장음표시 사용
111쪽
one e quod generans, perfeZtionem, non autem multitudinem composito tarintur; non enim duo,sed idem generat compositum,puppe quod erat in potentia, in actum diatici 3' nee rvit excludere, formam, quae prius non erat,de nouo per generatione haberi. Ad s.
dico, illam partem formae non debere intelligi abouldformae intrinsecum sed proximam ad ipsa ormam dissolitionem: sicut flemus dicere, calorem praeuiam esse disssitio nem sanitatu, licet jurmaliter non sit ipsa senitas. Mutus praeterea, quem producit op rans a casivi eR cavi partialis svitatis essectiva. si modo ergo in materia no exist et se inda sin' aliquid ab is essentialiter disructum, ex quo formast reducenda, satu dixi. Caet Vrita i h Himinon iusti dixere in materia totam praeesse essentia ormae , sul esse tamen incom-
materii inesse puto, atque imperse Io, ipsam per agens extrinsecum excitari, atque ita excito imperfecto. tam,seipsam mouere: ab agente vero extimmo, ad maiorem perfeEtionem, actualitatem deduci, quae profecto aStualitas ab ipsis rocatur, esse aHualis exi fretiae. Diaqui tam fuere opinionissectatores, a Mitratisint, formam fecundum esse exi semiae mmateria praeesse. Verum bis opinio non ridetur satis tuta, atque rationi eonfirmis: nam. Atadfirmae augmentum eo complementum,si ex rubilosat ; tunc necesse ery, creati nem concederes ex materis, aut ex ima formae essentia manente, er idem necesse encontingere: aut transeunte, Cr tunc de aliquo grati: nec propter hoc euadere poterimus quod quaerimus, cum nihil plus in ipsam formam conuertatur, aes exsti materia seret. Istud praeterea, ex quo, tanquam exsubieEto aliquid si, alterius eu rationis. Momnes partes gradus formae, entidem μα rations: rnus ergo ex alio,veluti ex sublino feri non poteu. Adhuc, aut se ex inPradu obisitiue praecedente, scuti homo in a CD,fit ex homine in potentia, quod planeferi non potvi; alioqui unum alicuius formae
individuum, virtute naturae in alterum eiusdem rations totaliter converteretur, quod . certe fh eonuenit virtuti diuinae. Praeterea, ind complementum ab 1n, quodpr
sipponitur, essentiabterdi ingraitur; in re enim me illi eois it. sed Usentia, τelf L. ma, a suo esse, siue exisere in actu, non dissert: igitur forma non habet insulte to esse incompletum. Sane, alterum illarum in essectu, fine altero poneretur, quod eR planas contradictio. Item,s formasub esse incompleto existenssu fruit agenti ad perfflam fui productionem: en ergo ratio in esse actuali, atque subsantiali,primam producenta atqui nihil generat, aut producit si Vm: nec ergo in esse sib antiali ratio esse potvi
Formam fieri subjus producens. Formam ergo non praecessis in materia secundum esse inclati m puro ris tum, satu patere puto. Alij, idem ab la ditatis periculum severe cupientes, in mat ria quadam pura posibilia actuatitatis propriae racua, eollocarunt ' tametsi enti sis extra intellictum. Addiderunt i i per quodbbet illarum mistus res esse, quam iis materia: Materia, inquiuntsemper manet: pydbile vero istu minime. Denis illius possibilo, materia siubiectu esse. haec autem pura pose, bilia, ad virmarii aE Ius transenui ri t aiunt, acti egenerantis, singula gula. Dems, ad forma uisantiale habere, , in potentia obiectiva, rei terminatiua, non autemsubiectiva . scuti etiam posii bile in subiecto adfirmam accidentalem, vi accidens in potentia non in aHu. Porro, Me --R p he die tum creationem, ti m etiam an hilationem formarum euitares 'tant. . dunt 'U' ' -impydlilia iiDsecun tam numeram 'ecierum, non aurem indiuiduorum au geri, seu multiplicam; ideo idem numero corruitum, ad rham reuocari non posse L Herum bee quoque opivio multis piret argumentis: etenim relli asserere, in Udbilia x esse entia extra intellectum postiua, er nullam habere aHualituum, aperta eR conre dictio; ab aHu enim, Cr potenvia enssissicienter disseditur: omne quidem ens extra intelletium, vi dHu ens. at Ubi infitiuum aEm esse poteR, nisi si a propria .Hual rarese constitutum: non ergo vi res, sex propriaeaaualitatis vacuum amplius tia istud vi materiai autfirma, aut denis compositum et muria autem esse non potιλ
112쪽
Lib. III. Com. VI. Dial. r. Quaest. . ca. ue: Io3 De se ar
itam ab in essen labier dissutiaturi stiuod forma, aut cupostum existerit; tine p&ia maioris dirit m itato,piam Usa materia. si Ed mrgo erit iliad posibile ' Amplatis QRς- istud purtim posui te, Giforma extra intelli tum: ominforma ergo priusquamgen retur, erim materia, atPe ita scit ira sit generatio. Adde, quod eadem materiariphiribus post si, nonsulum alterius, sed etiam eiusdem rationissῖppositaretur. μιde, quod idcid posi bile, aut eΠ aliquod corpus erextensium materi jecundi m rivi di- rares ones, atque ita omnia esent in materia secundum proprias piantitates μέ omnia usu in quolibet: aut esset aliquo serituale. M tunc ab agente corporali, sua actione
attingi non posset: ad quid ergo necesse est istud ponere ' Nee valet si Axeris esse eo
poretim in potentia; agens erum naturale, quantum aE L exigit, in quod agere valeat. Iterum, ista transemitatio, qua forma propagatur, aut praecise eR in materia: er ita purum illud nsibile non tangit, Cr ex consequenti ex il forma non producituri aut es
