장음표시 사용
261쪽
darum Apostolis, Luc. s. s.& septu'inta Discipulis, Luc. Io. ii. Quod& Divinitus sere
comprobandum & rati-habendum, ibidem pluribus docetur, ver . I 3, i , Is, I 6. Non enim eorum ad quos mittitur, obstinatio, sive pervicacia, Legati potustatem evacuat vel enervat: secundum quod dicitur Euh. a. s. Sive auaere vetim, Irae neqpuant; scunt utcuniae in m Ho ipsorum Propiatam fuisse. Neque enim ab ipserum arbitrio, quasi precaria, dependet Ministrorum authoritas, sed ab ea quam 1 Christo obtinent millione. Et quidem Oecono. mis sive Dispensatoribus, virtute officii, non modo cum conservis suis, sive domesticis, nogotium est, sed & non raro cum exteris; Neque enim hoc ibium Dispensatori sive tiosi incumbit officii, ut famulvio m temptare det iumenjum , Luc. I a. a. sed in universum, a Zspensat re requiritur ut usso I Gr. 4. a. adeoque ut universa Domini sui negotia, stasi i commissa, curet, quamvis apud exteros; operarios puta sive conducendo, sive mercedem ipsis solvendo, MI. 2o. g. exteros in familiam invitando, vel adducendo; vel etiam indignos ejiciendo, Mat. 2 a. 3, , 9, Io, I ῖ. oc φ Et renuentibus renunciando puta, excusio pedum pulvere; ut modo dictuna: talentis domini negotiando, eaque augendo ;vel etiam trapezitis committendo, ut redeant cum laenore , Mat. Σs. I . M. Quae omnia
de verbi Divini dispensatoribus, Christive Oeconomis, sive inter caeteros, sive potius praecaeteris, in intelligenda esse, neminem credo fore qui inficiabitur. Mitto alia argumenta: tum quod neque praetentis instituti ratio patiatur ut singulis in. sistam festus, tum quod ex dictis Iam satis sit manifestum, Ministrum Evangelicum, non unius tantum particularis Ecclesiae, sed totius potius Universalis Ministrum esse; seu potius, absolute, Christi Ministrum esse, non ad unius tantum particularis, sed totius Ecclesiae universialis commodum, ordinatum.
Non autem ita intelligenda velim haec omnia, quasi cuilibet Pastori singulari incumbat onus, ubique gentium praedicandi : quod quidem esset impostibile ; quodque nee ipse Chri
itus dum in terris erat, neque Apostolorum ipsius ullus, praestiterunt; quorum tamen authoritatem ad unam aliquam, vel etiam mucas aliquot ecclesias, restriela in esse, nemo dixerit ; neque tamen suo munere minus fideliter functos este, quod non ubique linguli Naedi, caverint: Sed talem illis competere dicimus potestatem ecclesialiticam, ut eam ubicunque terrarum fuerint secum habeant; quam quidem eo modo, eo loci, & eo usque exserere tenentur, prout ad aedificationem ecclesiae Christi, ejusque pacem ct consolationem, pro temporis locique circumstantiis, maxime expedire intellexerint, ct prout ad exercitium legitime
Neque interim arbitrariam ct promiscuam prophetandi licentiam in Ecclesias Dei intro. duetum eo; ut pro arbitrio suo quilibet quidlibet cuilibet, quando & ubi libet, sub potesta, tis Ministerialis praetextu, doceat; aut sese in exercitium istius potestatis ubivis Pro libitu ingerat; quod quidem esset di pacem di ordinem omnem ecclesiasticum manifesto pet. turbare , & penitus evertere: sed omnia ad arae cariauem facienda ; omnia οὐ Νι-u b
iacenter O ci Fue Iacienda ritu ue prophetarum prophetis subici, docet
Distinguendum enim est inter puellatem, & pclinatis exercitium; illam quidem cuili. t Ministro Evangelico & semper & ubique convenim judico; hoc autem non item, sed pro h :c de nunc ut loquunturὶ vel inconveniens esse posse, vel etiam Illicitum. Srcutti. g. Medicinae Dialor Oxstumnis, quamvis ubivis in Psigi a & dignitatem Doetoralem habeat, & potestatem exercendi Medicinam ; modo scilicet ad hoc vocatus sit, neque aliquod legitimum impedimentum interveniat: non tamen illi sub hoc praetextu licebit in cimus vis familiam seipsum inserte, & vel invitis Medicinam administrare, vel etiam legibus probe sancitis contraire: sed concessa potessate ut loquunturὶ in actu primo, potest tamen ipsius Percitium in actu'secundo, pro hic & nunc,'non raro suspendi, aut impediri. Et pariter de exercitio Ministeria sudicandum erit: Nempe Minister Evangelicus, quamvis ubique potestatem Ministerialem habeat in actu primo, fieri tamen potest ut non raro pro hacti nune ab ipsius exercitio vel abstinere debeat, vel etiam impediri, communi stilicet Ecclesiarum commodo id postulante.
