장음표시 사용
281쪽
α 66 De Resurret Ii ue t ortuorum.
quam eorum ut videtur nonnulli vel directe Negabant, vel Eludere satagebant
. f. - . sensu Allegorico exponentes; Puta, sicut 'meninus O Philetus , E crures, Resurrectis. ι .i nem jam ese a Iouam. Quasi non alia foret expolianda Resurrectio, quam qualis ea sit,n1. i. i. de qua loquitur Pauli 4 COl. 3. Si Reyut ex sis cum Chri , superna p. te; N pe,
Mirum quidem merito videatur, eorum qui se Christianos proselli sunt, repertum iri ubios, qui tanti momenti Christianae Religionis doctrinaui negarent, quam ut ea de Resure
At eo nianus mirandum videbitur, horum Aliquos ex Ethn:cismo non Iudaismo ) ad Christianismum jam nuper conversos, apud quos res ea tum nova suit, pro eo quod est nunc dierum: )Si consideremus; Etiam nunc dierum, cum Religio Christiana jam recepta sit, & per
terrarum Orbem propagata, per plusquam sexdecim annorum secula ;) reperiantiir apud nos aliqui, qui retento Christianorum nomineὶ nullum non movent lapidem, labe saetare& quantum in eis est in stibvertere , praecipua doctrinae Christianae iundamenta; ipsam quidem Christi Divinitatem ; ejusque Samiaetionem Divinae Justitiae laetam pro peccatis ii mnum, quo cardine tota versatur Chiistianismi doctrina : Alu ; qui Cultum Christianum, magna ex parie, in formam scenicam ct ridiculas gestiaculationes convertunt , quales sunt Pontiliciorum Ueptiae plures, magis ablurdae quam sunt modestiorum ex Ethnicis :) Qui Gelum ipsum & Purgatorium lacuant & venum ex-33 ponuni; cauponantes, non tam Peccatorum veniam, quam veniam Peccandi; quasi deiplis dictum suerit, Solptum Domus mea domusPecationis vocabitur; at vos eam Iecisis peluncam latronum : in suasque Legendas tam ridiculis sufferciunt fabulis, ut quae a gumenta sint viro Ethnico, Christianas potius rejicere veritates, quam iam admittere futiles a neptias: Dum interim absque omni scrupulo permittunt modo in rem suam laciant Homicidia, Lanienas, Proditiones, Astallinationes Principum, Regnorum subversiones &pellundationes, quae commentis suis promovendis inserviant: Qualia quidem haud facile credamus eos ipsos serio sentire licita.
Alii; qui Riiiii exponunt & pro joco habent res Christianismi niaxime serias; Coelum,
Infernum, Judicii diem , Immortalitatem animae, & quidem Exalentiam Providentiamquem Q. ix ipsius Dei: quali vix uno gradu superiores sint Iumcutis pereuntibus, nedum h:s inle.
Nec miremur tamen, tantam esse Satanae sive Impudentiam sive Versutiam, in tot se formas transfigurare pro Inferna regno promovendo, quot Jesutiae pro Romancnsi.
Eoque minus uiarandum erit cum haec ita sint, in si Nouuiali ex his Nisistis Chtili nis, de mortuorum Resurre tione Coi im&ὶ dubitaverint. De his autem dubitantibus Christianis; proxime dispiciendum est, Qua methodo usus
est Apostolus, pro hisce convincendia. Non cum illis agit ut plane Scepticis, qui nihil quicquam admitterent: Nee etiam ut cum Aunicis, qui nihil admitterent Sacrarum Scripturarum, nihil vel Judaicae vel Chri stianae Religionis.) Sta nec ut cum P inu, qui quamvis Judaicam admiserint Religi nem, non tamen Claristianam Sed, ut cum G Usiams. Adeoque tanquam pro concessis habet, quae apud Christianos in conseilb erant, saltum elle debuerunt: Indeque disputat, Quod & hane admittere debuerint, de Resurreetione, destrinam. c..ini. Enarras cis, Hoc illud elle Gangelium, quod illis Gangesta erat ipse ; quod ipsi a r c. i. ceperaui; in quo Diaui; & per quod, sim eo persitorint, D reus. s. i. Quod hoc imis imisus tradiderat, eadem puta aut horitate Apostolica qua reliquum do. ctrinae Christianae; quod non erat tumere negligendum. Quod pariter fuerat ab imis a cepitim : neque deberent illi puerorum vittar in absque justa causa, ab eo recedere quod sano consilio jam admiserant. Quodque in eadem Religione etiamuum presbiunt, nulla conspecta ratione cur eam desererent ὶ adeoque in hoc ipsius membro perleverare debeant, ut in reliquis. Quod haec fuerat nobilissima pars istius quam expeditabant Sestitis. Urget authoritatem Sacratiam Scripturarum, earum pura quae habentur in Veteri T s i. sumento, quas admittebant Claristiam Juxta cum J udaeis: Quod Suciis Scripturis em istim s. . erat, Grasum Pro peccatu nostiis moraturum . Ei ldenaque Salpturis consenum, pubtus farra, terraiorue aere remete et Iecundum Dipturas.
Urget aut hornatem Tenimn iide dignorum quibus, in re Faeli, non ellet cur fidem non haberent. ὶ Quippe, quod a me fuerat , Prophetis praedietum, jam erat reapse complo, ium. Vbus erat Cephae, dein i is Duodecim, hoc est, ipsis eorum qui pertisterent,st ι poliquam Judas, eorum unus, desciverat. M us aed/ude est plusquam quingentis fratri
ν . r. hus uno eodemtie rem re quatum e ue fueri ut tam tum supersius. Postea Paculanissa. vjus e I; omnibu fue A BAD. Ultimoque omnium, velut ab Ino, visus est ipsi Patio Factum utique notorium erat, quod non potuerint ignorare. Conspectum, agnitum, ct confirmatum;
282쪽
De Resurrectione Mortuorum. 267
confirmatum : pluribus temporibus, variis in locis ; Spectantium multitudini, atque ab albquammultis pluries quam semcl. Nec erit imaginandum, eos omnes unpoltores sutile seu deceptores; aut deceptos omnes. Nedum ut conjuratione faeta consenserint omnes, mundum ludificare; &, piae caeteris. semetipsos maxime ridendos exhibere. Seipsos exponent , absque omni spe lucri, Persiccutioniblis, Martyriis, ct mille malis; non tantum ut omnium maxime impii, scit ut omnium stolidit limi; si non ea vera crediderint quae praedib
Quibus omnibus hoc etiam addam ; Quod hoc fuerit ex prosci Io propalatum, & universo orbe publice declaratum, in erudito seculo; quo plures erant scriptores eximii, Graeci, dc Latine; quoruni opera etiamnum extant: Nulli tamen eorum, utcunque Christianis hio aversi, id sibi negotium fecerunt, ut ipsam rei gestae historiam ostenderem elle falsam.
