장음표시 사용
131쪽
cedit sormam. cemis, Hilarunis finientias deforma cor restatu, adduxi; fui e dicendi dissutandis in tituto, uerron intentiam conrexendam esse putaur,quippe, qtu de hac re admodum inges se copioses disserueriti, ne sic ex mul istimarauisii morari rorumpentent,s, ου risiima quis o H-ciditu, clariussintelligi positi. Averroes bb: i. desus antia orbis cap. r. sibst-n i/lem plautitate materie putauit esse eo am,ita, vi quamitati in materia Ganritas num uai Vm Materia, inquit, prima nunquam denudatur a dimensionibus interim/nam: ' ' dim Vise , uanis impbces,quae appellantur corpus simplix non denudantur a prima materia. Revera, si iti rei corruptione, ipsa POp quantitas corrumpitum, dimenso rus ' ex non dimensione,Cr corpus generandum,ex non corporeferet,quod p ret 6sej sim. Ide, i quo quantitas lapidis eu alicuius esset corrumpenda. non certe aseo contrariis: qua ilitati enim nabit eri contrarium. nec concomitanter, qui ilicet forma lapita tam rumpitur : quantitas ergo aliter ruantita3 enim non flum obes,rerumetiam prodes magis,nt in materia forma recipiatur. QiΡre non est necesse, risforma corrumpatur, F quantitas quos corrumpi debeat. Manet ergo quantitis, materia coaeva. . pbus, di--sae formae jubstantiates, in diuersis, atest distinStis materiae partibus recipiuntur. in materia autem huiusimodi partia disin His,a quantitate proficisci ur: quantitas ergo in materiadormam siubsantiale praecedit; alioqui quihbetforma ubstantialis, totam informaret materiam , ais ita formae contrariae tit essent et tota materia unicam tan tam sermam haberet: sed neutrum Horum est admittendum, ut iam patet adsensum. 6- Sane, sicut di lumin, siformam ignis, qui eLisubsantia corporea, quantitas, leud mensiones non praecederent; tunc plane L feret ex materia no quanta, tr forma non Di mensio de- γ.utis quod es absurdum: dimensiones ergo formam subsantialem praecedunt. Porro,
Am uso determinatis, ista dicenda eR, quae certum habet terminum quantitatiuwm, admodum alimius naturae se determinata: omnium enim natura confantium,cti term: matus e Z augmenti, atque magnitudinis termium. Di mensio ergo terminata, secundi meertum mVnuudiui gradum,ad certam formam respcit naturalem, a qua quod ni do determinari ri.letur: non quidem causaliter, sed corres Oudenterm ius. Dimensa 'imensio in- utilem interaniuata, est quantitas, quae certum non babetgradum,nec ad ystam formam. determinate refertur,sed indifferens eri ad quemlibet magnitudini gradum: sicuti vi materia .d jurmo recipiendas, ad quas pro eEloindeterminatam habet potentiam. Ex quo patet, quod quamu in naturabbus, non inueniatur dimenso ab rue formis, eum materia, alque forma, naturaliter exisere nequeat; dimenso tamen ex sua natura ed quid absilutum, uultam sibi certum gradum perscribit; hanc ob eausem, i terminata vocatur,atque materis eri coaeva, siue coaeterna, materia esset aetere.. 'verae, sim turi* seu m.teria eri a numero omnium formarum, quia nulla determinata persiribitu ita triea dimensio nullo praescribitur termino: Porro, d menso bur modi in potentia eH adesse in actu: sicut enim ealidum, ut scribitur ra. mei . come i8. calorem in materiam extris: ecum non inducit; sed calidum quidem in potentia, redda calidtim ses Hu; se pro OHὸgenerans, non extrinsecam adducit dimensonem; sed eam prorsu, quae nouit in potentia. Sic loquitur A. pD: come iI. I. com: i7. Si ergo Lmram nora praeesset, in materia una numero; dimens eret ex nihilo, utpote, quae nec a tu, nee po- mensio pri tendia praefuisset. Ita dimenso γυ numero, quatenus vi actu dimensio, m potentia cedit forma*--terminos, formasgenerabiles praecedit. Etenim quemadmodum materia es actu per se actu Itate mitis; ita dimenso est anu, a i litate quide materiae,er entis. Et quemadmodum I tu potentia ad esse in actu, actuabtate Drmae: ita dimensio eHis potentiis ad terminos, quibus disinHea mutur. Vnde materia perdimensionem eri in loco, ira numero formarum, CT me ιra, nou autem ad certum ahquod sori . Sic .iseli comno. cr ι. caeci comap. tu dimensonem v errae esse conam Asuernei omninosentiro ridetur.
132쪽
Lib: III. Com: VI. Dis. a. Quaest. 6. cap. I. Ira tamensi
ridetur. 3. tb si com G. Vnde eri,inquit, quὸd aramentum quantitatu non posit erescere in i nitum ' quia filicet mundus ex totasta constat materia, tota quoque quan- , h.'
titiae. Me de causa eum augmentum erit UiPe ad mundi molem; noua profect4 poῆα quantitas minimegenerabitur. Tanta ergo ela quantitas,quanta ab initio materiae. Hoc idem q. 'γ: Gm: s docet: Hr manifeste ostendit augmentum, propter norιr termini, - autem nouae quantitatis acquisitionem, feri, atque baberi, Cr 4. ph : com: is. docere
philosephus dimensonem nonJeparari a materia in magnitudine, nedum in esse. Ex his ergo, quae di Stasivine patet, dimensiones interminatas, omnem praecederes Mntralem soluunmri formam. Verum ad Aruerrois rationes sic ressondere possumus. Et ad primam quidem tiones Auer.
