장음표시 사용
571쪽
ELEMENTA A S T R O N O M IAE. Para II.
S. 6 inde illatam si pectam reddit. Eandem
aberrationem Stesiae Polaris am ante observaverat PICARDOS in Itinere Uraniburgico; sed cum attentius eandem examinaret , eam aliunde quam a Parallaxi
annua pendere agnoueit is . OBSERvATIO XLIII. 6o2. JACUIUS CASSINUS A. III g. Te sopio simplici trium pedum in Plano Meridiani immobiliter posito variationes altitudinum Sirii observadit s. J. Inter altitudinem maximam, quae d. s. Julii notata, O minimam, quae d. 2y. Decembris deprehensa , disserentia I I observata. A d. s. stulti autem usique ad d. S. Octobr. altitudo maxima decrevit si autem HALLEIUS (c observationes bio suspectarum reddere conetur , eas tamen cum lege Parallaxeos Fixarum annua consentire demonstrat ADNFRP
Ops ERvATIO XLIV. Gog. MARILDUS A. I o .mITO '. disserentias sensionum rectarum a Sirio ad Arcturum observavit , quas ad Z INFREDIUM A. apo T. misit. Eas cum propritis A. 1 a T. S A. I a 8. habitis exhibet MANI REDI , ct cum
lege Parallaxeos annuae Fixarum confert. Harum aliquas cum eadem consentire,
alias magis dinentire deprehendit, quamquiis se sicari poterat. Ops ERVATIO XL V. 6o . Jam ante AMARALDUM ab An
no I sa. ex temporibus, quae inter tranis
tuae duarum Stellaruni per stridianum intercedunt , variationes Asiensionis rectae elicuit O LAUS ROEMERUS di ejus exemplo excitatus Observatione, i spoi ea continuavit HORREBOVIIS ac inde cum RO EM ERO Para axin anianuam fixarum determinat 3 et seu scrupuit primi dimidii cae . Enimvero MAN
Observationibus A. I 28. di I as. vacavit, non modo illorum Observationes uis prorsus contrarias deprehendit, verum etiam easdem a Lege Parallaxeos an
tis exquisitissimis variationes Declinationis annuas in sto Stellis sirutatus m , cumque eas nullo modo per Parallaxis annuam repraesentari pose animal verteret , eas admirando prorsus inter
servisitiones pothesin consensu ,
per nodiam aberrationis legem exhibuit,
quam a sicces a Luminis propagatione motuque Telluris annuo simul deduxit , silicet quod Terra interea temporis pro-
In Copernico Triumphante C. S. Es, P. M.(g) In Commentariis Bononiensi. Scientiar. ScAst. Institui. p. tilet. & seqq.
572쪽
h. III. DE S Y S T E M A T E PLANETAR Io.
greditur, dum Lumen a Fixa ad Oculum Observatoris propagatur. M a N-FRED IUS (a , mpotheseos Bradicia, quam dilucide exponit, cum aberrationibus Ascens ionalibus consensum scrutatus invenit , non omnia quidem ad amulsam quadrare, in plerisique tameu Stellis multo sane ma orem cum hac q-pothes , quam cum annuis Parallaxibus consensum reperit ac in quibusdam tam manifestam ut minime casui as
scribi pose videatur, etsi causas Phetiss
cas a DRADLEIO allatas minime probet. COROLLARIUM I.
goo. Quoniam variationes Annuae Declinationis ac Ascensionis rectae Fixarum hactenus observatae cum lege Parallaxeos annua non prorsus consentiunt, etsi quaedam earum ab eadem non abhorreant ; a vero aberrarunt, qui exinde Parallaxin Fixarum annuam inferre ausi.
SCHOLION I. do . Unde porro patet, falli etiam eos, qui moltim Telluris annuum per Parallaxinfixarum demonsratum esse contendunt. COROLLARIUM II. fo8. Cum variationes Fixarum, quas in Declinatione & Ascensione recta subeunt, in paucis scrupulis secundis observentur , nullae autem observentur Parallaxes annuae; evidens est, Parallaxin annuam Fixarum, si Hypothesis Terrae motae sit vera , duobus scrupulis secundis minorem esse debere, adeoque in proxima Fixa non posse unico scrupulo secundo maiorem aifumi.
cov. Observantur Declinationes O Aseensiones recta Pixarum ( s. 1so, et et 8 inde Latitudines di Longitudines calculo demniantur ( s. et g . auamobrem di aberrationes Fixarum, quoad Declinationes di An
In Commentat. Bononiens. p.-& seqq.
censiones rectas, tantAmmodo obsertiantur,
neglectis iis, quae ad Longitudinem di La-thadinem spectant.