Atque hoc etiam ipsos Apostolos secisse constat. Quantamcunque enim potestatem ubi que terrarum habuerint, certos tamen sibi exercitui limites posuisse certum est..Hi nempe ad Judaeos, illi ad Gentes, ordinarium muneris exercitium peragebant , Gal. a. I, 9. Item alios sibi, alios aliis cellisse limites, innuit Apostolus, a Cis. ro. Iῖ, I Is, I 6. Ubi ct se innuit cautum fit ille, ne suos transgressiis limites in alienos trantireti, Non enim ubique omnes Evangelium praedicarunt, quamquam ubivis quilibet Apostolicam habuit authotat tem : sed ita se in varias regiones distribuerunt, prout Evangelio promulgando videbatur maxime idoneum. Quod quidem mutuo consensu faetum esse, peculiari nonnunquam
p eunte & quasi praemonstrante providentia, in loco citato patet, Gula. v. ct alibi. At non propterea putandum est, nec quisquam, credo, illud arbitratur, in aut Paulo anter Judaeos, aut Petro inter Gentes, authoritatem Apostolicam defuisse, aut ipsam exercendi si quando res postulaveritὶ potestatem; licet hie Judaeos, ille Gentcs, suae curae specialiter commisses esse intellexerint. Et
262쪽
Et pari omnino ratione, expedire Iudico, atque ad ecclesiarum particularium, adeoque δ: universis, commune bonum conducere, ut luos quaelibet statos Pastores habeat, qui ipsisu aliter invigilent. Quod di Apostolicis temporibus factum esse constat Pin. I . Σ3. Tu. i. s. & alibi. ) Verum non ideo dicimus, ne sic omnino esse, ut quicunque ad Ministerium admillias, sit statum & peculiari ecclesiae sic alligatus; vel, ut nemo ad Ministerium prius admittatur quam delusinodi pastorali cura ipsi demandanda prospectum fuerit: sed Minittros ut loquuntur j sini μνως ordinari, & licuit olim, & etiamnum licet. Et im
uando temporariis quibusdam constitutionabus Ecclesiasticis contrarium cautum fuerit; lud non nisi ad evitanda quaedam quae tunc metuebantur incommoda factum erat; ut ex
ipsis synodorum decretis, quibus hoc cavetur, liquet. Atque tales fortassis olim erant praeter Apostolosὶ Timotheus, Titus, T hicus, Epaphroditus, Silas, Barsabas, Iohannes reus, A EM, A mia, aliique in Epistolum vis pallim memorati, quos quandoque in una, quandoque in alia Ecclesia Ministeriale munus exercuisse legimus. Et quidem iidem ipsi Pastores, qui, quoad ordinarium exercitium, particularis alicujus Ecclesiae Paliores dici possint, habent insuper & indefinitam illam sive indeterminatam potestatem alias prout res postulaveritὶ minastrandi, aut etiam coniunctim de ecclesiis illis suis particularibus consit tendi: ob rationes jam supra allatas. Sicut & Doctor Medicus, si vel Nos omii, vel illustrioris alicujus familiae, curam in se suscipiat, eique is r inspiciat; adeoque illius vel Nos omii vel familiae Medicus merito dici possit: non tamen hoc impedit quin & Potestatem Doetoralem alibi habeat, eamque ubi se Julla porrigat occasioὶ exercendi facultatem ; quamvis, de facto, raro illam alibi exerceat, quippe latis sortallis ibidem occupatus. Nec aliter de particularis Ecclesiae Pallore judicandum erit. Sed & addo ; Si quando P
stori de eccletia in ecclesiam migrandum sit; ut nempe, iustis de causis, unius ecclesiae peculiari cura relidia, alterius evadat ille Pastor ordinarius ; non nova opus erit ordinatione, ut novam acquirat potestatem Ministerialem, magis quam novo Baptismo, sed ut subeat illius, quam prius habuit, potestatis novum exercitium: Sicuti nec Medicus ille, quem modo dixitnus, si ab uno ad aliud Nos omium se recipiat, ut novum sibi acquirat metoratum, opus habet.
sed de his hactenus. 2 sis Tertia.
Putaram etiam tertiae quaestionis expolitionem & confirmationem praecedentibus adjunxisse. Verum cum in illis aliquanto prolixior videar, quam ut idem aggredi de tertiat pntientis instituti ratio permittat: hanc penitus, ob assignati temporis angustias, praeterire necesse habeo; quaeque de illa dicenda erunt, inter disputandum, pro re nata, proferre.