dicimus, corpus feri ex non eorpore aZtu; ex eorpore tamen in potentia: nam es mate- ria perse noust corpus aEL; vitamen inpotentia ad corporerrataformam. ad a.dia Mo, nullam formam corrumpi perse primo, mst a sua forma contraria; per accidens t me ad eorruptione ulieἱti. unde dicimus,ssime tones formam introducendam praecedentes, aduenierae huiusmodi forma, corrumpi, quia istarum subtilium corrumpitur. rata, formas materiales individuara, atque Hytingvi per mater amet materia ergo vidivisibiis, ida per quantitatem. In materia ergo dimensiones interminatae praecedine formam sius antialem introducendam. Dico, materiam. n qua est firma introducenda, per quantitatem, quae sit in materia, melante forma abjcienda, esse divisam. quare, dum forma introducitur, prior quan sitas per accidens eorrumpitur,ac noua adducitur. 23. dico, quod cum in aliqua parte materiae est forma sub aritiam introducenda , toto , tempore praecedente introduEtioni, infans, materia eis quanta, quantitate quae e B cum forma abjcie : tu ritisno rem infanti illius temporis, quod est instans introduZIiono, vi quanta,quintitate, formam generandam concomitante. rv eodem enrm infanti,
forma eorrumpenda, σμα quantitas habent primum At non esse: forma rero generanda, σμ quantitas, primum fui esse. siquidem in permanentitus, ex parte corrupti nia, non datur nitimum se esse, sed primumsia non esse: ex parte verogenerations d tuis primum D esseolon autem ultimum sim non esie. αιm igitur inter tempus, T insans non detur tempus, nee instans medium, G idem infans sit, in quo materia desinit esse
quanta, quantitate formae eorrumpendae, Cr incipit esse quanta, quantitat urmae genserandi; patet situ, pro d Hione quantitatius in materiae partiIus conseruanda, ponendam non esse quantitatem a materia insiparabilem,nec eandem ingenito,ta' corrupto remanere. I argumenta igitur negatur consequentia. π ad probationem dico, non dari
instinus, in quo materia non t in partes quantitatiuas diuis. Dicet aliquis: Substantia cinnior natura accidente 7. met: rex: q. forma ergo si santiassigeneranda est prior natura in materis,sa quantitate. In illi ergo priora naturae, si materia non eR quanta, non remanet ergo Auis; atque ita in hac parte, non hanc, Cr in ilia, istam recipit fommam. Si nero ciet quanta.non quidem quantitare formae corruptae, quidem in illo introductionu instanti, nou M amplius: nee quantitate, quae sequitur formam generandam; prior enim natura eΠfua quantitate. Necessarib ergo ponenda vi quantitas a materia
inseparabilis; rt d Hio quantitativa, in materiae partibu servari posit. Dico, in ιδε .pGri naturae, materiam esse diuisem, non tamen quantam quantitate firmae corruptae, 'necformae generandae; sid extrinseca quantitate ab hac mare is, quae sibcet, eli in alia materia, hoc ein bre materia eH diuis in se, σ ab alia materia ; quiasilocet habet a tutarem, quam bee materia non babet. Itas talis diuisio in asto priori erit per hia re, Q non habere, in infanti autem introdΛHions erit diuisio ter habere : quia enim haec materia in Me infanti habet hane quantitatem, hanc sermum sebsantialem co comitantem, alia rero, alium; idcire ne quantae, er Hussae ab invicem. Dicis iterram LM ita res se haberet, tune rem e duae formae dismaratae, e pecificae, er duae quantitates obsectio.
Musdemiseritam eodem it nihilue in eadem materia mulsent. Etenim ,s in e a dem
133쪽
dem instos forma praecedens, er sua quantitas eorrumpum Pod orem co- pitur eli, corruptio nama eR ento exseritis: Cr in eodem instanti forma sequens, crsua quaMilogenerantur. Dit ergo in illo infanti, cuippe cum in permanentibus tu pomo infanti penerationis dent primum siti esse. Sed haec sunt manisse false, e τοσαDico consisιentiam non esse bonam. π cum dicis, Pod corrumpitur est, concedo in a reratione praeuia ad non esse; non autem pro dejinitione rei in rhimo instanti, alterationem terminante. Ita , duas formas dissaratas, Cr duas quantitates esse Hulpro eodem iusanti in materia, fera non poteLi; siquidem rei permanentis corrumpenta, nindatur nitimumsui esse. Itervm aliquὐ arguet: Potentia Cr astus dividunt ei, π quo bbetgenus entis s. met. Igitur in quolibetgenere,praetersubrectum commune,eri ynum proprium receptivum; Zuersae nams contrarietates diuersorumgenerum,diuersa rtist propria appetunt receptiua. Sed proprium receptimum quantitatis, est dimensio interminata e ergo quod prius. Amphus, Vnjto, Cr corrupto, eandem inesse quantitatem necesse ery, et quidem interminatam: dum tuam ex aerest ij; issico forma igni infra ducitur. at in primo infanti esse itfius ignis, materia ipsus, est siub tota issius quanti rate.si ergo non praeesset quantitas: extenso ergo quantitati feret in infanti. cum avrem tam extensio, me motu locali esse