장음표시 사용
341쪽
dis circumdatur ab aquainlioqui terra tota esset obruta aqim: non ridetur ergo, quod Lociis natura si naturato luna terrae. Dico,dupliciter Actim naturalem po se interii, o qui- iis dupi . eis non circumdet, contineat locatum ' ab eo tamen locatum Locus quo: rationem habet ni in tali vel tab eontinente locetur, vocatur locus quosve locru originatiue: eo enam posito=ο in loco locabitur naturaliter Acetum, Cr eo remoto, non I eabitur. Alio modo accipitur prosperscie extrema cominensu, in qua locatum est Cinitum. tin, qutim locutum naturaliter appetit, ali At aequalis locato. Primus autem locis naturalis conuenit centro,quo rnius in alio eu ratio scativa elementi; ideo enim , quia centrum aquae,eri idem cum mundι centro n concaua eiu superscie, terra naturaliter continetur: ersis de exterusimile babetur iudicium. ods centrum aqua esset aliud a centro mundi, in eius concava silperficie, terra nequaquam naturaliter locaretur. Se . i. cundiu ducem locus naturalis eri superscies maus elementi, alterum ambieno, quare
eu,'ri,iurata filicet in talisitusu di fantia a caelesti orbe locatur, a quo virtus e conseruat,
ua locuti. Ita scentrum eli locus naturatu, quo plodbbet elementum διώμο proxima Quum' '' ςῆ eoutiuente,naturaliter collocatrar: non autem superficies ultima corporis, locatum
fvitionem,ex centro accipitur. sed omnia elementasent Obaricae gurae a Gutro uitur sumunt rationem locanda, Pt etiam locentur. Dicis, centrum ese rem indivi Lilem: igitur loci ratio ad ipsim non attinet, cuius proprium est continere locatum. Dico, loci rationem proprie tamen ire corpori continenti: non autem ei, quod eli tantum ratio I catiua quemadmodum At centrum Herum quoniam ab eo determinata ratio di fantiae
ullomodo Resumitur tantum,nihil impedimenti patitur, quo minAssit ratio localiud, etiamf indiu qu si i0 sit rubis est aurem e caua corporis superficies locantis; quia non adaequatur i Gheaua aurem aquaesuperficies,in tali dilantiastus posta ab orbe, iacus teri nasuralis dicitur; ad ipsim nams non impedita, naturaliter mouet tir, Cr inde non ius νιolenter recedit Haec autem intestgendas i, quatenus in rati situ . di stantia ab orbe
positasunt: non autem quatenus praecise in aquaesupe cies ; aliosa s aqua esset m
baera si is , ad ipsam terra naturaliter miseretur, quod eri assertam: quemadmo-L0 3 ς' me dum ducet cimmentato grave quaerere lucum deos. m, quatenus est medium totius, V Datrem is issem. Cuncoa ergo ait superscies,quaten s in raist', se que di fantia ab orbe p sita AL π terrae locandae, er eo eruandae virtutem balet. -- mtamen elemenragrauia,per centrum potitas, quam persuperficiem corporis eo ut nentis μὴ in locis naturalibus conquiremur: e contrario leuia. ProfeEu , astra CT terra, solui . ori, b c tiones iis in locis vaturalibus conservantur, quia eartim centrum est idem cum trouersiae. centro mut ui ratione ergo centri locantur,suauriquidem corporis Gutinentasii pes mes,ressed tu quem habet ad centrum, virtutem habeat locans. Uns rerὸ CT aer iret idem centrum babeant cum centro mundi; in orbe tamen binae tantum quaesit, aeris concaua ignissperficie.Potius ergo levia insperscie corporis continenta, quam in censerro mundi quietem naturalem habere ridentur. Ex bis ergo patet, nollam in dista 'dsue Ommentatoris controuersam inueniri : nee risim stitutur laconueniem , duo Acarvi elemento esse concessasculi didrum eri. Caeterὐm, secundam ibit doctrinam dissent necessaria elemento locanti naturae a tutas,eT loci ricinitas, alea praece .H qua affinis eri terrae Mo propinqua,ars antecedens. Elemeutum igitur locans ela re, geneum ex parte cum locato.Deum. cvt est proximitas tus inter eas a etiam σ n ordo situs & turae: ordo enim situs in partibus,naturae ortant restondet. Quamobrem, elemensa suo
natum, da mbolum babent adinvicem: qucdum vero minime: inter duo ergo elementa, M-rum ruum lucat aliud,sir naturae 4 cas, quia rese Commentatore, comm48.rnum
342쪽
Lib. III. Com. IX. Diat. a. Quaest. 3. cap. s. 333 De locati-
rur : Aut dicitur 4. 1 bys conim: η8. tam rideamus, imρω, rnum elementvmf rri ad concavam alterius supersciem; aliquetd certἡ cum alio habet naturae societatu. si ita in- mentoru
