장음표시 사용
141쪽
DE DIVINI OFFICIIS, LIB. VIII.
remant,quae erat,ariae ad monumentu, siue
supradicti Aethiopica nigredo eunuchi. Dies, inqua,cuius in lumine gradi edo, icdim' ad terra,quae vere lacte& melle fluit. iiii a praesens illic es Deus de homo Christus, semper ex diuinitate S humanitate suauis angelis,3 hominibus dulcis,semper prssens, semper desiderabilis. Hic nobis ex tuc illuxit,ex quo nobis ad patrem ascendit,id est, ex quo illum agnouimus, credidimus aqualem patri. Eius ergo virtutes recte in communione annunciare iubemur,nos populus acquisitionis, quia secundum ea quae dicta sunt, de malis profundis tenebris vocavit nos in admirabile lumen suum. Ciir statio ad sanctos Apostolos. Caput II.s Tatio ad sanctos Apostolos perspicue sua pradicto congruit mysterio, per Apostolorum enim saltum est ministerium, quod os muti apertu est,qubd in uae insan ciundi seriae sunt, quod Aethiops horridus agnelli candido vellere vestitus est,quod peccatrix quaelibet anima foramen crucis inuenit in maxilla Leviathan per quod emipiens, crucifixam non iam in monumento, sed in coelo quaerens inueniat misericordia. Propter quod eosdem Apostolos, in Euangelio supradicto vocat dominus fratres suos, quia studiis illorum actum est ut eo nihil minus habeat gentiu Ecclesia qliod ea dominus suo corno rati non illustrauit pr si titia.
Sed MPhilippus, qui supra dictum fidei
candore vestiuit Aethiopen nominessu, iactos mystic signat Apostolos Philippus eminterpretatur os .impadis Iampas autem id est, lux mundi saluator est sicut Esaias dicit de illo Propter Sion non tacebo, D propter Hierusilem non quiescam donec egredia tu ut splendor iustus eius.& saluator eius ut lampas accendatur. Cuius os Apostoli vel quique praedicatores sancti recte dicuntur, quia verum a salso separant, sicut alibi dici tur: Si separaueris preciosum a vili os meum eris Philippus ergo cunctos ut dictuna est suo nomine signat Apostolos, qui usque hodie scriptis suis Aethiopissa candida re nodesinunt animas insupervi redarauunt synagogam murmurantem contra dominum; propter gentium Ecclesiam scut quondam Maria murmuravit contra Moysen propter mi ix uxorem eius Aethiopissam. De ossicio sexta seriar, Beati mundi cor
de Caput XIII. Orscium sextae seriar patenter respondet beatitudinum sextae sentctis Bea Mith. . ti mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt Agit enim de scelicitate transimi-λο ae grantium, scilicet omnium qui de vetustate carnis ad nouitatem Spiritus transmigran tes, mundato cordis oculo per lonatim desiderium gloriam summi trinitatis tandem visuri fiunt. Eorum nanq; in typum patres nostri Apostoli euocati, abierunt in Galilaeam, in molitem ubi constituit illis Iesus, sicut hodiernum resert Euangelium N, identes euadorauerunt, simulq; mandatum acceperur, qualiter omnia vasarius sorti armato sortior ipse superi tari: UAullerat, mundarent,
tes, baptizantes eos in nomine patris xsilii&Spiritus sancti ' illud nemo qui dubiter, Die.iti quod cum dixerit Beati mundo corde, tuoniam ipsi Deum videbunt, per munditiam Otikis. cordis obtineri intellectum ac per hoc su pradici ilini in hoc quoq; costare sen
tentia II, l . l. m beatitudinis sententiam, sex
to gradui donorum Spiritus sancti sursum versus congruere, id est, munditiam cordis intellectui nunquim deesse. Igitur de cael ris partibus ossici superest ut suo capiti, scilicet Euangelico conserantur sen fui. Primit in prscedete lectione Epistolae bestiis Petrus, cum primisisset dicens: In diebus Noe, clim fabricaretur arca, in qua pauci, id est, octo animae saluae factae sunt per aquam, statim subiecit: Quod& vos nunc similis sormae salvos facit baptisma, non carnis dispositio sordium, sed conscientiae bonae interrogatio in Deu No quaesitu opus est,in quod cito haec supradicito Euagelio consonet, quo primu aluta is baptismi regula tradita est. Notum quippe est, xin doctoru scriptis autenticis usitatum similis formae ut ait in hae Epistola Petrus Apostolus, esse baptisma,&in eius typupraecessisse hoc quod paucae, id est, octo animae saluae factae sunt per aqua in arci in diebus Noe. Christum nanq; praefigurauit Noe tam actu quam nomine, videli cet u a Noc interpretatur requieRquod nomen illi a patre Lamech impositu est, dicete: Iste con labitur nos vel, ut in Septuaginta habetur, requiescere nos sui et ab operibus&laboribus manuu nostrarii in terra cui ma Gm . t.
ledixit Deus Chri ctem nostra requies est, δεπε M. sicut ipse dixit Dis ite a me, quia mitis sum& humilis corde,&inuenietis requie animabus vestris.Cu ergo Noe gubernavit arca siu- per nudas diluuij,quibus4 peccatores dei ti sunt, xlii qui cum illo erat salui facti sunt Misi per fidem,quia credentes iustitiae Dei sese ab incredulis diuiserunt Christum actu quoq; praefigurauit, ut dictum est,qui nunc gubernat Ecclesiam super undas baptistat, quibus qui
142쪽
ut non credunt,condenantur: lui vero cre habendus est,qui tacetibus nobis bius pii unt& baptizantur, cum ipso saluantur:kil nauit pro nobis, quia solus moriens pro θ-lis assert Spiritus sanctus pacem, id est,pecca is, mare illud, quo inimici, id est, peccatatorum remissionem, citius figuram luc gen nostra operititur, de latere suo lanceatus e sit columba serens ad arcam in ore bo vire fudit. Versiis Eradualis:Lapidem quemam iis oliva ramii. Ipse autem octonarius nu probauerunt aeciscantes, hic factus estinc merus animam,quae in arca saluae facts sunt, ut anguli. Illi sententiae concorditer occura satis quia primo pari,id est,binario,proficiscens rit, qua dominus noster gloriam dono Hiis. solidum corpus creat, scilicet habens longi re, quo propter passionem mortis corona- tudinem,latitudinem, atq; altitudine. Nam tus est,exprimit,dices in eode Euagelio:Dabis bina bis, octo sunt, quod apud geome ta est mini omnis potestas in coelo in ter tras&arithmeticos quoq; usitatum est. Ipse, ra. Et recte in suggillationem eorum, qui inquam octonarius numerus animaru,perse lapidem talem reprobauerunt supra dictaectione designat corporis Ecclesiae, quodprq sententiae Euangelii,Propheticum hoc iun- eunte mundo infidelium per aquae iudiciu gitur testimonium. Et hoc est illud quod cuquo nunc fideles ab infidelibus separantur, espiceretur ora Pontis cibus patienter se fide bal e saluat,&in ligno crucis superna rens Ueruntamen dico vobis, inquit, amotat. Ea pulchre arca illa fenestram nabuit do videbitis filium hominis sedentem a dexin latere, per quam saluandi illi ingredereni tris virtutis Dei. Marcia tur: quia Chri ilus lancea militis in latere est Cur statio ad sanctam Mariam.