non positur motus ergo localis fleret in infanti m praeterea dimensones non adessent materiae inseparabibter' insta reis in rebusferet augmentatio, quod plane adfra um constat Gefasum. Tenet confluentia. Iu augmentationesqu/dem, Lola aduenit materia, quae cM ecundu est indiui bilis, indius Lle autem si addatur indivisibili, maius istud minime reddite augmenra io ergo feri non poteri, nisi aliquo corporeo adueniente. I mens ergo materiae instrarabiliter a haeret. Dico, ingenere siubstantiae iuueniri potentiam si reptiuam a proprio astu generis eiusdem, realiter disinEtam. At in generibus accidentium no se a uodsi ceptivum reale, a formi 1Rrtimgenerum realiter distino tum , formae enim accidentales,quia fune simplices, materiam non habent, ex qua fant. sed ipsarum receptiuum erisubieἷti m - subsannale: sic ergo intesii ge de dime onibus. Ad a. Dico, extensonem quanti ali uam noseri in infanti, sedDccesiuesub forma abycienda. Sane,cum ex aerest igis materia aeris, a propria quantitate ac dissostionibus materialibus, continue recedit, agens ad formae ignis dissostiones. Vnde quemadmotam non datur vltimum infans se formae aeris, sid primum fui non esie, quod est primum se iras ; ita plane non is rur risimum instans, in quo materias us propria ares quantitate , sed primum n quo actu est sub propria quantitate ignis. Ex quo patet, huiu modi extensionem persem inflanti nequaquam feri, tametsi noua quantitas, sine motu locali, ad nouae Di mae ingressis m,m Lb ac deus introducatur. Mi s. restondeo, quod indis sibile αἱ tu pariter o p sanitate ini, , si indivisibili additum fuerit, non facit ipsem maius: secus olem, si fuerit omediate recise diu quidem indiuisibile, potentia vero Hur iis, citiusmodi eII materia quae additu al-ri in niaterra. teri, rirtutem habenti adtiuam, talis potentiae ad adium reducendae, alterum maius re dit. mcunt ergo si, in generatione substantiali,formam immed ate recipi in materia,nustam, quantitatem,nec qualitatem rei generanda formam praecedere subsantialem; sibi eZtum enim firmae sub antialis est res in tura potentia, iliter er coram tono.
cormptionem rero formae, omnia corrumpuntur accidentia: cujuscuns enim acci-d uia, sisteRum sit ens αἱ tu,srmasubsantiali expulsi non remanet ens aE L. S parata ergo firma substantiali a materia, omnia abeunt accidentia, denis i a quant se ras, quae tu illorum uumero baberi poteri. Ex quo aperte colligitur, nullam quantitatem,
materic esti coaevam, atque Indi secretam sed cum resgeneratur, nouam quantitatem in materia recipi, priorem corrumpi. Hae quadem diximus secundum inerra inten-rram, quam nonnulli co utare atque inutilem reddere duerunt. Nunc renquum eu
134쪽
Libi III. Com. VI. Diat. a. Quaest. 6. cap. 2.
Dimen sones non aecedere formam sub antialem.
' dam quid. sed itast habet forma, ad materiam, est enim illius astus primus: pri-ψ e , ineIt materiae, quam dimenso, quae eat accidera. 'uera ,s dimenso praeced re formam siubHautiatem; tunc plane formas uestantialis, mediante aliquo accidente,
materiae inesset, nempe dimensione. At, quod mes alteri, mediante ab tio accidente, non facit unum perse sed pot/us per accidens. ergo. σc. mplius, prius eli ens per se, quam ens per accidens. Ied materia, CT forma conHtuunt ouum ens perse: materiarem π dimensio, γηum ens per accidens: forma ergo subsan ιatis, prior es dimensi ,-mbus materiae. qualis enim inter aliquas mcitationes, ordo habetur; talis profeCIὸ inter ipsarum terminos reperitur. At,reffecti eiusdem rei generatio,augmeutationem fmper praecedit ἰprias mῖ aliquid generatur, quam aue sur forma ergo Iubsyantialis suo itatem, ais dimensonem praecedit. A Auc hiesentialiter ordinuis a primo permessium sit transitus, ad ultimum. sed materia eLI primum,jorma rer ubHane,alis, sitsecundum , di meisio autem tertium: non putes ergo materia ad dimens Oncm peruenire, is perfformamsubstantialem. Sane, infundametuo naturae , hoc es, in materia, avi Orm ub antialis aduentum, nihil es di finZiam: dimensio erras, mam nopraecedit; alioqui materia esset in aHu,antefrmaelubrscutiam aduentum. Itertim,om- νου accidens, undamentum habet instillantia: dest Elis enim primi Db antiis,accia
dentia non remanens. unde a. de anima commen. q. dicitur,accidentia fundari in ente in
αἱ tu. π 7. mei. comment. q. palam docetur, sub antiam ese priorem accidente, dissiamtione , T tempore. Priυr ergo Vmrma subffinitialis , quam dimensio. ProfeHό, pr xs eri compositum perse, qAn compsuum per accidens, cuiusmodi es materia, er dia mensio. ergo quod prius. Praeterea ,si dimensiones,curux Viam materiae; tunc sau- fmma ut mitialis primam materiam nequaquam immediatό perficeret, quod Hispum rforma enissus tantialis medium eli inter materiam, Cr firmam accidentalem. pror de corrupta forma sub antiali, dimensionem quoque corrumpi necesse est. Revera, acciden , usi, eIl inlisse. Eadem ergo accidentis inhaerentia non manente, accidens P que idem non manebit. At corruptas asubriantiali,non manet eadem dimensio min remia: nec ergo eadem Lmensio. Amplius, quando ex aere sit ignis, maior eH ntito igni generati, quam aeris corrupti. ista ον quanti nou praefuit incorrumpto , ahoqui aliquid resseClusuri sus maius dici posset: es ergo noua aliqua quantitus,