re gere malueris ; tunc plans, nec concavum tunc levium, nec centrum mundi , gravium corporum, Acin merito diceremur ,sed cuiuslibet elementi assinu, Cr concaua superscies. mde, piod elementum lucans habet etiam cpιal talem contrariam qualitati Quomodo locati a iis, a s repatitur alterando locatum; contraria enim approximata agunt, Cr DP patiuntur a uicem, quandoquidem haec fit contrariorum natura: quatenus herὸ eR. Wνη eneum locato, secuniam piperficiem eomatiam, non agit in locatum ,sid conservat potιus. R era, smile, τωι mile non agit in 'uumsimile; quia omnis actio naturalis eHinter contraria: σ ex consequensi inter drsimilia sed elementum locans, Cr locatum,
hanc habent ilitudinem, cum similitudo inter i Lot rnigenenas, ni dicitur Α.pbUcomme qs. boc ergo modo, rnum elementum non patitur ab alio. Porrὸ, duobus modis haec res a Themistro absoluitur, ars explicatur: seo quidem modo arbitratur, con a Themistii o Mam risius sive ciem elemensi, alterius locum esti, idέ quatenus motu re to aguntur, F γtpote corpora reZIa exisentia: abo autem modo, quatenus;unt corpora 'haerica, Cr 'bxrice moventur, conuexam rnius, locum esse alterius. Auermes s.coth, comm: a 'ppi elementi qualitatem, ars res e tum tantum poni , ens enim en locus aeris. mn ratione, e t Jectu contrariae quaιtatis, sed γmbolicae, σ elementa 3,π coelesis: caltim enim agit in haec inferiora lumine CT motu, ex quibus calor per accessum, frigiditas xe- νὸ per recessum producitur: calor illuur illi coetes. ,simul cum elementari, causa viliscationis, e frigid ta07 bter. quam ob causam igno in concavo lunae conuenienti sit - Locus Ignis.
me collocatur, quippe qui propiniuitate motus, CT lumita ferveat et aer rerὸ in concavo Acti iij, qui pro se l. locus, calorem habet aereae naturae contormem. cqua in concauo ae- Aquae. ris, qui plane eo in loco, aquae frigiditati vi cognatus. Terra Hro in concavo equae, ob Ttimae. similem certe rationem. Vnuemitas er o,ais conuenientia inter elementainus antidh- Vnii elemAubus elementorum fumis congruere ridetur, quas profectὸ hiarer ex infitientia eorρο- non cise locata caelestis, quod vi omnium trimus corporium Acin, caeteris locativam tribuens riclutem corporibus: quatenus vero, rnum elementum vi contrariae qualitatis, eR alterius Osain deor ptivum elementi. Dicis, reum elementum,non esie locum alterius propter formas
subsantiale sic arguendo: Formae accidentales cum snt quas quad. ιι aurialium
organa formarum, micantpraecipuam altera tota carisam, este rei naturam: ertur, non stam ob rationem activarum, ais ponuarum qualitatum; rerilmetiam secundam formirti tib antialium, in elementis rati Humitur alterandi, ars transmutandι Rario eraeo, quare νnum elementum non patiatur ab alio, a subsantialibus forvi sumi nomte,ὶ. Amplius, s rnum elementum vi locus alterius, obsubsantiale ormim, iri Mquam non cadit transmutatio: quodlibet ergo elementum, absis delem, aliud locare posiet, quippe cum νnum ab alio ob formae subsantialis rationem,pari, seu transmu-
rari nequeat elementum. Das,s reum vi in alio naturabier, quia νntim non patitur asalio: igitur quodlibet potentesie in quobbet. Praeterea naturassi non ab rahit a transi 3. . muratione, nec amotu, nec a materi remi h. sed siensibile per quat talem Graioscituri naturat. ergosen ibbussemperes coluncta contemplatio.Quare,squis de loci nasuri di tant . An itis retingveret qualitates: non quidem nt naturati 'sed potius, ne mathematicus agerete ergo iuta prius, nempe, quod masub antials non si ea se I cationi, sed qualitas Golica. Dico, 'ualitatemβmbolicam non ussicere: nam in lo- solutis. cante eHnims intensa: in locato autem multum remissa, sicuti vi calor in igne, o in m si maere: a rei ergo in locatum; quid forma intres, er remissa, non ita ea, in quibus snt,semilia reddunt,quin Uium agat in aliud ne,minus calidum pari a magis cabri 'Iensius manisse nos edocet: inter inatum igitur Cr locum, pasibi hiatem, seu quali-
343쪽
Iorma in xus emcurrat caelesu, tanquam primus , mmi uers-ὰ virtutem attrahendi, ars con Arvandi locata, ipsa habens elementa. si re, eis ima qualitas obviet alteri; illius tamen in xvi virtute,nmm,as altero locatur elementum, trabitur, ais conseruatur. Elementi ergo forma ubistantiata , cuimqualitate alteratius, si1principium elementi alterandi, e cum coeti in luxu, enudent conseruandi. Ex bu ergo, ad argumenta patet solutio. si odo ergost elementorumhcatis, bis paucis, satis patere arbitror.