Quod tamen certo certius iacturi forent, eorumque maxime interfuit sic facere,) si res Faeti non tam suillet notoria, ct procul omni dubio manifesta. Nec video, quomodo Historica narratio rei gestae, sperari potuerit magis certa, quam his de Christi Resurreetione. Illud autem tenue quod moliti sunt effugium quo sibi prospicerent adversaru Nempe, mi is.
Euto praemio miseribus, re ae revi, venise M MED visi dos, aeum Hi ta mirativi, eum- que suffuratos; seipsum sim refutat, ct evidentiam rei confirmati Civius particularia tamitini obvia, ct a pluribus hae Occasione notata, ut eo minus sit mihi ne tiaraum ea iusius
Quod ea res fiterit ante su pecta, dc quam ante metuebam adversiarii; Nempe, ut vel foret revera luscitandus, vel ut tale quid moreta Nur ; manifestum est ex eorum solicitudine, de muniendosepulchro, Agim con ignara, de sera cludia. Ox. ει Quodque ipsis magno foret incommodo si tale quid crederetur, assignant ipsi ut causam res. cur hoc , Pilato peterent; quippe foret inquiunt) uisimus Uc error peI priore.
Nectu e putandum est, hos, tam solicitos, tam interim negligentes fore, ut talem vellcnt custodiana constituere qui forent obdormientes Omnes Sed ne ue putandum est, Christi Discipulos ea qua erant conditione constitutos, meti--ῖ .culosos, libi 'ue potius iuga propicere procliviores, quam ut tale facinus aggrederentur, b. ausos cile tale quid moliri quum fuerit Cusiata constituta. Quippe si revera fuerint tam somnolenti custodes omnes; hoc tamen Discipuli praescire non poterant, aut praevidere, &ne quidem sui picari, adceque, quantum ad tale facinus aggrediendum, iantundem flaret acsi
Et quidem si a illi fuissent id aggredi; tam magni Iaxi astantis cui sorte & militum aliquot λέ- . insidebant; ὶ S. tras ablatio h cum aliis quae incidebant circumstantiis, haud potuerunt tam tacite peragi sine omni Hrepitu quin custodum Aliqui evigilarent. Neque forent hac occalione j Dilcipuli tam soliciti, Corpus tegumentis exue i, lintea' L- , . .. mina com et ruta, atque oraeue Et ponent, antequam discederent; cum suerint singulis mo- 7
mentis timidi ne cultodes evigilarent.
Quidquod, si cultodes revera fuerint tam altum sopiti, ut nihil horum excitaverit eorum quempiam ; quomodo scire pollent, quis eum abstulit Z Pollet quidem quantum ad eos ), mortuis iii senatus rejurr Use, quod ptae tenderetur. Quod erat multo magis verisimile, quam ut sic suerit furtim sublatus. Quae res erat tam ab omni probabilitate procul, ut Milites ipsi, nisi magno praemio indueti, &Iecm , uia. a. rate facta desua tuae uisare, non ausi es Ient tale Mendacium comminisci, iam ab omni
Et quidem, dato quod ipsi sic putaverint, dixerintve; Nihil ultra foret hinc inferendum, qtiam, Quod ablatum sit Corpus quomodo ipsi nesciverint; fieri sorte pollit, ut,
ipsis dormientibus, fiterita Diseipulis elam sublatum. Quod nullius momenti foret, contra tot Testium disertum Testimonii im, qui Hrimm Cis exerunt post Resurreetionem. Atque in hac qualis qualis suerit 3 Allegatione, videntur Milites, passime potius, se habuille, quam active; puta, passi sunt ipsis non reclamantibusὶ haec a Sacertauibus ae i. nris is r. Nec tamen Ita fuerunt plane taciti, quin ut eruperit veritas, non hac obstante Subor
Nam per illos item innotuit, quod magnas fuerit Terr motus, atque Aetia a paritio, , qui Iaxum 4 ii; quodque ita territi fuerint cus es, ut facti fuerint Pas m tu , cum ν s. .. aliis quae accedebant circumstantiis; Atque, inter alia, quod haec ibi relu rim Sacer πι-hus ; quodque pretio conducti fuerint a cerdotibus ut ea aetcerent non quae scirent, scd ὶ isti quae erant e sacerdos ditis Mocti ; aut saltem aeci pateremur. Certum igitur est quatenus Historica narratio potest esse certa quod hac non obstante subornatione,) Chrisus a mmmis rejurrexit. Quod est membrum sertus eorum quae exhibet versus hic quem prae oculas habemus; nempe, quatenus speetat ipsus Cisisti Resurrecti
283쪽
:58 De Resurrectione Mortuorum.
Sequitur Meun sum, quod spectat minum illius Resurreetionis, in Resurrectione n sinum. Factus es P imitiae eorum qua ista mirerent. Vox Primul e est Metaphorica : Respiciens oblaticinem Primitiarum in Lege Levitio:
Tanquam Recognitionem, quod tota Mcilis fuerit Dei, quodque cana ex ipsius Benignitate '' '' acceperint illi. Atque ex hac Primitiarum oblatione, reliquum Mellis erat in eorum usum Sanetificatum, seu cons ratum. Juxta illud Rom. M. Si Primistic Sancta , Sancta uomo. ,-; .s A sic Atque hinc est, quod non ipsis licuerit Mellis quicquam pauem, vizmstγsas, alu l eas inenles,)ante comedere, quam Primitiarum illam fecillent oblationem. Similique allusione dicitur christus, incipitims primogen Ius ex mortuis, CoII. IRiterumque primogenitus ex marmis, Apoc. I. s. Nam ut Primitiae, vice totius Meso: ite Piram gemius, vice Araretim omnium; erat Deo consccrandus; quo Jus clus ad omnes in-
Quando autem dicitur, primitiae GHimientium; non ita intelligendum est quasi dice retur simplicuer λτα τῶν κεκωμ λαεν, primulae obdormientium , ut Iuerit ille, Irimus puc . i. ia. obdormi rit: Sed, ἐκ ν μεν ἀπ' primitiae ex motuis eorum qui obdormierunt: prout
Quippe voces illas in xtu, ἐα ωρῶν, intelligo ut utrinque respicientes; hmeri , he n. a. κρῶν, απα αβ τῶν κνο - ἐών, A marmis Iu cuvius est 'imi me a mortuis) earum qu runt Hoc cst, Primus, 'ui Resiis bat, corum qui obdormierunt; seu ut Aet. 26 τος α α σ- ωρῶν, Pimus ex kesta emine muri 3um, seu princcps eorum qui sint resurraturi ex. morta Nec tamen, ab Hie, primus omnium qui suerint ex morte revocati. Legimus enim unum ij ab a H a suille iii scitatum; alium, ab ε Eta a. Ipseque Christus excitavera Getarum; ἰ alloique aliquot. di ι. Sed illi Omnes ita suscitati sunt, ut forent uerum moritura. eorum ru diis nonii i ueris in orin VIIIIatem; nec eorum morale, Immo labratem. Ipse primus erat qui . . Resurrexit ad uuam ι artalem.
