장음표시 사용
261쪽
ta moti possit,uita pro mortuis: unde Propheta clamat, Virga
tua,& baculus tuus ipsa me consolata sunta Virga mater est domini, ex qua baculus iste,Christus uidelicet redemptor noster fesso iam per satem mundo qui eum substentaret exiit: illum in uirginis uterum delapsum c ut redemptionis nostrς totam historiam retexamus partu effectum hominem, se exhibuisse pro homine, di creaturam suam, se de creatore secisse,illum sormam seruiaecepisse, se se exinanisse potestatis uoluntate, non natura deitatis, per quam no poterat non esse quod fuerat: illumaledicta pro salutaribus meruissse miraculis: illum sputa: illupalmasullum coronam spineam: illum postremo erucem suisse perpessum: illum inferna penetrasse: illu tertia die resurrexisse: in id eo usi eruci suerat affixum: illud hominem post morte deum uiuu coelum petiisse hodierna die uictorem nemo est nisi
insane sit mentis, qui nesciat, hinc declamator disseruit: induimini dominum nostrum Iesum Christum: Et si patres qui sub
ueteri lege militabant fide,ac expectatione eundem omniu h minum saluatorem induerent: dc spiritus sancti gratia muniti ad nouu quodamodo testamentum in quo nos uiuimus perti μnerent: nobis tamen corporali sua prisentia maior induendi eum eopia data est: quem si iam fide uenientem complectimur
charitate iam presentem diligimus: spe in sua gloria uenturum
prestolamur.inmortalemq; uitam agentem moribus imitamur eum nos induisse certum est: uerum si sorte aliqui autem nuclinduerunt, aut semel indutum exuerunt: Paulo bene admonenti obtemperentiinduantIaut reinduant saluatore: Igie Christus
Iesus promissam olim legem credentium cordibus insudit,quaedocti ait ad bene uiuendi induti, omnia recte . atq; honeste agerent,dignit essent suis actionibus pernam promere inhane Iegem nouam appellarim: a mente ipsa, no lapidibus inscripta suscepimus: quς obliterari aboliriue,aut uetustate materis,aut obliterantis ineptia,no possit: sed semper mentis,oculis patens
262쪽
inspici,legi, at intelIigi a nobis apta esset: de hae lege doctor
gentium ex Esais testimonio meminit dicens: hoc est testamentum ' disponam domui Israel post dies illos, dicit dominus. dabo leges meas in mentem eorum,& in cordibus eorum saperscribam eas: Me lex & si cunctis hominibus obseruanda sit: lolitamen domini Israel a Christo est promulgata: qui his tantum populis prplicauit: quibus salus promissa, dc redemptio oblata olim fuerat quam gentibus postmodum misericordia attulisse certum est: non sum missus, inquit Christas, nisi ad oves quq perierant domus Israel: te Paulus,dico enim Iesum Christum ministrum fuisse circumcisionis propter ueritatem dei ad cosirmandas promissiones patrum, gentes aute super misericordia honorare deum: quocirca dispositam domui Hisdrael, ex quq Hisdrael ite omnes censentur, qui eam postmodum apostolou pridicatione induti susceperunt, Paulus merito commemorat. non q, non omnibus,ta imposita, ec pronuntiata etiam scripta fuerit: sed ' suo ore, suis uerbis Christus eam gentibus mini annuntiauerit,hinc tamen processis, de non euangelico credentes Israelitico etiam genere orti, teste Paulo: non Israeliis habiti sunt: credentes uero nos non ab eo genere descendent ueri Israel in appellandi sumus , quasi ueterum patrum se mini inserti complantati in Christo per fidem in eo regenerati fonte baptismatis: nos hac ratione pulchre Paulus oleastrum olivae intertum uocat fractis ramis r qui facti radicis N pingundinis socii in bonam oliuam uenimus: Quis enim semen Israel nisi Christus quid ergo non IsraeIitς sunt qui ex hoe semine promati Christum eorde credunt, oc ore costentur: qui deniqi isti legi obediunt i sed quae nam est lex ista non scriptis tradita, mentibus aurem indica, atq; impressa, Iex ista noua, non aliud diui Thomae, ac aliorum theologorum sententia qgratiae spiritus sancti, nostro animo infusa gratia fidei, quae