263쪽
264쪽
Concio Latine habita ad Academiam moriensem, in Templo B. UMariae, Anno i 661 ; pro inchoando
Termino Academico. Nunc Primum edita.
Hoc autem aera I Testimentum confismatum a Deo. II quadringentos O triginta anno acta HI Lex, non irritum facit, evacuandam Promi onem. Sic vulgatus Interpres. Vel sic. Hoc auteM . I Pactionem iliam. Chrissum respicit, a Deo prius ratam factam, non irritam facit ea quae post quadrim gentos ct triginta annos facta est Lex, ut Promisonem rei
ON long disquisitione viri Patres & Fratres opus erit, aut operoso scrutinio, quo illius Gentis originem exquiram, quos Galatas hic loca vocat Αρο- stolus. Quam tamen strietim insinuare, opem pretium esse poterit, ad ea quae restea sumus tradituri. ὶ constat utique, Doctorum consensu, Coloniam fuisse hosce Galutas, seu GE graecos, qui ex Gallia nostra Europaea, migratione iacta, in minoris Asiae parte silperiore sedem siuerunt Qui avitum suae Gentis nomen retinentes, Regioni nomen secerunt: Quam, , Gullis hisce seu Galatis, Gaiatiam dici, &rαλά, par, non est ambigendum. GaIDrtim enim idem esse nomen de Galatarinn, non eli quod moneam ; sive Latine Gallis, τα Graece dici ; ut de Galliam, r--αν, , Ptolemaeo die lam. Quae tamen, qua ab Europaea Gallia distinguatur, etiam Gaia graecia dici consuevit; &Galatae, Galgo graeci Paulo autem, cur hanc ad Galatas scripserit Epistolam, causam fecerunt Pseuda stoli: qui in Galatarum Ecclesias sese insinuantes, sanam illam a Paulo traditam, de justitia 'rsolam in Christo fidem altequenda, doctrinam subversum ibant. Causantes, tum Circumcisionis, tum reliquorum Mosaicae Legis rituum observandorum necessitatem, ad salutem consequendam: Pariter atque impotiores illi Antiocheni, in . i s. quorum hoc fuisse dogma perhibetur, Non sie, nis Mosaicae legis risu circumcises, salutem consequi. Et quoniam grauci erat in contrarium Authoritas Pauli, adversa docentis; hane quo elevarent facilius, duplici saltem molimine conati sunt labefaetare. Causantes iue Non esse Paulum genuinum Christi Apostolum, de α θυlti tanquam ab ipso institutum; sed Petri, Im' I. i i hamis,
266쪽
Concio Latine habita ad Academiam omniensem, in Templo B. UMariae, Anno 1661 ; pro inchoando
Termino Academico. Nunc Primum edita.
Hoc autem dico I Pactionem UZam; quae Chrissum respicit, a Deo Prius ratam δε m, non irrit m facit ea quae pon qua imgentos ct triginta annos facta est Lex, ut promissonem rem
ON longa disquisitione Viri Patres& Fratres opus erit, aut operoso mutinio, quo illius Gentis originem exquiram, quos Galaras hic loci vocat Apistolus. Quam tamen strictim insinuare, operat pretium esse poterit, ad ea quae postea sumus tradituri. J Conlis utique, Doctorum consensu, Coloniam fuisse hosce Galutas, seu GEograecos, qui ex Gallia nostra Europaea, migratione facta, in minoris Asiae parte superiore sedem posuerunt. Qui avitum suae Gentis nomen retinentes, Regioni nomen secerunt: Quam, a Gallis hisce seu Galatis, Galasiam dici, &ra rilia non est ambigendum. rum enim idem este nomen& Galatarum, non est quod moneam; sive Latine Gallis, Prassim Graece dici; ut de Galbam - αν, , Ptolemaeo dietam. Quae tamen, qua ab Europaea Gallia distinguatur, etiam Gaia riincia dici consuevit; &Galatae, GUB r.eci. Parado autem, cur hanc ad Galatas scripserit Epistolam, causam fecerunt Pseudapostoli: qui in Galatarum Ecclesias sese insinuan Les, sanam illam a Paulo traditam, de Justitia per solam in Christo fidem altequenda, doctrinam subversum ibant. Causantes, tum Circumcisionis, tum reliquorum Mosaicae Legis rituum observandorum necessitatem, ad salutem consequendam: Pariter atque impoliores illi Antiocheni, I s. quorum hoc finita dogma perhibetur, Mnpesse, nisi Mosascae legis ritu circinoses, salutem tainsequi. Et quoniam gravis erat in contrarium Authoruas Pauli, adversa docentis; hane quo elevarent facilius, duplici saltem molimine conati sunt labefaetare. Causantes 1', Non ede Paulum genuinum Cnristi Apostolum, de a dia, tanquam ab ipso institutum ; sed Petri, B-