' . ' Si dicatur, Gochum ita fulisse s transatam, tit non viderit m rum: Et, ι Ebae carpas asumptum cum v ignis in caelum: Adeoque, jam ante Christi Resurreetionem, id obtinue. V. . .. rvit illi quod tantundem est atque Cur iis Reyuirectio, iuxta illud quod hic mox innui-
ζ ς' tantis iis 1 rupti, O nos mutabimur: h 3c I, Nolim hie disputare, quatenus putandi sunt illi statum corporeis gluris obtinutile. Sed, quicquid id sit, quamvis hoc Tempore prius sit, quam Restir reelio Christi; erat 1 aliena citi posteritis; suique Coras iacias ec Elieetus. Quamvis enim, in Cauialitate Pysca, non possit Effectus elle tempore prior quam Cauli sua : potest tamen, in Causalitate Murali: Ut te, quum Dillislvitur Debutim, Captivus liberatur, Haereditatis Ius acquiritur, eca tu obtinetur; intuitu Pretii 1 Sponiore poli modum ibi vendi. '. Atque hoc sensu dici potest Christus, Agntis mactatus, jam in de a jactu mundi muta mentis, Apoc. I 3. Saltem, nisi illud a Iactu mundi funaeiameutu, non tam referendum sit ad mactarum Aguum, quam ad illud quod praecinit, S ipta in libro vita rum mustine scripta nomina m horo vitae Agni mactati ) Iam inde a iactis mundi Iu amentis. Hoc est,
. m. tr. 8. R Num nomina non sunt Artpra, Iam inde a Iactis funaamentis, m Agni mactatilin o vitae. Prout id repetito habcinus, Apoc. i Luci um nomina nou Iuvi scripta tu Pisa vitae, a jam maia 'udumenta ; omilla mentione nructati Agut. Sed, quaecunque sit verborum illorum constructio, certum cli, ellicaciam mortis & resur. rectionis Christi, tam retrospexisse ad mundi primordia, quam prorium ad mundi finem. H. . t i. s. Atque discite docemur Hub. I i. Per ita 'aaec sie, quod translatus suo u Enocturri is, ne mortem sentiret. Nempe, per eam ipsam Fidem, quam ante definiverat 'posta is r M. f. a. rum ratarum, & evidentiam eorum quae um cernuum . & Per quam ma reo obtruti ant1M io. as. MIesationem. Per eandem ipsam Fidem, de qua modo dixerat, Pusus ea si vetver; α per os 39, quam ras Oetamus ad animar um saluum.
Erat itaque per Fidem in C sum, qui Myttius es O Resurrexit, quod Iranstus fuerit Enoch ne mare sentaret; pariter ac Nos a in te usiuammis a vitam inter uam: Adeoque Cissus, saltem virtualiter & clficaciter, utrobique Pra Din. Haec autem Pri intimum notio, haec duo innuit; Possessionem tantidem, de s ad relim. ii.is. quum S P rtiae Ia I M, sancta in o Misa. Si ius habet Deus ad Primitias, habet& ad Integrum. Estque quidem naturae cum Arrhabone; quae est pars pensoris, & obeatio ad res
284쪽
De Resurrectione Metri rum. 269
Quodque alibi vocat Apostolus Primulas Spiritus; Nos ipse par Primitias S itus L. Lbemus, Aspiramus, Moptionem expectantes , nempe Retae timem C moeris x Iri: in id
ait nobis isrhabonem Spiritus ; Iterumque, Postearuam Neaerisu, obsignati esu Spiri t. iuilis Promissionis jancto, qui es A laso Ler raras nostrae, usque - plenariam Eed uetis nem. Primitiae Spiritus quas tum acceperant, non modo Pars erat haereditatis perquisitae, sed & AE abo coniicinans pactum de reliqua post obtinenda. Atque ita se habet Resurrectio Christi, ad nostram Resurrectionem. Non quidem ut res, quae, jam absoluta, ibidem consisteret; sed, ut quae sequelam piat se traheret. Spem hanc His l. i Dabemus inquit Apostolus At anturae auia ram Iutam ct firmam, Ingredentem adi quod es mira velum', quo Praecur1or, Iesua, es, Pro nobis, ingressus. Pro nobis, inquit, quali vice nostra pollessionem nactus. Et Christus ipse, 'scycor, inquax, paramus Hobis locum ris i. Q
Eaque altera Phrasiologia, Primogenitus ex mortuis, innuit plures secuturos; VIII ea. i. iti e Primo genitus inter mustos Aratres. . Cumque Epaenetum appellat Paulus Primitias Achaia: in Chris; innuit ampliorem zz it: Meilem. Paruerque alibi de Stephana. a c. .ic asVox Primus, cum sit Numerus Ordinalis, dici intelligenda est cum respectu ad Plures, ordine secuturos. Quo respectu Christus est Sigularis, non appellatur Primet uisus, ut hic in Primogenitus ex marauis; sed Umet: 'ς, Guum tus, ex Pan e. ν s. Quodquc, hoc in loco, vocetur Prim/Πα ex moturus, respectu habito ad ampliorem mes Vir ' sem, manifestum est ex verbis proxime sequentibus, ubi id iusius enarratur. Ruppe tit per i
homiuem venis mores, per haminem etiam ventu Resurrectio m tuorum: Sictis erum m Atam VH . , t.