263쪽
per dilemonem operatur, qua ad credendum, sperandum sum mel diligendum aeternum dc incomutabile bonum, agendum omnia illius amore, ita dirigimur, ait inclinamur: ut nihil certius putemus, nihil facilius,promptius*,6c maiori cuuoluptate agamus: hac eminentissima gratia Christum consoquimur, atq; induimus, per quem gratia hominibus, teste I anne, facta est: hqc est splendidissima ec nuptialis illa uestis,
qua exuti homines ab aeterno conuiuio turpiter reiciuntur,qui sine argento emitur, sine periculo exquiritur, sine labore obti/netur, sine consensu nostro non admittitur, ad quam emenda induendamq; ab eius factore, de domino prouocamur: uenite inquit ad me de properate, emite sine argento, sine ulla comu
tatione: h e est lex gratiae,lex spiritus, lex fidei,lex amoris, lex per fili libertatis, hoc est iugum suauissimum,' bene dulci. ter. de leuiter sertur, quo non squissima,atlasperrima,nec grauia, nec molesta sunt, sed sorti de magno animo tollerantur: at si lex noua,gratia ipsa estiquq scriptis mandari no potest: Qui sacri Euangelist , euangeliu ipsum scripsere quod legem Christi omnes appellant,audite rem cognitu,& auditu dignam: ad hanc legem tria,ut summatim dica pertinent: gratia,sacramenta, dg uirtutum omnium pricepta: quorum primum ait emisnentissimum no litteris institutum est, sed mentibns fidelium impressumtae sigillatum:alterum uero institutum est scriptissrelictum, P ad gratiam ipsam fideles introducit,qus in Christi humanitatet humano de sensibili modo perducitur,si quorsum hee sensibilium rerum auxilio omnipotens deus gratiam suam hominibus inspirat: non id certe cuiuspiam ope egens facit rein tum omnium solus creator, sed humanae infirmitatis sempercosulens aptissimo utilitatis nostri instrumento utitur quandosdem comodissime sint res, ex qbus ipsam gratia nobis collata atq; in nobis lumini non resistentibus per hec effviam cogno.
264쪽
imus qui sublimes atq; absolutissimas res,ab his quet sub sensu ueniunt intelli mus,quam facile est scire abluta carne di. stisti de more uerbis peccata abstergi,iterumq; ex soluentis ore cognoscere a Deo peccata remitti,dc sacerdote sacra uerba loque te corpus Christi confici ait eius eis nutriri spiritum roborati animum , uirture a mentis omnes augeri:hqc igitur sacra sapi entissi me instituta a Christo fuerunt: eg in lege Euangelii utiliter descripta:,ed redeamus ad tertium,id est ad uirtutum cunctarum prςcepta:nam sine his non esset congruus gratiae 'diui nς usus: qui quidem per Charitatis opera exercetur, cui uirtu/tis actus necessiario famulatum exhibet: ta uitia omnia his aduersa repugnant: nam quam charitatem habent, adulteri, uenefici, raptores, homicidς, seditiosi, inliberales, intempera/ti.incontinentes, ta deniq; scelesti, atq inprobi omnes: uiri tum igitur praecepta,uitiorumq; cohibitiones ad legem gratiae necessariς pertinent lige igitur lex, Φ prscipuum eius est, gra tiam scilicet scriptam non habet reliqua uero sacramentorum institutio dc morum pricepta in Evangelio scriptis mandan/tur:iam puto uos intelligere,quo nam modo Christum fideles induant: qui scilicet gratiam sancti spiritus in primus accipi/unti quid deinde sacramenta fidei cultu uenerantes in usum ut is fideliter assumunt,qui denti uirtutum actibus delectati bene admonente Paulo abiiciunt opera tenebrarum induunt ar/ma lucis sicut in die honeste ambulent,non in commessationibus de ebrietatibus,non in cubilibus:&inpudicitiis,non incontentione, di emulatione animas suas trucidantes Oscelicissi.