vulneratus, per cuius vulneris sacramentum Caput IIII.
cuncti credentes Ecclesiam ingrediimtur Et Vod superius iam dictum est cum n5 quoniam Ecclesia de hominibus constat,put improbanda Hieronymi sentctia dis chre arca illa,quae Ecclesiam si gurabat, quan cipulos undecim abeuntes in Galilaea dam humani corporis similitudinem in ipsa in montem, sicut hodierna Euangelii lectiosorma sua praetendebat. Siquidem huma refert, in Nazareth, quae in montesta est, Moras ultinu corpus sic est,ut longitudinis suae sextam in domo Mariae dominum vidisse. Illud quo partem habeat in latitu)ine, decimamq; eius que nonnihil albi mat, quod statio ad sanciadem longitudinis in altitudine. Sic arcam c Maria hodierno officio praescripta est. In hoc structam fuisse non dubium est. Tercentorii enim idem sensisse Romana probatur dili- erat cubitorii in longitudine, quinquaginta gentia. Et pulchie hoc osscium quod se in latitudine,triginta cubitorum in altitu cundum lectionem Euangelii totum, ut sudine. pradictum est, ad sacramentum pertinet ba- Igitur per omnia,lectione pistolae tua pii simi, apud ipsam decantari Apostolica sta gelio consbnante, caetera promptum est OR tione praescriptum est, apud quam intus erat sit τη. tici membra coaptare. Introitus: Eduxit eos discipuli, Thomas cum eis, ut Hieron; dominus in spe,&inimicos eorum operuit mo placet, quoniam secundum hodiernam mare. Itemq; offerenda: Erit vobis hic dies Euangelii lectionem unica baptirandi recu- memorialis,cum versibus suis, noti, pro la traὰ ita est.
pinquis sensibus, tam Euangelio quam De Osticio sabbati: Beati pacisci. pistolae foederantur. Mittunt enim nos ad hi Caput XV. storiam patrum celeberrimam, qui in typum Eptima beatitudinum sententia est:Bea- ..c. .i. baptismi nostri, omnes in Moyse baptizati ti pacifici, quoniam fili Dei vocabun- sunt,in nube,& in mari. tur Pacifici vero hi sunt, qui pace inter Nam sicut illos in spe eduxit dominus, deumque accepta, nihil iam quod Deo
scilicet sperantes liberari, quanuis Pharao repugnet, admittentes, simul hoc fata- cum suis persequeretur, Ninimicos eorum unt,ut in via vitae praesentis ad omnem ho visibiles operuit mare sic omnes in Christi minem cum pace ambulent, iuxta Apostolu φ i credentes, quamlibet maxima peccata se se qui ait: Si seri potest,quod ex vobis est,cumcisse recordentur cum certa spe remissionis omnibus hominibus pacem habetes. Huius ad illum egrediuntur,4 omnia peccata eoru rei nobis exemplum,in summo negocio prae
in mari,id est in baptismi fluctibus operiun sentis sabbati praedicat os scium. Quod vitur. Et propterea dies hic, scilicet Cn rimas, manifestius fiat,mysticum imprimis hodieracuius in luminea tenebris exiuimus,memo ni Euangeli ponamus intellectum Murre lauino. rialis esse iubetur.Christus inquam, qui dies an hinquit Euangelista duo simul,videlicet noster, id est.pascha nostru est, festus nobis Simon Petrus&ille alius discipulus, que di- atq; solenis,semper celebradus, atq; in metu ligebat Iesus,&c. Nota doctorum expositio
143쪽
DE DIVINIS OFFICIIS, LIB. VIII. s
est per Iohannem,qui prior ad monumen tu probati esse propter incredulitatem, de qui- venit,sed no introiuit, 3 nagoga significari bus illud in Psalmi Quadraginta annis of νμν quae habens legem prophetas, prior do sensus sui generationi illi,ac deinceps qui iam micam passione legit, scd credere in mor bus iuraui in ira mea, si intro bunt in requietinim noluit Per Petrum vero qui pol terior mea. iiiiij autem qui poli pib surrexerit, venit, sed prior introiuit,multitudinem en in illam introducti repromissionis terram, tium designari,quae posterior ad eiusdem do eundem populum gentium signisi caueriint, ni inicae passiois notitiam peruenit, sed prior qui nunc per Petrum posterius venientem, udii de accessit. Verum adiri sens pertinet sed prius introeuntem in monumentum,d negociu,quaerere propter praedicta beati tu signatus est,de illis quippe,qui reprobatis podinis sentctiam, qui ad Ecclesiam spectet, in tribus introierunt in illam repromissionem, eo quodpacisca est a Quod per praecurren dictum est in Psalmo centesimo quarto Et temet pistolae lethionem fidelis indagatioci eduxit populum suum in exultatione,&e
tius consequi potest. Nam elim praemisisset lectos suos in laetitia. Eduxit si ilicet de de Apostolus Petrus de lapide Christo dices,ad serto. Nam de eo quod de Aegypto eductique accedente lapide viuu,ad hominib'qui sunt,supra dixerat: Et eduxit eos cu argento τὸ de reprobatu, a Deo aute electu&honoris &auro,&non erat in tribubus eorum infir-catu,paulo post subiungit: Vobis igitur lio mus.Sedri hoc quod sequitur,ita esse innu nor credentib', no credentibus aut lapis,qu it Et dedit illis regiones gentium, de lab reprobauerunt aedificantes, hic factus est in res populorum possiderunt. Supradictus caput annuli,S: lapis offensionis. petra sca ergo introitus gratiarum adtio est, quod re-dali,his qui ostendunt verbo,nec credunt in tardante populo Iudaico , iuxta mysticum quo&positi sunt. Huiusmodi offensio vel Euangeli sensum, gentes admissae sunt,s scaestu manifest Epaci opposita sunt,perquet cundum illiid Apostoli: Quia caecitas con- Iudaei rebellionis&incrcdulitatis arguutur, tingit in Israel, donec plenitud 3 gentium' ' η' ed qubdodio gentium concurrentium, quae subintraret Graduale vero iam ex hae per Petrii, ut dictu est,designantur,adeo tor me in alleluia conuersum est, imbpost hanequentur, vi sicut per Iohanne figuratur Mi diem usq; ad Pentecosten omititur,videlicet luit seris stando perire,quam bcietate: quia hi, propter quorum acquisitionem nota μ' tium ad fidem passionis Christi introire.His umque conscriptionem , hoc laboriosiim ergo irae lixae filiis exhaeredatis, Beati pa carmen catabatur depositis albis,iam ab haecilici, quoniam si ij Dei vocabuntur, sicut in die pares nobis,in illius octauar, de qua LepEeadem Epistolae lectione Petrus adiungens dictum est conici latione, nobiscum ferian Vos aute inquit, genus electu,regale sacerdo tur. Quod autem sequitur alleluia, laudatetium gens sancta, populus acquisitionis,&c pueri dominum, duplici versu, adhortatio Talis'; pacis filius quia nullius hominis ad est ad ipsos, qui recenti baptilinate pueri, Deum tendentis societate offenditur,ascen id est, puri ficti sunt a viiij , ut laudentdit,inquit Augustinus,ad sapientiam,quae se dominum voce opere, quia sicut in P ptima est in ascensu graduum, id est, donor tro figuratum est qui prior introiens in in sancti Spiritus, Dipha sapientia tranquillus numentum,vidit linteamina posita, & sida pacatus' perfruitur. Dietii est enim supra rium capitis domini: sic ipsi ad fidem ingres secundum eundem Augustinum, septem bea si qui erant absq; Deo,notitia acceperut hu-titudines octaua enim cadem qui prima est manitatis ac diui uitatis Christi Totus enim pse, septem gradibus donorum Spiritus sanet Psalmus ad eleetionem gentium dirigitur, sursum versus coaptari , quorum primum quod maxime ex eo comprobatur quod in sue infimum est spiritus timoris domini, su fine eius dicitur Qui habitare facit sterilem 'si premum autem, spiritus sapientiar,ad qua ac in domo,&c. Offereda quoq:, benedictuscendunt,ut nunc dictum est,beatilacisci si qui venit in nomine domini, patenter eisdElii Dei. Secundum ea quae dicta umi, cons pueris Dei congruit: Hunc etenim versicu-nanter praemittitur ad introitum. Eduxit domum Psalmi centesimi septimidecimi cantaminus populum suum in exultatione,&ele uerunt&illi pueri, qui venienti ad passio-ctos suos in laetitia: Per hoc enim mittitur ad nem Saluatori occurrerunt m manibus por aliam similitudinem antiquam, tua idem pri tantes ramos palmarum. Addit quoques guratum est,qubd nunc in Evangelio per mater Ecclesia dicens pueris suis: Benedi- Petrum Iohannem significari accipimus, imus vos de domo domini, id est bapti L. scilicet ad historiam patrum, qua reseruntur male sacro signamus vos, qui sumus familia hi,qui primum promissiones acceperunt,rdi domini, quia Deus dominus illuxit nobis, sicut
144쪽
Utim sicut alius propheta diciti Populus gentium, tibiis petram honoris&caput anguli inho qui ambulabat in tenebris, vidit lucem ma dierna Epistola, de qua supradictum est,Pe
nam, gentium, inquam,quarum,ut dictu est, trus appellat.
in Euagelio praesenti Petrus gestat figuram. Circunciso verb spiritualis, A vera ipsa Duo quoque sequentes versus ad idem spe est, de qua in eadem Epistola lectione pr.
τι- ctant. Primus iam haec dies quam fecit domi miserat. Fratres,deponetes omnem malitia.