267쪽
Misis, Iacui, & reliquorum qui Hierosolymis erant Apostolorum permissu, hanc qualemcunque sortitum potestatem: His itaque aut horitate inseriorem; di minoris elle ponderis, quae ab ipso tradebantur, quam quae ab Apostolorum primori biu edocti fuerant. Et quidema', Aliam esse Pauli doctrinam; aliam reliquorum Apostolorum, ta hisce Pauli placitis contrariam : Neque doctrinam tantum, sed praxin pariter & vitae rationem. Hanc rerum apud Galatas fuisse conditionem, quum Paulus hane ad eos scribebat Epistillam; scriptae totius indicat perpetuus tenor. Quod observasse, non levis cst momenti, ad rite percipienda, quae scribuntur, omnia ἔ justaque argumentorum momenta aestimanda. His itaque Paulus quo obviam iret imposioribus, noxi pallos diatrinam Evangelicam adulterari, aut libertatem Christianam eaeremoniarum jiugo deprimi, nervosam hanc, &acrem simul, ad Galatas Epistolam, ipsorum opponit. Qua, tum veritatem Christianam defendit strenue, tum suam asserit auilioritatem; & impoliorum, tum calumnias, tum sophismata, pelluntat penitus & amolitur. lInatio, Authoritatem affirmat suam; quam non hominibus acceptam seri, sed ipsi Deo& Jesu Christo. Veritatem dein Evangelicam audacter asserit, & sancit Anathemate : diris devovens, siquis vel Hominum, vel Angelorum etiam, contra doceret. Quam Argumentis tandem confirmaturus, interim amolitur fresiduo primi, totoque secundo capiteὶ adversariorum illud duplex μάχμα, modo memoratum, quo hanc subversum ire satagebant. Ostendit I', Non Evangelium se accepisse, nedum Apostolatum, ex reliquorum institutione : sed ipsius Iesu Christi: adeoque ne summis quidem Apostolis, hoc nomine, min rem esse. Quod ex suae ad Christum Conversionis historia, & rerum 1 se gestarum, palam facit: Ut qui Jam ante a Christo edoetus fuerat, &in varias regiones missus, quam Apost lorum aliquem vel oculis accepisseti Et quamquam, post aliquot demum annos, data dextra societatem firmassent: non eo tamen Id faelum elle, ut novam illi, quam non habebat, auctoritatem facerent; sed quod ex rerum gestarum serie didicerant ut hoc indicio testatum darent, Apostolatum Gentium non minus illi concreditum esse, quam Circumcisionis Petro. Et quidem, eousque a se, caeteris se Apostolis authoritate cedere, ut vel ipsi P tro, parum reste incedenti, se, coram, opposuisset. . Nec secus atque ipsum sentire, monstrat, Petrum caeterosque ; nec secus facere: Verbis fitillasque juxta consonos. Adeoque cum suam illis exposuisset doctrinam, quam apud Gentes praedicaverat: MN -ς ει v, ἡόιν αὶ res Adim, ne illi quidem qui eximis loco
eis Mara eravi A sta, mihi quicquam inquit Iuperaddiarunt. Nihil quicquam; vel
Supplementi loco, quasi imperfecta esset, quam nos tradideramus dodtrinam; nedum δ' ύ- ματο , quasi parum sana. Contra vero, mihi Hri Eurna societatis iuextram mi rex runt ἔ M uos M Gentes proscisceremur, sicut adyMinos i E. Hoc unicum monentes in u-per, ut pauperum essemus memores; cui ct nos iam anu iurens fueramus. Sed, de Mosaicis ritibus apud Gentes introducetan, ne κω quidem. Imo vero ne qui em Titust Gentilis qui cum Paulo aderar, circumciri coactus es. Sed ct ipse Petrus, quum -- notatae versabatur, una cum Gentibus come sebat. Tantum abest ut vel Apostolorum do.