mam pompam o Illustrissimam gloriam o Eminentissimum
triumphum o Venerandam Maiestatem,quando h splendis dissima gratia his uenerandis sacramentis his clarissimis uirtutibus hornatissimi coram Deo progredimunardetis iam nisi desipius hac gloria illustres fieri:Sed sorte qua uia id pateat non
265쪽
estis memores iccirco nune uideamus,quis faciIis Induendi modus appareat legi apud Esaiam Deum secum ita loquentem,
super quem requiescet spiritus meus nisi super mansuetum: dc humilem:& trementem sermones meos,uiri ad iracundiam faciles,*mper parati ad uindictam,quos ita accendit,lc pertur bat,&uexat,&quodammodo inlanos reddit, non placet Deo horum quippe consuetudo,grauis ec honerosa est hominibus, nec possunt isti cum proximo charitatis uinculo stringi: quin/immo aut in proximorum honorem,aut in famam, aut in gloriam, aut in facultates, aut in uitam, lingua, manu aromis,copiisl insurgunt: horum certe consuetudo spiritui sancto grata esse non potest, hos abominatur, hos respuit , ab his discedit , fugit . elongatur , nuna reuersurus quouis
furorem temperent , atq; iracundiam mansuetudine moderentur seriptum est Moysen iccirco, dc gratissimum , ta familiarissimum Deo optimo Maximo fuisse. Φ omnium illius statis hominum mansuetissimus esseCQuid enim agat spiritus sanctus cum his qui bellis, dissidiis, seditionibus intenti, nunq Deo ipsum possunt cogitare, diuinas res penitus . nihil curantes: an his efit familiatis deus, quorum sensus. mens , sermo amol alio tendunt, qui non deum sernat . sed mortalia tantum curet,addo P superbos deus odit, qui sua uirtute contenti a se ipsis omnia expetunt,ati supra se ipsos in tollunt diuinam legem .ac misericordiam pertinaci,ac tumenti animo transgredientesiliis non consentit deus quibus resistit tarepugnat,quos tandem aut domat,aut subiectos facit, aut inemendatos temo supplicio damnat,ille qui in Coelum tetabat astendere,sedem suam in aquilonem positurus, quem non pudebat altillimo similem fieri,ille rina accepta didicit q pericvilosum sit,cum omnipotenti deo bellum insiana superbia gerere hoc hominnm genus abhorret,spiritus sanctus conuictum lici rum detestatur,donec per humilitatem resipiscantioc ad sanita
266쪽
tem reuocentur:nam cum Deo se se toto corde subiecerinti sit nescio quodammodo,ut quasi pace composita non dedignetur spiritus sanetas eos aὸire: dc cum illis a coniunctissime uiuere:po stremo non nulli sunt qui nescio qua ratione deum ipsum non metuunt: temere agentes quae diuinis legibus sunt contraria deum ultorem non credunt,ii parui faciunt diuina iuditia: ii fidem testimoniis sacris non habennii de sutura uita nihil peni/tus sperant: nam si demones cleste Iacobo iccirco coiremiscut' credun prosecto si hi fidem haberent,deo &sacris litteris crederent:deum metueren deum curarent: atq; de suturis rebus
certi diuinis rebus obtemperarent:quid ad hos ueniat Deus:qipsum nihil esse putant,nihili faciunt,qui ipsius leges uiolant
conculcanti: at cu diuinus timor animo nostro mansueto: atq;
humili insederit,nulla prosecto est ratio cur non sit nobiseu detis,cur spiritu sancto non replemur ea propter ut superius dixi super quem requiescet spiritus meus: nisi super mansuetum, tahumilem:N trementem sermones meos: iam leue est mea senteria,agnoscere quomodo facile sit xpm induere:qui in tribus uirtutibus consistit,mansuetudine,humilitate:& timore quarum altera iracundiam,altera superbiam, altera contemptum, ait perfidiam abiicimus:quibus uitiis perturbatas hominum mentes dignatur deus adire:quid nobis obstat,quin hac aurea Christi uoce hornati,coram ipso illustres,ac magnifici incedamus: ianimo in Deum conuerso ex sui auctoris manibus mox eam accipimus: nes enim diuinam gratiam,virtute romnes ex ipso profluetes aecipiunt nolentes,soli inviti,ac recusantes,repu gnantest abeunt,convertimini ,inquit Deus,ad me di ego Guertar ad uos solum opus est ut nos illum Hyeremiς uerbis oremus supplices,converte nos domine, ic conuertemur ad te:nacteste Paulo nihil prsus proficiscimur nostra uirtute cogitare adeo ipso excitati,&adiuti,quos enim non uocat qui semper
