장음표시 사용
181쪽
Vel se; & videbitur Syllogismus Ex obliquis, in Barbara,
Bar- Hi sunt omnes, ba- Verum es de his: Ergora. Vertim eri de omnibus. Sed etiam hic est in Dara ι. Nam omnes, quanquam ultimo loco ponatur, in tamen comclusionis Subieetum non Praediratum, nempe id de quo dicitur, verum esse; adeoque minor terminus Syllogisimi. Quod, si crypsin tollas, statim patebit, in hac forma ;m- Iuut, tales vi tae quibus verum es, rap- ra sunt omnes , Ergoti. Omnes, sunt tales ut de quitas venum s. . Atque ita seres habet in Induetionibus omnibus Affirmativis, intellige, ubi enumeratio
Idem fiet si, enumeratis aliquot, reliqua voce aliqua collectiva munitentur. Puta, si, pro enumeratis omnibus minoribus planetis, dicatur, Lima, Venus, Mercurius, caetererrae Nempe, li de Ceteris illis res pariter vera sit. Si Inductio fuerit Negativa : Idem de Fela in intelligendum erit, quod in Aminativu dicitur de Dama I. Puta F De Saturum, neque 'puer, uerue Mars, προ e alius quis em minorum Planetarum, oleuit ius hunt ne Iap. Sed Satrurnus, Iu itor, Mars, carieri rue mis es, sint praeter Solem Plauratae omnes; Ergo ton. Nullus Planetarum, tranter Surin, Ple et suo lumise. Atque sic in aliis, ubi propositio Nesativa per Inductionem probatur. induetiones liriusmodi flum Assirmativae tum Negativae Dequenti usu sunt i ut alibi, sic) speciatim in Demonstrationibus Mathematicis, s quae, ex omnibus, censeri solent abs luult uitae. Nimirum; Ubi, Propositionis Universalis enumeratis casibus omnibus, pr batur vertim elle de singulis casibus quod affirmatur; indeque concluditur, verum esse de omnibus. Excmpli gratia : In omnibus Triangulis Rectilineis, tres ut angis aequantis istis rectis ; Dcmonstrabitur ostendendo, quod dirum hoc es in Rectantuti; verum esia in long s ; υ ironitem in Auiangula : irae hi, cujus omnes Triangulurum k di immortim; Ergo, In omnibus Triangulis rectilineis vctum HI. Similiter; Ubi fNeg, ii vel probam quid, N De mavus esse, neque minus esse, Ergo, Nou eme maequale.
Idem fit m Glemmate, & SVPragismis Di duravis, i de quibus poli dicetur: ubi, erimnacratas casibus omnibus, probatur Angusts, aut esse quid, aut mu es ; indeque cones ditur de omnibus. Quae quidem Argumentationes s utut id notari non solet, non alie sunt quam rata Isimes. Verum , si particularium enumeratio sit impertina, aut adjuncta particula collectiva quae caetera comprehendati sit ex probabili tantum ni tura, ad que incerta, s quae in plurimarum Inductionum conditio, Conclusio eo ecturalis tantum est, aut probabili non Omnino ccm. . Atque per unam i quam vocanti Lusantiam in contrarium, everta
Utputa ' siqi iis arguat, cui mutis bessis dimnibus d e se dentes fuerimes; eo quod sic est in ore, Ore, Cupi ' necIecus es quantum sciniosi in caeteris : Ergo quatenus salton scimus 3 in omnitus. Conclusio haec ceria non est, sed saltem verisimilis: non pro desectu formae Syllogisticae, sta pro incertitudine materiae, seu veritatis praemissarum. Pollibile enim cst i quamvis id nesciamus j ut in alias quibusdam secuisti. Et vel lina in contrarium
Instantia evertit probationem.
Sic siquis, Planetas omnes murnaro tu ur Ipse me, Inductione probatum eat, quia sieest in Gna, Venere, Mercurio, caeter M. Evertitur probatio, olfendendo id non sie esse in omnibus coctis; quia non in Sole. Et qmdein, 'iret id in Dina, Venere. Mercurio OMarre, ex phasibus crescentibus dc decrescentibus t Telescopio inspectis in satis probetur ;non tamen id conspectum est in Samino & PM Est tamen i eadem analogial de illis et ibam credibile: &, de Jove saltem ejusque satellitio, constat ex Ecclipsibus Circum Iovi alium, Jovisque a Circumdovialibus laetis. s De Saturno numquid tale hactenvi obtervatumst, nondum audio. d, quicquid de nis sit, SUI Gltem instantia eoncit, non omnes Planetas mutuato lumine splendere. Quodque de Imperiem induetione dieitum est, id de Exem , , fortiori verum est. N, miron , Mui per Unum
autem cem fore, novi probat. Non ob Dirmae desectum, sed ob incertitudinem materiae. Quippe hoc solo nititur fundamento, sunm ι contingit, ia aB cus δε-λ mu's -- probabile sed veris mile potius, O mouo expectandum, ut pariter contraxaLSic illud Baebetis minitantis, 2 Reg. 9. 3I. Ni Zamrisacem habuit, rui' omiuum o cris Itium 8 Ubi vis argumenti haec ' in Eurbara.
