장음표시 사용
181쪽
neq; remotior est tanto desiderabilior fieti de uestetum bonis quietum delectabile pacificum,uerum bonum satias appetitistinuum deniq; ac omnem penitus miseriam excludens in ilerito sancti martyres ta Christi atheis intendebant Phumane uoluntatis est,ta causa causa in qua re etiam ipse protomartyr Stephanus prudentia commentaturiquae bono':malorum delectu habet,cuius munus est cum ratione agere opti: mum sinem constituere,& media, quibus ad illum sine aliquo errore pergitur inuenire,ac in nulla penitns actione locum penitentis relinquet mater quippe moralia uirtutum,in illu fine recto calle deducunt, quem uiatoribus asperum iam secit consuetudo peccandi, has inquam disponit, statuiti effectuu mediocritates qui prudentig subiciuntur lege natos cum igitur vi athlete illud extremum:quo nobis properandum cognouissent quae prima sapientia est in postesς prouidere: num quippe est homini sapere si ad hoc sapit ut prouidentiam habeat istumat: d quoniam non sufficit scire Q, num est nisi id agendia eligatur attente usq; custodiatur 6c fiat cum illud Iuditii sit hoc uero laborisiillud communethoc cum paucis ecfoelicitas ipsa activa non incognitione agendς rei, sed in ipsa actione studiosa
consistat, uirtutum comitatu septus,fides clypeo munitus, magna spe quae uitς nostri caput est:& qua saluamur, grestus animi roboreisubnixos ut adhetas rei Chorus dicebat:ad certamese se expediere,atq; erexere scientes militiam uitam esse hominis super terram oc fortitudinem discipulis vi necessimam esse ut id ' carni repugnat exequi possint: Christianus certe ut inquit Hieronimus uexilla crucis delitis sunt,dc trophea uitς nostr ,non pompis: sed mysteriis reportant in nostra classe uiri
fortes obprobria sciunt portare, non munera paupertati, no nobilitati suturos beatitudo promittitur:sancti inquam dei temperantis gladio accincti ,quq prudentis, nil iuditii conseruatrix est:& uoluptates,quae belluarum non hominum sunt inse
182쪽
ctatur, M ui et, cum pr sentis uiis ineomodis illud coeleste bonum comparetur diuino spiritu,ac sapientia pleni , tales decet illos, qui christianum dogma prostens de imperant, ut omni virtute subditis anteeellant, quibus dignitate superiores sunt: qualem sapientissimu pontificem habemus, euius in doctringsignu ne comisse a xpo oves p ignorantia pastoris lupos morithus exponantur, ec pereant: Episcopos nan est uigilare super gregem pecoris, quippe detrimentia ignomini pastoris ascribi turn latratu canum, bacul a pastoris, luporum rabies deterenda est, inquit Hieronymus, tam luminaria in mundo debent lucere episcopi, ut ex ipsorum actuu lumine incredulς mentes errantium ignoranti sus tenebras deprehendant: & ita uiuendum est,ut quicquid agunt: quicquid loquutur sit doctrina populorum: iccirco sapientes in sua reputa optauit Plato, quam dicit esse selicem quia a sapientibus gubernatur: aut quu ipsi reges philosophantura. Sed si resecto sola est digna retributio
ut inquit Hieronymus N antea memorauimus quia sanguis sanguine compensatur,dc redempti cruore Christu occumbimyno certe passi suntChristi discipuli de martyres salii ueti athletς, ut aliquid apud homines uiderentur: sed ut apud deum exemplo eos mereri homines possent: iccireo apud nos mel chiistianis nis parua illis laus debemur, ic gratias ,&ut omnes uirtures haberent,quas ad metum d ut mortales. licet theologicas fide,ac spe,armati charitatem amplexi, ut auctorem salutis nostri imitati,qui rationalis creaturi quam ad imaginem suam effinxerat casum miseratus ad sortem ut illa tandem e faucibus Tartarei hostis eriperet, in elauis uirginis utero carnem sumpsit humanam miraculose illis inuenta,non seminali origine in sim,& potestatis uoluntate. no natura destatis per qua non poterat no esse quod fuerat se met ipsum exinauiuit factus obediens patri usq; ad mortemra morte quidem crucis, ut tria
nouo hornini per obedientia prestaretur salutis,quantum A
183쪽
ueteri parenti per inobedientiam perditionis accideren& uetus