nus,ad gaudium gentium,quarii in typum omnem dolu,& simulationes, Minuidias, Petrus introiuit in monum e tum, secundus, omnes detractiones,sicut modo geniti in lapidem quem reprobauerunt aediscantes, antes,rationabiles,&sine dolo,laccocupis. ac suggillatione Iudaeoru , quibus Christus cite,&c. Vera, inquam,&verhsancta, solaquei.pes. lapis offensionis petra scadali est,quos de necessaria est circunci sol c,qua nostri cor signans Iohannes cum prior venis et,quasi oris sensus omnes,&ipsum principaleno offensius substitit,&apoiteriore Petro prque strum, id est,mens,circunciditur. Nam sine cais., tus est Comunio, omnes qui in Christola hac circuciso christus in nobis moritur,ptizati estis, Christum induistis, manifeste id est,Christi fides, nec prodest nobis illud,
conina supradictae beatitudinis senten quddin communione gratulabundus nobistiae: Beati pacisci,quoniam filii Dei vocabu loquitur Paulus: Omnes, inquit, qui in Chri catiles,. tur Praemiserat enim Apostolus Paulus sto bapti rati estis,christum induistis, sicut&Ioquens ad Galatas,quos conturbabant qui Iacobus Apostolus ait Fides sine operibus ...ue dam ex Iudaeis , quibus erat Christus lapis mortua est. offensionis N petra scandali Omnes, in Quod bene per illud veteris historiae si
quit, si ij Dei estis per fidem in Christo Iesu, tum prsfiguratum est. Clim esset Moyses in&mox causam hanc subdidit Quicunq; em itinere in aluersorio,occurrit ei dominus, xx. d. in Christo baptizati estis Christu induistis volebat occidere eum. Tulit ilico Sephora Quod omnino ad baptizatos respicit,ut non acutissimam petram. circuncidit prsputili quaerant circuncisionem carnis, sed solam si ijsui,tetigitq: pedes eius,&ait:Sposus an seruent,quam acceperunt veram circunciso Piinum tu mihi es. Et dimisit eum, postquanem spiritus, nec magis scandalo Iudaeorum Gixit ei,sponsus sanguinum tu mihi es ob cirpermoveantur,quam substitit Petrus,pro eo cuncisionem.' Moyses naque in eo quod Se quod Iohannes ante se vel pariter in monii phoram uxorem habuit alienigcnam, Chri
mentum non in prederetur stum signiscat,qui de sentibus alienigenam Cur statio ad sanctum Iohannem alta accepit uxorem, ecclesiam. Vnde illud ,quod
teranas Caput XVI. Aaron Maria locuti sunt contra Moysen,pro
Non solum hoc sabbato, quo deponii pter uxorem eius Aethiopissam doctores notu albae, sed octaua superius die, stri mysticὸ ad hoc reserunt, quod synagoga
id est, sabbato sanctae pasenae, mater xvetus sacerdotiri, inuidendo saluti genitu, num Lateranensis Ecclesiae priuilegium exi usq; hodie Christu blasphemata Moyses ita-git,ut nusqua Apostolicus alias procedat, sed quecum esset in itinere in diuersorio, non ' '' in eade Ecclesia quae sedes est Apostolica,cce dum circuncis filiis,occurrit ei dhs,Mvol ptas nihilominus sacri baptisterii concludat bat eu occidere:quia dum Christus internos octauas. Est autem in honore sancti Saluato per sdem in itinere vitae prs sentis ambulas, ris sancti l Iohannis baptisti ab imperatore in diuersorio est,id est,ad eos qui nunc bap- Constantino constructa dicente. 'Sit omni tirantur,diuertit: nisi illi filii eius sic circuniabus notum, nos ita Christi cultores effectos, cidatur,ut supra dictum est,sides ipsius in ei,
ut intra palatium nostrum templum eius ni citius moritura est.
mini construamus, in quo populus Christia Qu'd ne fiat, tollit cito Sephora, id est, nusina nobiscu conueniens, diuinitati illic mater ecclesia, petram acutissimam:&ciria gratias reserat. Nome ipsum, quod dicitur uncidit filiorum suorum praeputium, scili ad Lateranas,antiqua probra spurci Neronis et ea circundisone, de qua supra dictum est accusat,qui dedecorose potionibus usus ma in lectione epistolς Petra illa qui idem Chrileficis, illic, ut sertur, latens, ranas euomuit stus est, de qua in eadem lectione dictum est, Sed ubi abundauit iniquitas, superabundate carnem, id est, opera carnis, licit ac festi- gratia, nucillic Romani imperii mater est Eta nanter abs idit Tangitq; pedes eius, id est, clesia,quae illos,quos sabbato sancto genuit, vestigia sequitur,dicit m eiide filiis suis,Chri Christi cadore vestiuit filios nihilominus stus passus est pro nobis, relinquens excm--. s. hac die octaua, spirituali circucidit petr qua plum,Vt sequamini vestigia eius.Sponsus,in i. p.f. petram scandaliqudetis, nobis aute credenti quit, inpuinu tu mihi es, videlicet,quia me
145쪽
tibi despondens, sanguinem tuum in dotem
fudisti, de cum causae alticulus exigit, ut pro te patiar, finguinis mei vice reposcis: Sc nunc
interim carnem meam crucifigam cum vitiis
A concupiscentiis. Igitur ut iupra diciti est recte hac octava die agitur statio ad sanctum
Iohanne Lateranensem,quia mater Napostolica sedes illa ecclesia est, & quos Cisso filios G ιιιι genuit, ipsa spirituali circucisione cir cidit. De octava die: Beati qui persccutione patiu-tur propter iustitiam Cap. XVII. Claua beatitudo redit ad caput, id est eadem est, quae prima, quoniam ipsis
rum est regnum coelor rueruntamen
paululum differt. in eo scilicet: quod pr cedens causa beatitudinis alia hie, alia est illic. Illic enim id est,in prima dictu est: Beati pauperes spiritu: hic,id est, in octava dicit Beati
qui persecutionem pati utu propter iustitia. Vnde uteronymus Et co sidera,inquit,qubdo et tua verae circuncisionis beatitudo martyrio terminentur. Igitur licet octava die cantetur id ipsum ossicium, quod prima , eo quod o taua beatitudo ad caput, ut dictu est,
redeat: rei te tamen quoniam I praecedentes causa beatitudinum,primae octauae disserunt, aliud in eodem osticio ab his qui dilia gentiores sunt,retinetur hebdomadae sequetis euangeliti, scilicet illud secundu Iohanne. Cum esset sero die illa,&c. Nam litera lectionis huius octava die comemorat,4 post dies octo iterum, inquit, erant discipuli intus,&interior sensus octauam beatitudinis causam non praetergreditur sQuid em est, quod discipulis, foribus clausis intro mane tibus,dominus in medio stetit bonum seres nuncium cosolationis 'acis, niti quod his Wilii persecutione propter iustitia,quosq; iuxta alium Euangelistam oderunt homines separant eos, sicut iam apostoli separati erat, non audentes coram illis procedere ad publicum, dominiis & Deus ipsis rii familiaris sese accomm dat contemplandum, ut gustent iam in suis tribulationibus, ut videant, quomodo suavis est dominus, atq; ideo certior spes illos in medio tribulationis ambulantis consoletur recolentes,id quod illa,de qua loquimur, sententia replicando inculcare nititur, beati qui persecution patiun in propter iustitiam, quoniam ipsorum est reguu coelo ru.