182쪽
Cap. 16. De SVE Unim 'potheticis, M.
de ZimraFactum es qui dominum occi I m, i merito expectes tibi contingeI, Iehu, qui xcidiari tuum. ba. Sed male periit Zimra qui dominum oectae I suum :r.i. Ergo meiato expceles 3 tu male peritis qui Oeci uti tu . Ubi si major absoluta fuit let, ita foret dc conclusio, atque sic forte intellectiim vellet I tabel dum minabatur ; in cum vero ea dubia sit & conlecturalis sive incertitudo illa insi nitetur. sive non, in sic eli & conclusio : Quod de Modalibus syllogismis ante ostensum est. Quae igitur in imperiectis Inductionibus, aut Exemplo quae ipsa est imperfecta Inductio contingit Argumentationis imbecillitas, nona forma fit quae Syllogistica est sed ab
incertitudine materiae ; quam hic non respicimus, de forma argumentationis intenti. Utraque tamen Argumentatio ut ut incerta propter incertitudinem materiae 3 magni t men usus est & frequentis. Investigataonis, praecipuum est Instrumentum; ubi particularia examinando & obseravando, pervenimus ad universalium cognitionem, quam inde colligimus. Atque huc temdit quae dicitur in Experimentasia Philosephia. Quanquam enim, in ordine Naturae, princestus iit , Causis ad Eifecta: in ordine tamen cognitionis, proceditur ab eflectis observatis, ad inquisitionem causarum. Et quidem, in Magnetis effectibus Jam notis, nasi observatum ante fui flet idque casu, credo, primi Ius, quod Magnes ferrum alliceret, atque respiceret Septentrionem γ nemo id, ex magneus natura cognosceret, aut fas picaretur quidem. Par, terque in multis alus. In rebus Prudentia gerendis sive in Politicis, sive oeconomicis, sive Ethicis, aut etiam rebus Mechanicis in Exempla eorum quae ante contigerunt quamvis haud inde certe con-esudas quid post futurum iit praecipuus dux est in aetionibus nostris dirigendis. Ubi enim varietas callium & accidentium quae certo praevideri non pollunt, magnam inducit incertitudinem praesagiendi: ea probabilitate contenti simus necesse est, quam rei natura patitur; nempe, quid cum ratione expoliandum est ut probabiliter eventurum, potius quam quid certo continget; atque ad eam normam actiones nostras dirigere.
In Histolaeis item, ipsisque rebus Juridicis, ubi in rem Facti inquiritur, vehemens Praesumptio , & magna rei Probabilitas absque infallibili probatione j rebus determinandis plerumque ius scit; ct in rebus dubiis, major probabilitas minori praevalet.
CAP. XVI. De Sy gogismis 'potheticis; cinditisnalibus,
SYllogista qui dici solent 'pothetici, ii sint in quibus Propositiones una vel plures
sunt Hypotheticae. Per H potheticas intelligendo non illas solum quae si int strino sit n. sit Hypotheticae, seu Cundumnales ; sed quae aliis item modis fiunt compositae: sicut iupra ostentum est. νQuique propositiones stas omnes habent hypotheticas, dici solent M thetici mri: si unam aut alteram; partim 'pothetici. De his autem, ursaelem magnae insimulant culpae, ut alii, sic praesertim Ramus quique illum sequuntur: eo quod, praeter Categori s quibus solis inservire putant Modos & Fisuras is Violetis ὶ de syllogismis ''uencis omnino non solicitus videtur: Qui tamen tinis quiunt in & magno ct frequenti usui sunt; atque ab ipso aerisoreis frequenter adhibiti; non pollunt autem ad suos Modos & Figuras referri. Ego autem, Quod bono usui sunt hi Syllogismi, ultro profiteor : Quod autem ad Aristotelicos Nodos & Figuras reserri non possint, hoc Nego; atque Rumo suisque, hae in re
Et quidem, quantum ad horum aliquos, video Ramilias ipsos haud gravatim permissuros, ut eo reserantur. Exempli gratia, hujusmodi Hypotheticum qui partu dici solet S Socrates es animai, Socrates essen raraetus ;& Ocraus es hcimo, scrura es animes; Ergo S Socraus es homo, Socrates es sensu Praeditus. huic in Arbara aequi pollere volinil Bar- Omne animal essensiu praeritum, ba- Omnis homo es animal; Ergora. Omnis homo es Irequietaeaetus adeoque Socraus , ii homo siti Ipsosque Ramissas reperio hujusmodi Syllogitam, pro
183쪽
Aut etiam hujusmodi qui est partim hypotheticus Si homo vi, es animia; Sed Mmo es, Ergo O animal huic aequi pollentem, sive in Darat, ut volunt illi; seu potius in Hisbaera;
Bar. Omn/s h mo es anima , ba- Socrates es homo; Ergora. Socrates es anama Aut etiam hunc, Si homo es, in animal; Sed nou es animes: Ergo nou es Bomo.
huic aequi pollentem iiive in Arach seu potius in Camesi es ;)Cam Omnis homo es an M, es. Hae non in animae ; Ergo tres. His non ect homo.
