장음표시 사용
121쪽
ultatis adistor est sponte a Iumine ad tenebras Iapsum dracone
serpentem lςtiseri ueneni productorem, atrocem beluam, ecLeonem humanis carnibus uiuentem, denim basiliscum scriptura solet appellare,causa uero qua lapsus est furor mentis ,ec arrogantia,hoc pacto dicitur fuisse:quomodo decidit de Coelo Lucifer qui mane oritur, tritus est in terra qui mittit ad oes gentes:tu autem dixisti in mente tua in Coelum ascenda: super astra ponam sedem meam,& ero altissimo similis:& rursus:h dicit dominus quoniam exaltatum est Cor tuum dixisti: deus ego sum:& domicilium dei habito,dc iterum in dei mole natus cs,inter igneos lapides immaculatus,in diebus tuis ex quo die creatus es,donec iniustitis inuente in te lanuexaltatum est cor tuum in pulchritudine tua,corrupta est scientia tua,cum pubchritudine tua propter multitudine delictos t tuosy, in terra doieci te,his uerbis apertissime cum superioribus illu uirtutit usconuersatum fuisse docemur:& quoniam ceruicem extulit propter arrogatiam,decidisse,sub quo innumerabiles quidem sui spiritus umili impietatis errore pro lucida diuina regial ha ratione,ad tauenientia sibi ac omnibus impiis loca Tartari sententia dei depulsu.quq loca abissum diuina scriptura,&tenebras nolias sed quas diuina uerba intelligui,solet appellare,ex nu/mero quom multi exercitationis hominu gratia in terra, di regione si sublimis est derelicti erroris humani: N impietatis gentium causa simul suaui:quibus interdum nomina indidit leti plura, malignos Biritus:&demonas,potestates Eprincipatus mudi huius appellans:interdu symbolice,cum piu atq; religiosum uirum,ne multitudinem demonu sermidet hortetur : supaspidem enim ait ambulabis:& coculcabis leone: fc draconem signit aute est deum ab ipsis odio habeti,eiust uoluptati repugnare, quoniam se ipsos deos putari cupiunt: di dei cultum transferre conantur diuinationibus atq; oraculis, tanq, in centivis stultos allicientis, quos a deo rapientes ad prosuila
122쪽
dum impletatis detrudunt, solis autem horeis malitia silarunt a priscis it intellecta temporibus apertissime damnantibus omnes deos gentium demonas esse: nune autem dei gratia per Saluato is nostri euangelica doctrina uniuersis orbis uinculis demonum solutis, deu uerum glorificat, sed sortasse uos illud dicturos puto, ne uos quidem hanc unius dei colendi Iegem . integram prorsus, illibatamq; seruasse, qui trinitatem non nnitatem colamus:Sed ut pr clare Theologi edixere, aliquod esse
numen in uniuerso, quonia deum nota dixerunt, non modo sacrorum canonum auctoritas,prgdicat:non tamen innumeris
rationibus naturales luce satius manifestant: non solum insiper omnes qui in coelo sunt, nationes cetimoniarum,dccultus diuersitate: illi sacra canentes confitentur: uerum di uniuersa quoqr rerum natura proclamat: hunc non es le corpus, sed Φprestantius corpore, sed spiritu, sed actum purum,sed inmota lem penitus , sed rerum omnium causam . sed unico mentis intuitu omnia conlustrante, sed postremo unicum simplicissimum ultitudinis ac pluralitatis expertem gentilium pauci quibus
naturae secreta acutius,contemplari concessum est, hςbreorum coplures cognouerunt, hunc uero, quem etiam natura unum
ecclesia constetur: absq; uilla substantiae diuisione trinu, nulli unil angelohe ues hominu naturali perscrutatione percipere po/tuere, sed primoli breos no nullis cui hominibus loquar
ob vite puritate angelou ministerio reuelauit omnipotens:hinc sanctissi mo Habras meridie tres uiros apparuisse legimis quos .cu uidisset cucurrit in occursum eos: & adorauit dicens, dne si inueni gratia in oculis tuis, ne transeas seruu tuu , sed asseram pauxillu aquς, ut pedes uestri laventur: hic nimiru personatu trinitatem in unitate naturi internis oculis acutissime uidit. id ipm poetς sacro reuelatu est, na suauissime cecinit, bndicat nos deus, deus noster, indicat nos deus,& metuant eum sinesterta nonne N hic deum patrem: deum sidium,deum spiritum
123쪽