Debet aut semper epistola Euangelio suaeir cursionis officiti,Miccirco illa quoq; quetulus dominicae est lectio Epistolae, si omita
DM.f. titur. Omne quod natu est ex Deo vincitissidum.Nam in hac lectio e victoriosa fides nostra praedicatur, ipsa victoria mundi nucupatur quae tribus adiuta testibus, nam pater
&verbum&Spiritus san bis In coelo attestatur, totidemq; in terra testes, id est, de ipse spiritus vi aqua baptismi,Christiq; martyru eius sanguis veritati eius astipulantur,te nis,inquam, in coelori in terra desensa testibus, regnu coelorum adiudicat his,quorii iure belli est, scilicet his qui persecutionem, tititur propter iustitia. Introitus vero: Qua iit, si modo geniti insantes,per sequentes hebdomadae dies decantandus est, qui etiam Luangelio praedicto congruit,sed non per eadem
sententiam,quae iam dicta est, scilicet quod propter metum Iudaeorum disicipuli domini clausis soribus, intus erant,persecutione pio pter iustitia pati incipientes, qui, ut diximus, octauae beatitudini causa est Respicit autem ad aliam sententia, quam dominus de scituris fidelibus proseres: Beati,inquit, qui n5viderunt&crediderunt. Nam ne solam nobis fidem susticere arbitremur,oportune regula vivendi, sine qua fides mortua est, hoe introitu praelibata est. Nam nos quidem signati sumus in eo quod ait Beati qui videriit& credideriit, sed si fidem nostram operibus
sequamur, ille etenim vere credit qui seruat operando,quod credit. Quocirca de his, qui fidem nomine tenus retinent, Paulus dicit: Cofitenter se nosse Deu, factis autem negat Tisis . .
Hinc Iacobus dicit Fides sine operibus mortua est. Recte ergo qualis vita fidem utilem e Sciat, per hac Apostolici sermonis particulam in introitu demonstratur, ne seducamus nos audientes de nobis dictu: Beati qui . i. μnon videruntvi crediderunt. Ad hoc ide co- sonat & similiter accipienda est extrema prς- euntis epistolae sentetia: Qui credit in fili uni Dei,habet testimoni u Dei in se. Comunio mitte manu tuam,plana quide litera nostram dificat, sed intus perspicientit, liquet, quod ad Iudaicii spectat populi im, qui hactenus in incredulitate persistit,cuius in typti Thomas Apostolus,diu dubitans tande vidit,palpavit&credidit. Neq; enim si solam sequamur litera, sensus per omnia stare poterit: quia beati quidem qui non videriit & crediderut sed
non ea comparatione vel intcntione, qua liter sonat: Quia vidisti me credidisti, beati
qui non viderunt. Dcredideriit. Igitur in persona Thoma ,reliquiae Israel,quitatuae fient minoras fidei,qua in gentes arguuntur quia getes no viderut& crediderut Israel aut nisi res apparuerit, Heliavi Enoch prete utibus, nocredet,cu Paulus dicat,fidem peredaria substantiam esse rerum argumentii non apparentium,atq; ideo laudabilioris sumus fidei qui rem nondum apparente fideliter credimus.
146쪽
CIIS, LIBER NONUS. Dominica seeune post alba, iduimaei luoque dicuntur terreni vel sania V i uinei, quia prophetarum&lpi ius dominir' latinii nem fuderunt. At verbhic pastori,
Via dominica hae sanctae nus illo deserto animam suam posuit proo Romanae Ecclesiae solenne uibus suis. Recte ergo,qui exemplo eius ideest, agendis instare coiiliis, facere debent,voce eius excitantur ut ad D
ben sortia , quam sequi in de luce vigilent supra gregem suum ad
debeant pastores animaru Deum no ad mercedem te in Potalem, anima per eiusdem dominicae co- carne quam multipliciter sitiant Z in velamen datur ollicium. Per euangelium mani mento alarum id est,in spe cosolationis eius
sestissimὶ id agitur,quod is qui non ex acci exultantes, lupum no timeant,nem dimissis denti dono, substantialiter bonus est dicit ovibus sugiant. i. . rati, furia pastor bonus, dec Deinde ex op De dominica tertia Caput II. posita descriptione mercenarii, suaeq; iterata 'Aeterae quae sequuntur dominicae usq; commendatione bonitatis, liquidum prae ad ascensionem domini, promissio embet ovibus iudicium,quod discernant, quo eius adimpleta suis ossiciis cocelebrat, fugere, quibus suarum debeant animarum qua post habitana de morte sita tristitia, cor
cuiam credere. Boni sormam pastoriscae da discipulorum derellirrectione sua laetifi-terae collaudant partes officii Primo ad in candas repromiserat ea, qua tradebatur notroitum cantamus de illa Misericordia do ete loques illis in coena. Vnde pulchre hac mini plena est terra, videlicet ut sicut ille, dominica cantamus in introitu:Iubilate deo νμου, selum iudicium diligit, sed Lmisericordia omnis terea,Psalmu dicite nomini eius.Nam primo loco misericordiam, secundo iudi hic Psalmo sensibus suis copetes titulus prγcium,sicut in eodem Pi imo, uno in eodem scriptus est. Insnem canticum Psalmi resu versiculo praemissum est: Diligit misericor rectionis. Causi vero vel materia iubilatio-diam di iudicium,sic&omnes,qui iudices a nis, quae hic imperatur, illa est, quam domi nimarum positi limi, semper silpcrexaltent nus in Evangelio subsequenti praena isto tri- misericorata iudiciu , fide ipsi cosi quatur stitiae nuncio subiungit Iterum autem vid Quodq; sequitur:Verbo domini coeli firma bo vos, gaudebit cor vestrum, laudium ti sunt, illud indicat, quoq; Apostoli vel pa vestrum nemo osset a vobis. Vt autem si- p. a. stores Apostolici, non sua sortitudine, sed militudo,quae praemissa est Apostolis,mulie- verbi Dei virtute, tales effecti sunt,ut viden ris, tristitiam habentis, cum parturit, nobistes lupum venientem no fugiant, neq; oves quoq; congruat, quia sic expedit bene hoc dimittant,ut mercenarii faciunt. ISpistola idem Euangelium, haec Apostoli lectio prae- voce non dubia, sit praecursionis implet os currit Obsecro vos tanqua aduenas sere- fictu, ubi praemissis de hoc singulariter bono grino abstinere a carnalibus desideriis,quae pastore, qui posuit animani sua pro ovibus militant aduersus animam, Sc. In hac enim ηδ. suis, Christus passus est pro nobis, vobis re abstinentia labor est,& sicut ait Psalmista, ibi linque exemplit,ut sequamini vestigia eius dolores ut parturientis. Praemiserat si quider
subiungitur in sine: Fratris enim aliquando conturbati sunt, commoti sunt, tremor ap- sicut oves errantes, sed conuersi estis nuc ad prehendit eos loques de illis,qui iuxta Apo- pastorem MEpiscopum animarum vestraru stolum contristati sunt ad poenitentiam. Sed cita . . offerenda vero non quidem adeo perspi sicut dolor parturientis fructuosus est, cum aut α ξ, sed non minus consis ne cum eodem in enim peperit, iam non meminit pressure procedit sensis Euangelii Deus deus meus ad te te gaudium,quia natus est homo in mun- . . luce vigilo: Psalmus nanq; ille sic in titulatum dui sic Millud quod detrectant de nobis an Psalmus nauid clim esset in deserto Idumee, quam de malefactoribus, sine consolatione id est, Psalmus iste attribuendus est Christo, O erit,cu tande cosiderantes no ex operi- secundia quod egit vel pertulit positus inter bus bonis, glorificabiit Deu in die visitatio is Iudaeos: qui desertum ideo vocatur,quia de Quod benesper Thamar in historia veteri Gre . . screntes Deu,&ipsi iuste a Deo deserti sim t. praefiguratum est. Quam cae accusarent
147쪽
DE DIVINI OFFICIIS, LIB. IX. Iso
dicentes: Fornicata est Thamar, videtur sancto nihil aliud est, quam per spritum sin-
uterus eius intumescere illa proferens an irii originalis peccati, omnium actuali-nulum , armillamque iaculum , quem um remissionem accipere peccatorum , t pro arrabone dederat Iudas: De viro,inquit, tumque hominem veterem in vitae trans-
cuius haec sunt concepi Iudas quippe quod ferri nouitatem. Quo sensu praedicta exinterpretatur consessio Christum ligni fi positio procii ldubio minor est. Non enim cat:Thamar quod interpretatur amaritudo rapiritualiter Deum amare , de Spiritu san- Ecclesiam de gentibus, in qua est amaritudo cto baptizari, paria sunt. Alioquin veteres poenitentiae, qua Petrus egressus fleuit a sancti, qui sine dubio Deum spiritualiter mare. Thamar igitur operiens vultum Q mauerunt,imb&magna eiusdem sancti Spium, id est, Ecclesia de praeteritis erubescens ritus dona perceperunt, prophetantes de si Perrorib sedit in itinere, quod ibat Iudas ad n facientes, bapti rati spiritu sancto uisclauacrum adtondendas oves, id est,occurrit sent, id est, remissionem peccatorum acce-
Christo ad baptismum quemadmodum de pissent, neq; apud in seros propter ori in alesiderat ceruus ad sontes aquarum. Quae peccatum tenerentur usqde ad Christi ad- cum de Christo vero Deo fidem per spiritum uentu. Sed&illud repugnat, quod Aposto sanctum conceperit, eandem fidem an ii dominum praesentem spiritualiter,quamquam annulum,4 opere sdei tanquam ar uis non adeo sortiter amauerunt verbi gramillam, iustificationemque spiritus an tia, Petrus,cui dictum est amorem tertio conquam virgam pro arrabone, id est, pro pig stenti: Si diligis me, palce oves meas. Nam . nore, acceperit accusatur tam a gentilibus hunc amorem mon caro & sanguis reuel quam a Iudaeis, quod cum mendacio orni uitet, sed pater qui in caelis est Non igitur cata, asipiritu erroris polluta sit. At illa proprietate sensus in his domini dictis nos patienter fallaces serens accusationes, tan inuenisse arbitramur, nisi utramq; eius sen-dem obmutescere faciet imprudentium ho tentiam exaequemus , ut scilicet idem sitiminum tenorantiam , probans per praedi si enim non abiero, paractetus non veniet ad et pignora , quod de vero Deo concepe vos,ac si dixisset: si enim non abiero,vos non
ritis cum eodem Deo glorificabitur in die baptizabimini spiritu sancto. Quod facile visitationis. Offerenda: Lauda anima mea est consequi,si prius aduertamus quand5vel dominum, ad praedictum in Evangelio per quomodo abietit.Multi enim illum tunc pritin et huius mulieris de Cluisti re turrectio muin abiisse recolunt, quando videntibus ne audium. Nam lic Psalmus alleluia ha Apostolis ascendit in coelum. Sed quando bet in titulo. Quodq; versu canimus: Domi ascendit, Apostoli gavisi sunt, icut canta.