dirina, vel vitae ratio, Pauli fuerit contraria. Quidquod & postea, quum, ingratiam Judaeorum qui Hierosblynus venerant, abstinuis kt Petrus, a Paulo increpatus arguitur: Quippe, Si tu, inquit, qui Iudaeus es, adiusvir Gentium Duas, non MI Dei; cur Gentesatagis exemplo tuo in P vi re λHis ita subversis Impostorum machinis, quibus ex obliquo impetebant doctrinam Pauli, Calumniis onerantes: Argumentis agit per reliquum Epistolae & armis decretoriis; misebus & suam solide confirmet & adversariorum obruat sententam. Quamquam enim, Apostolus cum fuerit, pro aut horitate Apostolica dictare potuisset: Cum tamen ad munus Apostolicum spectaret, non modo jubere, sed & praedicare, legem Evangelicam; non lubet tantum, aut etiam sancit anathemate; sed etiam Argumentis vitium est, quod iusserat, persuadere. Quam defendendam suscipit sententiam, totoque impetu contendit, haec est: Nos Mide sua Incli mi, se non operibus legis: Et, quod hinc insere, Non a de dis Gentios G aias, ais circumcisionis, IIo arcae legis Eistitim, obfra timem. Totam autem illam Argumentorum quam texit telam ; & late prosequitur ἔ tum per hanc integram, tum & illam, ad Romanos, Epistolam ; ὶ quum non unius horae pensum stabsolvere: Unum illud prae caeteris considerandum selmi, quod, ex foederis praerogariza, deducitur, cum ahamo jam prius icti, quam tuta erat sex sin alca : Quod itaque ex hae
pendere, neutiquam conveniret.
Hoc Argumentum quo pressius examinemus, occurrunt prelabanda duo: Primo, Quis sit rei controverse status, Paulum inter & Imposiores: Deinde, Quae vera fuit Impostoribus ratio movendi controveritam: Quo tandem Argumenti pondus rectius aestimetur. I. Primum quod si diat; quo cardine versetur controversia; Notandum 1'. Christianos fuisse hos Imposiores; saltem specie tenus & p aetextu. Quod tota dici, rum series demonstrat. Non enim, ut Evangelio palam renunciautes, arguuntur; sae, ut ει Perperam
268쪽
perperam Evangelizantes, mis. Et quae in contrarium ineri argumenta Paulus, sputa, irruam masset a doctrinam Christi, & quae his gemina, quae quidem sunt, ad hominem Christianum, justi ponderis; nullius essent apud alium momenti, sed ridicula potius ut loquunturὶ peiura principii P, Quamquam igitur Judaeis ipsis nondum conversis, i d in Christianismum insensissi mis, veliticarit haec opimo, De observandae Mosaicae legis necessitate ad silutem: non in men in hos direste militant Apostoli argumenta; sed in Iudaizantes Christianos. Adeoque, tanquam cum Christianas disputans, pro concellis habet quae apud Christianos in confesse erant. Cum Judaeis enim si disputasset, plane alius suisset orationis tenor, rationes aliae. Puta, quales Petri, Ain. Σ'. iterumque Capp. 3'&ς; aut Mephani, Adb m aut ipsius PaetifiAet. 1;' Ubi, quae arguuntur, haec sunt, Quod Jesus sit . γε - - et persidem is ejus nomen sit c equenda salus. 3', Pro confestis igitur habet Paulus, cum Christianis disputans, tum Iesum Na renum, Messirin illam esse qus wuturus erat; tum, persidem in hunc Iahasum tri.
', Sed neque controversum erat, Num Gemes pariter atque Judaei, salutis sint capaces :sed utrinque consessum. Quamquam enim, dum christus in terris agebat, Apostolorum pruna missio facta sit, non nisi ad ta perta ras mea domus oraeses ; ct quidem diserte cautum, ne tu viam Gennium ἀ- vera Ierem, vel etiam Samaritanorum in bes ingrederentur, Mala Io. ς, 6. Ante tamen quam terras reliquerit, in Cin os mox abiturus Christus, ILI. 23. I9; ampliata est potestas: ut d Inceps m omnes gentes pi uecti, Baptis inate discipulos initiarent, & doctrinam illis traderent
Et quidem si illud hic Paulo ageretur; alius atque jam est suisset sermonis cursus. Puta, qualis Petri, quum hoc agebatur, AEI. II. familiaris sui ad Carnelium aditus rationes indi
Verum quidem est, Judaeis hoc ferocioribus saltem in insolens primo visum fuisse, & parum gratum; Quod Gentes scilicet in eandem cum iptis salutis communionem adsciscerentur. Quod liquido constat, ex illo, dum Christus aderat, stupentium murmure, P. h. I. 3s. sciscitantium , Nummvn Mae persos inter Gruus prefectus, etiam Gentes doceres λ Atque ex illa, postea, Judaeorum etiam ad iidem conversorum ostensione, quam de Petro conceperant; apud Cornelium t hominem Gentillamὶ familiariter accepto. Ruam ut leniret, factumque defenderet, Adt. II. justam Apologiain instituere necesse habuiti Ex ea denique Judaeorum indignatione, Antiochiae, quae in Pisidia est, Adb I 3. εs, 46, dcc. quum Paulus& Barnabas, ad Gentes D conversuros, insinuabant. Et majori adhuc iremitu, Hierosolymis.
