장음표시 사용
191쪽
crassiores sunt hae lallaciae quam ut perito imponanti Solvuntur distinguendo ea quae eon
sunduntur, indeque monstrando pluralitatem terminorum.
6. Fallacia 1 Ebura dictumis dici solita, quando quis ab aliquali similitudine seu der,
vationis analogia, parem significationis analogiam concludit. Ut . quia . ω ct -- tantundem sere lignificant; item condo, tet' claudo ; ergo μή - & nis , tantundent lignificarent; ite quereremis, retego, recludo. Similiter, in lingua nostra, quia D & nutatantundem significant: ergo Iorinaris& umonaeo P: Item, quia ν II meat dc mera rest tantundem significant; itemque bal pud et &puae et balsae: ergo tantundem significarent pausu diu &mae et pan ; -yhorye dch rge mi E. Quibus solvendis, sussicit, negare argumentum ab Analogia in omnibus verum esse : praesertim ubi quid contrarium suadeat. Qui p.
pe huiusmodi Fallacia mauriam syllogista magis sipestat, quam Iarmam: dum id praesumitur ut universaliter verum, quod non est.
Fallaciae extra H A timem dieita, sunt, quae non tam ab ipsis vocibus seu loquendi formi lis dependent, quam a materia vocibus iubstrata ; solentque numerari septem: Astacia ciriniis; A Zm secundum quidia dictum sinet citer; Ab ignorarisue E encti; A n-ca apro causa; Falfacia conteruentis; Petitio principis; & HEacia plurim murreat
x. Fallacia aec demis; cum accitaeviarium quiddam confunditur cum eo quod est esse uti e seu principaliter intentum. Puta, si de quopiam dicatur, Pu emu comedi I s nimirum quoad rei substantiam, non omnia ejus accidentia ;) indeque quis inferret, sed cin umem I, ergo crudum tam It : argumentatio fallax est; quoniam de re ipse intelligendum erat, non de re sic qualisicata. Item ; νι namtur rutir ; sed nascitur in ris, ergo in ratur infans I seu contra, m tuus essenex, ergo naras es senex : Intelligendum enim erat de identitate pers c, non Identitate artatis. Pariter; Giarius o resis is uvi; Ud G2 dius en vox in PE a ; ergo & en D: Fallat argumentum; cum id quod de identitare ti-flcationis dictum erat, traducitur ad numerumginabarum ; quod plane accidentarium eli ad id de quo fiebat sermo. Solvitur distinguendo sensus diversos, indeque ostendendo plura-
a. Adictosecuntatim quid, addisumsim latur ; quum quid sensu limitato seu conditionato prolatum, applicatur tanquam absolute dictum. Ut, si Cis hiops concluditur es sesse, quoniam est albus demea : Aut quis sapere concluditur, quia est Iapiens opimone Da :Aur cognatione Pinuus, propter cognitionem false dictam. Solvitur hae e ut reliquae 3 di,
Itinguendo varios sensus. 3. Abiguinatione elenchi : ubi elenchus intelligitur, de consulatione am Zm, seu contra-d Arra probarione : Adeoque ignoratio elencti, est, cum quid profertur ut contradictorium, quod contradietorium non est, sed cum antedicto satis consistenς Jam vero, ut Mirmauo& Negatio sint vere contradictoriae, tres saltem conditiones recenseri solent ut necessariae: Nimirum, ut sint, I ad idem, a secundum irim, &3 ream te cire. Puta, siquis Poetam dixerit Lycivum esse, de Carum loquens; huic non contradaeitur, dicendo Virgi ms poetam ὶ non esse lascivum : quia non ad idem. Sic dicenti tis hiopem uerum esse, non contradicitur dicendo dentes esse algos; quia non secundum idem, seu, non eodem respeetu ; Nam alter de corporis colore, alter de colore dentium loquitur. Item dicenti Polamnem o Pacuum similo esse intelligendo corporis formam non contradicit quier cutem
alterum, alterum imprurinum dixerit. Item, siquis Iuvenem fuissequempiam dixerit; albter senem; nulla fit contradictio si non de ream te se sit sermo. Solvatur hoc, momstrando nullam elia contradictionem, propter desectum harum conditionum alicujus. . A mmcasvro causia. Quando quidpiam ut causa allignatur illius rei cujus non est causa. Utpote, siquis vini uom interdixerit, eo quod ebrios faciar; quippe hoc non ab Nu sed ab ab ψιι vim provenit. Sic Apostolus arguat, Rom. I. I, lx no culpandam esse legem, tanquam peccati causam; sed concupi sentiam, quae a line occasionem mccandi iu- meret. Pariter, cum ometa quia quandoque princedunt) ali ignantur ut canis mortis Principum, similiumque. Et Essias ab Acbabo insimulatus ut perturbaur Lyraebs, i Reg. 18. II. Respondetur, ollandendo veras causas ; vel saltem. has non esse. . Fallacia Consequentis; quando quid a quopiam inferetur ut consequens quod inde non sequitur. Ut cum pro per scelus, virtus vocatur; & alhcta virtus, sceleris damna tur ut in casu Dbi ; quasi quidem, omne 'osperum, bonum esset; omne umeram, ma- iram. In quibus nulla est rerum connexio necessaria. Similiter, quoties illatio secus iaeta est quam per Logicae leges fieri debet. Puta , contra Jmes Convertionum ;ὶ Quoniam omnes hon es Iuni aut malia, ergo omnia animalia Dut rantur,: Aut etiam, Quia anam hum ahqua non Iurit homines ; ergo ali rus iamines non Dut animalia. Aut, contra leges syllogismi, S B-α tum animes ; sed non homo, ergo non animal . vel, sed animal, ergo homo. Item ; Re uerahitur Aetas, vel m hac visa, vel tu futura, sed in hac uua, ergo non infutura ; aut, sed is fusura, ergo nou hac: Non sequitur, inquam, nam in utratur m csaaepromissa habet f us vitae, o fulmae , I Tun. q. 8. Similiter, si contra alias syllogismorum leges pectatur. Impondetur, monstrando errorem fornaae aut, alios in e 1 dem
192쪽
Cap. a I. De materia SV ogismarum.
dem forma ostendendo, ubi ex veris praemissis insertur conclusio manifesto false. 6. Potitio priues i quando aisiimitur quod erat probandum ; sive eisdem verbis id fiat, sive quae tam undem significant aut, quae praesumunt quod erat probandum. Item, en ram per ignotius probatum imus, aux perque ignotum. Puta, si mundum iace se probaret quis, eo quod tempus a uando fias fust primum exseret; quod tantundem est. Item, quod vocant, Homine tu circulo ', ad id redeundo a quo primum discelliam erat. Ut puta, siquis Ignem urer e probaret, eo quod sit calidus & mox t paucis forte intermissis ὶ calia messe, quia uGI. Refellitur, monstrando nugaccm procellum arguentis dum nequicquam pro
. Fallacia plurium iste rogation : dum plures ira complicantur quaestiones, ut nee junetim nefari possint, nec Junctim affirmari. Utputa, si interrogetur, Num Homelus O Virri syuerint Graeci ρ Num Vngilius O ocero Dei int Poetae Num inspes fuerit hommoltis edi facundus λ Ubi nec utrumque concedendum est, nec utrumque negandum. R spondendum est, vel negando copulativum, non utrumque: vel separatim alterum assirmando, alterum negando.
