장음표시 사용
251쪽
RISCO R VM monumentis acceptam
plerosi disertissimos forensium causam patro/p nos, non quidem frequentibus comitii 5, non multo senatu,nec pigno sero,sed unius aliouando excelsi uiri pr sentiatamotos sic expalliasse ut 6c attoniti & quasi elingues redderenturi.magns apud grscos auctoritatis Demosthenes qui primas dicendi partes sine cotis
uersia obtinuit, Phocionem ciuem suum Atheniensem no tam eloquentia umoru grauirate celebrem ita metuebat ac uenerabatur, ut cum in senatum oraturus accederet, coram eo eloqui
pertimesceret, submissa ad amicos uoce: hic est nouacula, fiugladius tonsorius uerborum meorum : Curio pater pro Scruti Neuii magna & graui causa Ciceroni responsurus eius rissentia dc auctoritate, quasi liciniquenenis,ereptam sibi omnem dicendorum memoriam palam est attestatus: Lucius Crassus romana facundia disertissimus adeo, Quintum Scevolam soceruuencratus est, ut cum ad petendum consulatum circum soram
supplex ire cogeretur, nuna adduci potuit,ut prςsente Sce Iaoraui Ismo di seuerissimo uiro faceret: eum timorem no uestis senatoria, aut candida toga, sed Scevola prestantia Lucio inserebat: idem Lucius Crassus paternam ulturus iniuriam: cuapud Quintum maximum aduersus Gneum Carbone causam acturus seret, sic eius procntia turbatus est, ut totam causam oblitus perhibeatur : Gneus Sicinius pro Seruio Neuio apud pretorem Romanum uirum clarissimum dicturus idem passus affirmatur: omitto Ciceronem in causa Miloniana illa tanta dicendi felicitas omnino destituit: prpereo 2, Demosthenes apud Philippum Macedonum regem orationem habitu rus sic expauit,re animo c5motus est ut paucis admodu uerbis expressis obmutuisse seraturit Theophrastus philosophus eloquentissim' apud Alexandru rege uerba factur' maxima uerecundia suffusus nihil estiti potuerit 2, si taleaec rasummi orato
252쪽
res unius uta p sentia commoti de cerui,nemini mirum ul/deri debet: si mihi de rebus diuinis uerba facieti,id euenire acciderit ideo diuinu Uul dubio auxiliu in primis est requirendutuam ergo OVirgo incorruptam opem imploro:dictum mihi faueas uelim:de gratia enim disputaturus sum, per quam tu ma/ter dei electa ec Coeloia regina costituta es:tuu ergo est conditorem mundi,& principem mihi Ppitiu facere,qui cuncta regitta moderatur quil scientias i, ac eloquentis iustus es dispensa tonliceat aut mihi his uerbis te suppliciter affati quibus Gabriel Archangelus te olim affatus est inquiens: Aue: semper mihi uisum fuit,nihil difficilius ee hominibus:q de sempiternis: ais
incorporeis rebus bene iudicare,at postq iudicauerint in sentelia persistere:cum enim omnis nostra intelligentia prosciscatura sensu,oporteatq; primum illo percipere,deinde intellectu discernere fit ut dum sensus corporeas super naturas effusus his uehementer oblectat ab eis minime diuelli possit: proinde M intellectus qui huie semper coniunctus est: nec quicq absq; eo agere potest reuocari nequit a sensibus:& ineternas absolutasq; subsutias se reicere:hinc no modo uulgus,sed dc philosophoie multi nihil priter corpora existere sunt arbitrati:ea propter no satis est, i eternas,simplicesis res esse certa dc euidenti roe demonstrare,sed cohortari etiam sepe numero,ac persuadere opus est, ut in suscepta mae res fide,ac disciplina firmiter persistant: Cui tur diuina gratia ex simplicium,dc abstractas r genere existat,non ab re Paulus nos hortatur,ne in uacuum st, scilicet facile sit eam accipiamus de qua dicturus omnem meam de ipsa sententia,duabus tantu partibus absoluam: primum nai gratis oportunitatem ,natural explicabo: secundo ostedam quo namodo ipsam animo nio adesse certi esse possumus omnis res qa Deo opt.procreas innata sibi uirtute 2, in sua natura optimuest adipiscitu est enim in cunctis rebus coditis spectare primo natur deide uirtutesostremo action qua fine in ρος desina