se ad hostium stare:& pulsare animum nostrum,per Ioannem
267쪽
affirmat modo uesimus nostro arbitrio ad eum redimus' qui redeuntibus, penitentibus gratiam suam sine ulla dubitatione liberaliter ac magnifice concedit:quare cum parare animum ac subiicere deo nostrum sit,quid facilius a nobis agi potest 'in duere dominu nostrum Iesum Christum,his csteris huiusm di,cum aduersus nos utantur:age iam deum omnium per Sal .uatorem nostrum uerbuipsius quasi per pontificem inuocan/tes primum in nos argumentum suum refutando calumniato res ipsos esse ostedamus:qui nihil nos comprobare posse.sed expertes rationis fides persuasos asserunt idq; tam ex his probationibus quibus utimini,cum ad religionem nostram gentiles cocurrunt redarguemus quam ex his quas uel scribendo, uel ui ua uoce proferendo:& aut priuatim,aut publice disputando ad uesariis opponimus,ac multa magis per hos quot libros, qui hoc totu Euangeliri ueritatis negocium continent,gratia enim Dei,ac coelestia beneficia per Dominum nostrum Iesum Chri/stum filium dei Saluatorem nostrum nobis esse collata pluti bus,ac perspicuis argumentis hic tractatus probaturum se pollicetur: nam cum patruum nostrorum memoria non nulli aduersus gentiles opponentes ac eis respondentes alii diuinas scripturas exponentes, alii ueritatis dogmata subtilius comproba tes,multa reliquerunt iure nobis hic modus cui libentes insumus, adinventus est: quamuis primus omnium sacer ille Apostolus Paulus probabilitatem omnem cauillatoriam longe abiiciens t ac certas asserens probationes ait,sermo ac prudicatio nostra non est in persuasibilibus humanς sapientiae uerbis , sed in ostensione spiritus, S uirtutis: di rursum se plantiam loquimur inter perfectos. sapientiam autem non hu δius liculi, neq; principium qui destruuntur : Sed loquimur sapientiam in mysterio absconditam , pr terra sussi cientia nostra inquit ex Deo , qui nos: α idoneos fecit
268쪽
ministros noui testamenti:non iniuria ergo omnibus nobis priceptum est promptos esse ad respondendum cuil ratione a n bis de spe nostra qu enti:certum est igitur Saluatorem nostru predixisse doctrinam suam intestimonium omnium gentium per uniuersum terrarum orbem pr dicatum iri:& Ecclesiam,qpostea uirtute sua constituta est inuictam ali inexpugnabilem foreme* unil faturum,ut a morte superaretur:sed firmam forei per ati inmobilem ,tane in lapide stabilitam,ati sundata cuius diuinationis effectus omnem inpudentissimam linguam uana contradicentem prosecto arcere potest:quis enim non fatehftur,cum sic aperte rerum mentus diuinationi congruat, Dei Virtutem,non naturam humanam illam fuisse, quae N cturali pr uiderat S re ipsa perficit,quae uerbis miserat ia enim sui Euangelii fama totum ab ortu,ad occasum orbem impleuit
mnest geres adiit cresciti in dies pr dicatio sua: Ecclesia etia 'hoe nomine ab ipso donata radices egit ac usq; ad astra sancton uirora orati5ibus glorificata luce ac sulgore Ortodexs fidei splidet,nes hostib' terga dat,neq; ipsis ianuis mortis cedit, p pauca uerba quae illi piutinsuper lapidem ediscabo Ecclesia meae portς inseri non priualebui aduersus ipsam: sunt autem alia quo' multa a Saluatore nostro proicta quae in suo a nobis co/lecta loco:& rerum euetibus accomodata,veram de ipso nostra ostendit opinionem, ac fidem:sed ad hec omnia non sunt conte
nenda ad Catholicam ueritatem comprobandam Hebraics scripturς testimonia,quibus ante mille annos Iudeorum prophetis indoctorum hominum piscationem uniuerse uitς hominu assuturam proicantes appellationem Christi nomine ipso expresserunt: dc aducntum eius in carne: modum etiam ipsum quo doctrina eius ad omnes gentes perueniret,pr dixerunt:nec tacuerunt futuram Iudeorum infidelitatem:& quicquid aduersus ipsum facturi:& quas rinas paulopost essent daturi: P urbs eoat extrema obsidione caderet,regnums suum omnino cessarer