Atque hae sunt quae recenseri solent fallaciae: Non, quod hae sint omnes; aut quod ii, rum aliquae non pollent omitti ut cum aliis coincidentes: sed quod has prae reliquis notare soleant Logici, & siquae occurrant aliae, pollunt vel ad harum aliquas referri, vel simili modo relati Et quidem pleraeque commune admittunt resiponsum; vel ostendendo quod peccetur contra formam syllogis vel distinguendo varios sentiis quibus terminorum aliquis usurpatur, indeque ostendcndo pluralitatem terminorum. Interim hic monendum duco; quod hae Hilariae, utcunque justam argumenti vim non habeant, apprime tamen commodae sunt ad id omne quod ingentestim vulgo dicimus : Ut sunt joci, tacetiae, da teria, scommata, sarcasmi, retorsiones lepidae, It, ramerm repaniis. Quippe hoc omne flandari solet in hujusmodi Fallaciarum aliqua. Nonnunquam allusio fit ad verborum sonos; nunc ad ambiguam vocum significationem; nunc ad dubiam syntaxin ; nunc proverbialiter dici solita accommodantur sensu proprio, aut vice versa: nunc aliud aperte dicitur, aliud clam inlinuatur; saltem oblique insinuatur, quod non erat directe dicendum nunc verba contrario sensu capiantur, & retorquentur; nunc verisimile, insinuatur ut verum, saltem ut suspiatum ; nunc de uno dicitur, quod, mutato nomine, de alio intellectum vellent; nunc ironice laudando vituperant; nunc objesta spicula, respondendo declinantur, aut etiam obliquata , alio diriguntur, sorte sic ut auuiorem feriant; & fere semper ex ambiguo luditur. Quae quidem fallaciarum formulae, si frigidae sint cras laque, ridentur; si subtiliores, arrident; si acutae, titillant; si aculeatae, pungunt.
DE Syllogisinorum Himis hactenus dictum est ; atque ut quae eo spectam de Haga
eiis, quae sunt , justa forma deviationes. Restat, ut de Silio sinorum e materia mamus : hoc est, de Veritate & Certitudine propositionum. Quippe utcunque accuratae sint argumentationum sormulae; si tamen propositiones ipsae squam Materiam dicimus aut
non sint verae, aut non certae, infirmum est argumentum Quanquam enim, etiam tum. con-
elusio vera elle possit, & inde si verae essent ) necessario sequeretur: si tamen premissarum
vel ut ranue, vel saltem altera, non sit vera non iudestruitur veram elle conclusionem; &, si vera ut, saltem non probarur vera esse.
Jam vero Veritas aut Faturas propositionum sex quibus constat argumentum judicanda est praecipue i a Principiis istius Artis seu Scientiae ad quam potissimum s etat id de quo arguitur. Ut te, in Naturali Philosophia, ex Principiis Naturae; aut saltem Naturali Historia : In Philosophia Morali, ei Principiis Pra eos, seu legibus Boni di Mali: In Mathematicis, a principiis suis: In Metaphysicas, ex suis; quo referendae sunt pleraeque R gulae seu Axiomata, quae tradi solent in ea Logices parte quam Topicam vocant; saltem nisi Metaphysicam velimus cum Logica confundere : Atque in aliis similiter. Et quoniam in his non semper ad absolutam Certitudinem pervenire datum sit: contenim elle oportet eo qui haberi potest Probabil Iatu gradu : Adeoque pro Universali admittere, quod ut plurimum contingit, quodque merito expectemus; usque dum quidpiam depraesenti casu appareat in contrarium.
Hine est quo , absque omni scrupulo, haberi seleat Universalis propositio, quod inmirab Oes B pes, lnec plures nec pauciorca habens quam duos pedes :ὶ quodque hoc sit Imductione satis comprobatum, quoniam hoc in Petro, Iohanne, Iacobo, caeterisque, conspici-
193쪽
mus indies: & siquid in contrarium aliquando continuat; pro moto, murilato, mons,' diois haberi solet. Atque tum demum intelligenda dicetur propositio, de hominibus perfectis, de hominibus ut loquuntur 3 generaliser si impiis, hoc est nominum parte longe maxima. Adeoque Tu ut qui homo est prcumclur duos habere pedes s nee plures
nisi contrarium pateat. Et quidem si contrarium compertatur, dicetur hie casus extraordi, narius. Quando igitur arguimus, Titium cum homo sit bipedem esse : Hoe apprime Galile, seu verisimile, dicendum erit, potaus quam absolute certum. Et quidem, sit incomperta suis let & plane isnorata Mororum gens; non minus censenda solet universalis propositio, omnis Amo est cibus, quam Omnis homo es bipes. Jam vero , cum magno numero mortales Mauritaniae incola: comperiantur aut Nuri aut Fusi; contenti sumus id Particulariter proferre, Hominum aliqui aut sorte , M 1 De limminum in albi sunt; non, omnes. Pariter; liquando compareat aut C Uus esus, aut C Suus niger, dicetur rara aclis iuuiaris: &, quanquam non impossibias habeatur, tam Garo tamen contingens, ut dicatur
rotunde in historia naturali Omnes Corvi nigri sunt; ct omnes Cygni, albi Pari ratione, censeri solet Risibilitas Humana generis Propria; ct a Rationalitate insepa bilis: Adeoque Homo & R Vibius; item Rationalis & Risbu s; termini convertibiles: sh ο es rasibibs, & omne risibile es homo. Quod quidem eo usque obtinet, ut hoc fere unicum sit exemplum, quod plerique Logici proserunt, perfectae demonstrationis, seu ut loquuntur polliniae: Dum nempe, de Subjecto i Homine ὶ demonstrant E sentiais con sequens Risibilitatem, in per Elas Itale combuuens Rationalitatem, unde immeaeat &adaequare profluere volunt risibilitatem. Non quod ulla sit quantum ego video in ne oria sin rei natura connexio Risibilitatis cum Rationalitate; sed solummodo, quia squalonus observatum fuerit) generis humani omnes idata occasione j Ridere i sed & Flere aliquando solent; quod de aliis animalibus non fuit hactenus Observatum, aut sit sie 3 dissimulatum esLEt quidem tota Naturabs Philosephia vix aliud est quam Naturassis usoria in ordinem digesta. Siquid ibi erratum sit in materiis colligendis ; id non Logicae imputandum est -Jus est observata digerere sed ab imperfecta rerum observatarum collectione. Quodque de Naturali Philolophia dietum est; de aliis pariter intelligendum est, circa quae versatur
Si autem, a rebus rite observatis, indebita fiat illatio ; illudque inde ut certum coneludiatur, quod tantum est Probabile; aut non concluditur Probabile, cum id suppetat unde hoe saltem concludatur: hoc erit defectui Logicae imputandum. Hae consideratione factum est, quod Syllogismi pro ratione materiae in distingui soleant in s inicum, 'Didus alicum, & SONILMum. Suhylicum iam conlideravimus; ut qui Syllogismi Formam potius spectit quam Mut νι- quippe ad fallendum magis quam probandum comparatus est. αApod Ericus i sive Demon bai s 3 est, qui putatur ab Atam cci Iu Fnem probare; indeque creare quam vocant, si mram, seu certam cognitionem; si et cus inde dictus. Dida salictis, i qui &Tσκω, & Dialecticus dicitur, i qui, ex praemittis saltem Probabi libus, Probabilisarem saltem probat; indeque opinionem seu probabilem conilecturam creare dicitur. Deque his duobus posterioribus restat dicendum.