ars ita dimensiones nousunt aeternae, quia filicet generabiles, Cr corruptibiles. Nam uando Eiqua fiunt eiusdem ratio , ni dicitur io. met: quidquid sisentialiter competiemi, competit omnibus: Pares aliqua pars generatur, quaelibet igitur generabitur. ne, relatio nouasi ob gratiam ποπι fundamenti sed aequale er inaequale sunt nouae re-
Iariones : propter novum igitur contingunt fundamentum, nempe nouam qua uitatem ;res aer trium graduum risimiis sat, qui quatuor gradus cominet. Noua ergo quan tuas generatur, cs quantitas non est materiae coaeterna. Iterum, aut quantitas term nata, GV interminuta sunt una quantitas, aut duae. s rea, igitur non simper maneret in-r minara quantitas si vero duae, tunc in eodem subieSto essent duae quantitates, quod
135쪽
contradictions: ita dimensio non es materiae eoaeterna. Sane, o forma materialis educitur de potentia materiae.sed di me O eR huiusmodi: igitur de potentia mat riae educitur,c sic non es aeterna. Adbuc,corrupto immediato accidenti biePto, serumpitur quos er accidens. sed corrupto composito,corrumpitur omnitim accidenetium immediatum s lectum Jola enim materia prima remanet, quae non eII immediatum accidentium si ieHum, quia non immediate terminat accidentia dependentiam, caree enim aEtualitate ad qua eἱtat borum determinatio: quantitas ergo, ue dimenso ad corruptione ubi erit,seu compositi corrumpitur. Devique, quod generatur, quatenus generatur non est in loco, esse non sit quantum. sed materia prima generatur: Citurm eo quod generatur, quanta dici non potes. Ex his ergo,arshmilibus apparet,imcn si οὐ serma ubsantialem non praecedere. CAP. III.
Vermissetentiae aemulatores, ad prepositase res ondere consueverunt argumenta ,σ ad primum se: quod materiasecundum natura inre tionem, firma ubsantialem, νtpote rem perfestiorem, praus δntue atur', origine rero ipsam quantitatem, reluti dissostionem, ad Drmara receptionem. iaci confirmationem autem dicunt, quodquamiis onen
sto interminuta ,jormae sub antials ingresum in materiam praecedat ; quia tamen non medium iubaerentiae est ed Hsi ostionis tantum; hae de casa non ita eii impedimento, FuVmmus ex materia, er firmaJubsantiali, unum perfferi non possit. etenim foma subriantialis, quantitati,sue dimensioni non inest, sita ambae potiussmul materiae ibunt dimensio quidem prius origine, ν formae ubItantiam di postio;firmarerissi IIantialis prius certe per se ilione, porterias hero origine. d a. Patresolutio,quam μὴ ens per sese prius persedtione ente per accidens; non tamen quοDbet ens per se ,
est prius Oribi quam ens per accidens. Ad confirmariorem dico, verum se de qua titate terminatale enim eu terminus aBions naturalbfalytim tamen es de quantitate
interminata quae hoe modo prior es firma subsantiab.M 3. dico: Ordinem es utiale, secrDidim originalem procesium, prius baueere materiam, deinde dumensionem postremo firmam substantialem: secus autem si habet dimenso terminata, quae absis dubio , ipsa firma subflantiali poserior est reputanda. Ad confirmationem Aco, rn materia , fecundum ratione uae sentiae, nihil essedecifice dii elum; nustam enim Drmam sebistantiale bsecialiter perfribit,aut includit habet vibilbminus sisas dimenseones, quae illam disponunt ad formartim receptionem. - . Omnia in vera simi de accidente pers tu, mu autem imperfesto, cuiuspuIieStum potest esse res tu adlu, sed ratione entis in potentia, ais Zoo liue, non autem sentiat ter forma praecedere sillantias. Eodem modosuluitur illud de eomposto argumentum accidens enim scuti di tum est Vssione, edissi liue,siue origines, mam praeceditsubstantialem. Ad s. dicte Arma ubsan
tialem immediate materiam perficere, ut AbieClum receptiuum; quantitativis rero, cqualitatius dissositiombis mediantibus, eluatenus medij, dispositivi mumrefugumst. confirmationem re mondeo,ctimensionu perpetuitatem,ex eo maxime cinare, qu)d musis formam bi inuicem *credentiumst perpetuus ', proinde eadem perpetuo per se remanet inhaerentia, rude dimensio interminata materiae semper inhaeret. 2 6 dicor quod illa dimenso interminata, quae in materia praefuit, terminata , Cr in a tu esic tur ἰ ars ita Diterminata erit aetem. ,terminata νοὸ eorruptibilis. Nes ob id ictemue
136쪽