Atque in aliis similiter, ubi duo membra Majoris Hypotheticae, commune habent substinum. Ubi autem secus est ut in hac, S Sol plexat, aera es,) non video quod hujusmodi admittant. AEquipollentiam. Quod largiuntur, ego impraesentiarum accipio. Quamvis non putem hane hypothetiaeam S homo es, tum in animia, huic perfecte aequipollentem Universali, Omnis hamo es animal Non enim tin eadem forma in perinde valcret, S Ebrietas it uuium, es Decus intemper avriae; atque, Omne MDum es Decies intempe antra . credo etiam non dissiculter hunc etiam admisturos elle pro Categorico sive aequivalente
Omne animal essensu praedium; Si Bucephalus est Equus, Bucephalus es amimes; Ergo Si Bucephalus est Equus, Bucephalus es sensu Praeditus. Aut sie ne animal es seno praeditum, Bucephagus si sit equus) es animal; Ergo Bucephalus si sit equus ὶ es Iressu prae intus. Vel etiam sic, Si Equus est animal, e regu 'a Itus, Sed Nucephalus es Equus Ergo Si Equus est animal, Buceptatas essensu pilaeditus. Sunt enim hi omnes, ejusdem naturae cum etamo abbus, dc Syllogisinis ex obfirnis; easdemque cum illis regulas admittunt. Estque o cum quaedam seu mah catta propositionis
Quos autem hic potissimum intendunt Logici, cum Syllogismos Hypotheticos omissos conqueruntur,ὶ illi sunt quorum Major est Hypothetica; Minor vero ci Conclusio propin
Tales autem, in communi usu, notari solent hi Quatuor: Co iti matri tatis sub quibus Tem malem dc Loca em comprehendo ; in Dis u fmus unus & Negatruus opularidius , quem alii vocant sed parum reste in disjun Imum Iecunaeum. Syllogis hius Gud Donatis, seu hypotheticus proprie dictus, Majorem habet Conditi nalem: qualis haec, Si Su artus in, aeus es. Unde duplici forma arguunt. Vel pone o antece PQ sive aismativa sit sive negativa inponatur consequens sive ammativa sit sive negativa: quam vocant Gnaeum Eum D mam primam Ramus, S grymum Cinnexum primum vocat puta, Sed Sol ortus es; Ergo Dies e vel redendo Consequentem, ut iugatur antecedens ἰ quae est Conditionalium Drmabe inrit Ramus S Eurymum connexumsecantaum vocat; ὶ puta
Ergo Su non es ortus. Ula p-ere ela uaere potius dicimus quam affirmare & negare, ut ab ambiguitate caveatur et Nam pono e consequentem est aliquando negare modo ea sit negaIn & tia re est esse mare. Ut, si diceretur, es Su non ωιμ' uones aera; Ubi. positio antecedentis Iunonoritur est negativa, ct sublatio eonsequentis dus es Lest affirmativa. Conditionalibus hisce, subqungo ut quidem plane n. irae syllogismos Temporalis α
Temporalis in prima forma, hic est, Idan o Sol ortus es, aera es,
184쪽
Cap. 16. cinditiovalibus,Temporalibin , Localibus. 1 1
In secunda sorma; Dianae Sol ortus est, aera es:
Ergo Sol non es ortus, seu Iam Sol nis es intus. Localis, in prima forma ;Ubi Sol ortus est, aera est; Sed hic si ortus es; Ergo His aera est. In secunda forma; Ubi Su ortus es, aera est;
ue Su non es cirtus. Hos ego non ut novas Hypotheticorum formas adjungo, sed ut sub G lamnastas eomprehendendos; cum quibus Musdem sunt Naturae.
Horum posteriores Lacales duos, Ramus, cum suis, admittunt pro Categoricis. Eo duod in Allumptione habetur, non simpliciter Su ortus es, aut No es Dies ut in cimae iuualitas ct Temporalibus; sed Im Sol ortus es, & Hic mini es aera utpote de certo
loco. Atque in conclusione timiliter. Temporales autem, cum talem non praefixam habeant, in Allumptione di Conclutione, additionalem particulam ad Conditionales rellarunt, nec pro Caret in admittunt. Non advertentes, vocum nunc seu jam i ut ut non expres iam ) in significatione verbi Uinelusam Quippe Dies es, aut Sol ori m ; laiadundem est atque Pam aeus es, Iam Su rei. tur Atque Mu est dies, Sol non retus em, tantui dem xque Iam non es dies, Jam Sunon stus est. Quae quidem iubiniel laeti vOX Iam, si exprimatur; tantundein facit I m in Temporalibus, dehic in Localibus Idem evidentius est si de alio quam praesenti tempore tiat sermo ; puta, Sed jam anu hiatam, Sol attus erat;
Ergo Iam ante Metam, ines eras.