mo Omnes mortunitir : ita etiam in inrisu omnes vivimantur . Guu Qque aurem suo o Eme, Pramitiae G iatus, posea qui Iuut Cis tui, in a ventu ipsius. Quemadmodum enim ea in Adamum sententia, zEo die comederas ex fructu istas arbo. . i. i .ris, cerIe misieris, intelligenda erat cum res e tu habito ad eos omnes qua L itis suerinti per ordinariam Generationem: Sic illud de Christo, fidius meus es, ego hodie re genui, mist quod de Resurreetione exponitur Ad L I3. pariter allicit eos qui Chri sunt, per Rego ras. rationem spiritualem. Et propterea Heb. 1. ubi id ipsum ei iterum ascribitur Tu es tis meus, ego hodis te i n. i. r. genui, dicitur ille, non ια His ungemtus, sed primo genit , um in XII I-- s. s. genuum in mundum :ὶ propter reli et om hic habitum ad Hatres suos. Qui ob hanc rationcm sic appellamur prout ibi post sequitur,2uam ob causem, non erubescit eos vocare Hatres. HAEAtque hoc eo susius prosecutus sum, quoniam hoc eit Apostoli inligne argumentum adprobandam Resurrectionem nostram ex Resurrectione Christi, ) quod Resurrexerit ille, non ut linguiaras persona; sed, ut Pi utar eorum qui obdormierunt: inuodque, consequenter ad hoc, His νι Gra sunt, pariter expedient Gloriolam sui Resurrectionem; Quippe ut i ω irosa us imaginem Terrem , mortem naturalem obeundo instar Adami, in gestabimus etiam imaginem Caelestis; gloriosa Resurrectione instar Christi; in Scient fore ut qui Im x c. u. suavis Dominum Iclum, nu quoque pra Iesum fu citabis. Quippe Deus νι Dominum i c.. 6. i s.citavit, nos et amD citabit puemias Unum adhue restat. idque non exigui momenti, ad hujus loci explicationem. Nempe, quod Apostoli argumentatio tota tum hoc in versu, tum toto hoc capite, extendit se non nili ad probandam Resurrectionem Pusarum; non item Imptorum. Sic utique dicitur, uti quisque Do σε me, D miliae Grasus, postea Pi Iunt Chri de eis qui non junt Chri- , cis. inni, nihil dicit. Item, sicut gesauimus imaginem Terreni, goab ras euam imaginem G. Pylis : quod non niti de Jultis antelligendum erit, non item de Improbis. Item, Semur in s ... crepus viae, Dymatur deco quod non intelligendum erit de corporibus Impiorum. Atque huc contentare videntur Interpretes & speciatim Gotius & Hammondu, quod haec tota dissertatio intelligenda sit, non de Resurrectione Impiorum, sed de Gloriosa ran. tum Resurrectione Jultorum. Et, ubi dielum est, scus in AEamo omnes m ymmur, uaκ si, etiam in Grso Omnes viviscanI- ; illud omnes non eadem latitudine intelligendum sit in duabus hisce clausulis: Sed, quod in clausula priori, extendendum est ad Omnes quisunt Aismi, omnes qui Adama naturam participant, hoc est omne Genus Humanum : in postsriori, ad Omnes qui junt tars, omnes qui participes sunt naturae Christi, hoc est Adbses omnes. uippe hi soli dicendi sunt per Cnristum Vivificari. Impiorum utique conditio dicenda potius cst aeterna a Ars. Prout ipse Christus distinguit, Joh. s. Proaetant qui Hua D i. fecerint, in Reyurrectionem vitae : qua vero mala egerisI, m Resurrectionem cindemnari nis. inlodque qui hic iniis tuitur parallelismus, sic intelligendus sit; Sient qui sunt in Adamo omnes, in ipso Moriuntur; ita qui sunt in Christo omnes, per Christunt Vivilicantur, Juilificantur, Sanetilicantur, & Salvantur. Locumque
285쪽
α o De Resurrectione Mortu rum.
m. i. a. Locumque hunc parallelum perhibet Grotius, cum illo Rom. s. Ut per uvam mens ei ns nempe Adami in v t in omnes homines ci em Ito; ita per uuam LI secation nempe Christi ) -- is omnes hominesJustificatis ad vitam. Ubi per omnes homos in priori clausula, intelligit Grotius omne genus humanum I per omnes bomines in posteriori, omnesνδίυ. Uthiesit sensus adaequatus utriusque loci; Ut omnes Distini minuino, hoc est, qui Adamo oriuntur, mr muni martuntur; sic omnes qui sum incincto. ipsius facti participes, per Corylum iu cautur, di per Chrisum suscitamur ad vitam gloriosam. Quid igitur dicendum erit Z Num, quod Impii non sint Resurrechirip Aut, quod Paulus
hoc nesciverit pNeutrum horum.
- 1 tr. Quod Impii sint per Christiam Liscitandi, docet ipse Christus, Joh. s. Omnes ραι in
numentis Iuni, audent vocem ejus, O ' Hunt qm bona fecerant m resurrectionem Iae; νι vero mala egerint, tu rejurrectionem Quamnationis.
Quod hoc Paulus probe noverit, testatur ipse, in sua ad Felicem peroratione, Adt ' non ut suam solius fidem, sed& massorum suorum. ὶ Sic, inquit, sermo 'Deo Parrum meo-ras. rum, credens ominus quae in Lege O m Promens scripta sunt; Dem habens in Dra quod etiam ipsi expectant γ Keso rectionem scire μανγον um; Ium justorum, tum ovus ran. Quo ninil dici pollet disertius hac in re. Quamvis enim Impii, propter eorum Impoenitentiam & Infidelitatem, non fruantur Δ neficiis Resurrectionas Clitasti, in Resurremone ad Vitam : Sub seeti tamen sunt Dominis Cnristi prout est ipse, mundi Judex, &per Potentiam ejus excitabuntur ad Resu rem nem Condemnationis. Quod quamvis non sit hujusce loci negotium quem prae oculis habemus ; aliunde tamen abunde confirmatur. At quorsim ergo, dicetis, nihil de hoc habet Paulus hoc in loco, ubi tam copiose dissorit de Resurrectione mortuorum λRespondeo. Consideremus oportet Paulum, ut preisse Disputantem : qui pro more Do tum hic tum alibiὶ adhaeret stricte rei de qua agitur; tum quantum ad Con9usionem quam suscipit probandam I tum quantum ad Topica, seu Argumentorum sedes unde sua desumit
Quaestio autem de qua cum his Corinthiis jam disiceptabatur, non erat, Quid de illis se rei qui extra Christum sunt, nulla per illum beneficia expectaturi; adeoque de his nihil dicit: Sed, quaenam illa sint benesicia, quae, qui sunt in Christo, sint ab illo percepturi. Inter quae, illud de c Ierna vita conssequenda est praxipuum; α de quo ipsi dubitabant. Huic igitur quaestioni adaptat Argumenta sua, non illi alteri; in ea seligens quae, apud eos,
censerentur maxime valitura. Umillis alus, sed non resectis. γPariter ac nos, In Symbolo nostio. Ubi Credere profitemur Reyurremonem C piaris DV Iam cinteruam nullam faciendes mentionem de e Ierna M te, aut Impiorum conta, inise post hanc vitam. Verum hanc item Credamus ; secundum illud christi Mat. as. A ,
ηι ti m MEInnum Supplicium, sed Isti m Vitam Goernam. Idem insinuari videtur de P Istim Resurrectione haec intelligenda esse ) in voce ...,
D. s. ii. mierim in Iesu, adducet cum eo. Nam uos unu ιι rei ut erimus m ad um Domin/,mum M vememus eos fur obdiarmis NM. Nam mortui m CBriso res rgent Pimum; Deinde uos, qui s. tr. restiui eramus, raptemuν smia cum eis, O ua Iemper cum Dummo eramus. Et qui iam, e . is. hoc ipso Capite, ver. I 8. diserte dicitur, quι obtacim erunt m CDisso.
3. Hine est quod locus Chrisianae Igustu , dici soleat Gemit tum M 3 --, hoc est, B... ix. . . Dormitorium, seu locus obdormiendi. Unde, in Resurrectione prout dicitur Dan. 1Σ ὶ iu η--t m pia re, expergi sientur. ISed d ipsa vox ἐγνγερται in clausula prioreὶ apte respondet voci MMimu in posteriore. ὶ Nam prima si mi iratione in eit Expergefacere seu e somno excitare; & ἐμ ,
286쪽
De Resurrectio ire Mortuorum. 271
fisus expergefactus seu excisartis ὸ mremis quasi ex Somno factus es Primitis
ex mortuis) ea rem qui ob mirrum; hoc est, eorum morsuorum, qui mortui hunt m D miua. Quippe, de Talium Resurreetione, hic agit Apostolus. Atque sic alibi, Reati sunt M'.
mortui, qua moriamur in Domino.