Si o. Interest autem res A stronomicae, ut aberrationes Viae Fixarum annua observatorum cura ad liquidum perducantur , non modo ut inde catalogi Fixarum emendentur, Terum etiam ut loca Planetarum ex Obserυatione rectius determinentur di motus ipsorum accuratius constituantur.
6I I. S Terra quiescii, S Sol cum
Stellis universis circa Tellurem motu Hurno revolvitur; Sidera remotiora celerius , viciniora tardius circa Tecturem revolvuntur. . DEMONSTRATIO.
Stellae nimirum omnes duplici motu moveri videntur, altero ab ortu versus Occasum, altero ab occasu in Ortum (S. a I, 3 o ), cum vero impossibile sit, ut Stella , dum ab ortu in Occasum progreditur, eodem tempore ab occasu in ortum promoveatur; si motus ab ortu in occasum est Verus, alter ab occasu versus Ortum erit tantum apparens, ortus nempe ab inae. quali motus diurni celeritate. Ponamus enim Lunam cum Fixa aliqua hodie culminare: quoniam Luna, ex Hypothesi, tardius movetur quam Fixa ab ortu in occasum, ubi crastina die Fixa ad Meridianum accedit,Luna adhuc inde versus Ortum distabit, adeoque a Fixa versus Ortum discessisse putatur, viis tu que motus proprius ob majorem a Fixa distantiam tanto celerior, quo communis tardior. Cum adeo Lunae motus proprius omnium celerrimus ( S.
573쪽
& inde usque ad Fixas continuo de
crescat ( S. 3a H - , in quibus
tandem omnium tardissimus apparet(F. et sci); necesse est motus communis in Fixis sit omnium velocissimus, in s multo tardior, in multo adhuc tardior & ita porro, tandemque in Luna omnium tardissimus. Distantia vero Fixarum a Tellure major quam Planetarum omnium, Saturni major quam
Iovis, Jovis major quam Martis, Martis plerumque major quam Solis, Solis denique major quam Lunae (S. 3 1 ) ,
adeoque remotiora Sidera celeriuS, viciniora tardius circa Tellurem revol-
COROLLARIUM I. Fig. Quoniam remotiora Sidera Peripherias majores describunt vicinioribus (S. I a Geom. , & celerius tamen circa Tellurem revolvuntur (ή. 6 II ) ; Peripheriae majores breviori tempore describuntur minoribuS.COROLLARIUM II. 6I3. Motus ergo viciniorum tardior,
6 Il. inconcinnitas vittatur in Systemate Terrae motae , ubi multo convenientius quilibet Planeta tanto majus temporis spatium in Orbita sua motu annuo circa Solem emetienda insumit, quo amplior extiterit.
TRE OREM A XXV. 6rs. Si Terra quiescit di Sidera mo- .
tu communi circa eam revolvunturiimmani celeritate feruntur. DEMONSTRATIO.