nus erit it clisos, dominus soluit copeditos, mus, lumine Leto petentem sydera pros coneratulatio illorum est, quorum tristitia, uti sunt, imo, ut ait Lucas, Sipsi adorantes L cuiuxta promissum domini,resurgente illo, in regressi sunt in Hierusalem cum gaudio maeaudium conuersia est. no Dominus se abeunte tristandos illos De Euangelio dominicae quartae,quo di fore praedixerat,tristitia,inquiens, implebitctum est: Nisi ego abiero,paracte cor vestrum. Et paul post Amen amen intus non veniet ad vos,&c. quit,dico vobis, quia plorabitis raebitis
Caput II. vos,mundus autem gaudebit,vos autem c6Nonnullis infirma videtur Min sum tristabimini,&c. Igitur cum autoritate Euanciens huius sententiae vulgata expo gelica non tuc primuit tu abisse constat,quansitio,videlicet,qudd iccirco Apostolis do ascendit in coelum, sed quando moriens' expedierit ut dominus noster hinc abiret, reliquit mundum,&iuit ad patrem Nam de
uia nili corporalem praesentiam suam illis morte eius loquebatur Iohannes Euangelia abstulisset,ipsi spiritualiter illum amare nes sta,cum diceret Sciens quia venit eius hora, iotau. ini*- 36. irent atque ideo dixerit: Si enim non abie , transeat ex hoc mundo ad patrent,sic. ro paractetus non veniet ad vos, si autem Eadem quippe notae tradendus, sermonem
abiero mittam eum ad vos. Minus enim habuit cum discipulis suis, de quo haec le- expositum videtur, quam exposcit maiestas ctio sumpta est, & circa finem orationis odoni spiritus sancti,maxime quia dominus iam,inquit, non sum in mundo, hi in munio se eiusdem spiritus .ncti aduentum bapodo sunt, ego ad te venio. Propter quod tismum vocat, dicens in Actis Apostolorum passio eius pascha dicitur, id es transitus. A. L Ouia Iohannes quidem baptizauit aqua, vos Itaq; propter hunc eius abscessum datum autem baptizabimini Spiritu sanctono post separacietum, scilicet Spiritum sanctum, multos hos dies. Baptizari autem spiritu in eo quod paractetus est,hoc modo colligi-
149쪽
DE DIVINIS FIICIIS, LIB. VIII. 331
1llo die in nomine meo petetis: mon dico dem diuisones partim enumerasset:Haecati I. o. io. vobis, quia ego rogabo patrem de vobis. tem inquit, omnia operatur unus atq; idem Causamq; red dens, ipse, inquit, pater amat spiritus, liuidens singulis prout vult. Vtraq; vos. Statim midipsumco firmat dicens: Quia largitio sanctis Apostolis mirabiliter certis uso, δμM . o. vos me amauis,&credidistis,quia a Deo exi temporibus certis': diebus effusa est, id est,
ui. Uid est enim rogabo, non rogabo die dominicae resiarrectionis in remissione Hoc nempe,quod in passione sita secrificium peccatorum,die vero pentecostes abundania futurus rogaturus erat, ut Paraclutum, id trestusone gratiarum ad omnium mox futuest, spiritum remissionis peccatorum accipe ram instruetionem gentium. Nam dominus ab is, remus,Msic paries inimicitiarum, qui medi qua die resurrexit, mortuus propter delictaus erat inter Deum Iomines, in carne eius nostra, ut ostenderet se resurrexisse propter solueretur. Quo soluto, illo inquit, die, dies iustificationem nostram, stans in medio distapacis consequentis gratiae,non rogabo pa- cipulorum suorum, pacem,quam secerati it trem de vobis. Quared ipse enim pater amat ter nos Deum, prima voce nunclauit, divos inquit, id est, semel enim moriens Deo cendo: Pax vobis, statimq; insumauit& di i. reconciliavi vos in sanguine meo: sicut si xit Accipite spiritum sanctum. In quo re perius dixi,pacem reliqui vobis, pacem mei missionem peccatorum quam sanguine suom am,id est,per me inter Deum, vos resorma acquisierat, sese dare ostendens. non solum
tam dedi vobis. Et hoc per fidem Hilectio illis omnibus quoq; qui credituri erant in ilnem vestram,quia vos me amastis,&credidi lum: statimq; adiecit: Quom remiseritis e t i stis,quia Deo exivi. Itaq; quod ait,rogabo cata,remittuntur eis,&quorum retinueritis, patrem,&alium paractetum dabit vobis,nu retenta sunt. Et ut essent idonei, remissioneso modo melius accipitur,qu ni quod in cru peccatorum,quam acceperant,uniuerso mu-ce rogauerit, quod in morte sua clamauerit, do praedicare testis cari die pentecostes iuxta supra dictam Apostoli sentctiam. Ve idem spiritus sanctus illis charismatu donaruntamen, quia ex die ascensionis Apostoli tribuit,ut per haec, sicut in hodierno lectum certi facti de potentia eius,expectabant eun est Euangelio,arguet mundum de peccato,dem Spiritum sanctum quem promiserat,r de iustitia,& de iudicio. Igitur,ut supractescantamus negimus,quomodo moritu dictu est,haec epistolae lectio recte huic prae-rus illum promisit,quomodo item ascendes mittitur Euangelio, quia datum optimum, latili, in coelum repromisit, ita ut morte eius cau- donum persectum, non est alit id, nisi stesim donationis effectivam, ascensionis eius Spiritus sanctus. Qui inritus,quia gratis data
dandi potestatem esse sciamus effectam. Sed tur, imo ipsa gratia est,bene de huius doni
iam nunc ad superiora reuertamur datore subiungitur Voluntarie genuit nos Huic quartae dominicae Euangelio rect verbo veritatis. Quod non est aliud, quam
illa praemittitur Apostoli lectio: Omne da si dixisset,per gratiam Spiritus sancti nos re-
tum optimum, Nomne donum persectum penerauit, quia per Spiritum sanctu semen, desursum est, descendes a patre luminu,&c. id est, verbum suum nostris, renascemur a Spiritus sanctus Dei donum est optimum mentibus in sudit.Item 'uod ait: Mitis fraatq; persectum,sine quo natura tam angelica tres me dilectissimi, sit autem omnis homo quIm humana misera&miserabilis est,&c velox ad audiendum tardus autem adloque ca& nuda, quod euidentissimum est tam in dum magnifico nos erudire poterit exemia daemonibus quam in perditis hominibus plo si illam consideremus sententiam Euan- Non enim substantialiter differt a diabolo pelicae lectionis,ad quam intendit Ecclesia- Michael, a Pharaone Movses, a Nerone Pe uici diligens composito ossicii. Non enim trus sed hoc solo discernutu spiti tu, quem cuius ibet,sed ipsius paracteti exemplo, pr. Ancs isti accipere meruerunt, illi indigni iudicati sumptionem humanae vanitatis conuenit dusunt. Hoc tantum tamq; necessarium do Euangelio supradicto hanc Apostoli lectio num duplici ope humana subuenit inopiae nem praemittit. a quales nos domitius esse Prima largition peccata nobis remit tutur vult adloquendum talem ipsum inre asserit secunda, diuisiones gratiarum distribuutur paractetum,dicens: Non enim loquetur a se- Et illo beneficio, scilicet remissione pecca metipso, sed quaecunq; audiet, loquetur. Fimiorum,uniuersaliter atq; uniformiter effvn milsima ratio sententis praecedentis, quam ditur hoc donum, id est,hic spiritus, in om proposuerat dicens: Cum autem venerit illenes: hac autem adiectione,id est, gratiarum spiritus veritatis, docebit vos omnem veri diuisione, particulariter atq; multiformiter tatem .Remouet namq; oppositum quod est
Leisaid datur alijs aliter. Vnde&Apostolus cuia D semetipso loqui, sub quo continetur omne baci menda,
150쪽
mendarisi, quod est sine dubio velitati cotra dominus Deus,A secundum illum loquariirriu. Vt aut hoc euidentius fiat,dis finiamus pacem quod facere noluit Arrius, de ideo vimq; contrariu,id est, semetipso loqui, no et a& scandala locutus est,&omnes quia semetipsi loqui. A semetipso loqui est,n semetipsis loquuntur, gloria propriam qum
existeti fingere, otio de peccato diabolii cui rentes. Secundum hoc donum, secundum papacini uangelio dias,dicens: Ciam loquitur racletum .veterem cuin suis actibus homine mendaciti,ex propriis loquitum quia mendax deponimus,nouumq; induimus, quod est cacius i. est, pater eius, libauditur mendacii A se lare canticum nouum:atq; ideo recte hocidimetips nolo qui est, existetia proferre,etia sum cantamus in introitu,& in offerenda ii
si nesciens proserat quis,ut Caiphas qui nes- bilanius,quia donum hoc aeterna iubilatio-cies, imo aliud intendens, dixit expedire, ut nis eniciens causa est,quae hic incipitur,&in
unus moreretur homo proicie.' Multo a suturo pii scietur.