Ierie quae enim disserunt ferie , fimi in Muso dist a. sed petantitas interminata,er terminata ex fui natura, eiusdem sint rationu, licet ob gratiam forma, terminata esse dicatur, ac limitibus cochisa. Ista praeterea i . met. authoratas,Dbrianti, non aurem accidentibus conueriri. Ad confirmationem dico, quantitatem se aeternam secun
vim totius persei Mnem. Ad aliam confirmationem re fondeo, quod illius findameneum sit quantitas inadia terminata quae respeZIuno ormae introduHae,mna vocatur: sui autem natura ela interminata, ars atema. Ad 7. motum est rii ams quantica- mrε rnius essespeciei, nec ex sui natura d crepare: quapropter mul coalescere possunt. Ad confirmationem dico, materiam esse in potentia contra ionis, re effusormarimeriae vicisiim illi succedunt, non autem dimensonum, quae bi inseparabiliter i aerent. Ad aliam confirmationem, negatur minor: dimensio en m es coaeua materrae, potentia ἰnequaquam determinata; ideoque ex potentia materiae miname eduSta. Au 8. Dicunt, s. quod quamuis materia exse nonsi mastu, accidenci, nihilominus potes terminare δε- pendentiam , imperfeἱ te tamen. Ad co rmationem dico, materiam non se in locorerminato, sed interminato, atque ita se quantam, interminata, non atitem terminata quantitate. Caeteram, haec omnia sic breuiter intelligi poseunt; xt dimensiones interm natae, formam sub antiatim δέ sitiue, ais origine praecedant: forma rer ub antlia Dimensiones alis, perfinione, ais naturae intcntione: atque ria omnu esar controuersia. Cum ergo realiterdisuri haec uast habeant: non parua eIZ Inter aliquos contentio, an dime usio realiter discrepet gu i Rab ipsa materia. Huic autem inquisitionisec breuiter ressondeo, nempe realiter dism- gui. Ista enim non sunt sentialiter idem, quorum alterum essul antia, alteram vero accidens. sed subsantia corporea, sue malenia, est siubsauria, dimenso autem, siue suauritas est accidens: essentialiter ergo ab inuicem infingviatur. mphus,in nonsitine a. dicenda sentialiter idem, quorum unum manet, alterum vero rariatur. sed sic se habent quantitas, Cy materia: quantitas enim, motu rarefactionu augetur, non autem ipsa materia, iliter Cr in motu condensationis. Sane, ubHautia corporea est idem essentialiter, quod quantitas . generatio ergo, Cr a mentatio coinciderent, atque Ita
Didquid augeretur, pariter generaretur, quod est ab ursim. Denique , s materia, es suntia extensa, eRidem essentialiter cum si extensone ,seu quantitare .smabire ergose habebit quilitet forma extense fcque quaelibet propriam habebit extensonem. Cr cum in eodem ulteἱti sint plures simul,scuti color, sapor, C subiectum ipsum, eromnia in eodem loco: plura ergo corpora erunt smul naturaliter. Adde etiam Augu- F. sinum, s. de T int se Hsierentem: Magnitudo, inquit, figura, Cr color non Νnt idem: rtra erum variato, seu non manente, manet alterum', quod proferiosubstantia corporeae,ais fuantitati optime congruit Unde ibidem Abdit Quidquid in creaturis non incursecundums stantiam, siecuniam Ab antiam dicatur, nec urium eIL sed es v Ie quantum in creaturis,accidens dicit, non autem subfamiam quisntitas ergo a sub ari ξ' ria essentialiter distinguitur. Veliam aliquῶ contra prae a ficto et arguere: quod ba cber partem, er partem, ediscidit cum quantitate; habere enim partes, ad quantitatem Monet sed ut antia corporea est huiusmodi, allopii ex materia,e ubstantias ritu αο feret unum compositum; indoerenter enim ste haberet ad omnium receptionem fommarum . Ius, Duria ergo corporea, er quantitasμnt sentialiter idem. Item, quemad-
modum res piritualis non est Iuli Hum rei opporalis; ita nee indiuisbile, rei diui LG. sed materia es si ieἱ tum rei diuisibilis, id est, quantitatis: igitur es Lusibilis, ba-δeis partem pol partem: ais ita es idem essentialiter cum quantitate. Sane, dime sto, re quam m teria est formatiter extensa praesupponitur a forma in materia: es ergo idem e entialiter cum ipsa materia. mptius, quod inuenitur in materia corporea, μnon PMem H eius aut Ventὴ naturam esseElus,proculdubio idem es essentiabier cum
137쪽
QDς ' tantum compositi causi cuius vi pars: ergo pyod prius. Rever substantia corporea nonsaberi tota cuilibet parti diu sibi tu formae, nec tota tot re exf- ipsa ergo esentialiter, ars inoransiece habet partes hoc es,es cy-nta; quant 1tati enim couenit habere partem,s' partem ψῖbstantia ergo corporea es idem essentialiter quod soli ritu dimensio.sed ad huiusmodi rationes,sue argumenta, o restondemus. Ad primοῦ, gumenta. quamhvsubsantia corporea exsis natura habeat partem, Cr partem, non tamen habet partem extra pantem, quippe chmilli hoc conuenIat per mantitatem: nonsent ergo r- . dem essentialiter. su a. ad amui subiectum dimensions habeat partes; non tamen eraquantitas, quippe, quia non habet partem extra partcm: non sunt ergo idem realiter.
