Christiani Wolfii ... Elementa matheseos uniuersae : Tomus tertius, qui opticam, perspectiuam, catoptricam, dioptricam, sphaerica & trigonometriam sphaericam, atque astronomiam, tam sphaericam quam theoricam complectitur

341쪽

mundetur , ne quid Arenae pristinae ullibi adhaereat. . Catinus conspergatur primum Pulvere Siniridis madefacto & tamdiu

vitrum teratur, donec Omnes insequalitates fuerint sublatae. Postea

usui esse potest Arena Clepsydralis

rubra per Secerniculum coacta, ut grana omnia sint aequalia. Notandum vero est, quod Arena nimis

attrita ejici & in ejus locum alia r cens substitui debeat. Alii utuntur Pulvere Smiridis successive subtiliori, vel etiam Silicis contusi, quo ad

excitandum ignem uti solemus. . Tandem in Catino,qui minoris Sphi erce segmentum existit, mediante simili Arena teratur Vitrum, donec marginem obtinuerit decliviorem. Mitteris

Quoniam pressio in medium Uitri non satis exacte determinatur, si manu sola agitetur Vitrum : ideo consultius est, ut utamur Machina sequente, praesertim ubi Vitra Objectiva sunt laeviganda.Tabu I. Catinus HI super Tabula Horiron-XI. tali firmiter assigatur. a. Hujus Centro immineat foramen D,

per quod 3. Trajiciatur Stylus Ferreus 3 vel f digitos longus & Baculo AB infi

. Baculi AB extremum alterum in Dtur foramini in Capulta C exciso atque intra ipsum firmetur. i, Hinc eodem manu prchense, Vitrum , ut ante, in Catino mediante Arena madefacta teratur. S V n o L I O N I.

36. figura Catini depradetur, Vitr msupra ejus margines in motu suo ascendere debet. S C Η O L I O N I I. 33 . HuGENIus sa) primum Uus est Smi. ride crassa per Linteum Cameracense traje fia; deinde Miridis Pulvere, qui i tra spatium go aut Ito secundorum in Aqua fundam petiit, ita tamen ut qualibet semihora aut

quadrante aliquantum Pulderis demeret. Aoh-

nunquam se usum esse fatetur Smiride so e cundorum per I hora, di dein per hura Smiride goo secundorum di posea adhuc S

hora Smiride ae 3 minutorum.

338. Puttiis e Silicibus in Mortario Fera reo conitim diverse subtilitatis itidem obtinetur, se eum Aquae immittas ct Spatula Lignea aliquamdiu agites , .colligasque Pulderem ad fundam Vass certo remporis interoallo praecipitatum, Aqua in Vas aliud decantata

Si Lentes fuerint Sphaerarum minorum segmenta, veluti Lentes ocu-

. lares tam in Tubis, quam in Micros copiis, 1. Catinus A B agglutinetur Capulo di Ligneo BF eodem caemento , quo I Lentes Capulo suo agglutinantur. ma. Paretur pulticula ex Hostiis, quibus in Sacra Caena utimur, & fascia Chartae tenuis D pro latitudine Lentis Cavitati Catini agglutinetur. Glutinis quoque loco esse potest

Gummi in aqua solutum. g. Chartae affricetur Pulvis Terrae Tripolitanae & Lente probatoria exploretur, num forte granula quaedam crassiora adsint sulcos datura.

. Tanisco In Commentariis de formandis Vitris, p.rra.

342쪽

, . Tandem Vitrum Capulo suo affixum super Charta ex D moveatur versus C & in Acrem sublatium reducatur in D. Atque haec Operatio tam cliti continuanda, donec Vitri politura censeatur perfecta. II. Si Lentes Objectivae, quae majorum inprimis Sphterarum segmenta existunt, perpoliendae s libera manu id nunquam efficies satis accurate. Construenda igitur est Machina se

i. r. Construatur Tabula rectangula AΚ quatuor Fulcris firmiter inter se com- pactis innixa & in medio exscinda-ttir foramen quadratum, cui Cistula CD immittatur mediante Cochlea E ad arbitrium attollenda vel deprimenda, prout nempe usus tulerit. a. In Cistula super panno crasso aliquoties complicato reponatur Catinus, cui ut ante Fascia Chartae Pulvere Terrae Tripolitanae conspersa agglutinata.

s. Capulo F agglutinetur Vitrum poliendum, & ut Vitrum sufficienter atque aequali propemodum vi ad

Catinum apprimatur, Capulus intus CXcavetur cavitatique massa Plumbi infundatur.

. Capulus inseratur Annulo ferreo G duobus corrigiis GH&GI annexo, quorum alterum GH ambiens duos Cylindros circa Axes suos con VCrtibiles in H annectatur Scabollo N, ut pede insistentis Capulus cum Vitro versus Ic adduci possit; alterum vero GI super Cylindrum M itidem mobilem ductum annexum habeat

Pondus I, quantum ad Capulum Fuersus N adductum retrahendum sussicit. PROBLEMA LXIII. Silo. Vitra Concava polire.