Et quidem, hoc in casu, ubi applicatio iit ad particulare aliquod tempus, etiam Pami.
sae admittunt Temporalium eandem rationem citu & Localium ν adeoque polle Temporales ueni pro Categoricis haberi. .
Sed Hvpotneticos striete sumptos, seu Conditionalei; & Temporales item ubi alliumptio ut in Conditionalibus est indesinita; Pro Categorici aut his aequivalelitibus j non ad Est autem omnium eandem esse rationem existimo ; omnesque pro Categoricis habeo, quales sunt Syllogismi ex ob uis dicti, aliique Cryptice prolati. Quod ut clarius pateat, pro Ubi substituas o loco ; pro Luanaeo, Rio tempore ἔ pro Sh Schu: aut i quo pateates ut oportet, maior universalis j Ω --yue loco, unque tempore, ct cunque caO ;seu omni loco quo, omni tempore quo, omni ca suo. Eritque Mavor universalis amrmativa aut negat va, prout coniiyrιI,ὶ in Prima figura, pro formis primis ; in Secunda fistura pro secundis. Minor autem quae hic indantie ponitur in potest esse vel Unmergasti, vel burti iuris, vel qui est Universalium casus unus Singularis, prout casus contigeriti
185쪽
1 a De Sysiogismis 'potheticis ue M. Lib. a.
Vel Ba and ungue, elac. Sed ba- Pam ante horam, Sol ortus erat ; Ergora. 'rum aute Mam aera erat. Item in conditionalibus;
MDre, inquam, exsente Muruersia : Quippe si, per Luanae' Ubi, Si, non intestigatur' 'naebcunque, Ubicusve, omni cayis quo ', syllogismus non erit conclusivus; utpote, ex Massore particulari in prima figura. Quodque de Burbara dc Daris dictum est, quum consequens est Assirmativa, Hes es; Idem de C larem dc Aeris intelligendum eri quum consequens est Ne uva: Ut puta, si, pro Dies es, dicatur Non est nox. Fe- Luandocunque sol splendet, non es nox; ri- 2uandoque Ius endra; Ergo
Atque similiter in Localibus & Conditionalibus, prioris semis. Sed & si id mavisa hos etiam ad Harbara de Darii reseras; sic eos re luendo; Bar. Tempus quosl plendet, en tempus quo non es nax ; sed ba. me es tempus p I splenae ι; Ergora. Hoc es tempus quo non es nox.
L A quia tempus es quo non es nox. Qui , praecedentibus non aliter disierunt quam ut Lapis es non animal, ct Lapis no es animal; se a differentes sed eodem sensu. Jam, prout Conditionales in ptima sema, non aliud sunt quam Syllogismi in ptima Figura cryptice delarmati :ὶ ita qui sunt in stirunda Forma c*aditionales, sunt syllogisinii pariter deformati in secunda Figura. In Temporalibus, sic m. Rrandocunque Sol artus es, Hes es; SedeL Nunquam es aut nunc non es in Hes : Ergo tres. Nunyuam es aut nunc non ea , Sol orius. - ' Ba. 2uandocunque, dcc. Sed . rin xuanaeoque non es aera ; Ergo
m. anta que Su non es ortus. In Localibus pariter,
186쪽
sed S hie si id mavisὶ retineas ciues res & Rurore; s, pro non es nox, substituas essumus quo non es nox. Praeter has duas Conditionalium formas nendo Iecedentem vis inarum conseqtiens &ua A consequenIem m Issiarum amec ens, quas Conclusi vas esse ostendimus, ct Syllo ostiis in Prima & secunda figura aequipollentes: Duae sunt aliis Conditionalium formae, quae Paralogisti, sitiat, & nota conclusivae : Tiage o amrecedensem tit Davium conseqtiens ;& Ponendo consequentem tit MI. anu istis. Prior est, ubi arguitur a sulti e anu inris a Diluricnem conseqvientis; utS Meemulus es homo, tum es animes Sed nou es homo: Ergo nori os amma Ubi edi veris praemissis insertur ulla conclusio. Cussus error idem est atque Mureis nega-ιλ- ru Ilitera ; quam non permittunt istius Figurae leses. Posterior est, ubi arguitur a postrisne consequentis ad sutonem an cedentis ει utS AN platas es homo, Ium en ammae; sed es an es : Ergo es homo Ubi item ex veris praemistis insertur falsa conclusio. Huius error idem est, atque S Domi est marra Dctinis Igma; in qua non alia concludi potest quam Negativa propositio.
SYllogismus D suunctivus, est, in quo Malor est disjunctiva propositio affirmativa; cujus uno membro in Ailomptione negato, reliquum concluditur: aut si plura fuerint sublatis in Alli aptione mcmbris uno vel pluribus, saltem unum ex reliquis concluditur. Ra--s, ' suunctam mmum vocat; quoniam ille s ut alii non pauci disjunetum alium habet, qucm secundum vocat; sed quem ego non admitto, adeoque hunc simpliciaer Th0uar.