Inferius inde pendenter ab his ostendetur, distantiam Lunae a Terra mediocrem esse minimum Semidiametrorum Terrestrium, hoc est, quia SemibR O N O M I AE. Pars II. diameter Terrestris est ggo milliartum
Germanicorum, ut in Geographia demonstratum, soro milliarium Germanicorum. QIoniam itaque Peripheria Circuli diurni Lunaris 3o 8 3 milliarium existit ( S. gas Geom.); Lunae motus horarius crit ia8a milliarium &singulis minutis secundis. hoc est intervallo minore, quam quod unico arteriae pulsu metiri liceat, milliaria trM cum quinque partibus nonis & amplius, Luna conficiet, utut tardissime omnium latas S. 6 a1 Patebit ulterius inferiuS, Solis distantiam a Terra mediocrem esse
aro oo Semidiametrorum Terrestrium seu i 8yroo oo milliarium Germanicorum, adeoque spatium Solis diurnum, quando in Equatore existit, II 88i 6oomilliarium ( S. as Geom. . Intervallo itaque unius minuti secundi, hoc est,intra Oculi nictum, Sol spatium conficitis s milliarium Germanicorum. Patebit praeterea distantiam Solis a Terra esse ad distantiam Mutis fere ut 1 ad ad distantiam Jovis ut 1 ad 3 , ad distantiam Saturni ut 1 ad s. Quare cum spatia diurna om. , adeo Ve& reliqua qu aecunque eodem tempore descripta, in eadem ratione existant (S.ITI Arithm. 3, ae , unico Oculi nictu, progredietur rosa , Tars, b densque I a 3 i, milliaria Germanica. Et quoniam Fixae longiori multo intervallo quam a Terra distant (S. i); motus
Fixarum in quatore aut prope eul dem constitutarum, multo velocior erit motu Saturni. Apparet adeo admissa quiete Telluris, Sidera celeritate incredibili circa eam revolvi debere. s. e. d.
574쪽
S c H O L I O N. 616. Equidem TYCHO DE BRARE, qui Terea quietem , raejudiciis quibusdam indu
fius, defendit, di antiam Solis a Terra, consensu omnium Aseronomorum recentiorum, ob rationes suo loco adducendis, jusso minorem
facit, ita ut dissantia Fixarum ipse sit 1 ooo
Se nidiametrorum Terrestrium adeoque multo minor dis antia Solis a Terra a nobis vii obseroationum recentiorum accuratiorum
assumta; sed admissa illa Fixarum diclantia
extra controversiam juso minore , spatium a Fixa prope AEquatorem consituta, unico nictu oculi, confectum es 83s milliarium Germanicorum , utique a bust enorme, etsi sepatium
a Luna confestum si tolerabile. THEOR. MMA XXVI.
6I . Si Terra quiescit S Sidera motu communi moventur ; singuli Planetae
singulis diebus Spiras singulas destribunt,
que ad certum terminum versus Doream excurrentes O inde rursus ad terminum oppositum versus Austrum recurrentes, m c ampliores, nunc arctiores. DEMONSTRATIO.
Singulorum enim Planetarum distantia a Vertice quotidie mutatur, ad certum usque terminum Versus Boream crescens, inde rursus usque ad alium
versus Austrum decrescens ( S. ).
Qtiare cum Poli altitudo constanter eadem observetur ( S. I ) , nec tamen Planetae ad idem Meridiani Pundum restituantur; non Circulos, sed Spiras ussque ad certos terminos versus Polos hinc inde excurrentes describunt. Luod
Planetae singuli non eandem constanter a Terra distantiam retinent, sed nunc propius ad ea in accedunt, nunc longius
res, praesertim in Oppositione cum Sole, Terrae multo propiores sunt quam in Conjunctione S. si1b: in majori ergo
a Terra distantia Spiras majores seu ampliores, in minore minores seu arctiores describunt. suod erat alterum. COROLLARIUM I.
618. Cum tamen motus observetur ta dior, si Planeta longius a Terra distet, quam si eidem propior extiterit Spirae majores celerius describuntur minoribuS.COROLLARIUM II. 6rs. Et quia distantia maxima & minima Planetarum a Terra non eidem Coeli
puncto a Exa s s. 3 s, si1 ; singulis diebus
ab omni retro laevo Planetae singuli alia delati sunt per Coelum via.
sa Q. Facile apparet, supposita quiete Telluris , inextricabiles equi motus Planetarum, qui supposito ejus motu diurno di annuo simpluissimi sunt. Nec ullus haectenus ronomus De somniavit de motu Planetarum in Spiris variabilibus comptitando : sed qui Solem circa Terram quiescentem finxerunt mobilem , is Theoriis Planetarum motam oertiginis Telluris tacite quasi supposuertint, ut Spirae diurnae in Circulos degenerarent, in quibus Planeta motu proprio ab occasu versus Ortum incederent : adeo scilicet oronomia infensa es quies Telluris liSCHOLION II. sa I. Semadmodum vero S stema Terrae quiescentis sibi relictam nullius es in Oronomia usus; ita exiguam quoque in P scantilitatem habet, cum praecipuorum Phaenomenorum nulla inde ratio reddi postst, adeoque vel provocandum sit ad Numinis nutum immediatam ( quod tamen idem esse' in Physicis, quod in Geometria es redactio ad absurdum, inter intelligentes o rerum Metapho sicarum satis peritos constat , vel cad rationes nobis M in m et laten-
575쪽
so ELEMENTA ASTRONOMIA . Pars II.