CYlio simus Apia ricus sive Demonstrativus a Graeca voce λύειν dictus ; quae Latine O mmdin hario reddi solet; in talis appellari consuevit Syllogi simus seu Syllogis inorvinseries qui ex certis Principiis certam infert conclusionem : Adeoque non tantum probabilem conlecturam, sed absolutam certitudinem rei probatae facit. Tales reputari solent, quas vocant Zλm virationes Mathematicas: in quibus, ex Pelimcipiis ita certis, ut de eis nemo qui ea intelligit & perpenditὶ merito dubitare potest; id quod proponitur probandum ita certo deducitur Syllogismi unius pluriumve ope ut de eius veritate non possit dubitari. Atque ab hac seu significatione apud Mathematicos, mutuatur scredo Aristoteles eandem vocem pro argumentis omnium cerussibmis; quippe quod de talibus vox ea soleat apud Matheseos scriptores usurpari. Cumque Demonstrationes omnes quae hanc merentur appellationem ) tales sint; non tamen eodem omnes dianitatis gradu haberi solent. Ulut enim eadem cercu ' non tamen eadem est omnium evidentia.
194쪽
Est quae dici solet Demonstratio ri quo D, quae ostendit rem esse: & Demissi a ii istari cur si , Quae ostendit unde sit quod ita est; verasque rei causas aperit. Atque ex Demonstratio tibiis ' alia dicitur Apaρgica seu per impollibile, i alia osseus . - . Demonstratio Apagogica deducendo ad Absurdum seu Impostibile ; non di este probat quid esse verum, ita nou esse fallum, eo quod, si fallum foret, sequeretur inde Absurdum quid seu Impollibile, indeque concludit verum est e. Hujus exempla iii
pra dedimus in Rcduetisne modorum Eurotaο & L .vQ. Estque in frequenti usu apud Matheseos scriptorcs. Sic demonis at Archimede , Coulum arnasem e se In angusu Rectari insignia tera cisca aettilum rectum habeat alterum Semet Iamraro aberum Perimetro em cun inruase : in strando, quod nousI ι crualis. Quippe neque Malor quia sic solet Restili ne una aliquod circulo Inicriptum, ip:o circulo maJus ;) neque Minor quia sic loret Restilineum. circulo Circumscriptum , ipso circulo minus; &, utrovis modo, totum minus esset parte sui ; ouod absurduna e si di impollibile :ὶ Adeoque cum non sit inaequalis γ Equalis est. Simili lere modo dclcribit OG ius fluetum H mauum, posterior nouo est, undecum ruemar. in Sic I allim apud Mathematicos probatur quid alteri aequale este; eo quod sit Majus quam quid piam eo altero minus, ct Minus quam quidpiamino altero majus. Sie, si adeste homines probemus, plutes quam novem, & pauciores quam n ecim, propter absurdum quidpiam utrovis casti s utarum, sequiuir omnino adeste decem. Et univer sim, cum quidpiam verum cste pro mus, eo quod, si falsum foret, absurdi quadpiam inde sequeretur; Probatio dicetur qagogica. Quae infinia gradus censetur Demonstratio. Demonstrauo Vlens τ. . , quando directe probatur rem ira et te. Ut puta, si probemus sex o qua r tantundem uile atque septem O reia, quoniam utrumvis est decem. Utravis harum ais mitti solet, apud Mathcmaticos, pro justa Demonstratione: Ut qui, ad Demonstrat omni, nil porro postulant, quam ut Pi inmisieceriae sui, iitque conclusionis
Logicorum tamen plurimi, ut ut minus coom vis passim admittant quod facile est pro batu in plus hia mul ratis postulant, ut quid dicatur Dcmonstratio. Et quidem, nisi probe tui per propriam Gosem; vel saltum Qua per Edjectum proprium ; utcunque
Demonstratio quae dicitur του Isin, ostendit, n in modo, fuissem quid, aut quod non simista cur, seu quam obcausam sit vel non sic Puta, b probetur Negativa in quod Piso novi res avi, quia vis habent iam ues; Aut Assirmativa quod certo tempore ὶ futura P Eclipsis Abs ; quia tum tum poris i iuramuetur Iamare corpus inter nos ridi ju- :Hane agnos iu et te Demonii sationem τη rara. quia Eficetus per Causam probatur. Ad eam autem quam vocant Demolirati rem potissimam, iit te omnium excellentisti. mam & perfollissimam, ὶ plura adhuc postulant tanquam necellula. Nimirum, ut Edecus probetur per Cura iam propriam, immeaeiatam, & a Patam. Magna quidem hic occurrit apud Logicos scrupulositas de conditionibus Demonstrationis Tot L . ea quae scilicet & quot requirantur ut demonstratio dicatur Porisbna : sed omnium summa in h. fere continetur, ut Causa per quam si Demoni traiio sit Popiria, 1mmeaena de
Juique specimen hoc solent exhibere. Omue Rationale es Risibile: Omnis homo es R. tiones s : Ergo Omnis Homo es Asibros. Quae est sylloptimus in Ethan voluntque in nullo alio Modo concludi poste Demons rationem potio am. Allectio RVibilis , de monstratur, inquiunt, de LMmue) tu ecto Adaequato quippe omuis e&ysus homo est risibilis; ὶ per ρ uiam seu causam per se non causam aliquam per accidens, in nimirum, eo quod iit Rationabis, i quippe, a Rationalitate, proprie atque ellentialiter fluere docent Risibilitatem causamque ιwmedatam , s utpote a qua tam immediate oritur ut nulla intercedat consideratio intermedia per quam connectatur, cupi Rationalitate, Risibilitas; & quidem c.uilam ad fra iram ut, ubi altera sit, ibi sit & reliqua, nec uspiam alias; quippe talem este volunt Rationalitatem Risibilitatis causam. si scrupulosius inquiratur in rem hanc; Numqua sit 6 Iium couuexis inter rationalita
tem & ritibilitatem, quo sitra 'opria caua hujus, seu causa per Ie ; ut Rationalitas, propter apsam sibi 'sentiam, non pollit cile absque Risibilitate ; neque haee absque illa r & quidem
me Fata, absque interventu alius considerationis qua conneruntur ; atque a a Para, ut ad omnes rationalcs extendatur atque ad hos solos: subtilior fessan est et inquisitio quam ut
ei facile satisfiat. Sed foret illa Phusires, seu Naturalis Philosophiae inquisicio ; non, Logices. Susicit, ad rem praesentem, ut, dato quod haec ita situ, appositum hoc sit specimen, seu Exemplum, Pori fima E mo Ira renis. Hoc est; Posito quod ea sit Ruti vii Iuris natura, ut inde necessaris profluat l& immeta te sibilitas; eaque sit Aisbilitatis natura ut non pollit aliunde oriri quam per immediatam resu tantiam a rationalitate: atque tam ampla sit Miriusque extensio, ut ad omnes homines, eosque his, pertingat: Tum accommodum erithoe exemplum Demonii rationis potissmae. Sed & porro docent; quod, si haec non sit appo situm exemplum, merito dubitandum si numquod aliud sit in rerum natura exciriplum aptatis.