Jam vero, quantum ad eos quibuscum disputat; ea seligit Argumenta Paulus, quae sint iplis quibuscum disputaturὶ accommodata, s tam in hac clausula, quam praecedente.ὶ Comsiderandi sunt utique hi Corinthii, ut Genuks christiani. Qui Pnilosophiam Eunicam ante didicerant, ad Religionem Grifflauam nunc conversi, Musque maximam partem sunt amplexi: Sed de Resurrectione mortuorum dubitabant; ut quae erat ab eorum Philosophia
Atque hinc est, quod Argumentis utitur Apostolus, a Religione Christiana petitis. O Resurrectio murtuorum ustu es, Chrsus quoque nou sfusiitatus. Quae est Materia i c . it.
AD tam notoria, atque tam ample attinata, ut de ea vos, Christiam, dubitare non po- ῖ
qui obdiar erunt moricto, perierunt: Atque nos uem repomno fas Ieses de Deo, s. ix. qui H Dra tectificati sumus, quia ipse Gripumsuscitavit. M.quidem consequentia, in s in omnino Indigna lum, quae a quopiam admisia sint, qui se Christianum esse profiteatur. Et quidem, Si tu hae Iolum vita peramus tu missio, jumus ommum hominum myrrari mi. R . ty. Nos Apostoli, &vos Christiani ; qui, ob hanc causam, stimus mille malis expoliti in hac vita; adeoque omnium hominum stilli illimi, si nulla flaret in alia vita compensatio ὶ Quae Argumenta omnia, quamvis apud hominem non Christianum viderentur plane ludicra, sunt tamen apud Chrilitanum justi ponderis. Et quidem, summa cum ratione, ad hanc Ibrmam arguit Apostolus: Non modo, quia perite Disputantis opus est, ansam captare, , veris Concelsis eorum quibuscum disputat; ut justis fundamentis validi Argumenti: Sed maxime, quia haec iunt Topica maxime genuina, in rebus hujusmodi disputandis. Cum enim Religionis Dogmata sint duum generum ; Alia, quae Naturali I.umine innotescant: Alia, quae ex sola Revelatione: Haec posteriora non pollunt sirmiter concludi, nisi ex adntilla Revelatione: per quam solam pollunt innotescere.
Quod Deus sit, qui Mundum fecit; Quod Deus hic colendus sit, eique summo jure o,
audiendum; Idque tali modo quo velit ipse praestandum : Sunt Veritates quae Naturae limmane possimi argui. Quod Humanae Ammae sint Immortales, ct caduco corpori superstites; potest pariter argui, magna saltem cum Probabilitate, si nor tanta Evidentia quae Scepti cum oblimatum
convincat: Qui eapropter non videt non ob delectum Luminis, sed) quia Claudit oculos. Sed, De Sacra Trinitate do trina; De Salute consequenda per Fidem in Christum; De
Resurreetione Corporis: Sunt res purae Fidei; earumque Certitudo non aliunde constare potest quam ex Testimonio Divino.Quod Deus Possi suscitare mortuos, nihilque sit hac in re cum recta Ratione Inconsiliens: argui potest item Naturali Lumine Sed, quod id Velis facere; quem ad modum: non possumus aliunde cognoscere, quam prout Ipse nobis Indicavit. Nempe, vel per seipsum Immediate, vel Mediantibus illis
quos summa cum ratione putemus ab Ipso missos. ὶ Sic Christus ipse, rem hanc cum Sadducaeis arguendo, Hratis, inuuit, Nerue Scripturas M--mscientes, neque Potentiam Dei. Si Paemiam Dra sitis intellexerint, de Pspibi brate non dubitallent, quin sic este possit; atque, si rite uatellexerint si i uras, potuissent inde didicisse quod id certa sciret. Paulus item, apud Agrippam Regem disserendo, Aet. 26. Quantum ad ipsum AgripJam, - με. s qui J udaeus non erat ὶ de Possibilitate arguit, Ecquid Iucreta bile vobis visatur, P, Deus in rara exciter 8 Sed quantum ad Judaeos qui Scripturas, quae tunc extabant, agnoverunt, urget, Promissionem Patribus suis a Deo factam; AG quam Promissionem, eorum Dribui VH L,
aeuo ecim, nocte Elaque perpetuo servientes Deo, sperant pervenire. Ahud eum, qui Seripturas Veteris Testamenti non admittebat, contentus est arguere, Rem elle non Impollibilem; non incredibilem : Sed apud Judaeos, qui Scripturas agnoscebant, arguit rei certitudinem, quodque apti teneantur Credere. Atque, in hoc ad Corinthios Capite, rem fortius urget; propter ulteriora a Christianis Concella, uuam a Iudaeis.
Rem Faeli, Resurrexisse christum, in arguit ab ipsa rei Notorestate ; & Testamonio tot O. Humum Testam, quibus non pollent ipsi non habere fidem Argumentum maxime se Misit r. mimum in re Faeli. ὶ Quodque de claristo aetu contigerat, non erat Impossibile ut in aliis. itat. Oo De
287쪽
272. De Resurrectione ago tu rum.
De Aurini risu quod illud revera fiet in arguit a Divina Revelatione; Non tantum ut in Scripturis iradita, ii Mole di Prophetis; Sed & ab ipso Chri Io, et usque Apotiolis ab ipso miliis. Hi, inquit, Evangelvum illud quod ego vobis Eoa Uzavi, quod vos accepistis, in quo in s i. i. adhucitatis, & per quod speiqeveretis lan auri sis. Neque est hoe mei cerebri figmentum : sed Pod vobis Irata d, ego prius accepi. Hoc cst: ibi. ut ii . in Avcepta Domino, quod vobis trata est. Quodque ego docui, docuerunt rei' ' qui A Humum, secundum ea quae a Christo acceperant mandata. Tum ego, inquἰt, tum s Diali, ita prae icamus, ct ita vos creaeae Vtis.
Qii si, ad reliquum doetrinae Chri litanae, nostrum admisistis Testimonium; non est cur Mosis suspicimini nos hac in re praevaricatos cile, ut falses Dei Ieses. Sic arguens, apud Christianos, ex doctrina Chrasi; ut alibi, apud Judaeos, ex Most O
hique hi tenus de Textus Explicatione, & Doctrinis inibi traditis. Sequitur; ut, Corollariorum instar, hinc observemus his Tria. I. Primum; quod haec Apostoli methodus arguendi, nobis exemplo esse pollit. Quando coetui Chri Iliano qualis hie eli in Praedicamus ; haud bene consultum est, principia Christianismi declinare, atque ad ea solum divertere quae ex Ratione nostra, ct Naturali lumine
petuntur: quasi ad Ethnicos, non ad Christianos, nunc habeamus concioncs. Religionis nostrae pars magna ex Divina Revelatione dependet: Et, quamvis redita Rationi non sit contraria, est tamen supra rationem ; quae sola Ratione delini non pollet absque S. Scripturarum auxillo, quibus continentur & conservantur Revelationes istae.