Ommimi elementorum locatione gras, adfingularem terra locum ,suestum inquirendum, acceynmus; res enim scitu digna eR, quae multorum virorum ingenia exercuit, de quibus philsophus a. de coelo rex: com: 72. praeclarisi me dissutat: Destu terrae, inquit, nou omnes eodem modo seu riunt; nam plurimi quidem, dit Anaximander, Anaximanes, Anaxago ras, Empedocles, Cr Plato, ipsam in medio collicarunt, qui caelum ipsi uitum inquiunt esse: nam qui dicunt ipsem esse infinitum, ni Parmenides π Meesus, non ponunt eam in medio, nest in latere; in tum nams Cr principiis caret, Cr medio. Alii rerὸ Pythagora . vi Idithagorei, contra Ventiunt: nam in medio quidem ignem esie aiunt. Terram roro iηstar sellae se habere, ferri in orbem circa mearum, dis hoc modo diem, cr noctem icere ; existimabant enim coetum, Cr eius astra fuissicere ,solamp terram moueri in orbem, ais circumgrrare. i per etiam huic contrariam terram confituunt, quam terram aduersam muri pant, quamρ ambis non rideriasierunt, ob nosyrae terrae intersintium; dicebant enim, nobiliori corpori, nobiliorem e e locum tribuendum. sed istis, extem nobilitate antecellit elementis, Cr medium mundi, eatos locorum dignitatibus: ignis ergo locus, si medium mundi. Praeterea,id maxime conservari decet, quod in m Igni, thesi, niuerso edpraecipuum,st id, quod eri tu medio rate; ideo lenem, qui hunc locum torus Iouis. net, Iouu custodiam appellant: propterea in Deo abdito repostum, cui quia inibi ρω- Osfluere cogit animas impiorum. Soluit philosophus has PγHagoricorum rationes,me Duplex in vi dij diuisione praemissa: st, inquit, medium miues duplex, nempe magnitudinis, ata a. . ita eri centrum mundi . Cr meatum reisecundum naturam, a quo, ea, quae tali iis re eae sunt, conservantur: sie cor dicitur medium animalis, eum ab eo totum animal conse vetur. baera quos stellarum arumdicitur medium rei fecundam naturam νniuersi βο enim motu, er infum,iiseriora conservat tu esse. Ua eryo Uthagoriconum furentia conuenit medio rei si utim naturam,e cattinet adsphaera etarum aerem Quare in supe non autem medio magnitudita. Ignem ergo ese in centro mundi non eR nece spe ; sed L- i0xi, eo inseperiori potius, quo magis propinquet nobiliori. Igus praeterea non est Hesurus Iovis , eum nonsit corporum nobilisiimum, nec locus centri s liter. Ied xlinumbrira,er medium naturae,quod quidem es pretiosum utpote corporum propemodum omniueonservatiua. Arguat Auer: com: 7q. a. cael: Si cor es in medio animalis, ut diciti b d animalib: rti Rex in mediuui regni; quare philosopbus in a. caeli ait, medium naturae ἐγο νirtus professicitur caeterorum eo seruandorum, locoLm corporum,in exo Quare eor in mo esse repsium 8 'stondet Auere: in animali magno, hoc e Lin mundo,nobilio rem medio anima eireumferentiam, ideos Dei locum appeuaeri: non temere ergo inibi nia, um naturae collocatur, chm omnia corpora contineat. In animali autem paruo, WEtoris concavitas, At pars nobil ima, in qua cor hominis, resut nobib ima eiusdem portis reponitur. Saia, ad caelestum attinet perse bonem metorum alia continere: quὸm-
344쪽
Lib. III Com. IX. Dis. a. Quaest. 3. cap. s. 337 De loco
ergo aliquod corpus erit a terra remotum ' eo metu perfeChus dici poteRr merito ergo medium naturae, Pod vi perfftifimum, est in xltimi crueis circumferentia. C rem m,si terra in centro non esset,non siemper Zodiaci nobis medietas appareret, quippe eam plura, ova exsigiis pra nosnum ori uem,mdendose oculis intuentium errent: τιοdplane inronomis in haestientia diatisiimis non probatur: alty γer o, πipsam in centro concatam,moueri asierunt circa polum,qur per nniversum extenditur retuli in Timaeo seriptam eH. Platonem nonsio se se, Simplicius arbitratur,p.ando VP 'quidem tu me ne dixerit terram in medio quiescere,ut ceutro asigatam: Et in aemaeo scripserit terra ἰλε, α circa polum, Pod plane verbum, per rota,astigationem significat: philosophus nero per diphthongum is legita tibis p/ia funat nertere. Timaeus praeterea Platonis asserit,terram esse in centro aluatam in Timaeoc legimus:Teri aminquit, altricem nostram circa polum per misersum extensium alligatam, rier m Cta jes Atricem, er cusodem ese roluit. Caeterum, ex hac Platonis sentensia, non hasemus remram moueri ad motum poli, sed flabilem potius esie, ripote algatam,cuius obieEL, siue intersitio, mZtis, ais diei rices decurrunt, id fi ob coeli motum, qui circa axem retiollatur. Hoc in Phaedone latἡ paret: ubi terra quietem Hl genter regu irit: Muntisti, in p.it, yertiginem circumponentes terrae, sub caelo eam flabilem faciti ni--γero tanta quam latram poris alueum aere velut basesiusiciunt: potentiam rero ipsam, pιa minei a disso ita sit, ri optime dis' oni poterat, nes perquirunt,nes daemonicam quandam rim habere putant,sid Atlantem quendam