Ad confirmationem dico , quὸd licet dimeMA Waesupponatur a forma m materia; non 3. tamen es idem cum ipsa materia. Ad s. dico: Materiam esse causamsuae dimensioitu, non quidem ess . Eliue, sed dissustine. Ad confirmationem, licet Aubstantia corporea ex se non si quanta; non opus es tamen, ut tota Jubsit quantitati,netformae toti Dii iii, aut t0ta cuilibet parti; sid sat erit, ni tota tota ,σ pars subsit parti Quomodo ergo di-DImrasto ea, messosve quantitas a subsantia corporea essentialiter discrepet, atque diffsentiat; ex
dem ex parte bis, quae iam raptim Axi, paterfatu. Patet etiam subsantiam corpυream habere tam subiccti, &ςκ tem , er partem; non tamen partem extra partem, hoc es , non esse quaviam, quippe P xxς ω- dimeinio thm ex parte siti eisi, um etiam ex partejormae ead- cnim eri forma,tu idem astus qui materiam actuat, CT quo materia aSIvatur Ulaut ca esshuiusmodi formae tu materia priuatio. Habet autem iis sebi tantia corporea partes alterius rationi , alioqui per quantitatem nυn tosiet extendi. Proinde, cur totasub atm, 'ti0n tia prior est sua quantitate ; ita partessius tantiae priores sunt partibum qua uritatis. Crqvφ' ' substantia per quantitatem extenditur ita plane parte sub antix per parterquautitatis. In subsantia ergo corporea non est aha dimenso, ve extensio ab gla qua 3. ritate,quae es acciden 'a quo formaliter extend/tur. Sane, duo corpora virtute agentis naturalis in rno loco simulesie non postanti id propter dimensionum circa eundum i cum incomposi bilitatem. ais resistentiam: agenssquidem naturale in xno loco corpus aliquod collocare, aut sistere nequit,nis prius altero exesus. At. ub antia corpore sue forma extensa, aliam haberet a quantitate, propriam extensonem ; tunc plane duo corpora senismul: longum enim Cr latum, atque profundum utrimp convenirent, , subsantiae, er quantitati, atque ita corporeitates haberent disindlas. Amplius, ussantia corporea, aliam a quantitate haberet extensiunem; tunc in extenso , cui Crsub antia prior set, quam quantitas, quod es fasim; alioqui praus natura essetμb- sotia extensa, quam habens quantitatem ;*έ adpubstantiae extensionem, non opus 3. set ponere quant/tatem, quod es absurdum omnino Adde, quod subsantia cστ
' rea propriam, ac HlimStam a quantitate haberet dimensonem; aut ita profeHo mee accidens, aut μbHaut a: non quidem accidens, aliter set quantitas, Crita ab ista nouesset distinctar nes pubstantia, alioqui μbItantia diceretur se albedo,sicut extraso. . Praeterea, aut in propria dimenso subriantiae. semper eadem manet, aut nons manet, tune plane iesus substantiae quaruitati adaequale restondere non posset , quantitas enim ferundum ma/us, minis rariatur, manente eadem substantia proprias Isauriae dimensio seipsa esset maior, or minor, quod es falsim.s hero non manet, sed raria tionem suscipit: est ergo accidens, er ex consequenti,quantitas,quod redit in idem. Su Quod sit du- santia ergo corporea non habet propriam dimensonem a quantitate AHinctam. Sed Plex exiensio. dicet aliquis, insitastantia extense per quantitatem, quae es accidens,duphcem esse extensionem : isam quidem ex parte si flantiae,aheram rem ex parte quantitatis ;Dui suo modo panni quantitatem, vinae, seu mensurae quantitatem corres oniantem. rnde
3, a mentantar Omne diuisibile caut re ito pM 3 fecundiι e, est magna, via multum. Ad materia ex naturam, sil cctuis bilii: igitur es magnis, ars ita propriam
138쪽
Lib. III. Com. VI. Dies. a. Quaest. 6. ca. . I 29 mraru
iam babet extensiarem. Sane,corpus non est organicum per quantitatem essentialiter ZI FIam a materia, pria illa es aZtiis corpiu quantum per alup ud accidens cum anima faceret mum per se, quod eri asem: est ergo organicum per extensionem sibi coi Uantialem. Ap intelligenda eR illa AriIL tentia: Anima est οἱ tuo corporis Hysici, organici. . pinu, sub antia corporea ex se habet tartem extra pam tirem, atroqui quantitatem, habentem partem extra partem, nunquam reciperet: habet ergo propriam extens nem; aliter non haberet partem extra partem I stiera,accidens
Q sibile, fusisAto conruit diuisibili sed quamitas es huiusmodi: materia ergo per
propriam extensionem diuisibilo. rnde bene didium es a Commentatore de s-ria Orbis νου forma adueniret materiae ante quantitatem tunc indiuisibile aduemreeindri bib; Cr ita seret Hium incorruptibile. Item in materia non haberet proprium extensonem , et His in rei mdiu sibilu, ouod in falsium substantia enim com Solutio torea, Cr aZL, ex potentia coniunSta, extensonem habet: materia ergo propriam habet extensionem. Ad haec autemsic restondemin. ad primum: quamῶυ omne diui MAlesecundumst, sit ouantum ; nulla tamen natura proprie loquendo, diui ilis es nisper fuantitatem. mae materia licet habeat partes; quantitate tamen es diui iis, Ad confirmationem anima es ad ius informans corporis subfyantiam,non avit m eius quantitarem ;tames quantitas, relati dis ostio, huiusmodi informatiomm praecedat, nec esu: mu ergo aliqua alia substantialis dissostio es inquirenda, cuius mellio corpus informetur ab anima. Ad a. quamiris materrast recepti , rei habentis partem extra a. partem; per quantitatem tamen est quanta, Ges in ad tu formaliter: nnde non est usces hi Manciam esse albam quia es receptiua albedinis. Ad coormationem jub au-tia corporea e ima diu bilis est in totentis,non autem a L. Cr ex cooquenti, quantitaris egi receptiuis, per quam se astu diuisibilis; tametsi ex sit a nustam habeat divisi em. d mmentatori, sintentiam dico, forma recipi in materia melante quantitate : proinde si ante quantitatem reciperetur, indiuisibiliter quidem in aPlu; Qui mi liter tamen in potentia reciperetur; in et enim hoc modo quantitas. Ad s. O mat ria non haberet partes insHi intrinsecas , instar pun ti, Cr aED, Cr potentia set iu- μdiuisibilis: m chm habeat ιEas partes, non sequitur consequentia. Ad confimationi m, sebi tantia incorporea, quia illis caret partibus intrifcὼ, rum astu, tum etiam poten tia est indivisibilis. at, quia βbflautiae injunt corporeae, ideo potentia eIt diuisistis, Hie idem is dimensionibus diximus. Sed eo redeat, rede de xit oratio, nempe in compore animio ptares se formas sub uti les,scut paulo ante e si simus. CAP. IIII.