Viris Atheis, di Christianismo infensis, saltem minus faventibus, ὶ nimium gratificamur,. rQ,. i. quando eorum cavillis indulgentcs : in non, tam quod oportuit in quod bo m est miserrerivemus : quam quasi laxius tenentes Principia disputamus : Quali id operis Iam agatur, ut Christiani lini potius apud Ethnicos Fundamina ponamus, quam ut AEdilicemus cc tum Christianum.1-. s.. s. Umnino verum est, quod, in condendis aediliciis, magna est adhibenda cura, ut Irma jacta vi H amenta, & bene collocata; lectis enim totum ruet AEdilicium. c. Sed tempus aliquando est, ut relictis P Iucrpus leti primis clementis Minime Grinianae, ad Perfectionem teramur, nou Iactentes conti e Ru ammta, ted laetis superinstruentes: Hia. r. ia. Ne sinius Pure rum instar, ut, cum pro temporis ratione es ures eme ae beamus, opus int, ut
3 jam doceamur quae int elemema principit eloquiorum Dei ; ct Lacte prius nobis opus stquam Iolitas cibo.
quando autem erit tempus illud, si, post Sexta cim anno=Lm cenimias & quod e currit ) quibus receptus est Christianismus, eriam num permittamus ipsa Diatrinae Christianae R m. t. Au amruta, haberi, pro aeuliae Et Marionis materia λSi, pne nimia scrupulositate, pro satisfaciendis eorum Cavillis, quibus non cupiunt ipsi ut satisfiat, ) perpetuo si astodimus ipsum Pu amentum sub praetextu examinandi, vel scinitandi ; in magis Debilitamus, quam stabilimus, AEdificium. Insitar illius A dificatoris stultitia. i. i,. & ludibrio habiti ὶ qui pstruampo urrit ranaeamentum, non potis es perscere. Mavor, tim 3 1. Oc eures, sed ais cognitionem veritatis murtiam perventuri Existentia, & providentia Dei; Sacrarum Scripturarum ut Verbi ipsi is scripti) Autho ritas seu in istis; Christi Divinitas,' usque Incarnatio ; stiis factio Divinae lullitiae ab ipso faeta pro peccatis hominum ; Salus nos ina per Fidem in illum obtinenda ; Sanctimoniae noctilitas, vitaeque pie instituendae Immortalitas inii ne humatis, ct Corporis Reli irrectio; Judicium supremum olim futurum; Coelum Pns, Iniurnum Impiis, dcsimarum: Sunt do-tirinae Christianae Fundamentalia, am olim probe stabilita. m. ι i . i. Siqui sat agant haec Iubvertere Aundamenta; non est cur nos eis eatenus indulgeamus, ut pro Dubiis admittamus aut Incertis, quaecunque sugillant ipsi : Sed, Veritas 'mura adsue- 3 3 rendum; Retinen a s formula Ianorum sermonum, ut quae dudum firmata est &stabi-x ...ia. lita : Lu'o quis vita Iur conteutio us eme, nos inquit Apostolus ) ediu dies con eI memas . i. non his ras neque Eces se Dei. is. Si nova postulant illi Miracula, di Revelationes novas, de eo quod a me sufiicienter fuerit Revelatum & Coii firmatum : Docet nos Chrillus sin parabola de Lazaro, & gulos b Di-1-. is., j. vite, in II em habent o Prophetas ut eos. Et nos insuper habemus Christum. us .f. , . que Apostolos. res nou au in I te qui emposias Hrmis molam ex Mortuis resurgat. Jam vero, si Miracula illa & Revelationes, quae contigerant tempore Molis & Prophetarum, ipsis sussicere censenda sunt qui vixerint aetate Christi, s ut ut non aetate Molis vixerint: ὶ multo magis ea quae forro contigerunt Christi & Apostolorum, sufficiant eis qui Nostra aetate vivunt. Et quidem, si Evidentia iiiiiiciens quae apud virum sobrium, & diceri volentem, ellet valitura ὶ apud eos non praevaleat; neque persuasi forent, si id contii geret quod Jam ipsi postulant. Non
288쪽
De Resurrectione Mortuorum. 273
Non visum est Domino nostro, scribis & Pharisaeis gratificari, quandocunque libuerit ri 1s. ipsis, . o lin m e Caeso stiline: Sed remittit eos ad igntim Iouis Pro erae. Nec est cur dcbeamus nos perpetuo, Marginius norbas coram porcis pro Icere. sed, post l. . comperetirem is curionem ) negligendi sunt aut rescienae; ut qui sint αδεο υράκριm, Itio Ipso. i. di. s. 3 tim ista cro cc D. Quorum erroris causa non tam iii Intelliatu sita est, quam in Vo v io. luntate : Neque propter defeetiam Luminis, sed propter Obstinaciam suam. Nempe, qtioniam quis non visum es Rom. I. ) Deum in notitia retinere ; ideo est quod i. s. Deus eos Ira diaeris α ιιών νόον, in menum Dauri operum, tis jacerem qtiae non conis-κ rent. Ex voluntatis obstinacia, procellit Intellereti obtenebratio. Neque erat, quod creat re non pertirervi, sed, quod a dem notaerias seriturem, 1 Theaea. P, urerea νοὰ Amorem Veritatis non rece trans DI Sahi flarent; Meo permistis eis, ππ. ,. Detis Abicacium Deceptionis, tit credans men iacio ; m Damn Im Hs omnes otis non creaetae ς - νιοι seruati. Quia non Amabant id quod oportuit Credere, permisit Deus ut Crederent quod Amarent. Quia non Placuit eis, Credere Veritati qua forent salvi, permisit eis ut Crederent Mendaciis quibus Damnarentur. Praedictum est, Extremis rem'ribtis Doros Irriseres, in Dis 'sertim enseaturitas in- , pes i mcedenses ; & propterea L FAio sal res post cisat onem A a Aentu Dom n . Homines mente corrus ,&propterea resectanei circa em. I, seres O ms laures qui ideo non cre- 34. .. a. tatim ver uti, quoniam impierare acqUeter I eaque inde in Iis: Qui non tam de veritate : ' si Dubitant, quam Cavillantur, a uam lethrum poniciem. x Pre. a. s. GHenrissis, inquit Apostolus, o non olum rantibus verisiari, sita OMemperantibus in- κ . i. a. insistis, qui animo contentioso & res actorio contra veritatem susscienter pates iam cavillantur, ) Excauisentia ac na. Quias rectum est Gangestam nos,tim, cis νι prae Ineram e I; Qvions istis istis sectis excaecamir mentes. acm 4 3
Faera quidem potest, ut ingenis res habeatur non Atidentiae ) apud homines Prosis tos quibus Allieismus ti Petulantia habentur pro Ingenio ) poste jacete loqui, & Deci os cum aliqua ver similitudine, ) conua res eas quas communis rario humani generis pro Ve- νυ habet. Eslque omnino facile, ei qui se patitur implam & optantim elle, sic elle fueritim.) Sed Paulus Apostolus, veriori charactere designat ialiter facetos, Rom. i. )ς κώλου . να-tatim se perlibens Lapienus ese, facti sent Sitisti; dum videri sti . i. ,, velint ingeniose Faceti, exponunt revera Stultitiam suam. Idemque i Tim. 6.) rem eam ad veras ipsius causas reducit, superbiam & Ignorantiam. IDis ἔ-Iιδα - ) contrarium i T. . s. a. Puer tabctrinam, O non accedis sanis sermon btis Domini nosti i)6Λ Grs,, ej e quis δε- cuntatim plerarem es doctrinae ς τε αγ m, instartis insulsus ) es, nu Deiens; ν ων in c., - - γομαχus, ρὰ mon res Ira talareos circa pLM tinctigas, O tae versis cons Irenes ;ex quitas vis Itir invitata, iis, maleae cemia, DDic ones malae, perteriae exercisariones h senum meu e corrus rum, O Di pri II iuvi ver Iau, Gωρ caia , νουν ammi,ui , ψ α ρειαι, blasphemiae, perversae distertationes hominum mente captorum,& destitutorum veritate et ) a Iallatis Iecetae Dum id agimus ut talibus suadeamus quibus jam statutum est non fore persuases;) metu- ,ris. a. i. endum est ne prius scrupulos injiciamus aliis, qui sunt animo minime malo ; quam ut eis satisfiat qui sunt Hiemes ignari. vij are inquit Apostolus commercia prava ixtim nI bonos mores. a se. 11.