253쪽
K sunt eonseruntur: natura squidem costat,uirtute agucini Perficiuntur:uerum homini finis quidam pr*scriptus est, que nulla sus substatis facultate potest obtinere:is sane inmesum il/lud bonum est ia, nunc omnes cuiusq; intelligenti scelicitatem
ponunt:Pl tantum nostra mete nec intelligimus, nec appeti/mus:quis enim unci eorum qui naturam pscrutati sunt excogi/tauit infinitam Dei Maximi substantia,ita per se illabi animae nostr ut aperta dc dilucida tu sui ipsi' tu interas res cognitione piaret:lsi in nullius metem tanta res uenit,qs nesciat nomine eam scelicitatem assectasse quam nuq agnoue ad illam sedenim promerendam non sufficit cuiust nostrς uirtutis ope/ratio: no corpore: no animo no acutissimo sensulnon optimo Mspledidissimo ingenio:no euetis denis uiribus nostris minimuetiam eius gradu adipisci ualemus:omnis enim actio ea demure digna esse pol quae no maior sit atq; pristantior uirtute a qua parediturrised excelletissima illa diuinitas creatas loge latet intelligentias excedit:non ergo mens humana duns suis potest functionibus beatitudinem comparare: qua de re eminentiore quadam serma animam nostram perfici opus fuit: quae altius illi & sublimius, esse priberet diuinum plane: & humana natura superius: h sane gratia est: quae clivum Deo hominem efficit: dc per suas actiones beatam uitam promerentem: noquit certo serrum cum frigidioris sit naturq colorem parere: sed cum seruet: extraneamq; in se ignis qualitatem suta si proxima res caliditate agit, id sibi quidem per nouam spes em licet: ita plane operationes nostrae robustiores redduntur per diuinum illud munus nobis a Deo optimo tributum , excellentiorii bono apte promerendo fiunt nos igitur de huγiuscς formae natura aliquid dicamus: Sunt qui putent Fa/tiam a charitate minime differre ea pr sertim ratione persuasi P sdem penitus utriusq; sint actiones: se cernunt ambs filios regni a filiis perditionis c erasq; exornant uirtutes,ac sermae im
254쪽
star perficiunt, quo certe in genere nullo omnino actu integre exactei redduntur: coniungunt denil mente supremo rerum omnium fini st, si eadem prorsus comoda humano generi asse runt, tali res suapte natura discretς nimiru earum altera ho γmini superfluo ait ociose esset tributa:veru alii longe subtilius mea sententia hanc re decernentes sermas istas distraxere: hanc
enim in anima statuunt illam in parte animς hanc adesse illam ad actionem reserunt: aliud enim primu cuiusq; rei facts prin/cipium esse debet aliud proximu lantionis efficiens id quidem
in cunctis eius generis rebus non diffficile est recognoscere, elomenta enim uirtute ab ipsis discreta agunt, patiunturi stirpes vegetantur,animalia sentiunt:homines ait angeli intelligunt: cum igitur gratia diuina menti in animam nostram delabaturati adeo suς bonitatis participem siciat,ut possit merito felici tatem sibi parare: cosequens fuit ut posta nouu illud oc propria
super natura existens et se obtinuisset res alia daretur, qua iam
ecclestia effecta 5c longe a suo genere distans plusa humanas actiones produceret: quq res cum no aliud q charitas esse possit
constat gratiam a charitate penitus disiungi, que uero eandem ambas rem Scientes pro sua inducunt sententia, non multum nerui mihi habere uidentur:nam h N aettione:& osscio dc ordine plurimum inter se pugnare costat: proprius siquidem gratis actus est dilectum deo hominem reddere: charitatis uero cocitare animum ad ingentem dei amorem: non idem quoq; utriosi osticium est nam gratia semper pr*bet animς munus Pellargiturisiue per somnum:siue peruigiliam ct diu homo gratia pr stat,tam ὀiu non modo carus deo,sed etiam catissimus ex