Item si unum aut duo membra removeas; col ta, Sed mis in Der : ero uel as, vel autumnus, vel bems. Aut Sta neque ver, uerue Gras; ergo vel aruumvas, ves h mI. iEt pariter de reliquis.
Ut cognoscas autem quo reserundiis est hujusmodi syllogismus; conliderandum pruno est, quantum huius argumentativum ut, ct quid redundat. Qiuppe in hac disturultiva Atit aera es, avi nox; duae latent conditioiaries; IF vin esta es, s nax: ec es nox, es dies. Quarum nunc hae nune illa utilis, & reliqua. dundat. Si probatum eam Diem esse; utitis est haec, s m, in uis, Eus es redundante reliqua;) indeque assiimo, ita non est nox ; ergo es aeus. Si probaturus sum Noctem esse; redundat ea, ct utilis est altera ; si non in aera, nox M: sed non in aera, ergo ess Wox. Uut ovis modo, Syllogismus hic Disiunctivus i rescisso quod redundat non alius eii quam Conditionalis primae forma: ubi arguitur a postione . Neced tis , a Pes em cc
187쪽
quentis: adeoque vel in Hurbata vel in Datis prout intelligitur Minor vel ut Universialis,
vel ut Particularis. Minor enim, quamvis videatur negativa; est revera Assirmativa utpote Mirmatio seu Positio antecedentis. Sic enim resolvas
Bar- Casus quo non es dies, es casus quo nox ea; Sed ba. Hic es cous quo non est dies : Ergora. Hic es casu quo uox es. Et pariter tu aliis. Si plurium adhuc membrorum sit Disjunctiva, totidem saltem conditionales in se eontibnet quot sunt disjunetivae membra , imo plura, ut supra suo loco ollensium est: sed qua
rum una tantum utilis est i nunc haec, nunc illa, nunc altera, prout exigit intenta conci sio, i caeteris redundantibus.
Sic in disjunctivo illo syllogismo,
Aut ver es, aut arsas, aut autumnus, aras direms, Sed nee ver es, nec Hias, nec autumnus; Ergo bems. Quanquam plures in se contineat Condicionales, illa Major disjunctiva: tota tamen a gumenti vis ab una pendet; puta S neque ver ess, in aerias, nec autumnus Ium es diems. Sed uec ver am nec asas, nec aratumnus : Ergo es h emi
Quem este syllogismum in Baibara, supra ostensiam elL
A Lia adhuc est syllogismi forma quam plerique Logici Syllogismum item Drs u rat reputant; Ramus, Grajunctum secundum vocat: In quo Major est disjunctiva ;Indeque arguitur, a positione membir unius ad remotionem astra rus, Ieti religuarum. Puta, Aut aeres est, aut nox ἔSed Gi aera; ergo non es nox. Vel Hi nox 'i Ergo non es des. Hunc autem ego Paralogi sinum reputo; non conclusivum Syllo simum. Fieri quidem potest ut talia nonnunquam membra sint quae non possint simul consistere ut, hic, rares & NM ;) quo casu, uno remoto, reliquum ponitur. Verum ubi hoc comungit; id vi muriae iit, non formiam, estque s quod aiunt in veritas consequentis, non veri ras consequentiae. Quippe si sic arguam in eadem forma γAM Homerus am Ggilius de Alli Trojanoscripst: Sed mmdrus scripsi ι; Ergo non Gygrbus. Vel Virgilius Ararat; Ergo non Hom rus.
Manifestiam est, utrovis modo, ex veris praemissis falsam inferri conclusionem. Nam utraque de Bello Trossano scripsit. Huic quo occurratur hanc interponunt cautionem ; Nempe, ores en um es de AHisse opposita, ut Non posmisimis con ere lacua, argumentum non valebit. At hoc, inquam, ni vi materiae non in adeoque formam non est e conclusivam. Quod volunt, hoc est. Ita intelligendam esse Mailorem acti sic expreste diceretur, VH aera es, vel vox; πω M umue.
Atque hinc t fateor recte arguas,
Sed dies M, Ergo non noXAut nox es, Ergo non aeres.