Seu ut nummo us intellectum malit) sene morios homines, seu homines Iovis mori s. DHiviusmodi Eliseriariones mali Ih-υ υλα ) aptae sunt seducere χρὴ ἡ bene molaus ho-
mines, & deceptu faciles. Ut sit . quasi μν ut loquuntur idem ac χρη- ., .. . c seu aQur, homines simplices, di non malo animo, quibus facile imponatur. Parii erae in illo altero Epimen adis) versu,
Ubi, α γυ, dietum volunt pro γας ii inti, hoc est Culones. Creus semper me aces Iunt, malae ferae, O venties sigri, seu potiusgtidae Haeti. Cavendum igitur est ne cum hujusmodi hominibus, qui Christianismi principia subve sum eunt, commercia faciamus, seu a inae colloquia familiaria ut Mactim Serpenti.) Sed i U. x potius, ut docet Apostolus, ) sunt acrifer in epanae , tis lassans instae: Os isses Olatiran- i.
II. Secundum illud quod hie observatum velim, hoc es , Quod haec de gloriosa Resurrectione Promistio, non Nos tantum post Christum natos) spectat; Sed Patres etiam qui
Non putandum est quod ipsi de restis raritim Temporal ui habuerint promissiones, quod quidam suspicantur,ὶ ita de AEternis etiam. Christus Frimisiae saetus cst πω κεκοι in , em 3 cm a rum Di obaer eruNA de praeterito ) non mimis quam eorum qui Obar rura erant, de '
Verum quidem est, quod M sentim Egis quod as οὐ itim ori a Ie iis O aetuIUtis, i. i.
289쪽
α De Resurrectione UMortuo rum.
Π .s,io misic pausatam es sanctis ; Imbras festiit Deus nutim face, Θ, qtiae I Distria gisses Em Ius muserat; spes illa , iae. Nempe , nunc magis patefactum est hoc mysterium, di ple- s mus declaratum, quam ante fuerat. Estque Christus, mehoris fortariis interce re quam erat illud Mosis i qm praenautim a promissis junci times : Husanramlus quantum admodum Adminis irationis, & pat factionis claritatem ; sed ei Em quantum ad substantiam
. io. 3y.In I; per quam Nos credimus ad animae Iasmem. Paulusque probat, Rom. q. Nos per με- 4- ,6 am Itistis res esse, eo quod Asralam ceae Basia sic erant a fouit. o. k;. a. Neque erat hoc incognitum Ecclesiae Iudaicae. Quamvis enim SudVM net eritis esse Resur1ectisnon ; erant tamen in hoc singulares: Phara i ia professent, cum Judaeorum s to. reliquis. Scruramim Seri uras inquit Christus 3 nam rutae vos Dei vi s labere tibiam aerem nam. Quod etiam Mulieribus notum erat, testante Martha, Joli. ii . . Scio quia rejurger a. a. ivi in Resin rectisne in ipse de postremo.
Ipseque Christus, post Resurrectionem suam, primo Asitis Dyccipias Emania 'si
.f. r. . cycentitus, deinde ipsis V erim Hierosol mae congregaris, arguit ex Mose, Hopletis, o PDimis, Isaque Scriptura; oportui e C sum patri reseuere a mor Is urtio tae; ti ne nomine Paea caram ni pani euriam O rem pomm peccaIoitim apia omnes genus. M. , . Atque, Jam ante, Sadducaeis probaverat doctrinam de Resurreetione, ex eo quod Mosia, . dixerat Deus, Ego sum Deus A alami, O Detis I Daci, O Ddas Iacobi; quodque Gra
Adeoque Sociniani, & siqui alii de hoe dubitant, ) etiamsi non admiserint Cluillum
este vere Detim ; si saltem admiserint eum cile ιν tim Bontim, atque Pindenum, s qui tan si timenturionis inred MI, &qui nollet ipsis, dura ι 1a, imponere,) nectile est ut fateam tur diatrinam de Resurreetione, in Scripturis Veteris Testimenti sume tradaiam ; quippe certum est Christum se arguisse ;ὶ adeooue Promistiones patribus faelas, non de rebus tantum Temporalabiis suille laetas, sed de vita AEterna. . , tr. Pollent pari jure praetendere, Minas illas Adamo factas, stus ἀe comederis mariendo moraeras, de Morte tantum Temporali dici; atque tum certe Deus non graviores poenas in Histeret quam suerat minatus: γ cum tamen S. Judas nos doceat, quod ipsi qui Jam . m. r. ante Chrili uin vixerunt i non minus quam qui pollea ) ignos Herni poenam jus nevi. III. Tertium illud & postremum quod hie observandum innuebam, hoc si, quod Prae. mi a& Poenae, suturae Vitat, nos spectant, non tantum ut in Per Mah ut loquuntur ) cipat, ure; sed ut in statu Ahii , ct Resurris; prout incorporati sumus in Regnis, Civitata-hus, Familiis, aliisque societatibus. ω. s. o. Nos omnes en m compar ere oportis c ram Iribunah Cissi, is geret M unu tir ue s ctinam quia coit in C pore, sis is Antimiit, itae matam. Quodcunque, anquam, faelum est m Corpore, ut quacunque Capacitate.