Vas ageretur negotium deformarum pluralitate, erat mihi animus hane, quam modis propom explicandum,abse&ere quaeLtionem; heram ob incidentes pod grauisii morum pirorum sententias, inequa non ratui, quod lebam. Ita autem aliquo modo excusiis, ais abstulis, ad praepositum Formas pii reversu sum certamen, in quo legitime pugnandum mihi es enseo, Noomiae compos es clare legitimae, quod profeZio tunc feri puto in reritotis amor cxtem o--anu aio. -υbus praeponatur. Inprimu igitur bost huius quiIlioni umma ,siue remitas e cuiliber, licet animato,plures ines omas Ab antiales. Sanes anima es aStus corporis Ura, o ganici, Mentia ritam habentis: igitur in animat ni duae formae seb anti-Hes, anima FGiscet, er forma Absantialis corporis; corpus cnim non flaminicae cum pracutitare materiam, alioqM esset oum per acciden ab anima His minime infirmansen dum.
139쪽
santiales. Sed diceret assiluis, aniniam quosIub hac dis itione conclai: unde phil sophus ait, quod talis potentia non eR asicietis animam: nam fictit calor es aEBo calidi ex lumen alius lucidi; non quidem quodsios i lucidum ne luce; ita corpus o Ianicum, non per aliam formam, quam per ipsam animam habet esse. σitanonDiu plures in corpore ammato formaesub tantiales. Dico, hoc expresie aduersari Aristote lis sententiae,se rem exemplificantis: Sis, iniuit, ex corpore, er animast reum;sicuti ex cera et Hura, er ex pupilla, er rim sed cera Aguram, aut Dista ceram non imcludit: nec ergo pupilla oculi risium, nec corpus ipsam animam. vima naterea dis iatur, ni res persciens atque complens f. MeZii imperfeClionem: subiectum aurem infra se huiusmodi perseditionem nun claudite, alioqui stipse intrinseca perfectione ab lutum esset persebium, nee aliundesiuam perfiationem expectaret: Aristoteles ergo
quando dispuit formas naturales son ita dis est, ni iste arguendo conatur ortendere e go. Erc. c. phus, accidentia terminat uni in materia per aliqua ormam subriantialem: nam licet quantitas isterminata praecedat; terminata tamen sequitur formam Abitantialem: igitu unt duae formae in animato Jubstantiales. Tenet consequentia post recesium siquidem animae,remanent huiusmodi accidentia rego e formasusIrantias. Item, in nitimo inrranti, quo anima es ius ducenda, aut manet forma praecedens,inu que accidentia disso ua: aut non. si manent: plures ergo formaesiuvantiales rei h sint ammato, prior sicilicet, Crseque .s nero corrumpuntur: non ergo disso tiones extiterunt rei'eFlu formae ultroducendae. denis in illo infanti, materia nuda remanebit, quae ex sui natura indisserens es ad cuiussformaeraeeptionem: quae ergo praeceν runt,inania existimandabunt, quippe cum non habeatur is naturae,nempe ahquod Gnimatum. Sed dicet aliquis, formam priorem dissstionem inferi extitisie, ideὸ non oportere ipsam cum sivis accidentibus manere. I uperis res ita se haberet, hoc idem edi aliis rebus comenire posse. Diso, non olum inferi prerumetiam in esse ins dis stione appellari debere squidem Arasoteles disse et anima ecrendum dissositiones necessorias inesse, alater non e et astus informans corpus. Praeterea huiusmodi δ 'Ostributa ad genus cause reducitur materiatu, vae es in esse, non autem inferi. - aliud dico, ius. i, rebus animatis istud esse tenendum, in quibus anima es actus corporis p sici
in rebus autem inanimatissat est,accidentia non esse meterminata; uvnquam enim carent aliqua forma. at in rebus animatis decet ista esie terminata priusquam veniat anima Acuti necesiaria es aliqua formasubstanti iis, quasit corpus, ante animae aduentum nima enim eR aElus corpor. pissici organici Praeterea, Omne animatu mes animas er corporeum. sed bre ab rvica forma haberi non potest , alioqui animis identis o mam contineret corpoream, quod e asum: duae ergo firmae subItantiisses cuilibet imIn liomine sui ammato. R era, quotaber animatum duplacem habere ridetur produCtionem isti fecundumformam corporis producitur a generante naturo: alteia, - qua fecundum formam animae producitur a Deo: ex quo elarissime constat in animais,. duas esse μὴ oriales forma s. Caetetam, in homine duas esse formassubstantiales, elo Hydme constat. Sane, in hominegenerance, aliqua es formasub antialis, quam persi, atque direPle attingit, nempe corpoream mixtions formam , ae es dissostiis animaelut ducendae: ahoqui produsti ad producentem iusta νera est relatio ; relati quidem insitis otia fundatur, non autem in accidente. denis, omnis pototia generato subsantiam, ni suum terminum producibilem res icit: potentia rero alterativa, accidos: igitur in homine duae sunt formaesus annales, iMd nos usta patre H
a. sum. Amplius, homo es corporeus: igitur duas habet formassubinvitales. Tenet consequentiae corpus enim non disitsulam materiam: babet ergo forma ubstantia m.