latentes. Sane ut A Ironomi Telluris quieti satientes motus Planetarum Phaenomena cum Solis praesertim motu complicata salvarent, Orbitam Telluris tanquam Epic clum Orbita Planetarum a erunt, ita ut Planeta in Epicyclo incederet, dum ipse per Orbitam suam circa Solem deferretur et quamtas ne sic quidem voti sui satis compotes fuerint faciti. THEO REM A XXVII.
622. Terra movetur motu diurno seu vertiginis, S motu annuo circa Solem DEMONsT RATIO
Fx Observationibus constat, Solem. cum omnibus Planetis, ac Stellis fixis quotidie oriri atque occidere & successive ad alios aliosque Circulos verticales appellere (Si i). Sol autem &Planetae singuli inaequalibus temporum intervallis motu quodam singulis proprio ab occasu in Oitum feruntur (S. ag Sseqq. , distantias a Vertice in culminatione continuo istutant(s. 3s , Omnes Soli opponuntur, praeter Venerem
Oppositione cum hole propiores sunt, quam in Conjuntatione (S. s si fiuntque circa eam retrogradi, inferioribus circa Conj tinctionem retrogradis factis ( S. 36a . Quo Planeta sup rior a Terra
remotior, eo frequentius sit retrogradus, Venere tamen later inferiores contraria ratione tardius retrograda facta
quam (S. 363 Saturni retrograd
tiones sunt diuturnae, Jovis mediocreS, Martis brevissimae s s. cit. , Saturnus tamen per arcum minimum, per mediocrem , g per maximum retrogreditur (S. sis . Fixarum a Vertice distantia non semper eadem toto anni tempo
re , immo aliquo tempore stell3 una videtur in plures divisa (S.; g), immo
variationes Declinationis & Ascensionis rectae annuae observantur ( S. 6or Oseqq.) & Gravitas accedendo ad Aquatorem continuo imminuitur ( S. 3663. Admisso motu Telluris cum vertiginis,
tum annuo, haec omnia necessario con
sequuntur ( S. i se F seqq. ), ita ut
non solum Phaenomen or urn singulorum quoad minimas circumstantias ratio pauteat . Verum etiam (prout in sequentibus docetur Phaenomena singula prompte computari & praedici possint. Et quamvis variationes distantiae a Vertice, Declinationis & Aseensionis rectae annuae cum lege Parallaxeos Fixarum amotu Telluris annuo resultante (S. y non prorsus consentiant (,. 6o ) ; admissi tamen motu Telluris annuos e sultant ( S. 6os ). Ex adverso, posita Teblure in universo quic scente, Omni S concinnitas in motu Siderum tollitur S. 6i Id seqq. Sidera singula sola fere Luna excepta, incredibili prorsus celeritate per Coeli spatia quotidie vagantur S. 6 is ), motusque Planctarum adeo implicantur ( si ut vix Phaenomenorum generalis ratio inde reddi, multo minus eadem juxta accuratum compum
tum in futurum praedici possint (S. s.f3, 5ao . Nulla igitur ratio suadet, Terram quiescere & Solem cum Stellis reliquis circa eam moveri: sed confitendum n cessario, Tellurem & motu vertiginis cieri & cum comitatu sui simillimo( S.; as) circa Solem naturae a Planetis omnibus prorsus diversae (S. I 1 motu an tiuo ferri.