195쪽
Ego specimen potius quaeliverim in Mathematicis, dato, quod Definitio imauematica habenda sit pro Mentia rei definitae: Quippe hic, si uspiam, sperandum videatur tale sp
Tale sorsan hoc censebitur, de recta linea ; nisi quod desit una vox Latina, qua signis e tur ivnea recta ; qualis eli homo qua nuncupetur ammes rationale. Dicatur, si placet, tu Ema seu extra Imra prout sive a tringentadi, sive potius ab extralendo, linea recta dicitur apud nos,h eighi; estque vox extra i a Jurisconsilitis nostris, alio significatu, nota. ὶ Unde
fauea qua vis Recta es inimum intra egiam terminos brevissma. Sed, Bractura quum s es Enea recta. Ergo Stramvra quaevis es huearum ommum turea re em terminos brevissima. Quippe hic Asinio, seu praedicatum conclusionis, brevissima finemrtim re em terminos habentium, demonstratur de Sub ecto frictura, seu linea recta, ut adaequata proprietas, per ipsam A sentiam seu frictura formalem rati ciuem l quae est μ&- seu Rem A. Qui inpe ab ipsa MALI me atque a nihilo alio ὶ necellario atque immediate resuluit, quod ut omnium Aimis a re dem terminos habentium. Ipsa enim ciues. τον seu rectu in s ratiot quae, ex communi usu, mcnte melius concipitur, quam possit aliis verbis deliniri; in est propria, immediata, ct adaequata causa hujus se viamis. 'ει - τω vocem interpono, quoniam apud Graecos, aliud est rara, aliud hNr illud de Lineis; hoc, de Angulis, dictum. Pro quibus Latina promiscue dicunt Rectum. Vel dimitto quod pro recta linea nomen fecimus Ibi pro linea recta ponamus ejusdem definitionem Euclideam; ut ea sit quae inter puncta sua jacet si iv. arguasteris seup arci , exacte, a ruabiliter; nos dicimus jus hemeeαὶ Quae itaque intelligenda est id ipsum lignificare quod nos, sub rectit isti notione, mente concipimus: s &, mihi quidem, ipsuin rectit tuis nomen, facilius intellectu videtur, ex communi usu, quam talis definitio : quod usu venire comperimus in definiendis vocibus notillimis. Unde ite arguimus: cie aequabilirer jacet intra Da paucta, slmeatum omnium eo dem terminos habemitum brevissima; Sed
. Recta mIra sua puncta inruas liter Iacet: Erso Recta es linearum omnium eo dem tri minos habentium Levissima. Qilae demonstratio est, alus verbis, eadem quae prius.
Sic demonstrabitur, circuis rataios a quales esse, &, tu eodem Fam omnes : eo quod, perd finitionem Circuli s quae ejus esΚntiam contineti Cuculus eii Aura una, centraqua. circumferentia distantia est ubique eadem. Similiaque in Mathematicis quam in aliis scientiisl facilius inveniamus ; eo quod magna hie conceditur libertas i per definitiones magna ex parte arbitrarias limitandi & determi nandi definitae vocis significatum sadeoque E euitam rei quam innuit ea vox t & quidem alibi aliter, aliud enim significat Ariangulum apud Eucham , aliter apud Tis intim :o seque & ob rus aliter apud Apia nium significant quam apud Euri atque ex Vocis sensu s sic determinato facilius est Pro Ietates invenire, quae inde ne IIario &immediate resultent. Sed in Philosophia Naturali, verbi gratia, postquam convenit quod vox 'utis, illud designat Ammiqiiod eo nomine vocari Llςt: non ita facile est determi natu, quid sit absolute & adaequale neces rium ad hirius animalis retram quae non est arbitrio nostro determinanda, sed ita sumenda ut in rerum natura reperitur;) quaeque ab ea Essentia immediate & ad vate resultant Proprietates. Sed redeamus ad illud quod vulgo solet exhiberi specimen : In quo Risi Bas presumitur 1 Rationalitate immediate di adaequare fluere; & MILOh Ias constititere & adsequate determinare 'sentiam Hominis, ut ab aliis animalibus distincti; adeoque ista per hanc de omnibus hominibus demonstrari, denioni tratione tu a & perfectissima. Si per idem Meaeum probatum eatur 'Dum isse Dyibilem quod omnis rationalis sit risibilis; atque Petrus rationalis; adeoque risibilas :ὶ Admittent hanc Demons, alimem este, sed non quam vocant Potissmam : quoniam non immeae Me & adaequare resultat , Petreitare sua ut loqui amant sed ab ipsius Humanitate ; quae aliis cum eo hominibus
communis es LPariter, si probetur omnes homines es eno praegus eo quod sint animalia; sitque an mali es lentiale sensimum esse: Neque hanc permittent dici Potissmam demonstrationem - licet hic, subjectum sit Gniverso ; non Maevi suum, de quo negant demonstrationem fieri polle: Ingularium, inquiunt, non ea demostram. ὶ Quanquam enim sit s ut loquuntur predicatio perse non per accia σὶ & in Primo modo dice F pers G l in quo Prae rear, es de 'sentia subie , quippe ita sunt Animal ct Sensitivum res hectu Hominis, utpote
ipsius Genus, & Deserentia constitutiva remora; in non tamen quatenus 1 ut loquuntur seu Universiae r- quia non ι Miate ita a quate ce homine dicitur Sensentium sed Homini convenit quatenus est Animal : neque ab Humanitate sua, sed ab Ammai ut resultat, esse Sensitivum: sed nec adaequale convenit Homini, sed est ipsi cum aliis animalibus commune. Adeoque demonstrauo non Potillima.