140쪽
LIb. III. Corn. VI. Diat. a. Quaest. 6. cap. 4. I3I Formaru
muta forma tir uir. sed oti corporeum opponitur, esse animae infestem rerra es anima DueBSima, Cr formas stantiassi. Sed dicet alup. v anima intellictima, obiectio.
rirtute continet 1Pam formam corpoream: ergo potest illam producere. Dico,causam Solutio.
ef cientem largiri esti HIMEtum essentiister; ecusam rero formalem seipsam, relfutim esse ima ergo intenStiua chmst plex,ssirituam,Cr incorporea forma,esse corporeum praesa re non potvi. Dicta, homo per animam intelli am es corpus,quod obiectio. dicit genus, et totum: igitur per eandem sit corpus a corpore parte eius. Res undeo, T solutio. nego semilitudinem de corpore parte, quod reductitie es in genere sibRantiae , Crde corpore, quod dicit totum, er est genus subsanti ibaltemum ; corpus enim pars bobet partem Cr partem,ac quaeubet istius pars est extensa: corpus Pero genus fecundum
aliquis commune corporea nominatur, non alite ad aliquod particulare relatum. Quare, quemadmodum homo per animam rationalem efflubstantia, ammat, G corpus,quod emenis ; ita per forma ubIrantialem corpora , est corporeus: ergo quod prius. .amplius, homo est quantus: ergo balet duas formas sub antiales. Antecedens patet con sequentia probatur; materia enim non eR in actu, nis per aliquam formam stib- Τ' stantialem; non quidem per animam intellifimam, alioqui esset quanta,er extense se temper accidens ad extensonem totius, ita sicut materia, quod es salom; alioqui di iudi posset in partes per accidens ad divisonem totius, e eique tota in toto, Cr pars iu parte, quod es absiurdum, ne dicam impium, Cr erroneum. Iterum,sita res non se ba-
beret; tunc Pirtute nutritivae de alimento,in humarix virtute natura conuerteretur nihil.
Etenim nisi di quid educatur necesiario deforma alimenti conuersioseri non potes. materia humius non educitur de potentia materiae, nee etiam anima inteRHma secundum aliquidsia: ergo. Cre. Dicet aliqus, nutritiuam dissonere abmentum,nt hoc modo conuertatur, non quod aliquid de potentia aliti sed quia forma alimenti corrumpi- Obsectio. tur, ei fi materia, aliti materiae rvitur, illud totum ab anima informatur. Dico,ge- Solutio. neratiouem naturalem perse, ac direste forma ubItantialem attingere. cum ergo a ιmentum pliciter corrumpatur, nihili de ipse remaneat, nisi materia: firma ergo, sux non praeerat selliantialis, acquiritur, idque mutuatiuae operatione; nutritio en/m quidam es generatio. sed hoc non sit anima, alioqui ,si materiam alimenti, propria
form/ί bare posiet, nihil educendo, materiam quo ne aliqua forma efficere pusit,
ex quo patet duas esses issubriantiales tu homine. Item , homo eri ens generatum, non frudem os gratiam materiae, cum illast ingenita, nes anima rationalis, quippe,quae ab extrinseco accedat: igitur propter atiam formasusItantialem Revera,non sitim inquantum eri homo; Hrumetiam in quantum es eortus, est compositus ex materia Crforma: nulla autem forma corporalis, diritualis Usci potest; corporale nams,acs' rituale plusiquamgenere disientiunt: igitur, quatenus es corpus habet formam disiu- Liam ab ea, qua Iomo es incέ duae inseunt isti formae subRantiales. Praeterea, IntereRprincipalis agentis, non tantum materiam dissonere; rerumetiam xltimam inducere .
formam, in quo sis confiitie perfeClio; tunc e nonumquodque persed tam dicitur, cum potes Mi smile gignere: igitur dissunt in hominefirmaesiuvantiales. Tenet
consequentiae animam nams integestivam inducere ne est,chm ab extrinseco reniae: firmam ergo aliamsdstantialem inducat, necesium est, alioqui homo erit planta det ri . Amplous, fimbrio, ausiore philosepho in lib. de naturalibus,prius rivit vitam am- γ. . massi, quam hominis. sed viuere in viventibus es se. a. de atuma, comment. 37. esse autemsea forma: Umbris ergo prius es forma ammam,quae adueniente forma bom non corrum tur,quia rubii naturaliter dissonis, e or nar aliquid ad corruptione γm: duae reginorosubflanslatissimi in homine. Sane ,si inle&Ctus, ni dicitur, a. deatum,comment. 22. dissert a siensiu,sicut perpetuum a corruptibili; perpetuum autem, cur ptibile non dicunt eandem naturam in homine autem ambae inueniuntur: igiRa tur