Enctum,no deos plures,sed deum uidae& eonfitetur Moyses
quot ditam legis ec nuntius:ecanterpres,quem in mole ange/lomelante unitatem,trinitatem conspexerat,humani gene ris exordium manifestans:posteris non quibuscunt,sed acute uidentibus his uerbis noscibilem dereliquit:dixit quoq; deus iaciamus hominem ad imaginem dc similitudinem nostram postri autem facti plenitudo temporis uenitiquo princeps mundi huius seraserat eiciendus,quo mortis nostrς uincula a uera ui ta magnifice soluenda suetam quo omnibus denit ad Coelum eo usi; inis& dumis obsitum, iter aperiendum erat,ab arcedes patris,filius deus in max uirginea carne homine sumes; non amplius ministerio an orum, non prophetarum uoce non uni hebreorum funito Ised uniuerso orbi insinuandu unitatis,ae trinitatis mysterium ore proprio docuit:discipulis quo mele rat dicescite in uniuersum mundum& baptizate in nomine dei patris,& filii,&spuit'sancti: quibus uerbi, si pisae subtiliter pensitetur no modo unicam ae simplicissimam diuinitatis naturam, sed in eandem pesonarum distinctionem productionem Gema ec propria unicuiqi uocabula, ac nomina signifieauitinon enim patrem& filium: oc spiritum sanctum deum singulari numeroptulisse . si ii tres nos plures, sed unus deus rursus ab Her patre esse non potest,si non genuerit filium coeternum,nam ratioe filii pater dicitur: u, si pater sternus filius coeternus,lc quia nulla mens capitu, idem generet se nimirum si a genitot in trinitate filius distingua quoniam ueroro pater ae filius,naturali quadam necessitudine sunt deuincti ec sese Inuicem mutua beniuolentia compli lucideo iure optimo, ternis spiritus sanctus,ut genitoris,genitiq; suauitas ab utroq; procedens qternam non ex tempore personas innitatem
absoluiue enim spiritus sanctus comune aliquod patris, di filii quidquid sit illud at lis ipsa communio consubstantialis est NMFerna,quet si congure amicitia dici ροssit,amicitia nuncupe
124쪽
tunsed aptius dicitur caritas, & hqc quoq; substantia, quia deus sebstantia & deus caritas est: aliam ital doctring rationem agrediariostedami tum Platonem, tum dc qui Platonem sunt insequuti philosophos ab iis qui superius nominaui diuinis patribus sacrς Theologis quempiam compilasse,sui'; illa libris inseruisse, Plato enim in his quς scripsit ad Coriscum uerba liceposuit:iurantes studio non inepto,ac eruditione studii sorore pv eum qui dux est,ta causa patrem dominumi iurantes quem .pculdubio scietis si modo redie philosophamini, hqc sunt c,rissimi Platonis uerba,quorum alia quidem sunt laude dignis sima ut quς ab apostolica,prophetical doctrina minus desce/dant, alia uero sunt grecanicς fabulationis sectus,ac germina: enim alium esse ait ducem mundi totius:& causam alium uero eius patrem qui causa sit ingenue ueritatem ostendit de tu ius haustu suos ipse sermones excoluitaquod autem eundem appellat ducem prςsentium deoru 5c suturos,alieni e duobus nobis subinnuit:aut uidelicet in ignoratis labem philosophorum incidisse,aut ueritati medacium scieter admiscuisse, salsς ignorantis simulatione,prFerea uero 6c ostendit eos, qui uulgo dii nuncupantur,natura deos no esse:quis enim c non modo penistus desipiscat deum uocet,qui semper deus non sucricat Pla. to deos in tempore genitos ait fuisse,atq; gignedos: inquit enim prςsentium deorum,dc qui suturi sentiquo autem pacto pote rit esse deus,qui non dum sits quo inquam pacto augustissimo nomine uocitetur qui non dum se ipsum sit consecutus at sares litterpnihil eorum quq ut noua gignuntur,ati proueniunt natura deum appellant, simplici enim deum nomine illos dis gnatς sunt, quibus iudicandi potestas est credita: quit quo ad eos fieri potuit inpolutam:dei imaginem conservarunt narursautem dcum soliis sunt,eum solum uocare:qui kmper sit deus: quit codem modo,N secundum eadem semper se habet tactorum lige in alium locum commodius dicenda seruabimus,nuc
125쪽