in isto pum p ibili, reluti in subiecto; tunc plane istud posii bile, eset in ab tur transmutationams cum sit accidens CV de genere aEticinis, in actust, oportet. Hus ergo Quomodo subiePlum, hoc eli, purum posibile erit in aSiv,σμ non plus conuertetur informam, io a noriouam iba materia: de per hoc posibile, creationis negotium minime essuimus. Eae 2:R tWφ. his ergo, atque ilibus rationibus constat ista pura possibilia non esse admittenda. Cri dis es'
teram, stismo forma non fiat de aliquo Cr tamen non creetur, loquor deformi3 corruptioni us lita, , se quoquo modo insengere ρ umus. Heri ex aliquo bifariam intestigi . t L rno quidem modo, veluti ex aliquobi intrinseco: atque ita feriseu fastum sise dicimus compositum ex materia, CT forma, idέ per materiae transimulationem. hoe modo forma non de aliquo, quippe, quae non sat δε aliquo, tanquam ex partibus sibi iutriusic s. alio modo aliquid eri dicimus ex aliquo,non gliidem ex partibvssbi intrin- nuo Misscs, quae in trium conuertantur, sed quia per alicuius transimulationem naturalem, cdpositustatm L fbi conuenienti fiat, inds necessario praesupponit: sicuti etiam iis transentita- G aliquo. , ipsium cuius est terminus, νelut si lim praesupponitIubieStum. hoe autem modos
mim de aliquorei, non autem creari, dicimus. Ita tum formaU, tum etiam cum stum de aliquo feri dicimus: compostum quidem de aliquo, nempe de materia crimma, tauriam de partibus suis intrinsecis, per ora mutatisnem materiae: Drmam reia de ili quo non certe de aliquo intrinseco, tuod in ipsam conuerteretur,sed per transenu- . rationem materiae, quam ipsam necesiario praesupponit : nonse autem creatio, quae isa non requirit. quomodo ergo formae animalium corruptibilium non fans de aliquo,o tuomen rem creentur, dixi: res certe Ur obscura, Cr vix intellectu perceptibilia sente, tamets, propter materiae transimulatione at, mod sciscitando cire cupimus,
an ab intesi gentissiparataforma, ue compositumst: relab ipsos ne per xirtutem naturata agenis. Etenim, chm semensi corpus imperfeZIum, a generante proΔZZum, cuius forma propterse a natura non intenditur,sed propter alterum potius, ni ex iis
at quid generetur ile gignenti naturasquidem in processugenera Aa semine iu-ripit, ein ad forma milecyicam inducendam tendit, in qua negotianta naturae intentiis , CAP. V.
F producatur ab agense natumli, ue
113쪽
quisit semen elaria TZ proscisiendi, perueniendi ad fornram ummo hi emt' suefecundu eciem suam perfeZtam sunt erum mediae seminis formae plurinis,
suguinis scilicet, embrio , demet equi, rei leonis, in qua elisa tio virtutissimistillis. Porro, semen si disssition m actisum, quibus materiam dis ossit adfirmae geniti r ceptionem. νnde er membrorum animabum est figuratiuum, ut concaus quidem, non autem νυ iciens a tiuum: formae yero ipsius genisi minime produZtiuum, ob causas Commenta: paulisperius recitatus. Huicsententiae aduersatur commentator 7. mei: com si Inmdicit semen inuit, en ristus communicata a generante, a quo deciditur, per quam, Ut per tufrumentumgenerans producit sibis usime forma sit antiales elementorum, per qualita es a liuas, ut per hi frumenta agere dicuntur; sic calor naturalis tanquam' animae regetatiua infrumentum, ex ello carnem generat. haec autem virtuo ide ecum dum diuersorum formationem organorum materiam dissonit, formam animati pr ducit, qisa nimirum eri intualiter in generans, sises habet Mars in mente an v ἡ--M,scis, per quam αrtifex disyonit materiam, Cr inducit 'mam atrifcialem: quondam autem huiusmodis ins Hrtus in membris, guri Hormandis, captum quodammodo intenZtussperas, cum nullam in se partium dissormitatem, varietatem, contin at-bae de causa a philosopho, er tammentatore diuina appellatur; latenter enim, in arxirtvru diuinae, suas exerit rires, quae nolis cognitu dissici ae sunt. Sane, hoe intereRinterd si utantes, quia quidam dicunt, virtutem diuinam,seu cinissem, per semen in operari: alty oro, agens naturale, per feminis instrumentum, cuius rartutem, diu epotentiae praeseferre similitudinem, aiunt. Ita , siemen potentia non aZtu, ac membra omnia continet generantis. ωm ob causam proformarum eduZtione conservando, ad ideas,rel ad deum eo Tere non oportet,secuniam istorum sententiam. Addunt,quia M. F si s adius naturale per rirtutem feminis, non attingit animam, animae riis intellectarae produClio ab anima bruti non disserere; siquidem Hras a deo immediate produceretur e sunt ergo formae acti feminum, secundum isorum dogma, rationes producendi adlisae ista, quaesecundum rationes semiuales producuntur; virtutem enim seminalem, adgenus causae esset emtis s e tare dicunt. Vnde semen ad mensrua, secundum eos, ita veri serii his, si , bre, Wc σαφ ad materiam. sita contra huiusmodi opinionem superius argu- de virtute se quidem rationabilitersatis. Dicam ergo quid tiam de viridite, sue rati