576쪽
COROLLARIUM. cap. Quia Poli altitudo toto anni tempore eadem observatur ( S. I T), necesse est Tellurem in Orbita sua circa Solem ita librari , ut Axis ejus Axi Mundi constanter sit paralleluS.
set . COPERNICUs hunc motum Moturn librationis vocot, non inepte hoc simili illustrandum. Globus cum Axe Axi Telluris parallelo in aptusiri summo navali circa Axem mobili applectus Vgitetur : quod a Noto colimstanter impellat r , dum circa insulam natingatur : evidens est . in omni Nabis situ Axem Globi picti manere Axi Mundano parallelum
Agnovere motum Telluris jam inter veteres Philosophi competures. Motion diurnam Telioris CICERONE teste a primus
mius clarius Sasema Ttrrae motae proposuit, teste AR cui MEDE (c). Obstitit autem Gentilium superstitio . quo minus ulterius excolem retur di ab omnibus Philosophis, saltem l nioribus . propugnaretur. Sacrilegii enim a cui itus est ARISTARCHUs a CLEANTHE . quod initiem Lares, Vestamque loco movisset Q. Recentiori aetio NICOLA Os CusANUS Cardinalis se , motum Telluris asseruit et non immen Systema Terrae motae inmaluit, antequam COPER Nicias summa ingenii vi praeclarum ejus in ironomia usum apertissime ostende-
Quaest. Tusculan. Lib. II. non prorsus, circa finem.(H Plutarchus Lib. III. de Placit. Philos C. gr. di is . & Laertius Lib. VIII. C. 8s.se In Areseiario statim ab initio . .
d) Vid. Plutarch. in Opulculo de facie in Orbe
.De docta is lorantia Lib. XI. & UI.
ret (f , cui mox omnes Philosophi ct Astr
nomi altius vulgo literatorum sapientes , mentem a superstitionis labe repurgatam h bentes di extra censurae Ecclesiasticae pericula constituti accessere, ita ut ΚEPLERos jam suo tempore scribere potuerit (g);,, Hodier- , , no tempore praestantissimi quique Philo,, sophorum & Astronomorum CopERN ,, Co adstipulantur : secta est haec glacies , H vicimus sustragiis melioribus, ceteris pe- si ne sola obstat superstitio aut metus a DCLEANTHibus e ct Vir summus, H CHRINTIANUS HU GENIUS confitea-,, tur (h r, Omnes nunc Astronomos , , , nisi vel tardiore fuerint ingenio , vel H hominum imperio obnoxiam habeant ,, credulitatem , motum Telluri locum-H que inter Planetas absque dubitatione
6 etc. Sunt qui Terrae motum non admiraiunt, quod eum Scripturae Sacrae divinitus revelatae adversitim judicenis, tum qaod in ea Sol oriri di occidere , tum quod tempore so suae setisse dicatur. Enimvero videamus , quinam sit Scripturae de ortu, o casu oe statione Solis sensus autem sensum alienum verbis Scripturae assimamus, neque inde inferamus , quae nil modo iu- ferri possunt, in Regulis interpretandi ante omnia. Conveniamus necesse est. Suppono itaque r. Verbis Scriptura singulisi suas respondere noti nes, re eum teneret sensum eorundem, cui notiones ciae inter
legendum occurrunt o A. Verba Acripturai oum attentione lecta notiones modo disias in animo a praejudiciis libero excitare o Zere. Si prius negatieris , concedentium
erit , verba Scripturae esse sine mente so-Mmm 3 num ) In Libris Revolution. Coelest um.(. In Epitom. Astronom. Coperni c. Lib. I.
et In Cosinotheoro Lib. I. p. m. M.