autem satis suetit ostendisse, mundi totius causam ac ducem, patremq; eius, haud quaq Platoni prorsus ignotum fuisse: liscet uero eundem Platonem, sic in Epinomidis libro loquunt audire: inquiens, dc honores reddamus, neq; tamen huic quidem annum,huic uero mensem,huic autem partem mensis aliquam tribuamus, ullii ue aliquod tempus quo suum permeat polum, mundum perficiens,quem digessit, uerbum omnium maxime diuinum: quod beatus quidcm primum est admira/tus,tum uero dicendi etiam desiderium habuit, qu uni uim ac naturam ut sciri pol Ient habebant: hoc itaq; etiam loco uer hum ait omnia exornasse, no uerbi patrem, ad Dionisiu quos
idem seribens, sic inquit, loquendum itaq; tibi per enigmata: ut si quid forte litteris hisce nostris uel in mari,uel in insidiosis terrae locis infortunii acciderit: qui eas leget minus intelligat:
ita enim res se habet, circa omnium regem,omnia sunt,ut illi us causa sunt omnia, ipset est causa bonorum omnium: circa uero secundum,secunda sunt,& tertia circa tertium: videtis neu meticulose ac paventer prisci illi philosophi, ueritatis dogmata proferrenita uulgi enim respectantes errorem: non manifesta
quidem assertione, sed obscurioribus uerbis ueritatem prodo tanti. hunc uero timorem Plato dc in Thimeo ostendit:sic enim inquit: nunc itaq; animi nostri sententia haec serme sit, rerum quidem omnium siue causam, siue causas, siue quodcuns de his dicendum uideatur,hoc sane tempore loquendum non esse ob non aliam quidem causam, quama difficile admodum sit, hoc ipso sermone quq mihi uidet exprimere: Pythagoras quolnumenius in iis quae de bono conscripsit, manifestius haec edocuit: ait enim neq; oportet eum esse opificem qui primus est , putare autem oportet opificis dei patrem esse: deum primum,
ipse etiam Plotynus qui Platonis emulatur philosophiam de tribus principalibus personis librum conscripsit, in quo ec haecatu id igitur de persectissimo est dicendu nihil ne ab eo esset
126쪽
an maxima esse potest ipsum maxima uero post ipsum, mens, de secundarium quodam,mens enim illum intuetur: ac uidet: rursust inquit omne autem q=gignit,cupit atq; amat id P est genitum prssertim si soli suerinus, gignit,ec is qui gignit, cuucro sit optimum est i genitum,necessario ascitum illi coheret ita ut hac sola re disiungantur,' alter hie,alter ille est imagine uero eius,dicimus mentem,manifestius enim dicendu est plu/rima quoq; dc huic:& Plutarcho:& Numenio:& aliis dicta sue quodcum eiusdem sectς philosophi solidatis fuere.ii.autem cufuerint post aduentu redemptoris nostri multa christianς theologie mysteria Quis libris inseruerunt Plotinus ita ac Numenius explicantes Platonis mentem tria inquiunt a Platone po/sita suille,quq sint super temporalia,& qterna, ipsum uidelicet
bonum mentem dc huius nniuersi animam, uocat enim bonus quem nos dicimus patrem mentem uero seu intellectum:quem nos filium. uerbumq; appellamus:poteria uero quq animet omnia,fc uiuificet, animam uocat,eam ipsam uidelicet: quam spiritum sanctu litters appellant,atq; ipsa ut sepe iam dixi ex he/breo' sapietixta theologia subducta sunt: ille enim David qui diuinum melos cocinuit,cuiq; diuina insonat grauacita cecinit uerbo domini Coeli firmati sut,ec spiritu oris eius omnisvirtus My V sint aut sacra evagelia dc Plutarchus N Plotinus audielut,id ΦAmelius ille,ss Porphirii scholis psuit manifeste ondit admirat eni uehemeter Phemiu illud a quo Ioanes Euagelista T heologis mysteria orsus cisic mi inqt:dc hoc erat uerta sequedu q, sempfuerut q facta senusicut heracletus ipse ceseret:ita deo Ioue barba fi lio cesitI i pricipii locolae dignitate uerbu apud dea costitutu:deul esse per que absolute facta suntola: q, ita factu e t in eo inqtIdc uiuenslic uitalic ens suissetin corpus aut illapsum, carnei indutu apparuisti hominem in quo in Sc naturς sus magnificetia tuc onderit .cul morte obita solueret rursus ad diuinitate rediisse affirmat,deus re sis uidelicet prius
127쪽
