장음표시 사용
271쪽
aut Inanis εἰ surda simulachra malefici demones In ipis habitates, aut partes mundi qui conspiciuntur, aut mortuorum hominum umbrςlaut quscunq; animalium nocentissima: sed pro his omnibus una saluatoris sola doctrina cuncti simul Gr i ac Barbari qui non ficto animo uerbum Christi audiuerunt ad tantum philosophis peruenisset ut solum uerum deum regem, ac dominum coeli,& terrς, solis, terrarum totiust mundi creartorem colant,atq; sequantur,qdq; cunctis uiribus conantur sic uiuere, ut uel oculos coherceant,ne quid cupiditate tracti tura iter uideant, sed ab ipsa mcnte omnem animi morbum depelnt: hec omnia quo nam modo audebit negare quispiam non est selicis uiW, aut uere φ no recte parere omnino laudant, tantum a periurio absunt: quoniam ab ipso non esse iurandum audierunt: sed omni iure iurando abiecto suiscere hominibus,ta. non qdq; nec in quotidiano sermone inania uelis proferre: ledici diligenter in omnibus te ipsum custodire,ut ne falsum, neci iniurios i nee turpe in labiis uerbu habeas: quonia ille dixis de omni otioso uerbo rationem dabitis in die iudici, quam philosophorum uitam non excedit: ad lice etiam,' simul cuncti, dc innumerabiles uiri, de mulieres, seniores,ac pueri,serui,dc liberi nobiles atq; ignobiles,docti simul ais indocti: in omni ab ortu solis usi ad occasum loco ubi homines habitant,quotidie serme ad percipiendam disciplinam Christi, qua non solum a
turpi facinore, uerum citam a cogitationibus inhonestis abstis nere: q uaq; uentrem, ac ea quq sub uentre sunt donare docens teonfluant, P uniuersi in diuina, piat disciplina exercentur excelso animo contumelias serre,nullam uindictam appetere: irata appetitum omnem temerarium superarelac uincere,indigentibus de re sua offerre omnem hominem iure naturi patris, ac proximi loco diligere: hse omnia si quis simul collecta consideret, nonne fatebitur maximat & solat uere bona cunctis esse ho
minibus pr dicatione Christi oblati: nee ab alio 4 ab ipso po/
272쪽
tuisse nunq homines huius uiis felicitatem recipere: Illud uem
quale tibi uidetur, st, uniuersum genus hominum, non eorum solum qui aliqua humanitate proditi sunt: uerum etiam madelissimorum lc in extremis oris terrς habitantium,ab immanitate recessit,ac ad opiniones uers philosophie inductum est: quis enim iam inmortalem esse anima non crewit quis non sperates le apud deum,cum naturς cocesserimus uirtuti deposita pre mia ' quibus induti nostri hanc uita omnino ita contempserui, ut priscos ec illustres philosophos mulierculas putes, si ad hos conseras ludum puerorum,non iniuria existimes omnia, quae de contemnenda morte,aut uerbis,aut exemplo prisci philos, Phi docuerunt: sceminς apud nos,atilinfantes,ui mi barba ilta indocti philosophi dicerent saluatoris nri uirtute adiuuante inmortalitatis nostre opinione re longe magis, si uerbis uerum esse coprobarunt,' magnu etiam illud , 2, omnes gentes aliunde a a doctrina nostri saluatoris prouidentiam dei esse quae cuncta perspiciat,ati gubernet didicerunt: nec est iam aliquis qui non acceperit se doctrinam de iustitia, & iudicio dei, ut non fateatur caute: iccirco uiuendum, ac longe a uitiis esse fugiendu: Sed caput beneficiorum omnium,quae a Saluatoris predicatione Christi adepti sumus facile cognosces: si calamitosam priscq idolatris frauacm , qua omnes quondam homines demonum
fraude de artibus primebantur diligenter animo uolueris: reria quoniam ita natura seri compertum est, ut hominum genus rationis non expers nullam unct rem agrediatur, nisi suasione inductum credat sibi profuturam non temere ad nostra consu/gientes, ac maxime rudiores quando ad ueram religionem in γtrod acimus, si dei remediu adhibemus t hortantes suadentes ut de prouidentia dei de inmortalitate anim ide bona uiuendi norma q a spelati si de solu de det recte sentiat na 6c medico a qbus cauendu dc quiIN quibus utendum consulenti nisi quis
credat paru sibi peritia ipsius conferre poterit, nec plus doctor