Sed hoc se uitur, non propter Disiunctionem, aut Hes es, aut nox, quae hic nullius est valoris; ὶ sed propter annexam Negationem, non utrumque : hoc est ; um HI O Hes ervix. Quippe MMor, ut jam concipitur, bimembris est; cujus membrum primum est duri junctiva propositio, aut dies es aut vox: quae has duas includit conditionales, si non e aera, nox eR; Iinon es nox, es Hes; sed quarum utraque ad rem praesentem nihil faciunt :Membrum posterius quo solo nititur argumentum 3 est propositio Negativa o tutiva Iseu
potius Copulativa negatio ὶ nos nul e ct Hes ρο nox tunde recte arguas, a politione
unius ad remotionem alterius ) adeoque potius dixerim 'cum aliis: aliquoti Netati--cipulativum, quam aes tu rivum syllogismum, quippe pars ea disjunctiva, hie nuul agit Pars autem altera non es Oaeus er nox, has duas involvit Conditionales; Si Hes in, non est nox. Et S uis es, non es Hes. Quarum nunc haec, nunc illa. usui est; non utraque. Nempe, si noctem non esse probaturus sum, sic arguo:
188쪽
Si es Hes, nou es n. :Sed HI aries; Ergo non es nox. Si, udin esse Hem ; sic arguo ;Si nox es, um es aeres; Sed nox est; Ergo non HI dies. Postquam igitur totam DisJunetivam seposivimus ut ad argumenti vim nihil facientem di Conditionalium alteram quae in Negativ Copulativa latebant; quod superest argumenti, est Syllogismus cinaeti Is prioris sermae a positisne aute edentis ad postionem consequentis; quem non alium este, a Syllogismo Categorico in prima figura, supra ostensum esL. Atque jam syllogisinorum Hypothetimum ut dici Colent sormas omnes, usu receptas, breviter expendimus : ostendimuique, ad quem Modum & Figuram sint reducendae singulae. Ut non porro culpandus sili eo nomine, Aristoteles: quod syllogismos omnes conclusi vos ad Figurarum suarum Trium, modos aliquos, reduos polle dixerit.
De Dilemmate, seu S Logismo Disributiso.
RE stat Argumentationis se a Nilemma dictum , Hypotheticis non absimilis; quae
nune fere Sullogismus 'vis unctivus dici selet: malim Dyti ibutivum dicas. Cujus Major est Conduronases, consequentem habens Disjunctivam, seu potius DGratativam; cujus pars utraque aut etiam omnes, si plures sint,ὶ in Minore negatur ; unde de toto negative concluditur. Iu huiusmodi sere Mima: . SI omni tum vel se, Mi sic :Sed noue se, neque is: Ergo non omnino.Quod ad aliorum Disjunctivorum Hrmam sic efferas, VH se, ori sic, vel non omnino; Sed neqtre Ac, neque sic : Ergo non omnino.
s nerue sic, neyue sic tum non omnino : Sed neque iis, nequesis: Ergo non omnino. Tale est Apostoli argumentum, Rom. 3. 9, Irusquis με opera legis Iu sanaeus flet, tum vel dius vel Gentilis: Sed, neque Daecus nerue Gentilis. Quae separatim probaverat. ὶ
Ergo, Nems. Familliare exemplum est; Planta iit animal; tum vel homo, uel A titum: Sed neque homo eir neque timum : Ergo non HI animal.
Vel quod redem recidit in in Cum Des :
m- Omne animal est vel h-ο vel sermum; Sed .es Plauta es neque homo, noue brutum; grgo tres. Non es animal . 'vel adhue, magis explicite : Can Me animales, aut homo am krutum; es- Ea pluvia est, aut hom aut brutum, Ergo tres. Niata planta es animal
Si pro niaga Munta eLI, diceretur ad qua ora uis est; seret in Rumo . Interim notandum, Syllogisini hujus sic expositi ὶ Majorem ut ut, propter distributi nem, videatur propositio Composita, seu Hypothetica simplicem esse Categoricam, cujus
Praedicatum est terminus Distributivus : tantundem utique aesi diceretur Omne animal, est,
Estque Dilemma, seu syllogismus hujusmodi Distributivus, nil aliud quam Negatisa im
ista: ubi, enumeratis particulatibus, quod ostenditur negari de singulis, concluditur, negandum de omnibus. Aut, oumeratis casibus omnibus, quod ostenditur falsum de simgulis, concluditur falsum este de omnibus. Atque, ut in aliis Inductionibus, sic hic ; enumeratio casuum seu particularium, aliquando plena est & perseeta; aliquando partialis & imperfecta, sed cum annexa particula coli ctiva exprella vel subintellecta 3 quae omissa comprehendat: Et de his idem censendum quod de Induetionibus dietum est supra. Expendimus igitur Argumentationum formas omnes, quae ut usu receptae recenseri solent; B b Omnesque
189쪽
Omnesque invenimus utut aliis quandoque nominibus specialiter insignitas aut sylligismos ei te utcunctile mutilatos, deformatos, dcordinatos, variisque Cripsibus obscuratos aut ex pluribus syllogismis compositas. Totaque Argumenti vis, ex dispositione syllogi stica dependeti