sierit quem in carneum corpus, hominem p destenderet: usq; adeo igitur barbari hominis theologiam suspexit homo: Platonis aliorumq; philosophorum eloquentis innutritus , ut uerbuconsessus fuerit esse in principio, ac deum esse, omnia denis effecisse tomnibust uitae causam dispensatorem tesse: publice uero salutis cauis maiestate quide diuinitatis carne occuluisse: at ne sic quidem non in parua & crassa illa corporis nebula deὸ texissse ingenuam nobilitatem: nam ec cu euangelista dixisset: Et uerbum caro factum est: diuingi naturi uim inmutabilem ostendissentum inquill dc habitauit in nobisiac denicii nos edo iij ita humana carnem induisse I ut tame inuiolabilem incorruptui emiserit diuinitatis splendorem: uidimus enim inquit gloriam eius gloriam quasi unigeniti a patre lenum gratis ecueritatis: ille siquidem carneus amictus diuinitatis eius radios
nequaq languidiores effeciti Sed uel hoc ipso circudatus manifestabat quis est e dc a quo tana radius emicaret: Quς enim illi e diuinis subripuerint scripturis deprehendeti atq; admirabis
quς uero falsa de mendacia bonis rebus admiscuerunti abradet ille ae ueluti simu ,stercusi reiciet ab animae suς sedibus, furto
tumidenti latibulis deprehensis Pythagorici:Numenii uerbis fidem habebitu sic enim ille inquit: Quid enim est aliud Plato uatticus quidam Moysesthis aute uerbis apertis ostendit Nimenius:qu ut pie dixerit Plato dc theologia Moseos surrepta
esse ut iam tempus sit amici homines, ueritatis radices, altius perscrutari, sicut enim qui auro comixtam terram, argentareave effodiunt: simul atq; in minuta qusdam ramenta inciderint, eiusmodi uestigia consectantes uberiores rimantur uenas,neq;
prius ab effodiendo desistunt q multi auri uim, piami inue nerint ex qua ramenta ilIa sparsimidis suis fuerant: ita di uos decet Anaxagori, Pythagori, Platonis insuper, ac Numenii, Plutarchis ac Plotini, terorumq; philosopho' auditis sermonibus sontem perquirere , ex quo illi paucis admodum sacris
128쪽
nudis acceptis libros suos cultores reddideruEdenil illos posthabita paupertate, sapientis abissum haurire uos decet, ut indesd sit opifex:quidue opus exactissime doceamini: que demu sit dignitas creaturarulquς oculis uideri no possunt:qugi sit earu moditas quς uides, hoe enim perdocti deu in magna deoruturba minime diuidetis, sed deu adorabitis qui semper est, ue/ret existit, quil ex sola sibi insita bonitate cunctis rebus quae sunt ipsum dedit esse, ex quo siet ut q nue dei hostes inimicilestis in domesticos dei atq; amicissimos transeatis , multat utpote familiares freti fiducia, qui nunc ducibus aliis indigetis, ipsi a plurimos aberrantes in uetitatis semitam perducatis: non enim me latet sententia sapientia,ut inquit Viana proclamator egregius, quς probe admodu dicit, quia de deo, dc uera dicere
periculosum est Quis enim tanta mentis acie prestaret, tantaqIdisciplinara omnium ubertate polleret: qui se sibi ipsi satis est apolliceret ad cnarrandu explicandu ue inextimabile, de admi randia,colendia,uenerandus sanctissimς trinitatis, ae indivi. dus unitatis ςternu sacramentu, cuius . planditatis altitudin Esaias admirat' exclamare tapellic,generatione eius quis enarrabit qui emensus est,manu aqua,' coetu palmo, qui montes in libra. N rupes in statera firmauiti Excedit quidem multui supereminet humani eloquii facultatem diuinae trinitatis in gnitudo, dc inde oritur difficultas fandi unde est ratio non in cendi, nemo tamen ad cognitionem ueritati magis appropinquat a qui intelligit, in rebus diuiniselia si multum proficiat. semper sibi super esse:quod querat. na sise ad id in quod tendit peruenisse prisumit non quinta reperit, sed in inquisitione d ficit: de hae igitur summa dc excellentillima re dimarus cu modestia dil timore agendum est ubi qu ritur unitas trinitas putris de filii, de spiritus sanctequi nee periculosius alicubi erras nee laboriosius aliquid queritur, nec fiumiosius aliouid inue nitur, ad cuius notitiam fides sincera ualde est nectitaria c dis
129쪽