robustorem, π immortaliorem,magis j ο- Atlas. Qua continentem, imen est opinantur: ipsum autem bonum ars decens conuectere, ars continere reuera nihil existimant.Terrae quiete, ex dis ina pendere nientia arἷ ιγaturr quemadmodum Dauid earit, psale as. hia ipsisti licet Deus,super marias δε- sui terram, σsuperflumina praeparauit eam. Proinde Basilius magnus,sitim domina Basiliunimperium profundamento terrae esse dixit. non aquam, nes aliud quippiam, convenit cum Platone dicente, esie daemoniacam, id si divinam rirtutem. α sustomus aquam Clarysosi. terraesubiacere driit, isso fundamenti. Hae autem intePigendasvnsecundum quas a erra superdam aquarum partes , quae in multa terra concavitatibus intimiuntur: er in Acti critier fissubtercurrunt partes quaedam maris, quas maria propheta nuncupauit. Subterra quo uncta longo intervastos Mur, T tandem emergum, in huiusmodi aquis: m sessabiliti et, erfundata permanet terra,flosStor ili mundaro contenta. Elnahio;.Funda terram supersabit ratemsuam id vi super se sem,isi diuina rimrute: non inclinabitur in seculumsecuti. Isias, eq. o. biss retari ridetur. Qui .m TrihIradigi pendis, lint, tribus dirita molem terrae. Digitus Dei, diuinae dicitur operations esse- hEIM . proinde terra, regus digitis , ideR, una trium diuinarum potentia perfnarum appense continetur: solem terrae, inquit Hiero Imus , π excelsa montium Giliumque quasi trisus digit uia, erstaterae paruo momento,Deus appendat, per quae Dei mulsas, Cr creatoris potentia de gnatur. Septuaginta verterunt,m omnem terram pugryo mc- Septuaginta. Ius est,er caelum palmo, manu nero aquam. Palmussaia extenta ignificat mauum apostice Ga ad extremum diutum. n autem contrabamus manus, pugilius esscitur, vepre palmin, coelos, per pugi um rerὸ, terram extentam ese ituestigamus: Quinam
ergo potentiam dicuntscis, terrae immob litatem praesitise. Caeterum, terra, quὸad Quomodo fiesuae magnitu is centrum , in medio mundista nequaquam est; alioqui tota prefERO TR in m eaquὐ cooperta esseti fecundum enim omnes fas partes, aequaliter aret a coelo, eum sit θbaeracae figurae, ars ita amae, aequalem super omnes terrae partes, decursem bab
rent, quarum eri maxime, ad decliuiores, bum; librem partes decurrere. ἐθa ergo tem irae pars, quae aquis non siubiacet, alia aquis obruta, caelo Ar proximior: proinde terra, secundum omnes parteseas, non vi aequalitergrata. Parasiquidem discooperta ,siis taurari calore exfccatu, rest, ars minus grata existis: Pars reia cooperta in Dio au
345쪽
xς x δ' magis disse. Ex quo apparet, duplex centrum, Ob eius in paenibiu disr-tatem errae me tribuendum: dis=rmium sane corporum varia centra numerantur. I-' tu , terra, fecundum centrum magotudinis, non sitsita in medio mundi bene rere se eundum centrumgrauitatu,sicut docet pbilosophusfecuri caeli. Etenim suaebbet paraterrae ad mundi medrum mouetur, ibis naturaliser quiescit: Cr tota terra igitur iliter se habebit; in redem enim loco pars reputescit,m totum: partes rero terrae, ad Q Locti, ictis milium moumetur. Sane, Utta,ri alicuius impulse,sublimia petat, iraturalis. fuerat,i V si ad comaturale ibi locum reuertitur ; ita ploἡ terra, quocuus astatur, ad mundi medium, uti adsuum centrum, locum naturalem indefesso labore decurrit. Patet etiam, ignem, π terram,motus habere contra rios, quia
nimirum ad loca contraria, motu naturali ferunturiast terram circulariter non moli
ri. num s illi motus esset terrae naturassi: igitur quaelibet istim pars ,sie etiam mouer Thria n5mo quod et alsum , partes enim terrae non mouentur circulariter. quods es t prae-tietur circula 'naturam, diu con flere non posset, ais ita terra non set perpetua quod plane non riteri tantum antiquae philosephorum AE trinae; rerumetiam sacrae aduersi tusscripturae,ierrae flabi hiatem profitenti: Terra, inquit Salomon, in aetemum t. Adde, terram moveri non posie circulariter circa centrumsbi extrinsecum, alioqui centrum gravitatu terrae non set centrum mundi, quo alyum se, patet fatu: aliter quomodo terra in . medio mundi sita Get/ amplius, circa proprium centrum, ars circa proprios polos 4 meridie ad temtrionem, circulari motu, terra nequaquam mouetur; nobis alioqui magis eleuatus polus a ticus, interdum vero miniis: nonnun7uam penitus non ridere. ruri tunc sit hcet temporis, cam per ter giruuagationem, ad plagam meritonalem, delati essemus. ammam aurem noler polus , n ri e re aequaliter capitibus imm 3. net; terrae rit abilitatem mamsi si me indicat. adhuc, terram non moveri esseculariter circa proprium centrum ab oriente in occidentem, clare consare docent phia
Ophi. Sane ,si ita res se haberet; tune lapis sursum proiePlus in eandem postmodum e motu nis desienderet terrae portionem, quippe quae motu ad aliam partem fuisset dedi. ED.