ANtequam ea dimittam quae syllogismi seu Argumentationis ) Hormam spectant; de Hilaciis aliquid dicendum videtur, seu quod dici solet) syllogismo Sophi ico. De quibus poli Arista telem plerique Logici solent disserere. Non quod nae legitimae sint Argumentationum Formae, quibus uti par est; sed ut ab illis ut a scopulis 3 e
Eune dici solent, quia non tam ad veritatem investigandam inserviunt, quam ad FH-lendum ; &, sub specie argumentationis, incautis imponendum & veritatem potius per plexam reddere solent quam cxpcdire. Sophisnata item dici solent; & argumentationes Sophi in & Captissae; utpote eis iam Iiares quos Sophictas vocabam. Qui, Ostentationis gratia, victoriatu magis quam veritatem ambiebant; litigando aliis negotium facessere fatagantes. Quinque erant prae caeteris, ad quorum unum aliquod conabantur hi sophisiae redigete adversarium ; SULBarmn Mera fictae ;) Redargutis, Aulium, o pi bile, Soloecismus, ct Nngviro Nimirum, vel I. Ut sibi contradicere cogerctur adversarius admittendo quod ante negaverat, aut negando quod ante allirmaverat: ὶ vel a. admittere quod est manu sta falsum ; aut 3. quod ut falsum vulgo reputatur, utpote paradoxuin : vel . soloecisinum ali- . quem & incongruain locutionem adhibere; aut s. frivolum qii id di nugatorium; puta, quod ad rem p sentem non faciat: aut importunam repetitionem eorum quae jam ante fue
In hunc finem Sophismata quaedam adhibebant; puta paralouismos, & ambigue dicta, aliaque quae speciem aliquam argumentationis pnae se ferrent, sin iustam concludendi vina non habebant. Quae quidem, antequam Aristoteles veras arguendi lcges constituerat, magis erant ad fallendum apta, quam post hasce constitutas ct receptas. Horum aliqua, suo praesertim tempore usitatiora, collegit Aristoteles a quae, post illum alii solent Logiei recensere ἔ dum post Syllogismum Demonstrativum, atque Topicum, agunt etiam de Syllogisino Sophistico. Ego mutato ordine ) praemitto potius ; quia ip etant horum sol nisi natum pleraque, syllogismi Formam, magis quam materiam. Et quidem aptillime solvuntur, ostendendo, quomodo a vera forma sisllogisini deflectunt ut te vel contra generales syllogismorum regulas peccantia, s puta, ut syllogasini ex solis
particularibus, aut ex solis negati vis, aut ex pluribus quam tribus ini minis consiten es, aut
limite quid peccantes: ὶ aut contra peculiares particularium figurarum regulas, puta, si MMor si in prima aut secunda figura, particularis; si Minor sit, in prima vel tertia, Nesativa; si Conclusio lit, iii secunda figura, allirmativa ; aut, in tertia, de communi nubis-cto Universalis; aut etiam perturbatus sit ter minorum ordo, aut transpositae Praemillae, quo videatur syllogisnius in alia figura modove quam revera est; aut quid horum simile : ὶ ut minus iit necesiarium t ei qui veram syllogismi strueturam probe intelligit, & rite perpe dit, j novam de Fallaciis traetationem alungere; quoniam sui dici ibi et) Rectum es imae sudo obbqui Cum tamen id faciant alii, ego eos hac parte sequar: recensendo Ancias quas vocant tredecim; Sex in rimone, & Septem extra disionem dici solitas. AEaciae ἀί-rs I seu, m H Aoue, recenseri solent, GE ratio, Amphibaleia, C-- posita, Druisio, A ceuitu, di figura doctums.1. OEPT-atia, quando vox aliqua duplici sensu usurpatur, adeoque duos terminos revora constituit, dum videtur unicus: sive id fiat propter eiusdem vocis diversam sigia dicati nem nativam, sin L bre Bacchus,& hbre a servitute; item codex, ct libre cortex; se creta, ereno, & παι , cresco ; Ieurus 1 teneo, &. teutus a teno infactus participium ab im- fingo, & mfractus compositum ab in ractus, sensu plane contrario ; item tm Iarua participium ab immuta, & immuratus compositum ab m ct mutaras: aliaque multa : sive propter ejusdem vocis sensum proprium, diversum a ligurativo; ut Vulpes quadrupes, & V,Apes pro nomine astuto ; Homo pictus, ta homo vivus; vir se ris de lubras potio ; aliaque multa. Sic liquis arguatsectam latrare, quiaselia quaeaeam Canis talaum ; Deumue halere oculos, aures, nares, dic quia dicitar sensu figurato ὶ videte, amine, olfacere Davem
190쪽
rem, M. Facile respondebitur captiosio argumento, distinguendo varios sensus Musdem v cis, indeque ollendendo syllogismi quatuor terminos si sensit tu speetes ) ubi tres fidi i sono , comparent a. Amphiboba, seu Amplibutura; ubi ambiguitas oritur, non tam a lingularium vocum diverso sensu, quam a varia constructione eulus capo est sententia. Ut in noto illo, Alate, tinaciaea, Romanum vincere 'se, the Acmo u abaa BE;ὶ ubi non liquet,
ex sono vocis, an Romanus si a iam λn se oris Roma m, occisurus ellet. Sic in nunciri Regum nostrorum cuidam fatali, raeum Regem occidere nolue timere bonum es; ubi dubium est an construendum sit, occia re mitte, an nolite Dinere. Paciteri si quis