minati. ne feminali. Milo seminalis si or feminis, quae idia ratio dicitur, quia cniforma est ratio babentis formam; ita ipsast ratis essendi Semen autem, est corpus quoddamnaturale imperfeClum, a feminante prodiatu, non propter hesed propter ens perseZimus, mediante semine producendum: semen ergo concurrit alterando, non autem generando , proinde rationes seminales signi potentiae proximae in seminibus, ne in haberi Diuersae positur, quorum resseolu,semina appetantur. Sunt etiam potentiae ad αἱ tum virtuteones semina naturab reducibiles. Ex quo patet, rationem seminalem non esse potentiam remotam, i quae sit potentia materiae primae, quippe cum ad diuersa organa, sint ipsae rationes Nnales, disinctae, diuerse, atque determinarae. At, in undamento naturae nihil erid sim Etum ; potentiasquidem materiae trimae, respe tu omium eadem eR, Aut eius essentia. Proinde,scut diues m esse tuum, er determinatorum, diuersesimo er δε- terminatae proximae, rei propinquae potentiae sc etiam diuerse rationes seminatis: quae In quibus sint profecto proximae seri potentiae naturales, atque in his relus inuem intur, guarumg nerati ne ine feri non potest. Ex quo patetinat maiorum, arque plicium coamporum generatioui rationes inales non esse attribuendas, neque illorum animisuamet quae per putrefactionem generantu . Ita ergo arumalibussera cocedendae,quae per propagationem, σ mediante seminegenerantur en enim aliquid plus nobili tutu, qua et huiuθοῶ corpora, habet; sit enim eorpus mixtum, Cr ex consequenti, non poteri es . medium ordinatum ad coetu simplex ; non erum in m generatione, semine indigesi
114쪽
Lib. III. Com. VI. Diat. a. Quaest. . cap. s. Ios De se ar
ciam rebus improprie rationes seminales attribuuntur; nempe potensis sten rabilium proximo, ex alusvo elementorum temperamento, velfuorumcuns corportim militerse habentium. Sunt etiam rationes primordiales in mente primi crescis, ouaue pii ideas appellamus obedientiales autem, materia i sint, ac de oli obtemperant: natura- Ο Σ' DAqtis in assitum virtute agentis naturalis,egredi possunt: Iemmates, Pia a principio indiuiduis indutae t. Caeterem, Diiuus . Ogulinus ra. de civit: dei, cap. as. ipsas nam- Augustinus.
ras, formas, nonseminalibus e.usis, sea deo fili attribuit: Quaelibet igitur, inpuit, corporales, Hoemisiays causeae 'ignendis rebus adhibeantur; ipsis tamen naturas non facit, nissummus deus. Prioris esententiaebuere ridetur, serenti formas a deos ri: Me quidem de ratione feminati. Sed iam ad praepostam redeamus quotionem, suae plane ex di Stis non parum tuta aecepit. Diuus Plato, a forma phciterseparata, re- Plato. tiara rem, vicos agente, indiuiduum novum prosinci posse, putavit. Hanc Platonis
sententia Clatur . luisenna, Alexander, Themisius quoque rationibus confirmat, Themissilius alue corroborat. 1. de anima cap. H. Videmus, inquit, muresferi, Cr non ab aliquo a- rationes. gente particulari: non poteR autem horum propagatio, accidenti attribui: omne siqvi-
m quod fit, a mili in genere, net steriestat, necesse sed accidens non vi hujus-
mori: igitur ab eo tali timieneratio esse non poteH. Animalia praeterea non fiunt ab agentibus particularibus, eum ita non exi sentibus, generari psint: nee Hemis Ius, quia enim generatur, ab γHuοeo gignitur. se emen non sit νniuocum ipsi genitor uia ruri dinum est agens, a quo haec omniafunt. Sane, si haec reSte intesigantur, a re itate ui me dissentisint; Auide ecundum Augustini siententiam, iam adduEtam, naturo,*ι formas futus deus facit, licet rationes heminales plurimae actileantur. Ine igitur est verus genitor, π pater legitimus, fecundum Mercurium. Id autem dixerim,non Delix ereat degeneratiotis naturali, in qua gignens, Cr genitum eiusde uni naturae ; sed de gene- sormas. ratione remersab, qua a deo omnia procreantur. Nis ex hoc genita, naturalia Heredam ictum,cum per praeuiis dissostiones naturalisfiant; tametst,iPartim naturarum conditor si deus. haec, inquam, se ita intelliguntur, Platonu LEtrina consona vi catholicae scriptu aerum authoritati. Qui finxiisngillatim corda eorum: id es, animas eorum, η- Psal. 3t. Pit Hieronγmus. Et i ad Isa: Omnem fatum ego ereo: id M, Omnem imiritum formam ue animam. Verum ergo eimsecundi m Platon ententiam, individuum,sicut dixi, asparata intelligentisfieri porro, . uer: 7. met: eom: Ir. multis argumentis, Platonis, Aueri pugnaeclliorumst non contemnendam doctrinam, everrere conatur, fortis , quia i Pomm ς'Wxx-Ti x mensem non percepit, aut percipere noluit: unde sc arguere consumit: Sigeneratio inqui seret a forma separata; tunc plane, e materia, genitum erat; agens eni v ratum,non praesupponit materiam, in agendo. sed considens eΠfasum: ergo CT antec deus judiuidusi enim, de quo loruim ex materia euorma constat.Sed cossequentiam solutio ipsi negarem: agens en separatum, ob congruentem, quem rebus instruit, natura omtatem, non quidem obsuae potentiae piruitatem, in rerum propVatione, atque Seneratione, materiam proupponit: se panem nobis praebet, minifrantibus elementu. - ,
thus, inquit,genitum iis debet esseaenerantised agens eu separatum, e genitum: ergo similiter, quod eri absivrdum, ne dicam impossibile; ex nihilo enim η b, st. Di- 0luxio O,geniti formam, quandam dei similitudinem habere: forma tum ab Qse, ruina philosopho, quoddam diuinum appellatur. Iterum arguit: Vel idem agens sepa- 3.