At ea res, jam ante, quam scripta est haec Epistola, desierat esse controversa: Tum propter Apologiain Petri, modo memoratam ; tum & Gentiles indies ad fidem Christi conversia, ct Spiritus Saneti factos participes, non minus quam Judaeos. Qua de re, tum alibi, tum , Paulo primum & Barnaba, a Petro dein & Jacobo, in Hierosolymitana Synodo, Act. I s. late disseritur. Ad Galatas item Cap. a. Et passim in Actis Apostolorum, & Paulinis Epistolis.
Nec, quantum liquet, vel acerrimi rituum Mosaicorum patroni, ea de re jam ambigebant.1', Quum igitur manifesta res erat dc confesti, Salutem ex fide in Iesum Christum, Judaeis paritcr atque Gentibus, consequutum ita : Quod ambigitur, hoc est; Num huic in Christo fidei, accedere debeat, tum Circumcisionis, tum Rituum Mosaicorum observatio. Hoc Paulus negat. Affirmam illi, Rituum patroni; fidem his sejunctam non suilicere clamitantes. Constat itaque, De quo ambigitur. Verum liugiis quaeliti, duplex occurrit casus. De Judaeis, alter; alter, de Gentibus. Quamquam enim de utrisque pariter verum esset; non pariter tamen de utrisque constabat : Nec pariter propterea de utrisque statuit Apostolus. Verum quidem est, Neque Judaeis, nectue Gentibus, fuisse necessariam Mosaicae legis ob servationem ; quod pariter de utrisque astirmat Paulus. Judaeis tamen indulgendam censuit legis observantiam; Gentibus, non item. Inde est quod, in Iudaeorum gratiam, Timotheum circumciderit, ex matre Judaeum ; Et Paulus ipse, AEL 2 r. purificationum ritus impleverit. A Genubus ut ea fierent, uae ipse fecerit, nullo modo patitur: Hoc tantum passes, ut, oilensionis vitandae gratia, sanguine& suffocatis abstinerent. Discriminis hu)us, hane esse causam judico. Mosaicam legem Iudaeis suisse datam, certum erat; atque hos illi obstrinos Olim : Abolitam autem jam illam esse, non ita certo erant oersuasi. Dubitantibus igitur indulget hujus obtervatronem ; sed & persuasis etiam, in du.bitantium gratiam. . Nec indulget modo; sed &, cum opus fuerit, suadet etiam; & obsequitur ipse. in Tantisper saltem dum, tractu temporis, res illa desineret est e dubiae Contemtus, mores illos lenita desuescere, qui, ab hominibus patrii ritus tenacioribus, aegrius e
Gentibus autem, quibus nec lex Mosaica, nec prior illa de Circumcisione, data fuerat, ut novum jam primum induceretur jugum quod ne Iudaeis quidem erat nec illariumὶ in a quum
269쪽
rum plane duxit: ne os sensionis quidem, siquam immerito captarentJudaei, vitandae in Spectabat utique Mosaica lex, nonnisi Ecclesiam Judaicam; nec, nasi posteros Abrahae,
Ciminacisio. At sanguinis interdi tum, Noacho datum Musque posteris, cum Gentes pariter atque Judaeos obligaverit; Qua ratione indulta est Iudaeis rituum suorum obtervatio, eadem & Gentibus, huius interdicti. Et quidem in sui gratiam, siqui ex Gentibus se hoc putaverint o strictos teneri; vel Judaeorum saltem, si quis scandali metus. Summa rei huc redit. Novum imponi jugum, mox deponendum, non patitur: Patitur suum utrisque pristinum sensim amoveri. Duorum autem horum casuum; posterior solus praesentem disqu ditionem directe spestat. Neque enim hic disputat Paulus, Quousque Judaeis permittendus sit sitorum rituum aliquantisper usus: sed, an Gentiles Galatae sub rituum iugum sint adigendi Quae autem ex argumentude utroque concludunt, concludunt a fortiori de casia controverso. Juxta quod in Petrum diu lus arguit, S tu, qui Iudinus es, ad instare Gentium visu ; cur Genus arigis Iutarietare ρII. Cum igitur hoc sit, quod dis piatur, negotium : ordine dispiciendum venit, a Quibus rationibus moti, movebant hanc controveniam Imposiores. Hic autem, quas praetendebant causas, a causis veris, omnino distinguendas censeo. N rne enim novum videri debet, neque mirum, alias revera subesse causas, quam quas praeten-unt Imposiores. Quas praetendebant causas, videntur hae suis te. Primo quidem; Fundamenti loco suestratum vellent; Caeremoniarum lege, Judaeis mdata, Ecclesiam saltem Judaicam etiamnum obligari: Et, consequenter, eorum Proselytos
eadem caeremoniarum lege teneri