577쪽
m : id quod utique absurdum di in Autorem ejus blasphemum. Si poserius non admittendum tibi Gideatur, excitationCm AO-tionum cum Cerbis Scripturae combinandarum ad supernaturalem Spiritus S. operationem referenti; Textus muraicus Veteris di Graecus Noυi Tmamenti priuectus intelligetur ab homine Hebraicarum S Graecarum litterarum ignaro , modo aserat animum sisertim υeritatis salutaris agnoscendae cupidum , opemque Spiritus S. precibus ardentibus Clagitet : id quod tamen denuo absurdum censebitur, utpote Experientiae coimmuni ad-Gersum. Hinc Dero g. consequitur , necesse esse, ut aut Dem ipse exhibuerit Cocum in acriptura occurrentium desinitiones , aut, snotiones jam supponit, ut nobis via ordinaria ad eas perdetrire datum sit . Unde tandem q. concluditur , non alias 'cum DCrbis Scripturae combinandas esse notiones quam qua ad res praesentes attendemtibin occurrunt( s. 1s Method. Mathem. 3. Per ortum adeo Solis intelligit apparentiam antea latentis in HoriZonte , per occasum Solis xero occultationem modo conspicui in Hori Zonte ( s. I ). uando ergo Ecclesiases cap. I. Oritur Sol, inquit, & occidit, S ad locum suum revertitur, non alius certCCVrborum sensis es, quam Solem, qui modotattierat, nunc apparere in Hori onte , poss- quam conspicuus fuerat, denuo occultari occultatione secta, ad plagam Orientis denuo resilui. Haec nempe cuilibet manis a sunt ad
Solem attendentibus, adeoque ha, non aliae notiones, vi superiorum a Deo supponi possunt. Similiter cum sos. X. gr. 13. Sol di Ltina fletisse dicuntur, per stationem intelligitur situs non mutatus, aut, si mavis, ejusdem situs conservatio. Dinm enim Sosia jussit Solem nare super Urbe Gabaon O Lunam super Galle Ajalon, non aliud certe reqὰφ-vit, quam ut Sol, qui ipsi super Urbe consitutus apparebat, stum non mutaret. Exinde ergo, quod Solem jusserit tueri situm eundem , inferri nequit, eum circa Terram quies-ιψntem moveri.
6a . Nimirum probe tenendum es, duplicem dari rerum naturalium cognitionem , arateram confusam, quae Sensui et Imaginationi debetur alteram disinctam , quae Intellectui accepta refereri debet. Illa Hicloriam naturalem absolυit in nuda Phaenomenorum recensione acquiescite haec dero Scientiam nataralem constituit oe rationes Phaenomeno rum reddit. memadmodum Imaginatio Intellectui, ita di Historia naturalis Scientia naturali nunquam contraria es, modo rite intelligantur , quae de notionibus rerum naturalium modo diecta sunt : neque sibi inυicem opponi possunt. Hissoria naturalis ad captum omnium composta ; Scientia natura lis captum non modo Dulgi, sed etiam plerorumque literatoinum transcendit , quippe non comparanda, nisi prius in Mathesi sin experimentando ac obserUando fueris versaris di intellectas in eam formam transierit , quae literatis superiorum, quas titilao oocant, Facultatum plerisque negatur. Scriptura itaque cum de rebus naturalibus Derba facit, non ad Scientiam , sed ad Him-riam naturalem pertilielitia tradit, quippe non solis Philosophis deri nominis, sed Dulgo etiam di literatis in rebus naturalibus non altius vulgo sapientibus intelligenda. Patet adeo, ex Scriptura Sacra dirimi non posse controversam de motu Terrae, cum haec quaesto ad Scientiam naturalem pertineat , adeoque a Philosophis Mathematicis decidenda. Egregie in rem no stram GAs
guit, alterum scriptum, qui Bibliorum nomine Genit , alterum Naturam rerum, di illius interpretes. Theologos, hujus dero Mathematicos agnoscit Deo nimirum duplici lumine sese manis ante , Redelationis puta ac Demonserationis. In Scientia adeo naturali audiendi sunt Mathematici, sicat in ob
- In Oratione inaugurali, quae editioni Hagiensi Institutionis Astronomicae ejusdem subjuno gitur. p
578쪽
Cati. III. DE SYSTEMATE PLANETARIO. s
jectis fidei Prophetae, quorum illi non minus , quam hi Dei ad Homines Interpretes. Et quemadmodum extra imites .evagari censerentur Mathematici, qui res fidei ex Geometria confutandas aggrederentur; ita non mitetvs cancellos egrediAntur Theologi dictant tonatores, qui de quaesionibus ad Scientiam naturalem spestantibus , Geometriae ac opticae ignarorum captum longe superantibus eae Scriptura Sacra , quae nihil earum rerum docet, decretoriam sententiam proterve pronuntiant. Exemplo LACTANTI Us atque AirGUSTINUS , quorum ille de rotunditate Telluris ta), hic de Antipodibis (b