ratum in Loonens, Cr generans, vel at d. Si idem: agens ergo huiusmori, vi comtus, quia dissonens vi corpus, atque ita non eRfrmasmarata. Si vero en aliud; tunc planegenitum non esset νnum in actu: Renerantis enim aEtio, ad ens in aHu termina- solutio. tur: Cr a tio di ponentis smiliter. sondeo, ad generationem naruralem ilia pertianere, Non ad irim, sua deus cunSta di ponit, ars pratacit ; non enim,ri eorpus illa δε- eit, sed re conitor Omnipotens. Jane, ipse formas producit, er muriam movet, ri sinuones con
115쪽
RN ebis usi di 'ositio ubiissest praeparet ad forniam recipiendam. alde, quod omne arigens, itra primum,materiam reqicirit, in quam agit: deinde dem creat materiam; noesi tamen illismissi: non ergo omne agens per omni mile es rei a se genitae siue clinae. Denioe, quidquid poteIt ca secunda, idem potvi er prima seeunda caiisa
poteri traii mutare materiam igitur er prima. Omne praeterea transimulans es in aZtic igitur, quod maxime eR in aZtu heluti forma heparata,maxime habet nirtutem trais mutanar. Item, mus, atque Idem esseCim numero, est ab omnibus eos, essentiali est ordinatu , CT tamen eri idem numero. Non ergo quodsi a diuersu causis, eii plura in
actu. Das ex formastparata posseseri boe aliquid, patet satis. CAP. VI.
Ex materis, formast unum persee compositum
Vssiuimus a substanti parata posseseriboe aliqvid iam quaerimM,CT l nou quidem temere, s a forma,cπ materia sat ritum per R. Cum enim compusitum ex materia, e forma consare iamus ; iure quaerimus,s i l ludsi rnum per se, deinde s primum a natura Intendatur. Porri ,πn
persitis dicimus istud, quod ex sui natura et iii iussit scuti puvius,eπ intestigentia, G in supremo gradu, prima causa: sera rem rnam per se, quando ex pluribus muli Elis, rnar stat natura, generis,acd eciei determinatae, ahoqui non diceret ur diuum perste feri. Ita , ex materia σforma γnum per seseri, rectae cοὐ- ' nat rationi. Etenim sectit substantia simplex, stipsa eR rna persee, Wpote, qua non habeat principia intrinseca, ex quibus rnacon at; p per oppositum,sub ilia compostasit rna, quia nimirum ex principi=s infriusicis confit tita eH γna, nempe ex materia σforma quae sunt cause intrinsecae ipsius composti. Ex his autem caeos νη si compositum, qu/ocibcet, materia eH potentia, π forma eli actus, ad quorum na- ΣΝ subiect0 iustis ectat. rt simul coalescentibus, unum perse producant compostum. Nonsic autem ex lubieeso, π acc/dente γuum feri dicimus; quia ambo funt tu actu: duo autem, hi ' ' in actu, teste philosepho 7. mei: com: Α'. nunquam sunt unum: actus enim si parat. Ex materia praeterea cr formast νηοῦ perse,nulli medio interposto namsic dum philus 'bum s. met: tex. vlt. scut forma adueniens materiae, perse imm dat esse, arpens Forem facit in aeta coψι ivit, materia Assosita ab agente, ad istius receptionem; ita etiam ferit a
ma dat esse: isti trurdat, ni compositumst rnum. Cateriam, feri unum ex aliquibus,conmtingit dupliciteri vel quid istud rnum eiusdem eli rationis, eum bis, ex quibus fit, si tieR totum homogeneum: aut alterius rations, ne totum herberogenetim, er hoc mori ex materia, σfurmast unum: risu quod ista sani ruum scut ex duabus aquῶ, D aqua Vnum per se una, alioqua magis homogenea, magis fune rvibilia; sed quia ad constituendum fit ex r us di tertium, duo, quae max me di sunt, piorum reum est ri perfectibila, alterum vero e 3 hq perferituum, maiorem basent aptitiamem, quamsi ambo essent homogenea. Iras eravnum per se, ex abiuibus, quorum ruum eH, ut potentia, alterum vero, H actus, bis tantum convenetre dicimtis, quae non sium eiusdem, sed alterius rationis, alioqui ex duobus lines cubitalibus, rna linea bicula talis nequaquam feret. Praeterea, non vi mirum
si ex materia, ex forma, fine aliquo medio, flat rnum per se, quandoquidem diuerso esse forsum non habeatit, scut duo corpora ab iuuicem dui ncta, sed rutim actus siralterius; hanc ob causam alterius medii ope non indiget. si modo ergo ex materia, σCompositi frma iernum, iam dixi. His ita inlesie is, quaeramussi compostum proprie, er per
116쪽