sed contrarium experientia docet. Terra ergo circulari non agitur motu. Prxterea ,si moueretur ab Oriente in occidentem σνt quidam dicunt caelum quiesteret: omni emgo plenilunio, luna pateretur eccl)Um,Cr alia multa contingerent absurda. Iterum,terra secundumst totam non mouetur motu recto extrasum locum propriis alioqui νο- cu moueretur,semper ascenderet , coelos proximiorseret. Verumtamen est, motu NEHO quamlibet terrae partem moueri pose: aquarum nams illuuione, ars sumin impetu, Cr potentia partes quaedam terrae deferuntur, viae Cr montessunt: proinde ait philosophus a. meteororum, ahquibus in locis, νIi mare prius extiterat, nunc te ram esse alvu disioopertam. Ex tati ergo decurse, terra in una parte dimi itur, in altera vero augetur,ais ita idem non remanet strauitatis medium, sicut ante medio a rem grauitatis mutato, illud quod de nouosactrum est medium grauitatis,deorsim m uetur, ut si medium mundi: Cr quod ante erat messia grauitatis sendit, partem aquis disiovertam versis,alpita per tale uom, ais motum sipraesens rerum ordo esse perpetuus terra, quae Min medio mundi esset in circumferentia, re conmerso. Itaque,cerrae locum se medium mundi,fatu paret.
terrisse MIeat inflar puncti, adnuiues si comparetur, Cr de ictius loco, nomiihild Et, si , arbitror non esse α ratio alienum,s de loco tun I alisuid dixerimM, prorum eum huius memineris philo,opb. q. pos
346쪽
Lib. III. Com. X. Dis. r. 339 De loco
enctus, Cr locus innetiit e babens: ergo Cre. Mathematicus autem rerum ἀμ- Mathemat: metitur. sed punctus, er Deus puncti,si tu nepi non disi i--am di tinguuntur: idem mergo apud Manematicum pQEtus,er locus pundii. - 'pliciter autem non est eadem ratio ,si locus se superscies eorporis continentis: si Hrore e basilics ad mensem anticuorum, Levi dicat 'atium , e dimensiones ,
diu um intertitera eommentis ponediant enim dimenso ne totum corpus locatum a
dimensiones datj, Cr coryota Leati ,stu nequa amos risi . tiam quomodo pumetus, CT locus puncti sint idem, dixi. Et cum hoc riam de loci infinitionem facere disposit, eradata iret imi Mercuir, secreta
Esculapius. Deus quid est ξ Trismegistus, Quod
nullum ex iis est,horum tamen omnium ut sint,causa, praesens quidem cunctis, praesens etiam unicuique nec quicquam permittit non esse. omnia ex his quae sunt procreantur, de nihilo autem nihil prouenit: naquae minime sunt; naturam nullam habent, qua seri valeant, at naturam potius, qua non valeant: Contra ea quae sunt, naturam non habent, per quam aliquando non existant. Ἀ-ulapius. Quid igitur ais Deum esse aliquandoὸ Trita egistus,Deus profecto mesnon est: at vero, ut sit mens,causa est: neque spiritus, sed causa, qua spiritus existat: neque lumen, vertim causa qua lumen existit.