pueriliter admodum locutus, eis uterque Scripturae quaedam verba in favorem mpo-ibes eos suae, oppido falsa , adduceret. SCHOLION V. 628. Neque es quemadmodum alibi sc
iam monuimus, cur Ecclesiae Romanae DoLioribus scrupulum mooeat Co pernicatriam 5 sema, cum nec placitis Ecclectae suae repugnet , cujus pos Scripturam aut oritis ipsis quoque sacra esse debet. Etsi enim a Cardinalibus librorum Censurae praepostis in GA- damnatum fuerit (dj nunquam tamen a Ponti ce Summo , neque a Concilio pro Haeres declaratum , tit a clema Terrae quiescentis pro articulo silet haberi debeat: qua ratione CARTE fios Ostema Copernicanum amplexus, salsia in Ecclesiam Romanam ct Pontificem maximum reoerentia a scruptilis conscientiam liberavit (e). Immo Ecclesam non niti contra evidentiam, sed declaraturam, quod Oseema terra motae S. S. adversum non si, quamprimum aliqua hi ' Demonsi alio in medium proferetur, rescrip
Societate Jesu, Poenitentiarius ist templo D. Petri, quod Romae m. sua mobrem oepermittit, ut eodem tanquam H pothesi iurebug ronomicis utamur, quemadmodum
cap. mods tamen quis fuerit aut heb tiore ingenio , quam ut hacifenus dicta capere possit, aut infirmior , quam ut sibi persuadeat, a Deo permitti, tit Scripturam in nonnullis n8n intelligant, qui ad eam intem pretandam Ecclesiae praeficiuntur ; et cum Viaro summo Κ E P L E R o tui suadeo, si ut missa, , Schola Astronomica, damnatis etiam, si , , placet, Pthilosophorum placitis suas res, , agat, & ab hac peregrinatione mun- , , dana desistens domum ad agellum suuna , , excolendum se recipiat, oculisque, qui- , , bus solis videt, in hoc adspectabile Coe- , , tum sublatis , toto pectore, in gratia , , rum actionem & laudes Dei Condito-H ris effundatur, certus se non minorem H Deo cultum praestare, quam Astrono- , , mum, cui Deus hoc dedit, ut mentis, , Oculo perspicacius videat, quaeque in- , , venit, super iis Deum suum & ipse .ce- , , lebrare possit & velit, nec unquam ab Astronomis utpote non fecundum affectuum impetum, sed j ecundum rationem pronunciara tibus, vicis, damnatum iri.
THEO REM A XXVIII 63 o. Sol fere in medio ystemati Planetarii quiescit, ius quod raram ver
tiginis circa proprium Axem moveatura Circa eum moventur in Orbitis peculiaribus i '. Mercurius, 2'. penus, 3'.
Tellus, '. Mars, s '. stupiter O 6'.
Saturnus r circa Terram vero in peculiari Orbita movetur Luna , interea
dum totum illud spatium, quo Orbita
Luna continetur , una cum ellure circa Solem(g In Introductione ad Commentarios de Motibus Stellae Martis.
579쪽
Solem transfertur O simili modo quatuor
circa JoPem, quinque circa Saturnum Satessites Drantur. DEMONsT RATIO.
Tab. Sit enim in S Sol & Terra in T. . Quoniam Orbita Veneris atque Mercurii Solem S ambit, Tellure T extus constituta, Orbitaque Mercurii intra Orbitam Veneris continetur S. 3 6 ); circa Solem duo describantur Circuli, designabit eorum interior Orbitam ,
exterior Orbitam Porro cum Lunae
Orbita Tellurem ambiat, sed non Solem (S. 3 8 ); repraesentabitur per Circulum circa Terram descriptum. Similiter cum Orbitae Saturni, Iovis atque Martis Solem S, & Tellurem T ambiant, eorum tamen Centra Soli S propiora esse debeant, quam Terrae T
scribantur tres Circuli ambitu suo Tellurem T continentes, repraesentabit intimus Orbitam J, medius Orbitam& extimus Orbitam Circa Jovem describantur quatuor, circa Saturnum quinque Circuli; erunt iidem Orbitae Lunularum Jovialium & Saturninarum ( S. 3oo, IIS ). Denique cum Tellus T motu annuo circa Solem Sseratur (s. 6aa ; ex Sole S per Tellurem T describatur Circulus, qui ejus Orbitam exhibebit & spatium, quod inter Orbitas Veneria & Martia alias vacuum relinqueretur, occupabit. Teraram vero cum Planetis reliquis ita circa Solem moveri, ut, dum progrediuntur , continuo. circa Axes suos
convertantur, ex superioribus (S. sis, os ) manifestum est. Patet adeo Systema Planetarium ea ratione se habere, qua ipsum in Theoremate praesente descripsimus.