s Mai tura, auisic tam naturam. fedeompositum eΠhuiusmodi: mare amrem π formasunt ratura, γtpote ruralis renerationis principiar compostam tritis fiati propriegeneratur. mplius,generationes Iunisuppostorum, testi philosopho iam emio mei. JHsupposita, De eomposta ex materia σβrma in his corruptibilibus ergo quodpi M. Huc, feri, ordinatur adesse: ilia ergo proprie commiseri, qui- et bus competit ese.sed esse proprie conuenit AH entibus, sue simplicia extiternit, re Db an laesi rarae e erposta, risubstantiae materialis compostae: compostum eryo ouomiari proprie 'si π.Caeterim perse primogenerari bifariam in El--se δ. Qi potest: auiscut inuitur philosophus, ph cap.r. Hi di singuis moueri persi primo, Cr moueri sicundum partem, r per accidens. er s. p f eodem modo loquitur: Si prie ani usi ahquid moueturprimo in aliquo temporeon quakbee i in temporis parte mo- 'Metur, abier non movetur primo in illo tempore: alio modo, praeci , atque Esel ram causabrate gnificat. se dicimus triangulum habere per se primo tres auulos sic quos loquitur philosophus primo Pola de νmuersali. Ita , compostum ex materia o Drma,non atur persee primὸ,sicut triangulus per se primo habet tres angulos; gemulosquidem, rationesinae ineLtomposito: partem ergo, er non preIepi si ne uo in mb. Sari, rubii compositi pliciter, habet esse poH non esse, H firma tantum hoe
ergo modo per se primὸ compositum nongeneraturi vetam, quemadmodum risibile in- t bomis persuum propriam formam; sic generationem composito messe dicimus, qv Vmmam,rtpote per abram sivi partem. missicompositim habet materiam, re altera- si partem: ergo primis generatur; id enim, quod per sest, intri rea quidem potentia, Cresse, Cr non esse poteresidiale sit compositu, habens materiam, primci sui potentiale, si mam προι, actuale: ergo quod prius. --, aliquid generari Generari diciobus mota dicitur,fli editu ilice aut terminative. Revera,cumgeneratio sit quaein plicite ubi e tam mWatis, tum adfulisClum in Pom, σνοd transimuratur ; tum etiam ad tem S te minum, ad quem era Cr qui producitur, vi comparanda. Si autem Aulierio compare- ω tunc plane materiam nimbereari, irmabimus. Etenim omnis mutatis in m ' - p entis in potentia, quatenus insubiecti ex s. ph s.sed generatio inmutatio, remias inpotentia, ideratisin nrateriae, quMenus Quenerationis subisCti . Hoc ergo modo, materiam primogenerari, ais eorrumpi profitemur. plius, puellos bus L pb sse arguit: Generatio, inquit, non eR motus, quia quod gen
ramari non vi, quia curem mutatur,vi. Me aurem de termino intestio non poteR: nam scur nou ades terminus motus; ita etiam, nec generationaso lectumereo intellexit.
materiae Sanes generaris vi de non esse ad esse, ni dicitur, s. 'γ: est de nonsidieΞZo ius linum, Mnte de non igne, ad ignem: materia: π materia 3.
n crurisiective quidem, non autem terminatiue; omne enim, dgeneratarier V eorrumpitur, ri terminus, babee reis materiam partems ; materia enim H disitur . mei: Cr prim: μγ : vi ex qua fit res, cum hist. Omne reterea quo matur, eT M reum tur,ntremes AH recitar a. u. degem potentia intrinseca, potest esse, π non esse: iritur, quia persi generatur, cur corrumpitur, habet persee principium, quo po-uRese, ex non quae eR miteria, alioqui in materis esset processus immitus. Ad huc, omne merabile, er corruptibile, ne terminus, vi in alicuius subiecti potentiae sed materia cam fit primum potentiale, in alicuius potentia esse non potvi, aliosici primum potentiale dici non posset: ergo quodprius. Ilauera, quod in omni actione naturali pr supponit ad quod fae omnis tenerationis resolutio ; illud plane cornutionis,generationiss capax esse non potvi sed materia, ut dicitur primo phra: ela in omni a-Hione naturali, er aὰ istam tandem resoluit urgeneritio Omm: prim: degen: Ῥtur, hoc modo materia, vi iocia, atque stra Renerationu,corruptionis h. Iterum,terminus Hy
genera onu potin esse H quo Hri quod: exempligraria: Mus patris dependentiam 'tionic
117쪽
xum Vndς quod fliatio hero, ni quo. Sic igitur terminus generarium, hi PQA Ma imis compolium, νt quo rero, ipsa forma; istud enim, quo ormaliter eR, σ exisse terminus generationis per se primo, eR terminus formalis pιο generationis. sed formaeR huiusmodi: ergo Crc. non autem vi perst primogenerationis terminus, quippe climridpi deIi tale, materiam babet, ut partem si . at forma, non habet materiam, reii is sui, alioqui in formis, π in materi's esset processus in in tum: boc ergo modo ses&c AT. ID'ma, non erigenerationis terminus. Alio modo: omnis generatio eli adesse. esse Hiastentiae. duplex, ex sentiae ridelicet, atque subsistentia: userere exsentiae vi, quo res eιὶ a-ἱ tu eus extra nihil, atque eius e fas jubsit entiae rem, quo res in extra ibi G causa Iitiis, denis non in pars alicuius, aut accidens. Ita , si generatio confideretur, qua tenus adesse teudit existentiae; tunc absique dubio,formam primo producere intendier forma enim eR actu ens, atque rere propries existens: si rero, H adesse cupit periringere sebi sentiae; tune proculdubio, estinum mpositum. ais, ni ext inpubiecto, Democritiis. materia est: alys rerbs in idem recidit. Democritus, π Empedocles breuiter fessas Emp 40ςὶ negoti, abysettierunt ', separatione enim, atque congregatione omnia fieri obitrati Aunt Quare e medio compo torum formarum generationem ab ulerunt.Sed iam pri Themistius. dem eorumsententia explose eR. Themissus, Alexander, atque Aiacema, formas Al R proprie, ae perfieri, composta pero participatione formarum , flamiter saluerunt. Generatio, dicebant, ese ad esse, sed id, quod rere eΠ, rtis eR aElus forma autem eua lus: igitur generatio eri propter formam. Item Icneratio, π corruptiosunt circa ndem. Dd corroptio propriἡ ad formam attiuet, teste ueri prim: HI: come G. ergo quod prii . . plius, compositumgeneratur propter formam: magis ergo ima forma Benig .istud proprie generari assirmabant, quod plane extrahitur de potentia ad acta Ad huius da eliforma, π compositum propterformam: fla ergo forma proprie, ac
praecipvἡgeneratur. Porro, has rationes Averroes ra. mei: com: 18.funitus evertere,
atque avferre conatur: Si forma, inquit feret; tunc plane crearetur: creati quidem . .eΠ produἱtio, nulla eius parte praesupposita. rerum abunde superias de hac materiasii M.'' dissutauimus. Sed aliquis argueret, quod sola forma generetur hoc modo. Mutatio de ineneretur. nominatur a termi perse, alioqui denominaretur a re cuiuslibet generis. sedgeneratibi. natu ais deuomiuatur a natura, forma autem eR natura: ergo Crc. Sane,generatio a.
. ph : eli via in naturam, hoc eR. in formam. Demst quod de nouo habet esse, poli non esse, per se respgeneraturi sed sta forma ita se habet; materia enim tota praesupponj-tur: in composio Hroforma tauthm eΠ,Cr materia forma ergo tantῶmgeneratur. Diaco, generationem dici naturalem, quia eli ria in ens naturale, primὸ νίdem in comp
situm, delude tu formam: aut si e e cxi entiae intellexeris ; tunc Hane generatis triamo eH ad formam. Ad confirmationem dico compositum habere se pinum esse forimae rerὸ se, quatenus ed forma g urratione non baberi: sed quatenus vi comm
tantum. Praete ea, quamuis cumpo tum nonst nisi materia π forma; tamen totum compositum realiter dilatabrtros, cui mox dicturi siumus. Ita , quomodo mi situm prim)generetur, materia, ac ma, di sse me arbitror. μου abam ergo PUT nem, ex suprad Es nsentem, accedamus, atque tu medium illam assero cruremus.
um nihil aliud se, quam suae partes mol
118쪽
Lib. III. Com. V I Dial. a. Quaest. S. cap. I. Io9Totu non
i tu his, quae ad totius, atque partium,generatione pectare rideἶimur; Truum eris filiari , si totum , siu compostumidemst omnino cumsuti tuas par- partibus, aut alisιο modo ab itis disientiat ;sc enim clarius praecedens teS.
- ' quaesis intelliin potes. Porro, compositum exsus partibus sentialibus, Compositum Nempe ex materia, er forma, quae ab Auerroe q. pbs commen. ao. Cr s. coeli, comm. mu GPi .ra partes vocantur secuntam qualitatem, t. HI comment. 7. π q. phys comment. 3. Cr I. coeo, comment. 8. nihil se ridetur secuniam Alberroem, quam congregatio
partium: ritum, inquit, nethri aliud eli, quim congregatio partium; es ream Ophia I0x Πηψυjma compositionis, er diuisonu quoniam rnaquaeque partium dicitur ese aliud a toto, diuisiue resque: sed omnes in simul nou psunt dici esse aliud a toto, nempe colle- Eliue; bene autem diui e. namsi totum e et suae partes diu e; tunc plane homo esset materia, er homo esset forma, vi babet primus elenchorum, paralogismo diuisionis, Mi docetur, quὸ ex propostione de extremo plurali diuisiue toto, liceat inferre duas categoricas, isti correstondentes.similiter e contra in partes e orsiuum totum d ui=ue. Accipitur autem terminus diu me, quando propositio, ius insubiectum, vel prae-- dicatum, ter xnum exponitur copulativam: exemplι gratia: Homines ritiunt e exponi debet, homo riuit, er homo rivit. O Pectiue verὸ per ruam categoricam de extremo CollectiuLopulisto: rtisti ferunt lapidem, quia iIZe, Cr iste ferunt lapidem: quae eri una cateχο- rica desubiecto copulato. Ita ,a propintione deflubi esto elpraedicato plurali diuisue
tento, i et inferre duas categoricas it corres ondente3, per notas copulationis conium Nas. Porri , totum eis e partes collidime, er e diuerso: materia quidem crforma sunt totum. Itas , vi dxit seuerroes 7. mei. comment. 6o. totum, cuius partes t es Rationes Α-f- ialiter ordinatae,nihil aliud es, quam partium cosse Iio ,addit tamen praeter partes V 'i que ordinem sentialem, a de animis, comme. λ'. er qi. Animal nibitabud esse dicit quam 'ci, Tubi animam, π corpus. , uera, nihil ab alio realiter distinguitur, ni aliquod reale habet, tibus. supra quam istud.sed totum nihil praeter partes ineludit, nec aliquid habet,quod parti- iabus ησα iust nam aliquid essetand profeClo esset nvio. at unio es relatio, latio roro, absiliiti rationem non fuscipit: agitur ases partibus reabter non HLimguitur. --