semctum Iudaic traditiois noua conspersio fiereti& ut agnus non in figura, sed in ueritate comederetur: dc ut denil per ipsum omnia noua serent o,inextimabilem charitatis dilectioneo,miram do omnipotentis misericordiam o,ineffabilem redemptoris benignitate qui in stabulo natus tot labores substinuicqSamaritanam alloquio suo dignatus est.', me errantem pro/ptiis humeris reportauit ad grege,qui Chanan a post se clamatem no est aspematus:qui ad Laetari monumentu infremuit spiritu ,ec se turbans cora populo prorupit in lachrymas: oc tandea planta pedis usu; uerticem liuore,ac uerberibus desermat' habens spineam colonam,ta pro nobis dolens,agnus ille inno ces aram crucis as edit,cuius sanctissima linguam, quae sola livore no senserat aceti ac fellis amaritudine inficienda Iudei euraueruCillam tame mouens pro persecutoribus,re crucifigentiis post alapas,sputa,crucem flagella,blas emias,orauit ad patrem.' igit in Coelu Susanctis martyribus intendetes ad illa beatitudine uolutatis nostrς obiectu per christi uestigia ueremus se etiam prpilare Gorgonius qgregius pclamator,sua oratione quam breui amplexus extitit philosophatium deliras opini sdisseres omnis quae haberi pol de anima cognitio a diiunitione auspicata est,quae res omnium essentias aperit, declarat, ait
dilucidat de qua loge plures uere seis,qscriptores:hinc tam eleganter il scite M Cicero scripsit:quid sit porro ipse animus: aut
ubi,aut unde,magna dissentio est nam cor ipsum animus uidetur,unde excordes, cordes,concordest dicuturi Empedocles autem animum dixit esse cordi semisum singuine: alii autem quandam partem Cerebri,aut Cordis animum esse autumant quidam uero non partes ipsas,sed esse animum in corde aut in cerebro opinati suntianimum uem animam inquit Cicero sere nostri declarant nominari,unde dc efflare animam dicimus,lcanimosos,& bene animaistaec ex animi sententia,ipse animus
184쪽
ab anima dictus perhibeturimens autem animς intelligentia εinde amentes eos dicimus qui res scientia,aut rerum expetientia carent,& mente captos appestamus:& si Mercurius Trimegistus ad Tatium filium ita se ipse inmens ab diuina essentia nequaq separari poti. sed ei potius eo modo connexa est quo eorpori Solis lumen:etenim bonus demon deos quidem predicat,
inmortales homines autem mortales deos, Plato triplicem sim xit esse rationem,in capite posuit,uelut in arce, duas separauit Iram & cupiditatem alteram in pectore,alteram subter pricordia locans Demochritus quemadmodum csera omnia, sic conistare animam ex athomorum turba edocuit: Zeno stoicus ani/mam somniauit esse ignem, Aristhoetenus musicus,idemi philosophus uelut in cantu sonos, sic in corporis totius natura ua rios motus fieri:Dicearchus in eo sermoe, quem Chorynti habitum tribus libris exponit duobus ultimis Screantem quendam introducit disputantem:nihil omnino esse animum ,uel animaec illud esse nomen inane:& seustra,neq; in homine di bestia reperiti animum uel animam,tamq; omnem,qua uiuim ,aut sentimus in omnibus corporibus uiuis equaliter esse insulam, nec separari quidem posse a corpore, quae nulla sit,nec sit quicunisi corpus unum ita figuratum, temperatione naturς sentiat aut uigeat: Pythagoras animam existimauit corporis harmonia Hyparcus igneum uigor Hiogenes aerem tenuissimum, Pa
pilonius Ideam, Eraclitus scintillam, stellaris essentie Eraclitus Ponticus lucem: Hvppochrates Chous spiritum tenuissimum, per totum corpus dispersumati confusum: Euripedes anima dixit esse deum,quem Immitantes Neotherici quidam philosophi intellectum apentem deum esse profitentur: Aristoteles uir prper fidem excellentissimus declarat animam esse Entelechia idest actum corporis Disci, tentia uitam habetis: A uomeum Themistio tam manifesti erroris auctor, humana animatinam intelligentiam abstractam,quam nos Angelum appella
185쪽
