteribus , atque etiamnum ab indoctis, tanquana supernaturale quid existina exitur; a quatrivis Arinoretis, ejusque ex asseclis non pauci putarent, regulares ejusmodi Motus, ni ope In testigentia, conset vati non potu ille, quam idcirco cuilibet Orbium Coelestium allignarunt. Cur
autem vix concipiamus qui tanta Fabrica , quanta Mundana est integra ordinataque conservari possit, prohiberique ne antiquum in Chaos rurius prolibatur , inde existere videtu quodlio in ines non sat animadveriant, quam in crutabilis sit Architecti --μιουργοι enim Scriptura dicitur sapientia in chitecti inquam Mundi cujus acuti Timi oculis niversim simul ac semel contemplati, initia finesque einporum attingere potuerunt Quare cum pers cillume praenosset rei uni omnium eventus , circii instantiatque omnes, in quibus materia divisa motaque secundum ejusmodi leg. s, atque in Automato socMundano constituta', suturas ret, conti rigere nihil poterit, quo rerum curriculum immutetur, constitutious eatum varietur aliter quam pie ab initio prinvidisset, ac petinittendum di .
Neque omnino mihi cosystat eptam Naturae notionem licet non necessa
tiam , explicandis saltem Physicis Phanomenis utilem fore. Praeterquam enim uodiose i is ostendam varias eiusdem explicationes ubi confugium ad eanem maxime utile videtur , nequaquam elle . admittendas: Si non aliam a Natura hujns aut illius qualitatis aut operationis causam afferamus , non minita rei Psius quain prius ignati suturi sunt tinnunesu vel certe his in casibu