196쪽
Alias item habent subtiles speculationes de Demo baiiove, atque ad eam requisitis; sed
quae magis curiosae sunt quam cognitu necessiriae: quas igitur omitto. Verum hoc utcunque tenendum est; Quod clarissima atque evadentissima tum Probanditum Docendi methodus quaeque animo maxime satisfaciti ea est, qua, Rem ira se, ostenditur, per veram causam unde si ut ita sit. Adeoque potius est uatenus id fieri commode potest i hac uti methodo, ut magis scientifica: Nec prius acquiescere tanquam in plena probatione ὶ quam rem astirmatam habeamus a principiis ita certis & evidentibus deductam, ut de eis mens numana merito dubitare non possit; atque ita immediatis, ut vel non possint, sitiem non indigeant, per notiora quam ipsa sunt probari, Quales sunt quae - --, seu communes noticines dici lent: j vel , propositionibus quae Iam ante fuerint ab Musinodi principiti deduetae. Estque haec methodus, quam Matheseos praesertim scriptores prosequi solent. Quibus mos est, 'satira quaedam & indubia intomata praemittere, indeque per consequentias indubias propositiones alias inferre; atque ab his demum alias I atque sic deinceps, donec ad id perventum sit quod demonstrandum suscipiunt.
CAP. XXIII. De Sysiuimo Topico.
SYllogisnus Topicus squi& Dialecticus dici solet, & Diaeus ficus ὶ talis haberi solet syllogismus 1eu syllogismorum seriesὶ qui firmam potius Praesumptionem , seu Opsenionem valde probabilem creat, quam absolutam certitudinem. Non quidem ratione rivi
me, nam Syllogismi omnes, si injusta forma, sunt Demonstrativi; hoc est, si Praemissae verae sint, vera erit & Concluso, ὶ sed ratione Mauriae, seu Prae sarum ; quae ipsin ut- plurimum, non sunt absolute certae, & Universaliter verae; sed saltem probabiles, atque
Nomen habet a Graeco verbo τλro Acus, 3 quo utitur Aristoteles pro designandis Locis seu sedibus argumentorum; quae sunt selecta quaedam materiae capita unde deduci selent argumenta. Puta ; natura Cati arum & 'fectuum ; Subeen ta Accidensium seu A junctaeum; rerum item Dissentanearum seu aliasqnter se cαmparatin um; conjugararum item seu vocum ab eadem origine varie defiexarum ; Totius & Pretis ; Generalium item &Spectabum ; Ut stimis & Divisio m ; Testimoniorum ; atque horum similium. Quae avariis Logicis varie solent enumerari. Ego eo ordine recent ii quo in Sandersem Logica occurrunt; ut qui liber est in juvenum manibus familiaris, Locosque hos ad pauciora capita reducit, ille, quam alii multi. Non enim mihi in animo est, aut studiose omnia comquirere, aut fuse prosequi: sed specimina quaedam exhibere. His autem Locis, seu Argumentorum capitibus, subnectere selent quasdam Regulas, Mi mala, seu Propositiones receptiores, quae Argumentorum materiam subministrent; cum earum Limitationibus, Exceptionabus, aliisque cautionibus neces lariis.
Voces has hie adhibent in ampliori earundem significatu ; Ut causam resticiant me, mrem, Matra talem, A malem, & Hualem ; item Totalem & Partialem sive solitariam ct sociam ;) Adtualem & Potentialem ; Proximam ct Remotam; propriam & Accidentariam sive per se, & per accidens: De quibus hujusmodi silent tradere propositiones. r. Si Cusa est, mctus es; si non ista, neque Die. Puta, si Sol oritur, dies est : si non,
non est. Sed haec, inquiunt, Regula non semper obtinet; Ut te, I. de causa Remota; ut cum haustus vini est causa Ebrietatis; nec simper tamen. a. Si interveniat Impedimentum ;υt cum Lapis, ut ut Gravis, 1 descensu impeditur. 3. Si sit causa tantum per accidens; ut Cum tersam fodiens invenit thesaurum ; nec tamen semper. Si causia sit partialis &per se insui ficiens; sic, currenti non omni contingit praemium. Si essectus talis sit ut Permanere pollit, remota causa; ut AEdificium remoto conditore. 6. Cum effectus idem avariis causis oriri pollit; ut Mors, a Veneno, Morbo, Gladio, M. quorum aliquo si cave tur, potest tamen ab alio inferri. Σ. Si effectus est, coga es; s vim ilis, neque haec. Pariles admittit exceptiones cum regula praecedente. 3. Lualis es causa, laus est effectus' incontra Ut, si arbor bona, fructus item bonus erit. Non tamen obtinet, I. in prodestionibus AEquivocis; ut cum deformis Pietor, bellam Picturam facit. a. Si extrinseca quaedam causa varietatem inducit; ut cum Glacies non
est Liquida, ut fuerat ex qua fiebat Aqua. . Rι lacri tale, riguae es metu Iale. Ut, Ignis qui in alit Aquam, est magis calidus.