didio Proverbiali, cinthiopem lava pro mutili labore ὶ id factum sensu liter ali arguat: aut si h quopiam semice dicto, idem quis arguat sensu proprio. Ut in E Le sarcasmo in Gabrico facerdotes ; de Buais ludentis, I Reg. 18. 2I. Afium clamate; nam certe istis es ;seae ori meditaetur, vel prosequium , vel es m itinere, ure forte Hrmis, ct excisantaus ea. Ubi ab ironice dictis, si quis argueret sensu dirueto; refellendus est, distinguendo sensium verum , fallaci: & ostendenuo , ob sensum duplicem, quatuor este in syllogis ino term
Hujusmodi ambiguitates, cum crassis sunt & manifeste; facile deteguntur adeoque vitantur: Periculum autem est, quando ita subdole quis arguit, ut, sub verborum formulis speci tenus manifestis, & minime suspicandis, latentem scnsum insinuare satagat qui non est admittendus. Siquis, probaturus. 'se Deum facere homines numero insinuos acta; sic amgueret; 'tes deus facet e quot Is facere, clamitetque hoc tam indubium esse, ut siquid in propositione culpandum sit, hoc salictu erit quod ludicra videatur, utpote identica; indeque alsumat; Mi autem rarum numerus quos potest iacere vel sinitus, quod non dicendom est, quia sic determinaretur Dei potentia ad finitum aliqnem hominum numerum, ut eo plures non pollit iacere ;) vel in metus, quod probatum eunt:ὶ adeoque posse elle homin s actu m ius m mero: quodque de tu uis numero dicitur, pariter ouendetur de insistis magnitu ue, insu/Πs potentia, Eduitate, em gentia, M; polleque igitur creaturas elle omnibus modis infinitas.ὶ Talia memini me, cum puer eram argumenta legisse plura apud Maircum de Ariara scholasticiam : Sed non tam puer eram, quin potuerim fallacem sensum discernere. Adeoque negandam cile m orem propositionem l de qua tam gloriose clamitant qui sic arguunt eo sensu qui nec inarius est ad infercndam eam conclusionem. Quippe illud quos potest facete, intellisendum erit vel ta brutis de singulis, squipatentior sensus prima iacie videatur atque sic certum est, Deum ' e facere quot pueri farere; hoc est, nusius es eorum quos potes facere, quin eum pessu tacere; sed hic sensus non sufficit argumento :) vel ciauctrae intelligendum, nempe posse Deum tu Iacere, M tam hi facti fuerint, nou Psis res facere ut qui totam suam potestatem Jam in aetiim re degerit:) Atque hoc sensu quo piis necessarius erit ) neganda est ea propolitio: nempens aeram ut facere, ut deinceps altos facere nou possis. Quippe his ellet potentiam inexhaustibilem, adhu exhaurire. 3. Fallacia comm Iionis, quando male componuntur ea quae separatim vera sitiat. Ut, si
A rabamus de I aco diceret post natum Iacobum ὶ Parer es, & meus es; ergo meus parer. Quod est argumcntum ut loquuntur a bene aera sis a male conju ED. Sic, pusiliis est album esse n/grum, &s cutem sine; vera sunt in senis diuiso, sed non in seno composito: Hoc est, pollibile est ut, quod in est album, fiat alis temptare nigrum ; sed non, ut sit nem iam dum mora altam : Item, ut, qui jam sedet, alio temporestet, non eodem. Si possibiles, eum Romae esse qui Lo eu; Nempe alio tempore, non eodem. Item, duo tria Iuni par ἐν impar; Νςmpe, separarim sumpti, alter par est, alter impar numerus 3 sed, renis Irin sumpti, duo O ma, hoc est guturue, sunt impar numerus, non Par. . Fallacia Hur Movis, quando male dividuntur ea quae iunctim vera sunt: Sic omnes m uel un0eptem; nempe e sumpti, quod verum eli; non autem est rabunis sumpti: adeoque male quis inde argueret iam ct Lunam elle septem, eo quod sint planetae: Quippe verum id est ut loquuntur j in sensu c- sit' ita non in seno aereis. Similiter ii quis argueret Socrates est mortuus, ergo Socrates es : Item, de Pictura; ea homo pictus, cros homo : Et, de fessa moneta; est ingentum I darum, ergo es argentum : Quod est, arguere ut loquuntur a bene con noris is mase aeris . Atque idem intelligendum de alias terminis ut loquuntur) Zminuentibus , ubi adjectum vel tollit vel minuit id cui adjicitur. Solvuntur autem hae fallaciae sive .m sitianus sive Disanu, distinguendo ambiguos sensus, indeque ostendenλ plures adeste terminos quam oportuit. Fallacia Acemus se Ero unctast vis ; quando voces eisdem literis scriptae, aut non multum diversis, sensit tamen disterentes, promiscue confunduntur, sive id temere factum sit, sive data opera ad fallendum. in Ut hvirtus de ortus ; haractara; quae spiritu disterunt: Item malum adlectivum, ct malum pro pomo ; sic edo de cibo comesto, α edo de libris edibris ; quae disserunt quantitate primarum lyllabarum; ὶ sic cervus Memus ; seu & ceu cou