Vitra Concava eodem modo poliun- Tab. tur, quo Convexa, nisi quod loco Ca- XI. tini adhibeatur vel segmentum Sphaeri g Ps cum A, vel Sphaera integra B, prout jam supra in Catoptrica s .aog docuimus.

Movetur autem Modulus vel ope Machinae supra descriptae F. say ; vel ope alterius, qua ad Vitra Polyedra polienda utimur ); vel denique si plures Moduli eidem Virgae infixi eodem artificio , quo in Mola acuminaria utimuro a Mechan. . PROBLEMA LXIV.s I. Vitra Plana polire.

Ultra Plana eodem modo polluntur,

S c Η o L I O N. sqa. Non exiguae discultatis es perfectam Vitro planitiem inducere, quia Laminae ferreae oel orichalceae superirem exacte planam habentes nonnis discillime parantur. Unde H si v E LI U s sa) majus artificium judicat Superficiem Vitro exacte planam quam Latiam

reddere.

PROBLEMA LXV. 3 3. Hura Pol edra polire.

T. Construatur Machina, in qua Ope Tab. Rotae AB, mediante Cochlea D ad Ass XI. serculum Planum LM firmatae, & ope Cochleae alterius BC, una cum Asserculo huc illucve adducendae atque

343쪽

diso ELEMENTA DIOPTRICAE. Cap. X. DE POLIENDIS VITRIS.

Fig. 'cio Tab, XI.

Fusiis ductarii EB movetur Axis FE per Tabulam quadratam No quatuor Fulcris innixam transiens, cui in Cochleam desinenti infixum esit Corpus Hemisphaericum ex Ligno tornatum HG cum Lamina Plana & orbiculari Gifirmiter agglutinata. a. Ex Ligno paretur Quadrans abc, crenabe excisa & Limbo interiore in gradusso divita , cujus Radius sit trium ci citer digitorum, latus vero a b excavatum, ut in Cochleam PN Tabulae No firmiter infixam intrudi & ad datam altitudinem in situ suo mediante Cochlea foeminali detineri possit. 3. Capulus Coniformis cuivitrum a glutinandum , assigatur Stylo QR per Tubulos R&S trajiciendo, quorum ille in Centro iadrantis circa Axiculum fixum, hic intra crenam bc mobilis deope Cochleae in situ suo firmatur. . Vitrum ex ea parte, cui Plana diversa induci debent, in Catino ruditer attritum, donec Convexitatem

aliquam acquisiverit, Capulo QOd gradum i adrantis decimum, si illud

minus crassum , vel ad decimum quintum, si satis crassium fuerit, firmato agglutinetur s. Discus Planus G Arena minuta madcfacta conspergatur, & ope manuS sinistrae Capulus cibum Vitro ad eum apprimatur, ope dextrae Rota AB circumducatur: ita prima Planities

Centro vicina atterCtur.

g. Radio exiguo, sed arbitrariae magnitudinis V in Lamella orichalcea d scribatur Circulus & ex ejus Centro h

Rudio dimidio M alius minor. Int

rior dividatur in tot partes aequales quot Plana circa Centrum X Lentis Polyedrae TU constitui debent, e. gr iin sex: qui idem Circulus una indi cat Plana in secunda serie formanda, Circulus vero exterior dividatur in partes duplo plures, nempe ir in nostro casu, quae Planis in tertia se

rie respondent.

. Lamella haec, exciso foramine, appll.cetur ad Tubulum S & Stylo RQ prope eam infigatur ad Angulos rectos feta suilla, quae una cum Stylo circa Centrum ejus mobilis. 8. Indiculus in prima Planitie inducenda primo divisionis Puncto Circuli interioris respondere debet ; hac vero inducta, Qtiadrante in eadem altitudine detento, promoVeatur ad Punctum divisionis secundum & ita porro, ut reliqua primae seriei Plana

successive alterantur.

s. Ad Plana secundae seriei inducenda

Quadrans elevetur ad gradum V ge simum, si Vitrum fuerit tenue, aut ad vigesimum quintum, immo trigesimum, si satis crassum. Reliqua

fiant ut antC.

Io. Ad Plana terita seriei inducenda Quadrans elevetur ad gradum trigesimum si Vitrum fuerit tenue, aut ad trigesimum quintum, immo quadragesimum qu intum, si satis crassum. Reliqua fiant ut ante, nisi quod In diculus ad Puncta divisionis extemrioris Circuli sit dirigendus. II. Quodsi plures Planorum series atterendae, adhuc altius elevandus est Quadranx

FINIS DIOPTRICAE