Σ', Promi ilionem de Mellia factam, Ecclesiae Iudaicae I, tam elle. Huic igitur Ecclesiis inserendos este, qui illius capaces este vellent beneficii.3', Si Gentiles igitur, per Melliam hunc , silutem consequi desiderarent; Ecelata Judaicae inserendos esse, eidem caeremomarum legi obninoios. Atque haec quidem non sine magna probabilitatis specie videantur dicta; Si perpen
1 Mosaicae legis institutionem, perspicuam admodum esse, & extra omnem controve sam positam : Scis Proselytos pariter atque natu Judaeos eadem obligari. Eadem siqiii, dem lege tenebantur, tum domi nati, tum foris empti, aut insti aliunde. Ejusdem abolitionem, non ita liquido constare ; sed dubiae caliginis & controversiae plenam, &8uam Judaei plerique pernegabant. a', Promissa veteris Testamcnti, de Servatore venturo , diriata fronte Ecclesiam Iudaicam spectasse visa, non elle dubitandum : ut quae, tunc temporis, unica fuerit spectabilis
Et ' quidem; quanquam & Gentilaum subinde mentio facita sit, ut ejusdem olim bene ficii consortium; potu ille tamen hoc commoda interpretatione exponi, de Gentibus in communionem Ecclesiae Iudaicae olim admittendis. Quae cum ita sint; fatendum videtur, specioso satis praetextu, licet parem firmo, arguere potuiste hos rituum patronos, Ecclesiam Christianam non reputandam esse, ut flanditus iam vana, in veteris Iudaicae locum successii ram ; sed inlititiam potius, & veteri superstructam; adeoque veteris legibus obnoxiam. Verum, praeter hos praetextu , alias revera subesse causas, satis innuit Apostolus, cur tanta
contentione urgebant rituum observantiam.
Quarum primam existimo illam suille, quae omnibus sere haeresiarchis communis este solet ; ambitiosam 3loriae affectationem; ut longo ordine sequacium choragi habeantur. Tales suturos in Ephesina Ecclesia praedixit Paulus, Adt. 2o. 3 o. qui, ex imis oriunta perversa ducerent, ut sequaces post se traherent di ci sis. Nec absimiles suille hos apud Galatas Imposiores, innuit Apostolus in hac Epistola, cap. 6. I 2. ρω, volentes EQF-- ιν σαρκὰ in
1 cis in cat ne apparere, cogunt vos circumciae : & ver. II. Gro νυ circumcid volunt, Ma carue vestra glorientur.
Alteram ibidem docet Apostolus; ne posecuti nem laterentur ob crucem CExi . Persecutionis autem metus, duplex et te poterat: alter, a Judaeis; 1 R- , Romanis, alter. 1'. Α Iudaeis; quos acerrimos suis te rituum suorum propugnatores nemo nescit, & vindi, ces severos. Erant enim illi, tum in Christianos omnes iniensissimi, tum in eos praesertim quos contra legem Mosaicam quicquam moliri autumabant. Testor ferocis limum illum, ob levissimam suspicionem, tumultum ortum, Ael. 2I. Σ , M. in Paulum irruentium: Ubi in ore omnium hic clamor erat, Succurrite, viri oraelitae, Succurret te; Hic ine homo es, quia uersus hunc populum, adversus legem, a rejus locum Anuc, omnes Metue docet; pu OGraecos in templum mniauxit hoc utique suspicabantur hunc locum uero unctum p Ἀ- Iuro. Sed & frequeo tes, ob has causas, Zelotarum tumultus, sunt locuples testimonium. P. Quanquam hoc Iudaeorum odium, pars este pollit eorum quae declinare vellent; de quo non negem, etiam in Galatia, periculum aliquod este polle ; ut ut longe minus quam Hierosolymisi
270쪽
Ilierosolymis; saltem in eos qui natu Judaei non erant, quales Imposiores hosce fit ille suspicor:) Gravius tamen illud erat a Romanis periculum; quod & Apostolum respexisse a iunio. Fuit enim, tum temporis, Religio Judaica Romanis legibus permilla: non item christiana, sed gravibus suppliciis vexata, ob leges illas quae novas Religiones vetabant. Qitae quidem incommoda quo evitarent; circumcisionem introductum ibant Impostores, Gentiles ipsi; non tam pietate moti, quam ut, eadem opera, sub Judaismi praetextu ct priniectione, tum leges Romanas declinarent, tum & Judaeis ellcnt statiores. Atque hoc eo magis inducor ut credam, quoniam iidem Ipsi, qui vel maxime circumci. Rhem urseban quo a Romanis legibus tuti ei lent, de Mosaica lege reliqua, parum erant f liciti. Quod diserte testatur Apostolus, Cap. 6. 3ῖ. Nam ne et , inquit, νι circumcis sunt, observant segem. Atque haetenus de statu controversitae dictum est: &, quales fuerint tum speciosi praetextus,
tum verae caulae, movendi controversiam.