bet: haritate uero non semper in actum diuins propellimur beniuolentisqui enim dormitat qui terrena uersit animo qui priuatis publicisq; negociis distrahitur:non iam tum diuino frui famore:gratia sane filios regni a filiis perditionis primum sepa. raucharitas uero quae illis p comes est,dura certo signo esse
255쪽
LIBER demostrat posteriore loco qui filii regni sint: les perdithnis dia
clarat reliquas quoq; uirtutes no similiter exornat: gratia enimidiuino quodam esse eas claranat 'ante': redit charitas autem candidas feruidasq; earum efficit actiones:diuerso quom modor in Deum optired utinam gratia nos illi diuina quadam simiκlitudine eoniungitised in ipsum charitas ueluti in summum honum appetitionem nostram trahiChinc constat neutram rarii inanem esse quandoquidem, multe acuatiqex eis utilitates hamans uitς proueniunCnec enim gratia sine charitate quiri agoret nec rursus charitas sine gratia persuasis posset iunctiones beatitudinem promereri uide ergo ' magno abinuicem distriamine li e formς dividantur,ques ut diximus actione ossicio dati ordine tanto interuallo disiunm sint proinde hse ita se habere pr clara illa Pauli sententia confirmat quae ait charitatem dei diffusam in cordibus nostris per spiritum sanctum, qui με tus est nobis:si enim charitas uoluntati preseri, efficitur spiritu sancto nobis dato ea agere it iliger oportet spiritu Suctu prius nobis dati:charitate uero p ipsu posteri' ade is vero ad nos Pperat absq; donoeanteq igae nos charitate pstates elliciat p diuisnu aliqd mun' in alam destegat necesse e: uero illud sit plergratia q omniu uirtutu radix C.& ornamentu no sane intellive gram ergo natura 'charitate meti nRaccedo atq; ita diuersa
ab ea re esse pspicuu e: hinc gram charitate puenire testis est Augustinus in eo libro qde factos Mestinatime inscribit :huie quom BR Dionis' astipulais i libro que de ecelesti metrarchia lambinait.mno posse que a spirituales eiscet operati s nisi prius
tate ardeti charitatis igne infamat: fluui postremo certatim
ec quasi secto agmine uirtutes eucts si ex Iuce illa decus ec spe cime ex igne uero impetu do seruore suscipiut O si mens ita spectare lagetem illam animi pulchritudine posset quemadmoda
256쪽
sis Ipsis formam & eIegantiam corporis cernimus tanto profesto illius concitaremur amore,q, omnes ut par esset animi de corporis uires pro illa dc adipiscenda & seruada expenderemus sed proeul abest a sensibus: ae nos pecudum instar uoluptariam
Mitam delegentes ea tantummodo consectamur,quae oculis uidemus:quicquid enim uoluptatem opes potentiam honores no
in stet tana sutile Ninane pedibus conculcandum putamus ex his siquidem tantu homines beatos ac diuinos fieri ducimus: quae tanta miseros dementa cce Chis bonis fi licitatem tribuere quos domina sit sortuna quae faciliter ab inuitis eripi possit quos den nulla sit firmitas, nulla constantia facile est procul
dubio ex beato miserum fieri,per calamitate per erumnas per aduersas fortunas: si instabiles istas res talicitate existimamus: at uirtutes ille quae plurimam ha ni firmitatem magno rob re, magnas de ingentes substinent aduersitates, neu liciter a q
suis dimoueri possuntih c quidem optima ta certissima hid man uit bona esse reor: his nihil diutumius,nihil pulchrius, nihil iucundius homini praestari potest: quid enim praestan εtius,atq; honorabilius diuina gratia:quid dulcius qa se ipso bonum ait honestu expetere quid homini dignius q ea recte posse agereri ipsi eum caeteris animantibus minime sint commia nia ego certe ex his solis homine gloriam 5c laudem referre exisse imo:euremus igitur ista o sublimes de regis mentes partim exercitatione 6c consuetudine acquirempartim ab optimo rerum