VI 'se Deus, er quot apianarior mltos populos, ηο-:ibus inui duid sit. citetur, in primo ismandri,sim disti me se puto; quapropter breuiter me expetam, o sapienti imi Mercus verba ,sudio dili ratiori prosequar. AEsculapius, prudens divinarum rerum imquisitor, dissicit Deum e e omnium locum, eiusf diu simos radios eo xit, nempe bonum, verum, lumens principale, atque primam animaru ormam, mulla Mercury familiaritate
fetus, ublimisu ahquid molitur, percontatu Mercurium grandia, dictus diss his, imo imposilitia: Audis , inquit, te plurima de Deo di tantem , perem semel . te Leeri,quidst Deus. Ad quem Mercurius. Deus nullum ex iis est,& horum onnua quae sunt,causa est.διημι HI,Deus nons aliquid ex iis, quaesint condita,
347쪽
ereΠcause,N eodita Mant. Pret sens quide cunetis, pr sens eti1 unicus vfilicet ubis totus, sicut dixi paulo ante, nec quicqua permittit no esse: Gm m ipsi rerest, vult omnia esse, alpsi similitudinemDerere. Porro disto: q. dicit, Deum esse bonum fine termino inis tum quoad se nunquam incipiens: quoad humanam cognitionem, principium habens; eiusmodi tamen cognitio, non eius initium est, sed nobis ipsius cogniti principium exhibet. q. d. Deus est sine praucilio quoad se, quum serapsium perpetuo intelligat: quoad nos reia, qui incipimus eum cogno cere, quoddam habere ridetur coguitionu principium. νη- dejubdit, ipse est omnium principium, quia absque principio nilail: initia
um vero ex nullo habet, nisi ex seipso dependens. Et diab: s. ait: Deum Vbique esse, propterea non e ita necessarium, ut appareat; nam quod latet, sempiternum est: quod vero se offert aspecqui genitum. ante ocuIos quidem reliqua ponit: ipsum vero secretum manet,ν ote quod rita friatur sempiterna: in lucem plane educit omnia: in aditis is debetescit. Hoc idem dicit Isaias:
Don abscon- rire tu es Deus absitanditus. Sane, cum nobis non pateat, quasi absionditum repWamvs.sed reuera adeo se notum praefatini non intestigere modo; sid manibus etiam ipsis re ita dixerim) liceat attre laremam mis nostris oculis eius obuersatur, festo υιώ-rit, er inculcat imago. Qtiodsi intimum tui lumen te lateat, quomodo aut teipstim, aut eum inuenies c quas diceret: Beati mundo corde. quoniam ipsi D tim nidebunt. Prius ergo nobu cogitandum est de eotae mundando, s Deum ridere, erintelligere nolueramus. Quod se lumen, id eH, ratio eri in nobis ex Ela, in qua, retari hi deculo sue in pupilia, iuxta Platonem, Deum i sim conspicimus, quomodo i ius ridenda apti erimus 'Itam inPit Isercurius. Niliti est in omni natura, quod ipse
non fit. Est ille siquidem, quae sunt: est ea etiam, quae minimE fiunt: quet quidem sunt, deduxit in lucem:quae non sunt, occulit in seipso. IIic Deus nomine melio hic occultus,hic rursus omnium patentissimus,hic in
ii conspicuus, hic praesens oculis, hic incorporeus , hic ut ita dixerim γmulticorporeus; nam nihil est in corporibus, quod ipse non fit; omiua enim ipse ibius existit. nomina insuper habet omnia: nomen quoque nullum habet Et dialeto c. Partes Dei sunt pulchrum, ec bonum, ex his Deus cognoscitur, has Deus amat, & vicissim ab his ipse Deus amatur. Ad
haec autem viii ca via est, pietas cogntationi coniuncta: Et revera pietas ericultus Dei π ad Omnia halet secundum apostolum ad Timo: dial: 7. Deum fla mente conspici posse, Girmat: Deus, inquat, nec auribus percipitur, nec cerni tur oculis, nec sermone profertur: sola mens eum prospicit, sola mens praedicat. Inprimis autem oportet vestem, quam circumserimus exuere, indumentum inscitiae, prauitatis landamentum. Sane, corpus, quod corrumpitur aggrauat animam, CT deprimit terrena cogitat idi, siue inhabitatiosensum multa e gitantem. Terres, is igitur domus, quam inlabitamus, quia latea ery, Cr relamen opsecum, magno nobis eri impedimento, quominas Deum, quid hi intelligamus, er vide mus. DIab eorum, qua vere Deum cognsunt mores, conditiones describit, er id
quidem, nonni philosophus sied ni rerus theologus: Pietas, inquit, est Dei cognitio: Deum qui cognostit, boni s resertur omnibus, notiones diuinas affe-quitur: notiones, inquam,haud multorum similes. Qua de causa si qui huic se cognitiones dederint; nec ipsi vulgo placent, nec vulgus ipsis. νδ msentit Apinulas ad Gah 6. Mihi mundus crucifixus AZ, Cr ego mondo: Et i. caprSi hominibus placerem Chrisi simus non esiem. Mercurius : Insanire demum p tantur,risiumq; reportant. Simile quiddam babet o solus primae ad Curi . Misiati propter ciristum: νοι prudentes in ciristher caeteraqua seruuntur. I sere rus, Interdum
348쪽
Lib. III. Com. X. Dial. 2. 3 i Deus quid