273쪽
discipulis, qui non eredunt utilitatem quandam a doctrina se consecuturos,nec philosophiς sectam ullam quispiam unq Dcipiet nisi antea crediderit commodo sibi uenturam: ita diuersa suasone, acίdeducti: alius Epvcureorum attr,hitur uoluptate: alius Cyni uitae duritiem admiratur: alius Platonem prς- ponit: nonnulli Aristotelem: non nulli Stoicos diligenter si quuntur:Sic artes quoq; alii,alias quavis omnes mediς sint meliores ,honestiorest sibi utilitate persuasi crediderunt: ital ui debitis rei militaris ab aliis, ad alias mercaturq, aut discanda studium esse propositum, agriculturam alii exercent,ac semen sulcis agrorum comissum, di mortuum reuiuiscere postea non desperat: cur igitur admirantur,cum sit uniuersa uita hominuduobus his fide de spe gubernetur, si nostra etiam quς sola animis conducunt, multis fide tantumodo traduntur,qui ratione altiora consequi non possunt no nulli ad fidem ratio quoq, ac doctrina subtilior comuniter: nunc quoniam breuiter liqcquasi fundamenta iacta sunt: ad primam acusationem respondemdum,dc qui suimus,quiqi simus dicendum: nu nil igitur nega turos, sciant qui liqc requirunt, Grςcos nos esse patrios primo quot cir ciς demonum cultus tenuisse,quos nunc respuimus atl abominamur, Iudaicis attendetes scripturis a quibus quis plurima nostrae religioni consentanea colligamus , fatemur ta/men cerimonias Iudeorum uiuendit morem non imitari, sed non uidebunturh c aliter nobis recte consecta illam ipsa quae a m xioribus nostris accepimusqIudeorum priscas uirtutes in medium ut omnibus pateant protrahamus: sic enim simul eceuantali doctring uirtus extabit: si ante oculos omnium ponemus a quibus per ipsam erroribus sumus liberatisic ad lisc qua ratione iudeorum scripturas admirantes pr sentem eorum uita recusamus: postremo quς ratio euangelii sit, quis proprie atq; sincere christianissimus dicatur: q, nec gentilium, nec iude e
sed noua quaedam, bc uera religio ab ipso Saluatoris nomine
274쪽
appellata Sed peruerso itinere ille Maumeth nostram diuina
relligionem inpugnans qui cum rationibus,argumentis muniti abunde sumus,nec quiri oculi uident tam claria, aut audiui aures tam certum, aut tam manibus tangi, tractariqi potest. si relligionis nostri fanctitas, vetitas,certitudo: sed armis inpetimur, armis inpugnamur, uetant Turci disceptari de supersta tione Maumetica: quia quicquid asserere pollini minime habent: 6c ferru qu rere de relligione audientibus, mortemqr proponunt, armis damnatas ipsis opiniones comunierunt, quia neq; rationibus tamunire,net oraculis, net tabulis,neq; testimoniis potueriat,& intelligunt tantas inpuritates, ata. flagitia in quibus miseri ueluti legis sorde quadam decepti uolutantur nihil haberen5 nefarium, impium, sceleratum, dili non modo
consulari possit facite: sed etiam iure debeat reprobari secta in. pudica,&inmunda, de in qua nullam sit peccatum aliud a nopeccare: N quq omnia libidinis & flagitii gratia non permittat modo, sed pKcipit, de quo ab adultero conficta est, in stupris adulterii et uersatur: adulterum enim suisse dilaumet hem , de Chadelingam suam propinquam constuprasse, ab eal hqrede institutum, de eum infinitis prope foeminis misceri solitis,id se facere posse gloriantcm,quq litteri,qus historiς non tradunt
hic nobis pr ponitur cui credamus,quem ueneremur: cui uir gines comittamus nostras: cuius auctoritate promiscue,cu propinquis,cum foeminificum maribus conspergemur,cui no modo si contradicas,aut paulo plus adue sare: sed etiam si queras non de se moneat,no re probet,sed ferro statim adoriatur,adeo nihil aliud uult scire suos,q ultra cecos esse: id in nostra relligione, tam et si errorem intelligo meum', qui ausim hominem contaminatissimu ,ac sceleratillimu cum uero deo, cum no modo inmaculato ipso, sed inmaculatς etiam uirginis filio comparare: N quem Maumethes ipse e ecclo uenisse,& e uirgine nata esse non negat: sed conferamus tenebras luci: mendacium ueri