us, si totum differt a partibus, rei si se, res ali νο alio. nostino alioqui a sim differt, ei m iubilaltu sit, quam conHim partium ' nes aliquo aho; nam illud aliud, non es accidens, aliter per accidens, Cr non perst digerret. nes istud erit substantia, quippe chm materia, forma, aut compositum set. sed nutam ιζfurum este poteR: ergo quod prius. Amphus f totum diceret istam tertiam entitatem supra quam partes , -- 3 fritio ritque Duu diceret totum estiuuam dis viti; sed tantum diceret materiam, crsum , σ mu i ad tertium: ergo. Sane s ita res Iehaberet , forma profectis medi--te, δει tertia entitate, materiae γη iretur. Item, non let istud, quod aliqui inducere
consueuerunt formam totius, Cr formam partis: siquidem σyud inerrom 7. mei. m. Prima toti 3s. idem eR NEltim, Cr forma rePli. Nam , i ita resse haberet; tunc materia es t idem cum sis forma; quidquid enim es de esientia alicuius, ad istius conceptum formalem pertinet. ma pam
sed materia I stat ad formae totius esentiam: istius ergo forma dicipoten, quod vi absurdum. Adde sitis antiam rbis a philosopho diuidi in materiam, CT formam,Cr incompositum ex ita: compostum ergo mu es forma, quippe cum nustum di dens , ef m c diuidens. In super materia nou eR pars sentiae, nepue quidditatis. sed forma , rotius en sentia, . pii lditas: materia ergo non es pars totius, ais ita forma totius non eri aliud, quam forma partis. Sane, idem es rationalis anima,er homo, si stilis anima, . at ut , ef is totius,erfrma partis. hoc tantum interery, quod format Consulatio. rius ei Z vomenti composti sugularibus praedicabile esima vero partis de nustu composito. Mecum, licet haec rideatur seis Commentator utentia ;salva tamen 1yrus au-
119쪽
Totu non tio Pymander Mercurii
- bdm , Pomm rmum manet, altero corrupto; realem ntis balent disserentiam. sed rotu par tib tu assima, quae es forma partis, manet pos obitum iaminis, humanitate corrupta, tes. quae es forma totius: ab inuice ergo realiter c tinguunetur. Amphus, quando sint ali duo, quorum alterum includit aliquod reale, quod alteri deeH, reatiter proculdu inter se d strepant. se Orma totius includit materiam, quam non includit forma' partis, id eΠ, arum: reatio ergo distinguuntur. Ita licet unius, ex eiusdem non possent ese plures formae totius, a quibus rotum esse rei at , bene tamen unius rei,plures esse posiunt formae si ordinatae: per modum siquidem parta, Cr totius, a ribus idem esuri; Hures tamen modo: mediare quidem aforma paris; immediate vero afo ma totius: frma enim partis actuando materiam,non insuit primo Ibi se; istius enime Uusceptiuo vi compositum ex muria, Cr forma. Haec quidem dictasunt,multa essent dicenda prorei discultat dis grauisiimorti rirorum aut boritate, controuersia. Caeterum d praecipuas commentatoris rationes se ressondere psumus: totum n di ingui a partibus comunctim, atque diui semptis, quia scilicet ex naturas
' es alia entitas ab entitate partium, utpote tertia ex partibus rUultans entitas partes vero non resiliam ex partibus. Et cum dicitur: ergo totum deerret a seipse, negatur :er suum probatu ' quod totum non est aliud, quam congregatio partium, negatur; α-
tum enim dicit tertium entitatem. Et cum dicitur, a. de anima, comme. IO.scut oculus
es pupilla, Cy risus, Cr ibi anima, Cr corpus animal; sie haec es rer animal es corpus, Cr anima, cum animisit totum, er ilia partes sentiatis : totum ergo est suae partes. Dic philosophumsic insessio debere, scut oculus es compositus ex pupilia, er risi scanimal, ex corpore er anima : sic etiam exponit Commentator, ars ita cesiat argumen- quod totum tum. Totum ergo non essiuae paertes nec diuisiim,nec etiam coniunetim, alioqui non sa
in t pluribus; non tamen est plura. Sed si totum essentiale em partes, qux ruit , Cy ποηνnitaesunt plura: Usum igitur erit plura itque ita non pliciter reum. Iterum sitaresse haberet; tu negmerationuworruptio que subsantialis non esset proprius termianus et materia enim perse non generatur, neoorma se tantum per accidens, cilicet ad generationem composti. 7. met comm. 2ς nec unio partium ' partium enim resseClum indicat. Tertiam ergo ex partibus mitis entitatem Argentem dari, nec se es, si siegenae rationi, corruptionis terminus. Item,s huiusmodi totum esset is partes tune iacem esiet, quod totum uniuersale , sit enim sitae partes ,σnon ex suis partibus: spici genus ex 'eciebus non componitur: baset omm partessibi eHmasino memini gratis, aut eseritiales. at totum essentiate, componitur exsis partibus: musthm ergo