Interdiut etiam odio habentur, vitaq; priuantur: sectivirale turni more si ' lis: Et erim odio omnibus hominibvi. Ita , cognitio Dei mimiis est mundi, π cum ido si urida bellum peffetu gerit; trapterea non dessondeant anima ij, qui Dei cognitionem seo contrarium.'etamuis, si mundus illis aduersetur ; suandoquidem Mesibi inuicem adversemur. defudit Mercurius Verumtamen, inquit, homo Deo deuotus, cum primiὶm dii unam praΨstauerit visionem, omnia reliqua obliuioni tradit. Sic eti- Credere est inani Aristob ad Nivr 3. loquitur: quae retros et oblisisiens,ad bravium tendosupem relligere. na vocariota. Hae nerba igitur Mercuris. solicam sapiunt doctrinam,cis catholicam Hritatem unde circa em huius noni dialogi , 'iritu quodam prophetico ratiae inari ridetur, σMei Christianae laudes Gerre: O AFulapi, inquit, extra Deum commε Missi est,extra nihil ipse.Intelligere Deu, credere est: at no credere,pro--hinx
culdubio ignorare; sermo enim meus in ipsa fide decora requievit: quo 'r'
diceret cum Paulo: Accedentem ad Deum,oportet credere. Dialo io. de Dei cognitione
se loqvitur: Dei cognitio est diuiniim silentiumWintenta omnium Ensuum cogitatio. Qui id intelligit, nihil potest aliud cogitare, audire,intueri, neque deniq; corporis sui membra mouere, quippe,qui animam abs trahit a corpore, ec totam in Dei e s sentiam trasserat. De his loquitur,qui sine
frutatores malefatis σ opprimuntur a gloria. Et iterum: Deus non ignorat ho
minem, sed curam eius habet, ab eoq; cognosci se vult. haec Vnica salus Unica salus homirus, cognitio Dei: haec ad Olympum ascensio. Intelligite igitur infi- liominis. entes inpludo,c ulti aliquandospite, qui Dei nouidentia circa haec terrena nefari negatis: Deus,inquit Mercuris, vult ab homine agnosci quia vicissim ab illo cognoscitur, A cura illius gerit de ma 39. Dominu olicitus vi mei Et apostoloria princeps proiicientes in eum omne licitu nem disra, via ipsi cura sit de nobis. Dixi de hoe evisui in quarto lib: omandri. IVE te ergo dirium vi a Mercuris, extremam esse prauitatem, non recognosere Deum. Sane, qui ignorat, ignorabitur ,σignorantiam Dei quidam basem: ait Apos: L ciri Is Deus autem in operatione consi iacitur; nam per ea, quaesaria funi, Dei inuisbilia intelliguntur ,sempit a quos eius
rinus, er Aianitas. In Dmno ii. dialogi vacat Deu circulum immortalem d eR 'ba- ειυς est sphaeram, iram, evisu centrum in His, quiarbis eRCr circumferentia nusquam,quia in inuisibilis. filicet loco non conchiditur: Deus igitursecundum Mercurium, in omnium principium, T invia in omnibus: π non sit albuid omnium, sed ipse est extra Omnia: er ab omnibus rostagnam, ni curatore, e actorem omnium. Vndesequitur textus. Nec sequitur rex:
quicquam non esse permittit; nam cum ipse mmmE sit, vult omnia esse, quod visimilitudo se , non se Hro nihil. Sequitur rex: Prosecto omnia ex his, quae sunt procreantur. De mundi creatione non loquitur ,sed de his potitis, quae deprima materia procreantum, nam mundumsti Dei verbo eonditum se,Dial: A. apem risi ἡ docet: Vniuersum, inquit, mundum verbo non manibus fabricatus Dei is verbo est opifex. Et in me primi Dialogi: S anctus es, qui verbo cuncta constitui- creauit Onia. ni. Poria, ereare sue e siluere alii d redo, non eri ex prae senti materia in se
μι aliquidscere , sed ex nihilo potius. Creationcm autem etiam a philosepho se comesam n primo rimandri sendio in a. etiam,de creatione multa loculussum. x: Te nimve nihilo autem nihil prouenit, hoc est, de eo, quod est purum ni his, Ac simpliciter, re secundum quid ; nihil enum feri potvi , quod aliquod se
non prius non habeat, cur in ma teria, ex qua fiunt mixta: aut in voluntare, σ integrim primi opificis, in quo prius erant omnia, antequa orent, ais itffeterum is p rentia protiniu ut possem esse obiectum omnipotentiae. Potin tamen ex phester ni-bito, quo cuicet non babet aliquod misenetiae se, siue essentiae eonfisci aliquid, non aurem creasti. Etenim, in semetiatibili, non ex aliquo Hesmpliciter, aut secuniam V u a quid, rel
349쪽
Deus quida et ' Pymander Mercurii
d xelex pote sensit Ab inbu modi esse, creatura preduci,no autem cre ari poteR; quime , cum huiusmodi produci non fit erem; quandoquidem ade Umpliciter, uesecundum σμid, nequaquam terminetur. Sane,nihil non eli de ra tione erectiomu; impossbite era enim,priuatruum de ratione se pustiui at,ereatio es aliquid pstiuum,mbit nerὸ,priuatiuum: mustam ergo habent cognationem adinvicem. - euera, terminus creationis en essentia creaturae,σipsa eH produClio permanens, PAEprofecto non manet inlota creaturae duratione, ni err de nihilo. Adde, quod omni hobit,do positivi ad nihil, sit habitudo rationis. at,per huiusmodi ens reale dissi viri non potest: ergo quod prim. Ita , re te diZtum eH a Mercurio ex mhilo nihil prouenire;