eente Augurino mentis humani; inualida ,at acies in tam ex/cellenti luce non figitur,nisi per iustitiam fidei nutrita uegete tur:cum diuine sapientie magnitudinem , fideli reuelate dignitatem, mecum ipse animo ic cogitatione reuoluo, nihil magis necessarium utiliusq; ipsa fide, nihil persemus,sublimiust, ac iocundius ipsa diuina sapientia diuinitus reuelata: hominibus in uia datum G immo latet enim in rebus ipsis diuinis magna quςdam de prosunda mysteria, quς nec mens nostra corporis moleopressa,nec humanis eloquiis quanta libet facultate pri dita commode explicare potethsola profecto fides est,quq omissis inserius rationibus de C estis disputat: hec nos sapientes incidat:& q, humana ratio inuenire non potest:hςcidiuina ostedit,li e sancta edoceticum ipsa sit Paulo testante substantia rerum sperandarum argumentum non apparentium: primo i domnium accedetem ad deum credere oportet, ut deum ipsum intelligat lc ut credentibus remunerator existatis,ptum enim cst,nisi credideritis non intelligetis:sed quoniam pagani nobis obiicere solent ,0, religio nostra quia rationibus descit, in sola Persuasione dc credulitate consistit: uellem mihi dicerent: quis mare ingreditur,& Iiquido se committit clemento,nisi prius se posse saluare credatius agricola semina sulcis obruit: oc fruges spargitinisi uenturos imbres,ac uentis spirantibus crcscere cre dat quis preterea mattimonia contrahet nisi posteritatem croderet successura quis tandem filios proprios paterno affectu diligcrei nisi interposita matris auctoritate suos re crederet: nihil deniq; in q, in uita geri missit, si non fides credulitas ue ante pcesserit quam ob rem,quid de sanctissima trinitate, ac inconiurabili unitate fides careotica teneat, quidquid sacra scriptura doceat paucis absoluendum est, tradunt enim nobis,tam fides catholica: a sacrarum diuinaruml scripturarum testimonia firmiter credendum in illa incomutabili natura, lagma infinito
tres esse personas quas Grsu hypostases appellauere proprie
130쪽
ratibus relatioibusq; originis realiter distinctas, patrem scilicet filium lc spiritum sanctum nnicum deum unius substatiς, uniusve essenti dc natur : Deum cum audis substantiam intelligesne initio sine sne,simplicem,sine ulla admixtione,inuisibile incorporeum ,ineffabilem, inextimabilem, incomprehensibile Patrem c im audis,filii intellige patrem,sisut enim nemo dicie dominus,nisi uel habeat possessionem,uel seruum cui dominetur:& magister nisi discipulum habeat ita & pater nullo pacto quis dici potest filium non habens:Cum filium,audis Dei pa/tris intellige filium,per quem cuncta crata sunt non factu,aut adoptiuum,sed genitum:& unus cum patre substantis atq; ita
per omnia ςqualem deo patri:ut nec tepore,nec gradu, nec poetestate possit esse inferiormo enim aliter confiteri possumus sternum patrem ,nisi confiteamur etiam coeternum filium,ex filio
enim pater dicitur .consequens est ut qui ab sterno pater fuit habuerit filium:Cum spiritum sanctum audis uerum deum ex patre:& filio squaliter procedentem intellige,squalem per omnia patri M silio potestate uoluntate, emitate, substantia, nec est prorsus aliquis in trinitate gradus,nihil l insertus,superiusve diei possit: sed tota trinitas sui persectione,cqualis est, ut exceptis uocabulis,quq proprietatem personarum indicant, quido de una persona dicitur,de tribus dignissime possit intelliginis hil emo in hae sanctissima trinitate subitaneum,nihil nuperri mum, nihil temporale,nihil impotens, nihil maius, nihil mi nus, nihil inequale,quomodo autem deus pater genuerit fili' aut pater:& filius spiritum sanctum produculmolo Augustinudiscutias,nee te curiosius ingeras in profundo archani ne sorte dum inaccessς lucis sulgore prinacrus pscrutatis exiguit ipsum s mortalibus diuino munere cocessus est perdas aspectu, crededus ita deus unici filii Hi dni nil Iesu xpi no discuuedus: nec enim fas e seruo de natalibus sui diti disputasteotestatus est pater de Coelis dices:hic e filius meus dilectus in quo mihi taco