pis ergo qui scienter existetia prosert,no a se De dominica ante ascensioncm domini. metipso loquitur, sicut ipse Christus, qui cu Caput IIII.
scieter existetia proserrct, verba, inquit quae r ominica ante ascensionem domini c5
ego loquo vobis, meipso no loquor scili l petenter haec Eu .igelii lectio ponitur rcet non mendaciu, sed veritate,qua audiui Vsq; modo non petistis quicquam in accepi ante mca, qua videtis, humana natura nomine inco, petite accipietis,ut gaudium existente, sicut&alibi Iudaeis dicit: Nunc M it vestium sit plenum. Haec enim dominus de quaeritis me interficere homineet,qui veritate ascensionis sua gloria locutus est,per quam
locutias sium obis,quam audiui a patre meo Oiscipuli diu certi facti de illius omnipoten'-Hoc aut Spus sanctus agit.Veritate ein qua tia, petere coeperunt in nomine eius,ut gau- audiuit a Deo , veritate mcleata Deo patrii dium eoru sit plenum, xperseuerantes via substatiale, costerna loquit nobis, vere ex nimiter in oratione cum mulieribus,&Μariastente,esentiaq; verace incommutabiliter matre eius,&fratribus eius decimo die accepermanente. era ergo ratio, nocnim loqui perunt Spiritum sanctum. Hac ergo lectione tura semetipso, sed quaecunq; audici, loque opportune nobis su ageret, ut in nomine e
tur,coprobas id quod proposuerat dices: Do ius fiducialiter petamus, illud ad memoriam, bit VOS innu Veritate. Quod item cohr reuocantes in ascensisne eius, quod ait Iohamat subiuges Ille me clarificabit. q. de meo ne Apostolus: quia aduocatu habemus apud .iM . . accipiet, annuciabit vobis Causamq; red patrem, Iesum Christum iustum, ipse s dens curid me dixerit: omnia, inquit, quae propiciatis peccatorum. Nam ut spem nostra A. ., habc t pater, mea sunt, Quae a lesem habet, ad petendum animaret, abiturus in coetu perter, quaecuq scit, quacuq; potcst: dcdit huic passionis via,hoc circa sine sermonis, que in qui haec loquitur dominico homini, sicut ait coena habuit,inculcat in replicare dignatus,s i. .. . . Psalmo: Dico,rgo pera mea regi, osten est, subiuncta protinus orati sie: qua optata, dens quid dixit let: eructauit cor meu verbii protinus traditus est 'Verumno quales. bonii.Omne sua sapientia, clincta sortitum que simus nos,oblata Apostolis pete di seculne,totum deniq; verbii sui pater in uterii vir tate,nobis aequesut illis rapiendam cssu put ginis eructauit, humana naturae niuit, mus. Nisi emiliori is miles simus, qui haec ai propter quod nuc dicit: Omnia quet habet, dire mereatur quibus supra sic cundu Lucater, mea sunt. Et no dixit, mea accipiet, sed dixerat: Vos estis, qui permansistis mecu in isti de meo accipiet, annuciabit vobis.Non em tetationibus meis: nisi, in qua illoru similes Spiritus sanctus Apostolis illa sapientia tota simus, eade siluti nos ad petedum uti non coprehensibile fecit, sed illa docuit eos quae possumus. Quapropter haec Apostoli lectio erat necessaria fidei: scilicet mysteria incarna 6grue praemittituri Estote factores vel bi,&tionis,natiuitatis,&passisiis, resurrectiois no auditores tantia, falletes vosmetipsos.FM- quae discipuli hactenus portare non poterat, it enim semetipsum miles, qui auditor,tamεquadiu corriiptibile hortale esse videbat, non factor imperij, larga pro solo audito doneq; doctore nuc dari fuerat aequii,nisi prius nativa reposcit.Ide post pauca: Si quis aut puper mortem Christi Deo reconciliaretur ge tat se relligiosum esse,no refrena lingua sua,nus humanum. Igitur ut Ecclesiasticum sed seducens cor suu , huius vana est resi io. persuadet ossicium, quod huic Euangelio si Sane dii petimus lingua,qu da propria legapradictam laudabiliter praemittit lectionem: tioe sungitur, si absq; frenois oris custodia, non loquatur homo a semetipso, sed si ve per ocios vel etia noxia verba facile vaga lox ad audiendum,tardus autem ad loquen difficile du petit,auditur: quia videlicet a vati iacta dum d est, audiat prius quid loquat in se nis,quibus assueta est,usq; ad aures dii faba