Objici forte polle non ignoro & quidem objectum es I Regna, Civitates, & Corpora
Politica, non esse in ea capacitate resurreetura: adeoque non poste in ca capacitate vel puniri, vel remunerari. Et propterea quod hine inferre satagunt,) cum Deus non minus teneri censeatur, peccata Societatum punare, quam singularum Persis narum; teneri videatur, in hoc Munco, punire peccata Societatum earumque bene facta remunerare ; ὶ Cum id in futuro seculo fieri non pollit. Verum hoc Argumentum mihi videtur plus ingenii Alcesi atque Meuncae sapere,qiram vel Liguae ves solidae I se uiae ; potiusque poemati Panegyrico convenire, quam Concioni Theologicae. Nam, eadem ratione, non minus diceretur, Peccata Patris & Filii, Domini & Servi, Mariti & Uxoris; punienda semper bile hae in vita, ct ita hac sola ; ) Quoniam, in X
M 3ο surrectune, neque tiri es Eucunt, ne e QMm. Quippe cellaturae tun uni relati nes Oeconomicae, non minus quam Politicae
si dicatur, Has esse Relationes singularium Personarum, non Societatum, post biitque
propterea in his Personis puniri. D co ; Hoc rei statum neutio uam mutare. Nam, pr:eterquam quod hoc non sit unive sim verum : Potest enim quis Pater esse plurium Liberorum; contraque familiam totam a M. .,. ,. peccare, posterosque suos ad Ira Dam n ue 5 quartam tenes ariovem 1 Potestque qius este plurium Scrvorum Dominus, contraque totum Famulitium piscare : Potuique quis este Ser. tius Societatis, non minus quam singularia personae.
290쪽
De Resurrectio re Mortuo rum. 27y
Dico porro; siqua vis est in hac exceptione ; hinc pariter concludamus; Reges quidems utpote singulares Personas ) in futuro seculo puniendos &quidem Aternis poenis obsitbditorum suorum Laesionem vel Opprellionena; sed A eratos indiues in Aristocratia γin hoc tantum sicculo &poenis temporalibus) quoniam hi sunt Corpus collestivum. Atque hinc pariter sequeretur, Quod Atracissima Ha ilia Societatum, sunt uno saltem radu minora, quam Pontificiorum Peccata Venialia. Neque dixerint credo Jesultae, totamitisorum Societatem sin ea capacitate in punitum iri sive in Gehenna sive in Bursatorio γob quantacunque flagitia ab ipsis ut Societate commissa : Sed peccata Venialia, saltem in Purgatorio puniri polle, si non & in Gehenna. Quidquod, hac ratione, Peccatorum pars m ima, ct quidem Atrocissimorum, manerenti quantum ad futurum sicculum impunita, & bene saeta non remunerata. Nam Aetuum
humanorum pars maxima, maximeque notabilium,) sunt hominum in Relativa capacitate
consideratorum ; ut sunt Parentes, & Liberi Domini, & Servi; Mariti, & Uxorcs; Amici Inimici; Vicini, Peregrini Paliores, Populus; Principes, & Subdita; Societates, aliique utcunque adunati; ὶ Non singularium hominum, in Pcrsonali tantum capacitate consi
Addo; quod, hac ratione, nulla Peccata Societatum condonari pollent. Non enim Societates , ' sed S:ngularcs Personae, reten tantur j in A cre Q, absque quo, nulla est peccatorum Remillio. Dieo igitur: Ut Societates nil aliud sunt quam singulares Persone sie Sociatae ; Sie Societatum Aetus, ct hominum lic Relaiorum in Relativa sua capacitate, sive boni sive mali; sunt revera atque a Deo sic reputantur aetiis particularium Hominum sic Relatearum,&Iie Cons latorum: Suntque, in his Hominibus, vel puniti, vel emunerati, procorum respestive conditionibus, sive in hoc, sive in suturo seculo, sive etiam in utroque. Sodoma, O Gomωrha, ET E sultimae Civitares, dicuntur, gnis aeter tu poenam δεια ere; ria 1. cum sint revera H mines sarum civitatum qui sic sustinent. Verum quidem est, quod Deus, hoc in mundo, non raro punit hominum peccata, tali modo qui bene congruit illi capacitati qua per trantur; puta, pccCata Patris, pcr moriem filiorum, aut per filios rebelles, aut infortunatos ; mccata Principis, pur dona uiorum delblationem , aut deperditionem, aut subditos lics; peccata Populi, per communem aliquam calamitatem, qua sontes pariter & Insontes pereunt aut dura patiuntur; atque hoc piato, innuit quodammodo rite considerantibus) peccatum ipsum quod sic punitur. At non ita temper facit: Peccatum Parentis, puniri potest manu Magistratus: & Peccata Principis, manu Proditoris scit Perduellionis, quem ille nunquam lael ait: multo minus putandum cst, obligari Deum sic semper facere. Et quando sic facit: non Ideo facit quod non aliter postit peccata taliter relatorum punice : Neque speetandum hoc est ut talium peccatorum Adaequata Poena; sed ea us Pars aliqua : CHus pars longe gravior sit illa suturi seculi. Et quamvis peccata hominum in Societate comundiorum, reputari soleant, humano judicio, ut junetim fieta, quibus Innocui cum nocuis implicantur, & una perpetiuntur '. R. Est tamen icium Dei secun sum veritatem. singuit ii inter Fusium O L rabum i in mixta Societate. Justo, iam nur Faucis; saltem cum benigne inpigit, bonUM ; - . Ο Homino eruta ur, inquit Apollotu , ne cum mundo couae nemur. impium Pumi, poena Ioc . ii proprie dieta. Secundum illud Abrahami, ne Pusum perdat cum Improlo. Atque in. xx. ter ipsos Mems, distinguit, is, & quatenus; unicuique rependens, pro mensura delieti sivi. Noli autem hoc ita semper sit hoc in mundo, ubi nonnunquam 1 res tuae erevire omni- lGa. s. a. b s Geniunt; idemque eventus est Iusto ct improbo ; auz etiam, aliquando, ε Ium Iuni PI- g Lxt.8. t..htis istingit secundum opus im oborum, O improbi quibus obtingit hecundum optis sαrum: Sed saltem, notabili ' uti die ; nempe in die trae, is patefactinus justi μάγω Dei; ii , quando h re u unicuique secundum opera i ius Quando i omne opus adtacet Deus tu D- k-. Lei m omni re occulta sive bourem sive malum. v c. In illo die, Sententia illa, m De maled D, E mriri enim O nou AMissis mihi quo ves irer, Stici or non taediis mihi potum, of rotu4 9 in carcere er non iuvi Vtis me; pari- Iter assiciet peccata Societatum quae non 'prolycium inaedentibus, atque singularium Perso- . . i.
. Prestrem est apud Deum inquit Apostolus) a fictionem eis retribuere qui vos affligunt, Ox
si .e Societates lint, sive singulares Persollae, )t m tisi aere suum pates et D mmus δε- Ius is caelo cum igne flammaute, rustigens ultionem eis qui Deum non noverunt, neque -- r Q, 7. Ioiarant Evangelio Domini mini PD C I ti. Dicitque diterte Judas Apoliolus, Sodomam ct G-rrham orsu rimas Cisitates non ν minus quam sinsulares Personas ignis a term poeu Iusmere. sM M. D. Ipseque Christus, exprobrans civitatibus tu quibus eaeIae fuerant plurimae vir tes V ' is, iras. dicit iusis Gotaam, Eulalduc, or Cuperna eisque contra ruas excusserniti My o.