mus:& illam unica in omnibus hominibus spetis humant assistentem seut spheris coelestibus assistuntialis credere non eru buit nee litteris mandari,ut execrandε opinioni suε a ssentiret posteritas,cuiusdamnatiuiti pernitio as pestis,in omnibus sere Itali achademiis usq; adeo excreuit, ut perfidiε ramos extendit,nec Peripateticus bonus,ta consumatus philosophus uideatur,qui profanam Averrois sententiam argumentis substenta. re non ausit en Seraphici heroes il suauiter delirant philosophi: dum prςterea quae dicta sunt innumerabiles fabricant mun/dos:dum Solem,dum Lunam,dum stellas orbes digito filoue ineetiuntundum sulgurum dc uentoria,talypsiumoe ac ei erarum inexplicabilium rerum causas reddunt,nihil usq hesitates: perinde ac si naturi rerum architecti fuerint a secretis: quos semper natura deridet,quia de re qualibet continua inter eos
diglatiatio est Theologi uero superni luminis radio illustrati,sd sit anima,quo auctore,quo ue fine creata luce clarius appa ruerunt,quos breuitati consulentes unica Damasceni diffinitione stenti omittemus sic enim illam diffiniuit: anima est substantia uiuens,smplex,incorporea,corporalibus oculis, secundum propriam naturam inuisibilis,inpalpabilis,infigurabilis
rationalis intellectualis,inmortalis,organico utens corpore
huic sensus ec uit dc generatio uis:& argumentationis tributa non alium habens prster se intellectum,sed partem ipsius pu/rissimam:sicut enim oculus in corpore,ita intellectus in anima arbitrio libera uolutate uertibilis,quia creabilis:hec omnia ex eius qui fecit eam fratia suscipiens a qua ta esse,& ita esse natura sitscepit,cauendum summopere tamen, ne subrepat conta/giosa opinio,dicentium in homine prser uegetatiuam,& sensitivam duas ad huc extare animas:quarum altera homo, altera
rationalis efficitur Pauli excitato sermone dicetis:ipse deus sanctificet uos per omnia,ut integer spiritus uester & anima & corpus seruetur,una enim anima est qua homines sumus, sepiis O
186쪽
Mintelligimus:& si nomina sortitur diuersa,vatia essectuu productione,eo naml l informat forma:P uero animat anima:Φautem spiritualia cogitat &supernassipiritus nuncupae & mesquemadmodum una atq; eadem naturalis uirtus attractiva appellari solet nue ad animorum diuinitatem aperiendam nostra se uertat intentio:quos es se inmortales facillime ostendemus:si animam,& carere materia:&indiuisibilem esse natura proba bimus:materia enim sola est,qui potentia contradictionis:&agnon esse includit intellectiva anima cum sit omnium materialium formarum capax materia careat necessum e,nec capacitas
illa probatione indiget propter ipsius intellectus possibilis am/slitudine,quae suapte natura est,omnia seri consecutio uero ipa auctoritate claret Aristotelis dicentisaemne recipiens denudatum esse oportet ab omni sotina recepti: i etiam Averrois assetire uidetur de anima dicens uerificari illam tam in actione reali. 4 in actionE spiritualia quibus nec diuinus Plato in thimeo dessentit,oculus enim omnium receptiuus coloΩ debet esse o, scutor in materialis igitur quii sit anima, neq; corpus est, ne
uirtus,in corpore omne enim corpus ex materia constat uirtus Deloquelibet cosporo,seu diganica, uno tantum genere entici
septa est, uisus enim odores non percipit,neq; olefactus colores nec illas ulla est,quae in sui cognitionem seratur uelut anima. quae noli modo se ipsam intelligit,sed etiam resectione facta cognoscit se intelligere: elos etiam transcendens, rimatur uisce ra ipsius diuinitatis eleme quod uero natura sit indivisibilis exclus dognoscedi modo aperte declarabitur: omne enim cet, in ali. q io recipitur,modo capitul ipsius recipientis anima, Saturni
sphetam intelligens aut Martis,iam spheram ipsam in se non habet sed illius Atinam indivisibilem & spiritualem spetiem. dicente Aristotele,st, lapis non est in anima sed speties lapidis: re igitur ita se habente,*omnia quae anima continet Nab ea in
187쪽
aust diuisibilem appellamsi uero iudiuisibilis, & inmaterialis
montra iocarens,quibus alterabitur qualitatibus quibusve eontrariis corrumpetur quoMarte peribit nulla fulgura timet
nulla tonitrua,nullos ignes,uentorum impetus nullos, aqua rum gurgites illam non summergent,ter remotus nulli, euagi .