269쪽
ipsi ad omnes gentes dispersi suis inimicis ac hostibus perpetuo
seruirent, qui omnia sicuti scripta sunt post aduentum Saluatoris nostri euenisse conspiciatur: pKterea quis prophetas audies post Christi aduentum Iudeorum abiectionem, gentium uocationem aperte dicentes futuram non admirabitur: Cum uideatres ipsas per doctrinam Saluatoris nostri oraculis ipsorum ad
unguem quadrare,per Saluatorem enim nostrum factum e:ut
ex omni genere hominu pene innumerabiles spretis Idolis unius,ac ueri dei cognitionem, religionemq; susceperint: quid ita futurum dei oracula dc per alios prophetas cecinerunti.& p Hieremiam maxime ubi dicitur,domine deus meus,ad te rates uenient ab extremis ter ac dicent,quam falsa nostri patres Id Ia possiderunt:& non erat in ipsis utilitas, si faciet homo si ipsi deos nec erunt isti Dei: h igitur uniuersa sidei nostre ueritate astruunt,nec humana uirtute sed a Deo pr dicta, & prophetarum oraculis scripta ostendunt:doad h a multis, uarii a gentium principatibus liberos quandoq; futuros homines ua cinatur: itaq; cum omnes gentes antiquitus multi reges ac Tyrani, urbes sere singulas tenerent, ac alii populis,alii paucis regerentur,qua ex re bella ubit fremebant, captiuitates, depopulatione a urbium,ac gentium in dies fiebant, pistrat omnia erant seruitute,unde cogebantur,urbani simul Sagrestes,ab ineum
te statim sate rei militari operam dare,ac semper dc ubiq; p urabem dc agros armati proinde continuo Christi pr sentia de quo scriptum est in diuinis oraculis,orietur in diesus eius Iustitia dc multitudo pacis N consabunt gladios suos in uomeres: & laceas suas in falces. nec eleuabit gens in gentem gladium: nec exercebuntur ultra in pr*lium: rerum quentus uerba prophetarusecutus est: ac omnis principatuum multitudo cessauit: ab A susto in ipso tempore incarnationis Domini nostri, Romanose Imperio in monarchiam redacto,ex illo aute tempore, usq; ad memoriam nostram non inuenies ita populos oppositos fuisse.
270쪽
nee gentem ullam ita in aIiam insurrexisset nee humanam ulia omnium confusione uexata, ut passim seri solebat: at qui quomodo magna non est dignum admiratione, si quis ita attente secum cogitet 1 cur nam priscis temporibus t quando demones omnium gentium dominabanturi ac summopere ab omnibus colebantur tanto alteri,ad alteros furore ab ipsis diis suis concitati serebantur: ut nune GKcosi nunc Egyptiosi nunc Syrios Inunc Romanos inter se bellare ae se ipsos destruere regiones suas incursibus ciuitates obsidionibus desolare uideres sicut historiis suis perspicitur: simul uero atq; piissima,& paciscentissima saluatoris nostri doctrina apparuiti multorum cultus deos Iabebatur bella celsabant uniuersum hominu genus a magnis malisl atq; periculis requiescebat, P maximu ego diuinς I ae ineffabilis sus uirtutis signum dicere no dubitauerim: at uero ex sua predicationetquantu homines profecerint quantal utilit tem etiam huius uiis consecuti, ipss oculis cernes, si attenderis nunci alias in memoria hominu ab aliquo illustFuiro, aut i , populo factum,nisi nune suis duraxat uerbis atq; doctrina per uniuersum orbe diffusa: ut omniu iura gentiu rectet at humanitus se habeant, illa ipsa inquam iuratquae ante aduentu seu tetrassessat inmania erant, non enim iam Persς qui eum saeuia sunt matres suas nefandis nuptiis cognoscunt, non humanis uescuns carnibus Schytς quonia ad eos usi pr dicatio Christi peruenit: nee carissimos falsa religione impulsi liberos iugulaei, e certet ac talia pene infinita hominu quonda uita uexadant Massaget :ae Berbices propinquos atq; amnes suos q senectute conficiebantur miserrimos putasse traduntur, ae ideo immolatis cainibus eoru quos plurimi secerant epulabans: Tybarens uiros seniores suos prscipitare: Hyrcani rapaci generi auium t Caspii canibus proicere soliti:qui quidem cuncta religiosissime prius faciebant:nune uero sola euangelica uirtute undiq; trucu
lentissima hse pestis explosa est: quod uero minime dii putata