197쪽
Nee semper tamen ; utpote I. Vinum quod facit rarium, non ipsum Ebrium est, s ut te hujus incapax:ὶ 1. Pater non est, quam Filius, magis Homo, quia substantiae non recipiunt magis & minus : 3. Nec Prieceptor semper doctior quam Discipulus, ut qui Iartialis tau- tum causa suerit: Pariterque in multis alus. s. Causa est prior esse . Intelligitur praecipue de causa inciente ; sed & in aliis item Iocum habet, ut Materia, & Forma ἰ etiam in Fine, prout hic causae rationem subit; hoe est, quatenus Essicientem incitat ad agendum. Intelligendum autem est, Prisu nasura ;non semper tus temptare. Nam Iinrs ejusque ces , sunt contemporanei; item Sol, ejus que Splendoν. Praesertim in causis Maralitas I ut Mura CNisi est tempore posterior, quam satis AEami. Sed hujusmodi Propositionum veritas, cum earundem Exceptionibus & Limitationibus, an, ct quatenus, verae sint, aut non sint: ad Metapb scam proprie spediat; ubi natura Causiae & Effectus, aliarumque Relationum transcendentalium, cum earum Asiectionibus αproprietatibus, conliderari solent: indeque huc inuisseruntur. Si vero ea omnia huc inde transcribenda lint, aliter quam speciminis, seu exempli gratia; eo tantum quod possint esse Syllogismorum Materia: pariter transcribendum est et Metaphysices corpus integrum nam dc reliqua omnia fieri possunt Materia Syllogismorum: Nec Metaphysices tantum, sed reliquarum omnium Artium & Scientiarum dictam
na : Puta lex Naturali Philosophia ὶ quod sunt 2 ρομαν Hementa; Septem Planetae , quod stateria se Harma Iunt corporis tartes con timentes ; Item ex Morali Philosophia )quae ad Vre rates se ora spectant; ad Eunum O Mulum ; ad Pa imo regimere; Item lax thesi nes anguses triana uti reisi et quales esse duobus rectis : aliaque istiusmodi
Quippe haec omnia elle pollunt materia Syllogismorum Seu Logica & Metaphylica, prout a plurimis tractantur, ita commisceri solent, ut non mirum sit alteram ab altera multa mutuari: Ramique & qui illum sequuntur, totam sere Metaphysicam qualis est Transiendentium doctrina , quaeque generales Entium aflectio nes spestant, ad Logicam relegandam malunt; ejusque propterea partem prunam ampli.
Quod autem de propositionibus ad musam O E emon speetantibus dictum est; ad alios qui sequuntur locos Topicos perinde spectat. II. De Stilem se Accidente. Non tam stricte sumendae sunt hae voces, ut cum Sub ectum pro Substantia sumitur ς &APerdens pro eo omni quod Substantiae contradistinguitur : Sed per Subjectum intelligant id omne quod, praeter ipsam sui ellentiam, alia sibi attributa habet accidentalia ; M per cidens, omne id quod nuic subjecto disti tribumir. Sic Numerus futut ipse sit Acei, dens dicatur esse ειν & Impar : Estque Numerus hic pro subjecto habendus; Paritasque& Imparitas sunt elus Accidentia. Potestque tale Accidens esse vel Proprium vel Commine ; item vel Inhaerens vel Adhaerens seu internum aut externum; ὶ item Antecedens, Concomitans, ct Consequens; & inter alia 3 rei Signa ct Circumstantiae. De quibus A cidentibus, hujusmodi tradunt 'positiones.
I. Suvini o Accidentisproprii, si alterum es, est O reliruum ; salterum non M, tum
usque rebruum. Nempe, propter eorum convertibilitatem. Si Homo, tum Risibilis; ct
Σ. S subjectum es, tum se ejus Commune accirius; sed non contra. Si Corvus es tum Niger; quod de Accidente inseparabili locum habet, non de separabili: Sed non
contra, si Niger, tum Corvus est 3. SI commune accirius non st, rum neque in jubjectum : Ied nis renua. Limitanda haee est ut praecedens. . Si res sis, sum ct necessiniae loci rem risque inemn ntide I si non irae, neque res eat sed non mora. Si Milo Clodium occidit, tum Clodius tune & ibidem vivus erat, absque quo non potuit illum occidere Milo: ὶ sed non contra; si tunc aderat tum eum occidit Milo. SF cujuspiam amecedens, concomitans, aut consequens; tam id es cujus boc es anteco dens, concomitans, cur consequens. Sed locum non habet nisi ubi connexio est ne laria Si sit Rclipsis Lunae, est Plenilunium : sed non contra; si Plenilunium, tum est ipsis Ubi autem connexio non est necessaria, illatio non est nisi conjecturalis ; eaque magis minusve probabilis, prout ita est connexio. III. De DUentaneis e omparatu.
Di Intanea sunt vel os rara ut Bos & Equus; vel inposita de quibus in prima
parte Logices dictum est; nimirum Relativa, ConD aria, Pit Ima, dc cim Emm. C-s nata sunt vel secundum L luatem I Sunile, aut DuIimile :ὶ vel secundum 2 utietatem, Equale, aut Inaequale : Plus, aut Minus.) De quibus hujusmodi tradunt regulas. M Glutivis. Si Glutivorum alterum es, es O restruum. Si Parens est, in Proles. Sed locum nori habet in Re lutitiis secundum Dre sed nou sectivaeum Epe: Ut, est ut bile ergo est visis.
198쪽
De Gutram iis. r. Si coiarari rum ictoumst, alterum non M. Si calidum, non frigidum. Sed locum non habet in gradibus rem: llis; ut in Aqua repida, ubi est aliquid Caloris. & aliquid Fro
M Si asterum non sit, asterum es. Si Numerus non sit Par, est Impar. Sed non valet, nisi eum ne isse est ut eorum alterum lit.
do Color. Si Amor sit in Facultate concupiscibus, ita est & Odium. Contranorum contraria es ratio. Si Bonum sit appetendum, Malum est fugiendum. Non valet autem in assectionibus seu praedicationibus remotioribus; non, quia Album est Visibile, Nigrum est Invisibile. ὶ Neque ratione communis subjecti; non, quia Sanitas est animatorum, Morbus est inanimatorum. Neque in eo quod est per accidens; non, quia vir albus videt, ergo vir niger caecus est. ὶ Necubi resaependet ex civersa constitutione subjecti; non, quia Calor indurat Lutum, ergo Frigus emollit. Altisque casibus innu
s. 2M mavara bono contrat tum est, id in maius malum. Ut puta, quia Sanitas Divitiis praestat, ergo Abgrotum elle est malum majus Paupertate. Neque tamen semper valet: nam parum Agritudinis minus malum est, quam magna Paupertas. Item, quia Philosophum elle, est majus bonum quam simpliciter posse legere ; non Inde sequitur majus esse malum, non esse Philosophum, quam micire lueras. De Prmatisu.