nati gladii illi non obficiunt aenea sulphura nulla,nulla deni gelide mortis arma illam prosternere possunt:quam deus omnipotens super omnes creaturas elegit diuinitati seu Ipostatice uniendam ad sui imaginem:& similitudinem factam, non modo beatitatis sterns capacem, sed excellentia, di gloria angelos etiam ipsos superaturam,cum sit perpetua diuinitatis comes, α totius orbis gloriosissima triumphat ira h e est aut dubie dragma illa perdita cuius Lucas meminit in Evangelio,quam dominus accenso lumine diuinitatis suet camem suscipiens orbe lustrato,algendo,sitiendo,estuando,euangelizando, mortem denis turmissimam passus in ara Crucis inuenit patribus totiens apud inferos clamantibus,ais dicentibus o,utinam disrumperes Coelos ic descenderes usi ad ima teres c hec sunt ut mea fert opinio potiores de animς inmortalitate ratione quibus non nullas alias subnectam a Cicerone, M a pluribus aliis illustribus aprobatas:quarum medullam & succum sepies quisl pro arbitrio suo gustare poterit: primo a scientia ipsius animς trahit e tardia:sic mihi persuasi, sic sentio, cum tanta sie
teritas animorum:tanta memoria praeteritorum, suturorum prudentia,tot scientiq,tot inuenta non posse eam naturam , qres eas continet esse mortalem Cumi animus Mnper agitetur
nec principium motus habeat, quia ipse se mouet, nec finem quidem habiturum ,qui nunq se ipsum sit resumarus ta esses/na Platonis,hee dixisse ipse Tullius testatur libro de senectute inseram Maliam rationem quae a Cyri regis sermone capta est: aloe inquit dormientium animi,maxime declarant diuinitate suam, multa enim cum remitaec liberi sunt sutura prospiciunt
188쪽
ex quo intelligitur,quales suturi sintiquum auspicantur ab appetitu naturali quo quisl felicitatem exoptat,mortaliu etenim cura omnisil multiplicium studiorum labor exercet ad unum Natitudinis finem nititur peruenire:ea autem est status omniu norum agregatione persectus qui in hac uita minime inueniri potest:quid namq; habet hF uita commodi quid non potius laborism dici beatus ante obitum nemo supremat funera de hei.experientia duce: scimus omnia naturalia serti ad suos fines seu ad Solem Solatia,ad Luna uero Lunaria deorsum grauia levia sursum ferri,animal secundum Platonicos est totus ho/mocquum corpus animς currus:& uehiculum appelletur9 condita e:ut summum bonum intelligens amet, illo fruatur, satin beata:hinc tantus amor Coelestis patriς,& silicitatis pern , de quo propheta cecinit sicut Ceruus desiderat ad sontes aquaruita desiderat anima mea ad te Deus,stiuit anima mea ad Deuumum quando ueniam dc apparebo ante sectem dci qui frustra esset si anima corpore extincto non uiueret: ac illam inmortale gloria non consequeretur,sereti summi ueri bonioe particeps cuius causa uidetur a deo suisse errata:hinc Propheta:nunquiduane constituisti filios hominunt quasi dicat profecto non: nceparuo est argumento, P anima sit inmortalis sapientum mors sapiens enim quisl quissimo animo moritur existimans se ad meliora proscisci:mea quidem sententia qui animam intellcctiuam inmortalem no existimat,homo non est: N ab hominum
c tu eliminandus:non ne natura parens animantia cuneta homi prona,& uentri obedietia finxit: uerum os homini sublime dedit,& erectos ad sidera tollere uultus:quasi habede silicitatis superni regni, sit facies ipsa plaga:Credo equidem Deu om.