omnium parente nobis proamsinamus sordida illa & sola ab his pol sideri, qui corpus priserunt animq,qui terrena coelesti/bus:qui externa bonis,animi quae tantum nostra sunt antem nunt: non paruam uero in hac re molestiam quibusdam solet afferre:q, cum uenit gratia,eum discedit,cum reuertitur ea non Percipiunt:profecto inquiuntrisi tam excellens,lami potens sciret sua prs sentia nos moneretinet noua tanti momenti re non
Perinos esse posset latere:putant isti4multo stipata milite in
257쪽
gom, quorum hinnitu:armorum strepitu:uanis turbs uocibust tremere omnia di commouerimon humano impetu ne insano
furore,& stulta pompa res diuina conficiuturi ita plane animissi coserit gratia ' hec sensia,nec intellectu eam nobis accessi sucino deprehendi ualeatinulla enim cuiust rei evidens dc aperata haberi pinest cognitio ius causas principiaq; insupe & ςle menta humana ratio capere non possit:ex his quippe omnis distiplinarum firmitasec minantia presciscitu Chre uero forma a diuina uoluntate progreditur,quam cunctis creaturis ignota inerentatista nelia amiax culta civisa procedens persuam spem aut proprii estinus notitiam potest ostendere: nani rerum quae a materia absolute sunt imago in meme hominis describi nequitiessem uero per gratiam ambigua sunt. dc qualia
se numero per naturam aganturinam & seruere animo diis licitatem expetere,& terrena contemnere,& aduersa Tuo animo serre,clementemi esse:& beneficiu in cunctis dento risus moderatione uti phi deptatricon siletudineae exercitatione uis tutem contingit:consonantia equidem reruni sallimur, etenim tanta mimeatq; cognate similitudine actiones gratis natur
existuncut per illas de se ipso certum nemo possit assere iudiciu qualisl sit penitus ignoret quandoquidem essem res unde proficiscantur nequeant diiudicare: hine Paulus: id si nullius delicti inscius esset,non pmpterea se ipsum pronunciare iustu audebat: nulla ergo uia superesse uideὶ quae liberare de gratia possiquispiam pruserre sententiam:cum nee p pria spe, nec principia,nec per bene actas res liquido tutoq; disicerat ualeat nemini ergo mirum uideri debeat *quis nesciat an si dignus odi
uel amore:at tu pater omnipotens cur tantis animum tenebris
inuolui consentis: quid prodest cecitas ista,& ealigo nostris metibus:quia non potius noxia est quae lucem illam eripiat, quae parens esset iter ad coelum uisnon concitato gradu ad beata
258쪽
uitam properaret si exploratum haberet sese tuto incedere, nee per inania opera quas per in uia errantem falli nihil arduum: nihil difficile, nihil asperum cum a recti prosecutione deterret longe insuper maiore in deu beniuolentia exarderet quς susce γptum beneficium agnosceret atq; ipsius gratia cuncta costanter
ec agerct,6c proferret: verum deus optimus naturas rem quas condidit non consueuit in uertere: natura enim cuiust res nil
aliud est, ut mihi uidetur, v lex qusdam diuinς sapientis, dc institutum iras elaboraret aduersum se ipsum deus si inmutaret inditum a se rebus ordinem: cum igitur gratia suapte natura recondita sit,&a nostra intelligentia remota rationi consentaneuest, ut ec menti nostri in sidens ignota permaneat,adde 9, maiore id nos metu agitat q uelut calcar ad honesta dc studiosa ope. ra concitat: fiducia enim ignauu hominem facit, timor diligentem dc accuratum , hic euenit ut qui per fiduciam sta blandiuntur facile prscipiti ruant casu: qui uero per metum se acriter re prehendunt ad diuinam gratiam ex peccati secibus erigantur: propterea Paulus nos sapienter monet u qui stabiles credimur
prospiciamus diligenter ne ex sublimi loco decidamus: O seli.