a. Si Habitus es, Privatis non es; s haec ea, non illi. Siquis videt, non est coaeus ; si
Σ. Si Habitus non si, Pr aris es; si πω Me, tum illi. Siquis non possit videre, M cus est ; si non caecus, videre potest. Sed non valet nisi in subjecto capaci, temporeque debito, aptisque circumstantiis. Lapis enim non Caecus dicendus est, etsi non videat ; nec qui in tenebris situs est, aut cum oculis clausis; neque quod arunt in catulus ante diem nonum, cum nondum sit tempus debitum. De Contra Fctoriis. tradiSuriorum, s Arctum sis, alterum nou es; s Ugud non si hoc es. Paries si non sit albus, est non albus; si nomalbus, non est albus. De Di paratis. Paratarum, s unumst, reliqua nissunt. Siquid sit Equus, id non est Bos, ovis, Leo, M. Sed non valet in concretis Accidentibus: si lac verbi gratia j sit album, aut mel flavum, non sequitur, non este dulce; cum utrumque esse possit. De Comparatis. v&mibbus Oe Proponianahbus conveniunI Similia , Pro uicinalia: dissimilitas ct mn- ω portionalrbus, Diffumba o non proportionalia. Si Plato sit mortalis; sic & Socrates. Si Argenti uncia valet quinque nummos solidos, duae uociae valebunt decem solidos. Non tamen locum habet, nisi intelligatur reduplicatris, quatenus tale. Non, s AEthiops sit rati natis, erit&Grvus; quamvis uterque sit niger. Nee Adamas dupli ponderis est praeci se dupli valoris; sed quadrupli, aut etiam pluris. Plus, minus,aertiade, attribuenda sunt non tantum rebus invicem comparatis, sed & v sitimum probabiuitati. Atque lic Comparatis, accommodari solent Regulae seu ProposuOnes, aliae Generales , aliae Speciales, de magis minusve Bonis.
Generales, sunt hujusmodi. r. 2 des natui a tale, id es magis tale, quam quia tiae es prepar ticipatis . Sic Sol est magis Lucidus quam Aer. 2. Luod es tiae per se, es magis tale quam quod es rude per accidens. Sic cibus magis est salubris quam Medicina. 3. Item, a contrario magis ae I, quam quo minus. sic, sub Polis frigidius est quam sub Tropicis ; quia remotius ab AEquatore. . Item, 2Mae M operamr, quam quod minus. Fervidior ignis est, qui magis calefacit. i. Item, tae Cause plus habet, quam quod minus. Sic robustior est Iuvenis quam
6. Item, Cui De ista maris convenit, quam cia minus. Sic illud Medium est magis utile, Quod plus conducit ad finem. Sed nis omnibus, aliisque similibus, communis adhibenda est limitatio, caeteris paribus. Specta es regulae lde magis minusque Bonis sunt hujus inodi. I. ramenus es, in quo sum plura bona. Adeoque Peripateticorum Felicitas, melior quam
a. Item, ia ad ura conducit. Ut Iustitia, quam Fortitudo. 3. tim, Mes de erabile sterse quam quod opter alitiae Adeoque Pax ouam Bellum. Item, Ite per se bonum vi, quam quodper accidens. Adeoque Bonae Lege' qum Mali Morta. Ce Σs. Item,
199쪽
s. Item, ο es magis permanens Ut virtus quam Pulchritudo. 6. Item, L aesto se tale. Ut quam Divitis. Item, 2 Ead me larem fuem conducit. Ut artes liberales quam quaestuariae. 8. Item, melius Gllectum versatur. Ut Theologia quam Medicina. p. Item, lapaea perfectionem conducit, quam quia spure necessa m. Ut visus quam
io. Item, ο propius accedis adae Aramminem. Ut Messis quam Sementis. ri. Item, meliori simile est, quam quia iurarersi. Ut I squam Plumbum.
sed his item communis est adhibenda limitatio, GIrras paribus.
De Verismilmidine Propolitionum, hujusmodi tradi solant Regulae. r. aequabier auriunt, ant non sunt; earum δε alterum es, es O reliquum ; s ,
H, neque hoc. Sic de Honoribus &Divitiis, quae videntur ad Felicitatem pariter conducere :si illi non susticiant, neque hae. De Cibo,&Potu ; si ille sit ad vitam necellarius, tum & hic. Σ. O quod magis es ' obabile, non es; neque eris id quod es minus 'Gabiae. Si non
omnibus placet Ho merus, multo minus Motus.
a. Si id fir quia es minus ρε Minite, tum οὐ id quia es magis probabile. Si Latrocinium
sit morte puniendum, multo magis & Sacrilegium. Sed adhibenda communis limitatio , Caeteris paribus. Atque etiam tum, Argumentum non certum erit, sta saltem probabile. Saepe enim id accidit, quod nianus est probabile. IV. De Conjugatis, Nuclione, O Drrivatime. Conjugata , proprie , ea sunt vocabula quae, propter aflines significationes , amnem item sonum, & derivationem sortiuntur; ut ab eadem Origine durivata. Ut Fusus, Imsitia, Pse, M. Ex quibus, Abinactam ct Concretum quae dicuntur, prae caeteris ut it,pradictum , eonsiderari solent. Sed, in Argumentatione, affinitas Signiticationis, potior est
Per Notandinem intelligi solet, ratio nominis ab Etymologia seu Derivatione petita. Ut Phia diphta , ab amine Iapientiar nomen habet Ei, a Cons , Consul; ut qui Reipublicae consede re debet, &, cum opus est, conssium adlii re Non semper tamen Elymolostiae r spondet significatio. Ut Pycina, ubi nose sunt piiccs. Sic Tri Petrum pro Triangulo Alli
que; tibi iebus nomina non conveniunt.
De his, ii Rufinodi tradunt regulas. i: Ubi alteium Conjugaurum convenis, convenis O reliquum ; ubi non UDAE neyue hoc. Socrates, si Justus est, Juste agit. Liberalis cogitat liberalia. Amicus amaa. Sed iam fallit Regula : Ut r. si amnitas sit soni magis quam significationis, ut, vinum habet, ergo est Vinolentus. Σ. Cum aerias pauci non sul iunt ad concludendum habitum, non, si alis quando Iuste agit, ergo Justus est. ὶ 3. Quacio arguitur a potentia ad habitum, rili bilis in ergo ridet. Sm dc siepe alias. Σ. O Me m comeniat, tum ct conjugatum oujugato illius : O canna. Si albedo est color, tum album cst coloratum. Fallit autem, I. Si conjugatio seu amnitas, lit rasono, non in sensit. 2 Si arguatur affirmative a Concreto ad Aburactum ubi praediolio non est per Ie, sed tantum per Accitares: ὶ Ut, Album est Dulce sputa Lac aut Saccharum ) ergo Albedo est Dulcedo. 3. Si arguatur negative ab Abstracto ad Concretum ; ut, At do non est Dulcedo, ergo album non est dulce. De Notatione, has habent Regulas: 1. Cui tam nu Notatu seu Desivitis, et eo enis Naarum seu veri sum : ct contra. Puta, Amor Sapientiae praestantior est peritia Milatari; ergo sic est Philosophia iam του γλῶν His re ν dieta ut quae est Amor sapientiae. Sic Fisura exposita, probabitur esse Triam
gula, quia tres habet angulos ; reetilinea, quia restis lineis terminatur ulcrura, ctu Ia Cr ra habet aequalia ; aequilatera, quia habet aequalia latera : Aut, non esse, quia non sic habet. Σ. Oti convenu nomen, ei congruis ratio nominis, seu Hrmatis: O rem . Triangulum est, ergo tres habet angulos; Aut, non est, ergo non sic habet. Et sic de caeteris. Sed saepe
fallunt hae regulae ; & plus habent Elegantiae , quam Virium Argumenti. Praesertim, si hi gidae sint aut ludicrae derivationes ut Lapis, quia Ierit pedem; frater quati fere aerer ;-ns a non movendo; te mentum, quasi restitio mentis; sincerum , qualisine cera; δε- ex, quas ne a , addas, pari Jure, calceamentum quali calceatio meuIis , Impius, quasi ne pio; fetulus, quali sine gula : M. Item; ubi nomen manet, cellante nonunia rati ne. Ut Psima, cum desunt pisices: Pendo, repenaeo, expendo, im udo, de nummis etiam num dicta, quia pendere solebant olim, quos jam numeramus. Sic syllogismi seu propositi nis terminus mayor aut minor dicitur, non semper qui talis est, sed qui talem locum occupat; ut supra monitum est. Aliaque multa.