Sequitur, Argumenti vis prestius expendenda; quo causana evincit Paulus adversus Imposiores. Cui hoc facit exordium, quo attentiores reddat, T. α δε λεγώ, Hoc aurem dico. Quod dicit autem, hoc est; Pactimem istam, quae CE imm rupicit, a Deo ius ratam factam; irritam non facit ea, quae, ris ingentos O triginta anno, facta es lex ; ut pr-sponem manem reddat. Pactionem, inquam, rigam : Sic enim μει ν malim interpretari, quam cum vulgato Interprete 3 Iestamentum Eadem ratione qu ne κά τε MN, Novi Finderis codicem, mo is umentum malint appellari, quam Muum T amentum Quamquam enim, etiam tensii forensi, Tesamentum merito dici pollit Foedus illud; cum sit, I Luras Christi, ipsus in te reus maIa : non tamen eodem sensu dicitur Novo Te tamentum. Nam MIus illud, cui opponitur, Testamentum proprie non est, nec morie confirmatum : Sed divina 'Pactio, seu, Mus initum. Cui tamen exprimendo, vox λα-- non minus quadrat, atque Tufamemo; ut cui Hebraeorum Tria respondere, ab alias jam ante fuerit observatum. Et quidem, si, proprie, Testamentum filii set haec δε --, Apostoli Argumento vis nulla seret. Nam i non sumet, aut confirmata prius, aut etiam olim confirmanda; vivente adhuc conditore Deo, nec unquam morituro: nee tamen, nisi Tellatore mortuo, vim habet Testamentum ; sed suspentum manet, pro Testatoris arbitrio, vel immutandum, vel etiam abrogandum. P, Quia nec validum illud, quod, posterius lata, priori non derogaret: Quippe, in. Tel tamentis, secus est; posterius utique in praecaedente potius. Quam autem Textus innuit Mamerari seu Paetionem ; ut ut Cissum respiciat quod umtibus, εἰς πικῆν, innuitur in Jam ante tamen, quam ille mortuus est, suill validam & ratam faetam, diter te dicitur, quod Teii autento non convenit,) sed & ante latam legem Mosei,cam. Nam ct hoc sequitur, , in is , quae jam ante a Deo sabilita fuit ρον ala facta. Est enim quam hic Paulus adhibet, tum & prius, ver. Ir. πικυρωμνων, vox sorensis; sicut α qiuae huic mox opponitur, ἀκυροῖ. Est utique κηῆν, quod vulgo dicitur Ralf re, seu r tum facere . quod, apud nos, Sigilli munimine plerumque iit:) ut nihil desit quo Instrumentum ἀθε π fiat, & lege ratum, limum, validum: sicut, ex adverso, λ est irritum ficere, abrog re, exauctorare. Et quidem ita pnaestabilita est haec δὲ omis, ut ne post-lata lene exaudi oretur. Quae Pacti, Foederisve, rationibus satis conveniunt: non ita, Testamenti.
Est itaque Argumentum Apostolicum, ab aequitate humani pacti deductum. Quippe sic
arguit, ver. Is . S vel humanum pactum ratu actum sit; ἔα- αν - κεκ uxta διαμων, G- ὐστε , . Inmo , non tamen 'tes quis, aut ipse irritum facete, aut actu succe-neo contiane, ne pactione tria facta teneatuo. Cum itaque Deus jam ante Abrahamo promissiones fecisset; nam ce hoc subjungit, ver. 16. N A 'Me --αὶ ἐπαγγ ira, G -- uiis, iasi, ἴς το wM'ὶ quae pactione humana quavis habendae sunt potiores : non exist, mandum est, ut Mosaica lege, post tradenda, easdem velit abrogatum ire. Nempe sic di, sputat, praesenti versiculo; -- ' ἡ μοῦ εἰς Misis, Pactionem Hum de Chri-μ jam ante a Deo ratam factam; - - , mn hritam bacit, non refigit, ea quae pos P aer gentos triginta annos lata es Lex ; εις τὸ - σαι τὴν ἐπαγγυάαν, ut mutuem, inanem, inemocem, otiosam, redderet promissonem. Haec itaque cum Argumenti Paulimi vis sit; tria potillimum hic veniunt di se utienda. I'. Quaenam sit, quam innuit, Paelio vel Promissio, Jam ante a Deo rata saeta. v. Quaenam sit ea Lex subsequens, quam huic Promistioni contraponit. a'. Quodnam illud, Quadringentorum & Triginta annorum intervallum, quod utinamque intercedit. Quae ut ordine discutiamus, residui pensi nostri opus fecimus. I. Pactionem, quam innuit, seu Promissionem, eandem esse constat, quam supra mem