ces nimiu quos honestus timor semper uexat, qui diuina se aut Carere gratia, aut priuari cotinuo uerenturihil nans de actibus suis mature consulunt,omnemi procul uoluptatem fugiuntqPestem luem l mentis,ec uirtutis esse scianr:& q non leue sit cusentitur ratione temperare: hoc deniq; stimulo peruigiles effecti probi studiosi dc redduntur θc in uirtute persistunt: in ita gratis prisentiam ignorare necesse sit, utile quoi dc com uminec non ad capiendam seruandam; uirtutem no parui esse momenti certum est: at si uirtus omnis per se iucunda st credibile est gratiam, ciue omni uirtute maior est, atq; prestantior ingentes animo uoluptates prestare cum habetur: atq; ideo mirum inmodum diuinis oblectati rebus eos opus est: dc pm illis exco,
gitantis,consiliendis,deliberandis, assequendiis quicquid era
259쪽
celsum M uoluptatium mundus habet sorti animo contemnere percipit sine hoc hominu genus incredibilem quandam letitia quam nunq ex humana quavis causa quisl sit expertus, longe dissimilis rationis ab omni expetenda a nos uis rebus uoluptate per hanc certe uitiis omnibus repugnant: nulliss animi perturbationi succumbunt: uincuntq; cunctas illecebras x libidinesquς molles essemina tost reddunt animis: h c est profecto illa multa dulcedo, quam abscondisse deum se timentibus David comemorat: hoc est illud manna, o uincenti se daturum deus
in Apocalypsi pollicetur: q,si nemo percipit,nisi qui accipit: si
igitur uoluptas & dolor uirtutem animi ac uitium declarant cosentaneum est per eminentissima hanc iucunditatem hominesse gratia illustratos uehementissime posse suspicari, cum mens mollius delicti conscia est: cnm se pronam sortemq; in diuinis
preceptis obseruandis experitur iliare,cum metus tamen tem/peramento ad beatam patriam proficiscatur: cotra uero si ignauia ait segnitiae a uirtutis exercitatione reicitur, si diuina sibi molestia sunt Maspera, si corporis uoluptatibus gaudet,si coelestia eum dolore percipit: terrena uero cum iucunditatens se alienum a diuina gratia esse existimet: quisl igitur nostru diligenter conscientiam suam discutiet,qualisl sit secum iudicet,quae sibi iucunda sint,quq molesta sano integroq; iudicio decernat si
se seruere libidine, teneri auaritia, aliena cupere, potestatemita honores,uehementius il decet appetere: nulla in proximum misericordia comoueti copererit: calamitatem suam deploret, qui se diuine gratis, per quam uita adest animς expertem esse intelligat: q, si nullo pro tanra infelicitate merore conficitur, se omnium miserrimu esse sciat qui in eam calamitatem inciderita qua cum nisi dolore di penitudine eripi possit: inpenitens minime liberari ualeat: uerum tam & si gratia istam quibusli euirtutis actibus nemo posset promereri, agredi tamen ard uum uirtutis iter quisl temptet: studiosis nant operibus deus opis
260쪽
mara tantum tribuit,ut qui per huiusmodi actus cdeo opt. monente J quo ad ' possunt recti iustit euadere nituntur his gratia referre certa atq; inmutabili sententia decreuerit: O insanu hominu genus in his rebus mortalibus selicitatem no esse aperte uident: in ternis uero rebus posita agnoscunt,atlilla munus esse diuinum, & cum nobiscum natus sit illius appetitus uirtutis tamen actum recusant,ta gratig lucem aspernantur per quq sola ad diuinum illud concilium , 5c beatorum cstum possunt proficisci: quq maior potest esse dementia 4 illum finem appetere, cuius gratia nihil penitus uelis emcere: ego sane neminem sapientem esse reor etiam si cunctis bonis affluere uideat , qui non huius uitς causa, qua nulla possit esse beatior omnia pro uiribus agat: eia igitur patres amplissimi gratiam εἰ charitate per quς aditus ad coelum potest patere pertinaci animo insequamur: si enim tam necessaris sunt si tantu decus, ac splendorem afferunt animς si per sublimem suam naturam a nostra longe intelligentia distant,s incredibilem nobis uoluptatem prestat si denio pro his obtinendis laborantibus dantur curandu priM culdubio nobis est omni studio dc diligentia ut tanto donemur munere adeptumi non amittamus hortante nos Paulo ne in uacuu gratiam dei accipiamus 2, nobis prestare dignetur paterre filius & spiritus sanctus. Siquidem coelestiu magnitudo be nescios plurimu angustias humanς mentis excedit,& propte
rea ita diuina prouidentia ordinauit: ut quod rerum mole deuicta humana ratio capere non poterat: fides deuota conciperet, di intellectum pura ac simplici credulitate nutriret: Cum ergo propter transgressione Adg maculς originalis mccati, de morti essemus obnoxiilprospiciens ex alto deus ex quo essemus grauidebitores,iuxta qualitate captiestatis,reparauit munus redeintionis: idest pro debita morte offerret indebitam: quia neq; nos habebamus unde uiueremus: nec ipse unde nosceretur: materiaitas de nostra mortalitate suscepitlx de sua inmortalitate colla