quia nimirum mixta, ex materia funt elementorum : elementa rerὸ aeriti uersa ex esse in mente primi exsente opiscis. γη iesubdit Nam quae minimE sunt inpicit,naturam nullam habent,qua fieri valeant: at naturam potius, qua non valeant: q. cc qux omnino non sunt, Pt chγme ,σ centaurus, factount imposnbiba, ais ex huiusmodi prouenire aliquid nequit qu/a ea non co)istant natura,qua in lucem venare
rutam nihil ν aleam, ais hoc eΠι ud purum 'ibit, ex quo nihil fieri, ιrmant omnes. Segiat rex. Contra ea quae sunt,nempe in esse αἱ tuali ad extra, sue in mente primi artifcta, naturam non habent, Per quam aliquando non existant, sed potius, per quam existant. his Deus praesens est, & causa est, ut sint, & non per mittit non esse. tam haec audisiet Poculapius, nec plane intel eret. quod tauropere scire cupiebat, iterum percontatur Mercurrum: auid igitur ais, Detim e e ahquando ' q. d.Diesemel, quidsutias er me diutius ne protrahas obscuritate rerborum, ars sententiaram involucris. Ad quem ascrcurius. Deus prosecto mens non est: at vero ut fit mens, causa est: neq: spiritus sed causa,qua spiritus exstat: ne que lume,verum caula, qua lumen existit Ete en . Cutis et doceri quid si Deus: audi paulis' er attente: Deuε, non vi meus , sicut nos, Cr angeli simus: neplumen, quod ridem Minepyiritus,quo constamus: sed caris istorum omnium, er spinomnia seseferensι non enim negare intendit Deum mentem no esse, arat lume alioquif- biles aduer aretur, quippe, qui seperius dixerat, Deum, er lumen, er mentem esie,
Vnde Deum colere oportet duobus his cognomentis,quae seli competunt illi: caeterorum verb nulli penitus congruunt.Etenim ex iis,qui prs ter ipsum appellantur dy, seu daemones, sue homines, nullus esse tam bonus potest, quam Deus unicus; is enim ipsem bonum est, nec aliud quicquam praeter bonu: reliqua omnia ab ipse boni natura secreta sunt. Corpus quidem & anima locum habent nullum, quo bonum capiat; tam ampla enim est bonitas,quam existentia rerum omnium,tum corporalium,tum etia incorporali
um, sensibiliumq. & intelligibilium: id bonum est, id Deus est. Caue itati. ne quando dixeris aliud quicqua
bonum; prophanus enim hic seret error: neq. etiam
dixeris Deum aliud quiddam praeter solum bonum:
350쪽
Lib: I II. Comment. XI. Diat. a.
in eandem quippe impietatem incideres. Sermone igitur ab omnibus bonum pronunciatur; quid tamen sit, non ab omnibus intelligitur: idcirco deus non cognoscitur ab omnibus et verum propter ignorantiam tum deos,tum etiam nonnullos homines, bonos nominant; nunquam tamen esse boni possunt, neq; etiam fieri. Reliqui igitur d j cuncti immortales honorati nomine dei : deus autem bonum, non secundum honorationem, sed ipsa sitii natura; una enim dei natura est, ipsium scilicet bonum, unum quipe est in virisque nominibus, unde cuncta genera profluunt; bonus enim porrigit omnia, nec accipit quicquam. Deus exhibet omnia, cupit nihil: igitur deus bonum, ac bonum deuS.
AVL o aute de dei bonitate clim sic uidum pἶil. tum etiam Iocundam diuinos,fatu me locutu fuse puto:p apropter breviter me expedia. unde deu colere oportet duob. e . quasi diceret: Cum deussisuper omnia,erca Ha omnium,o sne Pombit omnia: isti ergo conuenit rerum eqse,pιia causa sit, ν sunt omnia. omnia appetunt esse, νι bonum omnibus appetibile disti deo ergo hoe nomen proprie conuenit,quislus err per se,qcausa, quoa ssturi omnia. Etenim ex iis, qui praeter ipsum appellantur dii&c. hoe est, Tomis quami u erange er heroes,eπ homines, praeclarasima quaedamsint naturae lumina,iu quibus conditoris parest sapientia π bonitas , quia tamen mutuo aeceperunt,quae balent omnia, bomproprio nomine nocari non posunt. rndesiubdit, nullus esse tam bonus Creanira noti potest,quam deus unicus,id est,Omnis creaturarum bonjtaseum diuisa non conia est compaeanerenda bonitate Ua enim sta in immensem bonitati creaturarum antecelsi Omaium. 4- διψα probat quod dixerat: Is, inquit,ipsum bonum est, nec aliud quicquam praeter bonum : reliqua omnia ab ipsa boni natura secreta: Et dum deus en asi pta piarie in i bonum: radescut non potessuum esse amitter Meetiam sum bonum. Deinde quia nullius erὶ indigus,Cr dat omnia: recipit autem nil esergo xere bonus, Cr non eR aliud quam bonum, nec ric im Ionum aliud quam Deus. creaturae vero quia ex nihilo conditaesunt,possunt non esse; quia etiam seperioris india gent ope: bonae,pectitari bovitatis titulo,dicendae non sunt: Corpus, inquit, re anima Iocum nullum habent, quo bonum capiant. q. l. bonum istud eumst tho rum,a creatur nempe a corpore siue anima eviI oc sit,contineri sim concludi non pο- DII quas in creaturust conclusium, a primosente divisium; non erum vult, diuinae Creatum est creatu 1 bonitatis participes non esse, sed eandem diuinam circumsi bere, ars rem- parii eps pie m n in posse bonitatem. τnde μquitur: Tam ampla enim est bonitas, quam existeritia rerum omnium, tum corporalium, tum etiam incorporalium,