275쪽
eati sit hoe mmu quo infestemus nemine una credidisse Maumethi nisi coaetu armis defecisse,&cu ille ferro, ut homines sibi assentirens copelleret: Christo neq; p serru, neq; per mortes uarias quo minas assentirentur cohibere potuisse: deinde uetat Miumethes disputari de suis presagiis phibet suos ab inquisitione dei a Rugiis philosophi l & reru omni v q in ueri cogni/tione uersene,ati ita uanis duraxat fabulist& deliramentis obc cauit quos intueri luce phibuerat: at Christus du uix annunat' duodecimu disputauit inteplocu phariseis de mysteriista lege in & doluit ipe discipulos in terris spiritu sanctu e coelo misit qdoceret oc scientiaru omniu splendore illuminauit:acee
dui propheiqiquos linguq no ipsos sed dei semp est habita:hii
eu de Maumethe ne unu qde secerint uerba christi coceptu natale uita mortelreditu ad uita descensum ad inferos ascensum ad coelo; insusione parasitit de deni facta dictam eius expresserunti Tum Sybillo quot Maumethem ue somniauerint qui dem uenturum e coelo Iesum ortum p de uirgine habituru pretcecinerunt: nomeni etiam ipsius litteris expresserunt:& Herodes uix dum natum Christum: natum regem intellexit: qua de causa infantes Iudes omnest inter quos di silium suum tu istoeciditu constat O auiu Augustu dicere solitvlmalle se Herodis porcu esse si filium:qui porco quo iudes abstinent parceret:silio Herodes n5 pepercit: dc Augustu idem q, Herodes in Syria de pueris ad binatu iugulatis nisi obstetisset senatus: Roms quom facer uoluisseti miisset in uulgu p eos ipsos dies deu natu esse
naturc: Npaulo st rege orbis terraru a Iudea aduentare:quod
ci qda Vespasiano attribuerim q postea bellu in Syria ussit: h e ola sole ipo clariora I dc ne qd dubites in christianos notata scriptisssed in hominu illius teporis &q christiani no suetut libris inuenta sunt:Sed qdisi h no adessent: qua obsecro mente
no moueret tot oracula setoFlexuscitatos mortuosltranata mM
iria hominesimpetit flagrestes piscatorestuno mometoluno pa
276쪽
eto teporis omnes sententias omniu nationu linguas Nidicissedi repente alios in India alios in Perside , alios in Armeniam , alios in Italiam,diuersiasq;. nationes prosectos, ubiq; sermone cuil accomodato prsdicandolnon ut sed ratione: non armis: sed miraeulis,non Magis:& fabulis sed mysteriis eg preceptis:non
inserendo alteri mortem,sed ultro ac sponte accipiendo ciuita tes, prouincias,regna conuertisse:quam inquam metem n5 mouebat tot hominum milia qui in xpiani fierent:&Ihesum uel rdeu:dc uesse dei filiu testarent incruciatus, & mortes,principes priuati, iuuenes sen mares,sceming,nupis,uirgines, ncur s rerut,coronat marcirit,saguine,tormetist popol cerui:sed faealiquid adhuc esse qu redum iure exploratissimu:& Solis luce illustradam,an ipsa relligionis nostrς sanctitas honesta a summa:& si nulla suppeteret argumeta no omnibus reci eda ato
amplecteda ee uideren quid piscepit,quid suadet tibi lex xpinisi omnia pigna charitatis, pudicitis, diuinitatis, Equide scio
fuit se gentiu diuersias plures sectas,quia natura insitu e ominnibus ut Coelu aspicietes alique esse factore,dc moderatore res tantaF:& tam pulcherrimax existimemus:eu P quantu capere humana mes pol admiremur, colamus, uenercmur:& s quam
tuis sit intelligest& placere cupiamus,qua in re necesse fuit decipi multos, du plus mete iness,' occulis cerneret se posse putauerunt: sed nulla una facies relligionis,turpior, εἰ sceleratior et Maumethis:nulla honestior 6 sanctior ῆ xpi:coluerulMonadia quida no .pcul a Thanai flumine Arboae trucos:& ut Haessent uetustillima, ita plurimu haber diuinitatis arbitrabant: quod
dei elsent q longillime uiueret:Coluerui Egyptii boue, sile, codriluiquos in paulo uioletius attigisset capitis supplicio danataf:q, quaeda ab his beneficia consequerens,coluerut Theba ni aquila,q, altillime uolas quada cum Deo habere uicinitate, atq; ideo ueneranda re a mortalibus opinaban coluerut SPQq ouem:l animauu omniu esse homini comodissima ac mini