interes inter nim . amplius , entitates partium per se sas sub ere ρο ut , sistatius emitate, cui exemplicat ossoteles, 7. met. δεβPabis σα partes ergo realiter a toto disientiunt. Revera, materia, Cr forma aliquid causant, nori rea alteram, quia principiasunt, quae non sunt ex alterutris: tertium ergo e sent, quod a sitis partibus r aliter discrepat. Illa autem tertia entitas sit absoluta, tum quia generatio per se non mad relationem, tum quia aboluta principia non causant retitionem, nec Ant relationis partes. Adde, quod tunc omnia composta eiusdem es innπῶ, quippe, Gm omnis
talis resfectus fit eiusdem generis rupe Hus enim a Gediu intri secus adueniente, qualis et se,genere non inguitur. Deniqtie, tunc omnia entia essen or maliter resseCliua, quod tanquam absurdum reputat philoseptas q. met. Praetere si non Glinguitur realter a partibus; tunc nutam compostum e et per se ruum, quod e alsum. Cunsiquentia patet: nam res ille refleElus t essentialis dependentiae: quia ramen mi ines per accidens ς non sufficit ad restarem perse Usciendam. Sane, acci i , tauori i liter dependetas ieἷlo, cum quo facit raram per accidens. sivi hujusm Au notis. HIMMIententiaefluunt argum rantiasto a. ad primum dicunt,ommentatorem
120쪽
Lib: III. Com. VI. Diat. a. Quaest. s. cap. a. IlI Totum
nis L Diere inter istud, quod es perscita quod nec ario concurrit nam et spartes neceytiri 3 ad compositi nnionem concurrant; non tamen necessariosunt idem cum a.
composio. - α tota dionitio, totam indicat substantiam dissulti; tametsi di mittimsu aliud alta partibus; di mitio enim es quoddam totum: rndescut tutum dissert a 3.
Ius partibus; militer etiam er dissu tio. Ad s. negatur consequentia oorma enim non rnitur materiae, mediante forma totius: ista nams entitas, cavsaru equitur rutouem, Obiectio.
scuti esseZtus, causam; iis euim anima per se corpori ruitur. Dicis, omne absolutum, sine icto, aro realiter ὐHinguitur, per Dei potentiam,potes consitire. Vuames compositum est absolutum; me ergo materia, e dirma poteIt confluere, qud non modo Solusio. feri poteH. Dico, maiorem Vse veram ,s isiud absolutum, ab abis sentialiter non dependeat. sed compostum pserius useu taliter dependet: non ergo se pote ne materia, forma. Dita, ergo accidens non potes es ne subieSti, quia poserihi, de ef Comps si symsentialiter a subiecto dependet. Negatur si mihtudo: accidens enim pro siua causa intrinsica, subieAto non νtitur,scuti compositum, materia, Cr forma. Sane, nullum 'buc 'ad causam extrinsecam, praeter quam ad primam, dependere dicimus, quippe, m omita causalitas caussiecundae a Deo suppleri ,seu praestari posit. at de cauo m- νfecta Mnesi mile iudicium; imperfeΣLunem enim, ides, e partem cadisti, includunt. quando ergo poserius vis uti liter, Crintrinsece ab aliquo priori absoluto. es confitutum itane isto xtis coinstere neqvit: huiusmod/ autem es totum essentiale
rud quidem sentialiter disem asius partibus conivnnis, er diuisis, ut mea, er mi λεorum essententi satis Elare di im est. CAP. II.
Oria, qui Auerr sententiam tenendam omnino esse arbitratisint ;Hadis . argumenta Opposta res'ondere consiti erunt: Si totum, inquiunt, terti- E ii 'mam indicat entitarem a partibus simu umptis dif/nctam; tune plane il- entitatet n. la tertia entitas, esiet res, aliam habens exsentiam a partibus, quod es absurdum, ac istiussententi autoribus minime gratum. Amphus, qua- 2.
is fiant eadem formaliter, a d eosdem fiunt eadem realiter; identitas enim firmam, realem infert sed totum, er partessunt idem formaliter; partes enim, re iis dicunt, ad totiusde Atant sentiam, ars rationem formalem: partes ergo inter se sunt eaedem MHaliter. Adhuc, quaecuns realiter erunt apud Peripatheticos, resbiedii, aras diffinitimnoseparanetur. sed partessimuljumptae, res ieriti a composio ,seu toto non di- Ilinguanetur ,nes enim totum e ne partibus; nes re dis itionis,quippe cum ad totius Honitionem, ars sentiam steritent: totum ergo non dissert realiter a partitus iasumptis. R era, totum non posiet esse fine partibus nec partessimul sumptaeme toto: vipartes ergo Me modos ut eaedem Vs toti; nera enim fecundum rem sentiae, CT naturaedi crepant, alioqui ex natura rei tantum disterrent, non realiter, Pt ipsi volunt: neque secundum rem exirientiae, aliter partes simulsiumptae, me toto confisere possent, quod plane syum est istiue aburdum . igitur quod prius. Ad rationes c res ovum est ab ta lonis ita, tr ad primam dixerunt: partes totius , iuvisiue quidem fumptas, non aurem con- responsio.
tum, puod eii sui porces eo&LMi. Ad s. cimpossum eB perse reum Asolutum, si propter