Max. homines creasse:ut essent qui terras colerent, Maria sulcarent: elos ic syderum cursus intuerentur Coelestia denim contemplantes ex creaturis in beneficii conditoris ducerene comitionem cuius amore capti contemptis omnibus terrenis illec
189쪽
bris omni ingenio, ni studio,ad illa coelestia angantes beati
serent: non omittam illos priscos quos Ennius uocat talios:quibus hoc unum erat insitum, esse in morte sensummet excessiuit sic deleti homine ut funditus periret ac interiret: ' tu muletis aliis rebus: tum pontificio iure,ec Cerimoniis sepulchrorum intelligi licet quas maximis ingeniis proditi,nec tanta cura luis lent:nee uiolatas tam inexpiabili religione sanxisscnt nisi hesisset eorum montibus mortem,non interitum esse omnia tolletem sed quanda quasi migrationem, commutationemq; uit qin Claris uiris ec taminis dux in Coelum soleret eis:quid dicet nebulones genio indulgentes,qui pro scelerum sum uelamine ponunt nullam esse uitam post mortem:quum leguntur eaquq de his qui elati reuiserunt scripta sunt quos e animas de corpos
extinctorum potentia educere:nel arte ulla: neq; natura erat possibile:cu iam ad corruptione corpora tenderent: si conserua ras alicubi uelint animas,tam satentur illas manere post morte si nouas dicant creatas:non ne potestas illa creatrix potuit pri/mas conseruare,ne extinguerenturierubescant ignibus castigaga quado legat apud gentiles:& Gabi :dc multos alios reuixit se ut Lazarum omittamus ad superos alta domini uoce reuoca tam:& alios innumeros quos Christi sectatores,di signo Crucisci nomine magistri sui reduxerunt ad uitam: legimus quoq; in Evangelio in morte domini,q, multa corpora sanctorum quae dormierant surrexerunt,ta uenerunt in sanctam Ouitalcm Mapparuerunt multis: non uidi ego Ganeorum sorte qui' dicet: nec omnes uiderunt Castorem& Pollucem in Romanorum castris apparentes:nec uidi ego Mercurium resuscitatum, Iulia num apostatam trucidantem Credo tamen non ne clarissima mundi lumina longe melius est substineamus opinionem asserentium animas mortalium esse inmortales,qua opposita tuerinam si no uiuet anima corpore extincto,nemo nos reprehcdere
190쪽
poterin salsam habue imus de anima opinione si uero uetitatis erumus defensores, nemo nobiseu audebit de eius diuinitate talendere: quu experietia illos couincet i quos temeritas diu pertinaces essecit: copertu etia habemus, quoscul pri claros sapientia uiros de animos inmortalitate multa S 'pe disseruisse Socratesiqui Apollinis oraculo sapientissimus iudicatus est: notum hoe,tum illud c ut pleri sed semper dicebat animos hominu esse diuinos: Plato libru edidit de animet inmortalitate, quo lecto Theobrotus discipulus e muro se pycipite dedit: ut illa citius frueretur: Diogenes quot inmortalitatis cupiditate captus,se ipsum occidit:quod ec Zeno,Cleantes,& Chrisippysecerunt, licet in tox sterna poenam: in animas inmortales esse
existimarunt: Plotinus platonicus, anima nostra intellectualeno habere supra se natura nisi dei dicebat: a quo fabricatus est mun3us,nec aliunde sibi pre re lumen intelligentis ueritatis Orpheus quide simile edidit sententia dicens: si Zoroastro,&Mercurio credimus animam ex alto dimittitur ambitu mundi Mercuri' quo ad Esculapiu:O Esculapi omnis anima humana inmortalis est: apud Macrobiu geminas in zodiaco esse portas te mus: quam altera hominu: altera fertur esse deos, ho ominu Cancer,quia p illa animq ad lige inseriora descendat, Capricornus deos quia p illa animς in spria inmortalitatis sede. ec in numerudeon referuntur: hine Scipioni ostenso circulo Iacteo, de animis beatoru dictu est: hinc profecti huc reuertun Ide Scipio interrogatus,an Paulus genitor uiueret,alii* superesseiar,immo uero inquit ii uiuul,q ex ergastulis corporeisl taue carceri euolaret,uestra uero, qua dicitis uita, mors potius appellanda est: quis no audiat ' diuina illa Oceronis uerba exὰ presse diuinitatc explicantis animos: O pr aru exclamat die illu quit ad illud diuinoue animos conciliu , csul prosciscar: cui ex hac turba,N colluuione disceda, ex altissimo domicilio depressus est coelestis animus: dc pcene demersus in terra locu