S c II o L I o N. 632. En celebre hoc aetio Mundi Systema, quod ab instauratore copERNi Co vulgo CO- pernicanum dici solet, ct cujus ope Asronomia ad insignem perfectionem deducta. TYCHO DE BRAusi sa Orbitam Telluris omittit di ejus loco orbitam Solis circa Temram circumducit, quae Orbitam Z intersecat, ut is Telluri Sole propior fieri post( s. si j, sicque Systema Copernicanum
fere totum probat. Enimvero cum nulla ra
tio fieto, Fri , sed sola superstitio ( F.
62 , 628 , suadeat, Solem circa Tellurem moveri, Terram vero quiescere, non opus est ut figmentorum recensione Astronomiae puritatem commaculemus. Id itaque annotasse
nobis suffecerit, quod in Systemate Tychonico nullae sint Planetarum Orbitae nis fi-ctitiae (S. cro ) : quod adduxit ORIGA NUM(B O LONGO Mo mTANUM sco, ut motu
Mertiginis Telluris concesso, motum annuum Soli concederent.' ta) Progymnata. Lib II. C. g. p. m. ISy.(M Vid. Praefat. ad Ephemerides.(o Astron. Danaeae Lib. I. C. I. f.
580쪽
IM DE THEORIA PLANETARUM PRIMARIORUM. δι
De Theoria Planesarum Primariorum.
VII. maris moventur in Orbita Et Sic . liptica circa Solem, in cum Foco uno S Sol quiescit, ea quidem lege, ut radiis tector SI centro Solis S in centrum Planetae I ductus describis areas IS A temporibus proportionales. S C R O L I O N.
63 . Haec ex multiplici Obsertiationum collatione magna Ingenii sagacitate deduxit REPLERUs (a , mire triumphaturus, si, quod recentius repertum, infra expressus docebitur , Theoriam si am Geometriae ct Mechanicae apprime conformem intellexisset. Ante REPLEROM Aseronomi omnes Orbitas Planetarum supposuere Circulos eccentricos e qualis quidem Orbita in Sole se satis Observa tionibus satisfaciebat, at in Planetis reli quis , praesertim in Marte nimium ab iis aber- Fabat. Orbitas Planetarum esse lineas in se redeuntes ex eo constabat, quod elapso aliquo temporis intervallo resiluantur ad eundem terminum, unde digressi fuerant. uoniam linearum in se redeuntium notissima Circulus, cui in Geometria Elementari locus est;
facile erat supponere, Orbitas i Rac esse Cir- culares. Et quia motus Solis o Lunae ina-quabilis apparebat, qui ob peremitatem suam aequabilis judicabatur; Orbitam Solis di Luna esse Circulum Telluri eccentricum infereba-
tur , praesertim cum in continua O certa lege facta Diametrorum apparentium variatio continuam diseantiarum a Terra mutationem loqueretur. In Sola Circulus eccentricus sa-ca In Commentariis de Motibus Stellae Martis. i
tisfacere videbatur salvandis Phaenomenis ea certitudUne, ut praedici possent; sed in Marte nullo satisfaciebat modo , ut adeo indomitus N E P L E R o an iam daret de motu Elliptico cogitandi, felici prorsus conatu.DE 3 1 N I T I o XI. 63 Perihelium est Punctum Orb1- Tabetae P , in quo Planeta minimam a Sole VII. S distantiam habet. In motu Solis circa Terram idem dicitur Perigaeum. DEI INITI o XII. 636. flectum est Punctum O blaae A, in quo Planeta maximam a Sole S distantiam habet. In motu Solis circa Terram idem dicitur Apogaeum. DEpINITIO XIII.
63 . Liaea Apsidum est recta AP ex Aphelio A in Perihelium P ducta.
DEpINITIO XIV. 638. Eccentricitas est distantia ce
tia centri Orbita a centro Terra.
DEFINITIO XU.6 o. Intervactum est recta IS ex centro Planetae I in Solem S ducta, seu distantia Planetae a Sole IS.