V. De Toto or Artibus. . De his, hQulinodi tradi sistent Resulae: i. Si totam es, partesJum. a. Si partes non sunt, neque totum es . Sed fallit utraque si partes illae non sint absolute necessariis. Sie μω quis esse potest , quamvis dest VO
200쪽
3. Si totum nou Vi, fartes nouisui. q. Si par res non sum, totum non est. Sed fallit utraque de partibus separatim sis inpiis, Lundamentum este potis, ubi nondum est minus. VI. De Genere or Specte. Has voces hic usurpant, non stricto sensi, prout in destrina do Praedicabilibus : sed re Genus intelligunt quidpiam generalius i per Speciem, quidpiam specialius, particularius, seu minus generale. Regulae sunt hubusim di x. Si Generale non si aut nepetur; in sic or Spectate. Si, non Animal; tum non Hom',
a. O Specitae sit, es o Generale. Si Homo, si Petrus ; tum Animal.
3. 2uod convenit, aut Non couven I, gener H ; pariter contenis, aut non conventi speciab. In digendum autem cli de eis quae conveniunt, aut non conveniunt, Universatirer; nou Particudariter. Si omue animal sit leniitivum; tum brutum. Sed non, si H quod animal sit rationale, tum sic est brutum. . Quia conmuti am non commis speciali, pariter convenit aut non comen I generalF. Sed limitandum est: nempe quod omnibus specialibus convenit, convenit generali inmersester: quod specialium abymbus, id generat 1 convenit parram intur.
VII. De Des Iram ct si M. Definitio non hic stricte lumitur, prout inscriptioni contradistinguitur; sed ita ut deseraptionein includat quamcunque adaequatam, aut praedicatum convertibile Per Divisionem intelligunt omnem distributionem Totius in Partes: praesertim si tales sint partes ut non coincidant. Regulas has tradunt.
i. Sid nisis set, eli or Desinitum: ii non hoc, neque ilia. Si animal rationale. tum
Homo: si non Homo, nec Animal rationale. Non autem valet, nisi de per itis Definitionibus aut Descriptionibus adaequatis. a. mkνωum m Uybitati e Npsurum : si tinum non es, asterum est: δε ιEM ef hoe non es. Non valet autem, nili membra talia sint ut non pollint coincidere.
VIII. De Tesimmis. Argumentum 1 Testimonio, dim solet Argumentum ovi Isciale. Quia non tam sun&tur in natura Res quam Authoritate dicentis. Et quo major est Author uas dicentis unius pluriumve narior est huius Argumenti vis. Regulas has tradunt x. Argumentum a Te momo, non valet Negative. Quod intelligunt, non de Negativo stimonio, sed de Testimonia defeetu. Ut, Aristoteles non hoc dicit; ergo non est Hinc tamen non raro sit violenta praesumptio: quando austa se offert dicendi occasio, &merito praesumi pollit sic dictum iri, si sic foret. Nonnunquam etiam hinc recte concluditur. Puta; sacra scriptura mis quam hoc en tinete vel per consequens aflirinat: Ergo non est Aruculus Fidei. Item, Non est hoc delictum capitale, quia nulla Lege ei stati in urm: na capitalis.
a. rasino Testimonio i recte tute Eecto credendum es assisse. a. Sensus Terrimctura, adhibenaeu es fides. Sed cum hac limitatione; Modo non fiat albcunde sensuum deceptio. . Arrasto tu arte lua creae dum. Nec semper tamen ; Puta si peritior artifex contradicat ; aut aliunde causa Paleat curet non credatur. 1. Plurium Iesimomum testim romticiarum est praeferen iam. Intellige, caeteris paribus. Meus esse potest ii pauciores illi iunt sapientiores, aut fide digniores, aut Iudices magis competentes; item si aliunde sit ex ea parte major verisimilitudo. 6. Resimonium Arirrumum Praeva et Recem rum tewmanto. Quod potitii mum valet in rebus Historicis, dc rebus Religionis. Secus est in Arcium peritia ; ubi Pollariores non raro sunt praecedentibus peritiores.
Haec autem Argumenta Topica jam enumerata ct horum similia, Regula que, Maximae seu ANAmara, de illis tradita. ira sunt pleraque in se incerta, totque exceptionibus & limitationibus obnoxia : ut dissicile sit plus quam Probabilitatem seu verisimilitudinem inferret utcunque periecta sit syllogi sim forma propter Praemillarum incertitudinem. Idem dicendum est de cujusvis Artis Scientiaeque Reguli tacitisve; ubi Praemisia sunt
Sed porro dicimus: Quocunnue jure Propositiones jam enumeratae sive certae sive incer. tae 3 censeti pollini Mauria syll0gismi: eadem ratione alternis cujusvis Artis Scientrave, aut Subjecti cujuscunqtie de quo argumentandum sit, Propositiones sic pariter centem pol. sunt. Et propterea jam recensitae evMetaphysica potius quam Logica desumptae, ut specimina tantum censendae sunt, non ut iusti lamites eorum quae Muteria syllogismorum cum 1enda sunt.
Summaque, de Materia Syllosismi, dictorum huc fere redit: si Praemissae syllogismi rite constituti l certae sint; Conclusio item certa est: si probabiles; sic & haec : & magis m,nusve verisimilis, prout illae sunt.