277쪽
me noxia putares Coluerut Sardi qui suertit In Asia etiam Siamias,o magnam habere cu homine similitudinem: de lineametis eorporis industria ingenii uiderent :coluerunt Smynthei in Phryzia mures,st, domi e terra nati comites ncctium, ac dici unostri in delitiis nostris alerenturi& per domos ac templa ueluti di hominu eg deos ministri uersarentur: luerut Perst aquata ignem l his duabus rebus omnia uiuerent,cresceret, augeretur ita siquis aut minxisset in flumen aut in ignem conspuisset capitale habebatur,coluerut prisci Romani singulos animi esset ctus quorum, ut taceam caeteros Scipio ille pr clarissimus in/gressus Aphricam:pavori atq; audacis sacrificauit:que quidem stultit dc uanitatis pigna sunt omnia: uerum quae Maumctes confingit sunt multo vaniori, multom absurdiora nam dc inter
scorta dc flagitia beatum se iubet existimari,ac per stupra Coratum promittit:& Asinum sibi datum ait prςceptorem:& dia cem, qui eum celeritate incredibili deveheret in Coelum:recte tibi Maumete datus est asinus dux,qui nil aliud ' quae asino ueniat precepisti:ueluti deo illi Helespontiacta cui ueteres asinum consacrauerunt:nec est aliud Maumetesu Priapus,cui ueterum stultitia sacer est asinus:nec aliud q Maumetis sacra,q lustraq florida a priapalia: sed fuerit lige uanitas seramus squo
animo stultitiam eius qui hςc p cepit ec sortem eorum qui copulsi sunt armis ut crederent mileremuriquid φ impietate & se Ditia Maumetes omnium exempla superauit: mactabant Rhodii hominem,cum essent deorum,aut demonum potiuS, men
templacaturi: Salaminii hominem ad Diomedis sacra uiuum concremabat:Choi Dionisio, Lacedemonii Marti hominem αipsi uiuum lacerebat:Phoenices amicitiorem aduersa tempestate,aut pestilentia interficiebant,Laodicenses uirgincm Palladi Curetes puerum Neptunno iugulabat: Grsci tempestatem maris sedaturi regia prole immolabant: ut Ephygenia Agamenonis filiam apud Aulide immolaverunt: Abderus il esset omniu
278쪽
pessimus iudicatus quotannis ad tepta lapidabat: Pellei in Traesa, Aricini in latio Diane peregrinos mactabat: omnia hec ple/na impietatis:&pdigia potius immania attesserata ct sacra sui
existima da sed tamen in sacris hςc faciebant errabant exemplo maloia, religionis specie decipiebantur: at maum etes hostis hu/manitatis, inimicus sanguinis omnium machinator: scelerumno sacros excogitator, homine ita iubet occidi ut nec frater parcat fratri Imperii eausa,& uitam ei eripi iubeat: quem natura tibi similem, immo altes te, sanguine patris tui,matris tus ima ginem procreauit: dc quicunq; hominem bello occiderit ei coelia mau metes at*ςternitatem polliceturnGloriosissime Ihesuq mitis est lex tua a benigna:q sancta non solum occidendos fratresticias: sed inimicos pr cipis etiam diligendos: nec sanguine po/stulas hominis'uia hominis saluandi gratia totus es effusus in sanguinem: nee est aliud religio Claristiana ct pictas, ' ueritas, multis seculis prius prςnunciata v facta: prius mostrata es uisa: nam uentuia xpm sybills,oracula, Ppheis pr dixerunt: uenientem Coeli stellis, stelis Magis Magi Herodi, miracula hominibus, angeli pastoribus monstrauerui: polia uenisset ceci uisum:
muti gloquiu: surdi auditum: mortui uitam recuperauerunt in fidem xpi in ritus: dc cerimonias Christianas: regna, nationes, prouincie concesserui ceciderunt templa uetes deoφ, aut demonum potius simulachra conruerunt,siluer ut resposa, auruspi cum, Phitonum prςsagia evanuerunt: quippe Adriani Cesaris tempore qui primus uetuit aflli Christianos, siluisse orbis terrant cςlebrata oracula,& uates, qui prssidebat ea de causa oes capitis supplitio assccti reserunt : quoniam adueniente deo cessardemonia oppetebat: θc fugere tenebris mendacios ubi dux esset exortus clarit sim ς uetitatis: tum demum Constantinus: dc ante
eum Philippus Caesas primi Christo initiati nomen Christia/num salutis Clypeum receperunt: nam ut edocent uiri disertissimi deos potentia xpi aduentu, sopita extitit inquietes: qui nam
279쪽
sint canes atti clare interpretatur dices pernicosos demonas sieappellari, uerum & si fatis a superioribus pateat, no bonost sed pernitiosos demones quasi deos a gentilibus cultos:non tamen erit ab re quoniam multi ad huc inbecillitate quadam animi seducuntur,religionem patrum laudantes cumulatius eandem
rem ostendere a qua non ab alio ' prςdicatione Christi liberati
sumus:ipsi enim fatentur temporibus Saluatoris nostri oracula sua cessasse:& mortem non nullorum demonum accidisse: N ad
hec ut in superioribus patuit post Euangelicam doctrinam diis
afferri homines inprobatum esse:adiiciendum autem est non solum superstitionem demonum ruisse,uerum etiam multos atq; tiarios principatus cessasse:sere enim per omnes Ciuitates: & castella reges: tynani antiquitus erant:ita ut non pauciores principatus eiIent:q ciuitates: facileq; a demonibus impulsi alteri in alteros insurgebant:sic depopulationes regionum, obsidiora urbium,& seruitus maxima vigebat in more inmentorum captiuis seruientibus,unde facile consideratum est q ingens ante EIuatoris nostri tempora humanum genus calamitas premeret: qomnia diligenter in unum collecta si non ante cessasse conside rantur nec successsionem unum post alterum defecisse: sed onis nia simul,quasi terremotu facto post domini nostri resurrectionem ruerunt:quomodo non oportebit Euangelicq,ac ueri salutaris doctring mysterium admirari:cuius priaicatione sectum est: ut creatori:& soli uero deo, per uniuersum orbem des costitutς si ni, ubi in uetus ' noua scriptura ita publice legitur:&ab omnibus audiat , unde audietes discut summa uirtute:'N uera pietate ac religi uiri simul dc mulieres uiuere,perierunt autere osse demonu,dc auguria, de auspicia hominu:nee quis adeo nunc insani Cut postina nomen Christi in orbe claruit audeat claris limors sanguine,antc de hominis immanissimos demo nes placastquam rem prius non rudes,aut priuati solummodo
ues etia sapientes:& reges factitabancti, aut post tepora Salua
280쪽
to is nostri potentia demonum stacta, iaceat, ipse Porphirius . Christiani nominis hostis in libro quem aduersus religione nostram conscripsit, hoc modo testatur: nunc uero mirantur incti, si tam multis annis omnis peste ciuitas uexatur:Cum de Aesculapius N alii dii longe absint ab ea postea enim q Ihesus cesitur nihil utilitatis a diis consequi possumus: h e uerba illius sunt: q, si dii sunt o Porphiri quare uiribus suis Ihesu uirtutem non depromunt, siqui)em ut uos dicitis mortalis homo Ihesus:& seductor fuit demones uero uestri:& dii:&Saluatores,cur igitur
omnes simul eum Aesculapio terga uerterunt uniuersum hu/manum genus fusi,atq; fugati Iesu tradiderunt:qui etiam post.
mortem apud omnes gentes in dies crescit,manifestissima uiuere signa:& infinitas, ut deus uires habere omnibus ostendens qaliquantisper uolunt aduertere:tantum unus solus:&ipse mortuus pol, ut innumeros deos expulerit:& honoribus eos destriactis cultu ad se tras ule in Illi aut:& multi:& uiui ut dictis nee apparent usa iam ,nec operantur: r igitur ita sit quia non dii sed praui demones dii uestri sunEIhesus aut de qui eu misit pa/ter deus uer' est ac ideo gloria sua crescit indies: dc humanu genus ad maiore quotidie uirtute Pgredies cumi oporteret si dii
essent, ut humanaria res curam haberent reIigione christi deponere, ta cultum suum corroborare nihil efficiunt: sed conati quidem sepius sunt& reges:& principes, uniuersumi Romanos Imperium aduersus nostri Saluatoris Euangelium concitarunt iacent in superatimec totius orbis uires, quis ipsos suggestionibus conspirament cotra pauculos homines ac pauperrimos Euagelii nuntios quiri essicere potuerunt:Ihesu enim mortui diuinς uires pulsis demonibus ac salsis deis:qui tirrestre huc aerem& eauernas terre habitare condemnati in sepulchris hominum omnii inmuda materia uagans saguine ac uapori gaudetes